Пос

ВІԌТЈАС Посԋі пінывлы Перевод некоторых рассказов из книжки Замойского „В деревне"

Роч-вылыԍ лӧԍӧԁіс Іԉԉа-Ваԍ Центральное Издательство Народов СССР Мӧсква — 1926 63.040. Пӧнар. Ԍемӧ курітчыны велалӧма. Мамыс віԁчӧ, баԏыс пеԉӧԁыс ԋещкӧ — сылы веԍкоԃ. Гартыштас зев кыз чігарка, ԁуԉԉалас, вомас ԍујас. Шпуткӧ. Курітчыныс велӧԁас сіјӧс Мішӧ. Ен јӧткы, кыскы щынсӧ! — велӧԁӧ Мішӧ. Менам оз артмы. Ԋінӧм-на-тај те. Віԇӧԁ ме-вылӧ: велӧԁчы. Сеԍԍа вом-тырыс кыскас щын, ставсӧ ԋылыштаԍ. Сеԍԍа воԍтас вомсӧ, бӧр леԇас щынсӧ. Леԇас ныр-пырыс, леԇас кыщыԉјасӧн. — Со кыԇ! Чӧвлы, ме те-моз щӧщ вӧча. — Вӧч! Ԍемӧ кыскыштіс щынтӧ. Горшас сащіс. Кызӧԁны кутіс. Нӧшта кыскыштіс — ԍінԍыс ԍінва чепӧсјіс. Велӧԁчы! Велалан, лӧԍыԁ лоӧ. Пыр коԁ лоны кутан. Віԁчӧ ајыс. Ԍемӧыԁ сылы шуӧ: — Те-тај ачыԁ курітчан! Песԍіс, песԍіс ајыс. Војԁӧрсӧ бурӧн ӧлӧԁіс. Ез вермы ӧлӧԁны. Боԍтіс ԋӧр. — Став партӧ жугӧԁла! Ме гуԍӧн кута курітчыны. Ӧтчыԁ тӧкӧԏӧ ез керкасӧ сот. Чукӧртчасны чігӧткоԃ пӧсјылас (сарајас), курітчӧны. Пӧсјылас турун. Ізтӧггӧ біалігаԁ јурыс четчыштас турун-вылӧ. Курітчӧны, мышканыс турунԍыс пуркјӧ щын. Пеԁӧр-чож аԁԇас, боԍтас беԃ. — Траԍічајас, іԁолјас!... Муртса вермасны кусӧԁныс. Мамыс бӧрԁны кутас: — Шыбіт, піукӧј, курітчӧмтӧ. — Ог вермы, мамӧ, ԁугԁыныс. Лӧԍыԁ зев курітчыныԁ. — Керкатӧ сотан! — Онӧ-кӧ чіршӧԁлӧј, ог кут гуԍӧн курітчыны. — Ок, те асныра пон. Сіԇікӧн Ԍемен баԏлыԍ оз кывзы, мамлыԍ оз кывзы. Пыр курітчас, кытчӧԇ оз лок ԍіктас ӧтчыԁ ыҗыԁ пӧнара морт. Сіјӧ мортыс кутас школаас петкӧԁлыны паԍкыԁ ԁӧра-вылын ԍерпасјас (карԏінајас). Војԁӧор петкӧԁлас кешкоԃ ԍерпасјас, ԍерамыԁ петӧ. Сеԍԍа кутас мортыԁлыԍ пыщкӧссӧ петкӧԁлыны. Ԍујас пӧнарас ԍерпас, сеԍԍа віԍтавлӧ. Јӧзыс віԇӧԁӧ, шенԅӧ. — Ԍо-чуԃеса-ԃівӧ-тај! Ԍемӧӧс Мішӧ бокас тојлӧ: — Віԇӧԁ-пӧ. Ԁругыԍ Ԍемӧ аԁԇас ԁӧра вывԍыԁ ԍерпас. — Тајӧ ԇоԋвіԇа мортлӧн тыыԁ, тајӧ со, віԇӧԁӧј, курітчыԍ јӧзлӧн! Бубыԉа-коԃ тыыԁ курітчыԍјасыԁлӧн: тырыс кущӧмкӧ ԍӧԁ чутјас, быԏԏӧ чішкаԍӧма. — Тащӧм тыа мортыԁ җын уҗалыԍ-ԋін. Немыс кутас кіргыны. — Со мыј вермас морттӧ вӧчны табакыԁ! Ԍемӧ каԅаліс: ԍӧкыԁ сылы лоі лолавны. Ԍӧлӧмыс кутіс четчыны. Пӧԍ чепӧсјіс. Локтӧм мортыԁ пӧнарыԍ ԍерпас перјіс, сеԍԍа јӧзлы шуӧ: — Лептӧј кітӧ коԁі курітчӧ! Лептісны мужікјас, лептісны щӧщ чеԉаԃ. Ԍемӧ ез лепты. Полӧ. Кущӧм-нӧ ме ӧні морт, вомгор-улас шуалӧ, — аттӧ мокаԍт! Мыјла-нӧ ме курітчі ӧнӧԇ? Гортас локтӧм-бӧрым горӧԁіс ај-мамыслы: — Тырмас, курітчыԍіс! Јортјасӧјлы щӧщ шуа, меԁ ԁугԁасны курітчӧмыԍ. Таԇтӧ табак-понԁаыԁ кувны верман. Мелілун.

&Оԉӧкԍеј Мікулајкӧԁ мунісны вӧв корԍны. Вӧвныс ԍурі луԁјыԍ. Ӧԉӧкԍеј јуалӧ: — Мыјла-нӧ тенаԁ, Мікулај, вӧлыԁ кокԋіа шеԁӧ, менам-тај, матӧ оз ԍібӧԁ? — Ме ог тӧԁ, — шуӧ Мікулај. Луԁ-вылын вӧлі зев уна вӧв. Мукӧԁыс зев зіԉа јірԍӧны, мукӧԁыс бӧжсӧ лептӧмӧн різјалӧны луԁ-куԅа. Кутісны матыԍмыны вӧвјас-ԁінӧ. Ӧԉӧкԍејлӧн вӧлыс јурсӧ лептіс, нырнас корсԋітіс, пышјіс. — Аԁԇан, мыј вӧчыштіс? Часлы шеԁлас меным, пегкӧԁла гаж сылы, — скӧралӧ Ӧԉӧкԍеј. — Те нӧјтан сіјӧс пыр. Сы-вӧсна сіјӧ теыԍ пышјалӧ, — шуӧ Мікулај. — Коԁ-нӧ вӧвтӧ оз нӧјт? Вӧвтӧ быԁсӧн нӧјтӧны! — Бур-ӧмӧј чајтан вӧчӧны? Вӧвјасыԁкӧԁ колӧ меліа овны, ԋаԋтор ԍетыштлыны, нӧјтны оз ков! Мукулај аслас вӧв-ԁінас локтіс, ԍетіс ԋаԋ, ԁомаліс, гоԉаӧԁыс шыԉӧԁыштіс. — Віԇӧԁ, кущӧм лӧԍыԁа шеԁі. — Тіјан вӧвныԁ рам. — Тіјан щӧщ рам лоӧ, он-кӧ кут нӧјтны. — Ноко, кут менчым. — Вај ԁомтӧ. Ӧԉӧкԍеј коԉтчіс Мікулај вӧв-ԁінӧ, Мікулај муніс Ӧлӧкԍејлыԍ Каркосӧ кутны. Карко јурнас пыркԋітас, бергӧԁчас, кӧсјӧ чужјыны. Мікулај меліа чуксалӧ сіјӧс, петкӧԁлӧ ԋаԋ. Карко ԋӧжјӧԋікӧн локтіс Мікулај-ԁінӧ, ԋаԋтор боԍтіс. Секкостті Мікулај ԁомаліс. — Со кыԇ колӧ, — шуӧ Мікулај Ӧԉӧкԍејлы ԁомповоԁсӧ ԍетігӧн. — Но зонмӧ, — шенԅӧ Ӧԉекԍеј. — Меліа колӧ, оз ков нӧјтны. Бур-кӧ лоан ачыԁ вӧлыԁлы, шеԁны кутас. Кывтӧм пемӧсыԁ мелілунтӧ гӧгӧрвоӧ. Ракајас.

Мі вӧрӧ кајім щак вотны. Ветлӧԁлім быԁԍама вӧртіыс: парматі, јагті, кыԇԇаінӧԁ. ІЦак ԍурі зев уна. Летчім шор-ԁорӧ јуны. Мікајлӧ піпу-вылыԍ аԁԇіс рака поз, зев ԋімкоԃаԍӧ. — Ме-пӧ кајла пу-вылас рака коԉкла! Мі кутім ӧлӧԁны. — Ен кај! — Каја. Сені ӧні выԉ коԉкјас. Мыјнӧ те сіјӧн керан? — Пуӧмӧн ԍоја. — Ен кај. Уна рака сені вӧлі кравзӧ. Мікајлӧ сосјассӧ пуҗӧм-бӧрԏі понԁіс кышаԍны ніпу-јылӧ. Воіс-ԋін поз-ԁінӧԇ. Ԍујіс кісӧ позјӧ. Секкостті кыԍкӧ зев ыҗыԁ рака чукӧр локтіс Мікајлӧ-ԁінӧ. Сеԍԍа кутісны горзыны Мікајлӧ-вылӧ: — Краав, краав! Крав, крав! Кіас Мікајлӧ кутӧ-ԋін вӧлі ӧԏі коԉк, кӧсјӧ ԍујны зептас... Ԁруг сіјӧ горӧԁіс, тајкӧ уԍӧ пу-јывԍыс. Зев ыҗыԁ рака уԍкӧԁчӧмӧн кокыштіс Мікајлӧлы кымӧсас. Мікајлӧлӧн чужӧм-куԅтаыс кутіс вір візувтны. Мӧԁ рака кокыштіс пеԉсӧ, којмӧԁ — чужӧм-бансӧ. Горзыны кутіс Мікајлӧ, уԍкӧԁіс кіԍыс коԉксӧ. Став ԁӧрӧмыс вӧлі вір. — Но, кајлін? — јуалім мі. — Траԍічајас ракајас! — Шуам-тај вӧлі: ен кај! — Сеԍԍа нем ог кај! Сеԍԍа Мікајлӧӧс гортас летчіг-чӧжыс ԍералісны. — Мікајлӧ, рака коԉкјыԁ чӧскыԁ? — Менӧ щӧщ верԁышт! Мікајлӧ чӧв оліс, ԋінӧм ез шу. Сӧмын ԍіннас лапјӧԁліс. Буржуј.

Ваԍук ајыскӧԁ муніс карӧ ԏеԉега ԋӧбны. Кутіс ԋӧбны базар-вылыԍ. Теԉега-вылаԁ корісны кыԅ пуԁ ԋаԋ. (Сектӧ ԃеԋга-вылаԁ вӧлі оз-на ԍур ԋінӧм). Скӧрмас баԏыс, горӧԁас ԏеԉега вузалыԍлы: — Аттӧ, буржуј! Ваԍук тӧԁвылас боԍтас сіјӧ кывсӧ сеԍԍа, гортас воӧм-бӧрын, јуалас: — Ајӧ, кущӧм-сещӧм буржујјас-нӧ емӧԍ? — Быԁԍамаыс, піук. Ԍӧԁӧԍ, јеҗыԁӧс, віжӧԍ. — Најӧ-нӧ мортјас? — Мортјас-бара. — Сіԇсӧ најӧс віԁӧны? — Віԁӧны. — Мыјыԍ-нӧ? — Најӧ піукӧј, гӧԉ јӧзлыԍ кучіксӧ куԉӧны. Віԇӧԁӧны гӧԉыԁлы шоша-вылас пукԍыны. — Кешкоԃ те, ајӧ. Ме ԋінӧм ог гӧгӧрво. — Буржујыԁ ачыс оз уҗав, јӧзӧс уҗӧԁӧ. Ԉеԋін шуіс: уҗавтӧм морт-пӧ буржуј. — Буржуј! Ваԍук чорыԁа тӧԁвылас боԍтіс: — Уҗавтӧм морт — буржуј. Ӧтчыԁ сіјӧ коԉтајас тырӧн локтӧ вӧлі му-вывԍаԋ. Мунны кутас поп му-ԁінті. Попыс сені сулалӧ, віԇӧԁӧ меԁајӧз уҗалӧм-вылӧ. Ваԍуклы тӧԁ-вылас уԍӧ ајыԁлӧн кывјыс, сеԍԍа горӧԁас: — ІІоп — бур-ржуј!! Ӧԍіп-чож, поплӧн уҗалыԍјасыс вак-вак ԍерӧктасны. — Мыј те горӧԁін? — Поп — буржуј! Уҗавтӧг олӧ. Лӧгаԍіс попыԁ. Локтас рытнас Ваԍук ај-орԁӧ, шуӧ: — Чірышт пітӧ. Менӧ сіјӧ буржујӧн шуіс уна јӧз-ԁырјі. — Мыјыԍ-нӧ? — Ԋінӧмыԍ. Ме сулала, віԇӧԁа уҗалыԍјас -вылӧ. Сіјӧ аԁԇіс менӧ, горӧԁіс: „поп — буржуј!! Уҗавтӧг олӧ!“ — Но сіјӧ ічӧт-на. Сылыԍ ԋінӧм-на боԍтныс. — Ічӧтнас еԍкӧн ічӧт, сӧмын-тај ӧԁјӧ гырыԍјасыслыԍ велалӧ. Меԉԋічаын.

Ӧнԁреј ајыскӧԁ воісны меԉԋічаӧ. Вӧлі гожԍа лун. Пӧжӧ. — Ме, ајӧ, купајтчыны летчыла. — Те, піук, колан меным. Понԁан ԍепыссӧ (мешӧксӧ) кутны. Отсалан ԍепысјассӧ лептавныс. Меԉԋіча-тыр вӧлі јӧз. Јеҗыԁӧԍ ставныс. Бус пыԅыс кымӧр-моз меԉԋічаті лебаліс. Уліас бергаліс зев ыҗыԁ гӧгыԉ (кӧԉӧса). Увгіс, васӧ резіс ас гӧгӧрыс. — Ајӧ, мыјла-нӧ гӧгыԉыс бергалӧ? — Ваыс бергӧԁлӧ. — Кыԇнӧ сіјӧ бергӧԁлӧ? Аԁԇан, ваыс паԍкыԁ ворга-куԅа јуԍыс локтӧ, сеԍԍа гӧгыԉ лапӧԁјасас кучкӧ... — Пӧчіԋӧј (бабӧ)-тај-нӧ шуӧ: вакуԉыс-пӧ бергӧԁлӧ. Гӧгыԉ-улас-нӧ пукалӧ, ԉоԅ јура, ԋујтӧн тырӧма. — Пӧчіԋыԁлыԍ кывсӧ вакуԉыс бергӧԁлӧ, сы-понԁа сіјӧ ԋінӧм абусӧ сӧрӧ. Воіс каԁ Ӧнԁреј баԏлы кӧшӧ кіԍтны. — Но, піукӧј, отсышт. Кокԋі ԍепысјассӧ ӧтнам новла, ԍӧкыԁҗыкјассӧ ӧтвылыԍ. Кіԍтісны кош-тыр ԍу. Бурԋа ԁасвіт-кымын. Регыԁ ічӧт кӧшӧ летчыны кутіс пӧԍ пыԅ. Ӧнԁреј ԍепыс кутіс, ајыс лӧԁіс. Ԍепысјас кӧртавлісны, ԏеԉегаӧ лӧԁісны, мӧԁӧԁчісны гортӧ. — Но, піукӧј, ӧні вај купајтчам. Вывԍыным пыԅсӧ мыԍкам. Ԁӧрӧм-гачсӧ пыркӧԁісны, понԁісны купајтчыны. Купајтӧԁісны щӧш вӧвсӧ. Ӧнԁреј вӧв-вылас ујавліс (вартчыліс) мӧԁла пӧлӧԇыс. Гортӧ воісны. Мамыс ԍојны лӧԍӧԁӧма. — Пукԍӧј, ԍојӧј! Кынӧмныԁ, кӧнкӧ, ԍумаліс! — Ԍумаліс ԃерт, — шуіс Ӧнԁреј баԏыс-вылӧ віԇӧԁлӧмӧн. Јурінԁалыԍ. Ԉістбок 1. Пӧнар..............................3. 2. Мелілун............................5. 3. Ракајас............................8- 4. Буржуј............................11- 5. Меԉԋічаын.........................13.