|
|
| Строка 1: |
Строка 1: |
| − | ВІԌТЈАС
| |
| − | Посԋі пінывлы
| |
| − | Перевод некоторых рассказов из книжки Замойского „В деревне"
| |
| | | | |
| − | Роч-вылыԍ лӧԍӧԁіс Іԉԉа-Ваԍ
| |
| − | Центральное Издательство Народов СССР
| |
| − | Мӧсква — 1926
| |
| − | 63.040.
| |
| − | Пӧнар.
| |
| − | Ԍемӧ курітчыны велалӧма. Мамыс віԁчӧ, баԏыс пеԉӧԁыс ԋещкӧ — сылы веԍкоԃ. Гартыштас зев кыз чігарка, ԁуԉԉалас, вомас ԍујас. Шпуткӧ.
| |
| − | Курітчыныс велӧԁас сіјӧс Мішӧ.
| |
| − | Ен јӧткы, кыскы щынсӧ! — велӧԁӧ Мішӧ.
| |
| − | Менам оз артмы.
| |
| − | Ԋінӧм-на-тај те. Віԇӧԁ ме-вылӧ: велӧԁчы.
| |
| − | Сеԍԍа вом-тырыс кыскас щын, ставсӧ ԋылыштаԍ. Сеԍԍа воԍтас вомсӧ, бӧр леԇас щынсӧ. Леԇас ныр-пырыс, леԇас кыщыԉјасӧн.
| |
| − | — Со кыԇ!
| |
| − | Чӧвлы, ме те-моз щӧщ вӧча.
| |
| − | — Вӧч!
| |
| − | Ԍемӧ кыскыштіс щынтӧ. Горшас сащіс. Кызӧԁны кутіс. Нӧшта кыскыштіс — ԍінԍыс ԍінва чепӧсјіс.
| |
| − | Велӧԁчы! Велалан, лӧԍыԁ лоӧ. Пыр коԁ лоны кутан.
| |
| − | Віԁчӧ ајыс. Ԍемӧыԁ сылы шуӧ:
| |
| − | — Те-тај ачыԁ курітчан!
| |
| − | Песԍіс, песԍіс ајыс. Војԁӧрсӧ бурӧн ӧлӧԁіс. Ез вермы ӧлӧԁны. Боԍтіс ԋӧр.
| |
| − | — Став партӧ жугӧԁла!
| |
| − | Ме гуԍӧн кута курітчыны.
| |
| − | Ӧтчыԁ тӧкӧԏӧ ез керкасӧ сот. Чукӧртчасны чігӧткоԃ пӧсјылас (сарајас), курітчӧны. Пӧсјылас
| |
| − | турун. Ізтӧггӧ біалігаԁ јурыс четчыштас турун-вылӧ. Курітчӧны, мышканыс турунԍыс пуркјӧ
| |
| − | щын.
| |
| − | Пеԁӧр-чож аԁԇас, боԍтас беԃ.
| |
| − | — Траԍічајас, іԁолјас!... Муртса вермасны кусӧԁныс.
| |
| − | Мамыс бӧрԁны кутас:
| |
| − | — Шыбіт, піукӧј, курітчӧмтӧ.
| |
| − | — Ог вермы, мамӧ, ԁугԁыныс. Лӧԍыԁ зев курітчыныԁ.
| |
| − | — Керкатӧ сотан!
| |
| − | — Онӧ-кӧ чіршӧԁлӧј, ог кут гуԍӧн курітчыны.
| |
| − | — Ок, те асныра пон.
| |
| − | Сіԇікӧн Ԍемен баԏлыԍ оз кывзы, мамлыԍ оз кывзы.
| |
| − | Пыр курітчас, кытчӧԇ оз лок ԍіктас ӧтчыԁ ыҗыԁ пӧнара морт.
| |
| − | Сіјӧ мортыс кутас школаас петкӧԁлыны паԍкыԁ ԁӧра-вылын ԍерпасјас (карԏінајас). Војԁӧор петкӧԁлас кешкоԃ ԍерпасјас, ԍерамыԁ петӧ. Сеԍԍа кутас мортыԁлыԍ пыщкӧссӧ петкӧԁлыны.
| |
| − | Ԍујас пӧнарас ԍерпас, сеԍԍа віԍтавлӧ.
| |
| − | Јӧзыс віԇӧԁӧ, шенԅӧ.
| |
| − | — Ԍо-чуԃеса-ԃівӧ-тај!
| |
| − | Ԍемӧӧс Мішӧ бокас тојлӧ:
| |
| − | — Віԇӧԁ-пӧ.
| |
| − | Ԁругыԍ Ԍемӧ аԁԇас ԁӧра вывԍыԁ ԍерпас.
| |
| − | — Тајӧ ԇоԋвіԇа мортлӧн тыыԁ, тајӧ со, віԇӧԁӧј, курітчыԍ јӧзлӧн!
| |
| − | Бубыԉа-коԃ тыыԁ курітчыԍјасыԁлӧн: тырыс кущӧмкӧ ԍӧԁ чутјас, быԏԏӧ чішкаԍӧма.
| |
| − | — Тащӧм тыа мортыԁ җын уҗалыԍ-ԋін. Немыс кутас кіргыны.
| |
| − | — Со мыј вермас морттӧ вӧчны табакыԁ!
| |
| − | Ԍемӧ каԅаліс: ԍӧкыԁ сылы лоі лолавны.
| |
| − | Ԍӧлӧмыс кутіс четчыны. Пӧԍ чепӧсјіс.
| |
| − | Локтӧм мортыԁ пӧнарыԍ ԍерпас перјіс, сеԍԍа јӧзлы шуӧ:
| |
| − | — Лептӧј кітӧ коԁі курітчӧ!
| |
| − | Лептісны мужікјас, лептісны щӧщ чеԉаԃ.
| |
| − | Ԍемӧ ез лепты. Полӧ.
| |
| − | Кущӧм-нӧ ме ӧні морт, вомгор-улас шуалӧ, — аттӧ мокаԍт! Мыјла-нӧ ме курітчі ӧнӧԇ?
| |
| − | Гортас локтӧм-бӧрым горӧԁіс ај-мамыслы:
| |
| − | — Тырмас, курітчыԍіс! Јортјасӧјлы щӧщ шуа, меԁ ԁугԁасны курітчӧмыԍ. Таԇтӧ табак-понԁаыԁ кувны верман.
| |
| − | Мелілун.
| |
| − |
| |
| − | &Оԉӧкԍеј Мікулајкӧԁ мунісны вӧв корԍны. Вӧвныс ԍурі луԁјыԍ.
| |
| − | Ӧԉӧкԍеј јуалӧ:
| |
| − | — Мыјла-нӧ тенаԁ, Мікулај, вӧлыԁ кокԋіа шеԁӧ, менам-тај, матӧ оз ԍібӧԁ?
| |
| − | — Ме ог тӧԁ, — шуӧ Мікулај.
| |
| − | Луԁ-вылын вӧлі зев уна вӧв. Мукӧԁыс зев зіԉа јірԍӧны, мукӧԁыс бӧжсӧ лептӧмӧн різјалӧны луԁ-куԅа.
| |
| − | Кутісны матыԍмыны вӧвјас-ԁінӧ.
| |
| − | Ӧԉӧкԍејлӧн вӧлыс јурсӧ лептіс, нырнас корсԋітіс, пышјіс.
| |
| − | — Аԁԇан, мыј вӧчыштіс? Часлы шеԁлас меным, пегкӧԁла гаж сылы, — скӧралӧ Ӧԉӧкԍеј.
| |
| − | — Те нӧјтан сіјӧс пыр. Сы-вӧсна сіјӧ теыԍ пышјалӧ, — шуӧ Мікулај.
| |
| − | — Коԁ-нӧ вӧвтӧ оз нӧјт? Вӧвтӧ быԁсӧн нӧјтӧны!
| |
| − | — Бур-ӧмӧј чајтан вӧчӧны? Вӧвјасыԁкӧԁ колӧ меліа овны, ԋаԋтор ԍетыштлыны, нӧјтны оз ков!
| |
| − | Мукулај аслас вӧв-ԁінас локтіс, ԍетіс ԋаԋ, ԁомаліс, гоԉаӧԁыс шыԉӧԁыштіс.
| |
| − | — Віԇӧԁ, кущӧм лӧԍыԁа шеԁі.
| |
| − | — Тіјан вӧвныԁ рам.
| |
| − | — Тіјан щӧщ рам лоӧ, он-кӧ кут нӧјтны.
| |
| − | — Ноко, кут менчым.
| |
| − | — Вај ԁомтӧ.
| |
| − | Ӧԉӧкԍеј коԉтчіс Мікулај вӧв-ԁінӧ, Мікулај муніс Ӧлӧкԍејлыԍ Каркосӧ кутны.
| |
| − | Карко јурнас пыркԋітас, бергӧԁчас, кӧсјӧ чужјыны. Мікулај меліа чуксалӧ сіјӧс, петкӧԁлӧ ԋаԋ.
| |
| − | Карко ԋӧжјӧԋікӧн локтіс Мікулај-ԁінӧ, ԋаԋтор боԍтіс. Секкостті Мікулај ԁомаліс.
| |
| − | — Со кыԇ колӧ, — шуӧ Мікулај Ӧԉӧкԍејлы ԁомповоԁсӧ ԍетігӧн.
| |
| − | — Но зонмӧ, — шенԅӧ Ӧԉекԍеј.
| |
| − | — Меліа колӧ, оз ков нӧјтны. Бур-кӧ лоан ачыԁ вӧлыԁлы, шеԁны кутас. Кывтӧм пемӧсыԁ мелілунтӧ гӧгӧрвоӧ.
| |
| − | Ракајас.
| |
| − |
| |
| − | Мі вӧрӧ кајім щак вотны.
| |
| − | Ветлӧԁлім быԁԍама вӧртіыс: парматі, јагті, кыԇԇаінӧԁ. ІЦак ԍурі зев уна.
| |
| − | Летчім шор-ԁорӧ јуны.
| |
| − | Мікајлӧ піпу-вылыԍ аԁԇіс рака поз, зев ԋімкоԃаԍӧ.
| |
| − | — Ме-пӧ кајла пу-вылас рака коԉкла!
| |
| − | Мі кутім ӧлӧԁны.
| |
| − | — Ен кај!
| |
| − | — Каја. Сені ӧні выԉ коԉкјас.
| |
| − | Мыјнӧ те сіјӧн керан?
| |
| − | — Пуӧмӧн ԍоја.
| |
| − | — Ен кај.
| |
| − | Уна рака сені вӧлі кравзӧ.
| |
| − | Мікајлӧ сосјассӧ пуҗӧм-бӧрԏі понԁіс кышаԍны ніпу-јылӧ.
| |
| − | Воіс-ԋін поз-ԁінӧԇ. Ԍујіс кісӧ позјӧ. Секкостті кыԍкӧ зев ыҗыԁ рака чукӧр локтіс Мікајлӧ-ԁінӧ.
| |
| − | Сеԍԍа кутісны горзыны Мікајлӧ-вылӧ:
| |
| − | — Краав, краав! Крав, крав!
| |
| − | Кіас Мікајлӧ кутӧ-ԋін вӧлі ӧԏі коԉк, кӧсјӧ ԍујны зептас... Ԁруг сіјӧ горӧԁіс, тајкӧ уԍӧ пу-јывԍыс.
| |
| − | Зев ыҗыԁ рака уԍкӧԁчӧмӧн кокыштіс Мікајлӧлы кымӧсас.
| |
| − | Мікајлӧлӧн чужӧм-куԅтаыс кутіс вір візувтны.
| |
| − | Мӧԁ рака кокыштіс пеԉсӧ, којмӧԁ — чужӧм-бансӧ.
| |
| − | Горзыны кутіс Мікајлӧ, уԍкӧԁіс кіԍыс коԉксӧ.
| |
| − | Став ԁӧрӧмыс вӧлі вір.
| |
| − | — Но, кајлін? — јуалім мі.
| |
| − | — Траԍічајас ракајас!
| |
| − | — Шуам-тај вӧлі: ен кај!
| |
| − | — Сеԍԍа нем ог кај!
| |
| − | Сеԍԍа Мікајлӧӧс гортас летчіг-чӧжыс ԍералісны.
| |
| − | — Мікајлӧ, рака коԉкјыԁ чӧскыԁ?
| |
| − | — Менӧ щӧщ верԁышт!
| |
| − | Мікајлӧ чӧв оліс, ԋінӧм ез шу. Сӧмын ԍіннас лапјӧԁліс.
| |
| − | Буржуј.
| |
| − |
| |
| − | Ваԍук ајыскӧԁ муніс карӧ ԏеԉега ԋӧбны. Кутіс ԋӧбны базар-вылыԍ. Теԉега-вылаԁ корісны кыԅ пуԁ ԋаԋ. (Сектӧ ԃеԋга-вылаԁ вӧлі оз-на ԍур ԋінӧм).
| |
| − | Скӧрмас баԏыс, горӧԁас ԏеԉега вузалыԍлы:
| |
| − | — Аттӧ, буржуј!
| |
| − | Ваԍук тӧԁвылас боԍтас сіјӧ кывсӧ сеԍԍа, гортас воӧм-бӧрын, јуалас:
| |
| − | — Ајӧ, кущӧм-сещӧм буржујјас-нӧ емӧԍ?
| |
| − | — Быԁԍамаыс, піук. Ԍӧԁӧԍ, јеҗыԁӧс, віжӧԍ.
| |
| − | — Најӧ-нӧ мортјас?
| |
| − | — Мортјас-бара.
| |
| − | — Сіԇсӧ најӧс віԁӧны?
| |
| − | — Віԁӧны.
| |
| − | — Мыјыԍ-нӧ?
| |
| − | — Најӧ піукӧј, гӧԉ јӧзлыԍ кучіксӧ куԉӧны. Віԇӧԁӧны гӧԉыԁлы шоша-вылас пукԍыны.
| |
| − | — Кешкоԃ те, ајӧ. Ме ԋінӧм ог гӧгӧрво.
| |
| − | — Буржујыԁ ачыс оз уҗав, јӧзӧс уҗӧԁӧ. Ԉеԋін шуіс: уҗавтӧм морт-пӧ буржуј.
| |
| − | — Буржуј!
| |
| − | Ваԍук чорыԁа тӧԁвылас боԍтіс:
| |
| − | — Уҗавтӧм морт — буржуј.
| |
| − | Ӧтчыԁ сіјӧ коԉтајас тырӧн локтӧ вӧлі му-вывԍаԋ. Мунны кутас поп му-ԁінті. Попыс сені сулалӧ, віԇӧԁӧ меԁајӧз уҗалӧм-вылӧ. Ваԍуклы тӧԁ-вылас уԍӧ ајыԁлӧн кывјыс, сеԍԍа горӧԁас:
| |
| − | — ІІоп — бур-ржуј!!
| |
| − | Ӧԍіп-чож, поплӧн уҗалыԍјасыс вак-вак ԍерӧктасны.
| |
| − | — Мыј те горӧԁін?
| |
| − | — Поп — буржуј! Уҗавтӧг олӧ.
| |
| − | Лӧгаԍіс попыԁ. Локтас рытнас Ваԍук ај-орԁӧ, шуӧ:
| |
| − | — Чірышт пітӧ. Менӧ сіјӧ буржујӧн шуіс уна јӧз-ԁырјі.
| |
| − | — Мыјыԍ-нӧ?
| |
| − | — Ԋінӧмыԍ. Ме сулала, віԇӧԁа уҗалыԍјас -вылӧ. Сіјӧ аԁԇіс менӧ, горӧԁіс: „поп — буржуј!! Уҗавтӧг олӧ!“
| |
| − | — Но сіјӧ ічӧт-на. Сылыԍ ԋінӧм-на боԍтныс.
| |
| − | — Ічӧтнас еԍкӧн ічӧт, сӧмын-тај ӧԁјӧ гырыԍјасыслыԍ велалӧ.
| |
| − | Меԉԋічаын.
| |
| − |
| |
| − | Ӧнԁреј ајыскӧԁ воісны меԉԋічаӧ. Вӧлі гожԍа лун. Пӧжӧ.
| |
| − | — Ме, ајӧ, купајтчыны летчыла.
| |
| − | — Те, піук, колан меным. Понԁан ԍепыссӧ (мешӧксӧ) кутны. Отсалан ԍепысјассӧ лептавныс. Меԉԋіча-тыр вӧлі јӧз. Јеҗыԁӧԍ ставныс.
| |
| − | Бус пыԅыс кымӧр-моз меԉԋічаті лебаліс.
| |
| − | Уліас бергаліс зев ыҗыԁ гӧгыԉ (кӧԉӧса). Увгіс, васӧ резіс ас гӧгӧрыс.
| |
| − | — Ајӧ, мыјла-нӧ гӧгыԉыс бергалӧ?
| |
| − | — Ваыс бергӧԁлӧ.
| |
| − | — Кыԇнӧ сіјӧ бергӧԁлӧ?
| |
| − | Аԁԇан, ваыс паԍкыԁ ворга-куԅа јуԍыс локтӧ, сеԍԍа гӧгыԉ лапӧԁјасас кучкӧ...
| |
| − | — Пӧчіԋӧј (бабӧ)-тај-нӧ шуӧ: вакуԉыс-пӧ бергӧԁлӧ. Гӧгыԉ-улас-нӧ пукалӧ, ԉоԅ јура, ԋујтӧн тырӧма.
| |
| − | — Пӧчіԋыԁлыԍ кывсӧ вакуԉыс бергӧԁлӧ, сы-понԁа сіјӧ ԋінӧм абусӧ сӧрӧ.
| |
| − | Воіс каԁ Ӧнԁреј баԏлы кӧшӧ кіԍтны.
| |
| − | — Но, піукӧј, отсышт. Кокԋі ԍепысјассӧ ӧтнам новла, ԍӧкыԁҗыкјассӧ ӧтвылыԍ.
| |
| − | Кіԍтісны кош-тыр ԍу. Бурԋа ԁасвіт-кымын.
| |
| − | Регыԁ ічӧт кӧшӧ летчыны кутіс пӧԍ пыԅ.
| |
| − | Ӧнԁреј ԍепыс кутіс, ајыс лӧԁіс.
| |
| − | Ԍепысјас кӧртавлісны, ԏеԉегаӧ лӧԁісны, мӧԁӧԁчісны гортӧ.
| |
| − | — Но, піукӧј, ӧні вај купајтчам. Вывԍыным пыԅсӧ мыԍкам.
| |
| − | Ԁӧрӧм-гачсӧ пыркӧԁісны, понԁісны купајтчыны.
| |
| − | Купајтӧԁісны щӧш вӧвсӧ. Ӧнԁреј вӧв-вылас ујавліс (вартчыліс) мӧԁла пӧлӧԇыс.
| |
| − | Гортӧ воісны. Мамыс ԍојны лӧԍӧԁӧма.
| |
| − | — Пукԍӧј, ԍојӧј! Кынӧмныԁ, кӧнкӧ, ԍумаліс!
| |
| − | — Ԍумаліс ԃерт, — шуіс Ӧнԁреј баԏыс-вылӧ
| |
| − | віԇӧԁлӧмӧн.
| |
| − | Јурінԁалыԍ.
| |
| − | Ԉістбок
| |
| − | 1. Пӧнар..............................3.
| |
| − | 2. Мелілун............................5.
| |
| − | 3. Ракајас............................8-
| |
| − | 4. Буржуј............................11-
| |
| − | 5. Меԉԋічаын.........................13.
| |
