|
|
(не показаны 3 промежуточные версии 2 участников) |
Строка 1: |
Строка 1: |
| + | [[Файл:Lebedev 1959.jpg|thumb|right|250px|]] |
| [[Лебедев Михаил Николаевич|Лебедев М. Н.]]. '''Бӧрйӧм гижӧдъяс''' / дасьтіс да водзкыв гижис А. Вежев. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. 228 лб. | | [[Лебедев Михаил Николаевич|Лебедев М. Н.]]. '''Бӧрйӧм гижӧдъяс''' / дасьтіс да водзкыв гижис А. Вежев. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. 228 лб. |
| | | |
Строка 111: |
Строка 112: |
| Сканералӧма 2012-07-12. | | Сканералӧма 2012-07-12. |
| Тексталӧма 2013-11. Скӧрӧдумса Ната. | | Тексталӧма 2013-11. Скӧрӧдумса Ната. |
| + | Спеллералӧма 2015-11-23. Донса Инна. |
| | | |
| ==Содтӧд юӧр== | | ==Содтӧд юӧр== |
| | | |
− | == ПОЭМАЯС ==
| |
− |
| |
− | <«Зарни чукӧр» : поэма // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 109-114.>
| |
− |
| |
− | «ЗАРНИ ЧУКӦР»
| |
− |
| |
− | Ӧти сиктын, ӧти грездын
| |
− | Бура олісны кык вок.
| |
− | Налӧн некор зык эз вӧвлы,
| |
− | Некоднанныс эз вӧв лёк.
| |
− |
| |
− | Ӧтчыд мӧдӧдчисны найӧ
| |
− | Ягӧ кыйны сьӧла-ур.
| |
− | Асьныс думайтӧны сідзи:
| |
− | «Ещӧ ручыс оз-ӧ сюр».
| |
− |
| |
− | Ӧдйӧ восьлалӧны вокъяс,
| |
− | Ылӧ коли налӧн горт.
| |
− | Ягын паныдасис налы
| |
− | Еджыд тоша пӧрысь морт.
| |
− |
| |
− | — «Кывзӧй, энӧ мунӧй водзӧ, —
| |
− | Шуӧ налы тоша дед. —
| |
− | Тайӧ туйӧд, муса вокъяс,
| |
− | Нинӧм тіянлы оз шед!»
| |
− |
| |
− | — «Гашкӧ, шедас, мыйӧн тӧдан, —
| |
− | Воча шуис ӧти вок. —
| |
− | Миян видзӧдӧмӧн абу
| |
− | Ягыс тані ёна лёк».
| |
− |
| |
− | «Шуа тіянлы, эн мунӧ.
| |
− | Сэні куйлӧ ыджыд змей.
| |
− | Кывзӧй, вокъяс, пӧрысь мортлысь,
| |
− | Пӧрысь мортыд абу йӧй.
| |
− |
| |
− | Мунад сэтчӧ — змейыд сёяс,
| |
− | Кыдзи мӧскӧс сёйлӧ ош.
| |
− | Гортӧ бергӧдчӧй, бур вокъяс,
| |
− | Кытчӧдз лов тіян эз вош».
| |
− |
| |
− | Старик пуяс сайӧ пырис.
| |
− | Вокъяс сулалісны дыр.
| |
− | Сэсся сёрни бӧрын налӧн
| |
− | Пузис сьӧлӧмъясын вир.
| |
− |
| |
− | «Мунам водзӧ, нинӧм повны!
| |
− | Кывзы, Ваньӧ, мунам лок!»—
| |
− | Сідзи ыджыдыслы шуис
| |
− | Ӧньӧ нима ичӧт вок.
| |
− |
| |
− | Ыджыд вокыс кулак лэптіс:
| |
− | «Мунам, Ӧньӧ, ме ог пов!
| |
− | Змейӧс кыкӧннад ми вермам,
| |
− | Гортӧ пышйыны оз ков!»
| |
− |
| |
− | Водзӧ уськӧдчисны вокъяс,
| |
− | Ӧньӧ кутӧ киас чер.
| |
− | Мӧдыс лӧсьӧдчӧма лыйны,
| |
− | Змейыс сійӧ жӧ пӧ зверь.
| |
− |
| |
− | Недыр котӧртісны найӧ.
| |
− | Воссис пуяс костын луг.
| |
− | Мича цветъяс сэні быдмӧ,
| |
− | Турун лэптылӧма сук.
| |
− |
| |
− | Гӧгӧр видзӧдӧны вокъяс,
| |
− | Оз-ӧ мыччысь змейлӧн юр,
| |
− | Оз-ӧ налы, кыйсьысь йӧзлы,
| |
− | Сэтшӧм стерво киӧ сюр.
| |
− |
| |
− | Змейыс абу, змей оз тыдав.
| |
− | Старик ылӧдӧма, дерт.
| |
− | Ӧньӧ аддзис ыджыд чукӧр
| |
− | Би кодь югыд, би кодь гӧрд.
| |
− |
| |
− | «Мый нӧ тайӧ синмӧс ёрӧ?—
| |
− | Шуис сійӧ. — Мый нӧ сэн?
| |
− | Видзӧд, Ваньӧ, кутшӧм дивӧ-
| |
− | Вӧчис турун пиӧ ен!»
| |
− |
| |
− | Би кодь югыд чукӧр дінӧ
| |
− | Воисны кык вок.
| |
− | Кияс паськӧдісны найӧ,
| |
− | Сэсся горӧдісны: «Ок!
| |
− |
| |
− | Зарни деньга! Зарни чукӧр!
| |
− | Помтӧм, лыдтӧм озырлун!
| |
− | Деньга та мында он аддзы,
| |
− | Кӧть тэ море сайӧ мун!
| |
− |
| |
− | Тайӧ озырлунӧн быдмас
| |
− | Миян пельпом сайын борд.
| |
− | Тайӧ деньгаӧн ми олам,
| |
− | Кыдзи олӧ купеч морт.
| |
− |
| |
− | Вичко ыджда керка лэптам.
| |
− | Пондам сёйны еджыд нянь.
| |
− | Ньӧбам эзысь самӧваръяс,
| |
− | Эзысь тасьті, эзысь пань.
| |
− |
| |
− | Базар вылӧ ковмас мунны:
| |
− | Кучер, доддяв тройка вӧв!
| |
− | Барскӧй олӧм сэки лоас:
| |
− | Кокни, лӧсьыд, гажа зэв!»
| |
− |
| |
− | Сідзи сёрнитісны вокъяс,
| |
− | Сэтшӧм шуалісны кыв.
| |
− | Сэсся мерайтісны чукӧр —
| |
− | Лои гӧгӧр ӧти сыв.
| |
− |
| |
− | «Слабог, — кайтіс ыджыд вокыс. —
| |
− | Ветлӧм талунъя эз вош.
| |
− | Вот и кывзы пӧрысь мортӧс!
| |
− | Кутшӧм стерво еджыд тош».
| |
− |
| |
− | «Тайӧ деньга, — мӧдыс шуис, —
| |
− | Вердас пӧттӧдз уна вом,
| |
− | Миян челядьнымлӧн челядь
| |
− | Оз на аддзы сылысь пом».
| |
− |
| |
− | Асьныс думайтӧны гусьӧн:
| |
− | «Дела сійӧн абу бур,
| |
− | Мыйла тайӧ озырлуныс
| |
− | Меным ӧтнамлы эз сюр».
| |
− |
| |
− | Дыркодь сулалісны найӧ.
| |
− | Зарни ёрис налысь син.
| |
− | Юрын ӧти дум и вӧлі:
| |
− | «Этша лоас чукӧрджын!»
| |
− |
| |
− | Ваньӧ Ӧньӧыслы шуис:
| |
− | «Нопйӧ зарниыс оз тӧр.
| |
− | Ставсӧ ас вылад он кыскы,
| |
− | Вӧвтӧг нинӧм он и кер.
| |
− |
| |
− | Ветлы, Ӧньӧ, гортӧ вӧвла,
| |
− | Тэнад томджык меысь кок.
| |
− | Тані зарнисӧ ме видза,
| |
− | Кытчӧдз вӧлӧн тэ он лок».
| |
− |
| |
− | Ӧньӧ пыксьыны эз понды:
| |
− | Мем пӧ мунны абу дыр.
| |
− | Черсӧ киняулас босьтіс,
| |
− | Гортӧ мӧдіс пырысь-пыр.
| |
− |
| |
− | Регыд Ӧньӧ гортас воис,
| |
− | Асьсӧ радысла оз чайт.
| |
− | «Баба, баба, мый ми аддзим!
| |
− | Деньга уна, уна шайт!
| |
− |
| |
− | Ягын куйлӧ зарни чукӧр:
| |
− | Помтӧм, лыдтӧм озырлун.
| |
− | Деньга сы мында он аддзы,
| |
− | Кӧть тэ море сайӧ мун!
| |
− |
| |
− | Ыджыд вокӧй зарни видзӧ,
| |
− | Кытчӧдз вӧлӧс ме ог вай.
| |
− | Сійӧ кӧсйӧ сэтысь босьтны
| |
− | Чукӧрджынсӧ, ассьыс пай.
| |
− |
| |
− | Кывзы, баба, огӧ сетӧй
| |
− | Воклы зарни чукӧрджын.
| |
− | Сійӧ чукӧрысь мед миян
| |
− | Ӧти куим ур оз чин.
| |
− |
| |
− | Ӧдйӧ, ӧдйӧ, баба, пӧжав
| |
− | Кулан зелля вылын нянь.
| |
− | Сійӧ няньӧн вокӧс верда...
| |
− | Ставыс лоас сэки шань...»
| |
− |
| |
− | Баба мужикыслы шуис:
| |
− | «Регыд пӧжала. Эн пов.
| |
− | Зарни чукӧр миян лоас,
| |
− | Воккӧд юксьыны оз ков».
| |
− |
| |
− | Корсис сійӧ кулан зелля,
| |
− | Пуктіс няньӧ ичӧт доз.
| |
− | Пачӧ сюйис. Сэтысь артмис
| |
− | Мича кӧвдум куим гоз.
| |
− |
| |
− | Ӧньӧ кӧвдумъяссӧ босьтіс:
| |
− | «Вот пӧ сёянторйыс бур!
| |
− | Тайӧн гӧститӧда вокӧс,
| |
− | Сылы зарни мед оз сюр».
| |
− |
| |
− | Плетьӧн вӧвсӧ ёна кучкис, —
| |
− | Лэбис туй кузя бур вӧв.
| |
− | Ягӧ ӧти здукӧн воис.
| |
− | Радлӧ зарни вылӧ зэв...
| |
− |
| |
− | Сійӧ ветлігкості Ваньӧ,
| |
− | Зарни видзысь ыджыд вок,
| |
− | Аслыс деньга колӧм кузя
| |
− | Думсӧ думайтӧма лёк:
| |
− |
| |
− | «Регыд, регыд ӧньӧ локтас,
| |
− | Сыысь, стервоысь, он мын.
| |
− | Ковмас зарни сыкӧд юкны,
| |
− | Ковмас сетны чукӧрджын.
| |
− |
| |
− | Ог ме сыкӧд бурӧн юксьы,
| |
− | Ӧти куим ур ог сет!
| |
− | Сійӧс пищальысь ме лыя,
| |
− | Ставыс меным коляс мед».
| |
− |
| |
− | Водіс Ваньӧ чукӧр сайӧ,
| |
− | Тӧдӧ, керны колӧ мый:
| |
− | Пищаль пельпом дінӧ пуктіс,
| |
− | Курок лэптіс, сӧмын лый.
| |
− |
| |
− | Лои из кодь сылӧн сьӧлӧм,
| |
− | Мустӧм лои сылы вок.
| |
− | Сӧмын ӧти зарни муса,
| |
− | Сӧмын зарниысь и шог.
| |
− |
| |
− | Дыр-ӧ, недыр сійӧ куйліс, —
| |
− | Кылӧ: матын рӧдтӧ вӧв.
| |
− | Аддзӧ: телегаӧн локтӧ
| |
− | Ичӧт вокыс ӧдйӧ зэв.
| |
− |
| |
− | Киыс Ваньӧлӧн эз дрӧжжит,
| |
− | Лыйсьысь вӧлі сійӧ бур.
| |
− | Плешас воклы пуля лэдзис,
| |
− | Мед пӧ потас сылӧн юр.
| |
− |
| |
− | Пуля ассьыс туйсӧ аддзис,
| |
− | Пуля мӧдлаӧ эз мун.
| |
− | Ӧньӧ усис, Ӧньӧ кулі.
| |
− | Эз ло сылы озырлун.
| |
− |
| |
− | Ваньӧ ӧдйӧ муысь чеччис.
| |
− | Гӧгрӧс лои сылӧн син.
| |
− | «Ӧні, — шуӧ, — оз ков сетны
| |
− | Ичӧт воклы чукӧрджын.
| |
− |
| |
− | Ӧні зарни менам лоас
| |
− | Арся нянь моз йӧртӧд тыр!
| |
− | Ӧні менам барскӧй олӧм
| |
− | Оз и помась, оз и быр!
| |
− |
| |
− | Кытчӧ, стерво, доддьысь уси...
| |
− | Потшис вӧвлы мунан туй...»
| |
− | Сідзи видігтырйи Ваньӧ
| |
− | Кыскис бокӧ Воклысь шой.
| |
− |
| |
− | Аддзис доддьысь сійӧ сэки
| |
− | Мича кӧвдум, небыд нянь.
| |
− | «Часлы, сёйышта на войдӧр,
| |
− | Тшыгйӧн овны абу шань».
| |
− |
| |
− | Сёйис сійӧ ӧти кӧвдум,
| |
− | Сёйис куим, сёйис нёль...
| |
− | Сёйис ставсӧ небыд няньсӧ,
| |
− | Ӧти кӧвдумджын эз коль.
| |
− |
| |
− | Берді, пемді сылӧн синъяс...
| |
− | Смертьыс босьтіс сылысь лов.
| |
− | Кулан зелля сійӧс виис,
| |
− | Зарни нуны эз и ков.
| |
− |
| |
− | Олӧм помасис кык воклӧн.
| |
− | Пӧрысь мортыс эз вӧв йӧй:
| |
− | Сійӧ шуӧм кузя сэні
| |
− | Збыльысь куйліс ыджыд змей.
| |
− |
| |
− | 1918 во.
| |
− |
| |
− | <Узьысь Вань : поэма // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 115-117.>
| |
− |
| |
− | УЗЬЫСЬ ВАНЬ
| |
− |
| |
− | Паччӧр вылын чеччывтӧг
| |
− | Куйлӧ узьысь Вань.
| |
− | Уджъяс сылӧн эштӧма,
| |
− | Ставыс сылӧн шань.
| |
− |
| |
− | Муяс абу кӧдзӧма,
| |
− | Вундыны оз ков.
| |
− | «Ме пӧ тшыглы кулӧмысь
| |
− | Ог на ёна пов!»
| |
− |
| |
− | Ытшкыны эз петавлы,
| |
− | Турунсӧ эз курт.
| |
− | «Ме пӧ, зонмӧ, висьӧдча,
| |
− | Видз вылын ог бурд!»
| |
− |
| |
− | Ягын жӧ эз керавлы,
| |
− | Сьӧла-ур эз кый.
| |
− | «Чер пӧ менам ныжмӧма,
| |
− | Пищальӧй оз лый!»
| |
− |
| |
− | Узьӧмысь оз палявлы,
| |
− | Узьӧ вой и лун.
| |
− | Куйлӧ паччӧр сэрӧгын,
| |
− | Удж вылӧ оз мун.
| |
− |
| |
− | Кӧлуй ставсӧ разӧдіс,
| |
− | Керка лои куш.
| |
− | «Нинӧм пӧ мем тӧждысьны,
| |
− | Пӧтас ӧти душ!»
| |
− |
| |
− | Гожӧм бӧрын тӧв кежлӧ
| |
− | Сёянтор эз коль.
| |
− | Джоджын сӧмын туплясьӧ
| |
− | Сёркни куим-нёль.
| |
− |
| |
− | Нинӧм абу вузавны,
| |
− | Сёйны абу нянь.
| |
− | Кыкнан кинас гыжъялӧ
| |
− | Юрсӧ узьысь Вань.
| |
− |
| |
− | «Мый нӧ тайӧ лоӧма
| |
− | Унмӧй оз нин лок.
| |
− | Синмӧй кутіс паськавны,
| |
− | Кӧдзалӧма бок.
| |
− |
| |
− | Кынӧм мыйкӧ рекмӧма,
| |
− | Личалӧма вӧнь,
| |
− | Менам тыртӧм керкаын
| |
− | Вывті лоӧм лӧнь.
| |
− |
| |
− | Весиг эг кут аддзывны
| |
− | Важмоз мича вӧт.
| |
− | Часлы, сиктӧ петала
| |
− | Корсьны кынӧмпӧт.
| |
− |
| |
− | Керка сизим кытшовта,
| |
− | Няньыс лоас дась!»
| |
− | Кӧсъяс пасьсӧ пасьтавны —
| |
− | Вузалӧма пась.
| |
− |
| |
− | Кӧсъяс кӧмкот кӧмавны —
| |
− | Вузалӧма кӧм.
| |
− | «Аттӧ сьӧкыд олӧмӧй,
| |
− | Мыйӧн петны мем?»
| |
− |
| |
− | Пукалыштіс, шензьыштіс
| |
− | Коньӧр узьысь Вань.
| |
− | Сэсся кӧмтӧг, пасьтасьтӧг
| |
− | Петіс корсьны нянь.
| |
− |
| |
− | Сійӧ рытӧ ывлаын
| |
− | Кӧдзыд вӧлі зэв.
| |
− | Туйсӧ лымйӧн тыртӧма
| |
− | Пидзӧсӧдзыс тӧв.
| |
− |
| |
− | Ваньӧ аслас керкасянь
| |
− | Ылӧ эз и мун.
| |
− | Шудтӧм лои Ваньӧлы
| |
− | Тайӧ тӧвся лун.
| |
− |
| |
− | Дасысь сійӧ воськовтіс.
| |
− | Водзӧ мунны дыш.
| |
− | «Часлы, — шуӧ, — шойччышта,
| |
− | Мыйкӧ висьӧ мыш!»
| |
− |
| |
− | Тола пиӧ шойччыны
| |
− | Пуксис узьысь Вань.
| |
− | Пукалігас кынмӧма —
| |
− | Эз и ковмы нянь.
| |
− |
| |
− | 1921 во.
| |
− |
| |
− | <Цардырся олӧм (Пӧрысь колхозниклӧн висьталӧм) : поэма // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 118-122.>
| |
− |
| |
− | ЦАРДЫРСЯ ОЛӦМ
| |
− | (Пӧрысь колхозниклӧн висьталӧм)
| |
− |
| |
− | Царь дырйи, вокъяс, ме омӧля олі,
| |
− | Сьӧкыда перйывлі ме кынӧмпӧт,
| |
− | Быд югыд кизяысь биысь моз полі,
| |
− | Мый лоӧ вӧляыс, сэки эг тӧд.
| |
− |
| |
− | Сиктад кӧ кутшӧмкӧ чина морт воас,
| |
− | Кӧть сылӧн чир ыджда ичӧтик чин,
| |
− | Тёпкӧ нин сьӧлӧмыд: «Мый бара лоас?
| |
− | Сюран кӧ татшӧмлы, бурӧн он мын!»
| |
− |
| |
− | Кывлан кӧ земскӧйлысь * скод вылӧ локтӧй,
| |
− | Аддзан кӧ земскӧйлысь дзориник тош,
| |
− | Вунӧдан батьтӧ и мамтӧ и воктӧ,
| |
− | Быттьӧкӧ тэ водзын сулалӧ ош.
| |
− |
| |
− | Земскӧй кӧ горӧдлас — дзик весьӧпӧран,
| |
− | Видзӧдлас тэ вылӧ — кынмылас вир.
| |
− | Сибирӧ ыстас, да мый сыкӧд керан?
| |
− | Мужикыд сы водзын — дзоляник шыр.
| |
− |
| |
− | Ӧтчыд ме сы дырйи смелитчи шуны:
| |
− | «Школаыд важысянь мусакодь мем».
| |
− | Штрапуйтіс стервоыд. Регыд тай вуні
| |
− | Сы бӧрын, кутшӧм и школаыд эм...
| |
− |
| |
− | Станӧвӧй сэтшӧм жӧ: кӧин моз шӧйтӧ,
| |
− | Исасьӧ, корсьысьӧ, ачыс зэв скӧр.
| |
− | Мукӧдӧс повзьӧдлӧ, мукӧдӧс нӧйтӧ,
| |
− | Лёк кындзи, нинӧмтор некор оз кер.
| |
− |
| |
− | Коркӧ тай сотскӧйӧ бӧрйисны менӧ.
| |
− | Петкӧдліс станӧвӧй сотскӧйлы пуж:
| |
− | «Юрнад и кокнад пӧ ньылышта тэнӧ,
| |
− | Он кӧ пӧ царыдлы служитны куж!»
| |
− |
| |
− | Лои мем кутю моз котравны сэні,
| |
− | Кывзысьны: оз-ӧ мый «шогмытӧм» кыв.
| |
− | Тшӧктывліс станӧвӧй (яндзим на ӧні!)
| |
− | Корсьлывны вой кежлӧ мичаджык ныв...
| |
− |
| |
− | Праздникӧ ывлаӧ станӧвӧй петас.
| |
− | Сабляыс югъялӧ, бугыльыс ёсь.
| |
− | Мужиклы нинӧмысь нырвомад сетас.
| |
− | Паныд кыв та вылӧ шуны оз позь...
| |
− |
| |
− | Керка кӧ стрӧитан, объездчик личкӧ:
| |
− | «Вӧрыд пӧ ме улын! Меысь пӧ пов!»
| |
− | Яйтӧ, и вынтӧ, и деньгатӧ пычкӧ,
| |
− | Вильӧдас сэтшӧмӧдз, пӧтлытӧм лов!
| |
− |
| |
− | Объездчик гӧтырыс лёк вӧлі миян.
| |
− | Пырас да горӧдас: «Коді пӧ ме?
| |
− | Скӧрма кӧ, сувтас пӧ стрӧйбаыд тіян!»
| |
− | Ӧдйӧджык винала мӧдӧдан тэ.
| |
− |
| |
− | Юкталан усьтӧдз, но этша на тайӧ,
| |
− | «Аски пӧ ытшкыны миянлы лок».
| |
− | Тӧдӧмысь, вӧчан, мый тшӧктӧны найӧ.
| |
− | Регыд тай видз вылад котӧртас кок...
| |
− |
| |
− | Лесникысь ёна жӧ ме вӧлі пола.
| |
− | Лесниклӧн сэтшӧм жӧ адгорша лов.
| |
− | Стрӧитчӧм зэв вӧлі миянлы сола,
| |
− | Кӧть сэсся коз улын на вӧсна ов...
| |
− |
| |
− | Уна ме сортовка тӧвъясын лэдзлі,
| |
− | Лым пиын уялі, кынтывлі кок.
| |
− | Уна ме шпал сэки лӧсавлі-вӧчлі,
| |
− | Унаысь доймывлі, горӧдлі: ок!
| |
− |
| |
− | Расчётла воан, а нажӧтка — нинӧм.
| |
− | Пӧдрадчик висьталӧ: «Чинӧма дон».
| |
− | Видзӧдлан сы вылӧ—пӧльтчӧма кынӧм.
| |
− | Уджалысь вир вылын тшӧгӧма пон!
| |
− |
| |
− | Мый сэсся та вылӧ мужикыд шуан?
| |
− | Ыджыдкӧд вензьыны, дерт, абу шань.
| |
− | Шогыдла медбӧръя деньгатӧ юан,
| |
− | Кӧть эськӧ колӧ на заптыштны нянь...
| |
− |
| |
− | Удждысян купечлысь, пикӧ кӧ воан.
| |
− | Топӧдас коньӧрӧс вузасьысь морт.
| |
− | Кувтӧдз нин вузасьысь кок улын лоан,
| |
− | Оз нин и быдмывлы чегъясьӧм борд.
| |
− |
| |
− | Пукталан, пукталан купечлы зептӧ
| |
− | Кысь тэныд сюрыштас нажӧткатор,
| |
− | Пыр сійӧ ыдждалӧ, ныръяссӧ лэптӧ:
| |
− | «Тіянлысь грӧшъястӧ ог пӧ ме кор».
| |
− |
| |
− | Сьӧлыштас вузасьысь гӧльыдлы синмас,
| |
− | Гӧльыд оз мынты кӧ уджйӧзсӧ дыр.
| |
− | Дерт эськӧ, чорыда сьӧлӧмад инмас,
| |
− | Сӧмын тай озыркӧд зыкӧ он пыр...
| |
− |
| |
− | Ёна ме шензьывлі: мыйла нӧ сідзи?
| |
− | Мыйла оз кокнявлы мырсьысьлӧн ноп?
| |
− | Кытчӧ ме томлунсӧ, майбырӧй, видзи?
| |
− | «Ен тадзи сиӧма!»—висьталӧ поп.
| |
− |
| |
− | Сёрнитлан попкӧд да дивӧыд босьтас,
| |
− | «Енмыд пӧ омӧльсӧ гӧльлы оз вӧч.
| |
− | Сылы пӧ паськыда рай ӧдзӧс восьтас,
| |
− | Озыра олысьсӧ сэтчӧ оз лэдз».
| |
− |
| |
− | Поп ногӧн, ми воклӧн петас кӧ лолыд,
| |
− | Дзик пыр ми вунӧдам мувывса шог.
| |
− | Кувсям да миянлы зэв лоас долыд,
| |
− | Ловъясным ворсасны быдсяманог.
| |
− |
| |
− | Чайтлім ми, рай пытшкас уна нин олӧ
| |
− | Миян кодь мужик и баба и зон.
| |
− | Бур эськӧ сідзи, но сэтчӧ на колӧ
| |
− | Водзынджык мынтыны зэв ыджыд дон.
| |
− |
| |
− | Мамӧй тай кулі да поп меным шуис:
| |
− | «Кевма пӧ мамыдлы ме югыд рай».
| |
− | Кевмӧмсьыс мӧс менам картаысь нуис,
| |
− | Аслым эз вичмывлы сэсь кусӧк яй...
| |
− |
| |
− | Олі ме, уджалі, шойччӧг эг тӧдлы,
| |
− | Бурсӧ эг аддзывлы, тшыг нисьӧ пӧт.
| |
− | Зіля ме вичкоӧ юрбитны ветлі,
| |
− | Некыдз тай енмыд мем шудсӧ эз сет.
| |
− |
| |
− | Войнаыд пансис, да коньӧрлы лои
| |
− | Окопын пукавны кык во да джын.
| |
− | Омӧля сэні ме юи да сёйи,
| |
− | Няйт пиын тупляси, кокъясӧй кын.
| |
− |
| |
− | Куимысь ранитчи. Гортӧ оз лэдзны.
| |
− | «Царь вӧсна колӧ пӧ пуктыны лов!»
| |
− | Мортвиан удж меным тшӧктісны вӧчны:
| |
− | «Немечӧс ловйӧн пӧ кольны оз ков!»
| |
− |
| |
− | Косясян, виалан... Садьясыд бырӧ.
| |
− | Мудзысла усьласян, быттьӧкӧ код.
| |
− | Кӧть эськӧ пыран нин сьӧд пемыд йирӧ...
| |
− | Шойччыны локтан, но он на тай вод.
| |
− |
| |
− | Смотр вылӧ взводнӧйыд велӧдны пондас,
| |
− | Равӧстас: «Сволочьяс, мый узяд ті!»
| |
− | Нырвомад сеталас, вокнымӧс шонтас.
| |
− | Сы водзын понъяс моз котралам ми...
| |
− |
| |
− | Сьӧктӧдіс войнаыс миянлысь олӧм,
| |
− | Сійӧ жӧ война и югдӧдіс юр:
| |
− | Уналӧн вошӧма царь водзын полӧм,
| |
− | Уналӧн мӧвпалӧм лоӧма бур.
| |
− |
| |
− | Дӧзмисны салдатъяс вирнысӧ кисьтны;
| |
− | Гӧльяслы войнанад дзик лои мат.
| |
− | Быдлаӧ юӧръяс кутісны письтны:
| |
− | Локтӧ пӧ, матысмӧ гажаджык кад.
| |
− |
| |
− | Аддзисны войтыръяс: вӧляныс дінас!
| |
− | Садьмӧдчис ӧтпырйӧ уджалысь йӧз,
| |
− | Сувтіс да орӧдіс гаддялӧм кинас
| |
− | Асланыс горш гӧгӧр гартыштӧм гез.
| |
− |
| |
− | Ыджыдтор февральса лунӧ ми вӧчим:
| |
− | Став гырысь кырнышлы тупкалім вом,
| |
− | Налысь лёк керӧмсӧ арталім-тэчим,
| |
− | Водзӧссӧ босьтім ми пӧрысь и том.
| |
− |
| |
− | Февральса лун бӧрын недыр мысьт воис
| |
− | Шондіысь мичаджык Октябрса лун.
| |
− | Гӧрд революция буржуйсӧ койис,
| |
− | Шӧвк вылын узьысьлысь пальӧдіс ун.
| |
− |
| |
− | Эз лоны сиктъясын кык кока понъяс —
| |
− | Земскӧйяс, приставъяс — цардырся ёг.
| |
− | Мужикъяс, бабаяс, нывъяс да зонъяс
| |
− | Выль вылӧ вежисны важ оласног.
| |
− |
| |
− | Вичкояс вочасӧн кутісны бырны:
| |
− | Вежӧра войтырлы нинӧмла ен,
| |
− | Гӧльлунсӧ пондім ми вермыны, зырны,
| |
− | Гӧльлуныс миянӧс важмоз оз вен.
| |
− |
| |
− | Ӧні ме колхозын лӧсьыда ола,
| |
− | Ӧтувъя овмӧслысь ёнмӧда вын.
| |
− | Гӧльлунӧс вунӧді, няня и сола.
| |
− | Аддзи ме семьякӧд бур оланін.
| |
− |
| |
− | Кутан кӧ казьтывны цардырся кадсӧ —
| |
− | Дзик быттьӧ вӧталан лёк шуштӧм вӧт.
| |
− | Тӧда ме царлысь да озырлысь ладсӧ.
| |
− | Коді нӧ сиктъясын сійӧс оз тӧд.
| |
− |
| |
− | Ӧні ме, важ бӧрад, веськыда ловзи.
| |
− | Быдмис нин мужиклӧн вундалӧм борд.
| |
− | Некодысь, нинӧмысь ӧні ог повзьы:
| |
− | Абу ме шогмытӧм, шыбитӧм морт.
| |
− |
| |
− | 1927 во.
| |
− |
| |
− | * Земскӧй начальник, коді ыджыдавліс крестьяна вылын, вермис быд мужикӧс судтӧг штрапуйтны либӧ арестуйтны.
| |
− |
| |
− | <Яг морт : поэма // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 123-131.>
| |
− |
| |
− | ЯГ МОРТ
| |
− |
| |
− | Уна тӧдліс коми войтыр
| |
− | Шудтӧм лун да гажтӧм кад.
| |
− | Коркӧ важӧн сылы вӧлі
| |
− | Парма пытшкын веськыд мат.
| |
− |
| |
− | Ветліс сэні, пашкыр ош моз,
| |
− | Гундыр сяма гӧна морт,
| |
− | Гашкӧ, вакуль пӧвстысь петысь,
| |
− | Гашкӧ, вӧрсаяслӧн ёрт.
| |
− |
| |
− | Туша сылӧн вӧлі ыджыд —
| |
− | Быттьӧ увтӧм пожӧм пу.
| |
− | Паськӧм пыдди сійӧ новліс
| |
− | Куим вуртӧм йӧра ку.
| |
− |
| |
− | Войшӧр-войын быдтор аддзис
| |
− | Сылӧн мисьтӧм гӧрдов син.
| |
− | Кӧнкӧ шуштӧм пемыд вӧрын
| |
− | Вӧлі сылӧн оланін.
| |
− |
| |
− | Мукӧддырйи ӧти киӧн
| |
− | Сійӧ шыбитліс кыз кер.
| |
− | Татшӧм вӧлі Яг Морт нима
| |
− | Вӧрса гундыр нисьӧ зверь.
| |
− |
| |
− | Йӧзыс садьтӧг сыысь поліс,
| |
− | Дзоргис гӧгӧр лун и вой:
| |
− | Оз-ӧ кыськӧ пуяс костысь
| |
− | Мыччысь сылӧн гӧна сой?
| |
− |
| |
− | Уна вӧралысьлысь сійӧ
| |
− | Кыйсянінас босьтіс лов.
| |
− | Шоч нин вӧлі сэтшӧм мортыс,
| |
− | Коді гундырысь эз пов.
| |
− |
| |
− | Изьва дорын, Кыпыд сиктын
| |
− | Оліс сэки пӧрысь пӧль,
| |
− | Бура сёйис, бура юис,
| |
− | Эз вӧв озыр, эз вӧв гӧль.
| |
− |
| |
− | Сылӧн вӧлі шань да мича
| |
− | Райда нима ӧтка ныв.
| |
− | Ӧтка нылӧс шог эз босьтлы —
| |
− | Быд лун сьыліс сьыланкыв.
| |
− |
| |
− | Асывводзсянь рӧмыд рытӧдз
| |
− | Сійӧ пуксьылӧм эз тӧд,
| |
− | Лэбач моз пыр чеччаліс да
| |
− | Сьывтӧг ывлаӧ эз пет.
| |
− |
| |
− | «Мый пӧ жугыльтчӧмӧн овны.
| |
− | Яг Морт татчӧ эз на лок!
| |
− | Коркӧ пӧрысьма да сэки,
| |
− | Гашкӧ, надзмас менам кок».
| |
− |
| |
− | Мамыс нимкодясис нывнас,
| |
− | Ошкис сійӧс пӧрысь ай:
| |
− | «Со пӧ миян донаторйыд
| |
− | Сьылӧ,быттьӧ колипкай!»
| |
− |
| |
− | Томджык войтыръяслӧн сьӧлӧм
| |
− | Висис Райда вӧсна пыр:
| |
− | «Мый пӧ верӧсӧс оз бӧрйы
| |
− | Сійӧ миян костысь дыр?»
| |
− |
| |
− | Райда шмонитӧмӧн шуліс:
| |
− | «Оз ков верӧсъясыд мем.
| |
− | Натӧг лӧсьыда на позьӧ
| |
− | Меным колльӧдлыны нэм!»
| |
− |
| |
− | Татшӧм сёрни ӧтка нывлӧн
| |
− | Водзӧ, тӧдӧмысь, эз мун.
| |
− | Регыд сылы удал зонкӧд
| |
− | Воис чунькытшасян лун.
| |
− |
| |
− | Зонлӧн нимыс вӧлі Туган.
| |
− | Кыйліс сійӧ уна ош.
| |
− | Вӧралігӧн сійӧ вӧлі
| |
− | Медся повтӧм, медся чож.
| |
− |
| |
− | Свадьба лунлы паныд Райда
| |
− | Муніс вотны чӧскыд оз.
| |
− | Сьӧрас босьтіс вугъя чуман —
| |
− | Вотанторлы ичӧт доз.
| |
− |
| |
− | Енэж вылын шонді ворсӧ,
| |
− | Пӧльтӧ лунвыв шоныд тӧв.
| |
− | Небыд турун пӧвстын дзоридз
| |
− | Быдмӧ уна-уна зэв.
| |
− |
| |
− | Ветлӧ Райда, озсӧ ӧктӧ,
| |
− | Зіля вӧрӧ сылӧн ки.
| |
− | Ачыс сьылӧ: «Муса зонкӧд
| |
− | Аски ӧтлаасям ми!»
| |
− |
| |
− | Мый нӧ тайӧ вадор ягас
| |
− | Лыбис пӧткаяслӧн зык?
| |
− | Мыйла кӧрыс сэтчӧ лэбзьӧ,
| |
− | Вомсьыс лэччӧ весиг быг?
| |
− |
| |
− | Повзис сьӧлӧм ӧтка нывлӧн:
| |
− | «Оз-ӧ Яг Морт татчӧ лок?»
| |
− | Кылӧ: зымӧдӧ нин матын
| |
− | Чорыд муӧд сьӧкыд кок.
| |
− |
| |
− | Руч-рачмуні ӧти пожӧм,
| |
− | Чегис-усис сылӧн йыв,
| |
− | Вывлань качис шӧркодь сус пу..
| |
− | Весьӧпӧри коньӧр ныв.
| |
− |
| |
− | Вӧрсьыс петіс ыджыд шыӧн,
| |
− | Быттьӧ тӧвныр, гӧна морт.
| |
− | Ош кодь мисьтӧм... гашкӧ, збыльысь
| |
− | Вӧрса мутияслӧн ёрт.
| |
− |
| |
− | Сылӧн тушаыс кык сывйысь,
| |
− | Дерт жӧ, ляпкыдджык эз вӧв.
| |
− | Сылысь юрсисӧ да тошсӧ,
| |
− | Идзас нӧб моз, летіс тӧв.
| |
− |
| |
− | Пельпом вылас вӧлі паськӧм —
| |
− | Куим вуртӧм йӧра ку.
| |
− | Веськыд киас сійӧ кутіс
| |
− | Шӧри чегӧм пожӧм пу.
| |
− |
| |
− | Кӧні Райда озсӧ вотіс
| |
− | Вӧлі паськыд вӧртӧмин.
| |
− | Вотчысь нылӧс ылысь аддзис
| |
− | Гӧна мортлӧн югыд син.
| |
− |
| |
− | Ош моз равӧстіс лёк гундыр.
| |
− | Уси Райда сынисадь,
| |
− | Кыдзи кералігӧн усьӧ
| |
− | Небыд коръя вӧсни бадь.
| |
− |
| |
− | Яг Морт пусӧ муӧ сутшкис,
| |
− | Сэсся садьтӧм нылӧс босьтіс
| |
− | Сылӧн кӧрт кодь чорыд ки.
| |
− |
| |
− | Мича сюрӧмторнас сійӧ
| |
− | Муніс чеччалігтыр бӧр.
| |
− | Дзебис, тупкис сылысь туйсӧ
| |
− | Тшӧкыд корнас пемыд вӧр...
| |
− |
| |
− | Воши Райда Кыпыд сиктысь.
| |
− | Висьмис шогла сылӧн ай.
| |
− | Мамлӧн шор моз синва киссьӧ.
| |
− | Кӧні налӧн колипкай?
| |
− |
| |
− | Арся кымӧръяс кодь жугыль
| |
− | Лои Туган, удал зон,
| |
− | Сӧмын некодлы эз норась,
| |
− | Важмоз вӧлі збой да ён.
| |
− |
| |
− | «Тӧда, тӧда, — сійӧ шуис: —
| |
− | Коді вӧчис татшӧм шог.
| |
− | Муса нылӧс Яг Морт нуис.
| |
− | Сійӧс корсьны — менам мог!»
| |
− |
| |
− | Матігӧгӧрса том йӧзӧс
| |
− | Сійӧ чукӧртіс дзик пыр:
| |
− | «Локтӧ татчӧ, дона ёртъяс,
| |
− | Локтӧй, кодлӧн пуӧ вир!
| |
− |
| |
− | Кывзӧй, зонъяс, коми муын
| |
− | Олӧм вывті лои лёк.
| |
− | Быд лун пельным миян кылӧ
| |
− | Нора горзӧм: ок да ок!
| |
− |
| |
− | Тӧрыт воши миян Райда,
| |
− | Аски вошас кодкӧ мӧд.
| |
− | Коньӧр нылӧс Яг Морт нуис.
| |
− | Код нӧ та йылысь оз тӧд.
| |
− |
| |
− | Петам повтӧг, дона ёртъяс,
| |
− | Корсьны сылысь оланін!
| |
− | Лэбзям варышъяс моз ставӧн,
| |
− | Кодлӧн сьӧлӧм абу кын!
| |
− |
| |
− | Кӧнкӧ ылын, тӧдтӧм ягын
| |
− | Сылӧн лӧсьӧдӧма чом.
| |
− | Сэтчӧ суӧдам кӧ сійӧс,
| |
− | Гашкӧ, вӧчам сылы пом.
| |
− |
| |
− | Гашкӧ, Райдаӧс ми аддзам,
| |
− | Сійӧс Яг Морт эз кӧ сёй.
| |
− | Гашкӧ, оз на сылӧн туплясь
| |
− | Гундыр керка дорын шой».
| |
− |
| |
− | Би моз ыпнитіс том войтыр.
| |
− | Быдӧн лэптіс веськыд ки:
| |
− | «Дасьӧсь мунны тэкӧд, Туган,
| |
− | Мисьтӧм гундыр вылӧ ми!
| |
− |
| |
− | Дыр нин кӧчьяс моз ми олім,
| |
− | Дыр нин сьӧлӧм вӧлі рам.
| |
− | Ӧні бура гӧгӧрвоим:
| |
− | Вывті омӧль татшӧм сям.
| |
− |
| |
− | Муса вокӧй, тэныд паныд
| |
− | Некод кыв ни джын оз шу.
| |
− | Кытысь гӧна морттӧ чайтан,
| |
− | Сэтчӧ миянӧс и ну!»
| |
− |
| |
− | Ловзис Туган, эз ло жугыль,
| |
− | Асьсӧ радысла оз чайт.
| |
− | Мунысь войтыръяссӧ лыддис:
| |
− | Буретш лои комын квайт.
| |
− |
| |
− | Ӧдйӧ босьталісны зонъяс
| |
− | Гортсьыс зверӧс виантор:
| |
− | Черъяс, шыяс, ньӧввуж кӧлуй;
| |
− | Вӧлі весиг ёсьтӧм зор.
| |
− |
| |
− | Петіс сиктысь том зон котыр:
| |
− | Туган юралысьӧн сэн.
| |
− | Кӧн нин бара Яг Морт шӧйтӧ?
| |
− | Сылӧн кок туйясыс кӧн?
| |
− |
| |
− | Зіля кытшлалісны найӧ
| |
− | Вӧрас уна гожся лун.
| |
− | Туган шойччыны эз пуксьыв,
| |
− | Сылӧн Райдаыс эз вун.
| |
− |
| |
− | «Шойчча сэки, — сійӧ шуліс, —
| |
− | Тайӧ понсӧ виа кор!»
| |
− | Ӧтчыд налы парма пытшкын
| |
− | Сюри джуджыд гудыр шор.
| |
− |
| |
− | Шоркӧд орччӧн, паськыд вор моз,
| |
− | Яг Морт талялӧма туй.
| |
− | Эз тай, майбыр, коксӧ кӧтӧд,
| |
− | Гудыр ва питі эз уй.
| |
− |
| |
− | «Аддзад, вокъяс, — Туган шуис: —
| |
− | Кодлӧн ветліс таті кок.
| |
− | Сійӧс кыйӧдны да вины —
| |
− | Ӧні ӧти миян мог!
| |
− |
| |
− | Смертьысь, ёртъяс, энӧ полӧй,
| |
− | Кыкысь кулӧмыд оз ло.
| |
− | Вайӧ тшӧкыдінас дзебсям,
| |
− | Кытчӧдз гундыр эз на во».
| |
− |
| |
− | Муӧ водалісны зонъяс.
| |
− | Гӧгӧр лои шынитӧв.
| |
− | Из моз чорзис налӧн сьӧлӧм,
| |
− | Полӧм некодлӧн эз вӧв.
| |
− |
| |
− | Вӧрыс надзӧникӧн шувгис,
| |
− | Быттьӧ небыд саридз гы.
| |
− | Недыр мысти кыськӧ кывсис
| |
− | Сьӧкыд коклӧн локтан шы.
| |
− |
| |
− | Вылӧ качис рака чукӧр,
| |
− | Нора равзӧ: крав да крав!
| |
− | Шызис-гызис тар да сьӧла,
| |
− | Гажтӧм лои налы дав.
| |
− |
| |
− | Водӧм зонъяс пӧвстӧд тӧвзис
| |
− | Садьтӧг повзьӧм еджыд кӧр.
| |
− | Ошъяс бызгысисны шорас,
| |
− | Сэсся уськӧдчисны бӧр.
| |
− |
| |
− | Вӧрсьыс мыччысис лёк гундыр.
| |
− | Вылас куим йӧра ку.
| |
− | Аслас туйӧд сійӧ муніс,
| |
− | Киас нинӧмтор эз ну.
| |
− |
| |
− | Зэлыд ньӧввужъяс том йӧзлӧн
| |
− | Водзӧ чургӧдӧма дась:
| |
− | «Кӧть пӧ ставным татчӧ усям,
| |
− | Огӧ бӧрыньтчӧй ми тась!»
| |
− |
| |
− | «Лыйлӧй морӧсас да юрас!» —
| |
− | Тшӧктіс налы Туган ёрт.
| |
− | Сувтіс, бугжылясьны кутіс
| |
− | Гӧрдов синнас гӧна морт.
| |
− |
| |
− | Мый нӧ тайӧ лэбзьӧ-тиньгӧ,
| |
− | Сьылӧ вӧсньыдика зэв?
| |
− | Ӧтпыр сатшкысис Яг Мортлы
| |
− | Бокас комын кымын ньӧв.
| |
− |
| |
− | Сылы юрас, гашкӧ, воис:
| |
− | «Со пӧ кутшӧм гырысь ном!»
| |
− | Весиг шензьӧмысла воссис
| |
− | Сылӧн кӧинлӧн кодь вом.
| |
− |
| |
− | Сэсся гӧгӧрвоис сійӧ,
| |
− | Кытысь киссьӧ чушкан зэр,
| |
− | Кутшӧм повтӧм йӧзӧс дзебӧ
| |
− | Аслас коръяс улын вӧр.
| |
− |
| |
− | Кокнас зымнитіс лёк гундыр:
| |
− | Муас лои джуджыд гу.
| |
− | Вужнас нетшыштіс да босьтіс
| |
− | Киас увъя конда пу.
| |
− |
| |
− | Коми зонъяс вылӧ вӧрас
| |
− | Сійӧ уськӧдчис дзик пыр.
| |
− | Увъя пунас гӧгӧр ӧвтӧ,
| |
− | Сӧмын кылӧ: жбыр да жбыр!
| |
− |
| |
− | Водӧ гундыр водзын понӧль,
| |
− | Чеччӧ, усьӧ вӧсни коз,
| |
− | Пӧрӧ муас шӧркодь пожӧм,
| |
− | Быттьӧ чышкӧ найӧс рос.
| |
− |
| |
− | Кызджык пуяс сайӧ ставныс
| |
− | Ӧдйӧ саймовтчисны сэк.
| |
− | Кытчӧ вешйыны, мый керны —
| |
− | Туган индӧ налы век.
| |
− |
| |
− | Вӧтчӧ найӧ бӧрся гундыр,
| |
− | Куас лёкысла оз тӧр.
| |
− | Вӧрыс кызмӧ, вӧрыс сукмӧ,
| |
− | Оз нин Яг Морт водзын пӧр.
| |
− |
| |
− | Тшӧкыд пуяс костын сылы
| |
− | Кернас ӧвтчыны оз позь.
| |
− | Сійӧс гӧгӧртісны зонъяс.
| |
− | Пансис, лыбис ыджыд кось.
| |
− |
| |
− | Равзӧ, эргӧ мисьтӧм гундыр,
| |
− | Кучкӧ, вачкӧ: кув да ков!
| |
− | Кӧсйӧ вины, кӧсйӧ босьтны
| |
− | Коми войтыръяслысь лов.
| |
− |
| |
− | Сылы воча, чорыд щӧть моз,
| |
− | Уна чургӧдчӧма шы,
| |
− | Бӧрсянь, водзсянь сійӧс сутшкӧ,
| |
− | Доймӧ гӧна мортлӧн лы.
| |
− |
| |
− | Туган куимысь нин слӧймис
| |
− | Черӧн сӧтны сылысь кок:
| |
− | «Со пӧ тэныд месянь козин,
| |
− | Сюра мутияслӧн вок!»
| |
− |
| |
− | Тэрыб зонъяслы оз инмы
| |
− | Гӧна мортлӧн увъя кер.
| |
− | Видзӧ найӧс дзескыдіныс,
| |
− | Видзӧ найӧс тшӧкыд вӧр.
| |
− |
| |
− | Рытӧдз косясисны найӧ.
| |
− | Воис шонді лэччандор.
| |
− | Веськыд бугыляс Яг Мортлы
| |
− | Пырис ёсьтӧм кыдз пу зор.
| |
− |
| |
− | Юрсянь кокӧдз сылӧн киссис
| |
− | Туша кузялаыс вир.
| |
− | Эз нин вермась сэсся гундыр
| |
− | Коми войтыръяскӧд дыр.
| |
− |
| |
− | Шыӧн сутшкӧм, черӧн сӧтӧм
| |
− | Эз вӧв чӧскыд, эз вӧв бур.
| |
− | Петі сы пытшкысь став выныс,
| |
− | Кутіс бергӧдчыны юр.
| |
− |
| |
− | Эбӧс быри, эбӧс абу.
| |
− | Кокыс водзӧ эз нин ну.
| |
− | Коръяс костӧ сійӧ усис,
| |
− | Быттьӧ ыджыд пожӧм пу.
| |
− |
| |
− | Куйлӧ зонъяс водзын гундыр.
| |
− | Дугдіс лолавны, оз вӧр.
| |
− | Юрсӧ керыштісны сылысь,
| |
− | Мед оз чеччы сэтысь бӧр.
| |
− |
| |
− | Шойсӧ гуалісны муӧ,
| |
− | Вылас пукталісны из.
| |
− | Мукӧд изйыс сэні вӧлі
| |
− | Гӧна мортсьыс гашкӧ кыз.
| |
− |
| |
− | «Тэкӧд лыддьысим ми, гундыр! —
| |
− | Шуис Туган чорыд кыв. —
| |
− | Ӧні тӧдны меным колӧ,
| |
− | Кӧні Райда, вошӧм ныв?»
| |
− |
| |
− | Водзӧ мӧдӧдчисны зонъяс.
| |
− | Быдӧн тэрыб, быдӧн сюсь.
| |
− | Вӧрӧд-ягӧд ветлӧм-корсьӧм
| |
− | Эз ло войтыръяслӧн кузь.
| |
− |
| |
− | Сюри налы мича Райда.
| |
− | Яг Морт сійӧс эз на сёй.
| |
− | Вевта гуын сійӧ оліс
| |
− | Сизим лун да сизим вой.
| |
− |
| |
− | Аддзис Туган вошӧмторсӧ.
| |
− | Воссис сылы долыдлун.
| |
− | Лэбзис невестанас гортӧ,
| |
− | Эз нин надзӧникӧн мун.
| |
− |
| |
− | Гажа свадьба сылӧн пансис.
| |
− | Ставыс лои сэсся шань.
| |
− | Удал зонлӧн гӧтыр лои
| |
− | Медся мича коми ань.
| |
− |
| |
− | 1928 во.
| |
− |
| |
− | <Кыдзи поп ворссис кык мӧс (Мойд нисьӧ збыль) : поэма // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 132-139.>
| |
− |
| |
− | КЫДЗИ ПОП ВОРССИС КЫК МӦС
| |
− | (Мойд нисьӧ збыль)
| |
− |
| |
− | Вӧтасьӧ поп:
| |
− | Сюри сылы зарни тыра ноп,
| |
− | Ыджыд да сьӧкыд.
| |
− | Кыйис тай батюшӧс грекыд —
| |
− | Енмӧс вунӧдіс сэн:
| |
− | «Зарниыд пӧ сэтшӧм жӧ ен!
| |
− | Ӧні пӧ ме овмӧдча бура,
| |
− | Куимсё платье матушлы вура,
| |
− | Тӧв кежлӧ вӧча кызь кымын пась.
| |
− | Сӧмын тай, майбырӧй, дась!..»
| |
− | Кӧсйис на шуны:
| |
− | «Понда пӧ шампанскӧй юны,
| |
− | Нывъяскӧд пузьӧдла вир!»—
| |
− | Да радысла садьмис дзик пыр...
| |
− | Вӧтыд кӧ долыд,
| |
− | Вемӧснад ворслывлӧ лолыд.
| |
− | Батюш оз бӧрд,
| |
− | Вашъялӧ, дерт.
| |
− | Чеччис да гӧтырлы горзӧ,
| |
− | Висьталӧ сылы вӧталанторсӧ:
| |
− | «Матушӧй, нинӧм тэ он тӧд,
| |
− | Кутшӧм ме аддзылі вӧт!
| |
− | Ме, вӧлӧм, Ош сиктӧ муна.
| |
− | Эм сэні уна
| |
− | Енмӧс радейтысь йӧз.
| |
− | Кӧсйи налысь корыштны пес.
| |
− | Ӧдйӧ эськӧ сэтчӧ ме тюри,
| |
− | Да туй вывсьыс зарни мем сюри —
| |
− | Дзонь ноп! —
| |
− | Кияссӧ лэптіс поп. —
| |
− | Ноп водзад ме, матушӧй, йӧйми,
| |
− | Разьны ни босьтны сійӧс ог слӧймы;
| |
− | Муртса садьӧй эз быр,
| |
− | Сулала быттьӧкӧ мыр.
| |
− | Мӧвпъяс сэсся юрын пондісны дурны:
| |
− | Куимсё платье кӧсйи тэныд вурны...
| |
− | Да вӧтасьӧмыд сэтшӧм тай со:
| |
− | Садьми да нинӧм эз ло!
| |
− | Матушӧй, мый водзын тайӧ?
| |
− | Мый татшӧм вӧтыд миянлы вайӧ —
| |
− | Омӧль-ӧ, бур?
| |
− | Вай жӧ менсьым югдӧдышт юр!»
| |
− | Попадья гыжйыштіс кынӧм:
| |
− | «Мӧвпавны тані дзик нинӧм,
| |
− | Зарни тыра ноп
| |
− | Абу сісь гоб!
| |
− | Чайта ме, казьтывны кодӧскӧ лоас...
| |
− | Сьӧмторйыд зептад и воас.
| |
− | Шаньджык кӧ веськалас йӧз,
| |
− | Сетыштам, гашкӧ, и мӧс!..»
| |
− | Поплӧн вежӧрыс югдіс.
| |
− | Морӧс вылӧ ки сійӧ пуктіс,
| |
− | Ӧбразлань видзӧдліс меліа сідз:
| |
− | «Гӧльлунысь, гӧльлунысь миянӧс видз,
| |
− | Ысты тэ миянлы няньсӧ и совсӧ:
| |
− | Перйы кодлыськӧ ловсӧ —
| |
− | Мед эськӧ инас бур вӧт,
| |
− | Сьӧлӧмным миян гажмыштас мед!.,»
| |
− | Попадья самӧвар шонтіс.
| |
− | Батюш чай юны пондіс,
| |
− | Киас ичӧтик пань,
| |
− | Ныр улас небыдик нянь.
| |
− | Коркӧ — регыд-ӧ, дыр-ӧ —
| |
− | Керкаӧ нывбаба пырӧ,
| |
− | Висьысь Сюзь Петырлӧн пӧв,
| |
− | Ачыс раминик зэв.
| |
− | Попӧс тувкнитіс матуш:
| |
− | «Аддзан пӧ, батюш,
| |
− | Весьшӧрӧ вӧтыд эз вош!..»
| |
− | Батюш малыштіс тош.
| |
− | Бӧрддзис Сюзь Петырлӧн гӧтыр:
| |
− | «Менам пӧ кувсьӧма Петыр,
| |
− | Куйлӧ нин кын,
| |
− | Куньӧма син!..»
| |
− | Батюш кыз рушкусӧ тасмаӧн зэвтіс,
| |
− | Сэсся пернапас чӧвтіс:
| |
− | «Господьӧй, босьт Петыр вокӧйлысь лов,
| |
− | Эз сійӧ лёкногӧн ов!
| |
− | Синватӧ, Ӧдя, нинӧмла лэдзны.
| |
− | Бурджыка колӧ сьылӧдӧм вӧчны.
| |
− | Кулысьыдлы медся мусатор,
| |
− | Сійӧс бура сьылӧдӧны кор!
| |
− | Ог нин ме дышӧдчы, веськыда шуа,
| |
− | Соборӧн сійӧс вичкоӧ нуа,
| |
− | Гуӧдзыс колльӧда звӧнитігтыр.
| |
− | Звӧнтӧг сійӧ муӧ оз пыр!
| |
− | Дзебӧм бӧрад Петыртӧ казьтывны ковмас.
| |
− | Кутшӧм нӧ, Ӧдюк, тэнад овмӧс?
| |
− | Казьтылӧмсьыд дон
| |
− | Сетны меным верман эськӧ он?»
| |
− | Батюшлӧн бугыльыс ёсьмис.
| |
− | Ӧдялӧн синваыс косьмис,
| |
− | Улӧник копыртчис коньӧрлӧн мыш:
| |
− | «Сета тэныд, батюшӧй, ыж!»
| |
− | Попадья попӧс тувкнитіс бара,
| |
− | Пеляс вашнитіс яра:
| |
− | «Эн ӧні узь, пӧрысь бес —
| |
− | Кор сылысь мӧс!»
| |
− | Батюшӧс велӧдны нинӧмла вӧлі.
| |
− | Кыв сылӧн лои зэв мелі:
| |
− | «Ыжыдлӧн, ӧдюкӧй, уна-ӧ яй?
| |
− | Ыж помсьыд раяд он кай!
| |
− | Донсӧ кӧ ыжыдлысь арталам-тэчам,
| |
− | Ӧтик ӧбедня ми сы вылӧ вӧчам,
| |
− | Ӧтиысь казьтылам Петыртӧ ми.
| |
− | Он тайӧн кусӧд ад пытшса би!
| |
− | Райӧ кӧ кӧсъян тэ мужиктӧ пыртны,
| |
− | Грекыдлысь гурансӧ ков м ыштас тыртны,
| |
− | Шыльӧдны лолыдлы туй.
| |
− | Кокниа сійӧс раяд он сюй,
| |
− | Нелямын ӧбедня он кӧ тэ сьылӧд,
| |
− | Сы вылысь гректӧ он гылӧд,
| |
− | Апыштас сійӧс адыслӧн вом —
| |
− | Пуктасны сы улӧ доналӧм шом.
| |
− | Тшӧктан кӧ, ен водзын сись моз ме ломзя —
| |
− | Нелямын ӧбедня кырссьышта помся.
| |
− | Абу кӧ сы вылӧ сьӧм —
| |
− | Мӧстӧ сетыштан мем!»
| |
− | Ышловзис Ӧдя: «Олам ми гӧля,
| |
− | Сэтшӧм тай господин вӧля.
| |
− | Челядьӧй менам посниыс нёль...
| |
− | Мӧстӧ кӧ сета — нинӧм оз коль!»
| |
− | Коймӧдысь тувкнитіс батюшӧс матуш:
| |
− | «Эн ылав, батюш,
| |
− | Абу тэ дзоляник уж —
| |
− | Мый колӧ висьтавны куж!»
| |
− | Батюшлӧн юрас сӧвтӧма вежӧр,
| |
− | Абу идзас да эжӧр,
| |
− | Йӧйлунӧн сійӧ эз ов,
| |
− | Индалӧм сылы эз ков.
| |
− | Тэрыба сійӧ кыз книга босьтіс,
| |
− | Шӧрӧдыс восьтіс:
| |
− | «Ӧдюкӧй, со, шондібан,
| |
− | Енмыд мый шуӧма тан.
| |
− | Гӧльыд кӧть медбӧръя овмӧссӧ сетас,
| |
− | Пыр сылӧн кынӧмыс пӧтас,
| |
− | Эмбурыс сылӧн оз чин,
| |
− | Удж вылӧ содтыштас вын.
| |
− | Картасьыд тэнад мунас кӧ мӧскыд,
| |
− | Рай ӧдзӧс Петырлы оз ло нин дзескыд.
| |
− | Ачыд- он ворссьы тэ сэн —
| |
− | Куиммында сетас тэныд ен!»
| |
− | «Оз кӧ ло, батюшӧй, сідзи,
| |
− | Челядьнас ола ме кыдзи?»—
| |
− | Юаліс Ӧдя, да поп вӧлі сюсь,
| |
− | Чужӧмнас няйтӧ эз усь.
| |
− | «Ӧдюкӧй, господьыд челядьтӧ вердас,
| |
− | Выль куим мӧс тэнад картаӧ йӧртас.
| |
− | Эн на тэ та вӧсна пов —
| |
− | йӧвтӧг он ов!»
| |
− | Батюшлысь кывъяссӧ веськыдӧн чайтіс
| |
− | Сюзь Петыр гӧтыр да кайтіс:
| |
− | «Сэтшӧм кӧ усяс мем шуд,
| |
− | Мӧстӧ ог кут!»
| |
− | Мӧдтор эз куж сэсся шуны,
| |
− | Поп ордысь муніс.
| |
− | Пондіс йӧктыны поп:
| |
− | «Эз пӧ тай ылӧд зарни тыра ноп!»
| |
− | Попадья тшӧтш сыкӧд йӧктӧ,
| |
− | Ӧдйӧджык гуавны Петыртӧ тшӧктӧ,
| |
− | Мед пӧ оз ловзьы нин бӧр,
| |
− | Зіля пӧ, батюшӧй, вӧр!..
| |
− | Сьылӧдан удж абу сьӧкыд,
| |
− | Позьӧ сійӧс эштӧдны регыд,
| |
− | Кодйӧма кӧ гу,
| |
− | «Со святыми упокой» сӧмын шу.
| |
− | Кулысь дінӧ батюш рака моз лэбис,
| |
− | Дяккӧд сійӧс сьылӧдіс да дзебис.
| |
− | Вель лӧсьыд вӧлі звӧн
| |
− | Петыр лов кузя сэн.
| |
− | Куття панялігӧн сувтісны да гора
| |
− | Сьылісны нора.
| |
− | Бӧръя помас ош моз равӧстіс дяк,
| |
− | Асьсӧ эз ляк.
| |
− | Пызан сайысь поп сэсся чеччис,
| |
− | Картаӧ лэччис,
| |
− | Сюруклы голяас кӧрталіс гез,
| |
− | Дай нуис Петыр гӧтырлысь мӧс.
| |
− | Нуигас висьталіс: «Ӧдюк, эн шогсьы,
| |
− | Ёна эн ноксьы.
| |
− | Господьлӧн милӧсть оз кӧ быр,
| |
− | Скӧтыд тэнад лоас картатыр!»
| |
− | Поплысь тайӧ шуӧм
| |
− | Да мӧс нуӧм
| |
− | Кывліс да аддзыліс унакодь морт.
| |
− | Тӧдліс весиг исполкомса ёрт...
| |
− | Мӧстӧг Ӧдя олӧ.
| |
− | йӧлыс эськӧ челядьлы колӧ,
| |
− | Да Петырлы колӧджык на рай,
| |
− | Мукӧдногӧн сійӧ раяс оз кай.
| |
− | Ӧти рытӧ Ӧдялӧн нылыс
| |
− | Картасьыс мӧс баксӧм кыліс:
| |
− | «Сюрукыд, мамукӧй, эз-ӧ пӧ во?
| |
− | Дзик сылӧн гӧлӧсыс, со!»
| |
− | Ӧдялӧн синмыс паськыда воссис:
| |
− | «Кытысь нӧ сюрукыд босьтсис?»
| |
− | Эз сэсся жуйяв нин дыр,
| |
− | Картаӧ уськӧдчис пыр.
| |
− | Видзӧдӧ, аддзӧ: сулалӧ гидын,
| |
− | Ӧдзӧссянь неуна пыдын,
| |
− | Поплы сетан мӧс, дона юр,
| |
− | Вылӧ лэптӧма сюр.
| |
− | Бергӧдчис мӧдарӧ: «Мый нӧ пӧ тайӧ?
| |
− | Збыльысь тай господьыд милӧстьсӧ вайӧ!»
| |
− | Радысла Ӧдя йӧймӧма дзик:
| |
− | Сы водзын «тайтӧыд» нӧшта на кык!
| |
− | Кыкнанныс ыджыдӧсь, быттьӧкӧ йӧра,
| |
− | Кыкнанлӧн ӧшалӧ йӧв тыра вӧра,
| |
− | Бокъясыс, майбырӧй, абу тай кос —
| |
− | Пасьтала гос.
| |
− | Чеччавны пондіс Ӧдялӧн сьӧлӧм:
| |
− | «Батюшыд оз на тай ылӧдчы, вӧлӧм,
| |
− | Енмыд тай, буракӧ, эм,
| |
− | Мӧсъясӧн тыртіс картасӧ мем!»
| |
− | Регыдӧн сійӧ пӧдӧнча босьтіс,
| |
− | Куимнан танголысь вӧрасӧ косьтіс.
| |
− | Кӧкъямыс кринчаӧ сӧдзӧдіс йӧв —
| |
− | Некор на сы мында йӧлыс эз вӧв.
| |
− | Та бӧрын сиктӧ ошйысьны петіс:
| |
− | «Меным пӧ господьыд сетіс
| |
− | Ӧти пыддиыд — куим бур мӧс!»
| |
− | Шензьӧ, чуймӧма йӧз...
| |
− | Мӧд луннас попадья котӧртӧ-тӧвзьӧ,
| |
− | Видчӧ да сьӧвзьӧ:
| |
− | «Гусясьны пондін тай, Ӧдюкӧй, тэ,
| |
− | Веськыда висьтала ме!
| |
− | Куим мӧс тӧрыт вошисны миян.
| |
− | (На костын вӧлі Сюрукыд тіян.)
| |
− | Тӧда ме, ставныс картаад тан.
| |
− | Лэдз найӧс, Ӧдюк, лёк сёрни эн пан!»
| |
− | Матушӧс Ӧдя пыдди эз пукты:
| |
− | «Ланьтышт пӧ неуна, дзингыны дугды,
| |
− | Мӧсъяссӧ менсьым эн кор,
| |
− | Тайӧ менам енлӧн сетантор!»
| |
− | Куш киӧн муніс сэсь матуш.
| |
− | Локтіс да пӧсявтӧдз сёрнитіс батюш:
| |
− | «Ӧдюкӧй, горшасян гректӧ эн вӧч,
| |
− | Мӧсъястӧ картасьыд лэдз!»
| |
− | Ӧдя ӧтитор дольӧ:
| |
− | «Ставыс пӧ ме ордын кольӧ,
| |
− | Мый меным мӧдӧдіс ен —
| |
− | Некутшӧм грек абу сэн!»
| |
− | Поп Петыр гӧтырӧс ёрис,
| |
− | Сэсся исполкомӧ сійӧс корис.
| |
− | Сэні паськӧдіс вом:
| |
− | «Отсав меным, муса исполком!»
| |
− | Татшӧм дивӧ сиктын эз на вӧвлы,
| |
− | «Чӧвлы пӧ, батюшӧй, чӧвлы,
| |
− | Регыдик тӧдмалам ми,
| |
− | Кутшӧм ногӧн дзуганныд ті!»
| |
− | Недыр мысти исполкомса судыс
| |
− | Ассьыс шуӧм лыддьыны кутіс:
| |
− | «Ӧдялӧн абу тані мыж.
| |
− | Абу сійӧ кутшӧмкӧ шыш.
| |
− | Попыс уна йӧз дырйи шуис
| |
− | (Кор Сюруктӧ нуис),
| |
− | Ӧдялы пӧ енмыс пырысь-пыр
| |
− | Мӧсъяссӧ сетас картатыр.
| |
− | Ӧні поп ногӧн лоис:
| |
− | Ӧдя картаӧ куим мӧс воис
| |
− | Кисяньыс, дерт.
| |
− | Ӧдя найӧс мырдӧн эз йӧрт.
| |
− | Мед сійӧ повтӧг мӧсъяссӧ видзас,
| |
− | Вердас налы турун кӧть идзас.
| |
− | Сэсся и пом!» —
| |
− | Шуис исполком.
| |
− | Ёрччыштіс поп да петіс,
| |
− | Кабакӧ мӧдіс,
| |
− | Эз весиг матуш дінӧ мун.
| |
− | Шогысла юис сизим лун.
| |
− | Попаддя ен вылӧ скӧрмис,
| |
− | Кулакӧн образӧ — зур:
| |
− | «Абу пӧ тэ, господьӧй, бур!..»
| |
− | Тадзи поп нажетка корсис,
| |
− | Да ассьыс мӧсъяссӧ ворссис.
| |
− | Ылӧдіс батюшӧс вӧт —
| |
− | Омӧль кындзи, нинӧм эз сет.
| |
− |
| |
− | 1929 во.
| |
− |
| |
− | <Кык кулак : поэма // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 140-146.>
| |
− |
| |
− | КЫК КУЛАК
| |
− |
| |
− | Сьӧд Якӧ шуис
| |
− | Чертыш Ваньлы:
| |
− | «Выль олӧм
| |
− | Му пыр мунас мед!
| |
− | Ме тӧрыт ветлі
| |
− | Норма няньла,
| |
− | Да сельсӧветыд
| |
− | Мем эз сет.
| |
− | Ме сэсся дзикӧдз
| |
− | Пикӧ вои,
| |
− | Кор меным нормаыд
| |
− | Эз сюр.
| |
− | Мый керан, зонмӧ,
| |
− | Тадзнад лои
| |
− | Ас пызьысь
| |
− | Пуны самӧкур!»
| |
− | Ышловзис Вань
| |
− | Да воча шуис:
| |
− | «Эн висьтав, тӧда,
| |
− | Муса сват.
| |
− | Ми воклысь шудсӧ
| |
− | Лешак нуис
| |
− | Да вайис кыськӧ
| |
− | Шуштӧм кад.
| |
− | Ме ачым ветлі
| |
− | Сельсӧветӧ
| |
− | Нянь норма корны
| |
− | Войдӧрлун.
| |
− | Сэн ӧти сёрни:
| |
− | Огӧ сетӧй!
| |
− | Кӧть сэсся кувны
| |
− | Гортад мун.
| |
− | Кыдз татшӧм лёк вылӧ
| |
− | Он скӧрмы?
| |
− | Мем сёйныд
| |
− | Оз ӧмӧй нӧ ков?
| |
− | Да эг на, майбырӧй,
| |
− | Ме йӧрмы,
| |
− | Гӧль морт моз
| |
− | Жугыля эг ов.
| |
− | Зэв ӧдйӧ лэпті
| |
− | Гӧбӧч гуысь
| |
− | Вит пудъя мешӧк
| |
− | Рудзӧг пызь.
| |
− | Дерт, он кӧ перйы
| |
− | Кыськӧ муысь,
| |
− | Мем сэсся няньсӧ
| |
− | Босьтны кысь?
| |
− | Вӧв доддьӧ пукті,
| |
− | Пыдӧ дзеби
| |
− | Да карӧ лэччи
| |
− | Пырысь-пыр.
| |
− | Сэн пызьтӧ вузалі
| |
− | Да ньӧби
| |
− | Роч югыд вина
| |
− | Кӧрӧбтыр.
| |
− | Вай, сватӧ, юам
| |
− | Ӧти парта,
| |
− | Мед ловзяс, гажмас
| |
− | Миян лов.
| |
− | Гӧль йӧзсӧ чунь гӧгӧр
| |
− | Ми гартам
| |
− | Да венам найӧс,
| |
− | Эн на пов!»
| |
− | Пась зепсьыс кыскис
| |
− | Веськыд кинас
| |
− | Гӧрд юра гӧснеч
| |
− | Чертыш Вань.
| |
− | Сьӧд Якӧ вӧрӧ
| |
− | Вина дінас
| |
− | Да парсӧ нюлӧ,
| |
− | Быттьӧ кань.
| |
− | Дыр найӧ пукалісны
| |
− | Сэні
| |
− | Сӧдз курыд васӧ
| |
− | Юигтыр.
| |
− | Сьӧд Якӧ бызгис:
| |
− | «Некыдз менам
| |
− | Оз лӧсяв
| |
− | Сӧветыдкӧд вир.
| |
− | Ме эськӧ синмӧн
| |
− | Эг нин видзӧд,
| |
− | Кыдз лэптӧ юрсӧ
| |
− | Сиктса гӧль.
| |
− | Код вӧлі ыджыд,
| |
− | Лои ичӧт.
| |
− | Ми воклы
| |
− | Лӧсьӧдӧны рель.
| |
− | Тадз миян олӧм
| |
− | Дзикӧдз дзугсяс,
| |
− | Дыр оз кӧ вежсьы
| |
− | Татшӧм кад.
| |
− | Быд лешак
| |
− | Сьылі вылад пуксяс
| |
− | Ми воклы,
| |
− | Кылан, муса сват?»
| |
− | Шпыньмуні Вань:
| |
− | «Эн шогсьы, Якӧ,
| |
− | Лёк сӧвет властьлы
| |
− | Регыд пом!
| |
− | Мед сійӧ озыръяссӧ
| |
− | Лякӧ,
| |
− | Да эз на тупкысь
| |
− | Миян вом.
| |
− | Ми вермам
| |
− | Кодйыны на сылы,
| |
− | Кӧн слӧйыс сюрас,
| |
− | Джуджыд гу.
| |
− | Кӧть вӧля абу
| |
− | Миян килы,
| |
− | Да кывйӧс
| |
− | Вакуль эз на ну.
| |
− | Со таво кӧсйӧ
| |
− | Комилесыд
| |
− | Вель уна лэдзны
| |
− | Шпал да кер.
| |
− | Ар помсянь лӧсьӧдчӧ нин,
| |
− | Бесыд,
| |
− | Зэв зіля
| |
− | Пӧрӧдлыны вӧр.
| |
− | Ме кывлі,
| |
− | Вывті налы колӧ,
| |
− | Мед бура пансяс
| |
− | Тайӧ удж,
| |
− | Да ытшкӧм
| |
− | Омӧлик на лолӧ,
| |
− | Кор коса улын
| |
− | Из да вутш.
| |
− | Вай кыдзкӧ сӧветыдлы,
| |
− | Сватӧ,
| |
− | Ми тэкӧд вӧчлам
| |
− | Курыд лун:
| |
− | Мед сылы
| |
− | Вӧрӧ петан кадӧ
| |
− | Дзик некод
| |
− | Уджавны оз мун!»
| |
− | Сьӧд Якӧ плешас
| |
− | Асьсӧ кучкис:
| |
− | «Ме гӧгӧрвои,
| |
− | Муса Вань!
| |
− | Гӧль йӧзсӧ
| |
− | Павкӧдам кӧ лючки,
| |
− | Кер лэдзӧм
| |
− | Оз ло ёна шань.
| |
− | Быд мортлы
| |
− | Колӧ сӧмын дольны:
| |
− | Оз сулав петны —
| |
− | Ичӧт дон!
| |
− | Став уджыс вермас
| |
− | Налӧн кольны...
| |
− | Но сюсь жӧ вӧлӧмыд
| |
− | Тэ, зон!»
| |
− | Кузь тошнас Ваньӧ
| |
− | Пырк-пырккерис:
| |
− | «Ме, сватӧ,
| |
− | Мӧмӧтӧн эг чуж:
| |
− | Оз чинлы, чайта,
| |
− | Таво вӧрыс,
| |
− | Дай косьмас
| |
− | Сӧветыдлӧн вуж.
| |
− | Ми воклы
| |
− | Пукталӧны найӧ
| |
− | Пеж, мисьтӧм, тешкодь
| |
− | Кулак ним.
| |
− | Но, гашкӧ, бырас
| |
− | Нимыд тайӧ,
| |
− | Кыдз сылӧ
| |
− | Тувсов кадӧ лым.
| |
− | Оз, гашкӧ, понды
| |
− | Горзӧм кывны:
| |
− | Вит вося удж,
| |
− | Вит вося план!
| |
− | Дерт, мыйкӧ мӧдтор
| |
− | Ковмас сьывны,
| |
− | Кор найӧс
| |
− | Кокыштам ми тан».
| |
− | Кык сватлӧн
| |
− | Парта вина юсис.
| |
− | Сьӧд Якӧ вайис
| |
− | Самӧкур.
| |
− | Кык кулак сьӧлӧм
| |
− | Гажмис, пузис.
| |
− | Сю шеп моз
| |
− | Копрасьӧ кык юр.
| |
− | Быд омӧль кывнас
| |
− | Видӧ, сакӧ
| |
− | Выль оланногсӧ
| |
− | Чертыш Вань.
| |
− | Тшӧтш сыкӧд ош моз
| |
− | Ымзӧ Якӧ:
| |
− | «Дерт, сӧвет властьыд
| |
− | Абу шань!»
| |
− |
| |
− | ІІ
| |
− |
| |
− | Вӧр лэдзан страдна
| |
− | Воис регыд.
| |
− | Оз узьлы, тільсьӧ
| |
− | Комилес.
| |
− | Ен мортлы уджыс
| |
− | Абу сьӧкыд.
| |
− | Зэв зіля гижсьӧ
| |
− | Сяма йӧз.
| |
− | Том войтыр
| |
− | Висьтавтӧг нин тӧдӧ,
| |
− | Кыдз колӧ
| |
− | Вынсьӧдчыны тан,
| |
− | Да вӧрӧ
| |
− | Ордйысьӧмӧн петӧ
| |
− | Вит вося тыртны
| |
− | Ыджыд план.
| |
− | Оз кольччы бӧрӧ,
| |
− | Томкӧд мунӧ
| |
− | Дзор тоша
| |
− | Сиктса пӧрысь морт.
| |
− | Пӧсь гортса паччӧр
| |
− | Сылӧн вунӧ.
| |
− | Вӧр керка —
| |
− | Ӧні сылӧн горт.
| |
− | Важ коми парма
| |
− | Шыӧн тырӧ:
| |
− | Тан пила кылӧ,
| |
− | Сэні — чер.
| |
− | Бур лэчыд уклад
| |
− | Пыдӧ пырӧ.
| |
− | Вель ӧдйӧ содӧ
| |
− | Шпал да кер.
| |
− | Эз инась
| |
− | Кулакъяслӧн вӧтыс. —
| |
− | Эз торксьы
| |
− | Вӧрӧ петан лад.
| |
− | Но кутшӧм ягӧ
| |
− | Йӧзыс мӧдіс,
| |
− | Тшӧтш сэтчӧ
| |
− | Довгисны кык сват.
| |
− | Вӧр лэдзысь пӧвстын
| |
− | Черӧн клёнгӧ
| |
− | Сьӧд Якӧ,
| |
− | Сыкӧд Чертыш Вань.
| |
− | Оз ланьтлы
| |
− | Кывйыс налӧн тонгӧ:
| |
− | «Вай, зонъяс, корам
| |
− | Унджык нянь!
| |
− | Тась кутам чукӧртны кӧ —
| |
− | Шедас.
| |
− | Тась он кӧ нетшышт,
| |
− | Босьтан кысь?
| |
− | Мед Комилесыд
| |
− | Дзик пыр сетас
| |
− | Быд мортлы
| |
− | Комын пудйӧн пызь!»
| |
− | Кодсюрӧ шуӧ:
| |
− | «Позьӧ корны,
| |
− | Да тадзнад
| |
− | Вывті оз-ӧ ло?
| |
− | Ӧд планыд
| |
− | Дзикӧдз вермас орны
| |
− | Дай вошас бара
| |
− | Ӧти во».
| |
− | Сьӧд Якӧ вашкӧдӧ:
| |
− | «Эн полӧй,
| |
− | Дай вӧчӧй, зонъяс,
| |
− | Миян ног.
| |
− | Сё сюрсӧн
| |
− | Шпал да керйыд колӧ!
| |
− | Зэв ыджыд тайӧ
| |
− | Налӧн мог!
| |
− | Ми ӧтув
| |
− | Пыксьыны кӧ пондам
| |
− | Да корны нянь
| |
− | Да ыджыд дон,
| |
− | Ми ставным
| |
− | Зепъяснымӧс шонтам.
| |
− | Тадз лоас
| |
− | Нажӧтканым ён!»
| |
− | Оз вуграв Вань
| |
− | Да содтӧ сэтчӧ:
| |
− | «Пыр мырсяд,
| |
− | Уджаланныд ті,
| |
− | Пыр тіян пӧсьыд
| |
− | Шорӧн лэччӧ,
| |
− | Оз тӧдлы шойччӧг
| |
− | Тіян ки.
| |
− | Дерт, татшӧм уджысь
| |
− | Корны позьӧ
| |
− | Во вуджмӧн нянь
| |
− | И мукӧдтор.
| |
− | Оз пырны найӧ
| |
− | Йӧзкӧд косьӧ,
| |
− | Кӧть сыысь уна
| |
− | Налысь кор.
| |
− | Мед Комилесыд
| |
− | Донсӧ пуктас
| |
− | Кыз гырысь керлы
| |
− | Дас кык шайт
| |
− | Да няньсӧ
| |
− | Складас видзны дугдас—
| |
− | Быд мортлы сетас
| |
− | Мешӧк квайт.
| |
− | Тадз оз кӧ артмы
| |
− | Накӧд ладыс,
| |
− | Ми вермам гортӧ
| |
− | Мунны бӧр.
| |
− | Мый кӧть и коляс
| |
− | Тӧвся кадыс,
| |
− | Мӧд во на позяс
| |
− | Лэдзны вӧр».
| |
− | Кык сватлӧн сёрни
| |
− | Пыдӧ йиджӧ.
| |
− | Быд мортлы ковмис
| |
− | Сямтӧм дон.
| |
− | Вӧр лэдзысь войтыр
| |
− | Сувтіс кытшӧ.
| |
− | Сьӧд Якӧ тявзӧ,
| |
− | Быттьӧ пон:
| |
− | «Эн полӧй,
| |
− | Висьтала ме бара,
| |
− | Да корӧй содтӧд
| |
− | Пырысь-пыр!
| |
− | Ми ӧтув
| |
− | Горӧдлам кӧ яра,
| |
− | Оз ыдждав
| |
− | Комилесыд дыр!»
| |
− | Поп-бать моз
| |
− | Кисӧ вылӧ лэптіс
| |
− | Да шуис-крапкис
| |
− | Чертыш Вань:
| |
− | «Вель джуджыд
| |
− | Комилеслӧн зептыс?
| |
− | Эм сылӧн лыдтӧм
| |
− | Сьӧм да нянь!
| |
− | Мый сэсся ызгынысӧ
| |
− | Татӧн?
| |
− | Мый тані
| |
− | Пыркйӧдлыны юр?
| |
− | Со налӧн
| |
− | Кантораныс матын.
| |
− | Вай, муса войтыр,
| |
− | Сэтчӧ тюр!»
| |
− | Тадз везйыс кулакъяслӧн
| |
− | Кысис.
| |
− | Йӧй гутӧс кыйны
| |
− | Абу дыр.
| |
− | Вӧр лэдзысь чукӧр
| |
− | Ӧтпыр шызис.
| |
− | Горшлунӧн
| |
− | Сьӧлӧмъясныс тыр;
| |
− | Сё гӧлӧс
| |
− | Кантораын горзӧ:
| |
− | «Тадз некод
| |
− | Уджавны оз кут!
| |
− | Вай ӧдйӧ сетӧй
| |
− | Коранторсӧ —
| |
− | Морт юрӧ
| |
− | Няньӧн комын пуд!
| |
− | Да сэсся
| |
− | Дас кык шайтысь улын
| |
− | Быд керлӧн доныс
| |
− | Мед эз вӧв!
| |
− | Тэ ачыд, юралысь,
| |
− | Тан шулін,
| |
− | Мый бура
| |
− | Мынтысянныд зэв».
| |
− | Мый сэтчӧ
| |
− | Канторалы вӧчны?
| |
− | Мый керны —
| |
− | Юралысь оз тӧд.
| |
− | Оз кӧсйы йӧзыс
| |
− | Вӧрсӧ лэдзны,
| |
− | Но сямтӧм донтӧ,
| |
− | Дерт, он сет.
| |
− | Дыр накӧд
| |
− | Сёрнитісны бурӧн,
| |
− | Дыр найӧс
| |
− | Ӧлӧдісны сэн.
| |
− | Но коді олӧ
| |
− | Пемыд юрӧн,
| |
− | Он татшӧм морттӧ
| |
− | Регыд вен.
| |
− | Эз артмы канторалӧн
| |
− | Нинӧм.
| |
− | Бӧр гортас шывгис
| |
− | Пыксьысь йӧз:
| |
− | «Оз вись пӧ ёна
| |
− | Миян кынӧм,
| |
− | Кӧть вӧртӧг коляс
| |
− | Комилес».
| |
− | Оз тӧд, мый долыдысла
| |
− | Керны,
| |
− | Кыз кокнас зымгӧ
| |
− | Чертыш Вань.
| |
− | Сьӧд Якӧ збоя
| |
− | Пондіс вӧрны:
| |
− | «Ме йӧкта тшӧтш,
| |
− | Ерӧмакань!»
| |
− |
| |
− | ІІІ
| |
− | Садь быртӧдз
| |
− | Юисны сэк вина
| |
− | Вӧр лэдзӧм дзугысьяс —
| |
− | Кык сват.
| |
− | «Ми кӧть пӧ ӧні
| |
− | Кулак чина,
| |
− | Да торким
| |
− | Комилесысь лад!
| |
− | Ми эгӧ
| |
− | Кантораад ветлӧй.
| |
− | Бур понтӧг
| |
− | Миянӧс он кый.
| |
− | Ми соссям:
| |
− | Эгӧ, мися, тӧдлӧй,
| |
− | Йӧй йӧзыд
| |
− | Бызгис сэні мый».
| |
− | Сьӧд Якӧ вашъялігтыр
| |
− | Кайтӧ:
| |
− | «Кысь сэсся кывлан
| |
− | Татшӧм зык!
| |
− | Быд керйысь пукты
| |
− | Дас кык шайтӧн!
| |
− | Но челядь мывкыд
| |
− | Налӧн дзик!»
| |
− | Вак-вакӧн сералӧ
| |
− | Да кинас
| |
− | Кыз рушку кутӧ
| |
− | Чертыш Вань:
| |
− | «Ой, теш жӧ вӧлі
| |
− | Увганінас!
| |
− | Вай налы
| |
− | Комын пудйӧн нянь!»
| |
− | Эз чайтны сватъяс
| |
− | Таысь сюрны:
| |
− | «Ми сэн пӧ олім
| |
− | Шынитӧв.
| |
− | йӧй войтыр
| |
− | Ачыс пондіс дурны.
| |
− | Сэн миян мыжыд
| |
− | Эз пӧ вӧв.
| |
− | Тадз эськӧ мӧвпалісны
| |
− | Найӧ,
| |
− | Но ручлӧн
| |
− | Мыччысис на бӧж.
| |
− | Он дзебсьы
| |
− | Югыд стеклӧ сайӧ
| |
− | Дай ассьыд чужӧмтӧ
| |
− | Он веж.
| |
− | Код, кутшӧм ногӧн
| |
− | Дзугсӧ паніс,
| |
− | Зэв бура
| |
− | Туялісны пыр.
| |
− | Лекторлӧн
| |
− | Петкӧдчис кӧ баныс,
| |
− | Он пӧртлы синтӧ
| |
− | Сэсся дыр.
| |
− | Дерт, лӧсьыд вӧлі
| |
− | Сӧрныс вӧрас:
| |
− | «Кор дас кык шайт!
| |
− | Кор комын пуд!»
| |
− | Но вит лун мысти
| |
− | Сӧрӧм бӧрас
| |
− | Кык сватлы лои
| |
− | Сӧвет суд.
| |
− | Мый вӧлі гуся —
| |
− | Петіс эрдӧ.
| |
− | Код ваӧ пырліс —
| |
− | Эз ло кос.
| |
− | Сьӧд Якӧ пукалӧ
| |
− | Да бӧрдӧ:
| |
− | «Ме абу мыжа,
| |
− | Сё кристос!»
| |
− | Мӧд кулак
| |
− | Збоя асьсӧ дорйӧ:
| |
− | «Ме нинӧм омӧльсӧ
| |
− | Эг кер.
| |
− | Кӧть дзик пыр ӧшӧдчыны
| |
− | Сёрйӧ,
| |
− | Ме медся зіля
| |
− | Лэдзи вӧр».
| |
− | Суд ставсӧ видлаліс
| |
− | Зэв сюся
| |
− | Да аддзис налысь
| |
− | Гуг и бан.
| |
− | Збыль сэні
| |
− | Найӧ мырсьӧм кузя
| |
− | Вӧр лэдзан уджлӧн
| |
− | Ори план.
| |
− | Суд кыкнан мыжданалы
| |
− | Сетіс
| |
− | Медбӧръя кывсӧ
| |
− | Шуны сэк,
| |
− | Но найӧ вомысь
| |
− | Сӧмын петіс:
| |
− | «Эз вӧвлы миян
| |
− | Тайӧ грек».
| |
− | Суд шуис:
| |
− | «Мед кулаклӧн чинӧ
| |
− | Лёк удж
| |
− | Дай водзӧ мед оз ло,
| |
− | Кык сватӧс сюйны
| |
− | Дзескыдінӧ
| |
− | Да видзны сэні
| |
− | Куим во».
| |
− | Сьӧд Якӧ кӧштыр
| |
− | Синва лэдзис.
| |
− | Тшӧтш сыкӧд бӧрддзис
| |
− | Чертыш Вань:
| |
− | Со судыд миянкӧд
| |
− | Мый вӧчис.
| |
− | Ок, ӧнъя олӧм
| |
− | Абу шань!»
| |
− |
| |
− | 1939 во.
| |
− |
| |
− | <Батрак (Важ олӧм казьтылӧм) : поэма // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 147-149.>
| |
− |
| |
− | БАТРАК
| |
− | (Важ олӧм казьтылӧм)
| |
− |
| |
− | Ме томдырйи эг аддзывлы
| |
− | Бур олӧм, долыдлун,
| |
− | Эг гуляйтлыв, эг гажӧдчыв,
| |
− | Эг тӧдлыв чӧскыд ун.
| |
− |
| |
− | Дас арӧсаӧн коли ме
| |
− | Дзик ӧтнам — бать ни мам.
| |
− | Рӧдвужлӧн, енма войтырлӧн,
| |
− | Дерт, енногса и сям.
| |
− |
| |
− | Мем коран чуман вӧчисны
| |
− | Кык чож да пӧрысь дед
| |
− | Да кристос нимӧн тшӧктісны
| |
− | Мем корсьны кынӧмпӧт.
| |
− |
| |
− | Нёль во ме шӧйті-шлонъялі
| |
− | Нянь кусӧк коригтыр,
| |
− | Кӧнсюрӧ пон моз узьлывлӧ
| |
− | Пыр тірзи, бытгьӧ шыр.
| |
− |
| |
− | Мем дас вит арӧс тыригӧн
| |
− | Сідз шуис Конӧ дядь:
| |
− | «Лок, пиӧй, овны ме ордӧ,
| |
− | Ме лоа тэныд бать».
| |
− |
| |
− | Выль бать ордӧ ме котӧрті
| |
− | Да со мый аддзи сэн:
| |
− | Вит жыръя сылӧн керкаыс,
| |
− | Быд жырйын уна ен.
| |
− |
| |
− | Став керка пытшкӧс шпалера,
| |
− | Джодж краситӧма — виж.
| |
− | Дас мӧс зэв ыджыд картаын,
| |
− | Кык вӧв да комын ыж.
| |
− |
| |
− | Ме пыри сэтчӧ пи пыдди,
| |
− | А лои ме батрак.
| |
− | Бур Конӧ дядьыд вӧлӧма
| |
− | Кыз рушкуа кулак.
| |
− |
| |
− | Мем паськӧм, кӧмкот сетісны
| |
− | Да шуисны: «Эн пов.
| |
− | Тэ уджалан кӧ зільджыка,
| |
− | Тан пӧтас тэнад лов».
| |
− |
| |
− | Ме понді сэні мырсьыны.
| |
− | «Бур» дядьлӧн уна удж.
| |
− | Лунтыр ог пырав керкаӧ,
| |
− | Ог пуксьыв ӧти сутш.
| |
− |
| |
− | Пес новла, турун ваяла,
| |
− | Нянь варта, чирса ид,
| |
− | Скӧт гӧгӧр нокся, бергала
| |
− | Быд асыв дай быд рыт.
| |
− |
| |
− | Кык вӧлӧн куйӧд кыскала,
| |
− | Мед гӧригкежлӧ дась.
| |
− | Пыр ӧткодь кӧмкот-паськӧмӧй:
| |
− | Лёк тюни да лёк пась.
| |
− |
| |
− | Оз вежсьыв ӧбед-пажынӧй;
| |
− | Пыр ӧткодь няня рок.
| |
− | Кӧть чӧскыдтӧм, да сёян тай,
| |
− | Ог лысьтлы шуны: ог!
| |
− |
| |
− | Ме Конӧ ордын олӧмсӧ,
| |
− | Дерт, татшӧмӧн эг чайт.
| |
− | Медводдза воысь мынтісны
| |
− | Мем донсӧ ӧти шайт.
| |
− |
| |
− | Мӧд воын менсьым зільлунӧс
| |
− | Выль батьӧй эз нин ляк:
| |
− | Мем пондіс сетны лышкыда
| |
− | Быд тӧлысь четвертак.
| |
− |
| |
− | Во вит кымын ме муркӧдчи
| |
− | Кыз Конӧ ордын сідз.
| |
− | Став мусӧ сылысь гӧрлывлі
| |
− | Дай ытшкывлі став видз.
| |
− |
| |
− | Но озыръяс оз пӧтлыны,
| |
− | Кӧть мый тэ налы кер.
| |
− | Пыр горӧдлісны ме вылӧ:
| |
− | «Вай тэрыбджыка вӧр!»
| |
− |
| |
− | Ме сэки эг куж мӧвпыштны,
| |
− | Кысь корсьны вошӧм шуд.
| |
− | Ме вӧлі пемыд мывкыда,
| |
− | Дзик быттьӧ синтӧм гут.
| |
− |
| |
− | Кор пансис ыджыд войнаыд,
| |
− | Тшӧтш сэтчӧ сюри ме.
| |
− | Мем шуисны: «Бур царь вӧсна
| |
− | Тан ловтӧ пукты тэ!»
| |
− |
| |
− | Ме окопъясын пукалі
| |
− | Ош гуын моз вель дыр.
| |
− | Гоз-мӧдысь ёна ранитчи
| |
− | Дай йӧзлысь кисьті вир.
| |
− |
| |
− | Ми гӧгӧрвоим вочасӧн,
| |
− | Код вӧлі миян враг,
| |
− | Дай штыкъяс бӧрлань бергӧдім,
| |
− | Гӧрд рӧма лэптім флаг.
| |
− |
| |
− | Эз лоны царь да озыръяс,
| |
− | Ми чегим налы борд.
| |
− | Ми помӧдз найӧс бырӧдім,
| |
− | Кыдз тшӧктіс Ленин ёрт.
| |
− |
| |
− | Оз ыждав ӧні ме вылын
| |
− | Кыз рушкуа кулак.
| |
− | Ме важмоз ог нин яндысьлы,
| |
− | Мый вӧлі ме батрак.
| |
− |
| |
− | Став пежсӧ, лёксӧ чышкыштіс
| |
− | Роч муысь биа рос.
| |
− | Быд сиктын миян уджалӧ
| |
− | Зэв кыпыда колхоз.
| |
− |
| |
− | Ми воклы, сиктса войтырлы,
| |
− | Сэн воссис оландыр.
| |
− | Ме коймӧд во нин лыддьыся
| |
− | Ударник-бригадир.
| |
− |
| |
− | 1938 во.
| |
− |
| |
− | == БАСНЯЯС ==
| |
− |
| |
− | <Чань да Петыр Вань : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 153-154.>
| |
− |
| |
− | ЧАНЬ ДА ПЕТЫР ВАНЬ
| |
− |
| |
− | Бур олысь вӧлі Петыр Вань.
| |
− | Роч шобді ӧтчыд сійӧ кӧдзис
| |
− | Да йӧрас ассьыс Чаньсӧ лэдзис,
| |
− | Мед рака кокалӧмысь видзас сійӧ нянь.
| |
− | Сюсь стӧрӧж лои тайӧ Чань:
| |
− | Оз лэдзлы ракаяссӧ йӧрӧ,
| |
− | Зэв зіля сэні вӧрӧ,
| |
− | Кысь аддзас ракаӧс, дзик пыр
| |
− | Йӧр вомӧн уськӧдчас, оз видзӧд сэсся дыр.
| |
− | Дзонь тӧлысь сэні сійӧ оліс,
| |
− | Роч шобді видзӧмысла войяссӧ эз узь.
| |
− | Кӧть уна рака сэтчӧ воліс,
| |
− | Но кокыштны эз вермы ӧти тусь.
| |
− | Дерт, Чаньлӧн юралысь зэв бура гӧгӧрвоис,
| |
− | Кыдз колӧ видзны шобді нянь.
| |
− | Но бӧръя помас со мый сэсся лоис:
| |
− | Став мусӧ талялӧма Чань!
| |
− | Кор Петыр Ваньӧ локтіс видзан йӧрӧ,
| |
− | Сэн шобді шеп эз аддзы ӧти тор.
| |
− | Пыр сійӧ киас босьтіс зор
| |
− | Да шуис: «Коді уджсӧ тадзи керӧ,
| |
− | Ме сыкӧд лӧсьыд сёрнияс ог пан
| |
− | Да зорнас колскӧдышта тан!»
| |
− | Роч шобді кӧдзанінын Чаньсӧ сійӧ нӧйтӧ.
| |
− | Кодсюрӧ горзӧ: «Велӧд, велӧд йӧйтӧ!
| |
− | Мед мӧмӧтӧн оз чуж,
| |
− | Мед видзны му оз кутчысь, оз кӧ куж!»
| |
− |
| |
− | _______
| |
− |
| |
− | Код тані мӧмӧт, позьӧ гӧгӧрвоны.
| |
− | Тадз уджалігад бур оз вермы лоны.
| |
− | Кор Петыр Ваньлӧн мусӧ видзӧ Чань,
| |
− | Сэк Петыр Вань
| |
− | Оз сёйлы шобді нянь!
| |
− |
| |
− | 1925 во.
| |
− |
| |
− | <Колхозник Митрӧпан : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 155-157.>
| |
− |
| |
− | КОЛХОЗНИК МИТРӦПАН
| |
− |
| |
− | Колхозӧ пырис Митрӧпан
| |
− | Дай омӧль сёрнияс эз пан.
| |
− | Пыр долис: «Ладсӧ оз ков дзугны
| |
− | Да сёянторсӧ бура колӧ юкны,
| |
− | Мед быдӧн лоас пӧт
| |
− | Дай тшыгъялӧм оз тӧд!»
| |
− | Прӧдукта сеталігӧн горзіс сійӧ яра:
| |
− | «Мем колӧ нянь, мем колӧ сов,
| |
− | Мед пӧтас менам лов!
| |
− | Ті, гашкӧ, ладсӧ дзугны кӧсъяд бара?
| |
− | Тадз, ёртъяс, уджавны оз позь.
| |
− | Ме ачым ёсь
| |
− | Дай лэпта дзугысьяскӧд кось!»
| |
− | Му гӧрӧм-кӧдзӧм водзын заводитіс зіля
| |
− | Колхозса войтыр пӧвстын жӧдзны Митрӧпан:
| |
− | «Тэ, кылан, Ваньӧ, кылан, Пиля,
| |
− | Ми кыксё прӧчент вылӧ тыртам кӧдза план!
| |
− | Соцордйысьӧм ми муяс вылас восьтам
| |
− | Да ладсӧ лӧсьӧдам, мед пузяс миян вир.
| |
− | Ударнӧй норма серти сёянторсӧ босьтам
| |
− | Дай петам гӧрны пырысь-пыр!»
| |
− | Ударнӧй норма складысь гортӧ вайис
| |
− | Дай шуис шпыннялігтыр выль ударник-дядь:
| |
− | «Ме кодъюра кӧть садь,
| |
− | Пыр ошка тэнӧ, колхоз-бать!»
| |
− | Тадз шуӧм бӧрын пӧлать вылӧ кайис
| |
− | Да куйліс дас кык лун,
| |
− | Му гӧрны эз и мун.
| |
− | Кык тӧлысь мысти сиктса йӧзлы воис
| |
− | Зэв тэрмасяна турун пуктан кад.
| |
− | Ударнӧй норма Митрӧпан дядь сёйис
| |
− | Дай бара кутіс корсьны ассьыс лад.
| |
− | Колхоз правленьеысь оз петав,
| |
− | Пыр тоньгӧ юралысьлы: «Кывзы менӧ, зон,
| |
− | Тэ войдӧр няньтӧ унджык сетав,
| |
− | Мед ми вок уджалысьыд лоас збой да ён.
| |
− | Тэ ачыд, дона ёртӧй, тӧдан:
| |
− | Тшыг вӧлыд сёӧдтӧг оз гӧр
| |
− | Дай корӧ бурджык зӧр.
| |
− | А вӧлыдлы кӧ зӧртӧ горшас лӧдан,
| |
− | Сэк, муса вок,
| |
− | Зэв чожа ветлӧ сылӧн кок!»
| |
− | Колхоз правленье ытшкысьяслы лэдзис
| |
− | Нянь норма, шыдӧс, сакар, чай.
| |
− | Кыдз колӧ вӧчны, сідз и вӧчис.
| |
− | Тшӧтш Митрӧпанлы сюрис пай.
| |
− | Дась сетӧм няньсӧ сійӧ кутіс кӧтны,
| |
− | Но страдна чӧж эз вермыв гортысь петны:
| |
− | Кор висьӧ мыш,
| |
− | Кор висьӧ юр,
| |
− | Кор сылы пыж
| |
− | Оз некысь сюр.
| |
− | Кыдз сэсся видзьяс вылӧ вуджан
| |
− | Да пуктан вын ударнӧй уджын?
| |
− | Эз ытшкыв, куртлыв Митрӧпан,
| |
− | Эз гожъяв сылӧн чужӧмбан.
| |
− | Нянь идралігӧн зіля куйліс сійӧ,
| |
− | Колхозлысь мырсьӧмсӧ эз тӧд.
| |
− | Пыр вӧлі паччӧр вылын тӧрӧканӧс кыйӧ
| |
− | Да лудік вылӧ лэдзӧ уна сӧт.
| |
− | Ар бӧрын тӧвся кӧдзыд воис,
| |
− | Дыш Митрӧпанлы лои мат.
| |
− | Медбӧръя шӧрӧм сійӧ сёйис
| |
− | Да бара петіс корсьны лад.
| |
− | «Нянь юкан плансӧ, ёртъяс, энӧ дзугӧй! —
| |
− | Есь гӧлӧс лэптіс Митрӧпан. —
| |
− | Быд членлы ӧтмындаӧн сёянторсӧ юкӧй!
| |
− | Зэв лада тайӧ план!»
| |
− | Сэк шызис-гызис став колхозник котыр:
| |
− | «Эн бӧбӧд, зонмӧ, шань!
| |
− | Тэ паччӧр вылын куйлін, быттьӧ кань.
| |
− | Колхозсянь оз ло тэныд нянь!
| |
− | Тэ, Митрӧпан, медыджыд лодырь!
| |
− | Колхознӧй удж вылын эз пессьыв тэнад сой.
| |
− | Тэ эн кӧ уджав, он и сёй!»
| |
− | ________
| |
− |
| |
− | Дыш мортӧс он кӧ чорыдджыка велӧд,
| |
− | Да он кӧ чирышт да он ӧлӧд,
| |
− | Пыр коляс сійӧ дыш
| |
− | Дай удж вылын оз копырт ассьыс мыш.
| |
− |
| |
− | 1933 во.
| |
− |
| |
− | <Педьӧ да Рӧдьӧ : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 158-160.>
| |
− |
| |
− | ПЕДЬӦ ДА РӦДЬӦ
| |
− |
| |
− | Кык морт,
| |
− | Кык ёрт:
| |
− | Колхозник Педьӧ
| |
− | Да ӧтка олысь Рӧдьӧ
| |
− | Тшӧтш пуктісны пу доддьӧ пила-чер
| |
− | Да мӧдӧдчисны вӧрӧ лэдзны кер.
| |
− | Бригадаӧ сэн пырисны кыкнанныс
| |
− | Дай тӧдмалісны, кутшӧм налӧн мог
| |
− | Да ыджыд-ӧ вӧр лэдзан уджлӧн планыс
| |
− | Да баракъясад гажа али шог.
| |
− | Мӧд луннас Педьӧ кутіс шуны:
| |
− | «Тан, Рӧдьӧ ёрт,
| |
− | Дзик быттьӧ горт,
| |
− | Шыд-роктӧ оз ков весиг пуны,
| |
− | Чай, сакар, табак — ставыс дась.
| |
− | Кӧть нэм эн петав эськӧ тась!
| |
− | Дай оланіныд тані кыпыд, шоныд.
| |
− | Гӧрд пельӧсад вель уна книга эм.
| |
− | Сэн лыддьысям кӧ тэкӧд, вермас лоны,
| |
− | Мый миян югдыштас юр вем».
| |
− | Став вынсьыс мырсьӧ Педьӧ,
| |
− | Дас кубометрӧн муркӧдӧ быд лун.
| |
− | А ӧтка олысь Рӧдьӧ
| |
− | Оз Педьӧ туйӧд мун.
| |
− | Быд асыв сійӧ сёрмӧдчӧмӧн чеччӧ
| |
− | Да юӧ чай да нюжмасьӧ час-мӧд.
| |
− | Оз жалит кадсӧ видзны сэтчӧ,
| |
− | Кызь витысь куритчытӧг удж вылӧ оз пет.
| |
− | «Мем, — шуӧ, — тэрмасьнысӧ нинӧм.
| |
− | Мем зептӧ некод зарнисӧ оз кисьт.
| |
− | Дай ёнасӧ ме тільсьыныд ог лысьт:
| |
− | Пыр мыйкӧ висьӧ кынӧм
| |
− | Дай юкалыштӧ кок,
| |
− | Кор поводдяыс лёк».
| |
− | Эз вермыв сійӧ вӧчны ӧти лунӧ
| |
− | Кык кубометрысь уна,
| |
− | Кӧть збыльвылӧсӧ вӧлі кӧрт кодь ён
| |
− | Дай чужӧмбаныс гӧрдӧдӧма — дон.
| |
− | «Тэ дышӧдчан тай, Рӧдьӧ, —
| |
− | Сідз ӧтчыд сійӧс дивитыштіс Педьӧ. —
| |
− | Оз шогмы вӧрны лёльӧяс моз тан.
| |
− | Быть колӧ тыртны вося план!»
| |
− | «Ог аслым уджав! — Рӧдьӧ шуис скӧра. —
| |
− | Мый меным песлӧдлыны сой.
| |
− | Ме быдтор надзӧникӧн кера,
| |
− | Мед сӧмын коляс лун да вой!»
| |
− | «Да кывзы, Рӧдьӧ, дорам ми выль олӧм...»
| |
− | «Ог кывзы нинӧмтор
| |
− | Дай тэнсьыд, Педьӧ, индӧдъяс ог кор!
| |
− | Ме ачым тӧда, овны кыдзи колӧ.
| |
− | Тэ ме вылӧ эн во.
| |
− | Сэсь тэныд бур оз ло!»
| |
− | «Тэ кывзы, кывзы», — Педьӧ кайтіс бара
| |
− | Дай кӧсйис висьтавлыны ставсӧ гӧгӧрбок.
| |
− | Но Рӧдьӧ мӧдысь крапкис яра:
| |
− | «Ог кывзы тэнӧ, ог!
| |
− | Тэ мукӧд водзын небыд парнад чупкы,
| |
− | Мем тэкӧд сёрнитнысӧ дыш!»
| |
− | Тадз шуис, сэсся пельсӧ ассьыс тупкис
| |
− | Дай вӧрсьыс регыд пышйис, быттьӧ шыш.
| |
− | Мый таысь артмис, позьӧ тӧдны.
| |
− | Эз босьтлы Рӧдьӧ нянь ни сьӧм,
| |
− | Эз лӧсьӧд аслыс пась ни кӧм.
| |
− | Эз понды пышъялігас кынӧм сылӧн пӧтны,
| |
− | Дзик лои быттьӧ бордтӧм чикышкай
| |
− | Дай бурсӧ государстволы эз вай.
| |
− | Кык норма вӧрын Педьӧ тыртіс
| |
− | Дай босьтіс уна сьӧм да мукӧдтор.
| |
− | Ударник пӧвстӧ ачыс асьсӧ пыртіс
| |
− | Дай кӧсйӧ тадзи уджавны кӧть кор.
| |
− | Кӧн Педьӧ сяма войтыр уна,
| |
− | Выль олӧм сэні ёнмӧ лунысь лунӧ.
| |
− | Кӧн Рӧдьӧ сяма йӧзыс эм,
| |
− | Сэн налысь колӧ югдӧдны юр вем,
| |
− | Мед помасяс лёк пемыдлунлӧн нэм.
| |
− |
| |
− | 1933 во.
| |
− |
| |
− | <Гриша дядь да кӧин : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 161-162.>
| |
− |
| |
− | ГРИША ДЯДЬ ДА КӦИН
| |
− |
| |
− | Потш кералігӧн аддзис Гриша дядь,
| |
− | Кыдз мисьтӧм кӧин личкис сылысь ыжсӧ
| |
− | Да ыжлы бокас сатшкис лэчыд гыжсӧ.
| |
− | Дерт, Гриша сэні пузис сынисадь:
| |
− | «Ак, адгорш, мый тэ вӧчан?
| |
− | Ак, яндысьтӧм тэ син!
| |
− | Тэ мыйла кусӧ ӧсьтукыслысь лэдзан?
| |
− | Тан тэныд абу бальӧ начканін!
| |
− | (А кӧин ыжлысь горшсӧ йирӧ
| |
− | Да пиньнас пыдӧджык на пырӧ).
| |
− | Ой-ой, эн вӧрзьӧд, муса зонмӧй, эн!
| |
− | Бур сямыд тэнад кӧн?
| |
− | Тэ мыйла ловъя ловсӧ пӧдтан?
| |
− | Эн, дона кӧин, дур.
| |
− | Мун мукӧдлаӧ корсьны кынӧмпӧттӧ
| |
− | Да балюкӧс эн пур!
| |
− | (А кӧин косялӧ нин коньӧр ыжлысь кусӧ
| |
− | Да пӧсь виръяйнас лякӧсьтӧ сьӧд мусӧ).
| |
− | Ой-ой! Ой-ой!
| |
− | Эн ставнас сёй!
| |
− | Тэ збыль тай вӧлӧмыд рӧзбой!
| |
− | Ме та бӧрын ог казьтыв тэнӧ бурӧн,
| |
− | Пыр понда тэнӧ шуны: вӧрса шыш!
| |
− | Мед тэныд эськӧ вӧйны кӧнкӧ нюрын
| |
− | Да шӧрипӧв мед чегас тэнад мыш!..»
| |
− | Дыр тадзи Гриша кӧин водзын бовгис
| |
− | Да лэдзис чорыд сӧт.
| |
− | А кӧин ыжсӧ помаліс да довгис,
| |
− | Дзик голяӧдзыс пӧт.
| |
− | ________
| |
− |
| |
− | Ме эськӧ вӧзйи кодлысюрӧ
| |
− | Со кутшӧм индӧд босьтны юрӧ:
| |
− | Куш больӧдчӧмнад нинӧм сэн он кер,
| |
− | Кӧн колӧ шы да чер.
| |
− |
| |
− | 1934 во.
| |
− |
| |
− | <Миш Васьлӧн план. (Сиа головотяпъяслы) : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 163-165.>
| |
− |
| |
− | МИШ ВАСЬЛӦН ПЛАН
| |
− | (Сиа головотяпъяслы)
| |
− |
| |
− | Миш Васьӧс пуксьӧдісны юралысьӧн Орсӧ.
| |
− | Кыдз юравнысӧ мӧвпалӧ Миш Вась:
| |
− | «Ме тӧда Орслысь коланторсӧ —
| |
− | Мед сёян-юан лоас уджалысьлы дась!
| |
− | Ме плантӧг уджавны ог кутчысь,
| |
− | Ме плантӧг ог и лэптыв ки.
| |
− | Нёль воӧн тыртім тай вит вося плантӧ ми.
| |
− | Вын-эбӧс сы вылӧ тай судзсис.
| |
− | Ме сідзжӧ вӧчны кута тан,
| |
− | Лёксямӧн юралӧм ог пан —
| |
− | Медвойдӧр гижа план!»
| |
− | Миш Васьлӧн Орсас уна вӧлі скӧтыс
| |
− | Дай эз вӧв этша му да видз.
| |
− | Мед эськӧ скӧтыс бура пӧтіс,
| |
− | Дерт, колӧ юравнысӧ лючкиджыка сідз.
| |
− | Веж турун заптыны кӧ кужан,
| |
− | Став мӧскыс лоас тшӧг.
| |
− | Ас заптӧм яйӧн восӧ сэки вуджан.
| |
− | А мӧссӧ лысьтыштан кӧ, лоас йӧв и нӧк.
| |
− | А чери кыйыськӧд кӧ договорсӧ вӧчан
| |
− | Да ставсӧ арталан да тэчан,
| |
− | Быдпӧлӧс прӧдуктаӧн Орсыс лоас тыр
| |
− | И уджалысьлӧн долыдлун оз быр.
| |
− | Кык вежон аслас кабинетын
| |
− | Миш Вась пыр пукаліс, выль плансӧ гижигтыр.
| |
− | Мыйсюрӧ перӧнас эз ныр,
| |
− | А пӧтӧлӧкӧ видзӧдіс зэв дыр,
| |
− | Да сы бӧрын нин водзӧ няжгис сэтӧн,
| |
− | Эз вунӧд ӧти лун,
| |
− | Став вося уджсӧ тӧдіс, быттьӧ тун.
| |
− | План эштӧм бӧрын пуктіс перӧ
| |
− | Да горӧдіс Миш Вась:
| |
− | «Ме ӧні ог нин кольччы бӧрӧ!
| |
− | Кыдз Орснас веськӧдлыны, видзӧд сӧмын тась!
| |
− | Со тані гижӧма, кор складысь пызьсӧ вайны,
| |
− | Кор пӧжавны вӧр лэдзысьяслы нянь,
| |
− | Кор ягӧ прӧдуктаӧн кайны,
| |
− | Кор кызь пуд чери кӧвтас кыйсьысь Вань,
| |
− | Кор мӧскӧс начкыны, кор яйсӧ сылысь пуны,
| |
− | Кор ачымӧс ударник нимӧн шуны,
| |
− | Кор ытшкыны, кор куртны кутшӧм видз,
| |
− | Кор вӧчны тадз, кор вӧчны сідз.
| |
− | Быд керӧм вылӧ индалӧма часъяс
| |
− | Да пуктӧма лыдпасъяс.
| |
− | Кӧть мӧвпалігам кольмис менам юр,
| |
− | А планыс лои бур!»
| |
− | Выль план серти Миш Васьлӧн уджыс мунӧ.
| |
− | Мый сылӧн артмӧ — аддзӧ тӧлка йӧз.
| |
− | Орс гидысь сійӧ ӧти гожся лунӧ
| |
− | План шуӧм кузя начкис куим мӧс.
| |
− | Но эз вӧв бӧчкаясыд сылӧн,
| |
− | А бӧчкаястӧг солавны оз позь.
| |
− | Став яйсӧ лон кольны сісьмӧм вылӧ.
| |
− | Жар поводдякӧд он тай лэпты кось!
| |
− | Корсюрӧ чери кыйысь кыскӧ
| |
− | Дзонь мешӧк гырысь сир.
| |
− | Но юралысьлӧн чатырвидзӧ ныр:
| |
− | «Мем войдӧр колӧ ёді, — сійӧ бызгӧ, —
| |
− | А кытчӧдз ёді лыд эз тыр,
| |
− | Тэ сирнад татчӧ эн и пыр!»
| |
− | Оз примит сиръяссӧ, а ёдіыс оз шедлы.
| |
− | Он кывлы Орсын чери дук.
| |
− | Дерт, кыйтӧм ёді помсьыс рушкуыд оз пӧтлы,
| |
− | Но плантӧ сир вӧсна он дзуг!
| |
− | Кор страдна пансис,
| |
− | Пыр аддзис сійӧ плансьыс,
| |
− | Кыдз колӧ уджнас веськӧдлыны сэн:
| |
− | Кор ытшкыны да кӧн,
| |
− | Кор куртны турунсӧ, кор зорӧдъясӧ тэчны,
| |
− | Кор пуктасъяссӧ шойччӧг вылӧ лэдзны.
| |
− | План индӧд серти муркӧдчӧ Миш Вась,
| |
− | Мед видзан скӧтлы кӧрым лоас дась.
| |
− | Дерт, мырсис сійӧ пӧся,
| |
− | Но кыдзкӧ поводдяыд планыдкӧд эз лӧсяв.
| |
− | Кор ытшкӧ — мича сэки лун;
| |
− | Кор куртӧ, чӧвтӧ — сэки зэрӧ,
| |
− | Став ваыс пырӧ зорӧд шӧрӧ,
| |
− | Оз мукӧдлаӧ мун.
| |
− | А кодкӧ та вылӧ кӧ мургӧ,
| |
− | Миш Васьлӧн чуньыс стенӧ зургӧ:
| |
− | «Со, видзӧд тан,
| |
− | Мый шуӧ план!
| |
− | Ме плантӧг куртӧмсӧ ог пан!»
| |
− | Веж турун пыдди артмис сылӧн куйӧд.
| |
− | Но та вылӧ тэ индавлы кӧть эн,
| |
− | Пыр довгӧ Васюк аслас туйӧд,
| |
− | Он некыдз сійӧс вен.
| |
− | Вӧр лэдзанінӧ няньсӧ сэки нуӧ,
| |
− | Кор йӧзыс сэтчӧ эз на пет.
| |
− | А войтыръяслӧн уджыс сэн кор пуӧ,
| |
− | План оз кӧ тшӧкты, нинӧмтор оз сет.
| |
− | Код тӧдас, дыр-ӧ эськӧ Орсас
| |
− | План гижысь тадзи нырсис, ворсіс,
| |
− | Но сылы горӧдісны: стоп!
| |
− | Да Орссьыс шыбитісны — шнёп!
| |
− | Эз инды эськӧ планыс судӧ сюрӧм,
| |
− | Но судыд планкӧд лыддьысьны эз кут.
| |
− | Вель ыджыд вӧлі Васьлӧн дурӧм:
| |
− | Дас во чӧж пукалыштны шуис сылы суд.
| |
− | __________
| |
− |
| |
− | Быд юралысь, дерт, планъяс серти олӧ,
| |
− | Но плансӧ бура вӧчны колӧ.
| |
− | А няжгасны кӧ плансӧ бюрократ
| |
− | Да прӧсуж нисьӧ йӧй головотяп,
| |
− | Сэк омӧль лоас результат.
| |
− |
| |
− | <Иван Иваныч : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 166-168.>
| |
− |
| |
− | ИВАН ИВАНЫЧ
| |
− |
| |
− | Кӧть гожӧмын, кӧть тӧлын
| |
− | Иван Иваныч волывліс быд лун
| |
− | Ас трестӧ, кӧні юралысьӧн вӧлі
| |
− | И код помысь пыр рушку вӧлі дун.
| |
− | «Здорово, другъяс! — пыригмозыс кайтас
| |
− | Да чабыртлас кодсюрӧяслы ки. —
| |
− | Но мый нин керад талун ті?
| |
− | Дерт, зіля уджалад, ме чайта.
| |
− | Зэв бур, зэв бур!»
| |
− | Тадз шуӧм бӧрын чатӧртыштас юр,
| |
− | Збой воськовъясӧн пырас кабинетӧ
| |
− | Да лыддьытӧгыс кырымавлас сэтӧн
| |
− | Вель уна бумага да выль приказ гоз-мӧд,
| |
− | А мый йылысь — оз тӧд:
| |
− | Ӧд ставсӧ ӧти юрӧ он пӧ лӧд!
| |
− | Иван Иваныч
| |
− | Оліс тані,
| |
− | Кыдз шусьӧ, шынитӧв,
| |
− | Стрӧг юралысьӧн, мукӧд моз, эз вӧв,
| |
− | Быд служащӧйӧс шуліс муса другӧн,
| |
− | А кывлас кӧ, мый служащӧйыс код
| |
− | Да ассьыс уджсӧ дзугӧ,
| |
− | Пыр шуас сылы: «Мун да вод!
| |
− | Кор пальӧдчан, сэк уджыд озджык чот!»
| |
− | Иван Иваныч мукӧд лунӧ,
| |
− | Кор сылӧн позялыштас кок,
| |
− | Отделъяс кузя гуляйтігмоз мунӧ
| |
− | Да мелі синмӧн дзоргӧ гӧгӧрбок.
| |
− | Быд жырйын гажа больгӧм кылӧ,
| |
− | Дзик быттьӧ воис праздничайтан кад.
| |
− | Код юӧ чай, код мыйкӧ сьылӧ,
| |
− | А мукӧдъяслӧн ныр улас шахмат.
| |
− | «Людмила Савишна, мый керан?
| |
− | Тэ бара чайник гӧгӧр вӧран?»
| |
− | «Иван Иваныч, ха, ха, ха!
| |
− | Ме квайтӧдысь нин бруньга тан пӧсь ва».
| |
− | «Бур, бур! — Иван Иваныч шуӧ, —
| |
− | Горш косьмӧм дырйи быдӧн юӧ».
| |
− | А тэ, том ныв,
| |
− | Тан кутшӧм помка кузя сьылан сьыланкыв?»
| |
− | «Ме сьыла сы вӧсна, мый гажа...»
| |
− | «Шань, шань,
| |
− | Бур ань!
| |
− | Ме ачым тадз жӧ сьывлі важӧн».
| |
− | «А, шахматистъяс, тіян кыдз?
| |
− | Тэ, зонмӧ, ветлы тадзи, а тэ сідз
| |
− | Да тураяссӧ видз.
| |
− | А коді эстӧн пызан улас узьӧ?»
| |
− | «Иван Иваныч, сэн главбух,
| |
− | Литр вина юис аслас нимлун кузя...»
| |
− | «Бур, бур! А кывзы, муса друг,
| |
− | Ме мыйкӧ юрисконсультӧс ог аддзы?»
| |
− | «Нёль лун эз волы сійӧ татчӧ,
| |
− | Кыдз быттьӧ абу сылы мог...»
| |
− | «Но, гашкӧ, сійӧ висьмӧмла эз лок, —
| |
− | Иван Иваныч вочавидзӧ. —
| |
− | Кор бурдас, локтас пырысь-пыр. —
| |
− | Бур, бур! Ме аддза, тані кыдзи
| |
− | Ті муркӧдчанныд сьылігтыр.
| |
− | А кӧні сьылӧм, ӧдыс сэн оз быр!»
| |
− | Иван Иванычлы зэв долыд
| |
− | И нюмӧн тырӧ чужӧмбан.
| |
− | Став служащӧйлӧн ворсӧ лолыс:
| |
− | «Иван Иваныч миян шань!»
| |
− | Но татшӧм шаньлун трестлы сувтіс сола
| |
− | Да кисьтіс сійӧс дзик.
| |
− | Джын уджалысьыс удж вылӧ оз волы,
| |
− | И некод дисциплинасӧ оз пык.
| |
− | Иван Иваныч эськӧ дыр на
| |
− | Эз казяв нинӧмтор,
| |
− | Но сэтчӧ нырсӧ сюйис прокурор
| |
− | Да пыдӧ кутіс пырны:
| |
− | Код тайӧ вӧчис, кор да кыдз
| |
− | Да мыйла служакъясыс вельмӧмаӧсь сідз?
| |
− | А сэсся дзоньнас эрдӧ петіс
| |
− | Иван Иванычлӧн трест кисьтӧм кузя мыж..
| |
− | Суд сылы мырдӧна удж сетіс,
| |
− | Бур сямӧн уджавны кӧ вӧлі сылы дыш.
| |
− | ________
| |
− |
| |
− | Иван Иванычьясыс эз на миян бырны,
| |
− | Но найӧс позьӧ эрдӧдны да зырны.
| |
− | Прогульщиклы да лодырлы — война!
| |
− | Тадз шуис став страна.
| |
− |
| |
− | 1939 во.
| |
− |
| |
− | <Самӧвар : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 169.>
| |
− |
| |
− | САМӦВАР
| |
− |
| |
− | Выль самӧвар
| |
− | Трубасьыс лэдзӧ пар,
| |
− | Зэв яра варгӧ-пуӧ
| |
− | Да пызан вылӧ кылӧдчӧмӧн шуӧ:
| |
− | «Ак, кутшӧм мича менам чужӧмбан!
| |
− | Ме тан
| |
− | Став мукӧдпӧлӧс дозмукъясысь дона!
| |
− | Ӧд быдӧн вермас гӧгӧрвоны,
| |
− | Мый кӧн ме югъяла да пуа-варга тадз,
| |
− | Сэн позяс шыбитны став гырнич, пӧрт да рач!»
| |
− | Тшап самӧварлы вочавидзис
| |
− | Сьӧд чугун пӧрт:
| |
− | «Ме шензя, мыйла ошйысян тэ сідзи.
| |
− | Тэ мича, дерт,
| |
− | Но пузьӧдны куш васӧ сӧмын верман,
| |
− | А ковмылас кӧ пуны шыд да рок,
| |
− | Тэ дзик пыр йӧрман
| |
− | Да шогмытӧмӧн лоан гӧгӧрбок.
| |
− | Быд дозмуклӧн эм аслас удж да мог!»
| |
− | _________
| |
− |
| |
− | Оз уна бурыс сэтысь чукты,
| |
− | Кор пуксяс веськӧдлысьӧ асьсӧ ошкысь морт:
| |
− | Пыр чатӧртӧма нырсӧ татшӧм ёрт,
| |
− | А мукӧдъяслысь уджсӧ пыдди оз и пукты.
| |
− | Куш больгӧм вылӧ сӧмын сійӧ яр,
| |
− | Кыдз пузьӧм самӧвар.
| |
− |
| |
− | 1941 во.
| |
− |
| |
− | <Часлы, часлы… : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 170.>
| |
− |
| |
− | ЧАСЛЫ, ЧАСЛЫ...
| |
− |
| |
− | Кӧть кутшӧм ковмас тыртны план,
| |
− | Колхозса юралысь Степан
| |
− | Пыр дольӧ: «Часлы, часлы, ставсӧ вӧчам
| |
− | Ми бурджыка да стӧча!»
| |
− | А уджсӧ панны ковмас кор,
| |
− | Степанлӧн сэки юрыс луддзӧ.
| |
− | «Дерт, — шуӧ, — вынным миян судзсьӧ.
| |
− | Но... часлы, часлы... абу на ӧд сёр.
| |
− | Тан войдӧр колӧ артыштны мем аслым,
| |
− | Кыдз заводитны уджсӧ... Часлы, часлы...
| |
− | Дай мукӧдпӧлӧс уджыс мед оз коль...
| |
− | Ме... часлы, часлы... мӧвпышта лун нёль».
| |
− | Кад мунӧ водзӧ, а Степанлӧн
| |
− | Оз некыдз нюжмасьӧмыс быр.
| |
− | Срок зэв нин матіник, а планлӧн
| |
− | Оз весиг коймӧд юкӧн тыр.
| |
− | «Вай ӧддзӧдышт!»— кодсюрӧ шуӧ сылы.
| |
− | А та вылӧ Степансянь сӧмын кылӧ:
| |
− | «Ме... часлы, часлы... лӧсьӧда бур лад,
| |
− | Кор воас кад.
| |
− | Ме та вылӧ зэв рад!»
| |
− | Тадз сійӧ часлыасис сэтчӧдз,
| |
− | Мый весиг джынвыйӧдз эз вермы тыртны план.
| |
− | __________
| |
− |
| |
− | Ми содтам тан,
| |
− | Мый уджлӧн ӧдыс улӧ сэні лэччӧ,
| |
− | Кӧн ставыс «часлы» ногӧн вӧчсьӧ,
| |
− | Кӧть веськӧдлысьыс абу нин Степан.
| |
− |
| |
− | 1941 во.
| |
− |
| |
− | <Сизим ур да гайка : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 171-172.>
| |
− |
| |
− | СИЗИМ УР ДА ГАЙКА
| |
− |
| |
− | Колхозник Якӧ
| |
− | Тшак вотны ветліс ягӧ
| |
− | Да ӧктіс рыжик куим гоз.
| |
− | Сэсь гортӧ локтігмоз
| |
− | Пыр ропкис: «Лёк жӧ сямыд тайӧ туйлӧн!
| |
− | Со кутшӧм няйт! Он таті ӧдйӧ тюр!»
| |
− | А видзӧдлас да, куйлӧ
| |
− | Туй шӧрас деньга — сизим ур.
| |
− | «Ак, — сувтіс Якӧ, — босьтны тайӧс лоас!
| |
− | Кӧть сизим урыд вывті ичӧт сьӧм,
| |
− | А век жӧ кӧрӧб истӧг шедас мем.
| |
− | Дерт, этша барыш татысь воас,
| |
− | Но кольны аддзӧмтор оз позь.
| |
− | Мый тэныд сюрӧ, сійӧс босьт!»
| |
− | Тадз шуӧм бӧрын сизим урсӧ лэптіс
| |
− | Да сюйис зептас,
| |
− | А сэсся, зепсӧ кутігтыр,
| |
− | Туй кузя водзӧ муніс пыр.
| |
− | «А тайӧ мый нин?— бара сувтіс Якӧ. —
| |
− | Мӧд, гашкӧ, сизим ур? Да часлы... Тьфу, лешак!
| |
− | Тан куйлӧ гайка, няйтӧн лякӧм,
| |
− | Кыдз быттьӧ ыргӧн юра гаг.
| |
− | Тан неважӧн на трактор вӧлі кылӧ.
| |
− | Дерт, сідзкӧ, тайӧ гайка сылӧн.
| |
− | А усьӧма кӧ, абу меным шог.
| |
− | Ӧд трактористлӧн тайӧ мог!»
| |
− | Зз сэсся сэні Якӧ мӧдтор бовгы,
| |
− | Эз лэпты гайка, гортӧ довгис.
| |
− | А тайӧ вошӧм гайка вӧсна дзик
| |
− | Колхознӧй трактор сулаліс лун кык.
| |
− | __________
| |
− |
| |
− | Кӧн гӧгӧрвотӧмъясыс эмӧсь
| |
− | Да налӧн омӧля кӧ уджалӧ юр вемыс,
| |
− | Сэн медся лоас бур,
| |
− | Кор налы югдӧдыштан юр.
| |
− |
| |
− | 1941 во.
| |
− |
| |
− | <Юр бергӧдчис : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 173-174.>
| |
− |
| |
− | ЮР БЕРГӦДЧИС
| |
− |
| |
− | Обозын вӧлі дас квайт вӧв,
| |
− | А зав обозӧн вӧлі Лысков.
| |
− | Мог сылӧн сэтшӧм: ар и тӧв
| |
− | Пес кражъяс вӧрысь карӧ кыскав,
| |
− | Мед шоналас быд пач
| |
− | Да олысьяслы лӧсьыд лоас тадз.
| |
− | Эз юлы Лысков сур ни вина,
| |
− | Эз дыша уджав, вӧлі зіль.
| |
− | Но кыдзкӧ сылы сетісны машина —
| |
− | Дзик выль
| |
− | Автомобиль.
| |
− | Пыр бергӧдчыштіс Лысков ёртлӧн юрыс:
| |
− | «Эм менам ӧні вына грузӧвик!
| |
− | А гашкӧ, регыд лоас кык!
| |
− | Ён вороп киӧ меным сюрис.
| |
− | Машинанад ме нинӧмысь ог пов.
| |
− | Мем ӧні весиг ӧтик вӧв оз ков!»
| |
− | Начальник ордӧ муніс Лысков
| |
− | Да шуис: «Нинӧмла обоз!
| |
− | Выль грузӧвик вылас ме кыска
| |
− | Став пессӧ ворсігмоз».
| |
− | Начальник чуймис, сэсся ошкис сійӧс:
| |
− | «Но, зонмӧ, сюсь жӧ тэ!
| |
− | Сдайт вӧвъяссӧ да додьяссӧ да сийӧс.
| |
− | Приказсӧ дзик пыр гижа ме».
| |
− | Эз лоны вӧвъяс. На пыдди машина
| |
− | Зэв ыджыд вына.
| |
− | Но Лысков ёртлы петкӧдчис лун мысьт,
| |
− | Мый грузӧвикыс вӧр пытшкӧ оз письт.
| |
− | А пессӧ кералӧны вӧрын.
| |
− | Машинатӧ он некыдз сэтчӧ сюй.
| |
− | «Дерт, — шуӧ Лысков, — татчӧ эськӧ горин,
| |
− | Быд пу костын кӧ вӧлі паськыд туй.
| |
− | Сэк эськӧ ме став пессӧ татысь ӧвті
| |
− | Да грузӧвикӧ сӧвті.
| |
− | Бур туй кӧ вӧлі, шензис эськӧ йӧз,
| |
− | Кыдз кужа кыскавны ме пес!»
| |
− | Бур туй йылысь сэн дыр на Лысков долис.
| |
− | А карыс пестӧг колис.
| |
− | __________
| |
− |
| |
− | Ми татшӧм мортлы шуим эськӧ сідз:
| |
− | «Эм мывкыдыд кӧ, юрад сійӧс видз
| |
− | Да войдӧр ставсӧ артав стӧча,
| |
− | А мӧмӧт ногӧн нинӧмтор эн вӧчав.
| |
− | Ӧд вывті абу бур,
| |
− | Кор уджалысьлӧн бергӧдчывлӧ юр!»
| |
− |
| |
− | 1941 во.
| |
− |
| |
− | <Торгун : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 175.>
| |
− |
| |
− | ТОРГУН
| |
− |
| |
− | Вӧв котыр ӧтчыд сэтшӧм сёрни паніс:
| |
− | «Зэв ылысь, ёртъяс, колӧ вайны зӧр.
| |
− | Ті асьныд тӧдад, миян тані
| |
− | Вель уна пӧрӧдӧма кер.
| |
− | А гӧртӧгыс оз ёнмы миян морӧс,
| |
− | Оз понды ветлӧдлыны кок.
| |
− | Вӧр кыскӧм дзикӧдз сэки орас,
| |
− | А татшӧм делӧ вывті лёк.
| |
− | Ми сідзкӧ, ёртъяс, аски зӧрла мунам,
| |
− | Кӧть сьӧкыдторйыс лоас уна:
| |
− | Ӧд туйыс няйтӧсь да и кузь.
| |
− | Мед некод аски дыр оз узь!»
| |
− | «Ми огӧ аски — талун туйӧ петам! —
| |
− | Сэн гӧлӧс лэптіс Торгун нима вӧв, —
| |
− | Быд доддьӧ ми ветымын пудйӧн лӧдам
| |
− | Да зіля ветлам зӧрла куимпӧв!»
| |
− | Вӧв чукӧр чуймис: «Мый тэ лоин?
| |
− | Ветымын лудсӧ ваян кыдз?
| |
− | Тэ, гашкӧ, кода турун сёйин
| |
− | Да сы вӧсна и сӧран сідз?»
| |
− | «Ті кывзӧй менӧ! — Торгун гӧрдлӧ-горзӧ, —
| |
− | Ме чайта, гӧгӧрвоад ті,
| |
− | Мый выль ударникъясӧн вермам лоны ми.
| |
− | А быд ударниклӧн пӧсь вирыс пуӧ-ворсӧ,
| |
− | Ударник-вӧлыд, майбыр, оз нин дуд.
| |
− | Ме ӧтнам босьтча кыскыны сё пуд!»
| |
− | Дыр ещӧ Торгун торгис сэні
| |
− | Да тӧдчӧдіс, мый ӧні
| |
− | Дышлунӧн овны некодлы оз ков,
| |
− | Мый сійӧ ачыс сьӧкыдысь оз пов
| |
− | Да пуктас уджӧ ассьыс лов.
| |
− | Вӧв чукӧр шуис: «Кызь вит пудйӧн ваям,
| |
− | Кыдз тшӧктӧ миян вын».
| |
− | Тадз шуӧм бӧрын мӧдӧдчисны найӧ,
| |
− | А Торгун дзебсис гидня сайӧ
| |
− | Да оліс сэні суткиджын,
| |
− | Мед сэсь оз казяв сійӧс конюхъяслӧн син.
| |
− | Кор зӧрйыс воис, сэки бара
| |
− | Сюсь Торгун пондіс торгыны зэв яра,
| |
− | Мый колӧ ӧдйӧ кыскыны став кер,
| |
− | А зӧрла мунтӧм йылысь нинӧмтор эз гарав
| |
− | Да дундытӧдзыс сёйис вайӧм зӧр.
| |
− | Вӧр кыскӧм пансис кыпыд горӧн.
| |
− | Вӧв котыр мырсьӧ вой и лун.
| |
− | А Торгун оз и волы керъяс дорӧ,
| |
− | Оз ёртъяс дінӧ мун,
| |
− | А сӧмын ылісянь вӧр кыскӧм вылӧ дзоргӧ
| |
− | Да торгӧ, торгӧ, торгӧ, торгӧ,
| |
− | Кӧть серав сы вылын, кӧть бӧрд...
| |
− | _________
| |
− |
| |
− | Тан позьӧ шуны, дерт:
| |
− | Бурторсӧ Торгунлысь эн виччысь,
| |
− | Кор сійӧ ачыс уджыскӧд оз йитчы
| |
− | Да кӧсйӧмторсӧ олӧмӧ оз пӧрт.
| |
− |
| |
− | 1941 во.
| |
− |
| |
− | <Кык друг : басня // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 177-178.>
| |
− |
| |
− | КЫК ДРУГ
| |
− |
| |
− | Финансӧвӧй отделын
| |
− | Збой служащӧйӧн вӧлі
| |
− | Степан Петрович Петухов.
| |
− | Отделас сійӧ некодысь эз пов.
| |
− | А сы вӧсна эз пов, мый мукӧд рытӧ
| |
− | Главбухкӧд ӧтув юліс вина-сур.
| |
− | Дерт, тайӧ абу бур,
| |
− | Но юыштӧны кытӧн,
| |
− | Сэн мӧда-мӧдлы быдӧн,
| |
− | Кыдз шусьӧ, муса вок
| |
− | Дай вунӧдлывлӧ службавывса мог.
| |
− | Степан Петрович тӧдіс анекдотъяс:
| |
− | Кыдз рушку быдтіс важ купеч,
| |
− | Кыдз бескӧд окасисны попъяс,
| |
− | Кыдз томмис, ёнмис пӧрысь пӧч.
| |
− | Быд пызан водзын сувтыштлас да сӧрас,
| |
− | А кывзысьяслы — теш.
| |
− | Тадз больгӧдчас да час-мӧд мыйкӧ керас,
| |
− | А сэсся оз нин петкӧдчыв лун чӧж.
| |
− | Зэв лӧсьыд вӧлі сылӧн олӧм.
| |
− | Но став йӧз корӧм кузя петіс выль Указ,
| |
− | Мый служакъяслы уджавнысӧ колӧ
| |
− | Быд лун кӧкъямыс час.
| |
− | Степан Петрович шай-паймуні:
| |
− | «Но, зонмӧ... аттӧ... Кыдз нӧ сідз?
| |
− | Кӧкъямыс час тан зумгырвидз!
| |
− | Оз весиг позь и вина юны
| |
− | Занятье вылӧ мунігмоз,
| |
− | Кӧть вомад сыысь кос!»
| |
− | Собранье вылын кужис сійӧ шуны,
| |
− | Мый оз ков дышӧдчыны весиг ӧти здук.
| |
− | Но тайӧ кывйыс сылӧн вуні,
| |
− | Кор сылы вашнитіс главбух:
| |
− | «Тэ сӧмын аслад пызан сайын пукав
| |
− | Да коддзыштан кӧ, стенъяссӧ эн люкав,
| |
− | А тыртан кӧ час лыд,
| |
− | Оз некод тэнӧ вид».
| |
− | Степан Петрович та бӧрын эз чеччыв
| |
− | Ас пызан сайысь, садьюра кӧть код.
| |
− | Пыр пукалӧ, но уджалӧм оз тӧдчы,
| |
− | А сӧмын киссьӧ анекдот.
| |
− | Быд рыт главбухкӧд вина юӧ
| |
− | Да бара некодысь оз пов,
| |
− | Кӧть уна ёртлысь кывлӧ шуӧм:
| |
− | «Эн ышмы, Петухов!»
| |
− | Гоз-мӧдысь сійӧс ӧлӧдлісны стрӧга
| |
− | Да велӧдлісны, овны колӧ кыдз.
| |
− | Но Петухов пыр вочавидзис сідз:
| |
− | «Ме пызан сайын пукала бурногӧн
| |
− | Кӧкъямыс час быд лун.
| |
− | Час лыдыд менам, майбырӧй, оз вун!»
| |
− | Час лыдсӧ, дерт, эськӧ тэ тӧдан,
| |
− | Степан Петрович, муса друг.
| |
− | Но кодлы, кутшӧм пӧльзасӧ тэ сетан?
| |
− | Дзик некутшӧмӧс... Кывзы тшӧтш, главбух!
| |
− | Ті зіля гуляйтінныд кыкӧн,
| |
− | Эн пырлӧй мӧда-мӧдкӧд зыкӧ,
| |
− | Кыдз муса зонкӧд авъя ныв.
| |
− | Эз мӧрччы тіянлы бур кыв.
| |
− | А сідзкӧ, тіян дружба мед оз дзугсьы,
| |
− | Мед ті он вунӧдлӧй, кыдз юлід вина-сур,
| |
− | Судебнӧй скамья вылӧ орччӧн, кык друг, пуксьӧй.
| |
− | Од судлӧн велӧдӧмыс зэв жӧ лоас бур.
| |
− |
| |
− | 1941 во.
| |
− |
| |
− | == ОПЕРЕТКАЯС ==
| |
− |
| |
− | <Настук : оперетка // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 181-210.>
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− | Сьылӧмӧн ворсантор коллективизация заводитчан кадысь
| |
− |
| |
− | Озыра олысь крестьянинлӧн керка. Джодж пасьталаыс вольсалӧма унапӧлӧс рӧма джодждӧраяс. Стенъяс шпалеритӧма. Пельӧсас вит кымын ӧбраз. На водзын ӧшалӧ лампада. Ӧбразъяс улын пызан. Паныд стенас куим ӧшинь. Ӧтиыс восьтӧма. Восьса ӧшинь дорын пукалӧ Настук, кӧзяинлӧн слуга-батрачка, омӧлик ситеч платьеа, ачыс жугылькодь.
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Праздник лунӧ керкаын
| |
− | Пукавны зэв шог.
| |
− | Коркӧ бара гуляйтныд
| |
− | Петны верма ог?
| |
− |
| |
− | Вичко кындзи некытчӧ
| |
− | Кӧзяин оз лэдз,
| |
− | Быттьӧкӧ ме кутшӧмкӧ
| |
− | Пиньтӧм пӧрысь пӧч.
| |
− |
| |
− | Талун асыв шуис мем:
| |
− | «Кӧть батрачка тэ,
| |
− | Век жӧ тэнад лов вӧсна
| |
− | Тӧждыся пӧ ме.
| |
− |
| |
− | Зіля котӧрт вичкоӧ,
| |
− | Енмыд мед оз вун.
| |
− | Сэсся пукав керкаын,
| |
− | Некытчӧ эн мун».
| |
− |
| |
− | Мыйла меным вичкоыд?
| |
− | Мыйла меным ен?
| |
− | Мыр моз сӧмын сулалан
| |
− | Ӧбраз водзас сэн.
| |
− |
| |
− | Аминьяссӧ кывзан да,
| |
− | Кутшӧм сэтысь бур?
| |
− | Эз кӧ эськӧ ыстыны,
| |
− | Сэтчӧ он нин тюр.
| |
− |
| |
− | Менам озыр кӧзяин,
| |
− | Опонь дядь, зэв стрӧг:
| |
− | Енмӧс сӧмын радейтӧ,
| |
− | Мекӧд вывті лёк.
| |
− |
| |
− | Равӧстлас да, чуймылас..
| |
− | Пессян лун и вой!
| |
− | Мукӧддырйи повзьӧмла
| |
− | Пӧттӧдз он и сёй.
| |
− |
| |
− | Вогӧгӧрся пыртӧмысь
| |
− | Эз на мынтыв сьӧм.
| |
− | Талун, грекысь полӧмла,
| |
− | Шойччӧг сетіс мем.
| |
− |
| |
− | Сӧмын тайӧ шойччӧмыс
| |
− | Оз и сулав грӧш:
| |
− | Сыысь аски уджӧдас
| |
− | Помся сутки чӧж.
| |
− |
| |
− | Кӧзяйка мем висьталіс:
| |
− | «Тэ вылӧ пӧ пыр
| |
− | Дзодзув Семӧ видзӧдӧ,
| |
− | Парсӧ нюлігтыр.
| |
− |
| |
− | Гашкӧ, пӧ и гӧтрасяс,
| |
− | Бурджыка пӧ ов».
| |
− | Мем, кӧть и батрачка ме,
| |
− | Татшӧм пон оз ков!
| |
− |
| |
− | Шондібанӧй праздникӧй,
| |
− | Эн тэ меным лок!
| |
− | Шогапырысь лолавны —
| |
− | Ӧти менам мог. (Видзӧдӧ ӧшиньӧд.)
| |
− |
| |
− | Со тай, майбыр, туй кузя
| |
− | Мунӧ кымын ныв.
| |
− | Ставныс гора сьылӧны
| |
− | Гажа сьыланкыв.
| |
− |
| |
− | Ывласянь, ылісянькодь, кылӧ сьылӧм. Надзӧникӧн матысмӧ, лоӧ гораджык. Бӧръя кывъясыс сьывсьӧны дзик ӧшинь улас.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛАНКЫВ
| |
− |
| |
− | Мыйла клубӧ ветла ме,
| |
− | Мамӧ видчӧ:
| |
− | «Кытчӧ, коньӧр, мунан тэ,
| |
− | Кытчӧ, кытчӧ?
| |
− | Клубад овмӧдчӧма бес
| |
− | Ыджыд сюра.
| |
− | Сэні жӧдзӧ омӧль йӧз
| |
− | Шырӧм юра.
| |
− | Весиг ӧбраз абу сэн,
| |
− | Эз и вӧвлы.
| |
− | Виас, нылӧй, тэнӧ ен,
| |
− | Чӧвлы, чӧвлы!»
| |
− | Шуи мамӧлы ме сэк:
| |
− | «Мый тэ лябан?
| |
− | Мыйла енкӧд ноксян век?
| |
− | Енмыс абу!
| |
− | Нинӧмабуыс оз ви
| |
− | Ловъя мортӧс.
| |
− | Клубас тӧдны кутім ми
| |
− | Ленин ёртӧс.
| |
− | Пондім тӧдны, кутшӧм бур
| |
− | Выльног олӧм.
| |
− | Сэні югдіс менам юр,
| |
− | Воши полӧм.
| |
− | Тэ моз колльӧдлыны нэм
| |
− | Ме ог понды.
| |
− | Клубас воссис-петіс мем
| |
− | Югыд шонді!»
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Аттӧ, кыдзи кужӧны
| |
− | Сьывны сьыланкыв.
| |
− | Ме кӧ вӧлі ывлаас,
| |
− | Мӧдногӧн эг сьыв.
| |
− |
| |
− | ӦТИ НЫВЛӦН ГӦЛӦС (ӧшинь улын)
| |
− |
| |
− | Мый тэ, Настук, пукалан
| |
− | Ӧшинь дорас сэн?
| |
− | Он ӧмӧй нӧ аддзы тэ,
| |
− | Гажыс пуӧ кӧн?
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− | Бура эськӧ аддза да,
| |
− | Он тай, майбыр, пет.
| |
− | Тіянлы моз вӧлясӧ
| |
− | Кӧзяин оз сет.
| |
− |
| |
− | УНА НЫВЛӦН ГӦЛӦС (збоя сьылӧны).
| |
− |
| |
− | Нинӧм кӧзяинысь повны,
| |
− | Абу ыджыд сылӧн чин.
| |
− | Он кӧ понды збоя овны,
| |
− | Няйтӧ таляссяс том вын.
| |
− | Вайӧ Настук ордӧ пырам,
| |
− | Сійӧс гильӧдыштам,
| |
− | Жугыльлунсӧ сылысь йирам,
| |
− | Лысӧ вильӧдыштам.
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Локтӧ пырӧ, нывъясӧй,
| |
− | Некод абу тан.
| |
− | Збыль тай тіян пузьӧма
| |
− | Гажныд, шондібан.
| |
− |
| |
− | Пырӧны дас кымын ныв; ставныс мича платьеаӧсь.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС (йӧктігтырйи сьылӧны)
| |
− |
| |
− | Татчӧ пырим, татчӧ пырим,
| |
− | Татчӧ пырим ставным ми,
| |
− | Оз кӧ Настуклӧн кӧзяин
| |
− | Ми кодь йӧктысьяссӧ ви!
| |
− | Оз кӧ ви, оз кӧ ви,
| |
− | Оз кӧ ви, оз кӧ ви.
| |
− | Оз кӧ Настуклӧн кӧзяин
| |
− | Ми кодь йӧктысьяссӧ ви!
| |
− | Дыр на татшӧм аньяслы
| |
− | Виысь морт оз чуж.
| |
− | Кӧзяинлы асьныд на
| |
− | Петкӧдланныд пуж.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− |
| |
− | Вермас лоны, вермас лоны,
| |
− | Вермас лоны тадзи збыль, —
| |
− | Пӧрысь йӧзлы огӧ сетчӧ,
| |
− | Ӧні олӧм миян выль!
| |
− | Олӧм выль, олӧм выль,
| |
− | Олӧм выль, олӧм выль.
| |
− | Пӧрысь йӧзлы огӧ сетчӧ,
| |
− | Ӧні олӧм миян выль!
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Менам, муса нывъясӧй,
| |
− | Олӧм пыр на важ.
| |
− | Сы вӧсна ог аддзыв ме
| |
− | Некутшӧм выль гаж.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− |
| |
− | Регыд аддзан, регыд аддзан,
| |
− | Регыд аддзан долыдлун,
| |
− | Он кӧ верӧссайӧ таво
| |
− | Дзодзув Семӧ сайӧ мун!
| |
− | Он кӧ мун, он кӧ мун,
| |
− | Он кӧ мун, он кӧ мун.
| |
− | Он кӧ верӧссайӧ таво
| |
− | Дзодзув Семӧ сайӧ мун!
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Зывӧк весиг видзӧдны
| |
− | Семӧ вылад мем.
| |
− | Семӧ дорсьыд мичаджык
| |
− | Мусук менам эм.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− |
| |
− | Тӧдам, Настук, тӧдам, Настук,
| |
− | Тӧдам, Настук, дона ёрт.
| |
− | Тэнад мусук — Якӧ Гриша,
| |
− | Коллективын олысь морт!
| |
− | Олысь морт, олысь морт,
| |
− | Олысь морт, олысь морт.
| |
− | Тэнад мусук — Якӧ Гриша,
| |
− | Коллективын олысь морт!
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Тайӧ кӧ ті тӧданныд,
| |
− | Мед и лоас сідз,
| |
− | Дерт, ме озыр Семӧлы
| |
− | Ачымӧс ог видз.
| |
− |
| |
− | ӦТИ НЫВ
| |
− |
| |
− | Семӧ саяд, Настукӧй,
| |
− | Мунас ӧти бес.
| |
− |
| |
− | МӦД НЫВ
| |
− |
| |
− | Радейтӧны Семӧӧс
| |
− | Поп да пӧрысь йӧз.
| |
− |
| |
− | КОЙМӦД НЫВ
| |
− |
| |
− | Ӧтувтчан кӧ Гришакӧд,
| |
− | Воссяс тэнад туй.
| |
− |
| |
− | НЁЛЬӦД НЫВ
| |
− |
| |
− | Тіян костӧ Семӧыд
| |
− | Нырсӧ оз нин сюй.
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Сідз эськӧ да, кӧзяин
| |
− | Скӧрмас кӧ, кӧть бӧрд.
| |
− | Коланторсӧ регыдӧн
| |
− | Олӧмӧ он пӧрт.
| |
− |
| |
− | СТАВ НЫЛЫС (збоя сьылӧны)
| |
− |
| |
− | Муса Настук, дона ныв, дона ныв,
| |
− | Мыйла шуан сэтшӧм кыв, сэтшӧм кыв?
| |
− | Тэ кӧ ачыд лоан збой, лоан збой,
| |
− | Кӧзяиныд оз на сёй, оз на сёй.
| |
− | Небзяс сылӧн чорыд ки, чорыд ки,
| |
− | Водзвыв тӧдам тайӧ ми, тайӧ ми.
| |
− | Сылӧн скӧрмӧм — нинӧмтор, нинӧмтор,
| |
− | Сӧвет властьыд миян дор, миян дор.
| |
− | Кывзы, Настук, роч акань, роч акань,
| |
− | Рама овны абу шань, абу шань.
| |
− | Колӧ вежны оланног, оланног.
| |
− | Татшӧм ӧні миян мог, миян мог.
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Вежны ассьым олӧмӧс
| |
− | Рад эськӧ ме пыр.
| |
− | Менам том ныв сьӧлӧмын
| |
− | Пузьӧкодь нин вир.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС (збоя сьылӧны)
| |
− |
| |
− | Айдай, Настук, айдай, Настук,
| |
− | Айдай, Настук, муса чой!
| |
− | Коркӧ пондас миян Настук
| |
− | Збоя овны лун и вой!
| |
− | Лун и вой, лун и вой,
| |
− | Лун и вой, лун и вой.
| |
− | Коркӧ пондас миян Настук
| |
− | Збоя овны лун и вой!
| |
− |
| |
− | ӦТИ НЫВ
| |
− |
| |
− | Жугылькодь на Настуклӧн
| |
− | Мича чужӧмбан.
| |
− |
| |
− | МӦД НЫВ
| |
− |
| |
− | Вай жӧ сылысь шогсӧ ми
| |
− | Пальӧдыштам тан.
| |
− |
| |
− | КОЙМӦД НЫВ
| |
− |
| |
− | Керка шӧрас вӧчлам ми
| |
− | Гажа ворсанін.
| |
− |
| |
− | НЁЛЬӦД НЫВ
| |
− |
| |
− | Кӧзяиныс пырас кӧ,
| |
− | Сувтас сылӧн син.
| |
− |
| |
− | СТАВ НЫЛЫС (уськӧдчӧны Настук дінӧ).
| |
− |
| |
− | Настук, лок, Настук, лок,
| |
− | Эз кӧ сибды джоджад кок!
| |
− | Тэнад кокыд эз кӧ сибды,
| |
− | Чеччы, гажӧдчыштам лок!
| |
− |
| |
− | Чеччалӧны Настукӧс лабич вывсьыс и петкӧдӧны джодж шӧрӧ. Сэсся сувтӧны кытшӧ (Пастуккӧд тшӧтш) и ветлӧдлігтыр сьылӧны.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛАНКЫВ
| |
− |
| |
− | Дзор чери кыйысьлӧн томиник ныв
| |
− | Пыр вӧлі дӧмлӧ важ кулӧм да тыв,
| |
− | Быдторсӧ вӧчӧ, мый тшӧктылас мам.
| |
− | Ошкӧны пӧрысьяс нывлысь бур сям:
| |
− | «Ӧдюкыд миян зэв кывзысь, зэв шань!
| |
− | Ӧдюкыд миян зэв раминик ань!»
| |
− | Бать-мамыс радысла чеччавны дась,
| |
− | Кор воис корасьны мельнича Вась.
| |
− | Мельнича Вась вӧлі озыр да лёк,
| |
− | Изігӧн изысьсӧ чиркліс быдног.
| |
− | Видзӧдліс сы вылӧ раминик ныв,
| |
− | Сувтіс да крапкӧбтіс со кутшӧм кыв:
| |
− | «Мельнича Вась сайӧ ог на ме мун.
| |
− | Оз меным ков сылӧн лёк озырлун!»
| |
− | Бать сылӧн скӧрмис да нылыслы — швач:
| |
− | «Регыдик тэнӧ ме велӧда тадз!
| |
− | Мӧдысь кӧ косьышта, гырдӧссяс ныр.
| |
− | Бать-мамкӧд венӧ тэ некор эн пыр!»
| |
− | Ӧдюк эз повзьы да висьталіс сідз:
| |
− | «Кулактӧ, колӧкӧ, ас вылад видз!
| |
− | Мӧдысь кӧ вӧрзьӧдан, суд тэныд эм.
| |
− | Нывбаба правоыд тӧдса нин мем!»
| |
− | Чуймис да скӧрлунсӧ вунӧдіс бать.
| |
− | Мельнича Васька эз ло сылы зять.
| |
− | Бать водзын нывлӧн оз тірзьы нин лов.
| |
− | Сетчыны пӧрысьлы некор оз ков!
| |
− |
| |
− | Бӧръя кывъяс сьылігӧн пырӧ керкаӧ Настуклӧн кӧзяин — Опонь дядь, паськыд тоша морт, гажаюра, ичӧтика шатлалӧ. Сувтӧ ӧдзӧс дорас. Чуймӧма, видзӧдӧ нывъяс вылӧ. Нывъяс дугдӧны сьывны. Настук вешйӧ на дінысь бокӧ.
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (скӧра)
| |
− |
| |
− | Мый ті тані, вижляяс,
| |
− | Веськӧдланныд вом!
| |
− | Оз на вермы водзсасьны
| |
− | Пӧрысьыдкӧд том!
| |
− |
| |
− | Бать-мам водзад ставныд ті
| |
− | Ичӧт кутюпи.
| |
− | Аддзад, кутшӧм зумыдӧсь
| |
− | Пӧрысьяслӧн ки! (Петкӧдлӧ нывъяслы кабыртӧм кулакъяс).
| |
− |
| |
− | Нырвомад кӧ косьышта,
| |
− | Казяланныд сэк.
| |
− | Менам чорыд кабырыд
| |
− | Абу чӧскыд нӧк!
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− |
| |
− | Опонь дядьӧ, дугды сӧрны,
| |
− | Он тэ вермы нинӧм керны.
| |
− | Сэтшӧм ӧні кад —
| |
− | Пӧрысьяслы мат!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ
| |
− |
| |
− | Асьныд матӧвоанныд
| |
− | Пӧрысьястӧг ті.
| |
− | Оз кӧ сэтчӧдз тіянӧс
| |
− | Енмыс изйӧн ви.
| |
− |
| |
− | Перна тіян абу нин, —
| |
− | Кутшӧм нӧ ті йӧз?
| |
− | Кыскас коркӧ ставнытӧ
| |
− | Адӧ сюра бес!
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− |
| |
− | Сюра бесысь огӧ полӧ.
| |
− | Ставным пырам комсомолӧ.
| |
− | Висьталӧны сэн:
| |
− | Эз пӧ вӧвлы ен!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (зымнитӧ кокнас)
| |
− |
| |
− | Ланьтӧй, лёк пеж дзодзувъяс,
| |
− | Енмыд абу теш!
| |
− | Ӧтитор и кужанныд —
| |
− | Серавны лун чӧж.
| |
− |
| |
− | Со тай менам Настаыд
| |
− | Кутшӧм авъя ныв,
| |
− | Тіян моз оз равӧстлы
| |
− | Омӧль сьыланкыв.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− |
| |
− | Синсӧ Настуклы ми восьтам,
| |
− | Комсомолӧ сійӧс босьтам.
| |
− | Мый кӧть сійӧ рам,
| |
− | Вежсяс сылӧн сям!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (уськӧдчӧ нывъяс вылӧ да тойлалӧ ӧдзӧслань)
| |
− |
| |
− | Мунӧй татысь, вежӧмъяс,
| |
− | Петӧй пырысь-пыр!
| |
− | Тіянлысь лёк карзӧмтӧ
| |
− | Кывзі нин ме дыр.
| |
− |
| |
− | Пыринныд да увганныд,
| |
− | Лешак чукӧр, ті.
| |
− | Со на тай кыдз уджалӧ
| |
− | Менам пӧрысь ки! (Тодмышкала нывъяссӧ ӧдзӧс порог вомӧн.)
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС (петіганыс)
| |
− |
| |
− | Гортад скӧравны тэ верман,
| |
− | Сӧмын ачыд регыд йӧрман:
| |
− | Лэптысьӧ, оз чин
| |
− | Коллективлӧн вын!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (чорыда пӧдлалӧ ӧдзӧс)
| |
− |
| |
− | Сідз эськӧ и орӧді
| |
− | ӧти нывлысь юр!
| |
− | Коллективлӧн кыптӧмыс
| |
− | Абу вывті бур.
| |
− |
| |
− | Но да нинӧм повзьыны
| |
− | Коллективсьыс мем:
| |
− | Няньӧн йӧртӧд тырӧма,
| |
− | Быдтор менам эм. (Воськовтӧ Настуклань.)
| |
− |
| |
− | Сэсся со мый юала,
| |
− | Наста, тэнсьыд ме:
| |
− | Мыйла татшӧм нывъяссӧ
| |
− | Лэдзин татчӧ тэ?
| |
− |
| |
− | НАСТУК (смела)
| |
− |
| |
− | Ог жӧ понды тойлавны,
| |
− | Пырӧ кӧ бур йӧз.
| |
− | Юрӧн найӧс люкавны
| |
− | Абу на ме мӧс!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (шензьӧмӧн видзӧдӧ)
| |
− |
| |
− | Мый тэ сэні больӧдчан,
| |
− | Гӧгӧрвоан он?
| |
− | Курччис ӧмӧй коньӧрӧс
| |
− | Кутшӧмкӧ дур пон?
| |
− |
| |
− | Кыдз тэ лысьтан сёрнитны
| |
− | Кӧзяинкӧд сідз?
| |
− | Вензьӧм вылӧ, зык вылӧ
| |
− | Тэнӧ ме ог видз.
| |
− |
| |
− | Тасмаӧн кӧ кульышта,
| |
− | Тӧдлан сэки гаж.
| |
− | Батрачкалӧн олӧмыс
| |
− | Пыр на кольӧ важ!
| |
− |
| |
− | Ортсіын кылӧны мужик гӧлӧсъяс. Опонь дядь видзӧдлӧ ӧшиньӧд, сэсся чепӧсйӧ бӧр.
| |
− |
| |
− | Аттӧ, со нин локтӧны
| |
− | Поп да Сюзь Микит.
| |
− | Дзодзув Семӧ — коймӧдыс,
| |
− | Нёльӧдыс—Кӧин Тит.
| |
− |
| |
− | Тшӧкты Марпа тьӧткалы
| |
− | Вайны вина-сур.
| |
− | Оз кӧ тырмы винаыс,
| |
− | Эм на самӧкур.
| |
− |
| |
− | Кыскӧй карса калбассӧ,
| |
− | Куим черинянь.
| |
− | Тайӧ корӧм гӧстьясыд
| |
− | Мӧда-мӧдысь шань.
| |
− |
| |
− | Буракӧ, тэ Семӧлы
| |
− | Лоан гӧтырпу...
| |
− | Эн лысьт мекӧд вензьыны,
| |
− | Паныд кыв эн шу! (Зымнитӧ кокнас.)
| |
− |
| |
− | Настук петӧ. Пырӧны поп, Сюзь Микит, Дзодзув Семӧ и Кӧин Тит, ставныс неуна гажаӧсь. Поп сувтӧ джодж шӧрӧ да лэптӧ веськыд кисӧ.
| |
− |
| |
− | ПОП (многолетие моз)
| |
− |
| |
− | Керкаын олысьлы,
| |
− | Господьыд пелысьлы,
| |
− | Вичкоӧ волысьлы
| |
− | Зептырыс сьӧм,
| |
− | Нянь да кузь нэм!
| |
− |
| |
− | МУКӦД ПЫРЫСЬЯС (сьылӧны)
| |
− |
| |
− | Озыра,
| |
− | Озыра,
| |
− | Озыра овны, озыра
| |
− | Овны,
| |
− | Овны!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (копрасьӧ)
| |
− |
| |
− | Лок жӧ, дона батюшко,
| |
− | Миян ыджыд ай,
| |
− | Пызан саяд пуксьы да
| |
− | Гажӧдчыштам вай.
| |
− |
| |
− | Семушӧй да Титушӧй,
| |
− | Микит, муса сват,
| |
− | Пыринныд да тіянлы
| |
− | Вывті нин ме рад.
| |
− |
| |
− | Сёрнитігтыр юыштам
| |
− | Батюшкокӧд тан.
| |
− | Вина-сурыд тырмас на
| |
− | Менам, шондібан.
| |
− |
| |
− | Пырӧны Настук да сылӧн кӧзяйка — Марпа тьӧтка. Ӧтиыс вайӧ куим парта вина, мӧдыс — калбас да куим черинянь. Поп сувтӧ налы паныд да вылӧ лэптӧ кыкнан кисӧ.
| |
− |
| |
− | ПОП (многолетие моз жӧ)
| |
− |
| |
− | Кабакса виналы,
| |
− | Вель ыджыд чиналы,
| |
− | Дявӧл кодь выналы,
| |
− | Югъявны дыр,
| |
− | Клянитча пыр!
| |
− |
| |
− | МУКӦД ПЫРЫСЬЯС (сьылӧны)
| |
− |
| |
− | Югъявны,
| |
− | Югъявны,
| |
− | Югъявны, би моз югъявны,
| |
− | Би моз,
| |
− | Би моз!
| |
− |
| |
− | Марпа тьӧтка да Настук пукталӧны пызан вылӧ ваянторсӧ, сэсся петӧны.
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (индӧ вина вылӧ)
| |
− |
| |
− | Тайӧ югыд винаыс
| |
− | Сійӧн медся бур:
| |
− | Мукӧддырйи гӧльяслы
| |
− | Пемдӧдыштӧ юр!
| |
− |
| |
− | Пемыд юра войтырыд
| |
− | Абу жӧ дзик шань:
| |
− | Шоча ӧні вайлӧны
| |
− | Меным руга нянь.
| |
− |
| |
− | СТАВНЫС (поп кындзи)
| |
− |
| |
− | Батюшко, эн пов,
| |
− | Тшыгйӧн он на ов.
| |
− | Чукӧртам ми пызь
| |
− | Тэныд мешӧк кызь!
| |
− |
| |
− | ПОП
| |
− |
| |
− | Тӧда, онӧ эновтӧй
| |
− | Менӧ ставныд ті.
| |
− | Ӧтувтчӧмӧн бура на
| |
− | Гыбалыштам ми!
| |
− |
| |
− | Тайӧ сьылігкості бара пырӧны Настук да Марпа тьӧтка, вайӧны яндова сур, шаньга да поднос вылын румкаяс, ставсӧ сувтӧдӧны пызан вылӧ. Настук сэсся пуксьӧ восьса ӧшинь дорӧ.
| |
− |
| |
− | МАРПА ТЬӦТКА (копрасьӧ)
| |
− |
| |
− | Дона гӧстьяс, пуксялӧй,
| |
− | Видлӧй вина-сур.
| |
− | Юӧм бӧрас сёйыштӧй,
| |
− | Шогмана кӧ нур.
| |
− |
| |
− | ДЗОДЗУВ СЕМӦ
| |
− |
| |
− | Быдтор тані шогмана,
| |
− | Ставыс чӧскыдтор.
| |
− |
| |
− | СЮЗЬ МИКИТ
| |
− |
| |
− | Тіян ордын гӧститны
| |
− | Позьӧ на кӧть кор.
| |
− |
| |
− | КӦИН ТИТ
| |
− |
| |
− | Видзӧдлан да, майбырӧй,
| |
− | Пызаныд дзик тыр.
| |
− |
| |
− | ПОП (пернапасалӧ пызансӧ)
| |
− |
| |
− | Мед жӧ сур да винаыс
| |
− | Некор тась оз быр!
| |
− |
| |
− | Пуксялӧны пызан гӧгӧр. Опонь дядь мыччӧ поплы яндоваӧн сур, сэсся кисьталӧ румкаясӧ вина. Та бӧрын налӧн сёрнитӧм-сьылӧмыс мунӧ юиг-сёйигтыр. Опонь дядь пыр содталӧ винасӧ румкаясӧ.
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ
| |
− |
| |
− | Юӧй, юӧй зільджыка,
| |
− | Юрныд гажмас мед,
| |
− | Жугыльтчӧмӧн ме ордысь
| |
− | Некод мед оз пет.
| |
− |
| |
− | Нинӧм ёна шогсьыны,
| |
− | Шудным эз на вош.
| |
− | Ме тай пыр па гӧль водзын
| |
− | Лэпта тадзи тош! (Вылӧ лэптӧ тошсӧ.)
| |
− |
| |
− | Скӧрмӧдчам кӧ, асьным ми
| |
− | Вӧчам налы рель.
| |
− | Таво на мем уджаліс
| |
− | Сизим кымын гӧль.
| |
− |
| |
− | Эз тай некод на пиысь
| |
− | Мукӧдлаӧ мун.
| |
− | Няньӧн налы мынтыси —
| |
− | Куим пунтӧн лун.
| |
− |
| |
− | ПОП
| |
− |
| |
− | Кӧть эськӧ и нинӧмтор
| |
− | Гӧльыдлы он сет,
| |
− | Вердыштан да, кынӧмыс
| |
− | Лоас, сылӧн пӧт.
| |
− |
| |
− | ДЗОДЗУВ СЕМӦ
| |
− |
| |
− | Дас лун меным видз вылын
| |
− | Ытшкис Прокӧ Вась.
| |
− | Сюйышті ме ытшкысьлы
| |
− | Киссьӧм ылі ку пась.
| |
− |
| |
− | Прокӧ Васьлы бурджыксӧ
| |
− | Сетны оз и ков.
| |
− | Шоча ветлӧ вичкоӧ,
| |
− | Господьыд оз пов.
| |
− |
| |
− | СЮЗЬ МИКИТ
| |
− |
| |
− | Ӧти дӧва вундіс мем
| |
− | Нёль лун зіля зэв.
| |
− | Лои сылы мынтӧма
| |
− | Ведра шома йӧв.
| |
− |
| |
− | ПОП
| |
− |
| |
− | Дӧва мортлы унджыксӧ
| |
− | Босьтны сэсся кысь?
| |
− | Лӧсялас на тшыг вылас
| |
− | Сылы тайӧ рысь.
| |
− |
| |
− | КӦИН ТИТ
| |
− |
| |
− | Кыис меным Педюкӧй
| |
− | Посни синма тыв.
| |
− | Тӧлысь, гашкӧ, пукаліс,
| |
− | Вӧчис комын сыв.
| |
− |
| |
− | Мӧвпышті ме бурджыка,
| |
− | Сылы сетны мый.
| |
− | Ысті сэсся коньӧрлы
| |
− | Кык пунт чирӧм вый.
| |
− |
| |
− | ПОП
| |
− | Чирӧм выйыд абу на
| |
− | Педюкыдлы зор:
| |
− | Вуштыштан кӧ чирӧмсӧ,
| |
− | Артмас чӧскыдтор.
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ
| |
− |
| |
− | Кужан жӧ нин, батюшко,
| |
− | Кывтӧ шуны тэ.
| |
− | Христосӧс моз кывзышті
| |
− | Ӧні тэнӧ ме.
| |
− |
| |
− | Батюшко кӧть кор
| |
− | Олӧ миян дор,
| |
− | Лёкинӧ оз сюй,
| |
− | Индӧ веськыд туй!
| |
− |
| |
− | ПОП (лэптӧ кияссӧ)
| |
− |
| |
− | Тіян вылӧ ыджыд милӧсть
| |
− | Енлысь кора,
| |
− | Кора, кора, кора, кора,
| |
− | Енлысь кора.
| |
− | Выльног олысь сиктса йӧзсӧ
| |
− | Ставсӧ ёра,
| |
− | Ёра, ёра, ёра, ёра,
| |
− | Ставсӧ ёра.
| |
− | Кодлы енмыс муса, сійӧ
| |
− | Райӧ каяс,
| |
− | Каяс, каяс, каяс, каяс,
| |
− | Райӧ каяс.
| |
− | Коді вичкоӧ оз ветлы,
| |
− | Кольӧ саяс,
| |
− | Саяс, саяс, саяс, саяс,
| |
− | Кольӧ саяс.
| |
− | Мед жӧ миян дзескыд олӧм
| |
− | Регыд бырас,
| |
− | Бырас, бырас, бырас, бырас,
| |
− | Регыд бырас.
| |
− | Мед жӧ пернатӧм пеж войтыр
| |
− | йирӧ пырас,
| |
− | Пырас, пырас, пырас, пырас,
| |
− | Йирӧ пырас!
| |
− |
| |
− | СТАВНЫС (поп кындзи)
| |
− |
| |
− | Виччысьӧ нин дыр
| |
− | Найӧс джуджыд йир!
| |
− | Кодлы мустӧм ен,
| |
− | Быдӧн лоас сэн!
| |
− |
| |
− | ПОП
| |
− |
| |
− | Миян сиктын вӧчисны
| |
− | Найӧ коллектив.
| |
− | Та йылысь ме тіянлы
| |
− | Шуа сэтшӧм кыв.
| |
− |
| |
− | Коллективыд ёнмас кӧ,
| |
− | Олӧм лоас дзуг.
| |
− | Тӧда нин ме лӧсьыда
| |
− | Сылысь бан и гуг.
| |
− |
| |
− | Оз кӧ енмыд чардбиӧн
| |
− | Йӧзсӧ сэтысь ви,
| |
− | Коллективлы кок улӧ
| |
− | Сюрам ставным ми.
| |
− |
| |
− | Няньыд пӧтмӧн лоас кӧ,
| |
− | Гӧльыд лэптас ныр,
| |
− | Тіянлы оз уджав ни
| |
− | Вичкоӧ оз пыр.
| |
− |
| |
− | Сідз нин налӧн, ошлӧн моз,
| |
− | Бугжылясьӧ син.
| |
− | Кыдзкӧ колӧ бырӧдны
| |
− | Коллективлысь вын.
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ
| |
− |
| |
− | Позьӧ эськӧ со кыдзи
| |
− | Чегны сылы борд.
| |
− | Эмӧсь коллектив пытшкас
| |
− | Куим юысь морт.
| |
− |
| |
− | Налы кӧ ми петкӧдлам
| |
− | Татшӧм югыдтор, (лэптыштӧ вина сулея)
| |
− | Сувталасны вочасӧн
| |
− | Найӧ миян дор.
| |
− |
| |
− | Винасӧ кӧ юасны
| |
− | Литра куим-нёль,
| |
− | Коллективса мӧвпъясыс
| |
− | Налӧн оз и коль.
| |
− |
| |
− | Коддзасны да лэптасны
| |
− | Ёртъясыскӧд зык.
| |
− | Ӧтувтчӧмыд пӧрас кӧ,
| |
− | Жельнад он нин пык!
| |
− |
| |
− | СЮЗЬ МИКИТ
| |
− |
| |
− | Оз кӧ отсав винаыс,
| |
− | Эм на миян чер.
| |
− | Потшӧсъяссӧ кералам:
| |
− | Восьтам налысь йӧр.
| |
− |
| |
− | Скӧтӧс сэтчӧ лэдзам да
| |
− | Вывті лоас шань:
| |
− | Оз и ковлы вундыны
| |
− | Ӧтув кӧдзӧм нянь!
| |
− |
| |
− | КӦИН ТИТ
| |
− |
| |
− | Кӧть эськӧ и вундасны,
| |
− | Вартӧмъяс оз ло:
| |
− | Сота налысь сёрӧмсӧ
| |
− | Тайӧ киӧн — со! (Лэптӧ веськыд кисӧ)
| |
− |
| |
− | ДЗОДЗУВ СЕМӦ (чабралӧ кулакъяссӧ)
| |
− |
| |
− | Кӧні кутшӧм машина
| |
− | Антусъяслӧн эм,
| |
− | Ставсӧ жугла, чегъяла,
| |
− | Сюрасны кӧ мем!
| |
− |
| |
− | ПОП (многолетие моз)
| |
− |
| |
− | Коллектив жугӧдны,
| |
− | Удж сылысь дугӧдны,
| |
− | Ур ку моз гугӧдны
| |
− | Отсав, бур ен,
| |
− | Лёк йӧзсӧ вен!
| |
− |
| |
− | СТАВНЫС (поп кындзи)
| |
− |
| |
− | Отсалышт,
| |
− | Отсалышт,
| |
− | Отсалышт, енмӧй, отсалышт,
| |
− | Енмӧй,
| |
− | Енмӧй!
| |
− |
| |
− | ДЗОДЗУВ СЕМӦ (шенасьӧ кинас)
| |
− |
| |
− | Му пыр, ва пыр мунас мед
| |
− | Тайӧ коллектив!
| |
− | Ӧні менам дум вылын
| |
− | Ӧти мича ныв.
| |
− |
| |
− | Сытӧг ог нин вермы ме
| |
− | Колльӧдлыны нэм:
| |
− | Шогла мукӧд кадъясӧ
| |
− | Пемдывлӧ юр вем.
| |
− |
| |
− | Мый кӧть и батрачкаын
| |
− | Олӧ сійӧ тан,
| |
− | Гӧтыр вылӧ шогмӧ мем
| |
− | Радейтана ань.
| |
− |
| |
− | Босьта сійӧс ас сайӧ,
| |
− | Сета сылы шуд,
| |
− | Бура верда, юктала,
| |
− | Тшыгйӧдны ог кут.
| |
− |
| |
− | Оз кӧ понды кывзыны,
| |
− | Велӧдышта сэк,
| |
− | Кыдзи воддза гӧтырӧс
| |
− | Велӧдлі ме век.
| |
− |
| |
− | Но да плетьӧн швучйӧдлӧм,
| |
− | Гашкӧ, оз и ло,
| |
− | Гашкӧ, сытӧг олам ми
| |
− | Уна-уна во.
| |
− | (Сувтӧ да матыстчӧ Опонь дядь дінӧ.)
| |
− |
| |
− | Ӧпӧнасей Карлович,
| |
− | Кӧзяиныд тэ.
| |
− | Настук тэнад власть улын,
| |
− | Тӧда тайӧс ме.
| |
− |
| |
− | Мем кӧ сійӧс сетан тэ,
| |
− | Вывті лоас шань.
| |
− | Сы пыдди ме козьнала
| |
− | Тэныд медбур чань.
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ
| |
− |
| |
− | Семен Спиридонович,
| |
− | Мӧдтор ме ог шу:
| |
− | Чаньтӧ кӧ мем козьналан,
| |
− | Нывтӧ босьт да ну.
| |
− |
| |
− | Кык во сійӧ уджаліс
| |
− | Меным лун и вой.
| |
− | Мед жӧ ӧні тэ ордын
| |
− | Песлӧдлыштас сой.
| |
− |
| |
− | Колӧкӧ, кӧть талун жӧ
| |
− | Петкӧд сійӧс тась.
| |
− | Венчайтнысӧ тіянӧс
| |
− | Батюшкоыд дась.
| |
− |
| |
− | ПОП (шенасьӧ вина сулеяӧн)
| |
− |
| |
− | Исайя ликуй!
| |
− | Исайя ликуй!
| |
− | Венчайттӧг оз туй!
| |
− | Исайя ликуй!
| |
− |
| |
− | СЮЗЬ МИКИТ ДА КӦИН ТИТ
| |
− | (равзӧны)
| |
− |
| |
− | Настуклы — ура!
| |
− | Семушлы — ура!
| |
− | Свадьбалы -— ура!
| |
− | Уррра!!!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (Настуклы)
| |
− |
| |
− | Ӧні, Наста, шуа ме
| |
− | Тэныд сэтшӧм кыв:
| |
− | Ассьыд муса жӧниктӧ
| |
− | Окав, дона ныв!
| |
− |
| |
− | ДЗОДЗУВ СЕМӦ (уськӧдчӧ Настук дінӧ)
| |
− |
| |
− | Меным воссис гажа рай,
| |
− | Настук, окасьыштам вай!
| |
− | Тэнад мича чӧскыд вом
| |
− | Менам шоглы вӧчас пом!
| |
− |
| |
− | Кӧсйӧ кутны да окавны Настукӧс. Настук чеччӧ лабич вылысь да тойыштӧ Семӧӧс.
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Вешйы, мисьтӧм Дзодзулӧй,
| |
− | Кык кока лёк ош!
| |
− | Тэкӧд ме ог ӧтувтчы,
| |
− | Оз кӧ мывкыд вош.
| |
− |
| |
− | Сямлуннад да чужӧмнад
| |
− | Быттьӧкӧ тэ порсь.
| |
− | Невестаыд ковмис кӧ,
| |
− | Мукӧдлаысь корсь!
| |
− |
| |
− | Ставныс шемӧс. Дзодзув Семӧ сулалӧ джодж шӧрын кисӧ шевгӧдӧмӧн. Мукӧдъяс кӧсйӧны юны вина да сідзи и кольӧны румкаяссӧ кианыс кутӧмӧн. Опонь дядь чеччыштӧ улӧс вылысь, ляскӧ ассьыс вина тыра румкасӧ джоджӧ да зымнитӧ кокнас.
| |
− |
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (Настуклы скӧра)
| |
− |
| |
− | Кыдз тэ лысьтан сёрнитны
| |
− | Жӧникыдкӧд сідз!
| |
− | Кер, мый тэныд тшӧктӧма,
| |
− | Воча кыв эн видз!
| |
− |
| |
− | Раминика, лӧсьыда
| |
− | Жӧник водзад сувт,
| |
− | Кутлы сійӧс топыда,
| |
− | Кутю моз эн увт.
| |
− |
| |
− | Семен Спиридонович
| |
− | Абу омӧль морт.
| |
− | Батюшколы, миянлы
| |
− | Сійӧ дона ёрт.
| |
− |
| |
− | Важысянь нин озыра
| |
− | Олӧ сійӧ пыр:
| |
− | Сизим жыръя керкаыс,
| |
− | Скӧтыс картатыр.
| |
− |
| |
− | Няньыс сылӧн заптӧма,
| |
− | Гашкӧ, витсё пуд.
| |
− | Батрачкалы сы сайӧ
| |
− | Петны — ыджыд шуд.
| |
− |
| |
− | Нинӧм тэныд вежнясьны,
| |
− | Кӧзяиныд — ме!
| |
− | Кылан, окав жӧниктӧ!
| |
− | Кылан менӧ тэ!
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Ог ме сійӧс окав ни
| |
− | Сы сайӧ ог мун.
| |
− | Мукӧд нывлы сюрас мед
| |
− | Сылӧн озырлун.
| |
− |
| |
− | Оласногнас Семӧыд,
| |
− | Быттьӧ пурсьысь пон.
| |
− | Гӧльясӧс пыр уджӧдӧ,
| |
− | Мынтӧ ичӧт дон.
| |
− |
| |
− | Мырдӧн сетны сы сайӧ
| |
− | Абу тэнад вын.
| |
− | Зэв нин ӧні ичӧтик
| |
− | Кӧзяинлӧн чин!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (зэв ёна скӧрмӧ)
| |
− |
| |
− | Петкӧдла ме, аддзылан,
| |
− | Кӧзяинлысь сям!
| |
− | Выныд менам туӧ на,
| |
− | Оз на, майбыр, ям.
| |
− |
| |
− | Тан кӧ эськӧ батюшко
| |
− | Керкаын эз вӧв,
| |
− | Гезйӧн эськӧ кульышті
| |
− | Тэнӧ унапӧв.
| |
− |
| |
− | Семуш кодь бур жӧникыд
| |
− | Тэныд оз нин сюр.
| |
− | Петан, нылӧй, сы сайӧ,
| |
− | Миянкӧд он дур.
| |
− |
| |
− | Видзӧд паськыд бугыльнад,
| |
− | Кутшӧм сійӧ шань.
| |
− | Меным весиг кӧсйысьӧ
| |
− | Козьнавны бур чань.
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Чаньястӧ тэ мӧдногӧн
| |
− | Лӧсьӧдлы да чӧж.
| |
− | Некор менӧ чань вылад
| |
− | Дзодзувкӧд он веж!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (скӧра)
| |
− |
| |
− | Аттӧ, сюра лешакӧй,
| |
− | Пузис менам вир...
| |
− | Окав ассьыд жӧниктӧ,
| |
− | Окав пырысь-пыр!
| |
− |
| |
− | МАРПА ТЬӦТКА
| |
− |
| |
− | Наста, мыйла лэптін тэ
| |
− | Кӧзяинкӧд зык?
| |
− | Воши ӧмӧй полӧмыд?
| |
− | Юрыд ӧмӧй кык?
| |
− |
| |
− | ПОП
| |
− |
| |
− | Пӧрысь йӧзысь, Настукӧй,
| |
− | Господьысь моз пов.
| |
− | Кӧзяинкӧд слугалы
| |
− | Пыксьыны оз ков.
| |
− |
| |
− | СЮЗЬ МИКИТ ДА КӦИН ТИТ
| |
− |
| |
− | Кӧзяинлысь кыв
| |
− | Кывзы батрак ныв!
| |
− | Тшӧктӧмторсӧ вӧч,
| |
− | Улӧ юртӧ лэдз!
| |
− |
| |
− | НАСТУК (Сюзь Микитлы да Кӧин Титлы)
| |
− |
| |
− | Ті кӧть энӧ велӧдӧй
| |
− | Лёк Микит да Тит.
| |
− | Тіян сьӧлӧм пытшкӧсыд,
| |
− | Быттьӧ няйтӧсь гид!
| |
− |
| |
− | (поплы)
| |
− |
| |
− | Рака моз эн шенась тэ
| |
− | Паськыд соснад, поп.
| |
− | Ачыд сӧмын тшӧгӧдчан,
| |
− | Гӧльлы пуктан ноп!
| |
− |
| |
− | (Марпа тьӧткалы)
| |
− |
| |
− | Марпа тьӧтка, тіянысь
| |
− | Полі ме зэв дыр.
| |
− | Ӧні мукӧд мӧвпъясӧн
| |
− | Юрӧй менам тыр.
| |
− |
| |
− | (Опонь дядьлы)
| |
− |
| |
− | Опонь дядь, кӧть лёкыдла
| |
− | Куад тэ он тӧр,
| |
− | Важмоз тэнад слугаыд
| |
− | Тэ водзын оз дзӧр.
| |
− |
| |
− | Талун кыдзкӧ ӧтпырйӧ
| |
− | Воссис менам син,
| |
− | Югдіс пемыд вежӧрӧй,
| |
− | Сьӧлӧм эз ло кын.
| |
− |
| |
− | Ме дырйи ті бызгинныд
| |
− | Уна омӧльтор.
| |
− | Тіян лӧглы, грӧзбалы
| |
− | Эз вӧв пом ни дор.
| |
− |
| |
− | Чайтінныд, мый тіянӧс
| |
− | Ог ме гӧгӧрво...
| |
− | Кӧть ті ош моз эралӧй,
| |
− | Тіян ног оз ло.
| |
− |
| |
− | Воссьӧма нин гӧльяслы
| |
− | Гажа югыд лун...
| |
− | Семӧ сайӧ, пон сайӧ,
| |
− | Некор ме ог мун!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ (лёкысь равзӧ)
| |
− |
| |
− | Кӧрталӧмӧн венчайтны
| |
− | Тшӧкта талун рыт!
| |
− | Венеч бӧрад Семуштӧ
| |
− | Поннад он нин вид.
| |
− |
| |
− | Бура сійӧ серӧдас
| |
− | Тэныд чужӧмбан...
| |
− | Ачым на ме тасмаӧн
| |
− | Куля тэнӧ тан! (Розьӧ ас вывсьыс тасма)
| |
− |
| |
− | СТАВ ГӦСТЬЯС
| |
− |
| |
− | Лӧсав нывлысь бок,
| |
− | Бырӧд сылысь лёк!
| |
− | Асныра тай зэв, —
| |
− | Лӧсав сизимпӧв!
| |
− |
| |
− | Опонь дядь тасмаӧн воськовтӧ Настуклань. Настук бӧрыньтчӧ ӧдзӧс дорӧ.
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Дзик жӧ тай ті вӧлӧмныд
| |
− | Кык кока вит зверь!
| |
− | Тэ, кӧзяин, скӧрмӧмнад
| |
− | Нинӧмтор он кер.
| |
− |
| |
− | Дугды ассьыд тасматӧ
| |
− | Петкӧдлыны мем.
| |
− | Нӧйтысь вылӧ чорыдкодь
| |
− | Сӧвет закон эм.
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ
| |
− |
| |
− | Закон йывсьыд вензьыны
| |
− | Тэкӧд ме ог кут.
| |
− | Вӧча закон тӧдысьлы
| |
− | Ас керкаын суд.
| |
− |
| |
− | Чабыртӧ шуйга киӧн Настукӧс пельпомӧдыс да кӧсйӧ сійӧс кучкавны тасмаӧн. Тайӧ здукӧ воссьӧ ӧдзӧс и керкаӧ пырӧ том морт, комсомолец Якӧ Гриша, коллективын уджалысь.
| |
− |
| |
− | ЯКӦ ГРИША
| |
− |
| |
− | Мый тэ кӧсъян нылыдкӧд
| |
− | Керны, Опонь дядь?
| |
− | Мый тэ горзан, чеччалан
| |
− | Тані сынисадь?
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ
| |
− | (лэдзӧ Настукӧс да бергӧдчӧ Гришалань)
| |
− |
| |
− | Слугаӧс тан велӧдӧ
| |
− | Кӧзяинлӧн ки!
| |
− | Мыйла татчӧ пырӧмыд
| |
− | Коньӧр дӧва пи?
| |
− |
| |
− | Настук ордӧ локті ме.
| |
− | Меным тэ он ков.
| |
− | Бурӧн тэнӧ ӧлӧда:
| |
− | Раминика ов!
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ
| |
− |
| |
− | Кутшӧм нӧ тэ ӧлӧдысь?
| |
− | Аттӧ, зырымбедь!
| |
− | Зэв тай мыйкӧ чорыда
| |
− | Сувтіс тэнад щӧть.
| |
− |
| |
− | Верма ме ас керкаын
| |
− | Буавны быдног.
| |
− | Слугаӧс кӧ велӧда,
| |
− | Кутшӧм тэныд мог?
| |
− |
| |
− | ЯКӦ ГРИША
| |
− |
| |
− | Буретш менам та кузя
| |
− | Могыс тэӧдз эм.
| |
− | Эз вӧв тэнад слугалӧн
| |
− | Бурджык пась ни кӧм.
| |
− |
| |
− | Сы вылын тэ ыждалін,
| |
− | Пӧттӧдзыс эн верд.
| |
− | Сылысь вирсӧ юӧмла
| |
− | Чужӧмыд со гӧрд! (Настуклы.)
| |
− |
| |
− | Тэнӧ, Настук, юала
| |
− | Збыль-ӧ вӧлі сідз?
| |
− | Чайта, тэнӧ Опоньыд
| |
− | Мӧдногӧн эз видз.
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Асывсянь да войшӧрӧдз
| |
− | Мырси ме быд лун.
| |
− | Эг ме некор тӧдлывлы
| |
− | Тані чӧскыд ун.
| |
− |
| |
− | Талун менӧ коралӧ
| |
− | Тайӧ мисьтӧм пон. (Индӧ Семӧ вылӧ.}
| |
− | Менӧ эз и юасьлы:
| |
− | Мунан али он?
| |
− |
| |
− | Сӧмын шуис Опоньлы:
| |
− | «Сет мем тайӧ ань.
| |
− | Сы пыдди пӧ козьнала
| |
− | Тэныд медбур чань».
| |
− |
| |
− | Кӧзяинлы чорыда
| |
− | Висьталі ме: «Ог!»
| |
− | Сы вӧсна и тасмаӧн
| |
− | Кӧсйис кульны бок.
| |
− |
| |
− | ЯКӦ ГРИША
| |
− |
| |
− | Со кыдз тэнӧ видзӧны
| |
− | Тані, коньӧр ныв.
| |
− | Та йылысь нин кывлӧма
| |
− | Миян коллектив.
| |
− |
| |
− | Коллективыд тшӧктіс мем
| |
− | Нуны тэнӧ тась,
| |
− | Тэ кӧ ӧтув олӧмӧ
| |
− | Пырны лоан дась.
| |
− |
| |
− | НАСТУК
| |
− |
| |
− | Коді нӧ бур олӧмӧ
| |
− | Лёкинысь оз вудж!
| |
− | Рад ме вӧльнӧй войтыркӧд
| |
− | Уджавны быд удж.
| |
− |
| |
− | ЯКӦ ГРИША
| |
− |
| |
− | Оз на сиктса озыръяс
| |
− | Овны шынитӧв.
| |
− | Дзодзув Семӧ тэ вылӧ
| |
− | Кӧсйӧ вежны вӧв.
| |
− |
| |
− | Тэнӧ вежны, вузавны
| |
− | Кӧзяиныд рад.
| |
− | Ог ме шензьы та вылӧ:
| |
− | Сэтшӧм налӧн лад. (Опонь дядьлы.)
| |
− |
| |
− | Тэныд, Опонь, шуа ме:
| |
− | Тупкы паськыд вом.
| |
− | Миян сӧвет му вылын
| |
− | Кулакъяслы пом!
| |
− |
| |
− | Опонь дядь раммыштіс, гыжъялӧ юрсӧ. Сылӧн гӧстьяс букышӧн видзӧдӧны Якӧ Гриша вылӧ.
| |
− |
| |
− | ОПОНЬ ДЯДЬ
| |
− |
| |
− | Ме ӧд чайті, позьӧ на
| |
− | Кӧзяитны мем.
| |
− | Пыр на ме батракъяскӧд
| |
− | Колльӧдлывлі нэм.
| |
− |
| |
− | ПОП (Якӧ Гришалы)
| |
− |
| |
− | Восьтан кӧ тэ библия,
| |
− | Аддзас тэнад син:
| |
− | Му вылад эз бырлыны
| |
− | Раб да господин.
| |
− |
| |
− | ЯКӦ ГРИША (поплы)
| |
− |
| |
− | Библияса мойдъяссӧ
| |
− | Тӧдыштан тэ, дерт,
| |
− | Сӧмын ӧні миянлы
| |
− | Синнымӧс он пӧрт.
| |
− |
| |
− | Важӧн миян абу нин
| |
− | Господин ни раб.
| |
− | Коді войдӧр тшапитчис,
| |
− | Ӧні эз ло тшап. (Опонь дядьлы.)
| |
− |
| |
− | Тэ, кӧзяин, нартитан
| |
− | Слугаястӧ пыр.
| |
− | Сӧвет судыд лэдзыштас
| |
− | Тэнсьыд чатыр ныр! (Ставныслы.)
| |
− |
| |
− | Тіянлысь лёк кӧсйӧмсӧ
| |
− | Гӧгӧрвоам ми.
| |
− | Лыддьысям ми тіянкӧд,
| |
− | Он кӧ раммӧй ті! (Настуклы.)
| |
− |
| |
− | Мунам, Настук, на дінысь,
| |
− | Мунам, коньӧр ныв.
| |
− | Корӧ, тэнӧ виччысьӧ
| |
− | Миян коллектив.
| |
− |
| |
− | Сэні он ло коньӧрӧн,
| |
− | Лоан шуда морт.
| |
− | Сэні лоан миянлы
| |
− | Ставнымлы бур ёрт.
| |
− |
| |
− | Мед тан юас, кодалас
| |
− | Кулакъяслӧн поз.
| |
− | Регыд найӧс, ёгӧс моз,
| |
− | Чышкас чорыд рос!
| |
− |
| |
− | Босьтӧ Настукӧс киӧдыс да петкӧдӧ керкасьыс. Опонь дядь да гӧстьяс повзьӧм синмӧн видзӧдӧны на бӧрся. Сэсся поп чатӧртӧ юрсӧ ӧбразлань да пернапасасьӧ.
| |
− |
| |
− | ПОП (ичӧт гӧлӧсӧн)
| |
− |
| |
− | Гашкӧ, кыдзкӧ мынам на,
| |
− | Отсалас кӧ ен.
| |
− | Гашкӧ, чорыд росъясыс
| |
− | Абуӧсь на сэн.
| |
− |
| |
− | Вайӧ гусьӧн сёрнитам,
| |
− | Уджсӧ вӧчны кыдз.
| |
− | Пуксьӧ ставныд ме гӧгӧр
| |
− | Топыдджыка сідз!
| |
− |
| |
− | Опонь дядь пӧдлалӧ ӧшиньсӧ да каличалӧ ӧдзӧссӧ. Сэсся ставныс пуксьӧны поп гӧгӧр да заводитӧны вашкӧдчыны.
| |
− |
| |
− | 1929-1939 вояс.
| |
− |
| |
− | <Мича ныв : оперетка // Лебедев М. Н. Бӧрйӧм гижӧдъяс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1959. Лб. 211-225.>
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Сьылӧмӧн ворсантор важ олӧмысь Крестьянскӧй керка. Пельӧсас ӧшалӧны ӧбразъяс, ӧбразъяс улас — пызан, еджыд пызандӧраӧн вевттьӧма. Пызан дорас шога сулалӧ лӧз сатин сарапана том мича ныв. Чышкӧ носӧвӧй чышъянӧн синвасӧ. Сьылысьяс (хор) сьылӧны сцена сайын.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Гажтӧм лои мича нывлы,
| |
− | Синва кутіс петны:
| |
− | Верӧссайӧ пӧрысь сайӧ
| |
− | Бать-мам кӧсйӧ сетны.
| |
− |
| |
− | Аддзӧ, тӧдӧ мича нылыс:
| |
− | Олӧм сылӧн дзугсьӧ.
| |
− | Бӧрдӧ сійӧ, синва кисьтӧ,
| |
− | Пызан сайӧ пуксьӧ.
| |
− |
| |
− | Долыд олӧм, гажа олӧм
| |
− | Мича нывлӧн бырӧ...
| |
− | Ӧдзӧс ньӧжйӧникӧн воссьӧ,
| |
− | Бать-мам сылӧн пырӧ.
| |
− |
| |
− | Пырӧны бать-мам, сувтӧны ныв водзас.
| |
− |
| |
− | БАТЬ-МАМ
| |
− |
| |
− | Нинӧм тэныд, муса нылӧй,
| |
− | Бӧрдны лунысь лунӧ.
| |
− | Кӧть и пиньтӧм жӧник лоас,
| |
− | Эмбур сылӧн уна.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Ог мун, ог мун пӧрысь сайӧ.
| |
− | Пӧрысь кӧдзыд вира.
| |
− | Пӧрысь сайӧ петӧм дорысь
| |
− | Джуджыд йирӧ пыра.
| |
− |
| |
− | БАТЬ-МАМ
| |
− |
| |
− | Муса нылӧй, пиньтӧм вомысь
| |
− | Нинӧм тэныд повны.
| |
− | Сэтшӧм озыр пӧрысь морткӧд
| |
− | Зэв на позьӧ овны.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Кодлы позьӧ, мед и олас, —
| |
− | Оз ков меным сійӧ.
| |
− | Пӧрысь сайӧ сетӧм дорысь
| |
− | Черӧн менӧ виӧй.
| |
− |
| |
− | БАТЬ-МАМ
| |
− |
| |
− | Озырлуныд, муса нылӧй,
| |
− | Быттьӧ югыд шонді.
| |
− | Тшӧтш ми татшӧм озыр зятькӧд
| |
− | Нимкодясьны пондам.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Мый кӧть тіянлы и нимкодь,
| |
− | Абу нимкодь меным.
| |
− | Озырлуныс кӧть и лоас,
| |
− | Шудлуныс нӧ кӧні.
| |
− |
| |
− | Бать-мам дӧзмӧмпырысь тойыштӧны кинас да петӧны.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Шог оз бырлы мича нывлӧн,
| |
− | Бӧрдігтырйи олӧ,
| |
− | Оз и сёйлы, оз и юлы,
| |
− | Пиньтӧм вомысь полӧ.
| |
− |
| |
− | Мича нывлӧн донаторйыс
| |
− | Муніс ылӧ-ылӧ,
| |
− | Сизим тӧлысь эз нин аддзыв
| |
− | Ассьыс муса нылӧс.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Мыйла, мыйла, муса зонмӧй,
| |
− | Эновтін тэ менӧ?
| |
− | Гашкӧ, локтан, бӧръя лунӧдз
| |
− | Виччыся ме тэнӧ.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Муса зонсянь юӧр абу,
| |
− | Письмӧыс оз волы...
| |
− | Мича нывлы пӧрысь морткӧд
| |
− | Чунькытшасьны колӧ.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Ог мун, ог мун пӧрысь сайӧ, —
| |
− | Пӧрысь паськыд тоша.
| |
− | Паськыд тош пиас ме, коньӧр,
| |
− | Яг пиын моз воша.
| |
− |
| |
− | Пырӧны уна ныв, ставныс мичаа вӧччӧмаӧсь.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Чунькытшасьны пӧра воис.
| |
− | Чукӧртчисны нывъяс.
| |
− | Налы гажӧдчыны колӧ,
| |
− | Сьывны сьыланкывъяс.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− | (сувтӧны кругӧн, гӧгралӧны, гажаа сьылӧны)
| |
− |
| |
− | Кӧні свадьба, сэні гаж,
| |
− | Сэні шогсьыны шабаш.
| |
− | Мыйла бӧрдан, мича Маш?
| |
− | Босьтӧ тэнӧ озыр Паш!
| |
− | Озыр Пашыд тӧлка морт,
| |
− | Сылӧн баситӧма горт.
| |
− | Быдмас тэнад зарни борд,
| |
− | Олӧм лоас первой сорт!
| |
− | Сэтшӧм олӧм вывті бур:
| |
− | Быд лун булки, быд лун сур,
| |
− | Уна уджавны оз сюр,
| |
− | Мича платье сӧмын вур!
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Дугдӧ, пӧдругаяс, сьывны
| |
− | Гажа сьыланкывсӧ.
| |
− | Сьылӧй, кыдзи пӧрысь сайӧ
| |
− | Сетӧны том нывсӧ.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− | (сьылӧны шогапырысь, ньӧжйӧник гӧгралӧны)
| |
− |
| |
− | Мича нывъясӧй да бурлак-зонъясӧй,
| |
− | Ой люли-люли, да бурлак-зонъясӧй,
| |
− | Татчӧ чукӧртчӧй да татчӧ видзӧдлӧй,
| |
− | Ой люли-люли, да татчӧ видзӧдлӧй,
| |
− | Кыдзи коньӧрӧс да мича Машукӧс,
| |
− | Ой люли-люли, да мича Машукӧс,
| |
− | Пӧрысь морт сайӧ да пиньтӧм вом сайӧ,
| |
− | Ой люли-люли, да пиньтӧм вом сайӧ,
| |
− | Озырлун вӧсна да мырдӧн сетӧны,
| |
− | Ой люли-люли, да мырдӧн сетӧны.
| |
− | Кыдзи коньӧрӧс да мича Машукӧс,
| |
− | Ой люли-люли, да мича Машукӧс,
| |
− | Мустӧм жӧникыс, да пиньтӧм старикыс,
| |
− | Ой люли-люли, да пиньтӧм старикыс,
| |
− | Югыд шонді моз, да талун виччысьӧ,
| |
− | Ой люли-люли, да талун виччысьӧ.
| |
− | Кыдзи коньӧрлӧн, да мича Машуклӧн,
| |
− | Ой люли-люли, да мича Машуклӧн,
| |
− | Еджыд чужӧмыс да талун вежсьӧма,
| |
− | Ой люли-люли, да талун вежсьӧма.
| |
− | Кыдзи синваыс, да сылӧн визувтӧ,
| |
− | Ой люли-люли, да сылӧн визувтӧ,
| |
− | Кыдзи киясыс да сылӧн тіралӧ,
| |
− | Ой люли-люли, да сылӧн тіралӧ.
| |
− | Кыдзи жӧникӧс да сійӧ виччысьӧ,
| |
− | Ой люли-люли, да сійӧ виччысьӧ,
| |
− | Пӧрысь жӧникӧс да мисьтӧм чужӧмӧс,
| |
− | Ой люли-люли, да мисьтӧм чужӧмӧс...
| |
− |
| |
− | Ӧшинь сайын кылӧ кӧлӧкӧл шы. Пырӧны бать-мам.
| |
− |
| |
− | БАТЬ-МАМ
| |
− |
| |
− | Ланьтӧй, нывъяс, ӧшинь улын
| |
− | Кӧлӧкӧл шы кылӧ.
| |
− | Тайӧ озыр жӧник локтіс,
| |
− | Омӧльтор эн сьылӧ.
| |
− |
| |
− | Нывъяс ланьтӧны, пуксьӧны лабич вылӧ. Воссьӧ ӧдзӧс. Пырӧ пӧрысь жӧник, паськыд еджыд тоша, рушкусӧ водзӧ чургӧдӧма. Сы бӧрся вежай да вежань. Невеста усьӧ чужӧмнас пызан вылӧ.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Керка ӧдзӧс ньӧжйӧн воссис,
| |
− | Пӧрысь жӧник пырис.
| |
− | Сыкӧд вежай, сыкӧд вежань.
| |
− | Нывлӧн садьыс бырис.
| |
− |
| |
− | Бать-мам уськӧдчисны паныд,
| |
− | Копыртчисны улӧ:
| |
− | Налы озыр зятьыс муса,
| |
− | Нылыс мед кӧть кулӧ.
| |
− |
| |
− | БАТЬ-МАМ (копрасигтыр)
| |
− |
| |
− | Локтӧй, локтӧй, дона гӧстьяс,
| |
− | Пуксьӧй пызан сайӧ.
| |
− | Ставыс лӧсьӧдӧма миян.
| |
− | Гажӧдчыны вайӧ.
| |
− |
| |
− | ЖӦНИК (тшапа)
| |
− |
| |
− | Ме кодь жӧникыдкӧд позьӧ
| |
− | Гажӧдчыны бура.
| |
− | Зэв кыз зепта, зэв бур верӧс
| |
− | Тіян нывлы сюрӧ.
| |
− |
| |
− | Пуксьӧ невестакӧд орччӧн. Сэтчӧ жӧ пуксьӧны вежай да вежань. Бать-мам заводитӧны ваявны пызан вылӧ сур, вина, чериняньяс да мукӧдтор.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Мича нывлӧн, коньӧр мортлӧн,
| |
− | Делӧясыс дзугсис:
| |
− | Югыд плеша пӧрысь жӧник
| |
− | Орччӧн сыкӧд пуксис.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Ог мун, ог мун пӧрысь сайӧ,
| |
− | Ставныд тайӧс тӧдӧ.
| |
− | Муса батьӧй, муса мамӧй,
| |
− | Сы сайӧ эн сетӧй.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Бать оз кывзы, мам оз кывзы.
| |
− | Нывлӧн синва киссьӧ.
| |
− | Нора сыркъялӧмӧн бӧрдӧ,
| |
− | Синваӧн и мыссьӧ.
| |
− |
| |
− | Чӧскыд сёян вайӧ мамыс,
| |
− | Сурсӧ кыскӧ батьыс.
| |
− | Пызан сайын паськыд тошсӧ
| |
− | Чургӧдӧма зятьыс.
| |
− |
| |
− | Вежай вежаньыскӧд ёна
| |
− | Тшапитчӧны сэні.
| |
− | Кӧнкӧ, мӧвпалӧны асьныс:
| |
− | Ыджыдӧсь ми ӧні.
| |
− |
| |
− | Пӧрысь жӧник пирӧг сёйӧ,
| |
− | Юӧ курыд сурсӧ,
| |
− | Важся озыр купеч морт моз
| |
− | Вылӧ лэптӧ юрсӧ.
| |
− |
| |
− | Суръяс юӧм бӧрын сьӧлӧм
| |
− | Пӧрысь мортлӧн ӧзйӧ.
| |
− | Невестаӧс пиньтӧм вомнас
| |
− | Окалыштны кӧсйӧ.
| |
− |
| |
− | ЖӦНИК
| |
− |
| |
− | Вывті радейта ме тэнӧ,
| |
− | Мичатӧ да томтӧ.
| |
− | Вай жӧ, Машук, бергӧд мелань
| |
− | Ассьыд чӧскыд вомтӧ.
| |
− |
| |
− | Бергӧдӧ асланьыс невесталысь чужӧмсӧ. Невеста оз сетчы, мездысьӧ сыысь.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Невестаыс пиньтӧм вомлы
| |
− | Омӧлика сетчӧ,
| |
− | Гӧгрӧс чужӧм кузя сылӧн
| |
− | Шорӧн синва лэччӧ.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Вешйы, пӧрысь, менам шогӧй
| |
− | Тэ вӧсна пыр содӧ.
| |
− | Рад ме муӧ ловйӧн пырны,
| |
− | Сьӧлӧм менам потӧ.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Бать-мам лыдӧ оз и босьтны
| |
− | Коньӧр нывлысь бӧрдӧм.
| |
− | Пиньтӧм зятьлӧн озырлуныс
| |
− | Синсӧ налы пӧртӧ.
| |
− |
| |
− | Югыд плешыс эз и лӧгась,
| |
− | Нылыс кӧть эз окась:
| |
− | Кор пӧ гӧтырӧн мем лоас,
| |
− | Сэки оз нин кокась.
| |
− |
| |
− | Уна дозйысь сёян-юан
| |
− | Пӧрысь жӧник ректіс.
| |
− | Сэсся сьывны сьыланкывъяс
| |
− | Нывъясыслы тшӧктіс.
| |
− |
| |
− | ЖӦНИК (нывъяслы)
| |
− |
| |
− | Сьылӧй, сьылӧй, роч аканьяс,
| |
− | Сьылӧй, энӧ узьӧй.
| |
− | Кампет тіянлы ме сета
| |
− | Тіян сьылӧм кузя.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− | (шпыннялігтыр чеччӧны, сувтӧны кругӧн, гӧгралӧны да сьылӧны)
| |
− |
| |
− | Свадьба миян пансьӧма, пансьӧма,
| |
− | Збыльысь-збыльысь пансьӧма, пансьӧма.
| |
− | Чунькытшасьӧм лоӧма, лоӧма,
| |
− | Збыльысь-збыльысь лоӧма, лоӧма.
| |
− | Озыр жӧник локтӧма, локтӧма,
| |
− | Збыльысь-збыльысь локтӧма, локтӧма.
| |
− | Невестакӧд пуксьӧма, пуксьӧма,
| |
− | Збыльысь-збыльысь пуксьӧма, пуксьӧма.
| |
− | Озыр жӧник абу том, абу том,
| |
− | Збыльысь-збыльысь абу том, абу том.
| |
− | Юрыс сылӧн кушмӧма, кушмӧма,
| |
− | Збыльысь-збыльысь кушмӧма, кушмӧма.
| |
− | Паськыд тошыс дзормӧма, дзормӧма,
| |
− | Збыльысь-збыльысь дзормӧма, дзормӧма.
| |
− | Пиньяс сылӧн киссьӧма, киссьӧма,
| |
− | Збыльысь-збыльысь киссьӧма, киссьӧма.
| |
− | Пӧрысь жӧник кырныш кодь, кырныш кодь,
| |
− | Збыльысь-збыльысь кырныш кодь, кырныш кодь.
| |
− | Том невеста гулю кодь, гулю кодь,
| |
− | Збыльысь-збыльысь гулю кодь, гулю кодь.
| |
− | Оз ков сетны кырнышлы, кырнышлы,
| |
− | Збыльысь-збыльысь кырнышлы, кырнышлы.
| |
− | Оз ков сетны гулюӧс, гулюӧс,
| |
− | Збыльысь-збыльысь гулюӧс, гулюӧс.
| |
− |
| |
− | Жӧник дӧзмӧма, скӧра зымнитӧ кокнас. Нывъяс дугдӧны сьывны да пуксялӧны лабичьяс вылӧ.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Жӧник скӧрмис, кокнас зымгис.
| |
− | Пуксялісны нывъяс.
| |
− | Оз позь пӧрысь йылысь сьывны
| |
− | Сэтшӧм сьыланкывъяс.
| |
− |
| |
− | ЖӦНИК
| |
− |
| |
− | Аттӧ дивӧ, кутшӧм аньяс
| |
− | Чукӧртчинныд татчӧ.
| |
− | Татшӧм сьылӧм бӧрын месянь
| |
− | Кампет онӧ аддзӧ.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС (пуксьӧмӧн сьылӧны)
| |
− |
| |
− | Чӧскыд кампет аслыд,
| |
− | Пӧрысь мортӧй, видз.
| |
− | Кыдзи тэныд сьылім,
| |
− | Мед и лоас сідз.
| |
− |
| |
− | ЖӦНИК
| |
− |
| |
− | Дугдӧй тешитчыныд, нывъяс,
| |
− | Лӧгасьны ме верма.
| |
− | Асьныд повзянныд ті меысь,
| |
− | Кор ме ёна скӧрма.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− |
| |
− | Кодлӧн тошыс паськыд,
| |
− | Кодлӧн югыд плеш,
| |
− | Сэтшӧм пӧрысь мортыс
| |
− | Нывъясыдлы теш.
| |
− |
| |
− | Жӧник скӧра ӧвтыштӧ кинас. Нывъяс сералӧны. Бать-мам бурӧдӧны зятьӧс.
| |
− |
| |
− | БАТЬ-МАМ (копрасигтыр)
| |
− |
| |
− | Эн тэ нывъяс вылӧ лӧгась,
| |
− | Шмонитӧны найӧ.
| |
− | Асьныс найӧ радӧсь петны
| |
− | Тэ кодь жӧник сайӧ.
| |
− |
| |
− | Жӧник бурмӧ, шпыннялӧ, малалӧ тошсӧ.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Бать-мам небыд мелі кывйӧн
| |
− | Бурӧдісны зятьӧс.
| |
− | Бара сылы яндоваӧн
| |
− | Сурсӧ мыччис батьыс.
| |
− |
| |
− | Юӧ вежай, юӧ вежань
| |
− | Винасӧ да сурсӧ.
| |
− | Ёна гажмӧмысла вежай
| |
− | Копрӧдлӧ нин юрсӧ.
| |
− |
| |
− | Машук вылӧ видзӧдігӧн
| |
− | Жугыльмӧны нывъяс.
| |
− | Оз нин найӧ вомысь петны
| |
− | Гажа сьыланкывъяс.
| |
− |
| |
− | Жӧник медбӧръя сур дозсӧ
| |
− | Пыдӧсӧдзыс косьтіс,
| |
− | Сэсся коньӧр мича нылӧс
| |
− | Веськыд кинас босьтіс.
| |
− |
| |
− | ЖӦНИК
| |
− |
| |
− | Мунам венчайтчыны, Машук,
| |
− | Дона гӧтырпуӧй,
| |
− | Вежай, вежань, ӧдйӧ татысь
| |
− | Миянӧс ті нуӧй.
| |
− |
| |
− | Невеста пыксьӧ, оз кӧсйы мунны. Вежай да вежань мырдӧн петкӧдӧны сійӧс пызан сайысь.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Кырныш гыжйӧ сюри гулю,
| |
− | Некод абу видзысь.
| |
− | Бать-мам шогӧн тырӧм нывлы
| |
− | Шуалӧны сідзи.
| |
− |
| |
− | БАТЬ-МАМ
| |
− |
| |
− | Бура овны тэныд сиам,
| |
− | Миян муса нылӧй.
| |
− | Кыдзи шонді вылӧ видзӧд
| |
− | Аслад верӧс вылӧ.
| |
− |
| |
− | Мӧдӧс татшӧмӧс он аддзы:
| |
− | Быдтор сылӧн уна.
| |
− | Лэбзьы чикыш моз выль позйӧ,
| |
− | Гортса поз мед вунӧ.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Ог мун, ог мун пӧрысь сайӧ!
| |
− | Оз ков меным нинӧм.
| |
− | Лучшӧ гӧляпырысь ола.
| |
− | Пӧтас менам кынӧм.
| |
− |
| |
− | Кытчӧ шудӧй менам воши?
| |
− | Коньӧрӧй ме аньӧй.
| |
− | Мыйла эновтін тэ менӧ,
| |
− | Менам муса Ваньӧ?
| |
− |
| |
− | Невеста пыр на пыксьӧ, нетшыштӧ ассьыс кисӧ пӧрысь жӧник киысь. Вежай, вежань да бать-мам отсалӧны жӧниклы нуны невестасӧ. Нывъяс тшӧтш бӧрдӧны.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Невестасӧ жӧник кыскӧ.
| |
− | Кашкӧм сылӧн кылӧ.
| |
− | Вежай, вежань да бать-мамыс
| |
− | Отсалӧны сылы.
| |
− |
| |
− | Эз на удит пиньтӧм вомыс
| |
− | Невестакӧд петны,
| |
− | Эз на удит мича нывкӧд
| |
− | Венчайтчыны мӧдны.
| |
− |
| |
− | Бара кӧлӧкӧлӧн кодкӧ
| |
− | Воис кильчӧ дорӧ,
| |
− | Кодкӧ гольӧдчыны кутіс
| |
− | Тэрыба да гора.
| |
− |
| |
− | Ӧшинь сайын триньӧдчӧ кӧлӧкӧл. Кылӧ чорыда гольӧдчӧм. Пӧрысь жӧник шай-паймунӧ да лэдзӧ невестасӧ. Ставныс видзӧдӧны ӧдзӧслань.
| |
− |
| |
− | ЖӦНИК
| |
− |
| |
− | Код нӧ тайӧ? Мыйла локтӧ?
| |
− | Кутшӧм сылӧн могыс?
| |
− | Мыйла скӧркодь быттьӧ сылӧн
| |
− | Татчӧ пыранногыс?
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Керка ӧдзӧс ӧдйӧ воссис.
| |
− | Том морт шур-шарпырис.
| |
− | Вӧлі тыдалӧ, мый сылӧн
| |
− | Пузьыштӧма вирыс.
| |
− |
| |
− | Ставныс шемӧс. Пӧрысь жӧник
| |
− | Видзӧдліс да повзис.
| |
− | Быттьӧ шонді улын дзоридз
| |
− | Невестаыс ловзис.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ (тойыштӧ пӧрысь жӧникӧс)
| |
− |
| |
− | Вешйы, пӧрысь! Тэкӧд ӧні
| |
− | Ноксьынысӧ шаньӧ.
| |
− | Воис менам донаторйӧй,
| |
− | Воис менам Ваньӧ.
| |
− |
| |
− | Том морт ӧти кинас вештӧ пӧрысь жӧникӧс, мӧднас — вежайӧс да вежаньӧс, матыстчӧ мича ныв дінӧ.
| |
− |
| |
− | ТОМ МОРТ (кутлӧ да окалӧ нывсӧ)
| |
− |
| |
− | Вои, вои, муса Машук,
| |
− | Доддьысь татчӧ пыри.
| |
− | Ог куж шуны, кыдзи тэысь
| |
− | Гажӧй менам быри.
| |
− |
| |
− | Тайӧ лунӧ менам синва
| |
− | Эз и дугдыв петны.
| |
− | Мырдӧн пондылісны менӧ
| |
− | Пӧрысь сайӧ сетны. (Индӧ пӧрысь жӧник вылӧ.)
| |
− |
| |
− | БАТЬ-МАМ
| |
− |
| |
− | Муса нылӧй, со мый колӧ
| |
− | Тэныд гӧгӧрвоны:
| |
− | Озыр верӧскӧд тэ верман
| |
− | Баруняӧн лоны.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Пыр ме олі да и водзӧ
| |
− | Ола мырсьысь аньӧн.
| |
− | Оз ков меным озыр верӧс,
| |
− | Колӧ удал Ваньӧ. (Окалӧ том мортӧс.)
| |
− |
| |
− | ТОМ МОРТ (батьлы-мамлы)
| |
− |
| |
− | Асьныд кылад, пӧрысь гозъя,
| |
− | Машукыдлысь кывсӧ.
| |
− | Батьлы-мамлы вӧля абу
| |
− | Мырдӧн сетны нывсӧ.
| |
− |
| |
− | Менӧ бӧрйис муса Машук,
| |
− | Ме и сійӧс босьта.
| |
− | Долыд олӧм сылы сета,
| |
− | Синва сылысь косьта. (Пӧрысь жӧниклы)
| |
− |
| |
− | Пиньтӧм рака, висьтав меным,
| |
− | Мый тэ тані корсян?
| |
− | Он кӧ дырджык татысь весась,
| |
− | Юртӧ ассьыд ворссян.
| |
− |
| |
− | ЖӦНИК (бӧрыньтчӧ ӧдзӧслань)
| |
− |
| |
− | Кывзы, зонмӧ... мый нӧ керан?
| |
− | Ичмонь меным колӧ.
| |
− | Верма гӧтырӧс ме видзны,
| |
− | Озыра ме ола.
| |
− |
| |
− | Часлы, энлы... мыйла дӧзман?
| |
− | Эн пыр мекӧд косьӧ.
| |
− | Мелі кывйӧн тэныд мекӧд
| |
− | Сёрнитыштны позьӧ.
| |
− |
| |
− | ТОМ МОРТ
| |
− |
| |
− | Тэкӧд, озырыдкӧд, менам
| |
− | Сёрни лоас дженьыд:
| |
− | Кытысь локтін, сэтчӧ ӧдйӧ
| |
− | Веськыд туйӧд гӧнит.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Удал Ваньӧ паськыд тошӧс
| |
− | Шошаӧдыс босьтіс,
| |
− | Порог дорӧдз сідзи нуис,
| |
− | Ӧдзӧс сылы восьтіс.
| |
− |
| |
− | ТОМ МОРТ (тойыштӧ пӧрысьӧс)
| |
− |
| |
− | Лэбзьы гортад, пиньтӧм рака,
| |
− | Паччӧр вылад куйлы,
| |
− | Сэсся некор нывъяс костӧ
| |
− | Ныртӧ эн нин сюйлы.
| |
− |
| |
− | Пӧрысь жӧник пышйӧ. Сы бӧрся котӧртӧны вежай да вежань.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС (кекӧначасьӧны)
| |
− |
| |
− | Лэбзис пӧрысь морт.
| |
− | Оз ков сылы борд.
| |
− | Пемдіс югыд плеш.
| |
− | Аттӧ кутшӧм теш!
| |
− |
| |
− | БАТЬ-МАМ (кияснысӧ шевгӧдӧмӧн)
| |
− |
| |
− | Мый нӧ ӧні кутам керны?
| |
− | Чунькытшасьӧм торксис.
| |
− | Юрным бергӧдчӧ нин миян
| |
− | Татшӧм лоӧмторсьыс.
| |
− |
| |
− | ТОМ МОРТ
| |
− |
| |
− | Энӧ шогсьӧй, кӧть и торксис
| |
− | Чунькытшасьӧм тіян.
| |
− | Бурджык чунькытшасьӧм воссяс
| |
− | Машукыдкӧд миян.
| |
− |
| |
− | МИЧА НЫВ
| |
− |
| |
− | Шогӧй абу, ворсӧ сьӧлӧм,
| |
− | Вывті жӧ ме шуда:
| |
− | Аслам муса донаторкӧд
| |
− | Чунькытшасьны кута!
| |
− |
| |
− | Том морт да мича ныв пуксьӧны пызан сайӧ.
| |
− |
| |
− | СЬЫЛЫСЬЯС
| |
− |
| |
− | Мича нывлӧн-невесталӧн
| |
− | Делӧыс эз дзугсьы.
| |
− | Муса жӧник, муса Ваньӧ
| |
− | Орччӧн сыкӧд пуксис.
| |
− |
| |
− | Пондіс сёйны, пондіс юны,
| |
− | Некодысь эз повзьы.
| |
− | Батьлы-мамлы выль жӧниккӧд
| |
− | Миритчыны ковмис.
| |
− |
| |
− | Налы сьӧлӧм вылӧ воис
| |
− | Том да тэрыб зятьыс.
| |
− | Сылы ыджыд яндоваӧн
| |
− | Сурсӧ мыччис батьыс.
| |
− |
| |
− | Свадьба шыыс, гажа зыкыс
| |
− | Ылӧ кутіс кывны.
| |
− | Нывъяс чукӧртчисны кругӧ,
| |
− | Горӧдісны сьывны.
| |
− |
| |
− | НЫВЪЯС
| |
− | (ветлӧдлӧны кругӧн да йӧктыштігтыр гажаа сьылӧны)
| |
− |
| |
− | Гажтӧм чунькытшасьӧм вӧлі,
| |
− | Ӧні лои гажа зэв.
| |
− | Невестаыс вӧлі бӧрдӧ,
| |
− | Ӧні серӧктӧма,
| |
− | Ассьыс шогсӧ, мыйта вӧлі,
| |
− | Ставсӧ вунӧдӧма.
| |
− | Недыр-недыр пӧрысь жӧник
| |
− | Тані пукалӧма.
| |
− | Недыр-недыр югыд плешыс
| |
− | Тані радуйтчӧма.
| |
− | Мича зонмыс пӧрысь мортӧс
| |
− | Татысь тойлалӧма.
| |
− | Ӧдйӧ-ӧдйӧ пӧрысь мортыс
| |
− | Гортас котӧртӧма.
| |
− | Мича нылыс мича зонкӧд
| |
− | Ӧні пукалӧны,
| |
− | Мича нылыс мича зонкӧд
| |
− | Дасысь окасьӧны!..
| |
− |
| |
− | (Жӧник невестакӧд окасьӧны.)
| |
− |
| |
− | ПОМ
| |
− |
| |
− | 1919 во.
| |
| [[Category:Коми небӧг]] | | [[Category:Коми небӧг]] |