Мандельбротлӧн чут чукӧр — различия между версиями
Наста (сёрнитанін | чӧжӧс) (→Содтӧд юӧр) |
Наста (сёрнитанін | чӧжӧс) (→Структура) |
||
| (не показано 7 промежуточных версий этого же участника) | |||
| Строка 13: | Строка 13: | ||
===Урчитӧм=== | ===Урчитӧм=== | ||
| − | Мандельбротлӧн чут чукӧр — нӧшта ӧти нималана фрактал. Жюлиалӧн чут чукӧр йылысь висьталігӧн ми гижим сьӧрсьӧн-бӧрсьӧн комплекс лыдъяс (налы лӧсялӧны тшӧтшкӧсвывса чутъяс): | + | Мандельбротлӧн чут чукӧр — нӧшта ӧти нималана фрактал. Жюлиалӧн чут чукӧр йылысь висьталігӧн ми гижим сьӧрсьӧн-бӧрсьӧн комплекс лыдъяс (налы лӧсялӧны тшӧтшкӧсвывса чутъяс): ''z''₀, ''z''₁, ''z''₂, ''z''₃, ..., ''zₙ'', ''zₙ''₊₁, ..., кӧні ''z''₁ = ''z''₀² + ''c'', ''z''₂ = ''z''₁² + ''c'', ''z''₃ = ''z''₂² + ''c'', ''z''₄ = ''z''₃² + ''c'' да с. в.; тані ''c'' — тшӧтш комплекс лыд. Босьтам ''z''₀ = 0. Став ''zₙ'' лыд кӧ тӧрӧ кутшӧмкӧ кытшӧ, шуам: ''c'' лыдыс куйлӧ Мандельбротлӧн чукӧрын. |
| − | Вӧлӧмкӧ, Мандельбротлӧн чут чукӧрыс со кутшӧм (серпас вылас сійӧс пасйӧма сьӧд рӧмӧн): | + | Вӧлӧмкӧ, Мандельбротлӧн чут чукӧрыс со кутшӧм (серпас вылас сійӧс пасйӧма сьӧд рӧмӧн): |
| + | |||
| + | [[Файл:1280px-Mandelbrot Set Whole 12800x10240 6x6.png|thumb|center|220px|]] | ||
===История=== | ===История=== | ||
| − | Медводз тайӧ чут чукӧрсӧ пондӧма туявны Пьер Фату XX-ӧд нэм заводитігӧн. Сійӧ казялӧма: zₙ лыдъяслӧн динамикаыс зэв аслыспӧлӧс, вермас тӧдчымӧн вежсьыны, c лыдсӧ кӧ неуна вӧрзьӧдан. Сэки компьютеръяс эз на вӧвны да, Фатулы ковмис ставсӧ ки помысь артавны. | + | Медводз тайӧ чут чукӧрсӧ пондӧма туявны Пьер Фату XX-ӧд нэм заводитігӧн. Сійӧ казялӧма: ''zₙ'' лыдъяслӧн динамикаыс зэв аслыспӧлӧс, вермас тӧдчымӧн вежсьыны, ''c'' лыдсӧ кӧ неуна вӧрзьӧдан. Сэки компьютеръяс эз на вӧвны да, Фатулы ковмис ставсӧ ки помысь артавны. |
| − | 1970-ӧд воясӧ Бенуа Мандельброт пондӧма туявны zₙ лыдъяслысь динамикасӧ компьютер отсӧгӧн; сійӧ жӧ и лӧсьӧдӧма "фрактал" термин. 1978-ӧд воын Брукс да Мательски медводдзаысь серпасалӧмаӧсь Мандельбротлысь чут чукӧрсӧ (дерт, ылӧсас): | + | 1970-ӧд воясӧ Бенуа Мандельброт пондӧма туявны ''zₙ'' лыдъяслысь динамикасӧ компьютер отсӧгӧн; сійӧ жӧ и лӧсьӧдӧма "фрактал" термин. 1978-ӧд воын Брукс да Мательски медводдзаысь серпасалӧмаӧсь Мандельбротлысь чут чукӧрсӧ (дерт, ылӧсас): |
| + | |||
| + | [[Файл:Mandel.png|thumb|center|220px|]] | ||
Ачыс Мандельброт тайӧ чут чукӧрлысь визуализациясӧ аддзӧма 1980-ӧд воын Томас Уотсон нима IBM-лӧн туялана шӧринын. | Ачыс Мандельброт тайӧ чут чукӧрлысь визуализациясӧ аддзӧма 1980-ӧд воын Томас Уотсон нима IBM-лӧн туялана шӧринын. | ||
Ӧнія компьютеръяс зэв нин бура арталӧны да, позьӧ аддзыны Мандельброт чукӧрлысь зэв посни детальяс. | Ӧнія компьютеръяс зэв нин бура арталӧны да, позьӧ аддзыны Мандельброт чукӧрлысь зэв посни детальяс. | ||
| + | |||
| + | [[Файл:43954464321761aaa0a184b0eee5f7ad.png|thumb|center|220px|]] | ||
===Структура=== | ===Структура=== | ||
| Строка 38: | Строка 44: | ||
Ӧні видзӧдлам ыджыд кардиоидалӧн вежтас вылас да аддзам: сыӧ инмӧ уна кытш кодь мыгӧр (найӧс шуӧны гӧрддзымъясӧн). Вӧлӧмкӧ, вежтасвывса быд чут гӧгӧр эм помтӧм уна татшӧм гӧрддзым. Тайӧ гӧрддзымъясас сідзжӧ инмӧны ичӧт гӧрддзымъяс, да с. в. | Ӧні видзӧдлам ыджыд кардиоидалӧн вежтас вылас да аддзам: сыӧ инмӧ уна кытш кодь мыгӧр (найӧс шуӧны гӧрддзымъясӧн). Вӧлӧмкӧ, вежтасвывса быд чут гӧгӧр эм помтӧм уна татшӧм гӧрддзым. Тайӧ гӧрддзымъясас сідзжӧ инмӧны ичӧт гӧрддзымъяс, да с. в. | ||
| + | |||
| + | [[Файл:1-mandelbrot.png|thumb|center|220px|]] | ||
Но и тайӧ абу на ставыс: Мандельброт чукӧр нӧшта на дзугджык. Медводдза серпас вылысь позьӧ нин аддзыны: гӧрддзымъясысь петӧны сунис кодьяс (найӧс шуӧны антеннаясӧн). Вӧлӧмкӧ, тайӧ сунисъясас "пысалӧмаӧсь" сідз шусяна сателлитъяс — деформируйтчӧм Мандельброт чукӧр кодь мыгӧръяс; налӧн гӧрддзымъяссьыс тшӧтш петӧны сателлитъяса антеннаяс, да с. в. | Но и тайӧ абу на ставыс: Мандельброт чукӧр нӧшта на дзугджык. Медводдза серпас вылысь позьӧ нин аддзыны: гӧрддзымъясысь петӧны сунис кодьяс (найӧс шуӧны антеннаясӧн). Вӧлӧмкӧ, тайӧ сунисъясас "пысалӧмаӧсь" сідз шусяна сателлитъяс — деформируйтчӧм Мандельброт чукӧр кодь мыгӧръяс; налӧн гӧрддзымъяссьыс тшӧтш петӧны сателлитъяса антеннаяс, да с. в. | ||
| + | |||
| + | [[Файл:2-mandelbrot.png|thumb|center|220px|]] | ||
P.S. Серпасъясыс ӧтуввезйысь. | P.S. Серпасъясыс ӧтуввезйысь. | ||
Текущая версия на 10:20, 3 рака 2022
Содержание
Терминъяс
чут чукӧр — множество точек ина лыдъяс — вещественные числа комплекс лыдъяс — комплексные числа мыгӧр — фигура вежтас — граница
Мандельбротлӧн чут чукӧр
Воддза гижӧдын ми висьталім Жюлиалӧн чут чукӧръяс йылысь. Пырджык найӧ артмӧдӧны зэв дзуг да аслыспӧлӧс серпасъяс — сідз шусяна фракталъяс; босьтан кӧ налысь ичӧт юкӧнъяс да видзӧдан кӧ на вылӧ ёна ыдждӧдана лупа пыр, бара аддзан зэв дзуг серпас; юкӧнъяссӧ позьӧ помтӧма ичӧтмӧдны, но серпасыс пыр коляс дзуг.
Урчитӧм
Мандельбротлӧн чут чукӧр — нӧшта ӧти нималана фрактал. Жюлиалӧн чут чукӧр йылысь висьталігӧн ми гижим сьӧрсьӧн-бӧрсьӧн комплекс лыдъяс (налы лӧсялӧны тшӧтшкӧсвывса чутъяс): z₀, z₁, z₂, z₃, ..., zₙ, zₙ₊₁, ..., кӧні z₁ = z₀² + c, z₂ = z₁² + c, z₃ = z₂² + c, z₄ = z₃² + c да с. в.; тані c — тшӧтш комплекс лыд. Босьтам z₀ = 0. Став zₙ лыд кӧ тӧрӧ кутшӧмкӧ кытшӧ, шуам: c лыдыс куйлӧ Мандельбротлӧн чукӧрын.
Вӧлӧмкӧ, Мандельбротлӧн чут чукӧрыс со кутшӧм (серпас вылас сійӧс пасйӧма сьӧд рӧмӧн):
История
Медводз тайӧ чут чукӧрсӧ пондӧма туявны Пьер Фату XX-ӧд нэм заводитігӧн. Сійӧ казялӧма: zₙ лыдъяслӧн динамикаыс зэв аслыспӧлӧс, вермас тӧдчымӧн вежсьыны, c лыдсӧ кӧ неуна вӧрзьӧдан. Сэки компьютеръяс эз на вӧвны да, Фатулы ковмис ставсӧ ки помысь артавны.
1970-ӧд воясӧ Бенуа Мандельброт пондӧма туявны zₙ лыдъяслысь динамикасӧ компьютер отсӧгӧн; сійӧ жӧ и лӧсьӧдӧма "фрактал" термин. 1978-ӧд воын Брукс да Мательски медводдзаысь серпасалӧмаӧсь Мандельбротлысь чут чукӧрсӧ (дерт, ылӧсас):
Ачыс Мандельброт тайӧ чут чукӧрлысь визуализациясӧ аддзӧма 1980-ӧд воын Томас Уотсон нима IBM-лӧн туялана шӧринын.
Ӧнія компьютеръяс зэв нин бура арталӧны да, позьӧ аддзыны Мандельброт чукӧрлысь зэв посни детальяс.
Структура
Ӧні ми кыв-мӧд висьталам Мандельброт чукӧрлӧн структура йылысь. Медводз пасъям: сійӧ куйлӧ 2 радиуса кытшын.
Ина лыдъяс чукӧркӧд (тшӧтшкӧсвывса абсцисса чӧрскӧд) вомӧнасяніныс лоӧ −2 да 1/4 помъяса вундӧг. Сідзкӧ, ина лыдъяс "енкӧлаын" Мандельброт чукӧрлӧн зэв прӧстӧй структура. Петам кӧ комплекс лыдъяс "енкӧлаӧ" — артмас дзуг мыгӧр, фрактал.
Мандельброт чукӧрлӧн медыджыд юкӧныс сьӧлӧм кодь. Гашкӧ, кодкӧ казьтыштас эпициклоидаяс йылысь гижӧд да шуас: тайӧ, буракӧ, кардиоида. Збыльысь, тадзи и эм.
Кардиоидаыслӧн шуйгавывса чутас инмӧ кытш (сылӧн шӧрчутыс лоӧ −1, радиусыс лоӧ 1/4).
Ӧні видзӧдлам ыджыд кардиоидалӧн вежтас вылас да аддзам: сыӧ инмӧ уна кытш кодь мыгӧр (найӧс шуӧны гӧрддзымъясӧн). Вӧлӧмкӧ, вежтасвывса быд чут гӧгӧр эм помтӧм уна татшӧм гӧрддзым. Тайӧ гӧрддзымъясас сідзжӧ инмӧны ичӧт гӧрддзымъяс, да с. в.
Но и тайӧ абу на ставыс: Мандельброт чукӧр нӧшта на дзугджык. Медводдза серпас вылысь позьӧ нин аддзыны: гӧрддзымъясысь петӧны сунис кодьяс (найӧс шуӧны антеннаясӧн). Вӧлӧмкӧ, тайӧ сунисъясас "пысалӧмаӧсь" сідз шусяна сателлитъяс — деформируйтчӧм Мандельброт чукӧр кодь мыгӧръяс; налӧн гӧрддзымъяссьыс тшӧтш петӧны сателлитъяса антеннаяс, да с. в.
P.S. Серпасъясыс ӧтуввезйысь.
