|
|
| Строка 1: |
Строка 1: |
| − | Ԋобԁінса-Віттор.
| |
| − | (В. А. Савин).
| |
| − | Ԍіа комі-аԋјас-костын уҗалыԍјаслы!
| |
| − | НЫВ-"ГРЕК"-ШОБӦМ
| |
| − | 3-торја пјеса, комі олӧмыԍ.
| |
| − | Комі ԋіга леԇан-ін. Сыктывԁін-кар 1926-во.
| |
| − | 1000.
| |
| − | Воԇкыв.
| |
| − | Гӧгӧрвотӧмла-ԉі, аԍнысӧ ыҗыԁӧ пуктӧмла-ԉі, коԁ ԍурӧыс воасны кущӧмкӧ "чінӧԇ"-ԁа, вывті вылӧ пукԍӧны, -чајтӧны аԍнысӧ меԁ-ыҗыԁӧн ԁа меԁ-ԍуԍӧн быԁӧныԍ. Торја јона тащӧм вывтіаԍӧмыс овлывлӧ ԍіктјасын. Ԃеревԋајасын, -јонҗыка вӧвлывлі первој војасас ревоԉутсіја-бӧрын. Мукӧԁ-ԁырјіыс сещӧм вывтіаԍӧмԍыс артмывлӧ ыҗыԁ ԉок. Ӧԏік сещӧм ԉок вӧчӧм-јывԍыс і петкӧԁлыԍԍӧ тајӧ пјесаас.
| |
| − | Ԍурӧссӧ (сюжет) тајӧ пјесаыслы ме боԍті збыԉ вӧвлӧм-торјыԍ: 1923-ӧԁ воын Кеԁвавом вӧлӧԍтын (Іԅваын) вӧлі ӧԏік нывлыԍ рушкусӧ "шобӧмаӧԍ" ԍеԉсӧветса ԍекретар ԁа комуԋіст-јачејкаса шԉен щӧктӧм-куԅа. Тајӧ мыжԍыс најӧс 1925-ӧԁ воын вӧлі суԃітӧмаӧԍ віт во-кежлӧ ԏурмаын пукавны, Та-јылыԍ вӧлі гіжӧма "Југыԁ-Туј“, гаԅетын август 14-ԁ лунӧ 1925 воын, № 167 (1260).
| |
| − | Ԋобԁінса-Віттор.
| |
| − | Сыктывԁін-кар,
| |
| − | Февраԉ 1926 во.
| |
| − | ЈӦЗ:
| |
| − | Марја — ныв, 20 арӧса.
| |
| − | Ваԋӧ — сылӧн вок, ар 12-13.
| |
| − | Анна — налӧн мам, ԁӧва, ар 42.
| |
| − | Пеԁӧр Петрӧвіч — ԍеԉсӧветса ԍекретар, ар 22.
| |
| − | Кірӧ-Петыр — сылӧн баԏ, озыр креԍԏаԋін, ар 45, зев-вылӧ аԍсӧ пуктӧ.
| |
| − | Габӧ — ԍеԉсӧветын стӧрӧж, пӧрыԍ морт.
| |
| − | Јогор Мікајлӧвіч — парԏіја-јачејкаса ԍекретар, ар 23-25.
| |
| − | Ӧԋіԍԍа, ар 35 —
| |
| − | Каԏа, ар 37 —
| |
| − | Ԍтепа, ар 40 — нывбабајас,
| |
| − | Натаԉ, ар 50 —
| |
| − | Пекла, ар 30 —
| |
| − | Ӧкԍіԋ — бабітчыԍ, пӧрыԍ старука.
| |
| − | Ԍемӧ-Іван. -
| |
| − | Петыр-Ԍтепан - мужікјас.
| |
| − | Куԅма-Ваԍка -
| |
| − | Міԉітсіоԋер.
| |
| − | Суԁын јуралыԍ.
| |
| − | " ԍекретар.
| |
| − | 1-ԁ -
| |
| − | 2-ԁ - заԍеԁаԏеԉјас суԁ-вылын.
| |
| − | Панасова -мыжԁыԍ (суԁ-вылын).
| |
| − | Јӧз (суԁ-вылын): бабајас, мужікјас, нывјас
| |
| − | 1 ԁа 2 торјасыс вӧчԍӧны тӧлын, ӧԏік лунӧ.
| |
| − | 3-ӧԁ &тӧрјыс вӧчԍӧ гожӧмын, воӧн-җынјӧн-мыԍԏі.
| |
| − | Меԁ-воԇԇа вӧчӧм.
| |
| | | | |
| − | Ԍеԉсӧвет. Прӧстеј керка. Веԍкыԁа кык ӧшіԋ; ӧшіԋјас-ԁорас пызанјас (кык); пызанјас-вылас гумагајас, ԋігајас, черԋіла, ручкајас. Шујга-вылас ӧԏік ӧԇӧс (ывлаӧ); ԍтен-пӧлӧныс лабіч. Веԍкыԁ-вылас мӧԁ ӧԇӧс; ӧԇӧс-ԁорас шкап. Ԍтенјасас портретјас Ԉеԋінлӧн, Каԉіԋінлӧн; сеԍԍа ԉаскалӧма ԁа тув-јылӧ ӧшлӧма кущӧм-ԍурӧ гумагајас. Кымын-кӧ улӧс. Тӧвԍа лун.
| |
| − |
| |
| − | 1-ј петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Габӧ (ӧтнас, веԏӧкӧн чышкалӧ пызан-вывјас). Бур-јӧзлы талун праԅԋік — вӧскреԍеԋԋа, јурбітны вічкоӧ ветлісны, а міјанлы ԋекор — службатӧ-ӧԁ он еновт... Регыԁ-ԋін, кӧнкӧ, і ԍекԉетарыԁ локтас, бара лунтыр он ештыв пукԍывны... Мӧԁарӧ-кӧ шуны, сытӧг-ӧԁ оз жӧ і поԅ. Сы-вылӧ і влаԍт — команԁујтны меԁ. А міјанкоԃԃемсӧ колӧ бура зурјӧԁлыны, меԁым велалам овныс ӧніја сӧвет-влаԍт-ԁырјіыс. Пеԃӧыԁ, со... (ԁруг ԍӧлыштӧ, віԇӧԁлӧ гӧгӧԁ&) Ԏпу! трустыԁ пыр важ-ногӧн шуԍӧ. Зев-ӧԁ лӧгаԍӧ Пеԃӧнаԁ-кӧ шуан: ен-пӧ сіԇ менӧ шу, шу-пӧ Пеԁӧр Петрӧвічӧн. Ԃерт, Петрӧвіч, Кірӧ-Петырлӧн пі-ԁа. Ԇік-жӧ баԏыс-коԃ збыту... Сеԍԍа абу-жӧ і лӧԍыԁ чіна-влаԍта морттӧ Пеԃӧнаԁ шуны... Којмӧԁ во-ԋін ԍекԉетаралӧ, ставсӧ бергӧԁлӧ ӧтнас, — старӧста... аԉі-нӧ, преԁԍеԁаԏеԉ шоча і волывлӧ татчӧ. Мыј сеԍԍа, мортыԁ еща-ещ велӧԁчӧма, гіжны маԍԏер — тоԉкӧ шаркӧԁӧ перӧнаԁ кабала-вывтіыԁ. Кык морт і ем міјан Кунваԁораԁ тащӧмыс — мӧԁыс Ԏереԋ-Мікајлӧ-Јогор, камуԋіст-парԏіјаын ԍекԉетаралӧ. Сіјӧс шуӧны Пеԁӧр Петрӧвічԍыԁ-на ԍуԍҗыкӧн, сіјӧ-пӧ веԍіг і сыыԍ-на ыҗыԁжык чіна... Вежԍіс-тај, зонмӧ, пӧраыԁ. Важӧн вӧлі олӧма јӧзҗык нащаԉствујтӧны, ӧні ставыс кутіс лоны том-уловыԍ. А ме, со, выжыв пӧрыԍӧԇ олі-ԁа, асԍым ԋім овӧс ог куж пасјыны. Јешщӧ-ӧԁ Пеԁӧр Петрӧвіч і ԍералӧ менӧ: те-пӧ, Габӧ, щӧщ лыԃԃыԍԍан сӧветскеј служакӧн, а кырымаԍны он куж. (Пукԍӧ пызан-сајӧ, боԍтӧ ручка). Час-жӧ јешщӧ ӧтчыԁ віԁла (корԍӧ гумага), кабалаыс-тај абу-а... (лапкӧԁӧ гумага-чукӧр пызан-вылыԍ). Татыԍ вӧрԅӧԁны оз поԅ Пеԁӧр Петрӧвіч шуӧ:
| |
| − | пызан-вылыԍ-пӧ ԋінӧм ен вӧрӧԁ, тані-пӧ ставыс „ԃелӧјас". Тајӧјас-вылын-пӧ ԁа, со, (інԁӧ шкап вылӧ) есіјӧ шкапас мыј ем і сулалӧ став кутӧԁыс ԁа олӧмыс Кунваԁорса обществолӧн... (Віԇӧԁӧ ԍԏенӧ). Часлы, тані-тај кущӧмкӧ кабалајас ӧшалӧны. Ԍтенԍыԁ, ме чајта, поԅӧ. Пеԁӧр Петрӧвіч ԍтенӧ-ӧшлӧм-кабалајас-јылыԍ ԋінӧм ез шулы. (Ԋещыштӧ ӧԏік ԉіст). Нолтӧ, віԁлам. „Габӧ“, „Габріл“... Міколлӧн піыс шуӧ: тенаԁ ԋімын-пӧ, ԃеԁӧ, меԁ-воԇԇа букваыс сувтса кокоԉук-коԃ, крукыԉнас веԍкыԁ-вылӧ. (Гіжӧ). Ок, трустыԁ, кущӧм вӧсԋіԃік артміс, оз і тӧԁчы. Часлы-жӧ мӧԁар-помнас боԍтԍыла. (Ԍујлӧ черԋіла ԁозјӧ ручка-помсӧ, гіжӧ, вашјалӧ). Со-тај, ԋебоԍ, тӧԁчыны кутіс!.. Мыјла-нӧ, пӧԃԉіннӧ, таԇі ручка-помнас оз гіжны? Еԍкӧ быԁӧн вермісны гіжӧԁтӧ лыԃԃыны, веԍіг ԋеграмотнејјас. Талун-жӧ Пеԁӧр Петрӧвічӧс чујԁӧԁа, меԁ мӧԁар-помнас кутас гіжны быԁтор пемыԁ креԍԏаналы. (Кылӧ кок-шы). Локтӧ-кылӧ (ӧԁјӧ четчӧ, чышкалӧ улӧс-вывјас).
| |
| − |
| |
| − | 2-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пеԁӧр (пырӧ, пӧртчыԍӧ). Ԋекоԁ-на ез волы талун?
| |
| − | Габӧ. Ез, Пеԁӧр Петрӧвіч, ԋекоԁ-на ез волы.
| |
| − | Пеԁӧр (пукԍӧ пызан сајӧ, аԁԇӧ Габӧлыԍ "гіжӧԁсӧ"). Тајӧ-нӧ мыј? Габӧ, коԁі-нӧ тајӧ гумагасӧ марајтіс?
| |
| − | Габӧ. Ог тӧԁ, Пеԁӧр Петрӧвіч, ԋекоԁ ез пырав татчӧ.
| |
| − | Пеԁӧр. Кущӧмкӧ крукыԉјас вӧчалӧма. (віԁлалӧ скӧра:) Те ачыԁ тајӧ вӧчалӧмыԁ, чӧрт! Со, черԋілаыс-на уԉ. Пӧрыԍ выжыв!
| |
| − | Габӧ (вашјалӧ). Ме, ме, Пеԁӧр Петрӧвіч. Сіјӧ ме велӧԁчі гіжны асԍым ԋімӧс — „Габӧ“... Те, Пеԁӧр Петрӧвіч, гіж ручка-мӧԁар-помнас, тӧԁчасҗык быԁӧнлы...
| |
| − | Пеԁӧр (коԍтӧ гумагасӧ). Лаԋт, скӧԏіна! Кымыныԍ теныԁ шулӧма вӧлі: ԋекущӧм гумага, міԍа, ен вӧрӧԁ пызан-вылыԍ?
| |
| − | Габӧ. Ме сіјӧ кабаласӧ ег пызан-вывԍыԁ боԍт, Пеԁӧр Петрӧвіч, — ԍтенын вӧлі ӧшалӧ-ԁа...
| |
| − | Пеԁӧр (торкӧ скӧра:). Ӧткоԃ! (Таркӧԁӧ чуԋнас пызанӧ) Ме, вот, тенӧ таыԍ поԁ суԁ ԍета-ԁа, аԍтӧ чӧртӧс ԍтенӧ ӧшӧԁасны, кылан?
| |
| − | Габӧ (копраԍӧмӧн кевмӧ:) Прӧоԏіт, Пеԁӧр Петрӧвіч, менӧ, јӧј старікӧс. Воԇӧ сеԍԍа ԋінӧм ӧг вӧрԅӧԁ.
| |
| − | Пеԁӧр. Смотрі те, воԇӧ-кӧ јешшӧ каԅала — вӧтла ԁа поԁ суԁ ԍета. Секі лоӧ во віт-ӧ-квајт ԏурмаын теныԁ віԋгыртны. Ен вунӧԁ: ставыс, мыј ем тані ԁа, со, есіјӧ шкапас, „ԃелӧјас". (Ӧшӧԁӧ ԍтенӧ гумагасӧ. Кост.) Ӧні мун ветлы ԁа кор татчӧ коԁ-ԍурӧӧс (кыскӧ ԅепԍыс гумага).
| |
| − | Габӧ. Коԁјасӧсҗык, Пеԁӧр Петрӧвіч?
| |
| − | Пеԁӧр. Мун паԍтаԍ-ԁа, вӧԉіԍԏі.
| |
| − | (Габӧ петӧ веԍкыԁ-вылӧ).
| |
| − |
| |
| − | 3-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пеԁӧр (ӧтнас, ԁӧзмӧмӧн). Служба-жӧ-ӧԁ, чӧртыԁ, тајӧ. Ԋекор спокој абу, пыр лоӧ нокԍыны. Ӧԏітор ԋелаԁнӧ, мӧԁтор ԋезаконнӧ вӧчӧны... Мыј сеԍԍа тащӧм јӧј-јӧзыԁкӧԁ керан? Оз гӧгӧрвоны сӧвет-влаԍтлыԍ законјассӧ, кӧԏ јураныс нӧшкӧн тувјав.
| |
| − |
| |
| − | 4-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Габӧ (пырӧ, паԍтаԍӧма). Кытчӧ колӧ ветлыныԁ, Пеԁӧр Петрӧвіч?
| |
| − | Пеԁӧр. Первој кор Јогор Мікајлӧвіч, јачејкаса секретарӧс.
| |
| − | Габӧ (јурнас лајкԋітӧ). Кыла.
| |
| − | Пеԁӧр (віԇӧԁлӧ гумага вылӧ:) Сеԍԍа со коԁјасӧс кор, кывзы, ен вунӧԁ: Ԍпіра-Каԏаӧс — Гріша-Ваԋ гӧтырӧс; сеԍԍа Куԅма-Ӧԋіԍԍаӧс — Кӧԍта-Мітреј моԋӧс; јешшӧ кор Закар-Натаԉӧс... Но, ӧні-кежлӧ тырмылас, вунӧԁан. Кор, ԇік-пыр меԁ локтасны татчӧ, шу-ԍеԉсӧветса секретар прікажітіс.
| |
| − |
| |
| − | Габӧ. Лаԁнӧ (петӧ шујга-вылӧ).
| |
| − | 5-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пеԁӧр (ӧтнас; четчӧ ԁа ветлӧԁло ӧтарӧ-мӧԁарӧ). Аттӧ, ԍо-морӧ, јӧз! Нырулаԁ мыж вӧчӧны-ԁа он тӧԁлы... Но-но-но, Марјушка, мыј те лыстӧмыԁ вӧчны!.. Те кӧнкӧ чајтін: оз-пӧ каԅавны властјасыԁ? Міјаныԍ гуԍӧн ԋемтор он вӧч. Мі сы-вылӧ і емӧԍ, меԁ віԇӧԁны гӧгӧр, меԁ быԁтор муніс по законам Ре-Се-Фе-Се-Ер!
| |
| − | 6-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Јогор (зев ӧԁјӧ пырӧ; кіԋа-улас папка). Те-нӧ, Пеԁӧр Петрӧвіч, ԋінӧм-на ен кывлы? (зԁоровајтчӧ; папкасӧ пуктӧ пызан-вылӧ) .
| |
| − | Пеԁӧр. Мыј-јылыԍ, Јогор Мікајлӧвіч?
| |
| − | Јогор. Маԏвеј-Марја-јывԍыԁ? (ІІукԍӧны кыкнаныс) .
| |
| − | Пеԁӧр. О-о! Ме ӧні стӧрӧжӧс те-ԁінӧ самеј ысті сы-јылыԍ. Мыј те ԁумајтан, Јогор Мікајлӧвіч, та-јылыԍ?
| |
| − | Јогор Мыјнӧ ԁумајтныс? Колӧ пырыԍ-пыр-жӧ протокол вӧчны ԁа поԁ суԁ ԍетны Марјасӧ... Ок, чорыԁа-жӧ і суԃітасны ԍԏервоӧс!.. Есы-ыжԁа мыж колӧ-жӧ, ԁругӧ, вӧчны. Кыԇі-нӧ сылӧн кіыс кыптӧма сы-вылас?
| |
| − | Пеԁӧр. Но, гуԉашщеј нылыԁлы-нӧ мыј? Чуркаыԁ-ӧԁ ԋекоԁлы абу колантор.
| |
| − | Јогор Ӧні-тон петкӧԁласны сылы, колантор-абу. Корԍін-кӧ чуркатӧ — куж і быԁтыны, ен ві... Ԁа-ӧԁ кыԇкӧ мі быԁтор-јылыԍ меԁ-бӧрын тӧԁам! Еԍкӧ міјанлы, коммуԋістјаслы, колӧ ставсӧ меԁ-војԁӧр каԅавныс: мі-ӧԁ став поԉіԏікасӧ нуӧԁам, сіјӧн і шуԍӧ „ԃіктатура проԉетаріата"...
| |
| − | Пеԁӧр. Чӧртыс тӧԁӧ, мыјла сіԇі. Мі-ӧԁ еԍкӧ сіԇ-жӧ став влаԍтнас тані бергӧԁлам-ԁа, став Сӧветскеј апаратыслӧн органјас-ԁа, пыр мыјлакӧ јӧзԍыс коԉам. Вӧлӧм-кӧ, ԍікт-куԅа-ԋін јӧзыс ԍорԋітӧны Марја-јывԍыԁ, а мі ԋінӧм-на ӧнӧԇ егӧ кывлӧј. Талун баԏӧ вічкоыԍ локтіс ԁа шуӧ меным: мыі-нӧ-пӧ ті, сӧветскеј нащаԉԋікјас, віԇӧԁанныԁ? Ныруланыԁ-пӧ сещӧм мыжјас вӧчӧны-ԁа, ԋінӧм онӧ аԁԇӧј. Ме быԁӧн шајпај-муні: кущӧм мыжјас-нӧ, міԍа, коԁјас вӧчӧны? — Јуала. Секі вӧԉіԍԏі і тӧԁі ме: Маԏвеј-Марјаыԁ-пӧ чеԉаԃаԍлӧма-ԋін ԁај уԃітӧма-ԋін-пӧ важӧн чуркатӧ ԇебны-віны... Со-ӧԁ кущӧмӧԍ ӧніја нывјасыԁ! Кыскаԍасны, кыскаԍасны ԁа сеԍԍа піјаннысӧ җагӧԁасны А бӧрԏінас нокԍыныс лоӧ міјанлы!
| |
| − | Јогор. Но, меԁ. Мыжсӧ-кӧ вӧчіс — меԁ оз еԉаԍ сеԍԍа міјан-вылӧ. Равноправіјӧсӧ-ӧԁ ез сы-вылӧ лӧԍӧԁны... Ме воԇвыв верма шуны: Марјатӧ наперво віт во-кежлӧ ԏурмаӧ јӧршітасны-а... Колӧ ӧԁјӧнҗык, міԍа, протокол вӧчны ԁа арестујтны Марјасӧ.
| |
| − | Пеԁӧр. Ме ысті коԁ-ԍурӧӧс корны-ԋін еԍкӧ-ԁа. Регыԁ, ме чајта, локтасны.
| |
| − | Јогор. Кірӧ-Пеклаӧс-нӧ корін-ен? Меным сіјӧ і віԍталіс Марја-јывԍыԁ.
| |
| − | Пеԁӧр. Ваԍка-Јогор-гӧтырӧс? Ег... Час, стӧрӧж воас-ԁа ыстылам.
| |
| − | Јогор. Сеԍԍа баԏтӧ колӧ корлыны щӧщ. Кымын унҗык ԍвіԃіԏеԉ чукӧрмас, сымын наԃежнӧҗык тајӧ ԃелӧыс лоас.
| |
| − | Пеӧӧр. Ԃерт, ставсӧ колӧ вӧчны закон-ԍерԏі, меԁ ԋекоԁ ез вермы ԋекытчӧ крукаԍны. (Віԇӧԁӧ гумага-вылӧ). Ԍвіԃіԏеԉ квајт-кымын буракӧ ӧні лоӧ-ԋін. Јешшӧ ковмас корны Опоԋ-Іван-Ԍтепаӧс. Сыкӧԁ тӧрыт Марјаыԁ пывԍӧма-ԁа, ԋоԋјасԍыс-пӧ јӧв петӧ, — гӧгӧрвоан, Јогор Мікајлӧвіч?
| |
| − | Јогор. Но, гӧгӧрвотӧг-ӧԁ ог ов. Менам аслам бабаӧј кујімӧс-ԋін вајліс-ԁа, ԍӧкыԁ-ԁырјі ԋекущӧм јӧв оз мытчыԍлы, јӧлыԁ лоӧ чеԉаԃаԍӧм-бӧрын вӧԉіԍԏі... Сесԍа со-мыј колӧ вӧчны, Пеԁӧр Петрӧвіч: тані протокол гіжӧм-бӧрын колӧ поԋатејјасӧн ветлыны Марја-орԁас, гортас, ԁа віԁлавны сіјӧс, кыԇ шуласны — вӧчны сылы „експерԏіза“. Секі сеԍԍа ԋекоԁ-ԋін оз кут шуаԍны міјан-вылӧ.
| |
| − | Пеԁӧр. Вернӧ те шуан, Јогор Мікајлӧвіч! Збыԉ колӧ аԍсӧ віԁлавны ветлыны, ԋепременнӧ. Ԃерт, мі аԍным огӧ кутӧ віԁлавныс, боԍтам нывбабајасӧс, најӧ-ӧԁ тӧԁӧныҗык.
| |
| − | Јогор. Ԃерт нывбабајасӧс, најӧ віԁлаласны, а мі віԇӧԁам-ԁа акт вӧчам сы-јылыԍ. Ковмас щӧщ міԉітсіоԋерӧс боԍтлыны, гашкӧ прӧԏівԉајтчыны Марјаыԁ кутас-ԁа...
| |
| − | Пеӧӧр. Лаԁнӧ, ставсӧ вӧчам по законам Ре-Се-Фе-Се-Ер..
| |
| − |
| |
| − | 7-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − | Пырӧны: Габӧ, Каԏа, Ӧԋіԍԍа, Натаԉ.
| |
| − |
| |
| − | Габӧ (пыріг-мозыс). Ставнысӧ вајӧԁі, Пеԁӧр Петрӧвіч, сӧмын Јогор Мікајлӧвічтӧ ег аԁԇы.
| |
| − | Јогор. Ме тані-ԋін.
| |
| − | Габо. Збыԉ-тані і ем. Вежӧн буракӧ кыԇкӧ лоім.
| |
| − | Пеӧӧр (нывбабајаслы). Ті, ԏӧткајас, мунӧј ԁа регыԃік стӧрӧжкаас пукыштӧј. А те, Габӧ, коԉтчыв-на.
| |
| − | Натаԉ. Мыј-ԋін-нӧ сещӧмыс лоі тіјан, госпоԃін ԍекԉетар? Весіг Габӧ ӧбӧԁајтны ез леԇ, мырԁӧн кыскіс: мунам-пӧ пырыԍтӧм-пыр...
| |
| − | Габӧ. Кыԇі прікажітӧма вӧлі — сіԇі і вӧчі ме.
| |
| − | Пеԁӧр. Ԃерт, прӧста огӧ корӧ ԋекоԁӧс, а корӧма-кӧ — колӧ пыр-жӧ і локны, жујјавны оз поԅ... Но, мунӧј естчӧ! (Шеныштӧ кінас веԍкыԁ-вывлаԋ. Нывбабајас петӧны.
| |
| − |
| |
| − | 8-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пеӧӧр (Габӧлы). Те, Габӧ, мун ветлы ԁа со коԁјасӧс јешшӧ кор татчӧ: Опоԋ-Іван-Ԍтепаӧс, сеԍԍа Кірӧ-Пеклаӧс — Ваԍка-Јогор гӧтырӧс, менчым баԏӧс ԁа міԉітсіоԋерӧс. Гӧгӧрвоін? Ен вунӧԁ.
| |
| − | Габӧ. Кыла, Пеԁӧр Петрӧвіч. Ԇік пыр тінгыртла (петӧ шујга вылӧ).
| |
| − |
| |
| − | 9-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пеԁӧр (перјӧ гіжан-гумага). Но, сеԍԍа ковмас протокол гіжны (кӧсјӧ гіжны). Ԃерт, рочӧн лоӧ гіжны?
| |
| − | Јогор. Рочӧн, ԋепременнӧ рочӧн. Таыжԁа ԃелӧ-јылыԍ оз поԅ коміӧн гіжны; гашкӧ ԃелӧыс тајӧ ВЦИК-ӧԇ-на мунас-ԁа, комінаԁ сені ԋінӧм оз гӧгӧрвоны.
| |
| − | Пеԁӧр. Лаԁнӧ. (Гіжӧ).
| |
| − | Јогор. Четчӧ, ветлӧԁлӧ, вомгорулас ԍорԋітӧ, кіассӧ шамраліг-тырјі). Но, ӧні сеԍԍа Марјаӧс во віт-кежлӧ-кымын еԍкӧ і ԇумгылам ԏурмаӧ... Тајӧ ԃелӧыԁ-кӧ помӧԇ ԉучкі мунас — ме чајта і менӧ кутасны ујезԁԍаԋ вылӧҗык пуктыны, ԁај вермасны карӧ служітны корны. Тані-ӧԁ ԋінӧмӧн он вермы аԍтӧ петкӧԁлыныԁ, кӧԏ немыԁ уҗав - пыр лыԃԃыԍны понԁан ԃеревенскеј робоԏԋікӧн. А менам-ӧԁ еԍкӧ ем-жӧ ічӧԏіка јурвежӧрыԁ-ԁа, оз тӧԁны-а!.. Но, ӧні сеԍԍа тајӧ ԃелӧыс менӧ кыпӧԁас гашкӧ. Уком, каԅалас менчым тајӧ заслугасӧ-ԁа, кыскас уезԁӧ; ујезԁԍаԋыԁ регыԁ верман веԍкавны облаԍтӧ — Сыктывԁін-карӧ. Сені пуктасны кущӧм-кӧ завеԁујушщејӧ... Коркӧ сеԍса татчӧ Кунваԁораԁ волан гӧԍԏітны-ԉі отпускӧ-ԉі-ԁа, јӧзыԁлӧн шенԅӧмыԁ лоӧ: со-пӧ Ԏереԋ-Мішыԁлӧн піыс мыјыжԁа-чіна-мортӧԇ воӧма!.. Коԁ тӧԁас, гашкӧ секі Кунваԁораԁ ог і віԇӧԁлыны кут-ԁа...
| |
| − | Пеԁӧр (Ԁугԁӧ гіжӧмыԍ). Нолтӧ, Јогор Мікајлӧвіч, кывзышт, кыԇі ме завоԃіті протоколтӧ гіжны.
| |
| − | Јогор. Но-но, вај лыԃԃы (сувтӧ пызан-ԁорӧ).
| |
| − | Пеԁӧр (лыԃԃӧ). „ 1923 года декабря 16-го дня. Мы, нижеподписавшиеся. Секретарь Кунвадорского сельсовета, автономной Коми-зырянской области, Феодор Петрович Мырныров и секретарь Кунвадорской ячейки Ре-Ке-Пе Щалаков составили настоящий протокол следующем. Сегодня доходили нам слухи от нижепоименованных граждан села Кунвадора таковые, что у вдовы того же села Анны Максимовны Намыровой имеется дочь Марья Матвеевна, каковая еще теперь девица и таковая имела в животе незаконнорожденного ребенка, кокового неизвестно когда родила куда-то и такового убила или удавила, это ясно показывала грудь, потому что когда она парилась в бане, из титьки выходило молоко для незаконнорожденного ребенка таковой. Ввиду всего вышеизложенного и сделали таковой протокол, который записали допрос нижепоименованных свидетелей: Первое. Спросили крестьянку Кунвадорского села“... Ӧні коԁӧскӧ чуксалам-ԁа јуалам...
| |
| − | Јогор Те, Пеԁӧр Петрӧвіч, веж „ԋезаконнорожԃеннеј“-кывсӧ, — „вԋебрачнеј" гіж сы-пыԃԃі; ӧні-ӧԁ „ԋезаконнорожԃеннејыԁ" абу-ԋін буракӧ, а "вԋебрачнејыԁ“ лоӧ верӧссајӧ мунтӧԇ піјалӧм...
| |
| − | Пеԁӧр. А, ме-ногӧн, еԍкӧ бурҗык коԉны „ԋезаконнорожԃеннејнас", сіјӧ ачыс-ԋін віԍталӧ — абу закон-ԍерԏі рӧԃітӧма, ԁа сы-понԁа јонҗыка вермасны мыжԁыныс суԁ-вылаԁ.
| |
| − | Јогор. Коԉам-інӧ сіԇі... Вај кор коԁӧскӧ, ӧԁјӧнҗык колӧ ԃелӧсӧ вӧчны.
| |
| − | Пеԁӧр (Мунӧ веԍкыԁ-вывлаԋ, чукӧстӧ ӧԇӧсӧԁ ) Нолтӧ, коԁкӧ ӧԏік волӧј татчӧ! (Бӧр пукԍӧ. Пырӧ Каԏа).
| |
| − |
| |
| − | 10-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пеԁӧр. Лок татчӧҗык, Каԏа. (Каԏа поліг-тырјі матыԍтчӧ). Мі ӧні кутам тенчыԁ јуаԍны мыј-ԍурӧ-ԁа, віԍтав веԍкыԁа, ен соԍԍы ԋемтор.
| |
| − | Наԏа. Мыј-јылыԍ-нӧ? Мі мыјкӧ мӧвпалім-ԁа, мӧвпалім ӧні кујімӧн, ԁа егӧ і тӧԁӧ, кущӧм грек сујіс міјанӧс.
| |
| − | Јогор. Тіјанӧс еԍкӧ ԋекущӧм грек-на ӧнӧԇ ез су-ԁа, мукӧԁ грек-понԁа-тај, со, лоӧ кыскавныс щӧщ-а ..
| |
| − | Пеԁӧр (Јуаԍӧ, сеԍԍа гіжӧ вочасӧн). Вај-жӧ віԍтав, Каԏа, мыј те тӧԁан Маԏвеј-Марја-јылыԍ?
| |
| − | Каԏа. Но-о, сы-јылыԍ вӧлӧм корӧмныԁ!.. Мыјнӧ менчым сы-јылыԍ јуаԍныс! Ме-ӧмӧј куш ӧтнамӧн тӧԁа? Став ԍікт куԅаыс-ԋін-ӧԁ Марја-јывԍыԁ ԍорԋітӧны. Быԁӧн вӧлі тӧԁӧны сылыԍ ԍӧкыԁсӧ. Сеԍԍа бӧрја-вылыс ԁруг кытчӧкӧ быԏԏӧ рушкуыс воші. Вӧлӧм-кӧ, чеԉаԃаԍӧма ԁај іԁралӧма-ԋін чуркасӧ... Ачым еԍкӧ ме ег аԁԇыв Марјасӧ-ԁа, Кӧԍта-Мітреј-моԋ — Ӧԋіԍԍа — меным тӧрыт-рыт віԍталіс. Талун вічкоыԍ локтігӧн аԁԇылі мамсӧ Марјаыԁлыԍ — Макԍім-Аннатӧ-ԁа шуткаӧн-моз і јуалі: ныв аԉі пі-нӧ, міԍа, Марјаыԁлӧн чужіс? Аннаыԁ менӧ, ԃіԏа, тајкӧ і нӧјтас: ен-пӧ ԍмекајтчы, шуӧ: ԋекоԁ-на-пӧ ез чуж... Ԃерт-ӧԁ абу лӧԍыԁ піјалӧм ныв-јывԍыԁ веԍкыԁатӧ віԍтавныԁ...
| |
| − | Пеԁӧр Те-нӧ кывлін-ен: ԋоԋјасԍыс-пӧ јӧв петӧ Марјаыԁлӧн?
| |
| − | Каԏа. Петтӧг-ӧԁ оз ов чеԉаԃаԍӧм-бӧраԁ, ачым сы-јылыԍ тӧԁа...
| |
| − | Пеԁӧр (Гіжӧ; ԋеԁыр-мыԍԏі Каԏалы:) Но пукԍы естчӧ, лабічас сеԍԍа... (Мунӧ ԁа бара оԇӧсӧԁ чукӧстӧ) Куԅма-Ӧԋіԍԍа, лок татчӧ! (Бӧр пукԍӧ).
| |
| − |
| |
| − | 11-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пырӧ Ӧԋіԍԍа.
| |
| − | Пеԁӧр. Мі тенӧ корім татчӧ, мыјкӧ те он-ӧ тӧԁ Маԏвеј-Марја-јылыԍ?
| |
| − | Ӧԋіԍԍа. Со коԁ-понԁа вӧлӧм міјанӧс кыскалӧны!.. Јанԁыԍтӧм-ԍін сіјӧ!.. Боԍт-жӧ-ԁа ві асԍыԁ ԃіԏаӧс!..
| |
| − | Јогор. Те збыԉ тӧԁан — віјӧма чуркасӧ Марјаыԁ?
| |
| − | Ӧԋіԍԍа. Ме? Ԋе пӧштӧ ме, став Кунваԁор-ԋін тӧԁӧ. Талун веԍіг вічко-службасӧ мі-воккоԃемыс егӧ кывлӧј, — пыр вашкӧԁчісны бабајас сы-јылыԍ. Ме тӧрыт пыралі на-орԁӧ, быԏԏӧ щан корны могӧн, — Мікӧла кежлӧ кӧсја сур пуыштны-ԁа, — Марјаыс зев жугыԉа вӧлі пукалӧ ӧшіԋ-ԁорас. Сеԍԍа петіс пывԍан лӧԁсавны. Мамыс ӧтарӧ ԋаргӧ: јанӧԁіс-пӧ, шуӧ, нылӧј менӧ...
| |
| − | Пеԁӧр. А те он тӧԁ, кытчӧ чуркасӧ Марјаыс іналӧма?
| |
| − | Ӧԋіԍԍа. Пыԁӧ, ԃерт, меԍԏітіс... Аԍсӧ колӧ прамејҗыка тӧрӧпітлыны сы-јылыԍ. Кыскаԍіс-кӧ, меԁ і јанԇімсӧ новлӧԁлас!..
| |
| − | Јогор. Коԁ-ԍурӧ віԍталӧны: быԏԏӧ-кӧ-пӧ Марјаыԁлӧн ԋоԋјасԍыс јӧв петӧ?
| |
| − | Ӧԋіԍԍа. Сіјӧ-ӧԁ віԍталӧм оз ков, быԁ баба тӧԁӧ — кага вајӧм-мыԍԏі јӧлыԁ пыр лоас...
| |
| − | Пеԁӧр. (Гіжӧм-бӧрын, Ӧніԍԍалы:) Сеԍԍа пукԍы лабічас. (Ӧԋіԍԍа пукԍӧ Каԏакӧԁ ортчӧн. Пеԁӧр мунӧ ԁа чукӧстӧ ӧԇӧсӧԁ:) Натаԉ-ԏӧт, волы сеԍԍа те татчӧ! (Бӧр пукоӧ. Пырӧ Натаԉ).
| |
| − |
| |
| − | 12-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пеԁӧр Те, Натаԉ-ԏӧтӧ, ԃерт мыјјаскӧ тӧԁыштан-жӧ Макԍім-Анна-ныв-јывԍыԁ?
| |
| − | Натаԉ. Марја-јывԍыԁ? . Ԍԏерво сіјӧ, сеԍԍа ԋінӧм!.. Сы-јылыԍ і менӧ корінныԁ?.. Ештӧма еԍкӧ сылыԍ, траԍічалыԍ, јурсӧ керыштны! Ме-кӧ вӧлі Анна-местааԁ, прокԉатӧјӧс еԍкӧ важӧн-ԋін јорі-ԁа гіріԉукӧн тојышті гортԍыс, меԁ кок-помыс сеԍԍа ԋекор ез вӧв сылӧн!.. О, госпоԃеј! (пернапасаԍӧ)... Сылӧн-бара абу-жӧ-ԋін пернаыԁ, ԁај ԍӧлӧмыс абу тыԁалӧ... Боԍт-жӧ ԁа асԍыԁ лаԃіԋечӧс ві... Ок, пречістаја богороԃітса, Мікӧла-мілӧԍԏівеј! (Кыкыԍ пернапас чӧвтӧ). Кыԇі-нӧ кіыс пырӧма сылӧн аслас ԃіԏа-вылӧ!..
| |
| − | Јогор. Пырӧма-ԋін-тај кыԇкӧ-а... Ӧні сеԍԍа, со, і бур-јӧзсӧ лоӧ сы-понԁа кыскавны... Суԁјас-вылӧ-на ковмас ветлыны-і...
| |
| − | Натаԉ. Со-ӧԁ, ԍо-баԏушкоӧј, Мікајлӧ-аркангел, лов-ԍетыԍ, лов-боԍтыԍ, пӧрыԍӧ-немӧ кущӧм прітча і менӧ шӧщ суіс!..
| |
| − | Пеԁӧр. Сеԍԍа-нӧ мыј јешшӧ верман віԍтавны сы-јылыԍ?
| |
| − | Натаԉ. Мыј-ԋін віԍталан ӧні, зӧлӧтӧјӧј!.. Есы-мынԁа грек Марјаыԁ вӧчӧма! Блуԃԋіча сіјӧ, — ԋекор оз мын сылӧн грекыс... Аслас лаԃіԋечлыԍ ловсӧ боԍтіс, пырттӧг ԋі моԉітватӧг... О, госпоԃеј! (Пернапасаԍӧ ).
| |
| − | Јогор. Те, Натаԉ-ԏӧтка, кыԇкӧ ен каԅавлы Марјаыслыԍ, ԋоԋԍыс петӧ-оз јӧлыс?
| |
| − | Натаԉ. Ме, ԍо-шајтӧј, ԁас-кыкӧс вајлі — ԍіԅім пі ԁа віт ныв. Меным мам-јӧв-јывԍыԁ оз ков віԍтавны, кор сіјӧ
| |
| − | боԍтԍас петны... Марјаыԁлӧн-пӧ веԍкыԁа віјалӧ јӧлыс... Тыԁалӧ, тајӧ лунјасӧ-на чеԉаԃаԍӧма...
| |
| − |
| |
| − | 13-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пырӧны: Габӧ, Кірӧ-Петыр, Ԍтепа, Пекла, міԉітсіоԋер.
| |
| − |
| |
| − | Габӧ. Ставнысӧ кыскі, Пеԁӧр Петрӧвіч.
| |
| − | Пеԁӧр (Натаԉлы). Мун пукԍы, Натаԉ-ԏӧтка, естчӧ лабічас (Натаԉ пукԍӧ).
| |
| − | Петыр. Зԁорово, Јогор Мікајлӧвіч! (кіаԍӧны) Мыј могӧн-ԋін менӧ татчӧ корінныԁ, нащаԉствојас?
| |
| − | Пеԁӧр. (Ԍетӧ улӧс.) Ӧнтаја-јывԍыԁ... Вај, баԏӧ, пукԍыв регыԃік-кежлӧ. (Габӧлы) Те, Габӧ, вај нуӧԁ Ԍтепасӧ ԁа Пекласӧ стӧрӧжкааԁ, меԁ ԋеуна сені віԁчіԍласны. (Міԉітсіоԋерлы ) А те, міԉітсіоԋер, пукԍы лабічас сетчӧ (міԉітсіоԋер пукԍӧ. Габӧ, Пекла ԁа Ԍтепа петӧны веԍкыԁ-вылӧ).
| |
| − |
| |
| − | 14-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Јогор. Кытыԍ нӧ те, Петыр Кіріллӧвіч, кывлін Маԏвеј-Марја-јывԍыԁ?
| |
| − | Петыр. Кытыԍ кывлі? Став јӧзыс-ԋін сы-јылыԍ ԍорԋітӧны-ԁа! Ті-тај, вот, сӧветскеј нащаԉԋікјас, ԋінӧм абу тӧԁлӧмныԁ-а. Ме-кӧ Пеԃӧлы ег віԍтав, гашкӧ ԋекор енӧ і каԅавлӧј-ԁа? Марја-јывԍыԁ меным талун (бергӧԁчылӧ, лабічлаԋ віԇӧԁлӧ) те, буракӧ, Натаԉ, віԍталін? Сеԍԍа Ԍтепа...
| |
| − | Натаԉ. Ме, ме, Петыр-сват. Вічкоыԍ локтігӧн-тај ԍорԋіӧ воім-ԁа, шуј сы-јылыԍ кыв мӧԁ...
| |
| − | Петыр Вывті-жӧ-ԋін ӧні нывбаба-уловсӧ пӧтачітӧны. Сіјӧ і віԁчыԍ, бабаыԁ ԁруг-віԇны кутас, ке-ке-ке! (ԍерӧктӧ). Ԃерт-еԍкӧ, Марјаыԁлӧн-кӧ баԏыс ловја вӧлі, ԍіра-гезјӧн ԁомаліс ԍурја-берԁӧ-ԁа, бура і жԋапкӧԁіс беԃԃӧн... А мыј ԁӧва-мамыԁ вӧчас? Макԍім-Аннаыԁ сеԍԍа слабыԋік-жӧ-ԁај, ез куж нылыԁлыԍ вӧԉасӧ кутыштны... Со-тај, сеԍԍа мыјӧԇ і воіс нылыԁ...
| |
| − | Пеԁӧр Часлы, Опоԋ-Іван-Ԍтепалыԍ јуалам (мунӧ чукӧстӧ:) Ԍтепа, нолтӧ волы татчӧ! (бӧр пукԍӧ).
| |
| − | 15-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пырӧ Ԍтепа.
| |
| − |
| |
| − | Петыр. Ԍтепаыԁ, ме чајта, меԁ-јона тӧԁӧ: тӧрыт щӧщ Марјаыскӧԁ пывԍӧмаӧԍ-ԁа...
| |
| − | Пеԁӧр (Ԍтепалы). Щӧщ тӧрыт пывԍінныԁ Маԏвеј-Марјаыԁкӧԁ?
| |
| − | Ԍтепа. Щӧщ, щӧщ.
| |
| − | &Поԁӧр. Мыј-нӧ те секі сылыԍ каԅалін?
| |
| − | Ԍтепа. Быԁтор... Пывԍанаԁ-ӧԁ ставыс тыԁалӧ... Кынӧмыс еԍкӧ быԏԏӧ ыҗыԁҗык-на ԁа, сіјӧ овлывлӧ — мукӧԁыслӧн чеԉаԃаԍӧм-бӧрас вежон кык-на тӧԁчӧ кынӧмыс. Сеԍԍа ԋоԋјасԍыс Марјаыԁлӧн јӧв петӧ. Етаԇі чабыртыштас (петкӧԁлӧ кінас) ԁа тоԉкӧ чіԉскӧбтас јӧлыс; ачыс менчым јуалӧ: мыјла-нӧ-пӧ, Ԍтепа, таԇі? А ме быԏԏӧ ԋінӧм ог тӧԁ, сӧмын ачым ԁумајта: „те, міԍа, ԉуба, ен јӧјтӧԁлы менӧ; те-тај ректӧмыԁ-ԋін рушкутӧ, сіјӧн і јӧлыԁ петӧ"...
| |
| − | (Пеԁӧр зіԉа гіжӧ).
| |
| − | Јогор. А те ен јуав, кытчӧ воштіс сіјӧ кагасӧ?
| |
| − | Ԍтепа. Ег кыԇкӧ јуав; кӧсја еԍкӧ вӧлі-ԁа, ег шыаԍ сы-јылыԍ.
| |
| − | Петыр. Јӧјталӧмыԁ-жӧ сіԇкӧ, колі-ԋін ӧԏі-сајын јуавныс...
| |
| − | Пеԁӧр. Мі аԍным јуалам сылыԍ асԍыс!.. (Ԍтепалы) Но, сеԍԍа пукԍыштлы кытчӧкӧ. (Мунӧ ԁа ӧԇӧсӧԁ чукӧстӧ:) Пекла, лок татчӧ, ԁај те, Габо, щӧщ! (Бӧр пукԍӧ. Пырӧны Пекла ԁа Габӧ).
| |
| − |
| |
| − | 16-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пеԁӧр (Габблы). Мун петав, Габӧ, ортча керкајасас татчӧ ԁа зіԉа кор Ԍемӧ-Іванӧс, Петыр-Ԍтепанӧс ԁа Куԅма-Ваԍкаӧс, меԁ пырыԍ-пыр-жӧ лԍктасны.
| |
| − | Габӧ. Пыр-пыр (петӧ шујга-вылӧ).
| |
| − |
| |
| − | 17-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пеԁӧр (Пеклалы). Те-нӧ, Пекла, кыԇі тӧԁін Маԏвеј-Марја-јывԍыс? .
| |
| − | Пекла. Ԉок-торјыԁ-тај ачыс пеԉаԁ пырӧ, оз ков корԍыԍны. Став Кунваԁорыс-ӧԁ тӧԁӧ сы-јылыԍ, ԋе куш ме... Кӧԏ коԁлыԍ јуав — быԁӧн віԍталасны. А меным ԃівја-ԋін тӧԁныԁ: керканым-ӧԁ міјан ортча Макԍім-Аннаыԁкӧԁ... Војԁӧрлун кыԇкӧ рытнас сарајӧ петі ԁа кыла: Марјаыԁ мыјкӧ зев јона кылӧ сарајас-ԉі, карта-вылас-ԉі, ојзӧ... Ме пыр і ԁумышті: „міԍа, чеԉаԃас&ӧ-ԋін, коԋӧрыԁ, буракӧ“... Талун асывоԇ пыралі на-орԁӧ-ԁа, ԋекущӧм кага абу... А тӧрыт рытнас, ԍорӧн-ԋін, мыјкӧ јона чувјалісны біӧн... Ваԋӧыслыԍ тӧрыт јуалі: коԁӧс-нӧ, міԍа, јен ԍетіс чојыԁлы — ныв аԉі пі, міԍа, чужіс! — ԁа сіјӧ шуіс: ԋекоԁ-пӧ ԋекоԁлӧн ез чуж... Ԃерт, оз віԍтавны сещӧм тор-јылыԍ веԍкыԁа... Ԁа-ӧԁ каԅаласны-жӧ, аԁԇасны кага-шојсӧ...
| |
| − | Пеԁӧр. Аԁԇам, ԋебоԍ! Сы-вылӧ мі і служітам Сӧвет-влаԍтлы, меԁым вермаԍны быԁԍама ԉокыскӧԁ ԁа быԁтор вӧчны по законам Ре-Се-Фе-Се-Ер!.. Но, сеԍԍа ӧні ковмас ветлыны Марја-сінас ԁа віԁлавны сіјӧс аԍсӧ... Ті, Ӧԋіԍԍа ԁа Натаԉ-ԏӧтка, кутанныԁ віԁлавны — ті-ӧԁ јонҗыка сіјӧ ԃелӧјастӧ тӧԁанныԁ.
| |
| − | Натаԉ. Тӧԁам, ԍо-шајт, тӧԁам... Ме ԁас-кыкӧс вајлі-ԁа, оз ков віԍтавны...
| |
| − |
| |
| − | 18-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пырӧны: Габӧ ԁа 3 поԋатӧј.
| |
| − | Пеԁӧр. Со, і поԋатејјас воісны.
| |
| − | 1 поԋатеј. Зԁорово! Мыјлакӧ-тај корӧмыԁ-ԁа, локтім-а...
| |
| − | Јогор. (Ставыслы ԍӧлӧмыԍ.) Со мыјла, тӧварышјас, ставнытӧ талун корім татчӧ: Ӧԍіп-Маԏвејлӧн Марјаыс вӧлі ԍӧкыԁ, — быԁӧн каԅавлінныԁ, ԃерт, — нӧбаԍӧ вӧлі меԁ-бӧрја лунјасӧ-ԋін. Сеԍԍа чуркатӧ быԁтыныԁ сылы јанԇім, тыԁалӧ, лоӧма-ԁа, рӧԃітӧма ԁај віјӧма... Тӧварышјас! Коммуԋіст-парԏіја міјан шуԍӧ „ԃіктатура проԉетаріата", мӧԁ-ногӧн-кӧ шуны — став пӧԉіԏіка-јывԍыс сіјӧ меԁ-јона тӧԁӧ. Сӧвет-влаԍтыԁ сыыԍ ічӧтҗык кымынкӧ прӧчентӧн, ԁа сеԍԍа нывбабајаслы ԁа нывјаслы лӧԍӧԁісны равноправіје — ԉібӧ, коміӧн-кӧ, — ставыс ӧткоԃ: мужік-кӧԏ, баба-кӧԏ — ԍо-ровно ӧні... Марја Намырова міјан Кунваԁорын вӧчӧма зев ыҗыԁ мыж — ԋе-
| |
| − | законнорожԃеннеј ребјеноксӧ асԍыс віјӧма, ԇебӧма... Тӧварышјас! Ме, кыԇі комуԋіст, сулала за Сӧветскеј влаԍт, тӧжԁыԍа проԉетаріат ԍек стран-понԁа! Сы-вӧсна Марја Намыроваӧс быԏ лоӧ поԁ суԁ ԍетны, меԁ і мукӧԁлы воԇӧ-кежлӧ пӧтачка оз ло!.. Тӧварышјас! Ԃелӧыс тајӧ ставнас-ԋін зев бура воԍԍіс, мыжыс ԇік-ԋін кіпыԁӧс вылын-моз тыԁалӧ; рытын ојзӧма, војын біӧн чувјалӧмаӧԍ, ԋезаконнорожԃеннеј кагаыс ԋекӧн абу, ԋоԋјасԍыс јӧв петӧ... Ӧні, тӧварышјас, протокол гіжӧма, главнеј ԍвіԃіԏеԉјассӧ јуалӧма, коԉі јешшӧ аԍсӧ віԁлавны ԁа арестујтны... Ӧні сы-ԁінӧ гортас ставным і ветлам... Тащӧм мыжԍыԁ сіјӧс ԋепременнӧ суԃітасны віт во-чӧж ԏурмаын пукавны. (Боԍтӧ папкасӧ).
| |
| − | Пеԁӧр. Ічӧтҗык наказаԋԋе оз ло по законам Ре-Се-Фе-Се-Ер!..
| |
| − | Коԁ-ԍурӧ. Сіԇі-ј колӧ, меԁ ез кыскаԍ! (Завоԃіталӧны мунавны).
| |
| − |
| |
| − | Занавес.
| |
| − | Мӧԁ вӧчӧм.
| |
| − | Макԍім-Анналӧн керка. Веԍкыԁа — ӧԇӧс посвоԇӧ. Шујга-вылас — кык ӧшіԋ; ԍтен-пӧлӧныс — лабіч; пеԉӧсас — пызан, јенҗаҗ. Веԍкыԁ-вылас — занавес; талаԋынҗык — пач (пач-вомыс віԇӧԁӧ стсена-вылӧ), бокԍаԋыс кајӧ пос (пріступ). Кымын-кӧ прӧстӧј улӧс. Тӧвԍа-лун.
| |
| − | Г м І.ОІ
| |
| − | 1-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Анна пызан-вылӧ вајалӧ (корԍӧ) ԍојны: ԋаԋкуԁ, совԁоз, мукӧԁтор.
| |
| − | Марја пызан-сајын сулалӧ ԁа кушман зыртӧ ԏертукаӧн; сылӧн ічӧԏіка тӧԁчыштӧ кынӧмыс.
| |
| − | Анна. Кӧні-бара Ваԋӧыс шӧјтӧ-а? Оз тӧԁ пажын-каԁ...
| |
| − | Марја. Воас-ԁа, пажнајтас колӧ-кӧ... Ырӧшыԁла, мамӧ, пырав-мун.
| |
| − | Анна. Мыј-нӧ ачыԁ ен вај? Ԍӧкыԁ-ԋін лоі гӧбӧч-поскӧԁыԁ ветлыны? Ок, ок, ок, јӧз-ԍерам те, јӧз-ԍерам!.. Нем-кежлаԁ те јанӧԁін аԍтӧ ԁај менӧ щӧщ, пежалін став ԍемјанымӧс, рӧԁвужнымӧс. (Петӧ занавес-сајӧ).
| |
| − |
| |
| − | 2-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Марја. Прӧступітчыԍіс-ԋін-тај менам-ԁа, мыј керан сеԍԍа... Коравліс-тај Піԉа-ԁа, ачыԁ-жӧ ен ԍет... Ԋінӧмла ӧні і појгыныс теныԁ сеԍԍа. Ачым ме мыжа — ачым і ԏерпіта ставсӧ... А јӧз боԉгӧмыԁ-вылӧ ԋінӧм віԇӧԁны, меԁ кыԇ кужасны вӧјпӧны менӧ, вомнысӧ-ӧԁ он тупкы налыԍ... Тӧԋԇі-тај карԍаԋ воліс міјанӧ ӧԏік ныв-баба-ԁа собраԋԋӧ-вылын віԍтавліс: ӧні-пӧ чурка-ԋім абу, ныв-кӧ-пӧ верӧс-сајӧ мунтӧԇ піјалас — баԏԍаԋыс-пӧ суԁӧн поԅӧ перјыны ԍӧм кагасӧ быԁтыны... Ԁа-ӧԁ суԁӧ ме Піԉаӧс ог-жӧ ԍет, — сещӧма раԃејтлі сіјӧс-ԁа!... Сеԍԍа-ӧԁ абу сіјӧ ставԍыс мыжа — ачым-тај та-выјӧԇыс воі, јешшӧ сіјӧ коравліс-на менӧ-а... (Ышловԅӧ) Ӧнј ԃерт-ԋін сыкӧԁ мі торјалім век-кежлӧ. — Піԉа мӧԁӧс вајіс... Мыј керан? Кагаӧј кӧԏ коԉас каԅтылӧм-вылӧ...
| |
| − | 3-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Анна (пырӧ, кіас ырӧш тујіс). Јӧз-воԇӧ-ԋін веԍіг мытчыԍны меным оз поԅ — быԁӧн вомалӧны ԁа ԍералӧны. Кӧԏ сеԍԍа вічкоаԁ-ԋін ен ветлы... Талун-тај Ԍпіра-Каԏа вічкоыԍ локтігӧн ӧтлааԍіс ԁај јуалӧ: ныв-аԉі пі-нӧ-пӧ Марјаыԁлӧн чужіс?.. О, госпоԃӧј, кыԍкӧ-тај корԍӧмыԁ-жӧ те пежсӧ сіјӧ! (јурбітӧ ԁа пукԍӧ. Кыкнаныс ԍојӧны).
| |
| − | Марја. Тырмас-ԋін, мамӧ, сеԍԍа... Мыј-нӧ пыр-ӧтарӧ сы-јылыԍ ԁоԉныс? Шуаԍӧмнаԁ-ӧԁ он-ԋін буракӧ справіт...
| |
| − | Анна. На, сеԍԍа і кыв ен шу? Те-ӧԁ, буракӧ, абу бокӧвеј меным - аслам-ӧԁ те, рӧԃімеј. (Нора) Мам ԍӧлӧмаԁ-ӧԁ меԁ-јона јіҗӧ чеԉаԃыԁлӧн ԉок-вӧчӧмыс (чышкалӧ ԍінјассӧ).
| |
| − | Марја. Бара-ԋін бӧрԁан!.. Бӧрԁ-кӧԏ ен-ӧԁ, міԍа, мыј лоӧма — лоӧма-ԋін...
| |
| − | Анна. Лоӧма-ԋін-тај еԍкӧ-ԁа... Корԍӧмыԁ-ԁа — ԃерт-ԋін лоӧма... Абу-тај те ԁумыштӧмыԁ сы-ыжԁа грек-јывԍыс!.. Нем-кежлаԁ ӧні кӧвјаԍас теныԁ „піјалӧм-ныв“-ԋім, кагаыԁлы — „чурка"...
| |
| − | Марја. Меԁ-но! Меԁ-кӧԏ кыԇі јӧзыԁ ԋімтасны... Ӧні „чурка"-ԋімыԁ, мамӧ, абу, — јуав те велӧԁчӧмҗык јӧзлыԍ, — ӧні став чеԉаԃыс ӧткоԃӧԍ...
| |
| − | Анна. Кыԍ-ԋін-нӧ ӧткоԃӧԍ? Нывјурӧн-кӧ кагатӧ вајан — пыр-ԋін сіјӧ „чуркаӧн“ кутас лыԃԃыԍны... Тӧԁі-кӧ еԍкӧ тащӧм пріччатӧ, колӧма-жӧ тенӧ Піԉа-сајаԁ ԍетны-ԁа, секі-ӧԁ веԍіг ме ег і ԁумыштлы тенӧ та-выјӧԇ воны. Ԇік уҗалыԍ-вӧсна секі куті: Ваԋӧ, міԍа, меԁ еща быԁмыштас-ԁа, вӧԉіԍԏі ԍета... Со-тај сеԍԍа мыј лоі... Коԁі та-бӧрын сеԍԍа те-вылӧ віԇӧԁлас? Немыԁ коԉан ԉок слава-вылӧ...
| |
| − | Марја. Меԁ-но! Ме ог і мӧԁӧԁчы верӧссајӧ мунныс. Гортын кута овны. Огӧ-на-ӧԁ ԇік пӧгібӧ воӧ... Ӧні-ӧԁ сеԍԍа нывбабајасыԁлӧн праваыс мужікјаскӧԁ ӧткоԃ, ԋекоԁ оз понԁы менӧ торја увтыртны, воччінатӧ оз-жӧ чінтыны... Грамотаӧј тоԉкӧ абу-а, еԍкӧ карӧ муні ԁа -етыԍаԋ куті ԍіктјасӧ ветлыны, сіјӧ нывбабаыԁ-моз-жӧ комі аԋјасӧс велӧԁны-југԁӧԁны...
| |
| − | Анна. Каганаԁ-нӧ кытчӧ мунан, коԁі тенӧ боԍтас? Прӧста ԋінӧм-абусӧ мыј ԍорԋітан?
| |
| − | Марја. Кагаӧс ԍета пріјутӧ быԁтыны... Велӧԁчыныс, вот, ԋекор-а. Карса нывбабаыԁ еԍкӧ шуӧ-вӧлі: ӧні-пӧ ко-
| |
| − | міӧн велӧԁӧны-ԁа, регыԁӧн поԅӧ велавныԁ гіжны ԁа лыԃԃыԍны... Мун, ԉазтӧ вај...
| |
| − | Анна. Сещӧм те авја ԁа рам ныв вӧлін еԍкӧ-ԁа воштін-тај асԍыԁ бур-мывкыԁтӧ, - о, госпоԃӧј!.. (Четчӧ, петӧ занавес-сајӧ).
| |
| − |
| |
| − | 1-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Марја. Збыԉыԍ, чеԉаԃаԍӧм-бӧрын карӧ муна ԁа велӧԁча... Тані-ӧԁ пыр лоан јӧз-ԍінвоԇын-ԁа, ԁугԁывтӧг-жӧ кутасны јірны-а... Ӧні-тај, мајбыр, і міјанлы тујыс воԍса, меԁтыкӧ окотаыԁ вӧлі-а. Со-тај-нӧ, карсаԋ-волыԍ нывбабаыԁ велӧԁчӧма-ԁа, кущӧм лӧԍыԁа кужӧ быԁтор-віԍтавлыны.
| |
| − |
| |
| − | 5-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пырӧ Анна, ӧтпырјӧ ӧԇӧсӧԁ пырӧ Ваԋӧ. Анна вајӧ ԉаз-таԍті.
| |
| − |
| |
| − | Анна (Ваԋӧлы ). Кӧні-бара те лытајтан та-ԁырасӧ-а? Он-ӧмӧј тӧԁ пажун-каԁсӧ?... Пӧртчыԍ ԁа пукԍы, ԍој! Муртса егӧ уԇӧԁӧ тенӧ. (Пукԍӧ. Кыкнаныс ԉазсӧ ԋаԋӧн чуԋалӧны).
| |
| − | Ваԋӧ. Ԍтепан-ԃаԃӧјасын шегјаԍім. (Ԅептас гіԅӧԁӧ шегјассӧ, сеԍԍа кыскалӧ пызан-вылӧ) Сԍ, мыјԁа ме воі! (Лыԃԃӧ ) Ӧԏік-гоз, кык-гоз, кујјм-гоз, ԋоԉ-гоз...
| |
| − | Марја. Мун сетыԍ! Ен пуктав пызан-вылас шегјастӧ!
| |
| − | Ваԋӧ. Квајт-гоз, ԍіԅім-гоз... Час, лыԃԃа-ԁа, вӧԉіԍԏі... кӧкјамыс-гоз, ӧкмыс-гоз...
| |
| − | Марја. Мун, міԍа! Ен теч татчӧ ԋаԋ-ԁінас пеж шегјастӧ! Со-нӧ теныԁ! (Ӧвтыштӧ кінас пызан-вылыԍ, шегјас гылалӧны җоҗӧ).
| |
| − | Ваԋӧ. (Скӧрыԍ) Но-о, те!.. (Чукӧртӧ шегјассӧ ԅептас). Те, вот, Марја, ачыԁ колӧкӧ і пеж!.. Ме талун мыјкӧ те-јылыԍ кывлі (пӧртчыԍӧ ԁа пукԍӧ ԍојны).
| |
| − | Марја. Ԋемтор ме-јылыԍ кывлыныс.
| |
| − | Ваԋӧ. Те-јылыԍ? Ок, јешшӧ мыј кывлі-а!..
| |
| − | Анна. Ԍој, ԍој, ен боԉгы сені!
| |
| − | Ваԋӧ. Віԍтала-ог, мамӧ?
| |
| − | Анна. Віԍтав-но, вај.
| |
| − | Ваԋӧ. Со мыј. Шегјаԍігӧн Гріша-Ваԋ-Кірӧ ворсԍіс ԁа ме-вылӧ лӧгаԍіс, сеԍԍа кутіс шуаԍны: тенаԁ-пӧ чојыԁ-Марјаыԁ-чурка-кага вајлӧма ԁа җагӧԁӧма сіјӧс...
| |
| − | Марја. | Ме, асԍым кагаӧс?!..
| |
| − | (Щӧщ, повԅӧмӧн) .
| |
| − | Анна. | Ԍо-благослові-крістос?!
| |
| − | Марја. Ӧні быԁԍама лӧж-славатӧ-ԋін лептасны...
| |
| − | Анна. О, госпоԃӧј!.. (Нормӧ) Ԍо-ӧԁ, ԉубаӧј, мыј-выјӧԇ те міјанӧс воштін! (ԍінјассӧ чышкалӧ ).
| |
| − | Ваԋӧ. Сеԍса ставныс кутісны менӧ ԍеравны ԁа ԋімтыны, шуӧны: ӧні-пӧ те, Ваԋӧ, чуркаыԁлы чожӧн лыԃԃыԍан... (Муртса оз бӧрԁ). Те-пӧ... ме быԏԏӧ... ӧні абу-ԋін... ме-пӧ абу-ԋін... Ӧԍіп-Маԏвеј-Ваԋӧ, те-пӧ... ме быԏԏӧ... ӧні ԃаԃ-ԋін... чурка чож-пӧ ме ӧні (гуԍӧԋік бӧрԁӧ: нырнас шԉупіктӧ, щӧкјалӧ, ԍінјассӧ соснас чышкалӧ).
| |
| − | Анна. Чӧв, Ваԋук, ен бӧрԁ. Ен веріт јӧз-боԉгӧм-вылаԁ...
| |
| − | Ваԋӧ (Марјалы). Часлы, коркӧ, ыҗыԁа быԁма-ԁа, бура ме тенӧ і жбоԋіта!..
| |
| − | Марја. Мыјыԍ-нӧ сіԇі?
| |
| − | Ваԋӧ. Мыјыԍ?.. Мыјла те чуркаӧс вајӧмыԁ... Збыԉ, Марја, віјін сіјӧс?
| |
| − | Марја. Лаԋт, јӧјукӧј! Кыԇі-нӧ кагаӧс віны поԅӧ?.. Те ен кывзы јӧзыԁлыԍ ызгӧмсӧ-сӧрӧмсӧ...
| |
| − | (Четчалӧны пызан-сајыԍ, пызан іԁралӧны).
| |
| − | Ваԋӧ. Ԍеԍԍа ӧні ԋекытчӧ ворсны оз поԅ петавны — Пыр кутасны ԍеравны. (Патчӧрыԍ боԍтӧ шег-ԁоз ԍумӧԁ кӧрӧбка - ԁа ԅепԍыс сетчӧ ректӧ шегјассӧ). Ӧԏік, кык, кујім... (воԇӧ сіԇ лыԃԃӧ).
| |
| − | Анна (Марјалы). Мун віԇӧԁлы мӧԁ-керка пачтӧ, ԇікӧԇ-ԋін, кӧнкӧ, вајміс; ԁа лӧԁсышт ічӧԏіка, меԁ шоналас-ԋін пачыс. Ԍеԍԍа мӧсјастӧ ԍоӧԁышт.
| |
| − | Марја. Быԁлаӧ ме? Ачыԁ-нӧ мыј он мӧсјастӧ-кӧԏ ԍоӧԁ (Петӧ).
| |
| − |
| |
| − | 6-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Анна (аслыс:) Баԏыԁ-кӧ еԍкӧ ловја вӧлі ен лыԍт таԇі вочатӧ шуаԍныԁ-ԁа... Мамыԁ-воԇын-тај таԇі ыҗыԁалан-а... Ԁа-ӧԁ воԇҗык ег каԅав, еԍкӧ поԅіс-на кыԇкӧ іԅвеԃітны ԍӧктӧмсӧ-ԁа... Ӧкԍіԋ-бабӧ еԍкӧ і вӧтліс грек-јокмыԉсӧ сылыԍ...
| |
| − | Ваԋӧ. Мам, талун-нӧ скоԁ аԉі мыј?
| |
| − | Анна. Ог тӧԁ, ԃіԏаӧј — ез-тај міјанӧс ԋекоԁ јуӧрт-а.
| |
| − | Ваԋӧ. Мыјкӧ-тај Габӧ-стӧрӧж воліс ԁа зев ӧԁјӧ коріс Ԍтепан-ԃаԃӧӧс ісполкомӧ-а, шуіс: унаӧс-ԋін-по талун корі ԁа нӧшта-на-пӧ колӧ корны...
| |
| − | Анна. Ог тӧԁ мыјла... Ӧні-ӧԁ быԁтор выԉ-ногӧн вӧчӧны ԁа...
| |
| − |
| |
| − | 7-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Марја (ӧԁјӧ пырӧ). Зев унаӧн, мыјкӧ, міјанӧ локтӧны, мамӧ?!..
| |
| − | Анна. Мыјнӧ сіԇ повԅін?.. Бара, кӧнкӧ, овмӧс-јылыԍ јуаԍны ԁа гіжавны ветлӧны...
| |
| − | Марја. Кірӧ-Петыр-Пеԁӧр — ԍекԉетарыԁ, сылӧн баԏыс, Ԏереԋ-Мікајлӧ-Јогор — комуԋіст-чукӧрын-тај ԍекԉетаралӧ,
| |
| − | сеԍԍа мужікјас ԁа бабајас — морт ԁас-кымын, буракӧ... Муртса пырі мӧԁ-керкаӧ, віԇӧԁлі ӧшіԋӧԁ-ԁа — кущӧмкӧ јӧз сулалӧ туј-вылын... Ԏереԋ-Јогор ԁа Петыр-Пеԁӧр мыјкӧ зев зіԉа віԍталӧны мукӧԁыслы ԁа кінаныс шеналӧны міјан керка-вылӧ...
| |
| − | (Кылӧ ԍорԋі ывлаԍаԋ).
| |
| − | Ваԋӧ (жӧԇӧ). Ме-нӧ кытчӧ ԇебԍа, мамӧ?
| |
| − | Анна. Мыјла-нӧ ԇебԍан? Оз-ӧԁ ԋекоԁ вӧрԅӧԁ, пукԍы ԁа пукав ԉучкі лабічас. (Ваԋӧ пукԍӧ. Посвоԇын кылӧны кок-шыјас).
| |
| − | Марја (паԍтаԍӧ). Ме Мікол-Варукӧ петала...
| |
| − |
| |
| − | 8-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пырӧны: Пеԁӧр, Јогор, Петыр, 5 нывбаба, 3 поԋатеј ԁа міԉітсіоԋер. коԁјас вӧліны воԇԇа вӧчӧмас. Коԁ-ԍурӧ јенҗаҗлаԋ бергӧԁчылӧмӧн пернапасаԍӧны.
| |
| − | Пеԁӧр. Чолом, зԁорово тіјанлы!
| |
| − | Анна. Локтӧј, бур јӧз, шојтчӧј ԁа шонтыԍӧј, тӧранныԁ-кӧ кытчӧкӧ керкаас...
| |
| − | Ԍтепан. Егӧ-на јона муԇӧ, ԍвеԍԏа...
| |
| − | Анна. Но, Ԍтепан-ԅаԏ-тај щӧщ вӧлӧма сені... шонтыԍ...
| |
| − | Јогор. Талун абу зев кӧԇыԁ ывлаыс... (Марјалы) Кытчӧкӧ-нӧ Марја, мӧԁӧԁчан аԉі мыј?
| |
| − | Марја. Могӧн колӧ Мікол-Варук ԁінӧ петавны.
| |
| − | Пеԁӧр. Лоӧ, ԉубушка, еща нӧрӧвітыштлыны мунныԁ. Мі-ӧԁ могӧн-жӧ локтім...
| |
| − | Анна. Ԃерт, кӧнкӧ, бара-нін віԇму ԁа скӧт гіжаланныԁ?
| |
| − | Пеԁӧр. Огӧ, мӧԁтор-јычыԍ локтім. (Віԇӧԁлӧ Јогор-вылӧ, ыҗыԁҗык гӧлӧсӧн Марјалы шуӧ:) Нолтӧ, Марја Меԏвејӧвна, віԍтав вај міјанлы, кытчӧ те воштін асԍыԁ кагатӧ?
| |
| − | (Марја ԁа Анна јона повԅӧны чујмӧны).
| |
| − | Мапја. Кущӧм кагаӧс? (Јӧз-костын мургӧм).
| |
| − | Јогор. Асԍыԁ кагатӧ, коԁӧс-тај војԁӧрлун чужтӧмыԁ вӧлі!
| |
| − | Анна. Чӧв, мыјнӧ те шуан? Ез-на чеԉаԃаԍ, коԋерӧј, ез...
| |
| − | Пеԁӧр. Віԍтав те... Со, мыјԁа ԍвіԃіԏеԉыс-ԁа?.. Мыјла-нӧ соԍԍанныԁ? (Јӧз-костын гӧлӧсјас: "Ԃерт, соԍԍӧны“).
| |
| − | Анна. Јен меԁ віԇас сещӧм грекыԍ!..
| |
| − | Марја. Коԁі-нӧ сещӧм лӧжсӧ віԍталіс?.. "Кага віны“... Ег-на вајлы-ԁа!.. Кӧԏ і вајі-ԁа, асԍым кагаӧс-ӧԁ ог-жӧ ві?..
| |
| − | Пеԁӧр. Но, ԋінӧмла тані веԍшӧрӧ міјанлы пӧрасӧ коԉԉавны!..
| |
| − | Јогор. Вернӧ!.. (Марјалы) Вај віԍтав, Марја, бурӧн: кытчӧ воштін кага-шојтӧ? Бурӧн-кӧ віԍталан — кокԋіԁҗыка мыжԁасны...
| |
| − | Марја. Мыјнӧ ті, сбыԉыԍ, лоінныԁ? Ԋекущӧм кага, міԍа, менам ез-на чужлы-ԁа...
| |
| − | Анна. Ез, ез, бур јӧз! . О, госпоԃӧј, мыјла-нӧ ті сіԇі шуанныԁ?
| |
| − | Пеԁӧр (Марјалы, скӧрыԍҗык). Сіԇкӧ, Марја, он кӧсјы бурӧн інԁыны чурка-шојтӧ?
| |
| − | Марја. Бурӧн кӧԏ ԉокӧн, абутӧмсӧ-ӧԁ он інԁы. Онӧ-ӧмӧј верітӧј абусӧ? .
| |
| − | Јогор. Огӧ тіјанлыԍ верітӧ. Сіјӧн татчӧ мі і локтім — аԍтӧ кӧсјам віԁлавны
| |
| − | Марја. Менӧ віԁлавны?!.. Ті-нӧ мыјкӧ гӧгӧрвоанныԁ аԉі онӧ аԍныԁ?.. Кыԇі-нӧ ті верманныԁ віԁлавны? Ті-ӧԁ абу бабкајас ԉібӧ ԁокторјас...
| |
| − | Натаԉ. Те, ԉуба, том-на-ԁа, ачыԁ ԋінӧм он тӧԁ, а ме ԁаскыкӧс-ԋін вајлі, тӧԁа мыјкӧ-мынԁа кага-јывԍыԁ-рушкуын аԉі абу, сетчӧ оз ков ԋекущӧм бабка-ԋі, ԁоктор...
| |
| − | Пеԁӧр Завоԃітам-інӧ, оз-жӧ-тај кӧсјы ачыс віԍтавны-а...
| |
| − | Марја. Ԋінӧм &ӧнӧ верітӧј-ԁа?. А мырԁӧн віԁлавны ог
| |
| − | ԍетчы! (чепӧсјӧ ӧԇӧслаԋ, кӧсјӧ пышјыны; сіјӧс кутӧны ԋоԉӧн кымын: Петыр, Јогор, Пеԁӧр, Натаԉ).
| |
| − | Пеԁӧр. Пышјыны кӧсјан? Он, ԉубаӧј, пышјы ӧні ԋекытчӧ! Пӧртчыԍ вај!
| |
| − | Марја. Ог, міԍа!.. Ој-ја, мыј-нӧ ті вӧчны кӧԍјаԁ?.. Мамӧ!..
| |
| − | Анна (бӧрԁӧм-сорӧн, кӧсјӧ мезԁыны Марјаӧс). Леԇӧј, бур-јӧз, коԋӧрӧс, леԇӧј!.. Ԁојԁаланныԁ-ӧԁ сіјӧс?.. (Бӧрԁӧ, нокԍӧ).
| |
| − | Ваԋӧ (ԉімзалӧмӧн). Мыјла-нӧ менчым чојсӧ нӧјтанныԁ?..
| |
| − | Пеԁӧр (Міԉітсіоԋерлы). Міԉітсіоԋер! вај мамсӧ вӧтлы посвоԇас — меԁ оз мешајтчы тані! (міԉітсіоԋер вӧтлӧ Аннаӧс. Марја бӧрԁӧ. Ваԋӧ лӧвтӧ.)
| |
| − | Јогор (інԁӧ Ваԋӧ-вылӧ). Ԁај воксӧ тшӧтш вӧтлы! (Міԉітсіоԋер кыскӧ посвоԇӧ Ваԋӧӧс. Сы-кості ӧԇӧсыс воԍԍылӧ, Анна кӧсјӧ пырны ԁа сіјӧс бӧр тојыштӧны ортсӧ. Посвоԇын вочасӧн пыр кылӧ Анналӧн гӧлӧс: „Леԇӧј менӧ, енӧ вӧрӧԁӧј менчым нылӧс", сеԍԍа сылӧн ԁа Ваԋӧлӧн бӧрԁӧм-шы).
| |
| − |
| |
| − | 9-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пеԁӧр (јӧзлы). Вајӧ, коԁкӧ пӧртчӧԁӧј! Ԋінӧм та-вылӧ віԇӧԁны!.. (Міԉітсіоԋерлы) Те, міԉітсіоԋер, кут ӧԇӧссӧ, ен леԇ мамсӧ!..
| |
| − | Ԍтепан (матыԍтчӧ Марја ԁінӧ, завоԃітӧ пӧртчӧԁны). Часлы-жӧ ме, ԃаԃ-морт, пӧртчӧԁа... Ен, Марјушка, сещӧма прӧԏівԉајтчы; кывзы ԃаԃыԁлыԍ, вај пӧртчыԍ бурӧн...
| |
| − | Марја (песԍӧ). Мыј-нӧ ті лоінныԁ?.. Вешјӧј ме-ԁіныԍ, енӧ вӧрӧԁӧј менӧ!..
| |
| − | Јогор. Но! Вајӧ пӧртчӧԁамӧј ӧԁјӧнҗык, ԋінӧмла кевмыԍныс (щӧщ пӧртчӧԁӧ).
| |
| − | Марја. Таԇі-ӧмӧј, Јогор, комуԋістјасыԁ уҗавлӧны?
| |
| − | Јогор. Мі аԍным тӧԁам парԏіјнсј ԃісԏіпԉінатӧ, теныԁ міјанӧс оз ков велӧԁны!..
| |
| − | Пеԁӧр. (лӧԍӧԁӧ пызан-вылӧ гумага) Ме сеԍԍа завоԃіта акт гіжны та-јылыԍ (пукԍӧ, гіжӧ).
| |
| − | Марја. Те-тај, Јогор, вунӧԁӧмыԁ-ԋін мыј ԋеважӧн віԍтавліс карԍаԋ-волыԍ-нывбабаыԁ собраԋԋӧ-вылаԁ... Те-ӧԁ сені-жӧ вӧлін...
| |
| − | Јогор. Сіԅ-нӧ віԍтавліс — чуркајасӧс-пӧ колӧ віавны, а?.. Ен, міԍа, те велӧԁ міјанӧс!.. (Мукӧԁыслы) Соссӧ кыскӧј, соссӧ!..
| |
| − | Марја. Ті аԍныԁ онӧ гӧгӧрвоӧ, мыј вӧчанныԁ... Ој-ја-жӧ-ԋін!.. (Пӧртчӧны паԍсӧ).
| |
| − | Пеԁӧр. Но, пӧртчӧԁінныԁ?.. Ӧні сеԍԍа Ӧԋіԍԍа ԁа Натаԉ-ԏӧтка меԁ віԁлаласны сіјӧс гӧгӧр...
| |
| − | Натаԉ. Лок, Марјушка, пыралам естчӧ занавес-сајас... Огӧ-ӧԁ ԋінӧм вӧчӧј (боԍтӧ сојборԁӧԁыс).
| |
| − | Марја. Ог, міԍа, леԇ віԁлавны, ог мун-ԋі! (пыкԍӧ) Ме-тај-нӧ ԁумајта вӧлі: сӧвет-влаԍтыԁ, міԍа, ԁорјӧ нывбабајастӧ, оз леԇ најӧс ӧбӧԃітны, а вӧлӧма-кӧ — мӧԁарӧ... Збыԉ-ӧмӧј сіԇі?
| |
| − | Пеԁӧр. Сӧвет-влаԍт текоԃјастӧ оз зев ԁорјы!.. Ме, кыԇі сӧвет-влаԍтлӧн служак, быԁтор вӧча по законам Ре-Се-Фе-Се-Ер! (Нывбабајаслы) Но, ԋінӧм сыкӧԁ сеԍԍа жеԉкԍыны, вајӧ ӧԁјӧҗык віԁлалӧј! Ӧԋіԍԍа, Натаԉ-ԏӧт, нуӧԁӧј!
| |
| − | Ӧԋіԍԍа (боԍтӧ Марјаӧс мӧԁ-сојӧԁыс). Ен, Марја, пыкԍы таԇі, мыјла-нӧ пеԏітчан? Кагаыԁ-кӧ кынӧмаԁ, мыјыԍ сеԍԍа повныс теныԁ?.. Мі-ӧԁ ԋебыԃіка малалыштам кынӧмтӧ-ԁај бӧр леԇам... Лок ветлам, Марја, лок! (Кыскӧны, мукӧԁ отсалӧм-сорӧн, занавес-сајӧ).
| |
| − | Марја (песԍӧ ). Ог мун!..
| |
| − | Пеԁӧр. Мунан! (Петӧ пызан сајыԍ ԁа щӧщ нуӧԁӧ. Марја, Ӧԋіԍԍа ԁа Натаԉ сајалӧны занавес сајӧ. Пеԁӧр бӧр пукԍӧ пызан-сајӧ) Ат-тӧ, кущӧм асныра ныв! (Гіжӧ).
| |
| − |
| |
| − | 10-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Коԁ-ԍурӧ нывбабајас-костыԍ віԇӧԁӧны занавес-сајӧ. Сені кылӧ нокԍӧм-вермаԍӧм.
| |
| − | Ӧԋіԍԍа (занавес сајын). Мыјнӧ те, Марја, јӧјталан?.. Во-оԁ җоҗас!..
| |
| − | Марја (сеԍаԋ-жӧ). Ԁугԁӧј!.. Ԁојԁанныԁ!.. Ој-ој-ԁа!.. Ог-жӧ-ӧԁ ԍетчы-а!..
| |
| − | Пекла. Кытыԍ і выныс Марјаыԁлӧн сы-мынԁаыс?.. Ӧԁ-ӧԁ, кущӧма воԇсаԍӧ!
| |
| − | Натаԉ (сајын). Ен грекӧ вӧјт, прӧԍԏі-госпоԃі!.. Но-но, мыјла-нӧ ӧвтчан кіјаснаԁ?.. Ԋінӧм, буракӧ, оз ло бурӧн... Часлы-жӧ... (мытчыԍӧ занавес-сајԍаԋ) мі кыкӧн ԋінӧм огӧ вермӧ сыкӧԁ вӧчны, ԋекыԇ оз ԍетԍы... Вај, Пеԁӧр, кык-кујім мужікӧс татчӧ! (Марја кыскӧ Ӧԋіԍԍаӧс, петӧны занавес-сајыԍ; пӧԍалӧмаӧԍ, кашкӧны). .
| |
| − | 11-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Марја. Кӧԏ віӧј менӧ, ог ԍетчы віԁлавны!..
| |
| − | Пеԁӧр. Нолтӧ, мужікјас, боԍтӧј ԁа кутӧј сіјӧс кіасӧԁыс ԁа кокјасӧԁыс, меԁ колӧкӧ оз пеԍԍы сіԇі!..
| |
| − | (Кутӧны: Ԍтепан, Петыр, Ваԍка ԁа Пекла. Бӧр пыртӧны занавес-сајӧ ).
| |
| − |
| |
| − | 12-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Ԍтепан (занавес-сајын). Мыјла-нӧ те, Марја, прӧԏівԉајтчан сещӧма? Воԁыштлы вај... Но, но... Кіӧԁыс ті кутӧј!.. вот, вот... Но-о, ен сещӧма нӧјтчы!.. (Кылӧ җоҗӧ уԍкӧԁӧны) Ӧні сеԍԍа вај віԁлалӧј, ӧні оз кут песԍыны!..
| |
| − | Марја. (Лӧвтӧм-сорӧн) Ој, ԁојԁанныԁ!.. Кыԇі-нӧ тіјанлы абу јанԇім таԇі ԍмекајтчыныс ме-вылын?.. Ој-ја!.. Мыјла-нӧ ԁӧрӧмӧс коԍалінныԁ!.. Ој!.. (Гӧрзӧ. Посвоԇԍаԋ Анналӧн гӧлӧс:) „Ој-ја, мыј нӧ вӧчанныԁ!" (кінас грымӧԁӧ ӧԇӧсӧ) "Леԇӧј менӧ, ԍо-кріста-раԃі!" (Марја ымзалӧ ԁа кор-ԍурӧ ојкԋітыштлӧ).
| |
| − | Натаԉ (сајԍаԋ). Чуркі-буԃі, кущӧм-на топыԁ вір-јаја!.. Первојыԍ-на чеԉаԃаԍін-ԁа, ԃерт, ез уԍ вір-јајыԁ... Менам-тај, ԋебоԍ, ԁаскык-бӧраԁ бырі, лыыс ԁа кучікыс сӧмын коԉі...
| |
| − | Петыр (сеԍаԋ жӧ). Ке-ке-ке!.. Етащӧм міча ныв-вылаԁ-ӧԁ, ԃерт, быԁӧнлӧн вежыԁ петас!..
| |
| − | Јогор. (Сулалӧ занавес воԇын, кывзыԍӧ, кор ԍурӧ занавессӧ воԍтыштлӧ ԁа віԇӧԁлӧ сајас) Но, мыј сені? Тӧԁчӧ-оз?.. (Пеԁӧр гіжыштас ԁа кывзыштас-жӧ пыр ԍорԋісӧ).
| |
| − | Оԋіԍԍа (сајын). Ԋінӧм-тај меным кі-улӧ оз ԍур-а... Теныԁ-нӧ, Натаԉ-ԏӧт?.. (Марја ојгӧ).
| |
| − | Натаԉ. Оз тӧԁчы, Ӧԋіԍԍа, ԋінӧм і меным... Кынӧмыс-тај еԍкӧ ыҗыԁҗык-жӧ-ԁа, сіјӧ овлывлӧ...
| |
| − | Пекла (сеԍаԋ жо). Овлӧ... Сеԍԍа-ӧԁ, кӧнкӧ, пажнајтіс-на ԋеважӧн-ԁај...
| |
| − | Ӧԋіԍԍа. А ме талун ӧбӧԁтӧм-на, ԉуба... Нолтӧ, Натаԉ, ԋоԋјассӧ сеԍԍа віԁлам, кынӧмыс тӧԁчӧ-ԋін — куш, ԋекущӧм кага сені абу... (Марја ојгӧ).
| |
| − | Натаԉ. Ӧԁ, јенсыкӧԁ, ноԋјасыс кущӧмӧԍ — быԏԏӧ кык зԁобнеј булкі!.. Менам-тај, ԁаскык-бӧраԁ, коԍмісны ԋебоԍ, куш гаԃ-моз ԉетјалӧны сӧмын... ( ԁруг:) Со-тај, со!.. Аԁ-
| |
| − | ԇанныԁ, кыԇі јӧлыс руԇтӧ?.. То-то, віԇӧԁӧј, віԇӧԁӧј!.. (Марја ојгӧ).
| |
| − | Ставныс. Пӧԃԉіннӧ-тај?.. Петӧ-ӧԁ і ем!..
| |
| − | Ӧԋіԍԍа. Ԋекоԁӧс-тај ԋоԋӧԁныыс-а... Веԍшӧрӧ лоӧ коԍтыны јӧвсӧ... Кыԇкӧ-тај кыптӧма-жӧ талӧн кіыс аслас ԃіԏа-вылӧ!..
| |
| − | Натаԉ. Но, сеԍԍа, ԃіԏа, четчы!.. Со-ӧԁ і ставыс, а те вӧлі мыјкӧ полан ԁа он ԍетԍы... Четчы, четчы, Марјуш!..
| |
| − | Марја. (ојгӧ ) Ој, ој... Гӧгӧр-ӧԁ ԁојмӧ!.. Ој-ој!.. Мыј, бара, ті вӧчјнныԁ-а?..
| |
| − | Ӧԋіԍԍа. Ԋінӧм он ло, мӧԁӧс вајіг-кежлӧ справітчан-на... (Јӧз ԍерӧктӧны)
| |
| − | Пекла. (Ԍерӧктӧ) Ԃерт-жӧ, строкыс ӧԁ бура куԅ...
| |
| − | (Завоԃіталӧны занавес-сајыԍ петавны.) Марја ојгӧ, кынӧмас кіјаснас кутчіԍӧма, ԉоԅ-јура. Марјаӧс кутӧны Натаԉ ԁа Ӧԋјԍԍа).
| |
| − |
| |
| − | 13-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Јогор. Ештіс?
| |
| − | Натаԉ. Ештіс, слабог... (Марјалы) Вај, пукԍы татчӧ лабічас (Марја пукԍӧ, ымзӧ, чукраԍӧ).
| |
| − | Пеԁӧр. Но, мыјнӧ аԁԇінныԁ, Натаԉ-ԏӧтка? (Натаԉ Ӧԋіԍԍакӧԁ матыԍтчӧны).
| |
| − | Натаԉ. Мыј-нӧ, зӧлӧтӧјӧј, аԁԇан? Прӧстӧј нокԍӧм лоі — ԋекущӧм кага-ԋін абу кынӧмас...
| |
| − | Марја (ԍӧкыԁа). Ој-ја-жӧ-ԋін!.. Мыјла-нӧ сіԇі шуанныԁ, ег-на, міԍа, чеԉаԃаԍ-ԁа?.. Ој, гӧгӧр-ӧԁ ԁојԁалінныԁ менӧ!.. (Анна ӧԇӧсӧ зыркӧԁӧ: „Воԍтӧј, леԇӧј менӧ!“)
| |
| − | Пеԁӧр (міԉітсіоԋерлы). Но, вај, міԉітсіоԋер, леԇ сеԍԍа ӧні мамсӧ (гіжӧ).
| |
| − | Ӧԋіԍԍа (Пеԁӧрлы) Бура еԍкӧ шамралім рушкусӧ-ԁа, ԋекущӧм кага оз тӧԁчы... А ԋонјасԍыс јӧлыс јона руԇтӧ...
| |
| − |
| |
| − | 11-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пырӧны Анна ԁа Ваԋӧ. Ваԋӧ зев ԉокыԍ віԇӧԁлӧ јӧз-вылӧ ԁа кајӧ паччӧрӧ.
| |
| − | Анна (ԍӧлӧмыԍ). Ті — абу мортјас! Ԁасӧн уԍкӧԁчінныԁ, кырнышјас-моз, коԋер-вылӧ!.. Ԅверјас ті!.. Віԁчіԍлӧј, јен-
| |
| − | грек-ӧԁ тіјанӧс таԉалас-жӧ таыԍ!.. О, госпоԃеј мыј вӧчісны нылыԁкӧԁ! (Марја-ԁінӧ локтӧ).
| |
| − | Јогор (Анналы). Мыј-нӧ те грӧԅітчан? Кущӧм јен-грек міјанлы тунјалан? (Пеԁӧрлы) те, Пеԁӧр Петрӧвіч, щӧщ мамыс-вылӧ јешшӧ гіж протокол...
| |
| − | Анна. Гіжӧј, мыј окота — сіԇі і вӧчӧј, ті-ӧԁ тані ыҗыԁјасыс — верманныԁ быԁтор!.. Тоԉкӧ, повԋітлӧј — менам ԁӧва-ԍінваӧј імітас јен-воԇын, суас тіјанӧс ы-ыҗыԁ прічча тајӧ ԉокԍыныԁ!.. (Марјалы) Кӧнкӧ, ԃіԏаӧј, јона-жӧ і ԁојԁалісны тенӧ? (пукԍӧ ортчӧн).
| |
| − | Марја. Ок, мамӧ, гӧгӧр-ӧԁ зев јона віԍӧ!.. Кынӧмӧс јона чабралісны-ԁа, меԁ, еԍкӧ, ез-жӧ ԁојԁны...
| |
| − | Јогор. Ічӧԏікатӧ кӧԏ і ԁојмыштіс — ԋінӧм, бурԁас. Меԁ колӧкӧ ез прӧԏівԉајтчы... Колӧ вӧлі воԇвыв тӧԁны, кагасӧ віігас.
| |
| − | Анна (четчӧ, бергӧԁчӧ јенҗаҗлаԋ ԁа пернапасаԍӧ). Со, јенмыс меԁ јорас менӧ, збыԉ-кӧ ме соԍԍа! Марја ез-на кагасӧ вај...
| |
| − | Јогор. Мыјкӧ-тон віԍтавныԁ колӧ.. Но, сені аԁԇасны сеԍԍа!
| |
| − | Анна. Кӧні?
| |
| − | Јогор. Суԁ-вылын. Кыкнаннытӧ ӧні тіјанӧс суԁӧ ԍетам.
| |
| − | Анна. Суԁӧ? Мыјыԍ, кущӧм мыжыԍ?
| |
| − | Пеԁӧр. Ԋезаконнорожԃеннеј ребјонокӧс віӧмыԍ ԁа шојсӧ ԇебӧмыԍ... Суԃітасны чорыԁа по законам Ре-Се-Фе-Се-Ер!. (Боԍт ӧкіас гумага). Нолтӧ, кывзӧј ставныԁ! (Лыԃԃӧ:)
| |
| − | "Акт. 1923. года декабря 16 дня. Мы нижеподписавшиеся член-секретарь Кунвадорского сельсовета Федор Петрович Мырныров и секретарь Кунвадорской ячейки Ре-Ке-Пе Егор Микайлович Щалаков и понятые присутствовавших лиц села Кунвадора, Автономной Коми-зырянской области, составили настоящий акт том, что одна дочь села Кунвадора Марья Матвеевна Намырова оказывалась беременная незаконнорожденным ребенком, поэтому из этой резолюции осмотрели девку Марью Намырову и оказалась собою животе нету незаконнорожденного ребенка, а ясно доказывает грудь, что из титьки идет бабское молоко и предлагаем подлежащим советским органам поступать с таковой девкой Марьей Намыровой по всем строгостям закона уголовного кодекса Ре-Се-Фе-Се-Ер по сему акту, почему и со-
| |
| − | ставили настоящий акт. Заявители беременности: Анисья Кузьмовна Туп'юрова, Екатерина Спиридоновна Туп'юрова, Наталья Закаровна Кынкокова, Пекла Кирилловна Кикарова да Степанида Ивановна Кузьнырова. Она показывала раньше титьки и поэтому вышеуказанные заявители сделали таковые дела, то-есть осмотр живота и груди и постановили немедленно арестовать обвиняемую Марью Намырову и посадить арестное помещение сельсовета"...
| |
| − | (Јӧзлы) Гӧгӧрвоінныԁ?
| |
| − | Коԁ-ԍурӧ. Гӧгӧрвоім... Лаԁнӧ!..
| |
| − | Пеԁӧр (Кырымалӧ гумагасӧ. Јогорлы:) Вај, Јогор Мікајлӧвіч, кырымаԍ. (Јогор гіжԍӧ). Поԋатејјас, локтӧј, гіжԍалӧј, коԁі грамотнеј. Ԋеграмотнејјас-пыԃԃі баԏӧ кырымаԍас. (Ԍтепан ԁа Ваԍка кырымаԍӧны. Сы-кості Пеԁӧр шуӧ міԉітсіоԋерлы;) Міԉітсіоԋер, вај паԍтӧԁӧј Марјасӧ ԁа нуӧј ԍеԉсӧветӧ! (міԉітсіоԋер коԁ-ԍурӧкӧԁ паԍтӧԁӧны Марјаӧс).
| |
| − | Іван. Ме ԋеграмотнеј. (Сы-пыԃԃі гіжԍӧ Петыр.)
| |
| − | Анна. Јешшӧ-на тіјанлы окота мучітны менчым нылӧс?.. Ок, понјас ті — сеԍԍа ԋікӧм!.. Ме щӧщ сыкӧԁ муна... (паԍтаԍӧ). Ој-ја-ԁа, ој-ја!.. Он-ӧмӧј аԁԇӧ, мыј-выјӧԇ ті сіјӧс, коԋӧрӧс, воштӧмныԁ?..
| |
| − | Пеԁӧр (Чукӧртӧ гумагајассӧ). Ԋінӧм оз ло!.. Меԁ колӧкӧ
| |
| − | ачыс сіԇі ез уҗав!.. Но, ӧԁјӧҗык вӧрӧј!.. Лок, Јогор Мікајлӧвіч, мунам мі воԇвылас (Кӧсјӧны петны).
| |
| − | Марја (Ԋебыԃіка). Гортаԁ, мамӧ, коԉтчы... Ӧтнам-ԋін ме муна...
| |
| − | Анна (чышјанаԍӧ). Ог-жӧ еновт тенӧ?.. Он-ӧԁ те, ԃіԏаӧј, вермы і мунныԁ, сещӧмӧԇ певјалӧмаӧԍ тенӧ...
| |
| − | Ваԋӧ (Летчӧ паччӧрыԍ. Паԍтаԍӧ ӧԁјӧ). Ме, мамӧ, щӧщ Марјаӧс коԉԉӧԁышта... Кытчӧ-нӧ сіјӧс нуӧны?..
| |
| − | Пеԁӧр (ӧԇӧс воԍтӧ). Но, локтӧј мунамӧј! (Петӧны сы-бӧрԍа Јогор, Петыр; Марјаӧс кутӧ ӧтар сојӧԁыс міԉітсіоԋер, мӧԁарӧԁыс мамыс; на-бӧрԍа петӧны мукӧԁјасыс).
| |
| − | Занавес.
| |
| − | Којмӧԁ вӧчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Вӧчԍӧ Кунваԁорса ԍеԉсӧветын-жӧ, кӧні вӧлі меԁ-воԇԇа вӧчӧмыс. Шӧрас, кык ӧшіԋ-костас, пызан. Шујга-вылас ічӧԏік пызан, сеԍԍа скамјајас раԁӧн-раԁӧн сулалӧны. Веԍкыԁ-вылас — мӧԁ ічӧԏік пызан, талаԋынҗык сулалӧ ічӧԏік скамја (поԅӧ табуреткајас). Гожԍа лун.
| |
| − |
| |
| − | 1-ј петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пызан-сајын пукалӧны: шӧрас — суԁын јуралыԍ, ӧтар-мӧԁар бокас — кык заԍеԁаԏеԉ, пызан-помас — суԁын ԍекретар. Шујга-вылас, ічӧԏік пызан-сајын улӧс-вылын пукалӧ Панасова (мыжԁыԍ). Веԍкыԁ-вылас, мӧԁ ічӧԏік пызан-сајас ԋекоԁ абу, скамја-вылын пукалӧны Мырныров ԁа Щалаков, најӧ мыш-сајын сулалӧ міԉітсіоԋер. Шујга-вылын скамјајасын пукалӧны ԁа җоҗас сулалӧны бура уна јӧз, мукӧԁыс вочасӧн, суԁ-ԁырјіыс пырӧны і петӧны
| |
| − | Јуралыԍ (ӧтар-мӧԁар бокас — заԍеԁаԏеԉјаслаԋ бергӧԁчылӧ, сеԍԍа ԏіԉгунӧн звӧԋітӧ). Суԁлыԍ заԍеԁаԋԋӧ лыԃԃа воԍԍӧмӧн. Комі-облаԍтувса суԁԍаԋ ветлӧԁлан-ԍеԍԍіја ӧні боԍтԍӧ віԁлавны уголовнеј ԃелӧ Кунваԁорса кык гражԁаԋінӧс — Пеԁӧр Петрӧвіч Мырныровӧс ԁа Јогор Мікајлӧвіч Щалаковӧс — Уголовнеј-Коԃекс 106-ӧԁ стаԏԏаса 2-ӧԁ јукӧн-ԍерԏі мыжԁӧм-јылыԍ, — ԉібӧ, мӧԁ-ногӧн кӧ шуны — мыјԁа налы вӧлі ԍетӧма влаԍтсӧ, сыыԍ вылӧҗык пукԍӧмыԍ ԁа мырԁӧналӧмӧн ԋезаконнеј-торјас вӧчӧмыԍ. (Ԍекретарлы) Коԁјасӧс вӧлі суԁ-вылӧ корӧма, ставныс емӧԍ?
| |
| − | Ԍекретар. Ставныс.
| |
| − | Јуралыԍ (Панасовалы). Тенаԁ, мыжԁыԍ-јорт, мыјкӧ ем-абу јуавны суԁлыԍ?
| |
| − | Панасова (Четчылӧ). Абу, поԅӧ нуӧԁны воԇӧ (бӧр пукԍӧ).
| |
| − | Јуралыԍ. Сіԇ-кӧ, воԇӧ... Суԁ кутас мунны кык нароԁнеј заԍеԁаԏеԉ-ԁырјі; мыжԁыԍ — Панасова; ԁорјыԍӧс мыжаланјасыс ез інԁыны-ԋі, суԁлы ез щӧктыны пуктыны-ԋі, — наԍаԋ ем гіжӧԁтор, кӧні шуӧмаӧԍ: мі-пӧ бокыԍ аԍнымӧс ԁорјыԍӧс огӧ корӧ, суԁ-вылас-пӧ лоас ԁорјыԍыс. (Панасовалы). Мыј-кӧ те, мыжԁыԍ-јорт, воча шуан-он та-вылӧ? Ӧнӧԇ-на најӧ ез інԁыны ԁорјыԍсӧ.
| |
| − | Панасова (сувтыштлӧ). Ԋінӧм ог шу (пукԍӧ).
| |
| − | Јуралыԍ (ԍекретарлы). Кор, вај, ԍвіԃіԏеԉјассӧ татчӧ.
| |
| − | Ԍекретар (сувтӧ, јӧзлаԋ:) Свіԃіԏеԉјас, локтӧј татчӧ!
| |
| − | (Јӧз-пӧвсыԍ петӧны, матыԍтчӧны пызанлаԋ: Марја, Ваԋӧ, Анна, Петыр, Ӧԋіԍԍа, Каԏа, Ԍтепа, Натаԉ, Пекла, Ӧкԍіԋ, Іван, Ԍтепан, Ваԍка).
| |
| − | Јуралыԍ (ԍвіԃіԏеԉјаслы). Тіјансаԋ, ԍвіԃіԏеԉјас, суԁ віԁчіԍӧ со мыј: віԍталӧј веԍкыԁа, асланыԁ сӧвеԍтԍаԋ, ԋінӧм енӧ соԍԍӧј мыј тӧԁанныԁ, ԋінӧм енӧ асԍаԋныԁ соԁталӧј мыј онӧ тӧԁӧ. Лӧжӧс віԍталӧмыԍ аԍныԁ чорыԁа мыжманныԁ. (Ԍекретарлы) Вај, ԍекретар-јорт, гіжԍӧԁ најӧс.
| |
| − | Ԍекретар (ԍвіԃіԏеԉјаслы мытчӧ кабала — "подписка“). Вајӧ кырымаԍӧј тајӧ гумага-вылас. (Кырымаԍӧны сӧмын вітӧн: Марја, Петыр, Ваԋӧ, Ԍтепан ԁа Ваӧка. Ԍекретар мукӧԁыслы:) Ті-нӧ мыј онӧ кырымаԍӧј?
| |
| − | Коԁ-ԍурӧ. Мі ԋеграмотнејӧԍ.
| |
| − | Ԍекретар (Боԍтӧ ручка ԁа јуаԍӧ): Віԍтавлӧј, коԁјас — ԋім-овнытӧ асԍыныԁ!
| |
| − | Анна. Анна Намыров, мам Марјаыԁлӧн...
| |
| − | Пекла. Пекла Кікаров. (Ԍекретар гіжалӧ быԁӧнӧс).
| |
| − | Іван. Іван Папушԋіков.
| |
| − | Каԏа. Каԏеріна Тупјурова.
| |
| − | Натаԉ. Натаԉԉа Кынкоков, Закаровна.
| |
| − | Ӧԋіԍԍа. Ӧԋіԍԍа Тупјуров.
| |
| − | Ԍекретар. Јешшӧ коԁі?
| |
| − | Ӧкԍіԋ. Гащкӧ ме-ԋін сеԍԍа-ԁа?... Уп!.. Вај-нӧ гіж менӧ: Ӧкԍіԋ...
| |
| − | Ԍекретар. Овыԁ кыԇі?
| |
| − | Ӧкԍіԋ Кыԇі овлі?.. Ԍіԅімԁас-кӧкјамыс вонаԁ ме быԁԍамасӧ аԁԇылі...
| |
| − | Ԍекретар (гораҗыка). Овтӧ ме тенчыԁ јуала, паміԉԉӧтӧ...
| |
| − | Ӧкԍіԋ. Овӧс?.. Ӧні, ԃіԏа, менам овӧј Ԋарганов... Војԁӧр вӧвлі Тупјуров-жӧ, ԁа верӧс-сајӧ мунӧм-бӧрын вежԍыліс...
| |
| − | Ԍекретар. Јешшӧ коԁкӧ ем абу?
| |
| − | Ԍтепа. Менӧ ен-на гіж... Степаԋіԁа Куԅныров.
| |
| − | Ԍекретар. Сеԍԍа коԁі? (Ԋекоԁ оз шыаԍ).
| |
| − | Коԁ-ԍурӧ. Ставнымӧс-ԋін, буракӧ, пасјін.
| |
| − | Јуралыԍ (Секретарлы). Нуӧԁ ԍвіԃіԏеԉјассӧ торја комлатаӧ.
| |
| − | Ԍекретар (ԍвіԃіԏеԉјаслы). Локтӧј, ԍвіԃіԏеԉјас, ме-бӧрԍа
| |
| − | (петӧны веԍкыԁвыв ӧԇӧсӧԁ).
| |
| − | 2-ԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | 1 морт јӧз-костыԍ. Ставнысӧ кытчӧкӧ нуісны. Щӧщ, тыԁалӧ, најӧс кутасны суԃітны...
| |
| − | Јуралыԍ (звӧԋітӧ, јӧзлы). Тіјанӧс, гражԁана, татчӧ леԇісны сӧмын суԁсӧ віԇӧԁны-кывзыны, шумітны оз поԅ. Віԇӧј аԍнытӧ ԉучкі, шыԋітӧв олӧј.
| |
| − |
| |
| − | 3-ԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пырӧ Ԍекретар, пукԍӧ аслас местаӧ.
| |
| − |
| |
| − | Јуралыԍ (боԍтӧ пызан-вылыԍ "ԃелӧ", ԉістыштӧ кымынкӧ ԉіст, сеԍԍа шуӧ:) Тајӧ ԃелӧыс, ԍԉеԁствіје вӧчӧм-бӧрын ԁа став гумагајассӧ тӧԁмалӧм-ԍерԏі, со кыԇі вӧлӧма. (Лыԃԃӧ:) ,,Ԃекабр 16-ӧԁ лунӧ 1923-ӧԁ воын Кунваԁорса ԍеԉсӧветын ԍекретаралыԍ Пеԁӧр Петрӧвіч Мырныров ԁа Кунваԁорса Коммуԋіст-јачејкаса ԍекретар Јогор Мікајлӧвіч Щалаков кывлӧмаӧԍ прӧстеј јӧз-ԍорԋі (слукјас): быԏԏӧ-кӧ сетчӧс гражԁанка Марја Маԏвејӧвна Намырова војԁӧр вӧвлі ԍӧкыԁ, а бӧрја лунјаснас сеԍԍа ԁруг воші ԍӧктӧмыс. Тащӧм прӧстеј ԍорԋі-куԅаыс Мырныров Шалаковкӧԁ чукӧртӧмаӧԍ ас-ԍіктса јӧзӧс, ԁас-кык мортӧс, ԁа мунӧмаӧԍ Марја Намыроваӧс віԁлавны, шобны сылыԍ кынӧмсӧ. Кор Марја Намырова ԁа сылӧн мамыс — Анна Макԍімовна Намырова — кутасны налы віԍтавны: ез-на-пӧ чуж кагаыс, ԁа понԁасны пеԏітчыны віԁлалӧмыԍ, — најӧ оз верітны. Меԁым мамыс ԁа ічӧԏік вокыс Марја Намыровалӧн ез мешајтны віԁлалігас — вӧтласны посвоԇӧ ԁа сувтӧԁасны ӧԇӧссӧ кутны міԉітсіоԋерӧс. Кор Марја Намырова кутӧма пыкԍыны ԁа бурӧн абу ԍетԍӧма віԁлавныс — Мырныров ԁа Щалаков щӧктӧмаӧԍ мырԁӧн віԁлавны, Щалаковыс веԍіг ачыс отсалӧма Намыроваӧс пӧртчӧԁны, а Мырныров щӧщ тојлалӧма сіјӧс занавес-сајӧ, кӧні віԁлалӧмаӧԍ. Намыроваӧс віԁлалігӧн, сіјӧс кіасӧԁыс і кокјасӧԁыс кутӧмаӧԍ мужікјас — Ԍтепан Тупјуров, Ваԍіԉіј Кынјуров ԁа Петыр Мырныров. Віԁлалӧмаӧԍ кык нывбаба — Ӧԋіԍԍа &Турпјурова Натаԉја Кынкоковакӧԁ, віԁлалӧмсӧ јешшӧ віԇӧԁӧма Пекла Кікарова. Віԁлалӧмаӧԍ со кыԇі: Марја Намыроваӧс җоҗӧ воԁтӧԁӧмаӧԍ ԁа чабралӧмаӧԍ сылыԍ кынӧмсӧ ԁа ԋоԋјассӧ. Віԁлалӧм-бӧрас Мырныров ԁа Щалаков акт вӧчӧмаӧԍ: быԏԏӧ-кӧ
| |
| − | Марја Намырова вӧлі ԍӧкыԁ, а оні кынӧмас кагаыс абу, ԁај јӧлыс ԋоԋјасԍыс петӧ. Сы-бӧрын, секі-жӧ Намыроваӧс арестујтасны, пукԍӧԁасны ԍеԉсӧветса ,,чіжовкаӧ“. Марја Намырова секіԍаԋ-жӧ кутас нораԍны кынӧм топӧԁӧм-вылӧ ԁа мӧԁ луннас, ԁыр кевмыԍӧм-мыԍԏі, Мырныров леԇлас сіјӧс міԉітсіоԋеркӧԁ ветлыны ԃеревԋаса бабітчыԍ-ԁінӧ — Ӧкԍіԋԋа Ԋарганова-ԁінӧ; сіјӧ віԁлалас Намыроваӧс ԁа віԍталас: кагаыс-пӧ кынӧмас-на. Кык суткі-чӧж мучітчӧм-мыԍԏі Марја Намыровалӧн пӧратӧг-воԇ чужӧ пі, — став тушаыс і јурыс кагаыслӧн лӧз-печатӧԍ вӧлӧма. Кагаыс кујім лун-мыԍԏі сеԍԍа і кулӧма. Тајӧ уҗԍыс Мырныровӧс ԁа Щалаковӧс Комі облаԍтувса суԁ шуіс мыжԁыны 106 стаԏԏаса 2-ӧԁ јукӧн-ԍерԏі; суԁсӧ вӧчны Кунваԁор-ԍіктын“. (Мыжаланјаслы). Ті, мыжаланјас, пӧлучітінныԁ мыжԁана-гумагајаснытӧ?
| |
| − | Пеԁӧр /
| |
| − | Јогор / (щӧщ). Пӧлучітім.
| |
| − | Јуралыԍ (Пеԁӧрлыԍ јуалӧ). Мырныров, те аԍтӧ лыԃԃан-он мыжаӧн тајӧ ԃелӧ-понԁаыс?
| |
| − | Пеӧӧр. Ме, суԃԃа-тӧварышјас, таыԍ ог лыԃԃы ачымӧс мыжаӧн. Кор став Кунваԁорса јӧзыс кутісны шуны: Намырова Марја-пӧ чеԉаԃаԍӧма ԁај віӧма асԍыс кагасӧ, а влаԍтјас-пӧ сы-вылӧ оз і віԇӧԁлыны, ме — кыԇі секі вӧлі Кунваԁорын ӧтнам сӧвет влаԍтлӧн преԁставіԏеԉыс — етакӧԁ (інԁӧ Јогор вылӧ), јачејкаса ԍекретаркӧԁ — Щалаков-јорткӧԁ — і решітім Марјатӧ віԁлавны... Ԋінӧм торја мырԁӧналӧм еԍкӧ ез і вӧв, бурӧн-кӧ сіјӧ ԍетԍіс секі віԁлавныс... Ог повԋіт прамеја, ачым ме щӧщ тојлалі аԉі ег Марјасӧ занавес-сајас секі. Гашкӧ і лоі-ԁа: ме-ӧԁ чорыԁа пыр вӧлі сулала Сӧвет-влаԍт-ԁор, меԁ ез вӧв ԋекущӧм омӧԉтор, меԁ еԍкӧ ставыс муніс по законам Ре-Се-Фе-Се-Ер. А міјан Кунваԁорсајасыԁ зев-на пемыԁӧԍ, унатор-на оз гӧгӧрвоны... Ме чајта, став ӧшыбкаыс секі со мыјла лоі: вывті јона Марјаыс віԁлалігас песԍіс ԁа секі віԁлалыԍјасыԁлы ез ԍур кі-уланыс кагаыс, сіјӧн-жӧ верміс і кагаыс ԁојмавны ԁа лӧз-інјасӧн чужны... Сеԍԍа ԋінӧм, буракӧ, віԍтавныс.
| |
| − | Јуралыԍ. А мыјла ті арестујтінныԁ секі Намыровасӧ?
| |
| − | Пеԁӧр. Кыԇі-нӧ вӧлі поԅӧ вӧԉа-вылӧ коԉны сы-ыжԁа мыж вӧчыԍӧс?.. Мі-ӧԁ збыԉ чајтлім — міԍа Марјаыԁ кагасӧ аіӧіма.
| |
| − | Јуралыԍ (кыкнан заԍеԁаԏеԉыслы). Тіјан ем-абу мыјкӧ јуавны?
| |
| − | Заԍеԁаԏеԉјас. Абу.
| |
| − | Јуралыԍ (мыжԁыԍлы). Мыжԁыԍ-јорт, те мыјкӧ јуалан-он?
| |
| − | Панасова. Јуала... (Пеԁӧрлы) Віԍтав вај, Мырныров: те пӧшԏі кујім во ԍекретаралӧмыԁ ԍеԉсӧветын, тенаԁ кі-пыр муніс уна распӧражеԋԋејас ԁа законјас Сӧвет-влаԍтлӧн; сеԍԍа те велӧԁчӧм-морт — лыԃԃывлін гаԅетјас, ԋігајас, — бура унатор-ԋін теныԁ колӧ тӧԁны. Вај віԍтав: мыјла те протоколаԁ-і, актаԁ-і, быԁлаын гіжан кагасӧ Намыровалыԍ ,,ԋезаконнорожԃеннејӧн“? Аԉі ен-на кывлы — Сӧвет-влаԍт-ӧԁ бырӧԁіс ,,чурка“-ԋімтӧ?..
| |
| − | Пеԁӧр. "Чурка“ сіјӧ аслыс ԋім, „ԋезаконнорожԃеннеј“ — бара-жӧ аслыс, оз поԅ ӧтлаавны кыкнансӧ... „Чурка“ — ԇік комі-ԋім, кор кущӧмкӧ ныв&кӧ піалас ԁа нылыс ачыс оз тӧԁ сылыԍ прамеј баԏсӧ, — шуны-кӧ, кор унакӧԁ нылыԁ кыскаԍас (суԃԃајас шваԋјалӧны). А „ԋезаконнорожԃеннеј" — роч ԋім, кор кущӧмкӧ ныв піалас верӧссајӧ мунтӧԇ, ісполкомын-кӧ ез-на гіжԍыны, важӧн вӧлі веԋчајтчытӧԇ-кӧ кага вајас .. Җеԋыԁҗыка-кӧ віԍтавны — кага вајӧм ԋе по законам Ре-Се-Фе-Се-Ер.
| |
| − | Панасова. Јешшӧ ӧԏі-тор. Кор Марја Намырова кагасӧ рӧԃітіс, ті-нӧ сы-бӧрын мыјкӧ вӧчны тајӧ ԃелӧ-јывԍыс боԍтԍылінныԁ аԉі енӧ?
| |
| − | Пеԁӧр. Ԋінӧм. Каԅалім-ԋін секі — ставнымлӧн ӧшыбітчыԍӧма.
| |
| − | Панасова (суԃԃајаслы). Ме еԍкӧ кора лыԃԃыны мыжаланјаслыԍ зајавԉеԋԋенысӧ Курјавомса-волісполком-ԋім-вылӧ (віԇӧԁлӧ аслас гумага-вылӧ), ԃелӧас 13-ӧԁ ԉістбок.
| |
| − | Јуралыԍ (ԉісталӧ ԁа сеԍԍа лыԃԃӧ:) "Курьявомскому
| |
| − | ВИК'у. Члена-секретаря Кунвадорского Сельсовета Мырнырова и Члена-секретаря Кунвадорской ячейки Ер-Ка-Пе (бе) Щалакова — заявление. Настоящим заявляем том, что дочь гражданки Анны Максимовны — Марья Матвеевна, которую актовали о небеременности ребенком, а теперь оказывается что родила 18 декабря вечером сына и доказывает, что голова была сухая, тело суховатое, только будто
| |
| − | маслянистое, была во время родов бабка Ксения Нярганова, и ребенок был около четверти аршина и плачет сильно. Почему заявляет вам известность и прекращение переписки по сему делу, как нашего протокола и акта 16-го декабря, потому что ясно доказывает это, что вышло все ошибка. 1923 года 19-го декабря. Член-секретарь сельсовета Мырныров. Член ячейки РКП (б.) Щалаков". Тајӧ зајавԉеԋԋе-вылас ем јешшӧ кык соԁтӧԁ-гіжӧԁ. Ӧԏікыс (лыԃԃӧ:) „Акт рождения зарегистрирован Курьявом ВИК-е 21-го декабря 1923 года в рождении № 64. Отцом выявился Филипп Димитриевич Изтабов, гражданин села Кунвадорского, женившийся 16-го июля 1923 года на гражданке Парасковье Тупьуровой. Марья Намырова заявила, что она добровольно отказывается от взыскания с Филиппа Изтабова средств на воспитание своего ребенка. Член-секретарь ВИК‘-а Жырников“. Мӧԁыс Курјаԁорса волміԉісіоԋерлы (лыԃԃӧ): „Дополнение к матерьялу, при чем сообщается, что голова после мытья ведь возможно сухо бывает и плачет после рождения этого тоже возможно. 23 декабря 1923 года № 927. Предволисполкома Шабалов. Член-секретарь Жырников“... Ставыс.
| |
| − | Панасова. Меным сеԍԍа ԋінӧм оз ков ӧні (пукԍӧ).
| |
| − | Јуралыԍ. (Пеԁӧрлы). Пукԍы, Мырныров. (Јогорлы). Те, гражԁаԋін Щалаков, мыжаӧн аԍтӧ лыԃԃан-он тајӧ ԃелӧ-јывԍыс?
| |
| − | Јогор (сувтӧ). Ог лыԃԃы мыжаӧн.Тӧварыш-Мырныров-тај віԍталіс-ԋін ставсӧ. Меным сетчӧ соԁтыны пӧшԏі ԋінӧм... Ме, кыԇі коммуԋіст, мӧԁ-ногӧн ег вермы секі вӧчны. Кор став јӧзыс-ԋін тӧԁӧны вӧлі: Марја-пӧ асԍыс кагасӧ кытчӧкӧ меԍԏітӧма, меным быԏ лоі ԍујԍыны сіјӧ ԃелӧас, раз міјан „ԃјктатура проԉетаріата“ мунӧ... Ме ԋекущӧма ег мырԁӧнав Марјаӧс віԁлалігӧн, віԁлалісны нывбабајасӧс... Мыжԁыны менӧ ԋінӧмыԍ - ме тоԉкӧ честнеја сулалі за Сӧветскеј-влаԍт ԁа парԏіјнеј ԃіԍԏјпԉіна-вӧсна... Сеԍԍа віԍтавны ԋінӧм ог тӧԁ... Ԁа, пӧԃԉіннӧ, јешшӧ ме вӧлі чајта: міԍа, менӧ сіјӧ уҗԍыс уком ошкыштас-на-а...
| |
| − | Јуралыԍ (заԍеԁаԏеԉјаслыԍ јуалӧ). Ті мыјкӧ јуаланныԁ-онӧ?
| |
| − | 1-ј заԍеԁ.. Ме ог-а.
| |
| − | 2-ԁ заԍеԁ. Ме јуала... (Јогорлы) Віԍтав. Щалаков, важӧн-ӧ те парԏіјаас шԉенын?
| |
| − | Јогор. 1920-ӧԁ воԍаԋ, Краснеј арміјаын служітігӧн пыралі...
| |
| − | 2-ӧԁ заԍеԁ. Сеԍԍа ԋінӧм.
| |
| − | Јуралыԍ (Панасовалы). Те, мыжԁыԍ-јорт, јуалан-он мыјкӧ?
| |
| − | Панасова. Јуала. (Јогорлы) Віԍтав, Щалаков: те-коммуԋіст, секі ԋоԉӧԁ во-ԋін вӧлӧмыԁ шԉенын, јешшӧ јачејкаса ԍекретар, служітлӧмыԁ Краснеј-Арміјаын; те-мукӧԁ-ԁорыԍ вежӧраҗык-ԋін, — мыјла-нӧ те сещӧм ԉок-уҗас щӧщ ԍујԍін, ԁа јешшӧ ныршщікалӧмыԁ?
| |
| − | Јогор. Віԍталі-ԋін-тај. Міԍа, коммуԋістјас нуӧԁӧны "ԃіктатура проԉетаріата", ԉібӧ веԍкӧԁлӧны став пӧԉіԏікасӧ... .
| |
| − | Панасова. Јешшӧ ічӧԏіктор. Те-ӧԁ тӧԁан-ԋін: „чурка“-ԋім-ԋі, "ԋезаконнорожԃеннеј"-ԋім-ԋі ӧні абу. Мыјла-нӧ те протоколаԁ і актаԁ кырымалӧмыԁ „ԋезаконнорожԃеннеј“-кывсӧ?
| |
| − | Јогор. Вернӧ, сіјӧ менам і вунлі... Ме еԍкӧ шулі секі Пеԁӧр Петрӧвічлы: міԍа, „ԋезаконнорожԃеннеј“-кывсӧ колӧ вежны „вԋебрачнејӧн-ԁа, кыԇкӧ-тај сіԇі-і коԉі секі... (Суԃԃајас шваԋмунӧны бара).
| |
| − | Панасова. Сеԍԍа ме ԋінӧм ог јуав.
| |
| − | Јуралыԍ (Јогорлы): Он-ӧ куж те, Щалаков, інԁыны, коԁі меԁ-војԁӧр леԇӧма вӧлі ԍорԋісӧ Намырова чеԉаԃаԍӧм-јывԍыс?
| |
| − | Јогор. Ог тӧԁ, тӧварыш-суԃԃа... Став Кунваԁорыс-ԋін вӧлі ызгӧ сы-јылыԍ-ԁа, коԁӧс кужан шуны меԁвоԇԇанас...
| |
| − | Јуралыԍ. Но, пукԍы сеԍԍа... Ӧні сеԍԍа суԁ кутас јуаԍны ԍвіԃіԏеԉјаслыԍ. (Јогорлы ԁа Пеԁӧрлы) Ті мыжаланјас, верманныԁ ԍвіԃіԏеԉјаслыԍ щӧщ јуаԍны, мыјкӧ-кӧ онӧ гӧгӧрвоӧ-ԉі, мыј-ԉі... (Ԍекретарлы). Вај, ԍекретаԍ-јорт, сеԍԍа ӧԏікӧн-ӧԏікӧн корав татчӧ ԍвіԃіԏеԉјасӧс.
| |
| − | Ԍекретар (боԍтӧ гумага, мунӧ ӧԇӧслаԋ ԁа горӧԁӧ:) Марја Намырова, лок! (Бӧр пукԍӧ).
| |
| − |
| |
| − | 1-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пырӧ Марја, вуҗӧ шујга-вылӧ, сувтӧ пызан-ԁорӧ.
| |
| − |
| |
| − | Јуралыԍ. Вај віԍтав, Намырова, мыј те тӧԁан тајӧ ԃелӧ-јылыԍ, кыԇі тенӧ віԁлалісны ԃекабр 16-ԁ лунӧ 1923 воын?
| |
| − | Марја. Віԍтавны, суԃԃа-јортјас, оз ковмы зев уна. Сылы пӧшԏі кык во-ԋін лоӧ. Кыԇкӧ, вӧскреԍеԋԋа вӧлі луныс, мі муртса уԃітім пажнајтны, локтісны міјанӧ ас-ԍіктса јӧз, морт ԁас-кымын, буракӧ; Накӧԁ щӧщ вӧліны тајӧјас (інԁӧ мыжаланјас-вылӧ). Менчым ԁруг кутісны корны: інԁы-пӧ вај асԍыԁ кага-шојтӧ... Мі мамӧкӧԁ веԍкыԁа чујмім — "кущӧм кага-нӧ, шуам налы, тіјанлы колӧ?" Асԍыԁ-пӧ, шуӧны: те-пӧ чеԉаԃаԍлӧмыԁ-ԋін ԁај віӧмыԁ кагатӧ. Ме вӧлі нӧбаԍа меԁ-борја тӧлыԍ-ԋін, чеԉаԃаԍныс вӧлі віԁчыԍа рӧштво-гӧгӧр. Віԍталі еԍкӧ налы: міса, ег-на вај кагасӧ, ԁа кӧԏ і вајі — ог ві асԍым ԃіԏаӧс, — ԁа ез верітны. Мырԁӧн пӧртчӧԁісны менӧ, мамӧс ԁа Ваԋӧ-вокӧс ыстісны посвоԇӧ, ачымӧс нуісны кӧщасӧ ԁа сені і віԁлалісны кык нывбаба — Натаԉԉа ԁа Ӧԋіԍԍа... Кымынкӧ мужік кутісны секі менӧ кі&асӧԁ ԁа кокјасӧԁ... Ме ег ԍетчы бурӧн ачымӧс віԁлавны ԁа зев јона песԍі, секі буракӧ кынӧмӧј менам і ԁојмалӧма... Мыјлакӧ нывбабајаслы абу вӧлі секі тӧԁчӧма кынӧмыԍ кагаӧј... Сы-бӧрын менӧ пукԍӧԁлісны "чіжовкаӧ"... Менам зев јона кутіс кынӧмӧј ԁојмыны-ԁа, міԉітсіоԋеркӧԁ ветлі Ӧкԍіԋԋа-орԁӧ — пӧрыԍ-бабітчыԍ орԁӧ. Сіјӧ віԁлаліс ԁа шуіс: кагаыԁ-пӧ кынӧмаԁ-на. Кык лун-мыԍԏі, Мікӧла-вечерԋаӧ рытнас і рӧԃітчіс пі, јона вӧлі тӧԁчӧ лӧз-інјас сылӧн јајас ԁа кујім суткі-мыԍԏі і кулі... Пеԁӧрыԁ ԁа Јогорыԁ секі јона вӧлі повԅӧмаӧԍ сеԍԍа, корлісны менӧ ԍеԉсӧветӧ ԁа быԁ-ногыс ме-воԇын кевмыԍісны меԁ еԍкӧ ме ԋекоԁлы ег нораԍ сы-јылыԍ... Ме ԋекоԁлы ег і кӧсјыв нораԍныс. Сӧмын тајӧ-жӧ, мыј ӧні тані вјԍтала, віԍтавлі кыкыԍ Курјавомса міԉітсіоԋерлы ԁа ӧтчыԁ, таво-ԋін ԍԉеԁӧваԏеԉлы... Сы-бӧрын, ԋеуна бурԁышті-ԁа, ме муні карӧ, велӧԁчі сені воӧн-җынјӧн-кымын — ӧні ме каԋԃіԁатка коммуԋіст-парԏіјаӧ, уҗала нывбабајас-костын, мыј-верма југԁӧԁа најӧс, велӧԁа бурҗыка овны. Таво, ԋеважӧн-на, ме волі гортӧ-ԁа і кылі: Пеԁӧрӧс-пӧ ԁа Јогорӧс Облаԍтувса-суԁ кутас суԃітны тані, Кунваԁорас, щӧщ і меным ԍетісны пӧвестка... Со і ставыс...
| |
| − | Јуралыԍ (заоеԁаԏеԉјаслы). Мыјкӧ ем-абу тіјан јуавныныԁ?
| |
| − | 1-ј заԍеԁаԏеԉ. Менам ем. (Марјалы). Те-нӧ ачыԁ, Марја, кытчӧкӧ нораԍлін-ен тенӧ ӧбӧԃітӧмԍыс?
| |
| − | Марја. Віԍталі тај — ег, міԍа... Пӧвестка ԍетігӧн ԍеԉсӧветын самеј вӧліны тајӧјас кыкнанныс ԁа кутісны меным шуавны: ен-пӧ-тај-нӧ кӧсјыв, Марја, ԋекытчӧ нораԍны-а, міјанӧс суԁӧ ԍетӧмаӧԍ? Ме налы і шуа секі воча: ме, міԍа, збыԉ ег нораԍлы ԋекоԁлы, ог тӧԃ міԍа, кыԇі сіԇсӧ лоӧма. Тајӧјас ԋекущӧма оз верітны. Ме сеԍԍа налы і шуа: онӧ-кӧ, міԍа, верітӧј ті, ме со мыј вӧча: мыжаланјаслы ԍетчӧ суԁ-вылын ԁорјыԍ. Ті, міԍа, бокыԍ ԁорјыԍӧс енӧ корԍыԍӧј — ме тіјанӧс кыԇі верма ԁа ԍамма ачым сені ԁԍрја... (Кыскӧ піщӧгԍыс гумага ԁа ԍетӧ јуралыԍлы). Со, меԍаԋ гумага; ме кора суԁԍаԋ: вӧчны мыј сетчӧ гіжӧма.
| |
| − | Јуралыԍ (раԅӧ ԁа лыԃԃӧ:) „Комі Облаԍтувса-суԁԍаԋ ветлӧԁлан-ԍеԍԍіјалы. Кунваԁорса гражԁанкаԍаԋ Марја Намыроваԍаԋ шыӧԁчӧм. Јуԉ 2-ӧԁ лунын таво Кунваԁор-ԍіктын лоӧ суԁ Пеԁӧр Петрӧвіч Мырныровлы ԁа Јогор Мікајлӧвіч Щалаковлы — најӧс мыжԁӧны Уголовнеј Коԃекс‘а 106-ӧԁ стаԏԏа-ԍерԏі (превышенне власти). Кора суԁ-вылас менӧ леԇны најӧс ԁорјыԍӧ. Гражԁанка Марја Намырова“. (Панасовалы). Те, мыжԁыԍ-јорт, мыјкӧ шуан-он?
| |
| − | Панасова. Ԋінӧм ог шу
| |
| − | Јуралыԍ (регыԃік заԍеԁаԏеԉјаскӧԁ ас-костын ԍорԋітыштӧм-мыԍԏі) Суԁ шуіс леԇны Марја Намыроваӧс мыжаланјасӧс ԁорјыԍ-пыԃԃі (Марјалы) Пукԍы, Намырԍва, есіјӧ пызан-сајас.
| |
| − | Марја (пукԍӧ). Меным поԅӧ кыв-мӧԁ шуны?
| |
| − | Јуралыԍ. Поԅӧ.
| |
| − | Марја. Меԁым прӧста суԁыс куԅа оз ԋужав, ме еԍкӧ кора суԁсӧ јуавны мыжаланјаслыс: збыԉ аԉі ег ме вістав. Најӧ, ме чајта, веԍкыԁа віԍталасны, сознајтчасны асланыс ӧшыбкаыԍ... Секі ԍвіԃіԏеԉјассӧ поԅас ԋе јуавны...
| |
| − | Јуралыԍ (мыжаланјаслы). Кывзӧј ті, Мырныров ԁа Щалаков, збыԉ сіԇі вӧлі ԃелӧыс, кыԇі Намырова віԍталіс, аԉі ез?
| |
| − | Пеԁӧр /
| |
| − | Јогор / (щӧщ) Збыԉ, збыԉ сіԇі; тоԉкӧ мі абу мыжаӧԍ... (Марја на-вылӧ букышӧн віԇӧԁлӧ).
| |
| − | Јуралыԍ (Панасовалы). Те, мыжԁыԍ, мыјкӧ шуан-он та-вылӧ?
| |
| − | Панасова Ԋінӧм воча ог шу.
| |
| − | Јуралыԍ (бара заԍеԁаԏеԉјаскӧԁ ас-костаныс ічӧԏіка вашкӧԁчӧм-бӧрын шуӧ:) Суԁ шуіс: мукӧԁ свіԃіԏеԉјаслыԍ сеԍԍа тајӧ ԃелӧ-јылыԍ ԋе-јуаԍны. (Ԍекретарлы) Кор, ԍекретар-јорт, татчӧ ставнысӧ.
| |
| − | Ԍекретар (мунӧ ԁа ӧԇӧсӧԁ горӧԁӧ). Локтӧј, ԍвіԃіԏеԉјас, татчӧ, ставныԁ локтӧј! (Бӧр пукԍӧ).
| |
| − |
| |
| − | 5-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Пырӧны ставныс. Сувтӧны ӧԇӧс-ԁорас.
| |
| − |
| |
| − | Јуралыԍ (ԍвіԃіԏеԉјаслы). Но, ԍвіԃіԏеԉјас, тіјанлыԍ ез ковмы ԋінӧм јуаԍны. Пукԍалӧј естчӧ (інԁӧ јӧзлаԋ) јӧзыскӧԁ щӧщ. (Ԍвіԃіԏеԉјас вуҗӧны шујга-вылӧ — коԁыс пукԍалӧны скамјајас-вылӧ, мукӧԁыс сулалӧны). Ӧні сеԍԍа воԍԍӧ венԅӧм мыжԁыԍа-ԁорјыԍа-костын. Војԁӧр ԍетԍӧ кыв мыжԁыԍыԍлы — Панасовалы.
| |
| − | Панасова (сувтӧ). Суԃԃа-јортјас, ԁај ті, Комі-војтыр! Ставным мі тӧԁам: зев-на пемыԁӧԍ комі-јӧз, торја пемыԁӧԍ ԃеревԋаса комі-аԋјас, нывбабајас. Војԁӧр најӧ ез тӧԁлыны морт-ногса олӧмсӧ, ез вермывны кокԋіҗыка лолыштны, — гӧгӧр најӧс увтыртлісны ԁа нарԏітлісны. Коммуԋіст-парԏіја ԁа Сӧвет-влаԍт ревоԉутсіја-первој-лунԍаԋыс ӧткоԃалісны нывбабајаслыԍ праванысӧ мужікјаскӧԁ, быԁ-ногыс тӧжԁыԍӧны најӧс југԁӧԁны, вежӧртӧԁны, ԍетны налы унҗык кокԋӧԃјас. Мыј-нӧ мі сы-пыԃԃі тані аԁԇам, јортјас? Кунваԁор-ԍіктын кык „чіна-влаԍта“ морт: — ӧԏікыс ԍеԉсоветса ԍекретар, шуны-кӧ Сӧвет-влаԍтлӧн преԁставіԏеԉ, мӧԁыс — коммуԋіст-јачејкаса ԍекретар — парԏіјалӧн преԁставіԏеԉ, прӧстӧј јӧз-боԉгӧм-вылӧ-віԇӧԁӧмӧн ӧбӧԃітӧмаӧԍ ӧԏік нылӧс: мырԁӧн щӧктӧмаӧԍ меԁ-бӧрја каԁјассӧ нӧбаԍігӧн віԁлавны (шобны) сылыԍ кынӧмсӧ. Вӧлі налӧн сы-вылӧ влаԍтыс? Ез! Кӧԏ і чеԉаԃаԍӧма-ԋін вӧлі нылыс — налӧн ез вӧв праваыс сіԇі вӧчны. Гашкӧ најӧ ас-тӧԁтӧмлуннысла сіԇі вӧчісны? Ез-жӧ! Ԍеԉсӧветса ԍекретар Мырныров — грамотнеј морт, пӧшԏі кујім во служјтӧма ԍекретарын, сіјо тӧԁӧ-ԋін вӧлі Сӧвет-влаԍтлыс уҗ-вӧчӧмсӧ ԁа нывбабајас-ԁор тӧжԁыԍӧмсӧ; сеԍԍа оз ков вунӧԁны: сіјӧ вӧлі 1923-ӧԁ воын, окԏабрса ревоԉутсіјаԍаԋ ԍіԅімӧԁ во-вылын-ԋін. Гашкӧ-нӧ мӧԁ тӧварышыс сылӧн — Шалаковыс гӧгӧрвотӧмысла-жӧ вӧчіс-ԁа? Веԍіг оз поԅ сі-
| |
| − | ԇі мӧвпыштны. Морт служітӧма краснеј арміјаын, 1920-ӧԁ воԍаԋ-ԋін коммуԋіст-парԏіјаын шԉенын. Сылы Мырныров-ԁорыԍ-на бурҗыка колӧ тӧԁныс вӧлі. Најӧ-нӧ мыј віԍталісны тані? Најӧ веԍіг асланыс мыж вӧчӧмԍыныс ез сознајтчыны. Најӧ, ԋінӧм гӧгӧрвотӧм-улӧ летчыԍӧмӧн, кӧсјӧны мезԁыԍны мыжԍыныс. Најӧ быԏԏӧ оз тӧԁны: „чурка"-ԋім ӧні бырӧма, быԏԏӧ оз тӧԁны — „ԋезаконнорожԃеннеј“-кӧԏ, „вԋебрачнеј“-кӧԏ, „чурка“-кӧԏ — ставыс ӧткоԃ, ставыс увтыртӧ, уԋіжајтӧ нывбабаӧс. Мыј сеԍԍа најӧ воԇӧ вӧчісны? Арестујтісны ԁојԁалӧм-нылӧс, мучітісны кык-суткі-чӧж. Нывлӧн чужлӧма пі, ставыс лӧз-печатӧԍ — јајыс і јурыс. Ԃерт, ез вӧв сіјӧ му-вылын ԁыр-олыԍ — кујім суткі-мыԍԏі і кулӧма. Коԁјас сыыԍ мыжаӧԍ? Гашкӧ, шуанныԁ, сіјӧ пемыԁ нывбабајасыс, коԁјас чабралісны кагаыслыԍ мамсӧ? Абу најӧ, мыжаӧԍ етіјӧјас (інԁӧ мыжаланјас вылӧ); најӧ мырԁӧн щӧктісны віԁлавны нывсӧ, најӧ воштісны сы-выјӧԇыс, на-понԁа кулі ԇоԉа кагаыс!.. Сеԍԍа воԇӧ. Кор нывлӧн кагаыс чужӧма, најӧ гіжӧны воліспмлкомӧ гумага, шуӧны: ставыс-пӧ ӧшыбка лоӧма ԁа колӧ-пӧ ԃелӧсӧ тупкыны (прекраԏітны), корӧмаӧԍ сеԍԍа нывтӧ ԍеԉсӧветӧ-ԁа щӧктӧны сылы ԋекытчӧ ԋе-нораԍны та-понԁа. Мыјла-нӧ секі каԅалісны асԍыныс мыжсӧ, мыјла воԇвыв ез ԁумыштны најӧ?.. Јортјас, тіјан-воԇын пукалӧны бура тӧԁыԍ мортјас, грамотнејјас. сӧмын вывті најанӧԍ-муԃерӧԍ. Комі пеԉӧсјасыԍ уна-на ԍурасны тащӧм Мырныровјасыԁ ԁа Щалаковјасыԁ, јона-на најӧ вывті вылӧ пукԍӧны, јона-на на-вӧсна страԁајтӧны пемыԁ комі-војтырыԁ, меԁԍа-јона полыԍ-ԍӧлӧма комі-аԋјас. Колӧ тащӧмјасыԁкӧԁ чорыԁа вермаԍны, весавны комі мусӧ тащӧм вывті-вылӧ-пукԍыԍ „уна-влаԍта"-јӧзԍыс: најӧ торкӧны выԉ-ногӧн овмӧԁчӧмсӧ, најӧ ԋајтӧԍтӧны ԁа јірӧны Сӧвет-влаотлыԍ ԁа Коммуԋіст-парԏјјалыԍ јӧз-понԁа уҗалӧмсӧ... Ме кора суԁԍаԋ: Пеԁӧр Мырныровӧс ԁа Јогор Щалаковӧс чорыԁҗыка суԃітны — мыжԁыны ԋе-пӧштӧ 106-ӧԁ стаԏԏа-ԍерԏі, колӧ најӧс мыжԁыны јешшӧ 109-ӧԁ стаԏԏа-ԍерԏі (влаԍтӧс порочітӧмыԍ) ԁа 112-ӧԁ стаԏԏа-серԏі (ԋезаконнеј арест вӧчӧмыԍ) — ӧтвылыԍ ставԍыс 5 во-кежлӧ ԏурмаӧ пукԍӧԁны... Ме помалі. (Пукԍӧ).
| |
| − | (Јӧз-костын вӧрӧны, вашкӧԁчӧны, јурнаныс качајтӧны).
| |
| − | Јурал. Ӧні кыв ԍетԍӧ ԁорјыԍлы. Намырова віԍтав сеԍԍа те.
| |
| − | Марја (сувтӧ). Веԍкыԁа кӧ віԍтавны, јортјас, тајӧ ԃелӧыс меԁ-јонасӧ меным інміс. Коԁі мыжа тані? Јортјас, оз поԅ мыжԁыны тоԉкӧ кык мортӧс, коԁјас тані пукалӧны, кыԇі шуӧ мыжԁыԍ — Панасова-јорт. Мыжаыс тані — важ, сар-ԁырԍа олӧмлӧн коԉасыс... Енӧ ԁумајтӧј ті сіԇі: быԏԏӧ етіјӧјас (інԁӧ мыжаланјас-вылӧ) ԍекретар-"чінӧԇ" воӧмаӧԍ-ԁа, зев-ԋін унатор тӧԁӧны. Кор-нӧ налы пӧраыс вӧлі бурасӧ велӧԁчыныс? Најӧ-ӧԁ аԍныс сещӧм-жӧ уҗалыԍ-креԍԏанајас, кущӧм Іван-ԃаԃ, ԉібӧ Ԍтепан-сват ԁа мукӧԁ, со, естӧн (інԁӧ јӧз вылӧ) кывзыԍјаԍ. Коԁі ԃеревԋатӧ, пемыԁ комі ԍіктјастӧ тӧԁӧ ԁа аслас ԍінвоԇын тыԁалӧ сетчӧс олӧмыс сіјӧ пыр веԍкыԁа і шуас: став ԉокыс мунӧ пемыԁлун-вӧсна, велӧԁчытӧм понԁа. Карјасаԁ-еԍкӧ ԋеуна мӧԁ-ногсаҗык-ԋін олӧмыԁ — ԍені јӧзыԁ јонҗыка велӧԁчӧмаӧԍ-ԁа, сені-нӧ оз овлывлы ԋекущӧм ԉок-вӧчӧмјасыс? Уна овлывлӧ. Мыј-ԋін-нӧ сеԍԍа міјан Кунваԁор-коԃ пемыԁ ԍіктјастӧ і каԅтывныс — тані быԁторјыс вермас лоны... Ме тӧԁа, Пеԁӧр Мырныров Курјавомыԍ ылӧҗык ез-на ветлы немнас. Лун-лун уҗ-вылын, рытјаснас ԁа праԅԋікјасӧ ԍеԉсӧветын гіжӧ — уҗыс уна, отсаԍыԍ сылӧн ез вӧв, — кор сеԍԍа сылы вӧлі лыԃԃыԍныс ԁа велӧԁчыныс?.. Мӧԁыс — Јогор Щалаков — еԍкӧ служітліс краснеј арміјаын-ԁа, мыј-нӧ комі-мортыԁ роч пӧвсаԁ гӧгӧрвоас? Но, шуам, сіјӧ — коммуԋіст. Ті чајтанныԁ, гашкӧ: коммуԋіст-кӧ, быԁтор-ԋін колӧ вӧчны бура. Сіԇ еԍкӧ колӧ-ԁа, колӧ јӧзыслы бур прімерјассӧ сылы петкӧԁлыны-ԁа, Щалаков ез-на сы-выјӧԇыс во, оз-на став уставсӧ коммуԋістјаслыԍ тӧԁ — велӧԁныс ԋекоԁлы вӧлі, веԍіг-ӧԁ сіјӧ гіжныс оз куж, ӧԁва ассыс ԋім-овсӧ пасјыны ԍаммӧ... Јортјас, најӧ ԁумԍыныс, еԍкӧ, бур вӧчісны Сӧвет-влаԍтлы ԁа парԏіјалы, артміс сӧмын ԉок-а... Суԃԃа-јортјас, ме кора ԇікӧԇ најӧс мыжԍыс мезԁыны, најӧ ез нароԍнӧ сіјӧс вӧчны... Војԁӧр колӧ бура велӧԁны тащӧмјассӧ, југԁӧԁны вежӧрнысӧ, а сы-бӧрын-кӧ вӧчасны ԉоксӧ — секі вӧԉіԍԏі і суԃітны, чорыԁа суԃітны!.. Секі і ме ог кутчіԍ сещӧмјастӧ ԁорјыны... Сеԍԍа ме ԋінӧм ог шу. Кора, міԍа, ӧԏітор — мезԁыны ԇікӧԇ тајӧјасӧс, најӧ бура јона-ԋін і аԍныс, ме чајта, страԁајтісны тајӧ суԁсӧ віԁчіԍігӧн... (Пукԍӧ).
| |
| − | (Јӧз-костын ԋімкоԃа вӧрӧшітчӧны, шенԅӧны).
| |
| − | Јуралыԍ (Панасовалы). Мыјкӧ, гашкӧ, јешшӧ тенаԁ, мыжԁыԍ-јорт, ем шуныԁ?
| |
| − | Панасова. Ԋінӧм абу.
| |
| − | Јуралыԍ. Ӧні сеԍԍа мыжаланјаслы сетчӧ меԁ-бӧрја кыв. Мырныров, мыј те верман віԍтавны јешшӧ суԁлы?
| |
| − | Пеԁӧр (сувтӧ). Ставсӧ вернӧ віԍталіс Марја Намыроваыԁ... Мі егӧ нароԍнӧ ԉок-вылӧ вӧчӧ ԃелӧсӧ, мі абу мыжаӧԍ, корам ԋебыԁҗыка суԃітны, ԉібӧ — ԇікӧԇ прӧԍԏітны, поԅӧ-кӧ по законам Ре-Се-Фе-Се-Ер...
| |
| − | Јуралыԍ. Пукԍы, Мырныров (сіјӧ пукԍӧ).
| |
| − | Јуралыԍ (Јогорлы). Те, Щалаков, мыјкӧ јешшӧ віԍталан-он?
| |
| − | Јогор. Ԋінӧм-ԋін соԁтыныс; Пеԁӧр Петрӧвіч мыј віԍталіс — сіԇі-ј ме шуа: мі ставсӧ вӧчім бур-вылӧ. Ме пронтјас-вылын пыр коԍаԍлі меԁ-воԇԇа раԁјасас „ԃіктатура проԉетаріата“-вӧсна, ԁај воԇӧ кута уҗавны за сӧветскеј-власт ԁа „проԉетаріј" ԍек стран-понԁа... (Пукԍӧ ).
| |
| − | Јуралыԍ. Пукԍы, Щалаков! (Сіјӧ пукԍӧ). Суԁ петӧ прігӧвӧр лӧԍӧԁны (петӧ веԍкыԁ-вылӧ, сы-бӧрԍа петӧны кыкнан заԍеԁаԏеԉыс).
| |
| − |
| |
| − | 6-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Јӧз-костын јонҗыка (ԍмелҗыка) вӧром; унаӧн ӧтпырјӧ кызӧны; ԍорԋітӧны ԋӧжјӧԋік — артмо ічӧԏік мургӧм, сеԍԍа вочасӧн-пыр соԁӧ; коркӧ кывны кутас торја кывјас: "оз јона", "аттӧ, Марјушкаыԁ бура-жӧ віԍталіс!"..
| |
| − | Натаԉ (Петырлы). Ме чајта, Петыр-сват, Пеԃӧтӧ ӧні ԇікӧԇ мезԁасны.
| |
| − | Петыр. Но, кыԇі-нӧ! Мезԁасны ԃерт.
| |
| − | Натаԉ. Марјаыԁ-жӧ, сват, мезԁіс кыкнаннысӧ-а, ескӧ суԃітісны чорыԁа (гуԍӧн пеԉас мыјкӧ вашкӧԁӧ ԁа чуԋнас інԁӧ Панасова-вылӧ).
| |
| − | Петыр. Кӧԋешнӧ сіԇі еԍкӧ лоі...
| |
| − | Ӧԋіԍԍа (матыотчӧ на-ԁінӧ). Ӧні ставыс бура помасас... Аттӧ, бур ԍӧлӧма-жӧ вӧлӧма Марјаыԁ!.. Віԇӧԁтӧ, кыкнанысӧ кущӧма ԁорјіс?
| |
| − | Натаԉ. Ӧні он і гӧгӧрво, кыԇі мыј вӧчԍӧ? Ставным первојсӧ чајтлім: міԍа, Марјаӧс суԃітны кутасны-а, лоі мӧԁарӧ, — он-жӧ тӧԁ, кыԇі госпоԃыԁ вермас бергӧԁны.
| |
| − | Габӧ (щӧщ сетчӧ локтӧ). Пеԁӧр Петрӧвічыԁ-кӧ, еԍкӧ, менчым кывзіс ԁа ручка помнас кутіс гіжны, — секі еԍкӧ і суԁӧԇыс, гашкӧ, ез ков волыныс... Оз-тај, вот, кывзыны ӧніја том-уловыԁ міјан-коԃјасыԁлыԍ.
| |
| − | Ԍекретар (јӧзлы). Ԋӧжјӧнҗык, гражԁана, ԍорԋітӧј, енӧ шумітӧј!
| |
| − | (Јӧз лаԋтыштлӧны; сеԍԍа бара вочасӧн завоԃітӧны воԇԇа-моз гӧлӧсјас лептыны).
| |
| − | Ваԋӧ Мунам-ԋін сеԍԍа, мамӧ, гортӧ, кынӧмӧј ԍумалӧ...
| |
| − | Анна. Лаԋт, ен ԍорԋіт сещӧм гораа, суԃԃаыԁ есіјӧ віԁчас...
| |
| − | Ваԋӧ. Мыјла-нӧ, мамӧ, Марјатӧ сетчӧ пукԍӧԁӧмаӧԍ?
| |
| − | Анна Ен, міԍа, увгы, сулав шыԋітӧв!..
| |
| − |
| |
| − | 7-ӧԁ петкӧԁчӧм.
| |
| − |
| |
| − | Ӧԇӧсӧԁ пырӧны: Јуралыԍ ԁа кык заԍеԁаԏеԉ. Пырӧны пызан-сајӧ.
| |
| − | Ԍекретар (ӧԁјӧ четчӧ, јӧзлы:) Суԁ локтӧ, щӧкта сувтны ставныԁлы! (Ставныс сувтӧны).
| |
| − | Јуралыԍ (Лыԃԃӧ:) „ Роԍԍіјаса Сотсіала Ӧтувја Сӧвет-Респубԉіка ԋімӧн. 1925-ӧԁ во јуԉ 2-ӧԁ лун. Комі автономіја облаԍтувса-суԁлӧн ветлӧԁлан-ԍеԍԍіја віԁлаліс уголовнеј ԃелӧ Кунваԁорса гражԁанаӧс Пеԁӧр Петрӧвјч Мырныровӧс ԁа Јогор Мјкајлӧвіч Щалаковӧс мыжԁӧм-јылыԍ Уголовнеј Коԃексса 106-ӧԁ стаԏԏа-ԍерԏі, ԁа аԁԇіс: мыжыс налӧн сԉеԁствіје-ԁырјі ԁај суԁ-вылын ставнас тыԁовтчіс: 1923-ӧԁ воын, ԃекабр 16-ӧԁ лунӧ Мырныров ԁа Щалаков кывлӧмаӧԍ јӧзԍаԋ ԍорԋіјас: быԏԏӧ-кӧ ӧԏі ныв — гражԁанка Марја Намырова — вӧлі нӧбаԍӧ, сеԍԍа быԏԏӧ чеԉаԃаԍӧма ԁа кагасӧ асԍыс віӧма. Тащӧм ԍорԋіјас-куԅаыс најӧ чукӧртӧмаӧԍ Кунваԁорыԍ морт ԁасӧс-кымын ԁај мунӧмаӧԍ Марја Намыроваӧс віԁлавны. Кор сіјӧ мамыскӧԁ кутӧма пыкԍыны — мамсӧ ԁа ічӧԏік-воксӧ вӧтлӧмаӧԍ посвоԇӧ, а аԍсӧ Марја Намыровасӧ щӧктӧмаӧԍ мырԁӧн віԁлавны. Уԍкӧԁӧмаӧԍ сіјӧс җоҗӧ, мужікјас кутӧмаӧԍ кіасӧԁыс ԁа кокјасӧԁыс, а кык нывбаба чабралӧмаӧԍ сылыԍ кынӧмсӧ ԁа морӧссӧ (ԋоԋјассӧ). Сы-бӧрын Мырныров Щалаковкӧԁ гіжӧмаӧԍ акт ԁа Намыроваӧс арестујтӧмаӧԍ. Чабралігас ԁојԁалӧмаӧԍ кынӧмԍыс кагасӧ, сы-вӧсна Марја Намырова че-
| |
| − | ԉаԃаԍӧма каԁ-вотӧԇ, воԇҗык. Кагаыс чужӧма уна лӧз-печатӧԍ ԁа кујім суткі-мыԍԏі і кулӧма сеԍԍа. Тајӧ мыжԍыс ԋекоԁнаныс ез сознајтчыны суԁ-вылын. Ставсӧ арталӧм-бӧрын суԁ шуіс: 1) Пеԁӧр Петрӧвіч Мырныровӧс, Кунваԁорса гражԁаԋінӧс, Курјавом вӧлӧԍтыԍ, Комі облаԍтыԍ, 20 арӧса, беспарԏіјнеј, 106-ӧԁ стаԏԏаса 2-ԁ јукӧн-ԍерԏі пукԍӧԁны ԏурмаӧ 3 во-кежлӧ ԁа 109-ӧԁ стаԏԏа-ԍерԏі — 2 во-кежлӧ, ӧтпырјӧ ставыс — кујім во-кежлӧ ԁа став правасӧ сылыԍ боԍтлыны сы-бӧрын јешшӧ кык во-чӧж-кежлӧ. 2) Сіјӧ ԍіктса гражԁаԋінӧс-жӧ, Јогор Мікајлӧвіч Щалаковӧс, 25 арӧса, 1920-ӧԁ воԍаԋ коммуԋіст парԏјјаын шԉен, сещӧм стаԏԏајас-ԍерԏі-жӧ — ԏурмаын пукӧԁны кујім во-чӧж ԁа став правасӧ сылыԍ боԍтлыны кык во-чӧж-кежлӧ. (Кост. Сы кості јӧз-пӧвсын кылӧ гӧлӧс: "аттӧ кущӧм чорыԁа!" Суԁ-вывса рӧскоԁсӧ ԍујны мыжалӧмјасыслы шӧріӧн. Мырныровӧс ԁа Щалаковӧс пукԍӧԁны ӧніԍаԋ-жӧ. Тајӧ пріговор-вылас вермасны ԍетны Верковнеј-Суԁӧ касатсіоннеј жалӧба, 72 часӧн строк-тыртӧԇ". (Јурсӧ лептӧ, мыжаланјаслы:) Гӧгӧрвԍінныԁ?.. Час-нӧ кыјвӧн& јешшӧ віԍтала. Тіјанӧс кыкнанытӧ суԁ шуіс ԏурмаын пукӧԁны морт-кујім воӧн; сы-бӧрын, кор пукаланныԁ сіјӧ строксӧ, јешшӧ кык во-чӧж ті онӧ вермӧ служітны бӧрјӧм общественнеј службајасын ԁај аԍныԁ онӧ вермӧ бӧԁјыны ԋекоԁӧс — праваныԁ тіјан кык во-чӧж кежлӧ лоӧ боԍтлӧма. Сеԍԍа тајӧ прігԍворсӧ верманныԁ обжалујтны, ԋелаԁнӧ-кӧ мыјкӧ чајтанныԁ вӧчӧма, ԉібӧ чінтыны-ԉі, ԇікӧԇ мезԁыны-ԉі, Верковнеј Суԁӧ, Мӧскуаӧ. Жалӧбасӧ колӧ ԍетны облаԍтувса суԁ-пыр. Сы-вылӧ тіјанлы ԍетԍӧ строк 72 час, — строкыс лыԃԃыԍԍӧ тајӧ пріговорыслыԍ копіјасӧ тіјанлы кіанныԁ ԍетӧмԍаԋ... Суԁлӧн заԍеԁаԋԋе помаԍіс. (Пукԍӧ, чукӧртӧ гумагајас, ԍекретаркӧԁ щӧщ).
| |
| − | Пеԁӧр. Мыјла-нӧ тащӧм чорыԁа суԃітісны? Ез-кӧ најӧ ӧшыбітчыны?
| |
| − | Јогор. Ез! Мыжным асланым вывті ыҗыԁ, Пеԁӧр Петрӧвіч! Мӧԁ-ног оз поԅ вӧлі вӧчны.
| |
| − | Натаԉ (Петырлы). Ме, сватӧ, ԋінӧм ег кут гӧгӧрвоны... Кујім во-кежлӧ ԏурмаӧ пукԍӧԁны аԉі мыј-нӧ шуісны?
| |
| − | Петыр. Сіԇ-тај, буракӧ, ԋојкԋітісны!
| |
| − | Марја (Јогорлы ԁа Пеԁӧрлы). Енӧ-на вывті ті шогԍӧј — мі жалӧба ԍетам Верковнеј Суԁӧ.
| |
| − | Јогор. Ԋінӧмла, Марја, — аԍным-ӧԁ мыжсӧ вӧчім. Проԉетарскеј суԁԍаԋ тајӧс заслужітім... Мі, Марја, тенӧ вӧлі кӧсјам віт во-кежлӧ ԏурмааԁ ԍујны-а, аԍным бурещ веԍкалім сетчӧ... Прӧԍԏіт, Мгрја! (кісӧ ԋужӧԁӧ).
| |
| − | Пеԁӧр. Ен лӧгав, Марја, і ме вылӧ щӧщ (ԍетӧ кісӧ).
| |
| − | Марја. Ме ог лӧгав тіјан-вылӧ-ԁа?.. Воԇӧ енӧ ԉокасӧ уҗалӧј-а.
| |
| − | Занавес.
| |
