|
|
Строка 1: |
Строка 1: |
− | ==Михайлова З. В. Килля-лыска пуяса чужанін. Сыктывкар, 2010. 112 лб.==
| |
| | | |
− | Зоя Михайлова
| |
− |
| |
− | Килля-лыска пуяса
| |
− | чужанін
| |
− | Кывбуръяс
| |
− |
| |
− | Сыктывкар, 2010
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | Килля-лыска пуяса чужанінӧс радейтны велӧдіс менӧ ыджыд батьӧй. Ичӧтысянь сыкӧд ми кыкӧн ветлывлім вӧрӧ. Сійӧ бура тӧдмӧдіс менӧ вӧр-ваыскӧд, и вӧр-валысь коланлунсӧ гӧгӧрвоӧмыс, сылысь мичсӧ казявны кужӧмыс чужтісны менам сьӧлӧмын олӧмсӧ пӧся радейтӧм.
| |
− | Зоя Михайлова.
| |
− |
| |
− |
| |
− | Чужан кыв
| |
− |
| |
− | Чужан кывйӧй меным вежа.
| |
− | Кыдз нӧ мӧд кыв вылӧ вежа?
| |
− | Эг на вошты ассьым вежӧр
| |
− | Чужан кывлы корсьны вежӧр.
| |
− | Аслас кывйӧн мортыд вына,
| |
− | Чужан кывйыд сыла-вына.
| |
− | Нимкодь — озырмӧдны-вежны,
| |
− | Яндзим вузавны да вежны.
| |
− | Роч кыв донъяла зэв вылӧ,
| |
− |
| |
− | Ог жӧ веж ме нинӧм вылӧ.
| |
− | Кывъяс оз позь лотны - видзны,
| |
− | Колӧ дӧзьӧритны - видзны.
| |
− |
| |
− | * Вежӧр - йир, вабергач.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | Менам сиктӧй
| |
− |
| |
− | Садьмӧ-чеччӧ асъя кыа,
| |
− | Шонді мыччӧ чужӧмбан.
| |
− | Сиктлысь шудсӧ асьным кыам -
| |
− | Тані чужлім, олам тан.
| |
− | Шойнатыӧй - чужанінӧй!
| |
− | Мортыд, кӧні кӧть оз ов,
| |
− | Сӧмын тані сьӧлӧм инӧ,
| |
− | Сӧмын тані югзьӧ лов.
| |
− | Шонді шлывгӧ Эжва весьтті,
| |
− | Меным югӧр койигмоз,
| |
− | Мортлы нинӧм абу веськодь -
| |
− | Олӧм ладмас либӧ оз.
| |
− | Мелі синсӧ шонді сиптӧ,
| |
− | Вӧр-ва лӧньӧ, пуксьӧ вой;
| |
− | Шойнатыӧй - менам сиктӧй -
| |
− | Менам олӧм, сьӧлӧм дой.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | Радейта тэнӧ
| |
− |
| |
− | Чужан сикт быдӧнлы муса да дона,
| |
− | Радейта сійӧс ме ёнасьыс-ёна.
| |
− | Радейта сиктӧс лӧз тувсовъя кадӧ,
| |
− | Эжваті пуръясла катер кор катӧ.
| |
− | Радейта сійӧс, кор пуксяс жар гожӧм,
| |
− | Некор тэ мустӧмӧн, сиктӧй, он ло жӧ.
| |
− | Радейта шойнатыдоръясса видзьяс,
| |
− | Арнас кор кольӧны турунлӧн идзьяс.
| |
− | Радейта сиктӧс, кор уджыслӧн горыс
| |
− | Кылӧ и тыдалӧ пыдысь кӧть дорысь.
| |
− | Радейта, сиктӧй, ме тэнӧ бур йӧзысь,
| |
− | Кодъяслӧн киясыс зарни да эзысь.
| |
− | Радейта тэнӧ ме арнас и тӧвнас,
| |
− | Шуа ме тайӧс тэд уна сё пӧв на.
| |
− | Кӧрткерос районса му
| |
− | Кӧрткерӧсса видзьяс, муяс,
| |
− | Килля-лыска пашкыр пуяс,
| |
− | Варов-визув ёльяс, юяс,
| |
− | Чукля-веськыд ордым-туйяс -
| |
− | Тайӧ миян чужан му.
| |
− | Осипов да Виктор Савин-
| |
− | Кодзувъяс, ми тӧдам ставӧн.
| |
− | Аддзис унаӧс бур слава.
| |
− | Казьтылӧны сійӧс явӧ,
| |
− | Нимӧдӧ код чужан му.
| |
− | Зіля уджалӧй, ныв-пиян,
| |
− | Шудсӧ тэчӧй кужан киӧн,
| |
− | Сьӧлӧмныд мед ӧзйӧ биӧн...
| |
− | Кӧрткерӧс - юрсиктным миян,
| |
− | Коми муным - чужан му.
| |
− | Шойнаты сиктса шӧр школа
| |
− | Школаын велӧдчан вояс,
| |
− | Вежӧрын оланныд дыр.
| |
− | Радейтчан тувсовъя войяс,
| |
− | Сьӧлӧмын колянныд пыр.
| |
− | Шойнаты сиктса шӧр школа,
| |
− | Некор тэ менам он вун.
| |
− | Кӧні кӧть уджала, ола,
| |
− | Кытчӧ кӧть сиктысь ог мун.
| |
− | Тані ме ёртъясӧс аддзи,
| |
− | Радейтан зон менам эм,
| |
− | Зонмыс тшӧтш радейтӧ менӧ.
| |
− | Радейтӧм оз кус, дерт, нэм.
| |
− | Шойнаты сиктса шӧр школа,
| |
− | Менам и томлун, и шуд.
| |
− | Тӧда, мый уналы колан,
| |
− | Тайӧс ме дзебны ог кут
| |
− | Школаын велӧдчи овны,
| |
− | Шедӧдны тӧдӧмлун вуж,
| |
− | Сьӧкыдлун венны не повны -
| |
− | Лёк вылӧ мортыд он чуж.
| |
− | Шойнаты сиктса шӧр школа,
| |
− | Мам кодьӧн лоан тэ век.
| |
− | Видлыны тэнӧ пыр вола,
| |
− | Казьтывны томлунӧс сэк.
| |
− | Кӧрт яг, Кӧрт Айка
| |
− | Эжва юлӧн керӧсӧ
| |
− | Кыпӧдчӧмыд тэ,
| |
− | Валӧн югыд веркӧсыс -
| |
− | Видзӧдчыныд эм.
| |
− | Кӧрт Яг, Кӧрт-Айка -
| |
− | Кӧрткерӧс!
| |
− | Кӧрт Ты, Кӧрт Виям -
| |
− | Кӧрткерӧс!
| |
− | Олӧмыд тэнад,
| |
− | Кӧрткерӧс,
| |
− | Сьӧлӧмшӧр менам,
| |
− | Кӧрткерӧс!
| |
− | Мелі нюмӧн вашъялан,
| |
− | Менам дона сикт.
| |
− | Эжва юкӧд вашкӧдчан
| |
− | Рӧмыдӧдзыс дзик.
| |
− | Дзоридз моз тэ паськалан,
| |
− | Менам чужанін.
| |
− | Нималан тэ паськыда.
| |
− | Тӧдан ассьыд ин!
| |
− | Ой, олӧм, кӧть кутшӧм ТЭ, ОЛӦМ...
| |
− | Ой, олӧм, кӧть кутшӧм тэ, олӧм,
| |
− | Пыр меным ёна жӧ муса,
| |
− | Кор асывнас гӧрд бана шонді
| |
− | Чуксалӧ-садьмӧдӧ мусӧ.
| |
− | Кор жар луныс пӧжӧмӧн шонтӧ
| |
− | Став ловсӧ, вӧрсӧ и юсӧ,
| |
− | Кор сӧдз рытӧ алӧйгӧрд кыа,
| |
− | Мичаа пӧртмасиг, кусӧ.
| |
− | Кор шондіыс саялӧ лӧня,
| |
− | Шымыртӧ войыс вӧр-пусӧ.
| |
− | Ой, олӧм, кӧть кутшӧм тэ, олӧм,
| |
− | Меным тэ дона да муса.
| |
− | Батьястӧг
| |
− | Батьясӧс, батьясӧс тыш вылӧ нуӧны...
| |
− | Сюрс лыда сёясӧс шог лунъяс суӧны.
| |
− | Пузчужӧм кагаӧн, мамъяслӧн кынӧмын,
| |
− | Батьяслӧн мунігӧн кольӧны кымынӧн...
| |
− | Кось муніс сьӧкыда, вир киссян дойясӧн,
| |
− | Му вылыс тшӧкыда тырлывліс шойясӧн.
| |
− | Весьт кузя кагаяс кольлісны батьтӧгныс,
| |
− | Бӧрдлісны дӧваяс, усьлісны садьтӧгныс.
| |
− | Олӧмыс оліс пыр, быдмисны быдмысьяс,
| |
− | Сӧмын тай батьястӧг няньыд на кыдйӧссис.
| |
− | Батьястӧг ёна жӧ тшыглунтӧ пыкисны,
| |
− | Гырк пытшъяс челядьлӧн нэм кежлӧ тшыкисны.
| |
− | Этш петмӧн сьӧд уджсӧ челядь ӧд мыркисны...
| |
− | Войнаыслысь йӧласӧ кутам на дыр кывны.
| |
− | Кымын во нин он пет меным воча
| |
− | Эн лок, менам батьӧй, война вылысь бӧр тэ:
| |
− | Ас чужан му вӧсна том ловтӧ водз сетін.
| |
− | Эн тӧдмавны удит ни быдтысян кӧрсӧ,
| |
− | Ни кутшӧмджык мортӧн ме йӧз пӧвстӧ петі.
| |
− | А кадыд оз кынмы, пыр восьлалӧ водзӧ,
| |
− | Бать отсӧгтӧг ачым ме олӧмӧс вӧча.
| |
− | Ог помнит ме, батьӧй, кыдз пуксьӧдлін водзад,
| |
− | Ӧд кымынӧд во нин он пет меным воча.
| |
− | Тэ куйлан кӧть ӧні зэв ылысса муын,
| |
− | Век сьылӧны медым тэд гудорса бадьяс,
| |
− | Да шӧпкӧны гыяс сяльӧдчысь юлӧн:
| |
− | «Ой, узьӧй жӧ лӧня ті, дорйысьысь батьяс!»
| |
− | Дӧва-мам
| |
− | Дӧва ки помысь
| |
− | Быдтысин тэ:
| |
− | Колим ӧтнадлы
| |
− | Ӧтторъя нёльӧн.
| |
− | Уна сьӧкыдлун
| |
− | Вичмыліс тэд:
| |
− | Зэв на томӧн ӧд
| |
− | Дӧваӧн колин.
| |
− | Тэ эн новлывлы
| |
− | Кокни, бур кӧм,
| |
− | Тэ эн пасьтавлы
| |
− | Зэв дона платтьӧ,
| |
− | Тэ пыр судзсьӧдін
| |
− | Ставнымлы сьӧм.
| |
− | Аттьӧ, муса мам,
| |
− | Ставсьыс тэд аттьӧ.
| |
− |
| |
− | Ӧдйӧ пӧрысьмин,
| |
− | Донаӧй, тэ.
| |
− | Частӧ висьвлывлан,
| |
− | Мамукӧй, ӧні,
| |
− | Но дзик некор,
| |
− | Он норасьлы тэ...
| |
− | Но-а шудлуныд
| |
− | Аслад нӧ кӧні?
| |
− | Быдмӧм ныв-пиыд -
| |
− | Шудлуныд, дерт,
| |
− | Найӧс кок йылӧ
| |
− | Сувтӧдны вермин.
| |
− | Лоас нэм помыд
| |
− | Шудаджык мед,
| |
− | Ставсӧ вӧчам сы могысь,
| |
− | Мый вермам.
| |
− | Ожманлӧн дӧваяс
| |
− | Кызь ӧти арӧса мамук,
| |
− | Потанын арджынъя ныв
| |
− | Мам вылӧ видзӧдӧ рама,
| |
− | Бӧрдӧм шы сылӧн оз кыв.
| |
− | Мамукыс нёньӧдіс-вердіс,
| |
− | Водтӧдіс узьны нин со.
| |
− | Воюйтӧ радейтан верӧс,
| |
− | Окыштны татчӧ оз во.
| |
− | * Ожман - война.
| |
− | Верӧслӧн медбӧръя кывъяс:
| |
− | «Велӧдчӧм нывнымлы сет».
| |
− | Кагуксӧ дзигӧдіг сывъяс,
| |
− | Мӧвпавліс батьыс дзик век.
| |
− | Быдтіс мам, велӧдіс нывсӧ,
| |
− | Отсаліс бӧрйыны туй.
| |
− | Мусалысь эз вунӧд кывсӧ,
| |
− | Йи кудйӧ сійӧс эз сюй.
| |
− | Мамукъяс, донаяс, мамъяс,
| |
− | Ожманлӧн дӧваяс ті,
| |
− | Быдлаӧ тырмывліс сямныд.
| |
− | Копыртлам юрнымӧс ми.
| |
− | Пасьмунӧм муслун
| |
− | Сюрс ӧкмыссё нелямын ӧти,
| |
− | Июньыслӧн кызь кыкӧд лун,
| |
− | Дерт, нэм джынйысъ унджык
| |
− | нин кӧть и,
| |
− | Но ловъялӧн некор оз вун.
| |
− | Батьӧйлы сё арӧс тырис -
| |
− | Нэм чӧжыс мича да том,
| |
− |
| |
− | Ён тышын олӧмыс бырис,
| |
− | Корсюрӧ олӧмыд - ком.
| |
− | Мамуклӧн дзормӧма юрыс,
| |
− | Тырис ӧд ӧкмысдас ар.
| |
− | Сюрліс ӧд лёкыс и бурыс,
| |
− | Тӧдліс ӧд кӧдзыд и жар.
| |
− | Кымынлӧн пасьмуніс муслун,
| |
− | Батьястӧм кымын ныв-пи...
| |
− | Сьӧлӧмын некор оз куслы
| |
− | Бать-мамӧс казьтылан би.
| |
− | * Ком - здук
| |
− | ***
| |
− | Спас да Пречистая,
| |
− | Вайӧй жӧ миянлы
| |
− | Сы мында шудсӧ,
| |
− | Мында эм кодзулыс
| |
− | Енкола енэжас,
| |
− | Сы мында вайӧй
| |
− | Дзоньвидзалунсӧ да,
| |
− | Мында эм дзоридзыс
| |
− | Туруна видз вылас.
| |
− | Асъя дай петан,
| |
− | Югыд шондіӧй,
| |
− | Отсав жӧ миянлы
| |
− | Коллявны лунсӧ.
| |
− | Отсав жӧ аслад
| |
− | Дитяясыдлы!
| |
− | Эжва дай Матушка,
| |
− | Сет Коми муыслы
| |
− | Вынсӧ да эбӧссӧ,
| |
− | Шлывгӧдлы-новлӧдлы
| |
− | Пыжӧн и поскӧн.
| |
− | Чӧсмӧдлы-верд тэ
| |
− | Быдсяма чериӧн.
| |
− | Вӧрӧй да батюшко,
| |
− | Сет коми йӧзыслы
| |
− | Тшаксӧ да вотӧссӧ.
| |
− | * * * Ломзьысь пач водзын
| |
− | Радейта пукавны:
| |
− | Би кыв паськалӧ,
| |
− | Трачкӧдчӧ пес.
| |
− | Курыд тшыныслысь
| |
− | Кӧрсӧ ме дукала,
| |
− | Синмӧн колльӧда
| |
− | Шлывгысь сьӧд вез.
| |
− | Юрын олӧмӧй
| |
− | Тшын моз жӧ бергалӧ.
| |
− | Аддза сылысь ме
| |
− | Нюжӧдчӧм визь.
| |
− | Эськӧ унатор косӧді,
| |
− | Верми кӧ,
| |
− | Эськӧ унатор
| |
− | Вӧчи не сідз.
| |
− | Арыд оз юав
| |
− | Арыд оз юав,
| |
− | Тӧдлытӧг воас,
| |
− | Сы бӧрти тӧлыд,
| |
− | Еджыдыд лоас.
| |
− | Во лыдыд, тӧдан,
| |
− | • •
| |
− | Одйӧ зэв содӧ,
| |
− | Дзор юрси унджык
| |
− | Лунысь-лун водӧ.
| |
− | Думыштныд он куж:
| |
− | Пӧрысьлун суас,
| |
− | Томдырся мичлунтӧ
| |
− | Аскӧдыс нуас.
| |
− | Арлыдыд, сійӧ,
| |
− |
| |
− | Ӧдйӧ зэв содӧ.
| |
− | ***
| |
− | Киссьӧм ватӧ он курав,-
| |
− | Татшӧм йӧзкостса шусьӧг.
| |
− |
| |
− | Ӧтка олӧмыд курыд -
| |
− | Ставыс ас вылад усьӧ.
| |
− | Нинӧм бӧртӧ он бергӧд,
| |
− | Тадзи ковмас нин овны.
| |
− |
| |
− | Ӧтнад быдтор он вермы,
| |
− | Кӧть и унатор ковлӧ.
| |
− | Пелысь да жов пу
| |
− | Пелысь бердӧ топӧдчӧма жов пу,
| |
− | Быттьӧ сылӧн муса дзоля чой:
| |
− | Ӧтлаынтӧ кокньыдджыка овсьӧ,
| |
− | Вильыш тӧв ныр озджык найӧс дойд.
| |
− | Сӧстӧм дзоридз козьнавлывлӧ тулыс
| |
− | Сымда-мында, лыддьыныд он куж.
| |
− | Едждӧдланныд вылісяньныд улӧдз,
| |
− | Жальысла оз кынты весиг пуж.
| |
− | Би гӧрд мольяс ӧшалӧны арнас,
| |
− |
| |
− | Ӧзйысь розйӧн тырӧма быд вож.
| |
− | Ывла кӧть оз ышмӧд пӧсьнас-жарнас,
| |
− | Кӧдзыдысла мичлунныд оз вош.
| |
− | Еджыд шальяс плавганныд ті тӧвнас,
| |
− | Дзебыштанныд лым улӧ тыр роз.
| |
− | Пемыдгӧрдӧдз тусьныд кисьмис-сӧвмис,
| |
− | Вежны рӧмсӧ вын оз судзсьы, оз.
| |
− | Тулыс-арнас, гожӧмнас и тӧвнас,
| |
− | Кыпӧданныд усьӧм-доймӧм лов.
| |
− | Шудыс, шогыс - быдторйыс нин вӧвлі,
| |
− | Натӧгыд тай олӧмтӧ он ов.
| |
− | Лов личӧдан кад
| |
− | Тувсов кадӧ ойдӧм пуяс.
| |
− | Ваыс кокчӧрӧдзныс туис.
| |
− | Юлӧн рӧмпӧштан кодь веркӧс -
| |
− | Чуймӧдана мича серпас.
| |
− | Рытнас, шонді лэччандорыс,
| |
− | Сявкйӧ зарниӧн вӧр дорыс.
| |
− | Вӧр-ва ланьтӧ узьны лӧня,
| |
− | Кусӧ кыа чим гӧрд вӧньӧн.
| |
− | Сьӧлӧм вылын кокньыд, лӧсьыд,
| |
− | Лунсӧ казьтыла ме пӧся.
| |
− | Войвыв мулӧн авъя мичысь
| |
− | Менам лолӧй лоӧ личыд.
| |
− | Гожся серпас
| |
− | Рӧмпӧштан-тыясӧй,
| |
− | Кузь ласта видзьясӧй...
| |
− | Гожӧмнад видз вылыд -
| |
− | Мичлунсьыс-мич.
| |
− | Гожӧмӧй-майбырӧй,
| |
− | Веж коръя пуясӧн,
| |
− | Сук йӧла турунӧн
| |
− | Тырлывлан видз.
| |
− | Югыдлӧз ю пытшкын
| |
− | Шондіыс купайтчӧ,
| |
− | Пуясыс быттьӧкӧ
| |
− | Ваынӧсь тшӧтш.
| |
− | Енэжсянь вашъялӧ
| |
− | Вӧр-вакӧд шондіыс,
| |
− | Зарниа югӧрнас
| |
− | Югзьӧдӧ кӧдж.
| |
− | Пыдӧстӧм енэжыс
| |
− | Кельыдлӧз чышъяна,
| |
− | Видзӧдлан вывланьӧ -
| |
− | Кыпалӧ лов.
| |
− | Сё пӧлӧс дзоридзӧн
| |
− | Видз вылыс пӧртмасьӧ...
| |
− | Гожӧмӧй-вердысьӧй,
| |
− | Кузьджыка ов.
| |
− | Нывбаба гожӧм
| |
− | Нывбаба гожӧм, нывбаба гожӧм -
| |
− | Сьӧлӧмтӧ вӧрзьӧдан мич,
| |
− | Тырӧма важӧн пӧртмасьысь гажӧн
| |
− | Висер юпӧлӧнса видз.
| |
− | Видзвывса кыдзьяс, сё муса кыдзьяс,
| |
− | Зарниӧн вӧччӧмныд ті,
| |
− | Сявкйӧмӧн кыдзкӧ, сявкйӧмӧн кыдзкӧ
| |
− | Югзьӧдад пасьтала ді.
| |
− | Сё сикас рӧмӧн, быд сикас рӧмӧн
| |
− | Пӧртмасьӧ Гыбадса вӧр,
| |
− | Апав да-й сӧмын, апав да-й сӧмын
| |
− | Вӧрыслысь тшак дука кӧр.
| |
− | Арся скуп шонді, ваймӧдчысь шонді,
| |
− | Жалиттӧг югӧртӧ кой:
| |
− | Водз пӧра пондас, тӧдлытӧг пондас
| |
− | Му-васӧ шымыртны вой.
| |
− |
| |
− | Арся рӧмъяс
| |
− | Вижыс да гӧрдыс
| |
− | Ньӧжйӧник мырддьӧ
| |
− | Вӧрыслысь вежсӧ.
| |
− | Ӧзйӧны би моз
| |
− | Льӧм пу да пипу,
| |
− | Сэтӧркӧд пелысь.
| |
− | Вӧр-ваыс бара
| |
− | Еджыд тӧв кежлӧ
| |
− | Лӧсьӧдчӧ-вежсьӧ.
| |
− | Кымӧръяс пӧвстті
| |
− | Скуп арся шонді,
| |
− | Кыйкъяліг келӧ.
| |
− | * * *
| |
− | Лэбӧны, лэбӧны коръяс,
| |
− | Кӧдзӧдӧ лов шысӧ ар.
| |
− | Килля пу, код тэнӧ доръяс,
| |
− | Ывлаыд - Енмыс и Сар.
| |
− | Зарниа кышӧдтӧ тэнсьыд
| |
− | Пӧрччӧдас вильышмӧм тӧв,
| |
− | Юасьны мӧдас-ӧ менсьым,
| |
− | Ме сылӧн абу ӧд пӧв.
| |
− | Швичкана тӧлыдлысь сямсӧ
| |
− | Ме моз жӧ тӧдан тэ, пу.
| |
− | Этшсӧ вед сылысь он яммӧд,
| |
− | Мый сэсся сылы кӧть шу.
| |
− | Арыслӧн быгыдмӧм мичыс
| |
− | Сьӧлӧмӧс нюкыртмӧн жаль.
| |
− | Ачымӧс такӧда: видзас
| |
− | Кыдз пусӧ Войпельлӧн шаль.
| |
− | * * * Кӧть ывлавылын
| |
− | Ыджыдалӧ ӧшым,
| |
− | Но таво гыӧр
| |
− | Эз на вевттьыв ӧшинь.
| |
− | Оз шебрӧд-поньтав
| |
− | Мусӧ лымъя эшкын,
| |
− | А Эжва йисӧ бӧр нин
| |
− | Йӧткис-вештіс.
| |
− | А лун тӧв быд лун
| |
− | Небыдика пӧльтӧ,
| |
− | Но виччысям ми
| |
− |
| |
− | Тӧвтӧ-пӧльтӧ.
| |
− | Дерт, локтас,
| |
− | Сійӧ, кӧнкӧ, туйын:
| |
− | Лымйӧн, турӧбӧн
| |
− | Да пашлякъясӧн уйӧ.
| |
− | 1996 вося ӧшым 3 лун.
| |
− | Тӧвся кыдзьяс
| |
− | Войтӧв эзысьтіс вугралысь кыдзьясӧс,
| |
− | Вӧчис пуяссӧ чуймӧдан мичаӧн.
| |
− | Шензя, вермасяд тӧлыскӧд кыдзи нӧ,
| |
− | Йиа кӧдзыдыс дыркодь оз личав ӧд.
| |
− | Еджыд чӧв-лӧньын кыдзьясыс узьӧны,
| |
− | Найӧс гартӧма прӧшвиа гыӧрӧн.
| |
− | Тӧлыд войвылад нюжалас кузя на:
| |
− | Кыдзьяс лым сырйысь кӧсаяс кыӧны.
| |
− | Венеч улӧ ті лӧсьӧдчад быттьӧкӧ,
| |
− | Ковмас, ӧні жӧ вичкоӧ мунанныд.
| |
− | Кыдзьяс, гажӧдад менсьым ті жытник дор,
| |
− | Дивӧ-мичлунсӧ некор не вунӧдны.
| |
− | Майбыръяс
| |
− | Лымйӧн тырӧм ыджыд сиктын,
| |
− | Нимсӧ сылысь огӧ ликтӧй,
| |
− | Воймӧм керка, южмӧм ордым,
| |
− | Туйыс пыртӧ Петыр ордӧ.
| |
− | Асывводзнас мужикулов,
| |
− | Коді пӧкмелляысь кулӧ,
| |
− | Петыръясӧ мисьтӧм думӧн
| |
− | Локтіс корсьны сьӧмтор юмӧн.
| |
− | Коляс картупельсӧ гусьӧн,
| |
− | Петыр гӧтырысь на сюсьӧсь,
| |
− | Вузалісны лавка дорын:
| |
− | Горшныс кӧтӧдыштны корӧ.
| |
− | Курыдторйыд ӧні уна,
| |
− | Весиг кыдзи шусьӧ вунӧ.
| |
− | Юыштісны Петыр ёрткӧд:
| |
− | Лӧсялӧны шань, бур морткӧд.
| |
− | Лун шӧр гӧгӧр котыр надзӧн,
| |
− | Некод некодӧс оз аддзы,
| |
− | Мир туй вылӧ люзьгӧ-петӧ,
| |
− | Матьыс налӧн кылӧ сэтӧн.
| |
− | «Майбыръяслы» лӧсьыд овны,
| |
− | Некӧн уджавны оз ков ни.
| |
− | * * * Асьным ог бӧрйӧй,
| |
− | Миянӧс бӧръяд.
| |
− | Мыйлакӧ бӧрвылас
| |
− | Крапнитад: «Бӧръя!»
| |
− | Юанныд быд лун,
| |
− | Лёклунныд быдмӧ.
| |
− | Янӧдад быдлаын
| |
− | Видчанныд быд ног.
| |
− | Садьмас-ӧ бурлун?
| |
− | Ставыс-ӧ бурмас?
| |
− | Сяммас-ӧ бур ногӧн
| |
− | Сьӧлӧм дой бурдны?
| |
− |
| |
− | Ӧктӧмъяс
| |
− | * * *
| |
− | Олӧмӧ могтӧ
| |
− | Шуасьтӧг пӧрт:
| |
− | Енмыслысь шуӧм
| |
− | Водзвыв он тӧд.
| |
− | * * *Мортыдлӧн колӧмыс
| |
− | Помтӧм ни дортӧм.
| |
− | Колӧмыд полӧмсӧ
| |
− | Вермас на коркӧ.
| |
− | * * *Скӧрмытӧдзыд лыддьы сёӧдз,
| |
− | Кучкытӧдзыд - даса сёӧдз.
| |
− | * * *Морттӧ кӧ радейтан ёна,
| |
− | Муслуныд другӧн оз кус.
| |
− | Ыдждӧ да содӧ быд во на,
| |
− | Ылавны сьӧлӧм оз куж.
| |
− | * * *Авъя лэбач аслыс позтӧ
| |
− | Оз на быд пу вылӧ вӧч,
| |
− | Бӧръяс кыдзтӧ либӧ козтӧ,
| |
− | Кодыс колӧ, тӧдӧ стӧч.
| |
− |
| |
− | * * *Ёсь кывйыд - енби,
| |
− | Кузь кывйыд - веськыда мат.
| |
− | * * *
| |
− | Мортлы асьсӧ тӧдны колӧ,
| |
− | Кутшӧм ӧбича да сям.
| |
− | Сэки лоас ладӧн олӧм,
| |
− | Сэки йӧзкӧд лоан рам.
| |
− | * * *
| |
− | Кӧсъян тӧдмавны кӧ морттӧ,
| |
− | Унджык сёрни сыкӧд пан.
| |
− | Ачыд ланьтӧдышт кыв-вортӧ:
| |
− | Вомъёртыдлӧн вӧля тан.
| |
− | * * * Лӧглунтӧ дзебны, дерт,
| |
− | Абу зэв сьӧкыд.
| |
− | Муслунтӧ, сійӧс, тэ
| |
− | Некыдз он дзеб.
| |
− | Йӧз дорӧ веськодьлун
| |
− | Дзебны медсьӧкыд,
| |
− | Мортыдлӧн та вылӧ
| |
− | Выныс зэв жеб..
| |
− | * * *
| |
− | Енмыд матыстчӧ, дерт, сылань,
| |
− | Гылыд серам кӧні кылӧ.
| |
− | * * *
| |
− | Инаас кӧ яндысьтӧм,
| |
− | Ылӧдлас жӧ яндысьтӧг.
| |
− | Тима Веньлы
| |
− | Эжвайывса колипӧн
| |
− | Ыдждӧдлӧны ӧні...
| |
− | Тӧдны эськӧ, донаӧй,
| |
− | Гуыд тэнад кӧні.
| |
− | Вайны видз выв дзоридзьяс,
| |
− | Копыртлыны юрӧс.
| |
− | Гутӧ тӧдысь-индысьяс
| |
− | Мыйла нӧ оз сюрны?
| |
− | Эжвайывса сьылысьӧй,
| |
− | Сьӧлӧмъясын олан,
| |
− | Мича кывбур-висьтъяснад
| |
− | Век на йӧзлы колан.
| |
− | Тэнад кывъяс - вир тусьяс -
| |
− | Помтӧм сьӧлӧм дойяс,
| |
− | Тырӧмаӧсь муслунӧн,
| |
− | Ставныс быттьӧ ловъя-сь.
| |
− | Помӧсдінса пожӧмъяс
| |
− | Радейтлін тэ ёна.
| |
− | Кыдз нӧ эськӧ, колипӧй,
| |
− | На улӧ тэд водны?
| |
− | Виктор Савинлы
| |
− | Коми мулӧн югыд кодзув,
| |
− | Нёбдінсалӧн зарни пи,
| |
− | Ылӧдз нималан пыр водзӧ,
| |
− | Сявкъян гижӧдъяслысь би.
| |
− | Вӧлі енбиыд зэв ыджыд,
| |
− | Сӧмын лӧг кутӧмыд эм,
| |
− | Бырӧдісны мыжтӧм мыжысь,
| |
− | Вынӧн дженьдӧдісны нэм.
| |
− | Куйлан кӧнкӧ ылі муын,
| |
− | Гортад бӧрсӧ эн и во.
| |
− | Тӧдмавтӧм на, кӧні гуыд:
| |
− | Сус пу дорад он тай вод.
| |
− | Сьылысь-гижысь Виктор Савин,
| |
− | Помтӧг сьӧлӧмъясын ов.
| |
− | Прӧстит, ошкам ӧні ставӧн,
| |
− | Казьтылам кор Тэнсьыд лов!
| |
− | Поэт Ананий Размысловлы
| |
− | Усьысь кодзув моз дзирыштіс олӧм,
| |
− | Дугдіс тіпкыны сьӧлӧм зэв водз.
| |
− | Кӧть и унатор вӧчны на колӧ,
| |
− | Инмысь пулякӧд нинӧм он вӧч.
| |
− | Чужан му вӧсна сетін тэ ставсӧ:
| |
− | Ассьыд томлун, и вежӧр, и мич.
| |
− | Бӧръя кывбурын казьтылін мамтӧ,
| |
− | Гажа Осьникысь туруна видз.
| |
− |
| |
− | Ӧні куйлан тэ гортсьыд зэв ылын.
| |
− | Украинаыд - бокӧвӧй му.
| |
− | Ассьыд олӧмтӧ сетін тэ сылы,
| |
− | Сэтчӧс шойнаӧ кодйисны гу.
| |
− | Ми ог вунӧдӧй тэнӧ дзик некор,
| |
− | Тэнад сьыланъяс юргасны пыр.
| |
− | Ас йӧз памятьын куслытӧг век ов,
| |
− | Ӧзйысь кодзув моз, югъяв тэ дыр.
| |
− | Коми композитор
| |
− | Александр Осиповлы
| |
− | Петін Шойнаты сиктысь
| |
− | Ыджыд олӧмас тэ.
| |
− | Югыд бикиня сямлун
| |
− | Тэныд сетлӧма ен.
| |
− | Мича сьыланъяс шыӧн
| |
− | Ылӧдз нималан пыр,
| |
− | Век на юргӧны найӧ,
| |
− | Йӧзсӧ гажӧдігтыр.
| |
− | Гожся лунъясӧ тырас
| |
− | Катшасинъясӧн видз,
| |
− | Тэнад медмуса дзоридз -
| |
− | Миян войвывлӧн мич.
| |
− | Кылӧ клуб шӧрын сьылӧм,
| |
− | Тэнсьыд казьтылӧ ним,
| |
− | «Катшасинъяслӧн» юргӧм
| |
− | Пыр на содӧ, оз чин.
| |
− | Зёльгысь шор кодь жӧ небыд
| |
− | Мыла шыяслӧн гор:
| |
− | Тэнад сьыланлӧн олӧм,
| |
− | Эска, некор оз ор.
| |
− | Коми композитор
| |
− | Алсксандр Осиповлы
| |
− |
| |
− | Ӧльӧксан Осипов -
| |
− | Нималысь мортӧй,
| |
− | Бара на гӧстьясӧс
| |
− | Чукӧртін гортад...
| |
− | Колипӧн юралӧ
| |
− | Шыладыд тэнад,
| |
− | Лэбачлысь тувсовъя
| |
− | Сьылӧмсӧ веніг.
| |
− | Быттьӧкӧ скрипканад
| |
− | Тані тшӧтш сьылан,
| |
− | Небыдик шыясыс
| |
− | Лэбӧны вылӧ.
| |
− | Ас мулысь рӧмъяссӧ
| |
− | Ясыда кыліг,
| |
− | Сьӧлӧмсянь сьыланкыв
| |
− | Тэнсьыд ми сьылам.
| |
− | Кымын нэм сулалас
| |
− | Таладор олӧм,
| |
− | Сы дыра-й шыладыд
| |
− | Тэнад пыр олас.
| |
− | Мыла да, мича да,
| |
− | Босьт, мыйта колӧ,
| |
− | Мамлӧн кодь мелілун
| |
− | Йиджтысяс лолад.
| |
− | Каракчиева Нина Фёдоровналы
| |
− | Челядь сьӧлӧмын чужтад
| |
− | Коми му дінӧ муслун,
| |
− | Кывны велӧдад найӧс
| |
− | Ай-мам кыв-ворлысь мичсӧ.
| |
− | Тіян велӧдан морттуй
| |
− | Ӧзйӧ яра да кустӧг -
| |
− | Оз на быдӧн тай сяммы
| |
− | Вӧчны-артмӧдны сідзсӧ.
| |
− | Сиктныд ланьтӧма, узьӧ.
| |
− | Тіян ӧшиньныд биа.
| |
− | Уджныд век на эз помась,
| |
− | Сійӧ водзӧ на мунӧ.
| |
− | Гашкӧ, кывбуръяс чукӧр
| |
− | Восьсӧн кутанныд киад.
| |
− | Гашкӧ, челядьлысь уджсӧ
| |
− | Колӧ лыддьыны уна.
| |
− | Школа помалӧм ныв-зон,
| |
− | Накӧд йитӧдыд топыд.
| |
− | Пыр на, велӧдысь, найӧс
| |
− | Мелі шаньлуннад кыскад...
| |
− | Ыджыд аттьӧ дзик ставсьыс
| |
− | Да и муӧдзыс копыр!
| |
− | Бур, мый Тіян кодь мортыс
| |
− | Чужӧ Му вылас кыськӧ.
| |
− | * * * Муслунтӧ он пӧдты,
| |
− | Муслунтӧ он ви.
| |
− |
| |
− | Ёнджыка на ӧддзӧ,
| |
− | Кыдзи пестӧм би.
| |
− | * * * Муслуныд - зэв мича шудлун,
| |
− | Муслуныд - сьӧлӧмлӧн дой.
| |
− | Шуда, кор топыда кутлӧ,
| |
− | Радейтысь пӧлыд быд вой.
| |
− | Медводдза муслун
| |
− | Тувсовъя тӧвруыс льӧм корӧн ӧвтӧ -
| |
− | Ывлаын ловзьӧдан-томмӧдан кад.
| |
− | Шоналӧм сынӧдсӧ лов тырӧн кӧвта,
| |
− | Гӧрддзасьӧм муслунысь меным зэв рад:
| |
− | Медводдза кутчысьлӧм,
| |
− | Медводдза окасьӧм,
| |
− | Медводдза муслун
| |
− | Сьӧлӧмын кута ме,
| |
− | Олас ме бокын мед,
| |
− |
| |
− | Ӧзъялас куслытӧг.
| |
− | Медводдза муслун -
| |
− | Медмича муслун.
| |
− | Льӧм вылысь гылалӧм еджыдик дзоридз
| |
− | Висьталіс: помасис велӧдчан во.
| |
− | Сулалім тэкӧд кор ми потшӧс дорын,
| |
− | Ньӧжйӧник шӧпкӧдіс тэд менам вом:
| |
− | Медводдза кутчысьлӧм,
| |
− | Медводдза окасьӧм,
| |
− | Медводдза муслун
| |
− | Сьӧлӧмын кута ме,
| |
− | Олас ме бокын мед,
| |
− |
| |
− | Ӧзъялас куслытӧг.
| |
− | Медводдза муслун -
| |
− | Медмича муслун.
| |
− | Льӧм пуыс вӧччӧма, мича да пашкыр,
| |
− | Вӧрзьытӧг чӧв олӧ вежӧдӧм кор.
| |
− | Мусалы быттьӧкӧ гусятор вашка,
| |
− | Сьӧлӧмлы сӧмын тай талун зэв нор:
| |
− | Медводдза кутчысьлӧм,
| |
− | Медводдза окасьӧм,
| |
− | Медводдза муслун
| |
− | Сьӧлӧмын кута ме,
| |
− | Олас ме бокын мед,
| |
− |
| |
− | Ӧзъялас куслытӧг.
| |
− | Медводдза муслун -
| |
− | Медмича муслун.
| |
− | * * *
| |
− | Мортыд шуда,
| |
− | Кор радейтӧ мӧдӧс.
| |
− | Кык пӧв шуда,
| |
− | Кор кодлыкӧ муса.
| |
− | Сетан вороп - и
| |
− | Бергӧдас мусӧ.
| |
− | Шуда сьӧлӧмыд
| |
− | Кылӧ и тӧдӧ.
| |
− | Шуда муслун
| |
− | Вӧлі кӧдзыдӧн да няйтӧн
| |
− | Тэкӧд паныдасян ар.
| |
− | Асьным весиг эг и чайтӧй,
| |
− | Муслун лоас кутшӧм жар.
| |
− |
| |
− | Ӧта-мӧдлӧн висьмис сьӧлӧм,
| |
− | Сӧмын тайӧ мича дой,
| |
− | Кодӧс тэ ни ме эг ӧлӧд,
| |
− | Тӧдӧ мусукасян вой.
| |
− | Кутшӧм югыд рӧма муслун,
| |
− | Кутшӧм долыд рӧма шуд!
| |
− | Муслун биным ӧзйӧ кустӧг:
| |
− | Сэтшӧм сылы уси пуд.
| |
− | Муслун - сійӧ ыджыд шудлун,
| |
− | Муслун - сійӧ сьӧлӧм дой.
| |
− | Шудлун - сійӧ кыклӧн муслун,
| |
− | Шудлун - шогыс абу войт.
| |
− | * * * Эжва юлӧн нӧрысын
| |
− | Аддзысьлывлам ми,
| |
− | Шоныд югыд тулысын
| |
− | Ӧзйис муслун би.
| |
− | Эжва юӧй, тулысӧй,
| |
− | Берегдорса бадь,
| |
− | Радейта ме сэтшӧма,
| |
− | Муртса оз быр садь.
| |
− | Ваыс туӧ, паськалӧ
| |
− | Эжва юлӧн от.
| |
− | Муслун биным ломалӧ,
| |
− | Пола, мед оз сот.
| |
− | Эжва юлӧн гыясӧн
| |
− | Ворсӧ тувсов тӧв.
| |
− | Мелі сывъяд кутӧмӧн
| |
− | Окалан сё пӧв.
| |
− | Кутшӧм тэкӧд шуда ме,
| |
− | Тӧдӧ Эжва ю.
| |
− | Муслуннымӧс ёнмӧдӧ
| |
− | Ловзьӧм тувсов му.
| |
− | * * *
| |
− | Лышкыда дзордзалысь
| |
− | Лым еджыд льӧмйыс
| |
− | Тыртӧма сынӧдсӧ
| |
− | Кольмӧдан кӧрӧн,
| |
− | Олӧмным быттьӧкӧ
| |
− | Луныслӧн сьӧмӧс,
| |
− | Видзӧдлан меліа -
| |
− | Сьӧлӧмӧй вӧрзьӧ.
| |
− | Кудринад ворсӧдчӧ,
| |
− | Мусаӧй, тӧлыс,
| |
− | Вуджӧма синъясад
| |
− | Лӧз енэж рӧмыс.
| |
− | Томӧсь да долыдӧсь
| |
− | Тэкӧд ми вӧлім
| |
− | Кыкнанным кызь арӧс
| |
− | Тыртім на сӧмын.
| |
− | * * * Волывлывла тэкӧд
| |
− | Эжва кыркӧтш йылӧ,
| |
− | Шӧпкӧдлывлан пӧся
| |
− | Аслад муслун йылысь.
| |
− |
| |
− | Ёна окалӧмсьыд
| |
− | Сьӧлӧм чеччӧ-бытшкӧ -
| |
− | Гӧрдов рытъя кыа
| |
− | Ворсӧ Эжва пытшкын.
| |
− | Кутчысьлӧмӧн войыс
| |
− | Кольӧ, ог и тӧдлӧй.
| |
− | Мыйта мелілунсӧ
| |
− | Сетам ӧта-мӧдлы.
| |
− | Эжва, дона Эжва -
| |
− | Паськыд ӧта юӧй.
| |
− | Кокни руа гыяс,
| |
− | Шуднымӧс эн нуӧй.
| |
− | Югыд войяс
| |
− | Югыд войяс - гожся войяс,
| |
− | Муслун войяс - кыа-чойяс,
| |
− | Войбыд кыа дзирдсӧ кояс,
| |
− | Тӧдлас менсьым сьӧлӧм дойӧс.
| |
− | Сьӧкыд узьны татшӧм войӧ,
| |
− | Висьӧ сьӧлӧм муслун дойӧн,
| |
− | Коллям войсӧ зонкӧд кыкӧн,
| |
− | Шонді петтӧдз лоа сыкӧд.
| |
− | Югыд войяс - шуда войяс,
| |
− | Лӧньӧданныд сьӧлӧм дойӧс,
| |
− | Муса зонлӧн шоныд сывъяс
| |
− | Кывза медся мелі кывъяс.
| |
− | Югыд войяс - кыпыд войяс,
| |
− | Сьылі гӧгӧр небыд сойяс,
| |
− | Окалан тэ менӧ пӧся,
| |
− | Радейтчӧмнад овны лӧсьыд.
| |
− | ***
| |
− | Сьӧлӧм морӧсын
| |
− | Тіркъялӧ-чеччӧ,
| |
− | Быттьӧ лэбач моз
| |
− | Шедӧма лэчкӧ.
| |
− | Юрын вежӧрӧй
| |
− | Вошлыны кутӧ,
| |
− | Кор тэ сывъясад
| |
− | Дзигӧдан-кутлан.
| |
− | Кор тэ окалан,
| |
− | Сулаліг воча,
| |
− | Тагъя сурсӧ эг юӧй,
| |
− | А коддза.
| |
− | Муслун
| |
− | Лэччӧ шонді вӧр-пу сайӧ,
| |
− | Локтӧ небыд гожся вой.
| |
− | Ыбъясланьӧ зонкӧд каям,
| |
− | Менам коскын сылӧн сой.
| |
− | Водзӧ нуӧ мелі сёрни.
| |
− | Енэж шӧрын тӧлысь джын.
| |
− | Кадыс кӧть и бура сёр нин,
| |
− | Бергӧдчыны абу вын.
| |
− | Асыввылын зарни шонді
| |
− | Мыччис ассьыс югыд бан,
| |
− | Мулы выль лун вайны пондіг,
| |
− | Кымынысь нин суліс тан.
| |
− | Талун, асъя шонді петіг,
| |
− | Воссис муслунӧйлӧн сыв.
| |
− | Зонмӧй ассьыс сьӧлӧм сетіс,
| |
− | Шуис медся колан кыв.
| |
− | * * *
| |
− | Радейтӧмӧн сьӧлӧмъясным ойдӧма
| |
− | Морӧс кудным мелілунӧн тыр.
| |
− | Кыкнаннымӧс ӧти дой тай дойдӧма:
| |
− | Кыдз нӧ гажыд лунтырнад оз быр?
| |
− | Топӧдӧмыд ас бердад тэ сэтшӧма,
| |
− | Ыджыдджыка лолыштны он сет.
| |
− | Рытыс-войыс, аддза, тэныд этша на,
| |
− | Кыдз нӧ сэсся тэ сайӧ он пет?
| |
− | * * * Узьсяс ӧмӧй татшӧм войӧ -
| |
− | Туӧ сьӧлӧм муслун дойӧн.
| |
− | Войсӧ дженьдӧдам ми кыкӧн,
| |
− | Кодлы дела, овлам кытӧн...
| |
− | Югыд войяс, шуда войяс,
| |
− | Бурдӧданныд сьӧлӧм дойяс.
| |
− | Муса зонлӧн шоныд сывъяс
| |
− | Кывза медся мелі кывъяс.
| |
− | * * *
| |
− | Менам муслунӧй
| |
− | Истӧгӧн чиркнитіс,
| |
− | Сэсся паськаліс
| |
− | Ыпъялысь бипурӧн.
| |
− | Югыд кодзув моз
| |
− | Нэмыс нин дзирдалӧ,
| |
− | Капля вын абу
| |
− | Чинтыны-сиптыны.
| |
− | Сиктӧ локтӧм зонмыс
| |
− | Кельдӧдӧма, лӧзӧдӧма
| |
− | Мӧдлапӧвса вӧрыс.
| |
− | Вылӧ-вылӧ качӧдчӧма
| |
− | Енэжыслӧн шӧрыс.
| |
− | Вом тырнас дзик вашъялӧ нин
| |
− | Тувсовъя пӧсь шонді,
| |
− | Лышкыдджыка югӧръяссӧ
| |
− | Меным койны пондіс.
| |
− | Сьӧлӧм вылӧ воис меным
| |
− | Сиктӧ локтӧм зонмыс.
| |
− | Ойдӧм ю моз пытшкын менам
| |
− | Муслун туӧ-ёнмӧ.
| |
− | Зёльӧдчигтыр паськалӧ пыр
| |
− | Тулысыслӧн горыс,
| |
− | Радейтӧмӧй ӧзйӧ биӧн,
| |
− | Шудӧн тырӧ морӧс.
| |
− | Вежӧдӧма, вижӧдӧма
| |
− | Мӧдлапӧвса вӧрыс.
| |
− | Сынӧд тырыс разалӧма
| |
− | Дзоридзьяслӧн кӧрыс...
| |
− | Бӧр нин ӧтнас шогсьӧ чӧла
| |
− | Пелысьяса керӧс.
| |
− | Сиктӧ локтӧм муса зонмыс
| |
− | Ӧні менам верӧс.
| |
− | Козьнав меным
| |
− | Козьнав меным асывсӧ
| |
− | Би гӧрд югыд кыаӧн,
| |
− | Енкайыслӧн сьылӧмыс
| |
− | Тшӧтш мед матын шыалӧ.
| |
− | Козьнав меным лунсӧ тэ,
| |
− | Шоныдӧс да мичаӧс,
| |
− | Лышкыд шонді югӧрыс
| |
− | Муслуннымӧс видзас мед.
| |
− | Козьнав меным рытсӧ тэ
| |
− | Лӧня кусысь кыаӧн,
| |
− | Шудсӧ небыд сывбордйын
| |
− | Кыкӧн тэкӧд кыам ми.
| |
− | Козьнав меным войсӧ тэ,
| |
− | Пемыдӧс да юмолӧс,
| |
− | Мелілунсӧ позяс мед
| |
− | Ыджыд кӧшӧн гумовтны.
| |
− | Аттьӧ
| |
− | Лунся тӧждсьыд
| |
− | Ыджыд аттьӧ.
| |
− | Войся мелілунсыд
| |
− | Аттьӧ.
| |
− | Быд во содтӧд
| |
− | Арлыд каттьӧ -
| |
− | Кустӧм радейтӧмсьыд
| |
− | Аттьӧ.
| |
− | Муслунӧс оз вермы кынтыны
| |
− | Пуяссӧ гартлісны
| |
− | Гыӧръяс-прӧшвияс,
| |
− | Эзысь кодь лым сыръяс
| |
− | Чукӧрӧн ӧшйисны.
| |
− | Алӧйгӧрд гӧгыльӧн
| |
− | Шондіыс кыптыліс,
| |
− | Йи кӧдзыд югӧрӧн
| |
− | Ру пырыс ыпмунліс.
| |
− | Йӧв еджыд ывлаыс,
| |
− | Сук руа кӧдзыдсьыс,
| |
− | Лун шӧрнас сӧмын тай
| |
− | Здук кежлӧ сӧдзтысьлас.
| |
− | Сьӧлӧмӧс йизьӧдны
| |
− | Ывлаыс вынтӧм на,
| |
− | Кӧдзыдыс муслунӧс
| |
− | Оз вермы кынтыны.
| |
− | * * * Яръюгыд шондіӧй,
| |
− | Пӧся и шонтан тэ.
| |
− | Дзирдалысь кодзулӧй,
| |
− | Пыр мунан водзвылын.
| |
− | Алӧйгӧрд кыаӧй,
| |
− | Шуд тэкӧд кыам ми.
| |
− | Сё муса верӧсӧй,
| |
− | Видзысьӧй-вердысьӧй,
| |
− | Муслунным бердлытӧм
| |
− | Ӧта-мӧд берданым.
| |
− | Акростих
| |
− | Жов пу вылын ӧшалӧны тусьясыс,
| |
− | Ичӧт мольяс вашкӧдчӧны гусьӧник.
| |
− | Жытник дорӧй ӧзйӧ арся мичлунӧн,
| |
− | Енэжыслы лӧзӧв чышъян вичмӧма.
| |
− | Вывсянь, майбыр, ставыс сылы тыдалӧ.
| |
− | Кымӧртӧгыд видзӧдлас дзик быдлаӧ.
| |
− | Истӧг тувъяс оз ков луннад ӧзтыны,
| |
− | Мольяс жовлӧн куслытӧг на ӧзйӧны.
| |
− | ***
| |
− | Зарниӧн коялӧм вӧр,
| |
− | Быдсяма мӧвп юрын чужтан.
| |
− | Мичлунныд сывйӧ оз тӧр -
| |
− | Овны вот пужтӧг он куж тэ.
| |
− | Пужйыдлӧн ыджыдкодь вын,
| |
− | Дойдалас, кынтӧмӧн сотас,
| |
− | Сыысь ӧд бурӧн он мын:
| |
− | Бырӧдас вӧрсьыд тшак-вотӧс.
| |
− | Олӧмыд татшӧм жӧ тшук,
| |
− | Козьналас яръюгыд шудӧн.
| |
− | Югъялас, кажитчӧ, здук,
| |
− | Кватитчан - лоӧма рудӧн.
| |
− | * * * Мыйла мен югъявны тэтӧг?
| |
− | Дзирдыс ӧд аслым оз ков.
| |
− | Кодлы нӧ югыдсӧ сета,
| |
− | Мусаӧй, тэ кӧ он ов?
| |
− | Тэтӧг мен овны зэв сьӧкыд.
| |
− | Помасьтӧм овлывлӧ вой.
| |
− | Кажитчӧ, шондіыс луннас
| |
− | Югӧрсӧ меным оз кой.
| |
− | Кодзув моз югъявны долыд,
| |
− | Муса морт дінад кор эм.
| |
− | Кыпавлӧ вылӧ зэв лолыд,
| |
− | Окота дзирдавны нэм.
| |
− | * * *
| |
− | Истӧг тув моз ӧзйылі,
| |
− | Шомӧдз сотчи, кусі.
| |
− | Кӧть и сьӧлӧм вӧзъян тэ,
| |
− | Мен тэ абу муса.
| |
− | Сьӧлӧмшӧрӧс вунӧдны
| |
− | Некыдзи ог вермы.
| |
− | Вояс водзӧ мунӧны,
| |
− | Ог тӧд, мый и керны.
| |
− | Радейтчан лунӧн
| |
− | Асъя кыаӧн лоа -
| |
− | Ӧзта муслунлысь би.
| |
− | Небыд тӧвруӧн воа
| |
− | Тэнсьыд малыштны ки.
| |
− | Югыд шондіӧ пӧра,
| |
− | Тэнӧ окыштны мед.
| |
− | Менам сьӧлӧмлӧн шӧрын
| |
− | Олан, мусаӧй, тэ.
| |
− | Чужан лунӧн
| |
− | Чолӧмалам чужан лунӧн,
| |
− | Сиам шудсӧ уна-уна,
| |
− | Дзоньвидзаӧн медым вӧлін,
| |
− | Долыда мед тіпкис сьӧлӧм;
| |
− | Радейтісны медым пӧся,
| |
− | Тӧдсаяскӧд бура лӧсяв.
| |
− | Дзоридз кодь тэ ачыд мича,
| |
− | Мед жӧ Енмыс тэнӧ видзас.
| |
− | * * * Гожся йӧзыс небыдӧсь да шаньӧсь -
| |
− | Тырмӧ тэын тайӧ, дона аньӧй.
| |
− | Чужан луннад чолӧмалам тэнӧ,
| |
− | Кӧсъям, медым висьӧмъястӧ венін.
| |
− | Мича дзоридз сетӧ тэныд ывла,
| |
− | Лэбач сьылӧ мыла сьыланкывъяс.
| |
− | Сиам тэныд лӧнь да шуда олӧм,
| |
− | Ставыс медым лоӧ сідз, кыдз колӧ.
| |
− | Чужан лунӧн
| |
− | Сиа шонділысь югӧрсӧ
| |
− | Тэныд асывсянь рытӧдзыс,
| |
− | Медым дзирыда югзьӧдӧ
| |
− | Сэті, олан тэ кытӧні.
| |
− | Сиа тӧлыслысь пӧльтӧмсӧ
| |
− | Шоныд лунвывсянь сӧмын тэд,
| |
− | Небыд юрситӧ пӧлявны
| |
− | Медым вермӧ сук рӧмыдӧдз.
| |
− | Сиа овны сьӧд кымӧртӧг,
| |
− | Медым лоны тыр шудаӧн,
| |
− | Сэки чардыслы-гымыслы
| |
− | Сӧстӧм ловтӧ не рудӧдны.
| |
− | * * *
| |
− | Лӧсьыдик статя,
| |
− | Варов да мича,
| |
− | Шуӧны йӧзыс
| |
− | Пыр нимӧн да вичӧн.
| |
− | Чужан лун пасъян
| |
− | Ӧшымлӧн помын,
| |
− | Му-ва кор узьӧ
| |
− | Лым-йилӧн домын.
| |
− | Сьӧлӧмсянь сиам
| |
− | Дзоридзлысь мичсӧ,
| |
− | Гажӧдӧ коді
| |
− | Гожӧмнас видзсӧ.
| |
− | Сины тшӧтш кӧсъям
| |
− | Мелі пӧсь муслун,
| |
− | Сэтшӧмӧс, медым
| |
− | Некор оз куслы.
| |
− | Олӧмыд медым
| |
− | Шудаӧн вӧлі,
| |
− | Пӧлыдкӧд пасйӧй
| |
− | Уна выль кӧлысь.
| |
− | Юбилейӧн
| |
− | Еджыд бисерӧн мичаммӧ юрыд,
| |
− | Арся зарниӧн восьлалӧ кад,
| |
− | Сійӧ овлывлӧ юмов и курыд,
| |
− | Сійӧ абу нин дзордзалысь сад.
| |
− | Сӧмын сьӧлӧмыд пыр кольӧ томӧн,
| |
− | Некыдз пӧрысьлун сійӧс оз босьт.
| |
− | Овны - абу вуджны ю вомӧн,
| |
− | Паныд сувтлывлӧ изъяса косьт.
| |
− | Сиа коллявны нэмтӧ шань лунӧн,
| |
− | Медым лёкыслы эз коль и войт.
| |
− | Медым олӧмыд шыльыда муніс;
| |
− | Некод нинӧмӧн некор эз дойд.
| |
− | Эзысь кӧлысьӧн
| |
− | Медся мусаӧй, медся мичаӧй,
| |
− | Сьӧкыд уджысь тэ менӧ видзан век.
| |
− | Менам сьӧлӧмшӧр, менам олӧмӧй,
| |
− | Ӧтнад нэм помӧдз меным колан тэ.
| |
− | Эзысь кӧлысьӧн ӧтув олӧмын!
| |
− | Уна кӧлысь на миян волас мед!
| |
− | Сиа став бурсӧ тэныд, донаӧй,
| |
− | Кута радейтны водзӧ ёна на.
| |
− | Зарни кӧлысьӧн
| |
− | Пӧлудь рӧма синъясад
| |
− | Вашъялӧ сӧдз нюм,
| |
− | Мелі, мича видзӧдлас
| |
− | Пальӧдлывлӧ ун.
| |
− | Мусаӧй да донаӧй,
| |
− | Менам сьӧлӧмшӧр,
| |
− | Тӧда тэкӧд олігӧн
| |
− | Мелілунлысь кӧр.
| |
− | Олам тэкӧд ӧтлаын
| |
− | Ми нин нэмлысь джын.
| |
− | Аттьӧ сыысь: тӧдмалі
| |
− | Муслуныслысь вын.
| |
− | Мусаӧй да донаӧй,
| |
− | Менам сьӧлӧмшӧр,
| |
− | Муслун ӧдсӧ донӧдін,
| |
− | Путшкин шудлысь шӧрт.
| |
− | 45 вося кӧлысь
| |
− | Александритовӧй кӧлысь -
| |
− | Ӧтув нелямын вит во.
| |
− | Муслун оз пов жарысь, тӧлысь,
| |
− | Ӧдыс содӧ воысь-во.
| |
− | Муса мамук, дона батьӧй,
| |
− | Гижсиганыд вӧлі тӧв.
| |
− | Кад эз кынты авъя садьтӧ,
| |
− | Пыдди пуктід ассьыд пӧв.
| |
− | Сиам водзӧ овны тадзи,
| |
− | Водзӧ кыны долыд шуд.
| |
− | Шуда сьӧлӧм ставсӧ аддзӧ,
| |
− | Югзьӧдыштас, кыті руд.
| |
− | Аканьлы сьыланкыв
| |
− | Маша аслас кагалы,
| |
− | Веж юрсиа аканьлы,
| |
− | Веж юрсиа аканьлы,
| |
− | Сьыліс сьыланкыв -
| |
− | Узь жӧ, менам кагаӧй,
| |
− | Сьӧд сикыма аканьӧй,
| |
− | Сьӧд синкыма аканьӧй,
| |
− | Унмовсь, ичӧт ныв.
| |
− | Узьӧ нин со каньпиӧй,
| |
− | Вод жӧ, дона аканьӧй,
| |
− | Вод жӧ, дона аканьӧй,
| |
− | Матыстчӧ сьӧд вой.
| |
− | Лэччис югыд шондіыс,
| |
− | Дугдіс сійӧ шонтыны,
| |
− | Дугдіс сійӧ шонтыны,
| |
− | Югӧрсӧ 03 кой.
| |
− | Узь жӧ, менам кагаӧй,
| |
− | Лӧз синъяса аканьӧй,
| |
− | Лӧз синъяса аканьӧй,
| |
− | Баюшки — бай-бай.
| |
− | Понпи ланьтіс-унмовсис,
| |
− | Менӧ сідзжӧ ун босьтіс,
| |
− | Менӧ сідзжӧ ун босьтіс,
| |
− | Унмовсь зіля вай.
| |
− |
| |
− | /-V •• •• •• V
| |
− | Овво, овво
| |
− | Лэччӧ шонді вӧртас сайӧ,
| |
− | Мича вӧтъяс войыс вайӧ.
| |
− | Чачаяслӧн локтӧ унмыс.
| |
− | Дона пиук миян, унмовсь.
| |
− | Ӧввӧ, ӧввӧ,
| |
− | Пиук узь.
| |
− | Муса шӧвктуг,
| |
− | Зарни тусь.
| |
− | Кодзувъяслӧн садьмӧм бӧрын
| |
− | Петіс тӧлысь енэж шӧрӧ.
| |
− | Локтіс шоныд гожся войыс,
| |
− | Шонді югӧрсӧ оз кояв.
| |
− | Ӧввӧ, ӧввӧ,
| |
− | Пиук узь.
| |
− | Гожся войыд
| |
− | Абу кузь.
| |
− | Небыд ошпи важӧн узьӧ,
| |
− | Каньпи нюжӧдчӧма кузя.
| |
− | Синсӧ кунис мудзӧм акань,
| |
− | Дзолюк миян, узь тшӧтш накӧд.
| |
− | Ӧввӧ, ӧввӧ,
| |
− | Синтӧ кунь.
| |
− | Шондіыскӧд
| |
− | Муніс лун.
| |
− | Сӧдз мич
| |
− | Тӧлыс пышйис-лэбыштіс,
| |
− | Гӧгӧр тувсов кӧр.
| |
− | Саридз сайысь лэбачьяс
| |
− | Тэрмасьӧны бӧр.
| |
− | Ставыс тырис гажлунӧн:
| |
− | Вӧр и ва, и ю.
| |
− | Тӧвнас дзикӧдз лажмыліс,
| |
− | Шойччис-узис му.
| |
− | Лышкыд тулыс, аттьӧ тэд,
| |
− | Ловзьӧдін кын му.
| |
− | Нюдзвиж рӧма платтьӧӧн
| |
− | Пасьтӧдін быд пу.
| |
− | Сырчик бара воӧма -
| |
− | Чегъялӧ кыз йи.
| |
− | Кӧч бӧж кузя гожӧмлы
| |
− | Тулыс мыччӧ ки.
| |
− | Менсьым лолӧс кыпӧдӧ
| |
− | Тулыслӧн сӧдз мич.
| |
− | Веж турунӧн кыпӧдчӧ
| |
− | Эжвасайса видз.
| |
− | Войвыв гожӧм
| |
− | Войвыв гожӧм, кутшӧм тэ!
| |
− | Пӧлӧзнича юркытша,
| |
− | Баситнытӧ кужӧмыд
| |
− | Орӧсіник юрситӧ.
| |
− | Оз тусь вомнад висьталан:
| |
− | «Гажа миян быдманін!»
| |
− | Шоныд зэрнад киськалан,
| |
− | Быдтор зіля быдмас мед.
| |
− | Воййыв рӧма ковтаыд,
| |
− | Лежнӧг тусьяс сикӧтшад.
| |
− | Тэрмасян тай ковтӧгыс,
| |
− | Олышт, олышт сиктсакӧд.
| |
− | Чӧдлач синмыд нюмӧн тыр,
| |
− | Кӧса помад - маръямоль,
| |
− | Кокад нинкӧм - сюмӧдысь,
| |
− | Котӧрт, сӧмын жарсӧ коль.
| |
− | Кыддзӧй, кыддзӧй
| |
− | Кыддза раскӧ волывлам
| |
− | Ветлӧдлыштны ми,
| |
− | Муса кыдзлы мыччывла
| |
− | Ассьым дзоля ки.
| |
− | Кыддзӧй, кыддзӧй, копыртлы
| |
− | Пашкыр коръя юр.
| |
− | Тӧда, тэысь мичаджык
| |
− | Пуыс тан оз сюр.
| |
− | Сӧстӧммӧдан сынӧдсӧ,
| |
− | Таысь долыд мен.
| |
− | Тэ бердын ми шойччыштам:
| |
− | Лӧсьыд жӧ нин сэн.
| |
− | Пучертӧ ме малышта,
| |
− | Садйӧ мӧдам кор;
| |
− | Вом дорӧ ме матыстла
| |
− | Тэнсьыд небыд кор.
| |
− | Кыддзӧй, кыддзӧй, копыртлы,
| |
− | Пашкыр коръя юр.
| |
− | Волам бара, виччысьлы,
| |
− | Тӧлыскӧд эн дур.
| |
− | * * * Сизим рӧма ӧшкамӧшка
| |
− | Мӧдлапӧлӧ вуджӧма.
| |
− | Мырпом кӧра паськыд нюрӧ
| |
− | Улыс помсӧ сутшкӧма.
| |
− | • •
| |
− | Ӧшкамӧшка, ӧшкамӧшка,
| |
− | Кунӧрыскӧд ветлан тэ.
| |
− | • •
| |
− | Ӧшкамӧшка, ӧшкамӧшка,
| |
− | Колян шонді али зэр?
| |
− | Сизим рӧма ӧшкамӧшка -
| |
− | Визьӧб мусянь енэжӧдз
| |
− | Уна пӧлӧс мичлун вылад
| |
− | Видзӧдыштны менӧ лэдз.
| |
− | Тӧда, тӧда, ӧшкамӧшка,
| |
− | Рытнас петкӧдчан кӧ тэ,
| |
− | Колян татчӧ югыд шонді,
| |
− | Нуан мӧдлаӧ кузь зэр.
| |
− | • •
| |
− | Ӧшкамӧшка, ӧшкамӧшка,
| |
− | Сулалышт на, эн кӧ мудз.
| |
− | • •
| |
− | Ӧшкамӧшка, ӧшкамӧшка.
| |
− | Мыйла тэӧдз ме ог судз?
| |
− | Сизим рӧма ӧшкамӧшка,
| |
− | Тӧдлытӧг и вошин тэ.
| |
− | Колӧ вӧлі, ӧшкамӧшка,
| |
− | Кывзыштны на ошкӧмӧс.
| |
− | • •
| |
− | Ӧшкамӧшка, ӧшкамӧшка,
| |
− | Бара, чайта, волан на.
| |
− | • •
| |
− | Ӧшкамӧшка, ӧшкамӧшка,
| |
− | Юам юсьыс небыд ва.
| |
− | Льӧм пу да пелысь
| |
− | Льӧм пулы вашкӧдӧ пелысь,
| |
− | Гӧлӧсыс небыд да мелі:
| |
− | «Мыйла нӧ дзоридзтӧ восьтан,
| |
− | Кӧдзыдыс мичлунтӧ босьтас»,
| |
− | Льӧм пуыс шӧпкӧдӧ воча:
| |
− | «Шоныдыс овлӧ зэв шоча,
| |
− | Окота гажӧдны мусӧ,
| |
− | Сьӧлӧмлы коді зэв муса»,
| |
− | Пелысьыс льӧм пулы шуис:
| |
− | «Меным ӧд дона жӧ муыс,
| |
− | Аръявыв кыкнанным вӧзъям
| |
− | Козинъяс - тусьяс бур йӧзлы».
| |
− | РУ
| |
− |
| |
− | Ӧшинь дорын тӧрыт рыт
| |
− | Чойкӧд пукалім час кык.
| |
− | Ылӧдз тыдаліс шор сай.
| |
− | Ставсӧ казьтыштлам ми вай:
| |
− | Дас кык керка, дас вит пу,
| |
− | Кӧдзӧм туруна веж му.
| |
− | Талун чеччим асывводз,
| |
− | Весиг шондісьыс на водз:
| |
− | "Мый нӧ тайӧ? Кӧні му?
| |
− | Кӧні керка? Кӧні пу?
| |
− | Эз жӧ найӧс войыс ну?" -
| |
− | Ставсӧ дзебӧма сук ру.
| |
− | Кӧрткерӧс
| |
− | Эжва юлӧн керӧсӧ
| |
− | Кыпӧдчӧмыд тэ,
| |
− | Валӧн югыд веркӧсыс -
| |
− | Видзӧдчыныд эм.
| |
− | Кӧрт Айкаӧс казьтылан,
| |
− | Вунӧдныд он куж.
| |
− | Лебедев, дерт, разьліс нин
| |
− | Айка рӧдлысь вуж.
| |
− | Паськыд юлӧн вомӧныс
| |
− | Нюжӧдчӧма пос.
| |
− | Коркӧ Айка домавліс,
| |
− |
| |
− | Ӧні вудж, эн кос.
| |
− | Шогсьысь мамлы казьтӧдыс
| |
− | Берег йылас тшук.
| |
− | Ожман синтӧ вазьӧдӧ,
| |
− | Сулыштан кӧть здук.
| |
− | * Казьтӧд - памятник;
| |
− | * Ожман - война.
| |
− | Шусьӧг
| |
− | «Коді нянь уджалӧ, сылӧн нэм нюжалӧ»
| |
− | Мый эм вынаджык на няньысь?
| |
− | Нинӧм абу ни оз ло.
| |
− | Нянь быдтысьяс абу ваньӧсь -
| |
− | Няня овлӧ оз быд во.
| |
− | Няньлы колӧ югыд шонді,
| |
− | Няньлы колӧ шоныд зэр.
| |
− | Няньтӧ вундыны кор пондан,
| |
− | Ньӧти мед эськӧ эз зэр.
| |
− | * * * Пач под вылӧ ид нянь тэча,
| |
− | Листын - картупеля сӧчӧн.
| |
− | - Пачӧй уджсӧ тӧдӧ-вӧчӧ,-
| |
− | Шуӧ меным Ӧксинь пӧчӧй,-
| |
− | Пачӧй тӧдӧ менӧ, пӧчӧс.
| |
− | * * * «Ас пӧсьӧн перйӧм нянь
| |
− | Медся на чӧскыд», -
| |
− | Шулісны важӧн нин
| |
− | Нянь быдтысь йӧзыс.
| |
− | «Ас косьтӧм сукарыд
| |
− | Медся на рӧшкыд», -
| |
− | Шулывлӧ ыджыд мам,
| |
− | Сукарсӧ вӧзйиг.
| |
− | * * * Ворсӧ югӧръяснас шонді,
| |
− | Лымйыс зіля сывны пондіс.
| |
− | Садьмис вӧр-ва тӧвся унмысь,
| |
− | Воас тулыс гоз-мӧд лун мысьт.
| |
− | * * *
| |
− | Сӧстӧм дзоридз - катшасин,
| |
− | Енэжланьӧ катан син.
| |
− | Дзорган вывлань, шонділань,
| |
− | Кадсӧ вештан шоныдлань.
| |
− | * * *
| |
− | Арыс таво зэв нин мисьтӧм,
| |
− | Быд пельӧсын няйтсьыс-няйт.
| |
− | Лун-лун сьӧд зэр шлявгӧ-кисьтӧ,
| |
− | Мичаммӧмсӧ он и чайт.
| |
− | * * * Лымйыс посни тусьясӧн
| |
− | Усьӧ кын му вылӧ.
| |
− | Важ нин кӧлысь юсьяслӧн
| |
− | Лэбӧма зэв ылӧ.
| |
− | * * *
| |
− | Талун Владлы тырис арӧс,
| |
− | Олӧ бать-мамыскӧд карын.
| |
− | Плюшысь понпи ньӧбис бабыс,
| |
− | Чача-телепонсӧ - папыс.
| |
− | Чӧвтіс понсӧ Владик джоджӧ,
| |
− | Батьлысь козин сэтчӧ тожӧ..
| |
− | Мырддьӧ мамлысь телепонсӧ:
| |
− | Пиук тӧдӧ тӧлксӧ-донсӧ.
| |
− | Дурпоп
| |
− | Дженыд кок пӧв йылас
| |
− | Бергалас да сьылас.
| |
− | Мудзас, усяс шнёп
| |
− | Владиклӧн дурпоп.
| |
− | Часіяс
| |
− | Пӧрысь баблӧн стенмас
| |
− | Точкӧ кӧка часі.
| |
− |
| |
− | Ёна-ӧ на венас,
| |
− | Тӧдмала ме аски.
| |
− | Кори батьлысь сотик:
| |
− | Кадсӧ индӧ стӧча.
| |
− | Лыдпасъяныс ӧтик!
| |
− | Мый нӧ сэсся вӧча?!
| |
− | Капитанӧн кӧсъя лоны
| |
− | Шондікӧд ме ӧттшӧтш чечча,
| |
− | Мысся, пасьтася и лэчча
| |
− | Чери кыйны Эжва дорӧ,
| |
− | Лӧня пукавны рытсёрӧдз.
| |
− | Кӧнкӧ, кылӧ, истан горзӧ,
| |
− | Ыджыд каля чери корсьӧ,
| |
− | Шлывгӧ Эжва Сыктыв дорӧдз,
| |
− | Аскӧд увлань кывтны корӧ.
| |
− | Ва моз визувтасны вояс,
| |
− | Кад и уджавны мем воас.
| |
− | Капитанӧн кӧсъя лоны,
| |
− | Школа помавтӧдз дас во на.
| |
− | Мӧвпала ме саридз йылысь
| |
− | Тэрыб крейсер нуны ылӧдз.
| |
− | Тӧлӧй, нинӧм тэ он кер
| |
− | Лымйыс дугдӧма нин усьны,
| |
− | Мыччасьӧ со тэрыб зэр.
| |
− | Войыс дженьдӧ, луныс кузь нин.
| |
− | Тӧлӧй, нинӧм тэ он кер.
| |
− | Регыд-регыд юлань пышъяс
| |
− | Эзысь ванас варов шор.
| |
− | Лэдза кабалаысь пыжъяс,
| |
− | Чукӧстас кор шорлӧн гор.
| |
− | Чоя-вока
| |
− | Яша кӧть и ичӧт мортыс,
| |
− | Сылы гудӧк - медбур ёртыс.
| |
− | Яша ворсӧ, чойыс сьылӧ,
| |
− | Сьыланкывйыс юргӧ ылӧдз.
| |
− | «Шань жӧ челядь», — йӧзыс шуӧ.
| |
− | Таысь шуда чужан муӧй.
| |
− | Валя да баля
| |
− | Борйысь турун нетшкӧ Валя,
| |
− | Вайӧ гортӧ дзик быдлун.
| |
− | Небыд турун сёйӧ баля,
| |
− | Быдмӧ сійӧ лунысь-лун.
| |
− | Мамкӧд-батькӧд тшӧтш и Валя
| |
− | Заптӧ турун — веж да кос.
| |
− | Нигӧн вурун сетас баля,
| |
− | Артмас уна кепысь гоз.
| |
− | Васька кань
| |
− | Налим сера, еджыд кыса,
| |
− | Войнас кыйӧ шыр да крыса.
| |
− | Луннас узьӧ диван вылын,
| |
− | Кӧні медся лӧсьыд сылы.
| |
− | Маша нывлы Васька каньыс —
| |
− | Медся мусаыс да шаньыс.
| |
− | Урок
| |
− | Школабердса варов шорыс
| |
− | Сьылӧ тувсов сьыланкыв.
| |
− | Дыр нин классысь петны корис,
| |
− | Да ӧд урок — коми кыв.
| |
− | Эзысь шорлӧн гажа сьылӧм
| |
− | Тувсов енэж кодьыс сӧдз.
| |
− | Сӧмын классын водзӧ кылӧ:
| |
− | «Тулыслань» да «тулысӧдз».
| |
− | Мам
| |
− | Мамыд — сійӧ шонді,
| |
− | Пӧсь сьӧлӧмнас шонтӧ.
| |
− | Мамыд — югыд кодзув,
| |
− | Туйтӧ индӧ водзӧ.
| |
− | Мамлысь мелі кывсӧ,
| |
− | Ныв-пи, шаня кывзӧй.
| |
− | Вуграсьӧм
| |
− | Вугыр шатин менам кузь,
| |
− | Чӧвта юӧ да ог узь.
| |
− | Табйӧй вӧйӧ, оз коль здук -
| |
− | Тайӧ йӧршыд босьтіс тшук.
| |
− | Яша-шофёр
| |
− | Ыджыд батьыс Яшалы
| |
− | Ньӧбис мича «МАЗ».
| |
− | Ворсӧ, оз и янсӧдчыв,
| |
− | Вомнас содтӧ газ.
| |
− | Кузолас со чачаяс
| |
− | Сӧвтӧма дзик тыр.
| |
− | Ывлаӧ кӧ петалас,
| |
− | Бурӧн оз и пыр.
| |
− | Ыджыд бать моз Яшаыд
| |
− | Лоас жӧ шофёр,
| |
− | Сылысь сідзжӧ кывзысьны
| |
− | Кутас ён мотор.
| |
− | Ворсӧм
| |
− | Ичӧтик ручпилӧн
| |
− | Пыктӧма горш.
| |
− | Бурдӧдны висьӧмысь
| |
− | Локтӧма ош.
| |
− | Урпикӧд ӧтвылысь
| |
− | Кузь пеля кӧч
| |
− | Видлыны ручписӧ
| |
− | Пырӧма тшӧтш.
| |
− | Видлаліс гӧгӧрбок
| |
− | Ручпиӧс ош,
| |
− | Ма юны велӧдіс,
| |
− | Бурдас мед горш.
| |
− | Ручпиыс бурдӧма,
| |
− | Некыт оз вись...
| |
− | Маша да Яша
| |
− | Ворсісны сідз.
| |
− | Шонді да Машук
| |
− | - Машук, Машенька, шань нылӧй, -
| |
− | Гӧлӧс шондіыслӧн кылӧ, -
| |
− | Перкаль синъястӧ тэ восьт нин,
| |
− | Небыд шебрастӧ тэ босьт нин,
| |
− | Татчӧ видзӧдлы тэ мелань,
| |
− | Кутшӧм шоныд ме да мелі.
| |
− | Лӧзов енэжсянь со, кылӧ,
| |
− | Шонді садьмӧдӧ шань нылӧс.
| |
− | Курӧгпиян
| |
− | Кольквиж рӧма курӧгпиян
| |
− | Талун чужисны со миян.
| |
− | Мамыс тшӧктӧ Машӧс, шаньӧс,
| |
− | Видзны найӧс наян каньысь.
| |
− | Ӧшинь улын чипанпиян,
| |
− | Пушыд ёкмыльясыд миян,
| |
− | Радейтам ми ёна найӧс,
| |
− | Видзам лунтыр варыш-кайысь.
| |
− | Чикыш
| |
− | Менам муса сьылысь,
| |
− | Чикыш - вожа бӧж,
| |
− | Виччыси ме тэнӧ
| |
− | Уна лун-вой чӧж.
| |
− | Жбыръялан со, сьылан
| |
− | Гажа сьыланкыв:
| |
− | «Гожӧм регыд воас,
| |
− | Кылан, дзоля ныв!»
| |
− | Дадь
| |
− | Джуджыд лымъя тӧлын
| |
− | Медбур ёртӧй - дадь.
| |
− | Выль во кежлӧ сійӧс
| |
− | Меным вӧчис бать.
| |
− | Дадьлы паськыд нырас
| |
− | Кӧрталӧма кӧв.
| |
− | Дадь пыдӧсас батьӧ
| |
− | Пуктӧма кык пӧв.
| |
− | Гылыд чойсянь даддьӧн
| |
− | Ислалам ми дыр.
| |
− | Кӧть и чизыр вой тӧв
| |
− | Кынтӧ пель и ныр.
| |
− | Турипув
| |
− | Гыбад нюрӧд собалім,
| |
− |
| |
− | Ӧктім турипув.
| |
− | Гортын тшӧктам мамӧлы:
| |
− | «Шома кисель пу».
| |
− | Нюрысь петім радлігтыр,
| |
− | Енэж — мича лӧз.
| |
− | Мыйла тадзи вотӧссӧ
| |
− | Шулӧмаӧсь йӧз?
| |
− | Сьӧлаоз
| |
− | Яша да Маша
| |
− | Ёльдорса вӧрысь
| |
− | Вотісны чуман тыр
| |
− | Гӧрд сьӧлаоз.
| |
− | Чӧскыдысь-чӧскыд
| |
− | Вотӧслӧн кӧрыс,
| |
− | Мыйла тадз шусьӧ:
| |
− | «Сьӧла да оз»?
| |
− | Мырпом
| |
− | Кисьмӧм мырпом
| |
− | Кольквиж юра
| |
− | Лыдтӧм сюсьвидзӧ
| |
− | Со нюрас.
| |
− | Ыджыд мамкӧд
| |
− | Лунтыр ӧктам,
| |
− | Юмов вотӧс дозйӧ лӧдам.
| |
− | Сӧмын мыйла
| |
− | «Мырпом» нимыс
| |
− | Тайӧ вотӧсыслы вичмис?
| |
− | Кор тайӧ овлӧ?
| |
− | Лӧзӧдӧма гӧгӧрбок,
| |
− | Енэжыс и шор.
| |
− | Мыччысьӧма нӧрыс бок,
| |
− | Чепӧсйӧ веж кор.
| |
− | Шонді пӧся вашъялӧ
| |
− | Енэж шӧрын дыр.
| |
− | Лэбач сьылӧм шыясӧн
| |
− | Чужан муӧй тыр.
| |
− | Уна рӧма биясӧн
| |
− | Ӧзйӧма ю сай.
| |
− | Муяс вылысь сиктса йӧз
| |
− | Босьтам урожай.
| |
− | Ыбъяс бара еджыдӧсь,
| |
− | Кыз йи улын ю.
| |
− | Вӧрӧ менӧ кежӧдӧ
| |
− | Тола вомӧн туй.
| |
− |
| |
− | Мазі
| |
− | «Зі - зі», -
| |
− | Радлӧ мазі.
| |
− | Чӧскыд ма
| |
− | Ӧктӧма.
| |
− | Чирк
| |
− | Турунвиж турункӧд
| |
− | Ӧткодь со дзик,
| |
− | Гажаа сьылігтыр,
| |
− | Чеччалӧ чирк.
| |
− | Иван Тороповлӧн «Шуриклы шыд» небӧг
| |
− | Лыддьысьӧ зонка, оз кыпӧд юр,
| |
− | Небӧгыс сылы сюрӧма бур.
| |
− | Быттьӧкӧ аслас висьмӧма вок,
| |
− | Тувсовъя вӧрӧ катӧдӧ кок.
| |
− | Полыштӧ кыйсьысь, ружье кӧть эм,
| |
− | Кажитчӧ, вӧрыс сулалӧ тшем.
| |
− | Лыддьысьысь кылӧ: букӧстіс сюзь,
| |
− | Повзьӧма зонка, муртса эз усь.
| |
− | Тірзьӧдіс сійӧс тривксьӧдысь кӧч,
| |
− | Кыйны эз вермы, нинӧм он вӧч.
| |
− | Зонкалысь сьӧлӧмсӧ шымыртӧ тӧжд,
| |
− | Кажитчӧ, вокыс сылӧн жӧ тшӧтш.
| |
− | Радлунсӧ вайис аскиа лун,
| |
− | Шыд пуанторйыд сыысь эз мун.
| |
− | Пӧткаыд шедіс, сьӧкта пуд джын,
| |
− | Шуриклы шыдыд сетас бӧр вын.
| |
− | Нӧдкывъяс
| |
− | * * *Тӧвся унмӧм вугыртӧма
| |
− | Раскын лымъя рӧч,
| |
− | Ляк бадь гӧгӧр тапъялӧма
| |
− | Еджыд гӧна (кӧч).
| |
− | * * *Гидӧ пыравлӧма трустыд,
| |
− | Нем эг кывлы: труч ни трач.
| |
− | Бур, мый гидӧй вӧлі пуста,
| |
− | Куштіс эськӧ (руч) - гӧрд гач.
| |
− | * * *Татшӧм сюсь зверсӧ
| |
− | Аддзан тэ кысь?
| |
− | Небыдик кок шыӧн
| |
− | Ветлӧдлӧ (рысь).
| |
− | * * *Вельмӧма нин дзикӧдз,
| |
− | Чайтӧ, вӧрса пан.
| |
− | Капканысь кӧть лэчкысь
| |
− | Кыйдӧс сёяс (сан).
| |
− | ***
| |
− | Мырсьӧ-уджалӧ лун-вой,
| |
− | Юсӧ потшӧ кыйны чери.
| |
− | Ставсӧ ачыс вӧчӧ-керӧ
| |
− | Лопта бӧжа уджач (мой).
| |
− | * * *Пуӧ оз кавшась,
| |
− | Муын туй визь,
| |
− | Абу ӧд тулан,
| |
− | Тайӧ жӧ (низь).
| |
− | * * *Чӧскыдӧн кажитчӧ
| |
− | Ялалӧн кӧр,
| |
− | Чӧсмасьӧ тундраын
| |
− | Ялаӧн (кӧр).
| |
− | * * *
| |
− | Ковмас кӧ, сайӧдас
| |
− | Сук лаптыс пулӧн,
| |
− | Гырысь коз увъясті
| |
− | Ветлӧдлӧ (тулан).
| |
− | * * *
| |
− | Кутан тэ тӧдны,
| |
− | Нырад кӧ тшупан,
| |
− | Куръяын уялӧ
| |
− | Гӧрд ныра (тупан).
| |
− | * * *Ном чукӧрыс
| |
− | Зыньгӧ: «Зы-нь-нь».
| |
− | Дӧзмӧ зыньгӧм
| |
− | Шыысь (кынь).
| |
− | * * *Войбыд кыйсьӧ,
| |
− | Оз и узь,
| |
− | Горзӧ-буксӧ
| |
− | Нюр выв (сюзь).
| |
− | * * *Он на кушты кыйтӧг-вайтӧг:
| |
− | Лэбалӧ на еджыд (байдӧг).
| |
− | * * *Эськӧ шедіс кӧ
| |
− | Татшӧмыс гоз-мӧд!
| |
− | Кыйсьысьлӧн киас
| |
− | Вӧлі сьӧд (дозмӧр).
| |
− | * * *Вӧрса ю нӧрысын
| |
− | Пелькиник банька.
| |
− | Вӧралысь кульӧ сэн
| |
− | Сук гӧна (анча).
| |
− | * * *Рӧч саяс нӧ мыйся сьӧдӧб?
| |
− | Чургӧдӧма бӧжсӧ (сьӧдбӧж).
| |
− | * * *
| |
− | Небыд лымйӧй,
| |
− | Сапкы-усь,
| |
− | Саридз сайӧ
| |
− | Вуджӧ (юсь).
| |
− | * * *Ачыс сёйӧма и пӧт,
| |
− | Пиян йывсьыс нем оз тӧд.
| |
− | Гашкӧ, шуд, а, гашкӧ, рӧк,
| |
− | Тадзи олӧ позтӧм (кӧк).
| |
− | * * *
| |
− | Муӧ инмӧдчыліс сутш -
| |
− | Кыйдӧс кыпӧдӧ нин (кутш).
| |
− | * * *Нырнас пуӧ
| |
− | - Дізь да дізь.
| |
− | Пожӧм пуӧ
| |
− | Сизьдӧ (сизь).
| |
− | * * *Жов пу вылын:
| |
− | - Жонь-жонь-жонь.
| |
− | Вотӧ жовсӧ
| |
− | Мича (жонь).
| |
− | * * *Видзьяс весьтті
| |
− | Вӧчас кытш,
| |
− | Кыр бок розьӧ
| |
− | Пырас (джыдж).
| |
− | * * *Поводдяыс вежсяс, дерт,
| |
− | Керчйӧдлӧ кӧ талун (перк).
| |
− | * * *Татысь мунліс важӧн нин
| |
− | Шляка зэрнас ар.
| |
− | Ӧні шоныд репасын
| |
− | Узьлӧ сера (тар).
| |
− | * * *Пуӧ каяс шарк и шурк
| |
− | Паськыд бӧжа шурыд (ур).
| |
− | * * *Ветлӧ-тапикасьӧ вӧрӧд,
| |
− | Пемыд пармаын оз вош.
| |
− | Он кӧ дзерӧд, оз и вӧрӧд,
| |
− | Кӧть и зверыс тайӧ —...(ош).
| |
− | * * *Мортлы сьӧкыд овмӧс нуны,
| |
− | Тайӧ пемӧс кӧ эз вӧв.
| |
− | Гӧрны-кӧдзны, мыйкӧ нуны
| |
− | Йӧзлы отсалӧ пыр ... (вӧв).
| |
− | * * *
| |
− | Абу ю ни абу му,
| |
− | Таті пыжыд оз жӧ ну.
| |
− | Кокнад сувтан, ваыс — тюр.
| |
− | Мый нӧ тайӧ лоӧ? ... (Нюр).
| |
− | Омонимъяс
| |
− | Ваня талун воштіс кыв,
| |
− | Талун сійӧ нем оз кыв.
| |
− | Ваня ньӧбис вугыр шайт,
| |
− | Сетіс ёртлы кызь вит шайт.
| |
− | Тырас таво ар
| |
− | Ванялы дас ар.
| |
− | Кыліс горӧдӧмыс: «Ай!»
| |
− | Чуньсӧ вундӧма тай ай.
| |
− | Шондісӧ кыпӧдӧ асыв,
| |
− | Медым пуксяс югыд асыв.
| |
− | Мыйла сідзи овлӧ бара?
| |
− | Нюдзвеж тулыс воӧ бара.
| |
− | Мачӧ киӧн вачки швач,
| |
− | Муӧ мачыд уси швач.
| |
− |
| |
− | Ӧзим нюдза вежӧдӧ,
| |
− | Нюдза локтӧ ар,
| |
− | Быттьӧ кодкӧ вежӧдӧ
| |
− | Мичсӧ дзик быд ар.
| |
− | Сизь ме, ён да чорыд ныра,
| |
− | Вӧрын быд лун сьӧд удж ныра.
| |
− | Сирпи овмӧдчӧма йирӧ.
| |
− | Шырпи сыр тор зіля йирӧ.
| |
− | Мый нӧ тіран, ӧтка кор,
| |
− | Кор нӧ муас усян, кор?
| |
− |
| |
− | Ӧвтӧ нырад яла кӧр,
| |
− | Йирӧ сійӧс тэрыб кӧр.
| |
− | Луйки-лайки небыд потан:
| |
− | -Вокӧй! Эн бӧрд, семдан-потан.
| |
− | Бырӧма нин коса дор,
| |
− | -Кузнеч, выль коса мен дор.
| |
− | Чӧскыд вотӧс
| |
− | Сетіс меным
| |
− | Кисьмӧм тусьяса
| |
− | Льӧм пу.
| |
− | Локті гортӧ,
| |
− | Кори мамӧс:
| |
− | «Льӧмъя лязтӧ,
| |
− | Мамук, пу».
| |