Талун. 2017-11-24 — различия между версиями
Ӧньӧ Лав (сёрнитанін | чӧжӧс) |
(→Текст) |
||
| (не показана 1 промежуточная версия 1 участника) | |||
| Строка 19: | Строка 19: | ||
А ӧні мукӧд юӧръяс йылысь дженьыдика. | А ӧні мукӧд юӧръяс йылысь дженьыдика. | ||
| − | *Войвылын олӧм. | + | *Войвылын олӧм. [] Сыктывкарын некымын странаысь учёнӧйяс лӧсьӧдӧны Войвыв сӧвмӧдан нырвизьяс. |
*Зумыд семья. [] Лада олӧм да челядьӧс тыр-бура быдтӧмын опытӧн юксясны «Юрган» вылын торъя репортажъяс чукӧрлӧн геройяс. | *Зумыд семья. [] Лада олӧм да челядьӧс тыр-бура быдтӧмын опытӧн юксясны «Юрган» вылын торъя репортажъяс чукӧрлӧн геройяс. | ||
*Ставӧн лызь вылӧ. [] Комиын олысьясӧс тайӧ тӧлын кутасны ышӧдны котравны лызьӧн. | *Ставӧн лызь вылӧ. [] Комиын олысьясӧс тайӧ тӧлын кутасны ышӧдны котравны лызьӧн. | ||
| Строка 27: | Строка 27: | ||
«Республика тырвыйӧ колис йӧзлы отсӧг сетӧмын став мог», — тадзи Сергей Гапликов донъяліс матысса куим во кежлӧ бюджет. Сьӧм кузя медшӧр кабала тӧрыт ошкис Каналан Сӧвет. Сы подулын декабрын примитасны кар да районъясса бюджетъяс. | «Республика тырвыйӧ колис йӧзлы отсӧг сетӧмын став мог», — тадзи Сергей Гапликов донъяліс матысса куим во кежлӧ бюджет. Сьӧм кузя медшӧр кабала тӧрыт ошкис Каналан Сӧвет. Сы подулын декабрын примитасны кар да районъясса бюджетъяс. | ||
| − | [46] | + | — [46] |
Юралысь аттьӧаліс депутатъясӧс, министръясӧс да общественнӧй котыръяс бур уджысь. Ӧттшӧтш вот чукӧртысьясӧс да прокуратура сыысь, мый найӧ водзмӧстчӧмӧн видлалісны кабала, медым ставыс лӧсяліс республикаса да Федерацияса оланпасъяслы. | Юралысь аттьӧаліс депутатъясӧс, министръясӧс да общественнӧй котыръяс бур уджысь. Ӧттшӧтш вот чукӧртысьясӧс да прокуратура сыысь, мый найӧ водзмӧстчӧмӧн видлалісны кабала, медым ставыс лӧсяліс республикаса да Федерацияса оланпасъяслы. | ||
| Строка 39: | Строка 39: | ||
Пась, шарп, шоныд шапка, вомысь ру. Со воис кад сыктывкарса олысьяслы пасьтавны тӧвся кӧлуй. Пуксисны дыр виччысяна кӧдзыдъяс. Том мам Анастасия Богачукӧс найӧ ньӧти эз повзьӧдны. Кагуксӧ пасьтӧдіс шоныд кӧлуйӧ и петіс ывла. | Пась, шарп, шоныд шапка, вомысь ру. Со воис кад сыктывкарса олысьяслы пасьтавны тӧвся кӧлуй. Пуксисны дыр виччысяна кӧдзыдъяс. Том мам Анастасия Богачукӧс найӧ ньӧти эз повзьӧдны. Кагуксӧ пасьтӧдіс шоныд кӧлуйӧ и петіс ывла. | ||
| − | [2] | + | — [2] |
Сыктывкарса олысь Юрий Михашин гажаа ветлӧдлӧ карті. Войвывса йӧз пӧ, шуӧ, радӧсь кӧдзыдыслы. А луннас нӧшта шонді петіс, и кар югзис тӧвся рӧмъясӧн. | Сыктывкарса олысь Юрий Михашин гажаа ветлӧдлӧ карті. Войвывса йӧз пӧ, шуӧ, радӧсь кӧдзыдыслы. А луннас нӧшта шонді петіс, и кар югзис тӧвся рӧмъясӧн. | ||
| − | [8] | + | — [8] |
Но кӧдзыдъяслы, тыдалӧ, абу ставныс радӧсь. Ветлыны карті абу кокни. Тӧрытъя зэр бӧрын юркарса туйяс вылын сӧмын йи. | Но кӧдзыдъяслы, тыдалӧ, абу ставныс радӧсь. Ветлыны карті абу кокни. Тӧрытъя зэр бӧрын юркарса туйяс вылын сӧмын йи. | ||
| − | [5] | + | — [5] |
Юркар шӧрті ветлыны век жӧ кокньыдджык. Туйяс кисьталӧмаӧсь сов сора лыаӧн. | Юркар шӧрті ветлыны век жӧ кокньыдджык. Туйяс кисьталӧмаӧсь сов сора лыаӧн. | ||
| − | [1] | + | — [1] |
| − | Юркарса травмпунктӧ талун вильыд туй вӧсна шыӧдчисны кызь ӧкмыс морт. Ӧкмыслӧн чегис лы. Мукӧдыс доймалісны. Но кодсюрӧяс вильдӧм кежлӧ дасьтысьӧны. Талун аптекаясын вузавлӧны сідз шусяна «ледоходъяс» | + | Юркарса травмпунктӧ талун вильыд туй вӧсна шыӧдчисны кызь ӧкмыс морт. Ӧкмыслӧн чегис лы. Мукӧдыс доймалісны. Но кодсюрӧяс вильдӧм кежлӧ дасьтысьӧны. Талун аптекаясын вузавлӧны сідз шусяна «ледоходъяс» — резина пыдӧс вылын кӧрт ёсьторъяс. Сулалӧ сійӧ кыксёсянь нёльсё шайтӧдз. Но тшӧкыдджыка пӧ сыла шыӧдчӧны олӧмаяс. |
| − | [14] | + | — [14] |
Кывкутысь водительяс медводдза кӧдзыдъясысь эз повзьыны. Сигнализацияын автозапуск отсалӧ водзвыв шонтыны машина. А шипъяса резина видзӧ вильыдысь. | Кывкутысь водительяс медводдза кӧдзыдъясысь эз повзьыны. Сигнализацияын автозапуск отсалӧ водзвыв шонтыны машина. А шипъяса резина видзӧ вильыдысь. | ||
| − | [13] | + | — [13] |
Но пыр колӧ асьтӧ видзны. Регыд поводдя бара вежсяс, сідзкӧ, вильдӧм кежлӧ колӧ лоны дасьӧн. | Но пыр колӧ асьтӧ видзны. Регыд поводдя бара вежсяс, сідзкӧ, вильдӧм кежлӧ колӧ лоны дасьӧн. | ||
| − | Анастасия Тюрнина, Олег Костромин, «Юрган» телеканал. | + | ''Анастасия Тюрнина, Олег Костромин, «Юрган» телеканал.'' |
===ЮРКАР ВӦСНА РЕФЕРЕНДУМ=== | ===ЮРКАР ВӦСНА РЕФЕРЕНДУМ=== | ||
| Строка 75: | Строка 75: | ||
Та кадӧ Сыктывкарын чукӧртчисны Россия, Германия, Белоруссия, Швеция, Норвегия да Лунвыв Кореяысь туялысьяс войтыръяскостса наукаа конференция вылӧ. «Югыд юръяс» кутасны ӧтвылысь мӧвпавны Войвыв сӧвмӧдан нырвизь йылысь. Нёль секция вылын чукӧртчысьяс видлаласны Войвывса регионъяслысь артмӧм серпассӧ вӧр-ва да олысьясӧс видзӧм боксянь. | Та кадӧ Сыктывкарын чукӧртчисны Россия, Германия, Белоруссия, Швеция, Норвегия да Лунвыв Кореяысь туялысьяс войтыръяскостса наукаа конференция вылӧ. «Югыд юръяс» кутасны ӧтвылысь мӧвпавны Войвыв сӧвмӧдан нырвизь йылысь. Нёль секция вылын чукӧртчысьяс видлаласны Войвывса регионъяслысь артмӧм серпассӧ вӧр-ва да олысьясӧс видзӧм боксянь. | ||
| − | Медшӧр мӧвпыс тайӧ нырвизьясыслӧн | + | Медшӧр мӧвпыс тайӧ нырвизьясыслӧн — колӧ, мед Войвылын олӧм вӧліс лӧсьыдӧн. Пасъям, тӧрыт нин учёнӧйяс сёрнитісны Войвыв сӧвмӧдӧм йылысь Юралыськӧд. Елена Кононова стӧчмӧдас медшӧр мӧвпъяс йылысь. |
Талун йӧз пышйӧны войвылысь сэтчӧ, кӧні шоныдджык да бурджык. Бӧръя кызь воӧн войвыв муяс эновтісны кык миллионысь унджык морт. Та вӧсна учёнӧйяс серти колӧ кутны найӧс, кодъяс оз кӧсйыны кольны ассьыныс оланінсӧ. Колӧ бурмӧдны налысь олӧмсӧ. Тайӧ шӧр туйвизьӧн колӧ вӧчны Войвыв сӧвмӧдан стратегия вӧчӧмын. | Талун йӧз пышйӧны войвылысь сэтчӧ, кӧні шоныдджык да бурджык. Бӧръя кызь воӧн войвыв муяс эновтісны кык миллионысь унджык морт. Та вӧсна учёнӧйяс серти колӧ кутны найӧс, кодъяс оз кӧсйыны кольны ассьыныс оланінсӧ. Колӧ бурмӧдны налысь олӧмсӧ. Тайӧ шӧр туйвизьӧн колӧ вӧчны Войвыв сӧвмӧдан стратегия вӧчӧмын. | ||
| − | Ариф Шихвердиев, профессор, РАЕН-са академик: | + | ''Ариф Шихвердиев, профессор, РАЕН-са академик:'' |
| − | + | ||
| − | — Медводдза места вылын миян сулалӧны йӧз, налысь корӧмъяс дорйӧм. Арктика да Войвыв му туялам ог Арктика да Войвыв ради, а медым йӧзлы вӧлі бур. Тайӧс колӧ медводз кутны тӧд вылын стратегия дасьтӧмын. | + | — Медводдза места вылын миян сулалӧны йӧз, налысь корӧмъяс дорйӧм. Арктика да Войвыв му туялам ог Арктика да Войвыв ради, а медым йӧзлы вӧлі бур. Тайӧс колӧ медводз кутны тӧд вылын стратегия дасьтӧмын. |
Медводз колӧ тӧждысьны вужвойтыр вӧсна, лыддьӧ суйӧрсайысь гӧсьт. Сылӧн страна кӧть кӧть некыдзи оз йитчы Арктикакӧд, но век жӧ Лунвыв Кореяысь Ким Хе Чжин некымын во нин туялӧ изьваса кӧр видзысьяслысь оласног. Найӧ, колӧ шуны, кореянкаӧс чайтісны ненкаӧн. | Медводз колӧ тӧждысьны вужвойтыр вӧсна, лыддьӧ суйӧрсайысь гӧсьт. Сылӧн страна кӧть кӧть некыдзи оз йитчы Арктикакӧд, но век жӧ Лунвыв Кореяысь Ким Хе Чжин некымын во нин туялӧ изьваса кӧр видзысьяслысь оласног. Найӧ, колӧ шуны, кореянкаӧс чайтісны ненкаӧн. | ||
| − | Ким Хе Чжин, Россияса туялӧмъяс институтын наука сотрудник, Лунвыв Корея: | + | ''Ким Хе Чжин, Россияса туялӧмъяс институтын наука сотрудник, Лунвыв Корея:'' |
| − | + | ||
| − | — Меным жаль, мый коми изьватаслы оз сетны вужвойтырлысь статус. Кӧть найӧ олӧны важ традицияяс серти, видзӧны кӧръясӧс, но некутшӧм личӧдъяс налӧн абу. Ме серти, тайӧ бюрократизм. | + | — Меным жаль, мый коми изьватаслы оз сетны вужвойтырлысь статус. Кӧть найӧ олӧны важ традицияяс серти, видзӧны кӧръясӧс, но некутшӧм личӧдъяс налӧн абу. Ме серти, тайӧ бюрократизм. |
2014 восянь, кор Россияын вынсьӧдісны стратегия план йылысь Федеральнӧй оланпас, став регионлы ковмис дасьтыны сӧвмӧдан уджтас став аслыспӧлӧслунсӧ тӧд вылын кутӧмӧн, история, национальность, культура, миграция боксянь. | 2014 восянь, кор Россияын вынсьӧдісны стратегия план йылысь Федеральнӧй оланпас, став регионлы ковмис дасьтыны сӧвмӧдан уджтас став аслыспӧлӧслунсӧ тӧд вылын кутӧмӧн, история, национальность, культура, миграция боксянь. | ||
| − | Андрей Шеломенцев, профессор, Арктика пыдысянь туялан федеральнӧй шӧринӧн веськӧдлысь: | + | ''Андрей Шеломенцев, профессор, Арктика пыдысянь туялан федеральнӧй шӧринӧн веськӧдлысь:'' |
| − | + | ||
| − | — Тіян регионса стратегияӧ колӧ пыртны транспорт ветлан туй сӧвмӧдӧм, вӧр-ва озырлунӧн вӧдитчӧм, удж сӧвмӧдӧм. Бурмӧдны олӧмсӧ колӧ медводз том йӧзлы, медым найӧ кольччисны татчӧ. Ӧд быд регионлӧн аскиа луныс | + | — Тіян регионса стратегияӧ колӧ пыртны транспорт ветлан туй сӧвмӧдӧм, вӧр-ва озырлунӧн вӧдитчӧм, удж сӧвмӧдӧм. Бурмӧдны олӧмсӧ колӧ медводз том йӧзлы, медым найӧ кольччисны татчӧ. Ӧд быд регионлӧн аскиа луныс — тайӧ томулов. |
Республикалӧн сӧвмӧдӧм стратегия дасьтӧма сӧмын 2020 воӧдз. Колӧ вӧчны 2030-ӧдз, кыдзи экспертъяс пасйисны, ассьыным дон тӧдӧмӧн. | Республикалӧн сӧвмӧдӧм стратегия дасьтӧма сӧмын 2020 воӧдз. Колӧ вӧчны 2030-ӧдз, кыдзи экспертъяс пасйисны, ассьыным дон тӧдӧмӧн. | ||
| − | Лариса Максимова, правительствоӧн веськӧдлысьӧс медводдза вежысь: | + | ''Лариса Максимова, правительствоӧн веськӧдлысьӧс медводдза вежысь:'' |
| − | + | ||
| − | — Колӧ сӧвмӧдан стратегиялы дасьтыны ӧтувъя туйвизь. Миян Вӧркуталы сетісны мыджӧда зоналысь официальнӧй статус. Миян Инта | + | — Колӧ сӧвмӧдан стратегиялы дасьтыны ӧтувъя туйвизь. Миян Вӧркуталы сетісны мыджӧда зоналысь официальнӧй статус. Миян Инта — Вой кытшбердса регион, сійӧс колӧ быд боксянь сӧвмӧдны. Миян Чилимдін район сулалӧ орччӧн НАО-кӧд. Усинскса регионын куйлӧ зэв уна му пытшса озырлун. Лыддьӧдлыны позьӧ уна. |
Конференцияӧ пырӧдчысьяслы эм мый вылын уджавны. Ыджыд удж нуӧдасны торъя секцияяс вылын. Учёнӧйяслы торйӧдісны кык лун, медым дасьтыны Войвыв сӧвмӧдан стратегиялысь модель. Сійӧс, экспертъяс серти, пыр жӧ сетасны уджӧ. | Конференцияӧ пырӧдчысьяслы эм мый вылын уджавны. Ыджыд удж нуӧдасны торъя секцияяс вылын. Учёнӧйяслы торйӧдісны кык лун, медым дасьтыны Войвыв сӧвмӧдан стратегиялысь модель. Сійӧс, экспертъяс серти, пыр жӧ сетасны уджӧ. | ||
| − | Елена Кононова, Вячеслав Беспалов, «Юрган» телеканал. | + | ''Елена Кононова, Вячеслав Беспалов, «Юрган» телеканал.'' |
===КОММУНАЛЬНӦЙ ВЕНЗЬӦМЪЯС=== | ===КОММУНАЛЬНӦЙ ВЕНЗЬӦМЪЯС=== | ||
| Строка 111: | Строка 111: | ||
Камиль Зайдулин аслас мамыскӧд уна патераа керкаын олӧны кызь во сайӧ нин. Коммунальнӧй котыркӧд мытшӧдыс пӧ некор эз вӧв. Ставныс ошкисны сылысь удж. | Камиль Зайдулин аслас мамыскӧд уна патераа керкаын олӧны кызь во сайӧ нин. Коммунальнӧй котыркӧд мытшӧдыс пӧ некор эз вӧв. Ставныс ошкисны сылысь удж. | ||
| − | Камиль Зайдулин, Ленин уличвывса керкаын олысь: | + | ''Камиль Зайдулин, Ленин уличвывса керкаын олысь:'' |
| − | + | ||
| − | — Ӧні миян керка «Ухтажилфонд» улын. Найӧ вермисны ёрдын, но водзті коммунальнӧй котыр вӧлі бурджык. Найӧ подъездъяс миянлысь дзоньталісны, плиткаяс вольсалісны джоджъяс вылӧ. Уджъяс нуӧдлісны дугдывтӧг, некод эз норасьлы. | + | — Ӧні миян керка «Ухтажилфонд» улын. Найӧ вермисны ёрдын, но водзті коммунальнӧй котыр вӧлі бурджык. Найӧ подъездъяс миянлысь дзоньталісны, плиткаяс вольсалісны джоджъяс вылӧ. Уджъяс нуӧдлісны дугдывтӧг, некод эз норасьлы. |
«Ухтажилфонд» водзті дӧзьӧритіс нин тайӧ керкасӧ, но та бӧрын воис сы места 1-ӧд номера веськӧдлан котыр. А колян во бара вежсисны местанас, кӧть эськӧ олысьяс вӧліны паныд. Но ёрд пыр «Ухтажилфонд» бергӧдіс аслыс тайӧ керкасӧ. Тадзи и заводитчис тыш. Ворссьӧм котыр керкалысь ключьяс ни документъяс эз сет. | «Ухтажилфонд» водзті дӧзьӧритіс нин тайӧ керкасӧ, но та бӧрын воис сы места 1-ӧд номера веськӧдлан котыр. А колян во бара вежсисны местанас, кӧть эськӧ олысьяс вӧліны паныд. Но ёрд пыр «Ухтажилфонд» бергӧдіс аслыс тайӧ керкасӧ. Тадзи и заводитчис тыш. Ворссьӧм котыр керкалысь ключьяс ни документъяс эз сет. | ||
| − | Фёдор Тырышкин, Ухтаса прокурорлы отсасьысь: | + | ''Фёдор Тырышкин, Ухтаса прокурорлы отсасьысь:'' |
| − | + | ||
| − | — Управляйтан котыр водзӧ гижаліс ас нимсянь квитанцияяс. Та вӧсна прокуратура шыӧдчис ёрдӧ, медым дорйыны йӧзӧс. Артмис подулавны веськӧдлан котырлысь мыж. Комын куим иск подулалісны, куимсё дас кӧкъямыс сюрс шайт дон. | + | — Управляйтан котыр водзӧ гижаліс ас нимсянь квитанцияяс. Та вӧсна прокуратура шыӧдчис ёрдӧ, медым дорйыны йӧзӧс. Артмис подулавны веськӧдлан котырлысь мыж. Комын куим иск подулалісны, куимсё дас кӧкъямыс сюрс шайт дон. |
Та вылын прокуратуралӧн повесткаяс эз помасьны. Овмӧсӧн веськӧдлысь вылӧ панісны уголовнӧй делӧ ылӧдчӧмысь. Но таысь олысьяслы эз ло кокньыдджык. | Та вылын прокуратуралӧн повесткаяс эз помасьны. Овмӧсӧн веськӧдлысь вылӧ панісны уголовнӧй делӧ ылӧдчӧмысь. Но таысь олысьяслы эз ло кокньыдджык. | ||
| − | Светлана Дудинова, Ленин уличвывса керкаын олысь: | + | ''Светлана Дудинова, Ленин уличвывса керкаын олысь:'' |
| − | + | ||
| − | — Ӧні Жилфонд миян ассьыс тшӧтъяс ыстӧ, артмӧ, мый миян долг чукӧрмӧ, быттьӧ ми мыйӧнкӧ мыжаӧсь. Но ми мынтысим ставсӧ ас кадӧ налы, коді кывкутіс керка вӧсна. | + | — Ӧні Жилфонд миян ассьыс тшӧтъяс ыстӧ, артмӧ, мый миян долг чукӧрмӧ, быттьӧ ми мыйӧнкӧ мыжаӧсь. Но ми мынтысим ставсӧ ас кадӧ налы, коді кывкутіс керка вӧсна. |
Кор 1-ӧд номера веськӧдлан котыр бергӧдас сьӧм, абу гӧгӧрвоана. Кӧсйысисны эськӧ регыдъя кадӧн ставсӧ вештыны. | Кор 1-ӧд номера веськӧдлан котыр бергӧдас сьӧм, абу гӧгӧрвоана. Кӧсйысисны эськӧ регыдъя кадӧн ставсӧ вештыны. | ||
| − | Анастасия Михайлова, Наталья Литкевич, Олег Белькеев, «Юрган» телеканал, Ухта. | + | ''Анастасия Михайлова, Наталья Литкевич, Олег Белькеев, «Юрган» телеканал, Ухта.'' |
| − | + | ||
Водзӧ Комиысь енбиа том художник да лызьӧн котравны ышӧдан уджтас йылысь. Аддзысям зэв регыд реклама бӧрын. | Водзӧ Комиысь енбиа том художник да лызьӧн котравны ышӧдан уджтас йылысь. Аддзысям зэв регыд реклама бӧрын. | ||
| Строка 141: | Строка 141: | ||
Миян канал вылын пансьӧ выль уджтас «Зумыд семья». Тайӧ лоӧ торъя сюжетъяслӧн чукӧр. Сійӧс тшӧтш паніс «Единая Россия» ютыр. Быд пекнича миян юӧртан петасъясын ми кутам тӧдмӧдны республикаса олысьясӧс медся бур семьяяскӧд, кодъяс асланыс примерӧн петкӧдлӧны, кыдзи лада овны да колана ногӧн быдтыны челядьӧс. | Миян канал вылын пансьӧ выль уджтас «Зумыд семья». Тайӧ лоӧ торъя сюжетъяслӧн чукӧр. Сійӧс тшӧтш паніс «Единая Россия» ютыр. Быд пекнича миян юӧртан петасъясын ми кутам тӧдмӧдны республикаса олысьясӧс медся бур семьяяскӧд, кодъяс асланыс примерӧн петкӧдлӧны, кыдзи лада овны да колана ногӧн быдтыны челядьӧс. | ||
| − | Наталья Паншина, социальнӧй политика серти Каналан Сӧветын комитетын веськӧдлысь: | + | ''Наталья Паншина, социальнӧй политика серти Каналан Сӧветын комитетын веськӧдлысь:'' |
| + | |||
| + | — 2017 воын «Единая Россия» ютырлӧн коми юкӧн заводитіс пӧртны олӧмӧ выль проект «Бур семьяяс». Сійӧс вӧзйис Госдума, а ми тані, ас тшупӧдын заводитам пӧртны олӧмӧ. Проектыс миянлы зэв тӧдчана, сы вӧсна, мый крепыд семья — тайӧ и бур государство. | ||
| − | + | Миян медводдза герой — тылын уджалысь Галина Ивановна Цыпанова. Верӧсыскӧд найӧ олісны ветымын ӧти во. Геннадий Николаевич тышкасис фронт вылын, муніс дорйыны чужан му дас сизим арӧса зонмӧн, кытчӧдз эз ранитчы морӧсас. Сизим во нин сійӧ абу, но став ӧнія казьтылӧмыс гӧтырыслӧн, дерт, йитчӧмаӧсь олӧмдырся пӧлыскӧд. Татьяна Супрядкина воліс сы дорӧ гӧститны. | |
| − | |||
| − | Миян медводдза герой | ||
===БУР СЕМЬЯЯСЛӦН ОЛӦМ=== | ===БУР СЕМЬЯЯСЛӦН ОЛӦМ=== | ||
| Строка 151: | Строка 151: | ||
Галина Ивановна аслас арлыд вылӧ видзӧдтӧг век сэтшӧм мелі да збой, быттьӧ и абу на сылы ӧкмысдас арӧсыс. Ворсӧ внукъясыскӧд, сеталӧ сӧветъяс матыссаяслы. Верӧсыскӧд быдтісны нёль челядьӧс, со и дас куим внук-правнук нин быдмӧны. | Галина Ивановна аслас арлыд вылӧ видзӧдтӧг век сэтшӧм мелі да збой, быттьӧ и абу на сылы ӧкмысдас арӧсыс. Ворсӧ внукъясыскӧд, сеталӧ сӧветъяс матыссаяслы. Верӧсыскӧд быдтісны нёль челядьӧс, со и дас куим внук-правнук нин быдмӧны. | ||
| − | [38] | + | — [38] |
Сьӧкыд челядьдыр чорыда мӧрччис вежӧрас аньлы. Война паныдаліс 14 арӧсӧн, кор шойччис челядькӧд пионерлагерын. Юнь 22 лунӧ водз асылын мыйлакӧ унаӧн эз узьны. | Сьӧкыд челядьдыр чорыда мӧрччис вежӧрас аньлы. Война паныдаліс 14 арӧсӧн, кор шойччис челядькӧд пионерлагерын. Юнь 22 лунӧ водз асылын мыйлакӧ унаӧн эз узьны. | ||
| − | [15] | + | — [15] |
Война бергӧдіс сылысь олӧмсӧ. Ӧтпырйӧ том нывкаысь сійӧ пӧрис верстьӧ нылӧ. Сійӧ муніс сапӧг кучик вӧчан заводӧ, кирпич новліс. | Война бергӧдіс сылысь олӧмсӧ. Ӧтпырйӧ том нывкаысь сійӧ пӧрис верстьӧ нылӧ. Сійӧ муніс сапӧг кучик вӧчан заводӧ, кирпич новліс. | ||
| − | [30] | + | — [30] |
Война бӧрын Галина паныдаліс ассьыс верӧссӧ. Шань фронтовик, морӧс тырыс орденъяса вӧрзьӧдіс нывлысь сьӧлӧм. Олісны ӧтвылысь ветымын во. Тайӧ семьяыс буретш том йӧзлы пример пыдди, кыдзи колӧ овны ӧта-мӧднымӧс пыдди пуктӧмӧн, зыксьытӧг, буртор вӧчӧмӧн. Ӧд кыдзи пасйӧ Галина Ивановна, бурыд пӧ пыр бергӧдчӧ мортлы. | Война бӧрын Галина паныдаліс ассьыс верӧссӧ. Шань фронтовик, морӧс тырыс орденъяса вӧрзьӧдіс нывлысь сьӧлӧм. Олісны ӧтвылысь ветымын во. Тайӧ семьяыс буретш том йӧзлы пример пыдди, кыдзи колӧ овны ӧта-мӧднымӧс пыдди пуктӧмӧн, зыксьытӧг, буртор вӧчӧмӧн. Ӧд кыдзи пасйӧ Галина Ивановна, бурыд пӧ пыр бергӧдчӧ мортлы. | ||
| Строка 169: | Строка 169: | ||
Таӧдз тӧдмасисны том художниклӧн творчествокӧд и Сыктывкарса, а нӧшта Украинаса Винницаын олысьяс. Москваын выставка восьтан гаж вылӧ воліс и президент бердын Республика петкӧдлысь Григорий Саришвили. | Таӧдз тӧдмасисны том художниклӧн творчествокӧд и Сыктывкарса, а нӧшта Украинаса Винницаын олысьяс. Москваын выставка восьтан гаж вылӧ воліс и президент бердын Республика петкӧдлысь Григорий Саришвили. | ||
| − | Григорий Саришвили, Россияса президент бердын Коми Республика петкӧдлысь: | + | ''Григорий Саришвили, Россияса президент бердын Коми Республика петкӧдлысь:'' |
| − | + | ||
| − | — Ми важӧн кӧсйим, медым тані серпасасян пыр вӧліс. Дерт, миян тані пыр ӧшалӧны республикаса верстьӧджык авторъяслӧн картинаяс, но зэв бур, мый и том автор петкӧдчӧ. Ми кутам лача, мый тайӧ лоас традицияӧн. | + | — Ми важӧн кӧсйим, медым тані серпасасян пыр вӧліс. Дерт, миян тані пыр ӧшалӧны республикаса верстьӧджык авторъяслӧн картинаяс, но зэв бур, мый и том автор петкӧдчӧ. Ми кутам лача, мый тайӧ лоас традицияӧн. |
Ачыс Назарий чужлӧма Вӧркутаын. Ассьыс енбиалун сійӧ пондіс сӧвмӧдны Сыктывкарын, кытчӧ вуджис челядьдырйиыс. Серпасасьны медводз велӧдісны бать-мамыс. А ышӧдіс войвывса вӧр-ва. Велӧдчис том морт Эжваса художествоа школаын. Помаліс сійӧс торъя пасӧн. | Ачыс Назарий чужлӧма Вӧркутаын. Ассьыс енбиалун сійӧ пондіс сӧвмӧдны Сыктывкарын, кытчӧ вуджис челядьдырйиыс. Серпасасьны медводз велӧдісны бать-мамыс. А ышӧдіс войвывса вӧр-ва. Велӧдчис том морт Эжваса художествоа школаын. Помаліс сійӧс торъя пасӧн. | ||
| − | Назарий Третяк, «Вдохновляясь прекрасным» выставкалӧн автор: | + | ''Назарий Третяк, «Вдохновляясь прекрасным» выставкалӧн автор:'' |
| − | + | ||
| − | — Ме зэв ёна радейта республика, радейта гижны республикаса вӧр-ва. Академияӧ пыртӧдз менам вӧліс уна кад ветлыны вӧр-ваӧ да серпасавны этюдъяс, пленэръяс. Ме гижи Сыктывкар гӧгӧрысь медся радейтана шойччанінъяс. Ме чайта, тайӧ зэв бур, мый выставка котыртім буретш республикалӧн представительствоын. | + | — Ме зэв ёна радейта республика, радейта гижны республикаса вӧр-ва. Академияӧ пыртӧдз менам вӧліс уна кад ветлыны вӧр-ваӧ да серпасавны этюдъяс, пленэръяс. Ме гижи Сыктывкар гӧгӧрысь медся радейтана шойччанінъяс. Ме чайта, тайӧ зэв бур, мый выставка котыртім буретш республикалӧн представительствоын. |
Чуймӧдны ставнысӧ аслас мастералунӧн Назарийлы удайтчис и ӧні. Видзӧдысьяс водзын регыдъя кадӧн сійӧ серпасаліс акварельӧн пейзаж. Талун сылӧн эм ыджыд кӧсйӧм: эштӧдны академияын велӧдчӧм да бӧр локны Комиӧ. Тані том морт мӧвпалӧ восьтыны ассьыс серпасасян школа да дасьтыны челядьӧс странаса медбур художествоа ВУЗъяс пырӧм кежлӧ. | Чуймӧдны ставнысӧ аслас мастералунӧн Назарийлы удайтчис и ӧні. Видзӧдысьяс водзын регыдъя кадӧн сійӧ серпасаліс акварельӧн пейзаж. Талун сылӧн эм ыджыд кӧсйӧм: эштӧдны академияын велӧдчӧм да бӧр локны Комиӧ. Тані том морт мӧвпалӧ восьтыны ассьыс серпасасян школа да дасьтыны челядьӧс странаса медбур художествоа ВУЗъяс пырӧм кежлӧ. | ||
| Строка 187: | Строка 187: | ||
Миян уджъёрткӧд ӧттшӧтш финалӧ петісны нӧшта Улыс Тагил да Астраханьысь телевизионщикъяс. Вермысьӧс шуасны Тюменьын декабр 3 лунӧ. | Миян уджъёрткӧд ӧттшӧтш финалӧ петісны нӧшта Улыс Тагил да Астраханьысь телевизионщикъяс. Вермысьӧс шуасны Тюменьын декабр 3 лунӧ. | ||
| − | [17] | + | — [17] |
Пасъям, республика да конкурслӧн историяын миян каналлӧн уджтасъяс коймӧдысь петӧны финалӧ. 2009 воын куим медбур лыдӧ веськавліс «Субъективная камера» программа. Петасыс вӧлі сиӧма вина юӧмлӧн помкаяс да сыкӧд тышкасянногъяслы. А кык во мысти шедӧдӧм вӧсна тышкасис передача, мый вӧлі сиӧма Валентина Витязева, СГУ-са медводдза ректорлы. Но сэки «Орфейлысь» зарин мыгӧр миянлы эз удайтчы. Пасъям, бӧръя квайт воӧн комиысь ни ӧти удж эз воӧдчыв финалӧдз. | Пасъям, республика да конкурслӧн историяын миян каналлӧн уджтасъяс коймӧдысь петӧны финалӧ. 2009 воын куим медбур лыдӧ веськавліс «Субъективная камера» программа. Петасыс вӧлі сиӧма вина юӧмлӧн помкаяс да сыкӧд тышкасянногъяслы. А кык во мысти шедӧдӧм вӧсна тышкасис передача, мый вӧлі сиӧма Валентина Витязева, СГУ-са медводдза ректорлы. Но сэки «Орфейлысь» зарин мыгӧр миянлы эз удайтчы. Пасъям, бӧръя квайт воӧн комиысь ни ӧти удж эз воӧдчыв финалӧдз. | ||
| Строка 199: | Строка 199: | ||
Раиса Сметанина нима лызьӧн котралан комплекс. Тані чукӧртчис тренеръяслӧн команда. Республикаса быд пельӧсысь комын велӧдысь кыпӧдӧны квалификация. | Раиса Сметанина нима лызьӧн котралан комплекс. Тані чукӧртчис тренеръяслӧн команда. Республикаса быд пельӧсысь комын велӧдысь кыпӧдӧны квалификация. | ||
| − | Андрей Нутрихин, лызьӧн котралӧмысь Коми Республикаса сборнӧй командалӧн шӧр тренер: | + | ''Андрей Нутрихин, лызьӧн котралӧмысь Коми Республикаса сборнӧй командалӧн шӧр тренер:'' |
| − | + | ||
| − | — Зэв ёна воисны сьӧлӧм вылӧ психология тренингъяс да практикаяс. Наӧн тренеръяс, вермас лоны, кутасны вӧдитчыны и челядькӧд уджын. Ми асьным сӧмын на ас вылын найӧс кылім. Ме чайта, менам чужӧм серти тайӧ тыдалӧ. | + | — Зэв ёна воисны сьӧлӧм вылӧ психология тренингъяс да практикаяс. Наӧн тренеръяс, вермас лоны, кутасны вӧдитчыны и челядькӧд уджын. Ми асьным сӧмын на ас вылын найӧс кылім. Ме чайта, менам чужӧм серти тайӧ тыдалӧ. |
Кывзысьяс серти, весиг ыджыд опыта велӧдысьяслы тӧдмасьны ӧнія нырвизьнас да велӧданногъяскӧд зэв ёна колӧ, ӧд быдӧн кӧсйӧ быдтыны чемпионъясӧс. | Кывзысьяс серти, весиг ыджыд опыта велӧдысьяслы тӧдмасьны ӧнія нырвизьнас да велӧданногъяскӧд зэв ёна колӧ, ӧд быдӧн кӧсйӧ быдтыны чемпионъясӧс. | ||
| − | Игорь Кузнецов, Айкатыла сиктса челядьлы спорт школаын тренер: | + | ''Игорь Кузнецов, Айкатыла сиктса челядьлы спорт школаын тренер:'' |
| + | |||
| + | — Зэв унатор тӧдмалі выльсӧ. Ми ӧд уджалам сиктын, миянӧдз этша выльторыс воӧ. Дерт, эм ӧтуввез, а со кор татшӧм йӧз локтӧны институтъясысь, висьталӧны, гӧгӧрвоӧдӧны, зэв бура сӧвмӧдӧны. Налӧн ӧд сэтшӧм ыджыд опыт, сы мында тӧдӧмлун. Со миянкӧд найӧ и юксисны. Тренеръяслы татшӧм семинаръяс. Тренеръяслы татшӧм семинаръяс «Лызь вылӧ» нима уджтаслӧн сӧмын юкӧныс, сылӧн могыс — сӧвмӧдны лызьӧн ветлӧм. Дон босьттӧг бур удж вӧчӧны во чӧж нин Сибырса куим регионын. Кывкӧртӧдъяс тыдалӧны. Ӧні на дорӧ йитчис и Коми. | ||
| − | + | ''Николай Гордеев, сборнӧй командаяс дасьтан республикаса шӧринӧн веськӧдлысь:'' | |
| − | + | ||
| − | Николай Гордеев, сборнӧй командаяс дасьтан республикаса шӧринӧн веськӧдлысь: | + | — Тайӧ и спорт кӧлуй ньӧбӧм, и кадръяс велӧдӧм, и йӧза гажъяс сьӧмӧн могмӧдӧм. Тайӧ отсӧг уджтас серти збыль эм да миянлы зэв колана. |
| − | |||
| − | — Тайӧ и спорт кӧлуй ньӧбӧм, и кадръяс велӧдӧм, и йӧза гажъяс сьӧмӧн могмӧдӧм. Тайӧ отсӧг уджтас серти збыль эм да миянлы зэв колана. | ||
Уджтасыс арталӧма куим во кежлӧ. Но котыртысьяс ӧні нин мӧвпалӧны сійӧс нюжӧдны. Тані пӧ эм, мый сӧвмӧдны. Шуам, колӧ выльмӧдны Раиса Сметанина нима лызьӧн котралан комплекс. Та бӧрын сійӧ матысмас Россияса медбур стадионъяслань. Ньӧбисны нин юӧртана табло. Сэтчӧ кутасны транслируйтны веськыда дистанцияяс вылысь серпас. Отсаласны и спортсменъяслы. | Уджтасыс арталӧма куим во кежлӧ. Но котыртысьяс ӧні нин мӧвпалӧны сійӧс нюжӧдны. Тані пӧ эм, мый сӧвмӧдны. Шуам, колӧ выльмӧдны Раиса Сметанина нима лызьӧн котралан комплекс. Та бӧрын сійӧ матысмас Россияса медбур стадионъяслань. Ньӧбисны нин юӧртана табло. Сэтчӧ кутасны транслируйтны веськыда дистанцияяс вылысь серпас. Отсаласны и спортсменъяслы. | ||
| − | Александр Пак, «На лыжи» бур вӧчан уджтасӧн юрнуӧдысь: | + | ''Александр Пак, «На лыжи» бур вӧчан уджтасӧн юрнуӧдысь:'' |
| − | + | ||
| − | — Водзӧ вылӧ выль нырвизь | + | — Водзӧ вылӧ выль нырвизь — регионса сборнӧйяс выль кӧлуйӧн могмӧдӧм. Спорт министерство да лызьӧн котралӧмысь регионса федерация корасны миянлысь лызьӧн котраланторъяс, паськӧм, лызь дасьтан да могмӧданторъяс. Ми ставсӧ ньӧбам миян спонсоръяслӧн сьӧм вылӧ. |
Ӧні республикаса лызьӧн котралан комплекс дасьтысьӧ нуӧдны странаса чемпионат. А «Лызь вылӧ» уджтас збыльмӧдӧм бӧрын республика вермас нуӧдны и лызьӧн котралан кузя мирса Кубоклысь юкӧнъяс. | Ӧні республикаса лызьӧн котралан комплекс дасьтысьӧ нуӧдны странаса чемпионат. А «Лызь вылӧ» уджтас збыльмӧдӧм бӧрын республика вермас нуӧдны и лызьӧн котралан кузя мирса Кубоклысь юкӧнъяс. | ||
Текущая версия на 11:56, 31 моз 2018
Юрган телеканаллӧн выльторъяс: 2017ʼ вӧльгым 24ʼ лунся «Талун» уджтас.
Содержание
Видео
Текст
Бур рыт! Тіянӧс чолӧмалӧ «Талун» программа. Студияын Константин Куратов.
МЕЗДЫНЫ ДА ВИДЗНЫ
Панам петас эновтлыны позьтӧм юӧрсянь: «Интауголь» шахталысь удж ладмӧдӧм могысь Федерациясянь сьӧм сетасны локтан вежонӧ нин. Та йылысь некымын минут сайын на юӧртіс Республикаса промышленносьт министерство.
Казьтыштам, ноябр 18ʼ лунӧ отсӧг сетӧм йылысь индӧд кырымаліс Россияса правительствоӧн веськӧдлысь Дмитрий Медведев. Миллиард кыксё ӧтик миллион сизимсё кӧкъямысдас кык сюрс шайт локтасны резервнӧй фондысь. На вылӧ Интаса кар артмӧдысь овмӧслысь выль пӧв панасны тыр-бур удж. Россияса энергетика министерствокӧд сёрнитчӧм кырымаласны ноябр 27ʼ лунӧ. Медводз пӧ Федерацияса сьӧм вылӧ бырӧдасны изшом перйысьяслы зарплата да социальнӧй мынтӧдъяс серти уджйӧзъяс. Панасны кӧкъямыссё нелямын коймӧд номера лаваын удж да изшом перйӧм. Март помӧдз шахта выль пӧв кутчысяс тырвыйӧ уджавны.
☼ ☼ ☼
А ӧні мукӧд юӧръяс йылысь дженьыдика.
- Войвылын олӧм. [] Сыктывкарын некымын странаысь учёнӧйяс лӧсьӧдӧны Войвыв сӧвмӧдан нырвизьяс.
- Зумыд семья. [] Лада олӧм да челядьӧс тыр-бура быдтӧмын опытӧн юксясны «Юрган» вылын торъя репортажъяс чукӧрлӧн геройяс.
- Ставӧн лызь вылӧ. [] Комиын олысьясӧс тайӧ тӧлын кутасны ышӧдны котравны лызьӧн.
ЛОКТАН ВОСЯ БЮДЖЕТ
«Республика тырвыйӧ колис йӧзлы отсӧг сетӧмын став мог», — тадзи Сергей Гапликов донъяліс матысса куим во кежлӧ бюджет. Сьӧм кузя медшӧр кабала тӧрыт ошкис Каналан Сӧвет. Сы подулын декабрын примитасны кар да районъясса бюджетъяс.
— [46]
Юралысь аттьӧаліс депутатъясӧс, министръясӧс да общественнӧй котыръяс бур уджысь. Ӧттшӧтш вот чукӧртысьясӧс да прокуратура сыысь, мый найӧ водзмӧстчӧмӧн видлалісны кабала, медым ставыс лӧсяліс республикаса да Федерацияса оланпасъяслы.
ВОИС ТӦВ
Талун республикаса лун вылӧ локтіс тӧв. Термометръяслӧн пасъяс лэччисны дас вит градусысь улӧджык на, кӧть тӧрыт на муртса эз зэр.
Та понда асывнас уналаын туй да пода ветланінъяс пӧрисны йиа исласянінъясӧ. Кыдзи Сыктывкар паныдаліс поводдялысь аснырасьӧм, юӧртӧ Анастасия Тюрнина.
Пась, шарп, шоныд шапка, вомысь ру. Со воис кад сыктывкарса олысьяслы пасьтавны тӧвся кӧлуй. Пуксисны дыр виччысяна кӧдзыдъяс. Том мам Анастасия Богачукӧс найӧ ньӧти эз повзьӧдны. Кагуксӧ пасьтӧдіс шоныд кӧлуйӧ и петіс ывла.
— [2]
Сыктывкарса олысь Юрий Михашин гажаа ветлӧдлӧ карті. Войвывса йӧз пӧ, шуӧ, радӧсь кӧдзыдыслы. А луннас нӧшта шонді петіс, и кар югзис тӧвся рӧмъясӧн.
— [8]
Но кӧдзыдъяслы, тыдалӧ, абу ставныс радӧсь. Ветлыны карті абу кокни. Тӧрытъя зэр бӧрын юркарса туйяс вылын сӧмын йи.
— [5]
Юркар шӧрті ветлыны век жӧ кокньыдджык. Туйяс кисьталӧмаӧсь сов сора лыаӧн.
— [1]
Юркарса травмпунктӧ талун вильыд туй вӧсна шыӧдчисны кызь ӧкмыс морт. Ӧкмыслӧн чегис лы. Мукӧдыс доймалісны. Но кодсюрӧяс вильдӧм кежлӧ дасьтысьӧны. Талун аптекаясын вузавлӧны сідз шусяна «ледоходъяс» — резина пыдӧс вылын кӧрт ёсьторъяс. Сулалӧ сійӧ кыксёсянь нёльсё шайтӧдз. Но тшӧкыдджыка пӧ сыла шыӧдчӧны олӧмаяс.
— [14]
Кывкутысь водительяс медводдза кӧдзыдъясысь эз повзьыны. Сигнализацияын автозапуск отсалӧ водзвыв шонтыны машина. А шипъяса резина видзӧ вильыдысь.
— [13]
Но пыр колӧ асьтӧ видзны. Регыд поводдя бара вежсяс, сідзкӧ, вильдӧм кежлӧ колӧ лоны дасьӧн.
Анастасия Тюрнина, Олег Костромин, «Юрган» телеканал.
ЮРКАР ВӦСНА РЕФЕРЕНДУМ
Сыктывкарын пасйисны юркар вежӧм кузя референдум серти водзмӧстчысь котыр. Та йылысь индӧд талун кырымаліс республикаса бӧрйысян комиссияӧн веськӧдлысь Дмитрий Митюшев. Ӧтувъя гӧлӧсуйтӧм вылӧ вӧзйӧны кыпӧдны комилысь юркар Сыктывкарысь Ухтаӧ вуджӧдӧм йылысь юалӧм. Ӧні водзмӧстчысь котырлы колӧ чукӧртны дас куим сюрс сизимсё вит кырымпас республикаса олысьяслысь, кодъяс ошкӧны вуджӧдӧм йылысь мӧвп. Та вылӧ активистъяслӧн лоас кырымасян кабалаяс йӧзӧдӧмысь мынтысьӧм бӧрын сӧмын комын лун.
Дӧзьӧритысяс кӧ казяласны дас процентысь унджык ылӧга подпись, референдум оз кутны нуӧдны. А лыдпасыс кӧ лоас збыль, кабалаяс ыстасны Каналан Сӧветӧ, коді сэсся и индас комилӧн историялы тӧдчана бӧрйысьӧм нуӧдан лун.
ВОЙВЫВ СӦВМӦДӦМ
Та кадӧ Сыктывкарын чукӧртчисны Россия, Германия, Белоруссия, Швеция, Норвегия да Лунвыв Кореяысь туялысьяс войтыръяскостса наукаа конференция вылӧ. «Югыд юръяс» кутасны ӧтвылысь мӧвпавны Войвыв сӧвмӧдан нырвизь йылысь. Нёль секция вылын чукӧртчысьяс видлаласны Войвывса регионъяслысь артмӧм серпассӧ вӧр-ва да олысьясӧс видзӧм боксянь.
Медшӧр мӧвпыс тайӧ нырвизьясыслӧн — колӧ, мед Войвылын олӧм вӧліс лӧсьыдӧн. Пасъям, тӧрыт нин учёнӧйяс сёрнитісны Войвыв сӧвмӧдӧм йылысь Юралыськӧд. Елена Кононова стӧчмӧдас медшӧр мӧвпъяс йылысь.
Талун йӧз пышйӧны войвылысь сэтчӧ, кӧні шоныдджык да бурджык. Бӧръя кызь воӧн войвыв муяс эновтісны кык миллионысь унджык морт. Та вӧсна учёнӧйяс серти колӧ кутны найӧс, кодъяс оз кӧсйыны кольны ассьыныс оланінсӧ. Колӧ бурмӧдны налысь олӧмсӧ. Тайӧ шӧр туйвизьӧн колӧ вӧчны Войвыв сӧвмӧдан стратегия вӧчӧмын.
Ариф Шихвердиев, профессор, РАЕН-са академик: — Медводдза места вылын миян сулалӧны йӧз, налысь корӧмъяс дорйӧм. Арктика да Войвыв му туялам ог Арктика да Войвыв ради, а медым йӧзлы вӧлі бур. Тайӧс колӧ медводз кутны тӧд вылын стратегия дасьтӧмын.
Медводз колӧ тӧждысьны вужвойтыр вӧсна, лыддьӧ суйӧрсайысь гӧсьт. Сылӧн страна кӧть кӧть некыдзи оз йитчы Арктикакӧд, но век жӧ Лунвыв Кореяысь Ким Хе Чжин некымын во нин туялӧ изьваса кӧр видзысьяслысь оласног. Найӧ, колӧ шуны, кореянкаӧс чайтісны ненкаӧн.
Ким Хе Чжин, Россияса туялӧмъяс институтын наука сотрудник, Лунвыв Корея: — Меным жаль, мый коми изьватаслы оз сетны вужвойтырлысь статус. Кӧть найӧ олӧны важ традицияяс серти, видзӧны кӧръясӧс, но некутшӧм личӧдъяс налӧн абу. Ме серти, тайӧ бюрократизм.
2014 восянь, кор Россияын вынсьӧдісны стратегия план йылысь Федеральнӧй оланпас, став регионлы ковмис дасьтыны сӧвмӧдан уджтас став аслыспӧлӧслунсӧ тӧд вылын кутӧмӧн, история, национальность, культура, миграция боксянь.
Андрей Шеломенцев, профессор, Арктика пыдысянь туялан федеральнӧй шӧринӧн веськӧдлысь: — Тіян регионса стратегияӧ колӧ пыртны транспорт ветлан туй сӧвмӧдӧм, вӧр-ва озырлунӧн вӧдитчӧм, удж сӧвмӧдӧм. Бурмӧдны олӧмсӧ колӧ медводз том йӧзлы, медым найӧ кольччисны татчӧ. Ӧд быд регионлӧн аскиа луныс — тайӧ томулов.
Республикалӧн сӧвмӧдӧм стратегия дасьтӧма сӧмын 2020 воӧдз. Колӧ вӧчны 2030-ӧдз, кыдзи экспертъяс пасйисны, ассьыным дон тӧдӧмӧн.
Лариса Максимова, правительствоӧн веськӧдлысьӧс медводдза вежысь: — Колӧ сӧвмӧдан стратегиялы дасьтыны ӧтувъя туйвизь. Миян Вӧркуталы сетісны мыджӧда зоналысь официальнӧй статус. Миян Инта — Вой кытшбердса регион, сійӧс колӧ быд боксянь сӧвмӧдны. Миян Чилимдін район сулалӧ орччӧн НАО-кӧд. Усинскса регионын куйлӧ зэв уна му пытшса озырлун. Лыддьӧдлыны позьӧ уна.
Конференцияӧ пырӧдчысьяслы эм мый вылын уджавны. Ыджыд удж нуӧдасны торъя секцияяс вылын. Учёнӧйяслы торйӧдісны кык лун, медым дасьтыны Войвыв сӧвмӧдан стратегиялысь модель. Сійӧс, экспертъяс серти, пыр жӧ сетасны уджӧ.
Елена Кононова, Вячеслав Беспалов, «Юрган» телеканал.
КОММУНАЛЬНӦЙ ВЕНЗЬӦМЪЯС
Ухтаын ӧти керкаын олысьяс оз вермыны бергӧдны ассьыныс сьӧм. Найӧ мынтысьлісны веськӧдлысь компаниялы коммунальнӧй тшӧтъясысь, но, вӧлӧмкӧ, кабалаяс налы ыстӧмаӧсь ылӧдчӧмӧн да оланпас торкалӧмӧн. Патераяс кутысьяс ӧтвыв мынтісны коланаысь унджык куимсё сюрс шайт. Делӧыс воис судӧдз, но и та бӧрын нинӧм эз вежсьы. Анастасия Михайлова туяліс лоӧмтор.
Камиль Зайдулин аслас мамыскӧд уна патераа керкаын олӧны кызь во сайӧ нин. Коммунальнӧй котыркӧд мытшӧдыс пӧ некор эз вӧв. Ставныс ошкисны сылысь удж.
Камиль Зайдулин, Ленин уличвывса керкаын олысь: — Ӧні миян керка «Ухтажилфонд» улын. Найӧ вермисны ёрдын, но водзті коммунальнӧй котыр вӧлі бурджык. Найӧ подъездъяс миянлысь дзоньталісны, плиткаяс вольсалісны джоджъяс вылӧ. Уджъяс нуӧдлісны дугдывтӧг, некод эз норасьлы.
«Ухтажилфонд» водзті дӧзьӧритіс нин тайӧ керкасӧ, но та бӧрын воис сы места 1-ӧд номера веськӧдлан котыр. А колян во бара вежсисны местанас, кӧть эськӧ олысьяс вӧліны паныд. Но ёрд пыр «Ухтажилфонд» бергӧдіс аслыс тайӧ керкасӧ. Тадзи и заводитчис тыш. Ворссьӧм котыр керкалысь ключьяс ни документъяс эз сет.
Фёдор Тырышкин, Ухтаса прокурорлы отсасьысь: — Управляйтан котыр водзӧ гижаліс ас нимсянь квитанцияяс. Та вӧсна прокуратура шыӧдчис ёрдӧ, медым дорйыны йӧзӧс. Артмис подулавны веськӧдлан котырлысь мыж. Комын куим иск подулалісны, куимсё дас кӧкъямыс сюрс шайт дон.
Та вылын прокуратуралӧн повесткаяс эз помасьны. Овмӧсӧн веськӧдлысь вылӧ панісны уголовнӧй делӧ ылӧдчӧмысь. Но таысь олысьяслы эз ло кокньыдджык.
Светлана Дудинова, Ленин уличвывса керкаын олысь: — Ӧні Жилфонд миян ассьыс тшӧтъяс ыстӧ, артмӧ, мый миян долг чукӧрмӧ, быттьӧ ми мыйӧнкӧ мыжаӧсь. Но ми мынтысим ставсӧ ас кадӧ налы, коді кывкутіс керка вӧсна.
Кор 1-ӧд номера веськӧдлан котыр бергӧдас сьӧм, абу гӧгӧрвоана. Кӧсйысисны эськӧ регыдъя кадӧн ставсӧ вештыны.
Анастасия Михайлова, Наталья Литкевич, Олег Белькеев, «Юрган» телеканал, Ухта.
Водзӧ Комиысь енбиа том художник да лызьӧн котравны ышӧдан уджтас йылысь. Аддзысям зэв регыд реклама бӧрын.
ЛИЧНӦЙ ПРИЁМЪЯС
Выльлунсянь пансяс олысьяслы личнӧй приёмъяс вежон. Быд во сійӧс котыртлӧны страна пасьтала да сійӧ йитчӧма «Единая Россия» ютыр артмӧдӧмкӧд. Найӧс нуӧдасны депутатъяс, министерство да ведомство петкӧдлысьяс да муниципалитетъясса веськӧдлысьяс. Шыӧдчыны ас мытшӧдӧн вермас быд морт, весиг абу быть локны аслыныд, позьӧ и звӧнитны телепон пыр да гижны интернет-приёмнӧйӧ. Пасъям, приёмъяс кутасны нуӧдны ютырлӧн регионса да кар-районъясса юкӧнъясын. А нӧшта мукӧд инын. Налӧн уджалан графикъяскӧд позьӧ тӧдмасьны сайтъяс вылын либӧ «Единая Россиялӧн» приёмнӧйясын.
ЗУМЫД СЕМЬЯ
Миян канал вылын пансьӧ выль уджтас «Зумыд семья». Тайӧ лоӧ торъя сюжетъяслӧн чукӧр. Сійӧс тшӧтш паніс «Единая Россия» ютыр. Быд пекнича миян юӧртан петасъясын ми кутам тӧдмӧдны республикаса олысьясӧс медся бур семьяяскӧд, кодъяс асланыс примерӧн петкӧдлӧны, кыдзи лада овны да колана ногӧн быдтыны челядьӧс.
Наталья Паншина, социальнӧй политика серти Каналан Сӧветын комитетын веськӧдлысь: — 2017 воын «Единая Россия» ютырлӧн коми юкӧн заводитіс пӧртны олӧмӧ выль проект «Бур семьяяс». Сійӧс вӧзйис Госдума, а ми тані, ас тшупӧдын заводитам пӧртны олӧмӧ. Проектыс миянлы зэв тӧдчана, сы вӧсна, мый крепыд семья — тайӧ и бур государство.
Миян медводдза герой — тылын уджалысь Галина Ивановна Цыпанова. Верӧсыскӧд найӧ олісны ветымын ӧти во. Геннадий Николаевич тышкасис фронт вылын, муніс дорйыны чужан му дас сизим арӧса зонмӧн, кытчӧдз эз ранитчы морӧсас. Сизим во нин сійӧ абу, но став ӧнія казьтылӧмыс гӧтырыслӧн, дерт, йитчӧмаӧсь олӧмдырся пӧлыскӧд. Татьяна Супрядкина воліс сы дорӧ гӧститны.
БУР СЕМЬЯЯСЛӦН ОЛӦМ
Галина Ивановна аслас арлыд вылӧ видзӧдтӧг век сэтшӧм мелі да збой, быттьӧ и абу на сылы ӧкмысдас арӧсыс. Ворсӧ внукъясыскӧд, сеталӧ сӧветъяс матыссаяслы. Верӧсыскӧд быдтісны нёль челядьӧс, со и дас куим внук-правнук нин быдмӧны.
— [38]
Сьӧкыд челядьдыр чорыда мӧрччис вежӧрас аньлы. Война паныдаліс 14 арӧсӧн, кор шойччис челядькӧд пионерлагерын. Юнь 22 лунӧ водз асылын мыйлакӧ унаӧн эз узьны.
— [15]
Война бергӧдіс сылысь олӧмсӧ. Ӧтпырйӧ том нывкаысь сійӧ пӧрис верстьӧ нылӧ. Сійӧ муніс сапӧг кучик вӧчан заводӧ, кирпич новліс.
— [30]
Война бӧрын Галина паныдаліс ассьыс верӧссӧ. Шань фронтовик, морӧс тырыс орденъяса вӧрзьӧдіс нывлысь сьӧлӧм. Олісны ӧтвылысь ветымын во. Тайӧ семьяыс буретш том йӧзлы пример пыдди, кыдзи колӧ овны ӧта-мӧднымӧс пыдди пуктӧмӧн, зыксьытӧг, буртор вӧчӧмӧн. Ӧд кыдзи пасйӧ Галина Ивановна, бурыд пӧ пыр бергӧдчӧ мортлы.
БЕРГӦДЧЫНЫ ГОРТӦ
Ассьыс выставка восьтіс Москваын комиысь енбиа зон. Назарий Третяк велӧдчӧ Сергей Андриякилӧн акварель да изящнӧй искусствояс академияын мӧд курсын. Экспозиция паськӧдчис миян республикалӧн представительствоын. Гӧсьтъяс лыдын тшӧтш и комиысь локтӧм йӧз. Унатор удайтчис котыртны буретш налӧн отсӧгӧн.
Таӧдз тӧдмасисны том художниклӧн творчествокӧд и Сыктывкарса, а нӧшта Украинаса Винницаын олысьяс. Москваын выставка восьтан гаж вылӧ воліс и президент бердын Республика петкӧдлысь Григорий Саришвили.
Григорий Саришвили, Россияса президент бердын Коми Республика петкӧдлысь: — Ми важӧн кӧсйим, медым тані серпасасян пыр вӧліс. Дерт, миян тані пыр ӧшалӧны республикаса верстьӧджык авторъяслӧн картинаяс, но зэв бур, мый и том автор петкӧдчӧ. Ми кутам лача, мый тайӧ лоас традицияӧн.
Ачыс Назарий чужлӧма Вӧркутаын. Ассьыс енбиалун сійӧ пондіс сӧвмӧдны Сыктывкарын, кытчӧ вуджис челядьдырйиыс. Серпасасьны медводз велӧдісны бать-мамыс. А ышӧдіс войвывса вӧр-ва. Велӧдчис том морт Эжваса художествоа школаын. Помаліс сійӧс торъя пасӧн.
Назарий Третяк, «Вдохновляясь прекрасным» выставкалӧн автор: — Ме зэв ёна радейта республика, радейта гижны республикаса вӧр-ва. Академияӧ пыртӧдз менам вӧліс уна кад ветлыны вӧр-ваӧ да серпасавны этюдъяс, пленэръяс. Ме гижи Сыктывкар гӧгӧрысь медся радейтана шойччанінъяс. Ме чайта, тайӧ зэв бур, мый выставка котыртім буретш республикалӧн представительствоын.
Чуймӧдны ставнысӧ аслас мастералунӧн Назарийлы удайтчис и ӧні. Видзӧдысьяс водзын регыдъя кадӧн сійӧ серпасаліс акварельӧн пейзаж. Талун сылӧн эм ыджыд кӧсйӧм: эштӧдны академияын велӧдчӧм да бӧр локны Комиӧ. Тані том морт мӧвпалӧ восьтыны ассьыс серпасасян школа да дасьтыны челядьӧс странаса медбур художествоа ВУЗъяс пырӧм кежлӧ.
«ТЭФИЛӦН» ФИНАЛЫН
«Тэфи» регион телевиденньӧ конкурслӧн куим финалист лыдӧ веськаліс миян телеканаллӧн «Коми инкогнито» программа. Петкӧдлӧм уджсӧ гижис, мӧвпыштіс да снимайтіс Сергей Авдеев. Сійӧ юӧртӧ «Югыд ва» национальнӧй парклӧн удж йылысь. Сійӧ вермас шедӧдны медводдза места миян планеталы сиӧм номинацияын. Сійӧс оргкомитет котыртіс Россияын экология во подулын.
Миян уджъёрткӧд ӧттшӧтш финалӧ петісны нӧшта Улыс Тагил да Астраханьысь телевизионщикъяс. Вермысьӧс шуасны Тюменьын декабр 3 лунӧ.
— [17]
Пасъям, республика да конкурслӧн историяын миян каналлӧн уджтасъяс коймӧдысь петӧны финалӧ. 2009 воын куим медбур лыдӧ веськавліс «Субъективная камера» программа. Петасыс вӧлі сиӧма вина юӧмлӧн помкаяс да сыкӧд тышкасянногъяслы. А кык во мысти шедӧдӧм вӧсна тышкасис передача, мый вӧлі сиӧма Валентина Витязева, СГУ-са медводдза ректорлы. Но сэки «Орфейлысь» зарин мыгӧр миянлы эз удайтчы. Пасъям, бӧръя квайт воӧн комиысь ни ӧти удж эз воӧдчыв финалӧдз.
СТАВӦН ЛЫЗЬ ВЫЛӦ
Бӧрвылӧ спорт йылысь. Сыктывкарын пансис бур вӧчан спорта уджтас, нимтісны сійӧс «Лызь вылӧ». Татшӧм ногӧн котыртысьяс кӧсйӧны сӧвмӧдны Комиын лызьӧн котралан спорт. Пасъям, сійӧ шымыртӧ и йӧза спорт, и профессионалъяслысь удж.
Мый выльторыс лоас лызьлӧн чужанінын, видзӧдӧй миян сюжетысь.
Раиса Сметанина нима лызьӧн котралан комплекс. Тані чукӧртчис тренеръяслӧн команда. Республикаса быд пельӧсысь комын велӧдысь кыпӧдӧны квалификация.
Андрей Нутрихин, лызьӧн котралӧмысь Коми Республикаса сборнӧй командалӧн шӧр тренер: — Зэв ёна воисны сьӧлӧм вылӧ психология тренингъяс да практикаяс. Наӧн тренеръяс, вермас лоны, кутасны вӧдитчыны и челядькӧд уджын. Ми асьным сӧмын на ас вылын найӧс кылім. Ме чайта, менам чужӧм серти тайӧ тыдалӧ.
Кывзысьяс серти, весиг ыджыд опыта велӧдысьяслы тӧдмасьны ӧнія нырвизьнас да велӧданногъяскӧд зэв ёна колӧ, ӧд быдӧн кӧсйӧ быдтыны чемпионъясӧс.
Игорь Кузнецов, Айкатыла сиктса челядьлы спорт школаын тренер: — Зэв унатор тӧдмалі выльсӧ. Ми ӧд уджалам сиктын, миянӧдз этша выльторыс воӧ. Дерт, эм ӧтуввез, а со кор татшӧм йӧз локтӧны институтъясысь, висьталӧны, гӧгӧрвоӧдӧны, зэв бура сӧвмӧдӧны. Налӧн ӧд сэтшӧм ыджыд опыт, сы мында тӧдӧмлун. Со миянкӧд найӧ и юксисны. Тренеръяслы татшӧм семинаръяс. Тренеръяслы татшӧм семинаръяс «Лызь вылӧ» нима уджтаслӧн сӧмын юкӧныс, сылӧн могыс — сӧвмӧдны лызьӧн ветлӧм. Дон босьттӧг бур удж вӧчӧны во чӧж нин Сибырса куим регионын. Кывкӧртӧдъяс тыдалӧны. Ӧні на дорӧ йитчис и Коми.
Николай Гордеев, сборнӧй командаяс дасьтан республикаса шӧринӧн веськӧдлысь: — Тайӧ и спорт кӧлуй ньӧбӧм, и кадръяс велӧдӧм, и йӧза гажъяс сьӧмӧн могмӧдӧм. Тайӧ отсӧг уджтас серти збыль эм да миянлы зэв колана.
Уджтасыс арталӧма куим во кежлӧ. Но котыртысьяс ӧні нин мӧвпалӧны сійӧс нюжӧдны. Тані пӧ эм, мый сӧвмӧдны. Шуам, колӧ выльмӧдны Раиса Сметанина нима лызьӧн котралан комплекс. Та бӧрын сійӧ матысмас Россияса медбур стадионъяслань. Ньӧбисны нин юӧртана табло. Сэтчӧ кутасны транслируйтны веськыда дистанцияяс вылысь серпас. Отсаласны и спортсменъяслы.
Александр Пак, «На лыжи» бур вӧчан уджтасӧн юрнуӧдысь: — Водзӧ вылӧ выль нырвизь — регионса сборнӧйяс выль кӧлуйӧн могмӧдӧм. Спорт министерство да лызьӧн котралӧмысь регионса федерация корасны миянлысь лызьӧн котраланторъяс, паськӧм, лызь дасьтан да могмӧданторъяс. Ми ставсӧ ньӧбам миян спонсоръяслӧн сьӧм вылӧ.
Ӧні республикаса лызьӧн котралан комплекс дасьтысьӧ нуӧдны странаса чемпионат. А «Лызь вылӧ» уджтас збыльмӧдӧм бӧрын республика вермас нуӧдны и лызьӧн котралан кузя мирса Кубоклысь юкӧнъяс.
☼ ☼ ☼
И тайӧ вӧліс миян медбӧръя юӧр. Аттьӧ видзӧдӧмысь.
Казьтыштам, быд петас ті выль пӧв верманныд видзӧдны юрган.рф сайт вылысь да Ростелекомлӧн ай-пи телевиденньӧ отсӧгӧн «управление просмотром» функция пыр.
Ми сиам тіянлы нимкодь шойччан лунъяс. Видзӧй асьнытӧ.
Пасйӧд
Текстуйтӧма 2017-12-05. Маджаса Анжелика.
