Пос — различия между версиями

Материал из Коми тӧданін
Строка 1: Строка 1:
Кӧр.
+
Кыпӧдам коми театр.
(Мојԁ).
 
  
Веж-быгјӧн ԋіԉԅӧма пакӧԁ,
+
Помнитчӧ: 1917-18ʼ воясын сиктъясӧ первойысь на воис театр да ещӧ ас кыв вылын — коми. Йӧзыд, сю кольта моз, шӧтӧ ичӧтик ворсан инъясад. Челядь, версьтте йӧз дай пӧрысьяс сюйсьӧмӧн-сюйсьӧны. Быдӧнлы окота видзӧдны ворсӧм. Мукӧд бабаяслӧн верӧсъясыс, мамъяслӧн — пиянъясыс петісны цена вылӧ: мӧд лӧлӧс паськӧмаӧсь, тошсялӧмаӧсь. Оз весиг тӧдны асланыс медматыса рӧдьняясыс, тӧдсаясыс, дай мӧдсяма оласногӧн петкӧдчӧны йӧз водзӧ.
Пуԉа-моз лыјыштӧ кӧр.
+
Мыйла нӧ сэні йӧзыс вӧлі шӧтӧмӧн-шӧтӧ спектакъяс вылӧ? — Бурджыка ворслісны, али первойысьтӧ да сійӧн? Да. Кыкнаныс вӧлі йитчӧма. Ворсысьясысь вӧлі ӧнія дорысь пӧсьджык сьӧлӧмӧн кутчысьӧны сійӧ уджас. Кодъяс вӧлі ськтъясын юр кыпӧдысьяс пыддиыс, медся &гара йӧз-костса уджас кутчысьысьясыс, ӧні кӧдзалӧмаӧсь нин, кодыс ӧтветственнӧй удж вылын карын да уездъясын, мукӧдыс мудзӧмаӧсь. пӧрысьмӧмаӧсь да ланьтӧмӧн олӧны.
Вӧр-пӧвстті, парматі, јагӧԁ,
+
Том йӧз тайӧ боксянь сиктса йӧзӧс югдӧдӧны омӧля видзӧдӧны (дерт, лоӧ и норасьыштны комсомолечьяс вылӧ)
Ԋекытчӧ нартыс ез пӧр.
+
Сы понда ли, мый ли — коми театр,
 +
кыдзи кар вылын, сідз жӧ и сиктъясын дзикӧдз моз кусӧма. Чусалӧ ӧгыр моз, сӧмын колӧ пӧльтыштны, медым бӧр важ мозыс дон биӧн ыпнитас.
  
Југыԁӧԍ војјасыԁ тӧлын;
+
Сыкомтевчуклӧн тавося удж.
Кӧр-коклы туј-јуж оз ков.
 
Оз бара ԍеԁокыс вӧрын
 
Ылалӧм-керӧмыԍ пов.
 
  
Быԁ воԍков-ӧԁ кӧрлӧн соԁІ,
+
Котыртчыліс таво арнас Сыктывкарса коми театрын ворсысь чукӧр — „Сыкомтевчук“. Тайӧ войдӧрсӧ вӧвлӧма нин да куслӧма вӧлі. Дерт, первойсӧ надейтчан вӧлі: Сыкомтевчук ловзьӧдас коми театр Сыктывкарын дай сиктъясын (вӧлі мӧвпъяс передвижнӧй труппаӧн ветлывны сиктъясӧ). Эз тай сідз ло. Куимысь сувтӧдліс карса театрын „Кулӧмдінса бунт“, ӧтчыд — „Ва-бергач“ да ӧти действие — „Знаменне“-ысь (Нёбдінса Витторлӧн выль пьеса). „Знаменне“ нас Сыкомтевчук мӧдліс Визинӧ да тані весиг пуктынысӧ эз вермы, кысь нин эськӧ кытчӧкӧ ветлыны да.
Лебӧԁіс быԏԏӧнӧԍ ԋӧв.
+
Коми театр вылӧ вӧлі лэдзӧма 8.000 шайт. Тайӧ суммасьыс видзӧма лои вывті этша. Видзтӧгыд мӧд во оз кутны сетны та мындатӧ. Таво нин кыз-мырдӧн пычкывлісны-а.
Нартас-нӧ пукалӧ коԁі?
+
Коми театрлӧн тавося сезоныс
Ԍеԁок ԋі јамшщік ез вӧв.
+
помасис. Май тӧлыссянь да юнь помӧдз репертируйтлісны „Знаменне“ да сійӧс пуктывтӧг и помасис. Кыдзи ачыс гижӧ Нёбдінса Виттор — жаль!
 +
Платнӧй труппа лосьӧдтӧг театр оз кыпав.
 +
Сыктывкарын тавося удж мунтӧмыс медсясӧ вӧлі тӧдчӧ со кутшӧм помкаяс вӧсна: ӧти кӧ, — ворсысьясыс оз сюрны; мӧд кӧ, — ворсысьяссӧ пыр кыскалӧны йӧз-костса уджъяс вылӧ, вывті ыджыд нагрузкаяс кыскӧны да сы понда оз эштыны волыны репетицияяс вылӧ.
 +
Коми театр улӧ миян кутасны стрӧитны ыджыд зданне. Колӧ сэк кежлӧ лӧсьӧдны выль, национальнӧй ворсанторъяс да бур ворсысьясӧс. Ме думысь, ӧнісянь жӧ колӧ лӧсьӧдны платнӧй коми труппа. Котыртны сэтчӧ: кодъяс бурджыка ворсӧны да мед сійӧ составнас труппаыс вермис лӧсьӧдавны (гижавны) ворсан-торъяс, рочьяс вылысь вуджӧдавны да с. в. Морт 7-8 кӧ лоӧ труппаас зэв нин бур. Унджык йӧз колігӧн труппаыс дон вылӧ вермас корлыны ворсысьясӧс бокысь. Тайӧ труппаыс мед мукӧд пӧлӧс уджъясысь прӧстмӧдӧма вӧлі, некутшӧм нагрузка шленъяс вылын мед эз нин вӧв.
  
Сук парма ԇоԉӧԋԇік ерԁын —
+
С. Й.
Лым-вылын мунӧма шыԉк,
 
Ју-пӧлӧн Об-бужӧԁ берԁын
 
Толаӧн тырӧма мыԉк.
 
 
 
Куш-муӧн тӧԁчыштӧ муын
 
Ежԍалӧм рӧчјылӧ туј,
 
Кӧԏ тајӧ рӧч-јывса гуын
 
Ԋе-сещӧм-тащӧмлӧн шуј.
 
 
 
Кувԍіс тан коԁ пышјіс суԅем *,
 
Еновтіс ас-чужан му...
 
Тан вӧтлӧм-комі морт уԅӧ,
 
Памлӧн со тан вӧлі гу.
 
 
 
Гортвыв-ԋаԋ ԋекоԁ ез ԍетав *.
 
Кулӧм-мыԍт ез кышны горт,
 
Сінва туԍ мортлӧн ез петав,
 
Гуаліс бокӧвеј морт.
 
 
 
Војшӧрыԍ стрелка кор летчӧ,
 
Шыԅӧ сен паԍтала вӧр, —
 
Крешщеԋԋе-гӧгӧрјас сетчӧ
 
Быԁво век волывлӧ кӧр.
 
 
 
Уԅыԍлы тӧԁ-вылӧ ԍетӧ,
 
Ју-ԁорын кӧр лоӧ рам.
 
Рӧч-бокыԍ термаԍіг петӧ,
 
Нарт-вылӧ кавјаԍӧ Пам.
 
 
 
Маԉіча, кӧр-кыса чӧрӧс,
 
Моԁаыс важ-коԃ-на чӧв,
 
Веԍкӧԁіс рытыввыв кӧрӧс,
 
Местаын быԏԏӧ ез вӧв...
 
 
 
Веж-быгјӧн ԋіԉԅӧма пакӧԁ, —
 
Ԋӧв-моз пыр нӧбалӧ кӧр
 
Ԋурјасті, парматі, јагӧԁ;
 
Шыбӧԉӧ ԍеԁок оз пӧр...
 
 
 
Термаԍіс Ӧксы-Пам Візӧ * —
 
Ас-муыԍ гаж кыԇ оз быр;
 
Ԍӧлӧмыс горт-понԁа віԍӧ,
 
Вӧтлӧ кӧр термаԍіг-тыр.
 
 
 
Ԋімкоԃла ԍӧлӧмыс четчӧ,
 
Віԍтавны кылӧн он куж.
 
Термаԍіс Ӧксы-Пам сетчӧ,
 
Кујліс кӧн сылӧн рӧԁвуж.
 
 
 
Муртса-на чужан-му аԁԇіс,
 
Ылыԍаԋ сувтӧԁіс нарт,
 
Раԁлыштіс чеԉаԃ-моз ачыс, —
 
Ԉубӧла аԍсӧ оз чајт.
 
 
 
Ју-пӧлӧн мӧԁӧԁчіс поԁӧн;
 
Сулавліс кар важӧн тан,
 
Важӧнсӧ веԍкӧԁліс коԁӧн,
 
Том-ԁырјі вӧтлытӧԇ Пам.
 
 
 
Ез тыԁав ԋекытӧн олыԍ —
 
Рекмӧма ԇікӧԇ-ԋін рӧч,
 
Піпу-кырԍ јірыштны воліс
 
Пӧраын татчаԋӧ кӧч.
 
 
 
Кыв веԍіг Памлӧн ез шуԍы,
 
Јуковтіс ԍӧлӧм-ԁор-&ԁај: —
 
Важ-торјас памеԏӧ уԍі,
 
Помԋітіс меԁ-бӧрја вој...
 
 
 
Војталіс туԍӧн ԁа туԍӧн
 
Ԍінкамыԍ... Мӧскуа-сар
 
Пемыԁӧн нырыштіс гуԍӧн,
 
Щынјылӧ лептыштіс кар.
 
 
 
Ебӧсјас ез суԇԍы лыԁӧн,
 
Кыщ-пыщкӧ боԍтісны шщем —
 
Уԍіны посјывԍыс быԁӧн
 
Ӧксылӧн ас-коԃҗык ԁем.
 
 
 
Сіјӧн і тӧԁса со Памлы,
 
Воԇча ез ԍет веԍіг шы.
 
Пышјыны коԁі ез ԍаммы,
 
Тупԉаԍіс рӧч-јылын лы.
 
 
 
Зера ар, быԁ-пӧлӧс вӧтјас
 
Сылы со бур-тор ез ворԁ...
 
Кар-пыщкыԍ уԃітіс ӧтнас
 
Ԁа јешщӧ ԋекымын морт.
 
 
 
Ставыс-тај ас-муын бӧра...
 
Топӧԁӧ, җагӧԁӧ шог...
 
Чуксалӧ тӧԁсаӧс скӧра,
 
Пам-ԁорӧ ԋекоԁ оз лок.
 
 
 
Кујлӧны унҗыкыс чӧла...
 
Кынмӧма тӧв-кежлӧ вӧр,
 
Тӧкӧԏӧ јургыштіс јӧла,
 
Кыліс кыԇ лолаліс кӧр.
 
 
 
Шогысла піԋсӧ ԁыр јіріс,
 
Морт воча гӧлӧс ез ԍет.
 
Горзӧмла гӧлӧсыс чіріс,
 
Ловја-кок веԍіг ез пет.
 
 
 
Кујлісны ԁругјас ԁа јортјас,
 
Ӧксыӧс ԋекоԁ ез тӧԁ —
 
Сіԍмісны, рабмісны гортјас
 
Ылысса, матысса рӧԁ.
 
 
 
Асылӧԇ берегын пеԇіс,
 
Ас-пыщкӧ шогла ез тӧр...
 
Мыјтакӧ ԍінватӧ леԇіс,
 
Југԁанԁор мӧԁӧԁчіс бӧр.
 
 
 
Веж-быгјӧн ԋіԉԅӧма пакӧԁ,
 
Пуԉа-моз лыјыштӧ бӧр
 
Ԋурјасті, парматі, јагӧԁ,
 
Ӧԁысла быгԅӧма кӧр.
 
 
 
П. ԀОРОԊІН.
 

Версия 19:51, 11 сора 2019

Кыпӧдам коми театр.

Помнитчӧ: 1917-18ʼ воясын сиктъясӧ первойысь на воис театр да ещӧ ас кыв вылын — коми. Йӧзыд, сю кольта моз, шӧтӧ ичӧтик ворсан инъясад. Челядь, версьтте йӧз дай пӧрысьяс сюйсьӧмӧн-сюйсьӧны. Быдӧнлы окота видзӧдны ворсӧм. Мукӧд бабаяслӧн верӧсъясыс, мамъяслӧн — пиянъясыс петісны цена вылӧ: мӧд лӧлӧс паськӧмаӧсь, тошсялӧмаӧсь. Оз весиг тӧдны асланыс медматыса рӧдьняясыс, тӧдсаясыс, дай мӧдсяма оласногӧн петкӧдчӧны йӧз водзӧ. Мыйла нӧ сэні йӧзыс вӧлі шӧтӧмӧн-шӧтӧ спектакъяс вылӧ? — Бурджыка ворслісны, али первойысьтӧ да сійӧн? Да. Кыкнаныс вӧлі йитчӧма. Ворсысьясысь вӧлі ӧнія дорысь пӧсьджык сьӧлӧмӧн кутчысьӧны сійӧ уджас. Кодъяс вӧлі ськтъясын юр кыпӧдысьяс пыддиыс, медся &гара йӧз-костса уджас кутчысьысьясыс, ӧні кӧдзалӧмаӧсь нин, кодыс ӧтветственнӧй удж вылын карын да уездъясын, мукӧдыс мудзӧмаӧсь. пӧрысьмӧмаӧсь да ланьтӧмӧн олӧны. Том йӧз тайӧ боксянь сиктса йӧзӧс югдӧдӧны омӧля видзӧдӧны (дерт, лоӧ и норасьыштны комсомолечьяс вылӧ) Сы понда ли, мый ли — коми театр, кыдзи кар вылын, сідз жӧ и сиктъясын дзикӧдз моз кусӧма. Чусалӧ ӧгыр моз, сӧмын колӧ пӧльтыштны, медым бӧр важ мозыс дон биӧн ыпнитас.

Сыкомтевчуклӧн тавося удж.

Котыртчыліс таво арнас Сыктывкарса коми театрын ворсысь чукӧр — „Сыкомтевчук“. Тайӧ войдӧрсӧ вӧвлӧма нин да куслӧма вӧлі. Дерт, первойсӧ надейтчан вӧлі: Сыкомтевчук ловзьӧдас коми театр Сыктывкарын дай сиктъясын (вӧлі мӧвпъяс передвижнӧй труппаӧн ветлывны сиктъясӧ). Эз тай сідз ло. Куимысь сувтӧдліс карса театрын „Кулӧмдінса бунт“, ӧтчыд — „Ва-бергач“ да ӧти действие — „Знаменне“-ысь (Нёбдінса Витторлӧн выль пьеса). „Знаменне“ нас Сыкомтевчук мӧдліс Визинӧ да тані весиг пуктынысӧ эз вермы, кысь нин эськӧ кытчӧкӧ ветлыны да. Коми театр вылӧ вӧлі лэдзӧма 8.000 шайт. Тайӧ суммасьыс видзӧма лои вывті этша. Видзтӧгыд мӧд во оз кутны сетны та мындатӧ. Таво нин кыз-мырдӧн пычкывлісны-а. Коми театрлӧн тавося сезоныс помасис. Май тӧлыссянь да юнь помӧдз репертируйтлісны „Знаменне“ да сійӧс пуктывтӧг и помасис. Кыдзи ачыс гижӧ Нёбдінса Виттор — жаль! Платнӧй труппа лосьӧдтӧг театр оз кыпав. Сыктывкарын тавося удж мунтӧмыс медсясӧ вӧлі тӧдчӧ со кутшӧм помкаяс вӧсна: ӧти кӧ, — ворсысьясыс оз сюрны; мӧд кӧ, — ворсысьяссӧ пыр кыскалӧны йӧз-костса уджъяс вылӧ, вывті ыджыд нагрузкаяс кыскӧны да сы понда оз эштыны волыны репетицияяс вылӧ. Коми театр улӧ миян кутасны стрӧитны ыджыд зданне. Колӧ сэк кежлӧ лӧсьӧдны выль, национальнӧй ворсанторъяс да бур ворсысьясӧс. Ме думысь, ӧнісянь жӧ колӧ лӧсьӧдны платнӧй коми труппа. Котыртны сэтчӧ: кодъяс бурджыка ворсӧны да мед сійӧ составнас труппаыс вермис лӧсьӧдавны (гижавны) ворсан-торъяс, рочьяс вылысь вуджӧдавны да с. в. Морт 7-8 кӧ лоӧ труппаас — зэв нин бур. Унджык йӧз колігӧн труппаыс дон вылӧ вермас корлыны ворсысьясӧс бокысь. Тайӧ труппаыс мед мукӧд пӧлӧс уджъясысь прӧстмӧдӧма вӧлі, некутшӧм нагрузка шленъяс вылын мед эз нин вӧв.

С. Й.