Пос — различия между версиями

Материал из Коми тӧданін
(Полностью удалено содержимое страницы)
Строка 1: Строка 1:
====
 
  
Алёна МАЛЬЦЕВА
 
СЬӦЛӦМ ДЖЫН
 
Кывбуръяс
 
 
Сыктывкар
 
2006
 
 
<>
 
 
Алёна Мальцева аслас кывбуръясын мӧвпалӧ вӧр-ва да радейтчӧм йылысь, чужанін да олӧмын лоӧмторъяс йылысь.
 
 
<>
 
 
сьӧлӧм джын
 
 
Кывтыд ыбӧ вотны оз
 
Менӧ кыскӧ воддза моз.
 
Кыскӧ ӧзын кыйны ком.
 
Мед кӧ уна сэні ном.
 
Векньыд пыжӧ эськӧ сӧла -
 
Эмышт ӧмидз мӧдлапӧлын.
 
Маръямолльысь сикӧтш вӧча,
 
Клумба вылӧ макъяс кӧдза.
 
Мӧдлапӧлӧ изъяс лыйла.
 
Кытчӧ коли ставыс? Мыйла?
 
Ӧкта йӧрысь купальнича,
 
Сьӧлӧм пытшкын ставсӧ видза.
 
Сьӧлӧм джынйӧн сэтчӧ коли,
 
Кӧні нимтӧ тэнсьыд доли.
 
Сьӧлӧм джынйӧн ола-выла,
 
Важсӧ казьтыла да сьыла.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Челядьдырӧй колис, быттьӧ дженьыд вӧт.
 
Кытчӧ сылі вӧтыс, некоді оз тӧд.
 
Вӧтыс дженьыд, сӧмын медся дона мем.
 
Тайӧ кадсьыс ӧмӧй гажаджыкыс эм?
 
Челядьдырӧй! Гортӧй! Муса керка, льӧм!
 
Лыа вылӧ кольӧм ичӧт мича кӧм.
 
Мый нӧ тэысь коли? Сьӧлӧм пытшкын пас.
 
Пӧдса ӧдзӧс, томан, ӧшиньясын - тас.
 
Челядьдырӧй лэбис дзодзӧг кӧлысь моз.
 
Унатор на вунас. Сійӧ - некор оз.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
«Кӧмвом боксьыс, кӧнкӧ, виддзыс
 
Тыри кӧкаканьӧн...» -
 
Гаж бырӧмсӧ гусьӧн видзис
 
Митрей Кольӧ Ваньӧ.
 
«...Кыказорӧдасьыс комсӧ
 
кодкӧ кыйлӧ оз нин?
 
Вӧрса тусьыс, вомлы номсӧд,
 
Гырысь али посньыд?
 
Ӧшинь улын важмӧм пывсян
 
Шогмылас-ӧ бара?» -
 
Пессьӧ талун водз асывсянь
 
Кольӧ Ваньӧ карас.
 
Мам-бать абуӧсь, но лыбӧ
 
Лолыс, кыскӧ Ваньӧс.
 
Вӧрыс, юыс, паськыд ыбыс
 
Сылы ӧні-й шаньыс.
 
Эз тай ыштыв мукӧд мозыс
 
Ылі саридз дорӧ:
 
Чужан сиктас мудзӧм лолыс
 
Кымын во нин корӧ.
 
Коркӧ пелькӧдыштас кильчӧ,
 
Выльысь потшас йӧрсӧ,
 
Ветлас вадорлань ли кытчӧ
 
Юны сынӧд кӧрсӧ.
 
Тшапитчытӧг, аддзысяс да
 
Сёрнитас быд морткӧд.
 
Юыштасны, казьтыштасны
 
Челядьдырсӧ ёрткӧд.
 
Мам-бать, пӧль-пӧчыслысь коркӧ
 
Выльмӧдыштас гусӧ.
 
Оз-ӧ эндӧд коми мортыд
 
Ассьыс чужан мусӧ?
 
 
<>
 
 
ЧУЖАНІНЛЫ
 
 
Регыд важмӧм нин лымйыс бырас,
 
Тӧвся нокыс мед тшӧтш оз коль.
 
Льӧмйӧй дзоридзӧн бара тырас,
 
Восьтас дзоридзьяс маръямоль.
 
Сэтчӧ тулыснас ог нин волы,
 
Кӧть и гажӧй нӧ кысь оз быр.
 
Сэні сьӧлӧмӧй. Тшӧтш и лолӧй
 
Сэні инасьтӧг ветлӧ пыр.
 
Ог нин аддзыв, кыдз Вӧлльыс воссьӧ.
 
Кыдзи лэбач сэн тэчӧ поз.
 
Мунны кытчӧкӧ сэтысь позьӧ,
 
Сӧмын вунӧдны - некор оз.
 
 
<>
 
 
МЫЙЛА?
 
 
- Кӧні чужаніныд? -
 
Юалас кӧ ёртӧй,
 
Казьтышта ме сэки
 
Ассьым вошӧм гортӧс.
 
Абу дженьыд туйыс,
 
Кӧть и абу буса.
 
Мыйла, кӧн кӧть олан,
 
Чужаніныд муса?
 
Сӧстӧм Вӧль ю йылын,
 
Ыджыд вӧръяс сайын,
 
Алӧй воййыв пытшкын
 
Сійӧ, быттьӧ райын.
 
Мӧдлапӧвсянь локтіг
 
Ӧвтлім сиктлы киӧн.
 
Ӧні оз и тыдав
 
Пипу-баддьыс пиын.
 
Казьтыштан да, быттьӧ
 
Лолыд весиг висьмӧ...
 
Кымын керка сэні
 
Овтӧг важмӧ-сісьмӧ!
 
Кӧні медся гажа
 
Вӧлі чойкӧд-воккӧд,
 
Вежсьӧм олӧм здукӧн
 
Колис кыдзкӧ бокӧ.
 
Некоді оз восьты
 
Паныд меным ӧдзӧс,
 
Керка пытшкын важӧн
 
Олан рутӧм, кӧдзыд.
 
Казьтышта да сідз на
 
Сьӧлӧм быттьӧ бӧрддзас,
 
Кольӧм-вошӧм мойдӧй
 
Шогӧн-дойӧн мӧрччас.
 
Сійӧн ог и кыпав,
 
Сійӧн ог и волы,
 
Кӧть и кыскӧ эськӧ
 
Гортӧ мудзӧм лолӧй.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Дерт, менам колипъяслӧн гор
 
Быд тулыс гажаджыкӧн вӧлі,
 
И гораджыка мунліс шор,
 
И небыдджыка ӧвтіс тӧлыс.
 
Но бӧрдӧ кӧнкӧ эндӧм йӧр,
 
Ӧд некод сэтчӧ оз нин волы,
 
А льӧмйӧй лэдзас дзоридз кӧр,
 
Кор сылас мисьтӧммӧм нин тола.
 
А лысва молльыс - синва войт,
 
Кӧть бара чужан муын тулыс.
 
И кыдз нин сьӧлӧмтӧ оз дойд.
 
Но... коркӧ Енмыс тадзи шуліс.
 
 
<>
 
 
АТТЬӦ
 
 
Кор мем сьӧкыд лоӧ ёна,
 
Сьӧлӧм нормас,
 
Кор нин пикӧ кута воны,
 
Бӧрда кор нин,
 
Сэки шонта кынмӧм лолӧс
 
Сӧмын сійӧн:
 
Медся мича, медся дона
 
Коми кывйӧн.
 
Гусьӧн пукся пыді жырйӧ,
 
Кывбур тэча,
 
Сьӧлӧм пытшкысь шогсӧ-дойсӧ
 
Ставсӧ лэдза.
 
Тшӧкыд чужан кывйӧй дінӧ
 
Менам могӧй,
 
Ставыс вуджӧ бала вылӧ -
 
Шудӧй, шогӧй.
 
Аттьӧ, чужан кывйӧй, тэныд,
 
Лолӧс шонтан,
 
Тэ кыдз сӧмын чужӧм пилы
 
Лайкыд потан.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Нитшсялӧма менам туйӧй, донаӧй,
 
Меысь вылынджык алӧй воййылыс.
 
Коркӧ туйыслы сэсся лоны-ӧ?
 
Коді тӧдӧ. А сьӧлӧм доймӧ.
 
Пыр мем тӧд вылӧ усьӧ кольӧмыс,
 
Медся донаыс, медся мусаыс,
 
Пипу коръяслӧн арся дольӧмыс.
 
Пелысь биыс на пытшкын чусалӧ.
 
Коркӧ чусалӧ, коркӧ ӧзйылас,
 
Дзодзӧг бӧрдӧмӧн сьӧлӧм пальӧдас,
 
Вадоркайыс на: «Ветлы», - вӧзйылас,
 
Юлӧн шувгӧмыс чӧла жалитас.
 
Посни изъясыс уна тӧдӧны,
 
Пытшкас кутӧны, ваӧн мыссьӧны.
 
Кыдзьяс коръяссӧ ваӧ лӧдӧны,
 
Вояс, кымӧръяс - воддзӧ кыссьӧны.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Чуркъя тыла вылын - оз.
 
Петыр чуркйын - оз жӧ.
 
Чипас костын - сырчик поз.
 
Малязіа гожӧм.
 
Куран-коса. Состӧ пудж.
 
Шорӧн лэччӧ пӧсьыс.
 
Луннас - гажа ӧтув удж.
 
Рытнас - пывсян. Лӧсьыд.
 
Гажа ӧзын. Ворсӧ ком.
 
Кымӧр мында номйыс.
 
Со и рытлы воис пом.
 
Майбыр, эм на вонйыс!
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Быттьӧ ачымӧс ог дэльӧд -
 
Гортысь гажӧй пыр на бырліс.
 
Потшӧс бокын ӧти пельӧс
 
Вежов дзоридзьясӧн тырліс.
 
Кильчӧ бокын ӧти гуран
 
Зэрӧм бӧрын васӧ кутіс,
 
Вӧлі резйысям да дурам
 
Сэк, кор вежӧдліс нин лудыс.
 
Вомъяс - сьӧдӧсь, зепъяс - тожӧ, -
 
Ылӧдлӧны льӧмлӧн тусьяс.
 
Пыр на челядьдырся гожӧм
 
Мӧвпӧ тӧдлытӧг да усьлас.
 
Колантор зэв вошті быттьӧ,
 
Бергӧдны тай эськӧ колӧ.
 
Сӧмын водзлань кадсӧ лыддьӧ
 
Бӧрӧ косавлытӧг олӧм.
 
 
<>
 
 
ВӦЛЬ Ю БОКСА КОЗЪЯС
 
 
Вӧль ю бокса козъяс
 
вӧталӧны тулыс.
 
Дурысь-шӧйтысь тӧлыс
 
налысь вӧтъяс нуас.
 
Сэсся меным ваяс,
 
сэн пӧ, вӧръяс саяс,
 
узьӧ тэнад вӧрыд,
 
шойччӧ тэнад юыд,
 
дона парма шӧрыд,
 
муса чужан муыд.
 
КОРКӦ ӧти гожӧмӧ
 
Катшасинмӧн тырӧма
 
Мӧдлапӧвса видз.
 
Тэысь гажӧй бырӧма,
 
Шуны кӧсъя сідз...
 
Сӧмын кодлы висьтавны?
 
Гӧгӧр ставыс чӧв.
 
Сӧмын зэрыс кисьталӧ,
 
Сӧмын пӧльтӧ тӧв.
 
Сьӧлӧм ӧмӧй инасяс?
 
Оз нӧ лӧньыс дойд?
 
Мыйла кыскӧ дінас пыр
 
Катшасина мойд?
 
Коркӧ ӧти гожӧмӧ
 
Луныс вӧлі бур.
 
Волі татчӧ тожӧ ме,
 
Да и вошті юр.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Ме тэныд, дерт, ог ставсӧ помӧдз висьтав.
 
А мыйла? Сідз на больӧданыс уна.
 
Ӧд гуся мӧвпӧй ньӧти абу мисьтӧм.
 
И сідз на гажа кыклы тайӧ лунӧ.
 
И тэ ӧд, овлӧ, мыйсюрӧсӧ кутан,
 
Мед тувсов гажмӧм лэбач моз оз жбыркнит.
 
Ми юксям тэкӧд дойясӧн и шудӧн,
 
Да мед и водзӧ керкаын эз ыркнит.
 
 
<>
 
 
ШУДТОР, ЭСЬКӦ, КОЛӦ ДА
 
 
Ӧтка мича гулюлы
 
шудтор, эськӧ, колӧ да.
 
Ӧшинь улӧ асывнас
 
сёйны, эськӧ, волӧ да.
 
Мый нӧ сылы чуйдыштны?
 
Кыдзи сійӧс туйдыштны?
 
Чегӧм бордыс енэжас
 
оз нин сійӧс кыпӧд да.
 
Гора-гажа тулыснас
 
абу сылы кыпыд да.
 
Чӧскыд шыдӧс койышта.
 
Кокасьыштас-сёйыштас.
 
Ӧтка мича гулюлы
 
шудтор, эськӧ, колӧ да.
 
Ӧшинь улӧ асывнас
 
сёйны, эськӧ, волӧ да.
 
Мыйӧн сылы отсыштны?
 
Усьӧм ловсӧ лӧдсыштны?
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Чужан муӧ воис тулыс.
 
Сӧмын сьӧлӧмӧс оз личӧд.
 
Менӧ мусаӧн эн шулы,
 
Ме пыр сьӧлӧмын жӧ видзи.
 
Гажа тулысыс мем тэнӧ
 
Оз нин ӧні сэсся бергӧд.
 
Гашкӧ, коркӧ дойсӧ вена.
 
Ӧні бӧрда шоныд зэркӧд...
 
 
<>
 
 
ТЭА-МЕА КОСТЫН...
 
 
Бара на эз костав.
 
Шливгис вой и, лун и.
 
Тэа-меа костті
 
Чорыд бушков муніс.
 
Тэа-меа костӧ
 
Сувтіс йӧзлӧн серам.
 
Ылын гым да востым.
 
Миян пыр на зэрӧ.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Воис гожӧм. Йӧрын
 
Ӧвтӧ бобӧняньӧн.
 
Тӧрыт меным сӧрин.
 
Шуин рочаканьӧн.
 
Шуин, сӧмын ӧти
 
Тэнлы вылӧ колӧ.
 
Ог тай эскы ньӧти,
 
Сьӧлӧм мыйкӧ полӧ.
 
Бобӧняньлӧн кӧрыс
 
Ӧдйӧ на и вунӧ.
 
Ставыс вӧлі тӧрыт,
 
Талун ылӧ муна.
 
 
<>
 
 
ЭН ВУНӦД
 
 
Тэ виччысьлы менӧ. Эн вунӧд.
 
И лоас на миянлы гажа.
 
Локта ме шондіа лунӧ,
 
Дерт, ог нин волӧй ми важас.
 
Но мусмас сэк миянлы выльыс,
 
Тэ виччысьлы сӧмын. Эн вунӧд.
 
И тӧдмалан, мый ӧд збыльысь
 
Бурланьӧ кадыс мунӧ.
 
 
<>
 
 
ВӦЛЬ Ю КУЗЯ
 
 
Вӧлін нин тэ сэки ыджыд.
 
Ме на - челядь.
 
Орччӧн пуксин мекӧд пыжӧ,
 
Шӧпкин пельӧ.
 
Кор пӧ быдман, сэки тэнӧ
 
Нуа, дзеба.
 
Эг и кӧсйы пырны венӧ -
 
Вӧлі лэба.
 
Вояс колины. А кӧні
 
Тэнад кывйыд?
 
Со и мӧвпала ме ӧні,
 
Кутшӧм сывйыд?
 
Кыдзи эськӧ кывтім тэкӧд
 
Ӧти пыжын.
 
Мыйла абу ӧні мекӧд?
 
Коді мыжа?
 
Ӧні казьтыла ме ӧтнам
 
Шуда кывтӧ.
 
Вӧль ю кузя сӧмын вӧтнам
 
Тэкӧд кывта.
 
 
<>
 
 
ТЭ МЕНЫМ ВЕК НА МУСА
 
 
Тэ меным век на муса,
 
Тэ меным век на жаль.
 
Тыртӧ-дзебӧ мусӧ,
 
Скӧралӧ февраль.
 
Тэ меысь ӧні ылын,
 
Но сьӧлӧмын тшӧтш эм.
 
Ме чайті: муна, сыла,
 
И бурджык лоӧ мем.
 
И бурджык лоӧ тэныд,
 
Да вошӧ вӧвлӧм дой.
 
Ме пырлі аскӧд венӧ,
 
Но вӧлі вывті збой.
 
Но нинӧм би эз кусӧд,
 
Кӧть кутшӧм му эг таль.
 
Тэ меным век на муса,
 
Тэ меным век на жаль.
 
 
<>
 
 
ЛАЧА
 
 
Сералісны. Вачкалісны. Виисны. А олӧ.
 
Ковтӧмӧн да нинӧмӧн шулісны. А колӧ.
 
Енколаяс кисьтісны, сотісны, но бара
 
Сулалӧны найӧ, код кӧть мый оз гарав.
 
Енмыс - сійӧ муслун. Енмыс - сійӧ лача.
 
Лачаыд оз куслы. Помся лоӧ тадзи.
 
 
<>
 
 
КОР КУТАС ЗЭРНЫ
 
 
Кор кутас зэрны,
 
Сэк казьтышт менӧ,
 
Да казьтышт ставсӧ,
 
Мый миян вӧлі.
 
Да тӧд, мый ӧні
 
Ме век на тэнад,
 
Кӧть косьмис дзоридз нин мӧдлапӧлад.
 
Кӧть воштіс жельнӧг нин ассьыс кӧрсӧ.
 
Да коли тулыс. И бара ар нин.
 
Кӧть он нин сэсся тэ волы бӧрсӧ,
 
Тэ век на менам,
 
Тэ век на зарни.
 
А зэрыс - синва,
 
Да помтӧм дойӧй,
 
И бара чӧла ме казьта тэнӧ.
 
Ме век на тэкӧд.
 
Ме тувсов войын,
 
Ме век на сэні,
 
Ме век на тэнад.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Ми вӧлім ӧтлаынӧсь кор,
 
Сэк лои сідзи, кыдз и век.
 
Ме тэныд шуи унатор.
 
А медся коланасӧ - эг.
 
И мед кӧ бара войыс кузь,
 
И мед кӧ бара тэ он вун.
 
Ме ёна шогӧ ог на усь,
 
Ӧд бара аски воас лун.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Медым тэнӧ кодкӧ сывдас,
 
Ме кӧ сывдыны эг вермы.
 
Шонді югӧр вылын кывті,
 
И эг тӧдлы, кыдзи зэрмис.
 
Зэрсьыс дзебсьыны ме кӧсъя,
 
Сӧмын гӧгӧр - пу ни керка.
 
Мед кӧ мӧдлы сьӧлӧм вӧзъян,
 
Менӧ кӧ эн шонты бердад.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Тэ абу шань и абу мича.
 
Но мыйла сэтшӧм уна ныв
 
Пыр тэнӧ сьӧлӧм пытшкас видзӧ?
 
А тэ ӧд нинӧм он и кыв.
 
Тэ сэтшӧм кӧдзыд. Сэтшӧм чорыд.
 
Тэ изъя сьӧлӧма да кос.
 
А кымын сьӧлӧм тэнӧ корӧ,
 
Да бӧрдӧ ичӧт кага моз?!
 
Но виччысь, воас сійӧ луныс,
 
Кор тэнӧ сывдас сюсьджык ныв,
 
А сэсся бергӧдчас да мунас,
 
И тэнсьыд бӧрдӧмтӧ оз кыв.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Ме кӧсйи шуны тэныд кыв,
 
Но горшын гӧрддзасис, и вуні.
 
И кыдзкӧ пемдіс ывла выв,
 
Кор бергӧдчин да надзӧ мунін.
 
И збыльысь, вӧвлӧмыс оз лок,
 
А сідзкӧ-й, тайӧ вешъяс бӧрӧ.
 
Ой, кутшӧм овлӧ мортлы лёк,
 
А сьӧлӧм пытшкас ставыс тӧрӧ.
 
А потны сьӧлӧмыс оз куж,
 
Да лоӧ кутчысьны и ловлы.
 
Ӧд эн-ӧ та вылӧ и чуж,
 
Мед ставсӧ веніг водзӧ овны.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Эн мойд тэ меным, эн мойд.
 
Ӧд нинӧм нин сэсся оз дойд.
 
Мича кывъясыд быттьӧ тшын,
 
Важӧн бырӧма налӧн вын.
 
Мед кӧ тулысыс мырддис ун,
 
Бурджык бергӧдчы, пыр жӧ мун.
 
Бур, мый дженьыдик вӧлі мойд.
 
Бур, мый косьмис нин синва войт.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Мем эськӧ уна оз и ков,
 
Мед орччӧн сӧмын вӧлін,
 
Мед эськӧ ӧні моз эн ов.
 
То тан, то мӧдлапӧлын.
 
Мед эськӧ ӧні моз эг пов,
 
Да олі кыпыд лолӧн.
 
Мем эськӧ уна оз и ков,
 
Тэ сӧмын меным колан.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Ме, гашкӧ, радейтны ог куж.
 
Но, овлӧ, бордтӧм-вынтӧм,
 
Друг быттьӧ ковтӧм мустӧм пуж
 
Вой лолӧс кыдзкӧ кынтӧ.
 
А, гашкӧ, муслуныс - дзик мӧд.
 
А менам - сӧмын руыс.
 
А, гашкӧ, ачым ог и тӧд,
 
А кодкӧ шудсӧ гуис.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Гылалӧны коръяс,
 
Чӧв олӧ фонтан.
 
Важӧн вунӧм сёрни
 
Выльысь эн нин пан.
 
Эн нин вӧрзьӧд сьӧлӧм,
 
Коли миян мойд.
 
Мед нин ыркыд тӧлӧн
 
Мунас вӧвлӧм дой.
 
Сырмӧ-кынмӧ карыс,
 
Регыд пуксяс тӧв.
 
Эн нин нинӧм гарав,
 
Бурджык, олышт чӧв.
 
 
<>
 
 
МУСЛУН ЮӦД КЫЛАЛІ
 
 
Кӧсйытӧг и ылалі,
 
Муслун юӧд кылалі,
 
Изъяс костті чеччӧдліс,
 
Бадьяс бокті лэччӧдіс.
 
Бергӧдліс да дурмӧдіс,
 
Лайкӧдліс да бурмӧдіс.
 
Усьӧм пуӧ пысаси,
 
Ӧтилаӧ тасаси.
 
Нем ог аддзы матысьыс,
 
Кывтысьӧс ни катысьӧс,
 
Подаӧс ни пыжаӧс.
 
Коді бара мыжаыс?
 
Ачым ӧд и ылалі,
 
Муслун юӧд кылалі.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Тӧлыс воис куим лунӧн,
 
Некоді эз тӧдлы.
 
Тӧрыт ӧдзӧс крапкиг мунін,
 
Ӧні сьылан мӧдлы.
 
Ог жӧ тӧдлӧй, сылас тола,
 
Кадыс быттьӧ лэбӧ.
 
Кӧть и ӧтнам, век жӧ ола,
 
Тырмӧ вын и эбӧс.
 
Локтан, палялан да сёр нин.
 
Водзвыв ӧд и тӧда.
 
Мед эн кывзы йӧзлысь сёрни -
 
Шуа: аддзи мӧдӧс.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Окыштны да дзигӧдны эн лысьт.
 
Ӧд петшӧр кодь ме помся сотысь вӧлі.
 
И ӧні, уна кад нин кольӧм мысьт,
 
Ме казьтыла да нюмъялышта чӧла.
 
Ой, кутшӧм вӧлім челядьӧн на ми!
 
И помся мыйкӧ ковтӧмторсӧ долим.
 
А сьӧлӧм пытшкын ӧзйысь ыджыд би
 
Вояс кежлӧ аскӧдным и коли.
 
 
<>
 
 
КЫДЗ ТЭД ШУНЫ?
 
 
Кыдз тэд шуны, мый мем колан?
 
Сідз и кольӧ кӧнкӧ нэм.
 
Орччӧн быттьӧ, эськӧ, олан,
 
Сӧмын торъялӧмыс - тшем.
 
Душ-мӧд здукӧн, эськӧ, позьӧ
 
Ставсӧ висьтавны, но... ог.
 
Гашкӧ, тэ мем дона козин,
 
Гашкӧ, тӧдлытӧм на шог.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Ме узи быттьӧ кымын во нин,
 
Да тэнӧ тӧднысӧ эг кӧсйы.
 
Ме вӧлі чусалыштысь шомӧн,
 
А тӧлыс пӧльыштіс да-й ӧзйи.
 
Но тэныд нинӧм нин ог висьтав,
 
Ӧд дойлӧн кымӧр ӧшъяс весьтад.
 
Ме помтӧг васӧ, эськӧ, кисьта,
 
Но йӧймӧм би вылас ог веськав.
 
 
<>
 
 
МУСЛУН
 
 
Кыдзи сійӧ помтӧг дурӧ!
 
Кысь он корсьысь, сэсь и сюрӧ.
 
Шудысь дойӧ тӧдтӧг пӧрӧ.
 
Юмов корсянь - курыд кӧрӧ.
 
Мед кӧть кутшӧм. Сьӧлӧм корӧ.
 
Сытӧг ставыс быттьӧ орӧ.
 
Сытӧг ставыс руын-тшынын,
 
Сыын олӧмыслӧн выныс.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Вай талун мунам тэкӧд сэтчӧ,
 
Кӧн надзӧ шонді дзебсьӧ-лэччӧ.
 
Кӧн шувгысь ю да катшасинъяс,
 
Кӧн абу йӧзлӧн завидь синъяс.
 
И сӧмын сьӧлӧмъясӧс босьтам.
 
А тані милы овны позьтӧм.
 
Пыр кырныш чукӧр весьтын горзӧ,
 
Да корӧ медся донаторсӧ.
 
Вай тэкӧд талун мунам ылӧ,
 
Кӧн колип сьылӧм сӧмын кылӧ.
 
Вай мунам тшӧтш, и лоам сэні
 
Куш тэ да ме, да помтӧм енэж.
 
Мед некод миянӧс оз аддзы.
 
Ак, век кӧ эськӧ вӧлі тадзи.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Ӧшинь сайын арся пуж,
 
Лун шӧр кадӧ тӧлыс ёрччӧ.
 
Тэнӧ виччысьны эг куж,
 
А со тай, бара мекӧд орччӧн.
 
Аски лоӧ тӧвся лун,
 
А гожӧмӧдзыс - сэтшӧм ылын.
 
Тэ талун эн нин сэсся мун.
 
Ме пола. Бара вошан-сылан.
 
Ме пола, он нин сэсся лок.
 
А туйыс пушыд лымйӧн тырӧ.
 
Мем эськӧ тэӧдз абу мог,
 
...Да со тай гажӧй, быттьӧ, бырӧ.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Кӧдзыд кывйыд оз нин ӧні дойд,
 
Лигышмунӧм сьӧлӧм шойччӧ-узьӧ.
 
Оз нин войтышт сола синва войт
 
Помтӧм войӧ письмӧ вылад гусьӧн.
 
Оз нин сэсся дугдывлытӧг кор
 
Тэнӧ дойӧн-сыркъялӧмӧн лолӧй.
 
Ставыс тайӧ ӧні ковтӧмтор.
 
Важӧн эськӧ тадзи вӧлі колӧ.
 
Ӧшинь сайын шутьлялыштӧ тӧв.
 
Сэтшӧм гажа ворсӧ пачын биыс!
 
Медся ыджыдторйыс эз на вӧв.
 
Ыджыд шуд на мамӧй меным силіс.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Аслад важмӧм чашкаысь пӧсь чайысь
 
Нинӧм абу бурджыкторйыс, тӧдан.
 
Он кӧ - гашкӧ, бара ӧшинь сайысь
 
Мича выльтор аслыд корсьны мӧдан.
 
Он кӧ - мудзты, йӧйӧй, ассьыд коктӧ.
 
Пукта шкапӧ тэнсьыд муса чашка.
 
А кор турӧб пытшсьыс бара локтан,
 
Перъя бӧр. Да чай на кисьта, гашкӧ.
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Тэ менӧ дорйыны он мӧд,
 
Кӧть эськӧ тӧдан, абу мыжа.
 
Тэ менӧ пинявны он мӧд,
 
Кӧть эськӧ аддзан, ола дыша.
 
Тэ менӧ суӧдны он мӧд,
 
Кор тэысь ӧтдортча да муна,
 
Тэ менӧ коллявны он мӧд,
 
Кор локта ӧти гажа лунӧ.
 
Тэ менӧ радейтан, и бур.
 
И босьтлӧ гажтӧм коркӧ кӧть и,
 
А мӧд ӧд татшӧмыс оз сюр,
 
Ӧд му вылас тэ сӧмын ӧти!
 
 
<>
 
 
* * *
 
 
Еджыд тюльӧн гартчӧ карыс,
 
Тӧдӧ, мыйын тӧвлӧн мич.
 
Коркӧ овлан вывті варов,
 
Пыдын кывъястӧ он видз.
 
Коркӧ сэтшӧм лӧньӧн лолан,
 
Мӧвпӧн олан, кыв он сет.
 
Тэ мем быдсяманас колан.
 
Сӧмын гортӧ локтін мед.
 
 
<>
 
 
Алёна Мальцева (Горшенёва) чужис Кулӧмдін районса Югыдтыдор грездын. Кывбуръяс гижӧ 15 арӧссянь. Йӧзӧдчылӧма комиӧн петысь кызвын газет-журналын, некымын кывбур петаліс «Ме тэнӧ радейта» сборникын. Олӧ Эжва йывса Кырныша грездын.
 

Версия 10:24, 13 тӧв шӧр 2016