Талун. 2017-09-29 — различия между версиями
Ӧньӧ Лав (сёрнитанін | чӧжӧс) |
Ӧньӧ Лав (сёрнитанін | чӧжӧс) (→КАРТУПЕЛЬТӦМ АР) |
||
Строка 23: | Строка 23: | ||
Татьяна Ивановна агроном норасьӧ омӧль картупель вылӧ. Таво сійӧс вит пӧв этшаджык перйисны. Татшӧмыс пӧ сылӧн уджалігӧн эз на вӧвлы. Тані пуктӧны кызвынсӧ Red Scarlett, но тайӧ сортыс оз вермы водзсасьны фитофторозлы. Та вӧсна сійӧс колӧ резны бурдӧдан сорасӧн. Но ва му вӧсна поле вылӧ трактор эз вермы кыпӧдчыны. Та вӧсна картупель эз дзоридзав, корйыс водз сьӧдӧдіс. А ӧд овмӧс картупель вузалӧмӧн нажӧвитліс вонас кык миллион шайтӧдз. Та пӧрйӧ оптовикъяслы вӧзйыны лоӧ нинӧм. | Татьяна Ивановна агроном норасьӧ омӧль картупель вылӧ. Таво сійӧс вит пӧв этшаджык перйисны. Татшӧмыс пӧ сылӧн уджалігӧн эз на вӧвлы. Тані пуктӧны кызвынсӧ Red Scarlett, но тайӧ сортыс оз вермы водзсасьны фитофторозлы. Та вӧсна сійӧс колӧ резны бурдӧдан сорасӧн. Но ва му вӧсна поле вылӧ трактор эз вермы кыпӧдчыны. Та вӧсна картупель эз дзоридзав, корйыс водз сьӧдӧдіс. А ӧд овмӧс картупель вузалӧмӧн нажӧвитліс вонас кык миллион шайтӧдз. Та пӧрйӧ оптовикъяслы вӧзйыны лоӧ нинӧм. | ||
+ | ''Наталья Гусятникова, «Агроресурс» овмӧсӧн веськӧдлысьӧс вежысь:'' | ||
— Ми ньӧбим удобренньӧ, стрессысь видзан сорас, содтӧд кӧйдыссӧ ньӧбим Ленинград обласьтысь куим сё ветымын сюрс шайт дон. | — Ми ньӧбим удобренньӧ, стрессысь видзан сорас, содтӧд кӧйдыссӧ ньӧбим Ленинград обласьтысь куим сё ветымын сюрс шайт дон. | ||
«Агроресурс» овмӧс районын медыджыд лыдысь ӧти. Нӧшта видзӧ скӧт, нёль сё юр, джынйыс сюрукъяс. Суткиӧн лысьӧм куим тоннаӧдз йӧв нуӧны Сыктывкарса заводӧ. Таво овмӧс выльмӧдіс кык карта да кыпӧдіс кукань видзанін. | «Агроресурс» овмӧс районын медыджыд лыдысь ӧти. Нӧшта видзӧ скӧт, нёль сё юр, джынйыс сюрукъяс. Суткиӧн лысьӧм куим тоннаӧдз йӧв нуӧны Сыктывкарса заводӧ. Таво овмӧс выльмӧдіс кык карта да кыпӧдіс кукань видзанін. | ||
+ | ''Галина Ушакова, мӧс картаӧн веськӧдлысь:'' | ||
— Кукань видзанін кыпӧдісны 152 юр вылӧ. Пемӧсъясӧс ӧні кутам видзны домавтӧг. Кык тӧлысьӧдз на оласны клеткаын, а сэсся вуджӧдам татчӧ. | — Кукань видзанін кыпӧдісны 152 юр вылӧ. Пемӧсъясӧс ӧні кутам видзны домавтӧг. Кык тӧлысьӧдз на оласны клеткаын, а сэсся вуджӧдам татчӧ. | ||
+ | ''Наталья Гусятникова, «Агроресурс» овмӧсӧн веськӧдлысьӧс вежысь:'' | ||
— Тані сувтӧдасны вердысь няняӧс, сійӧ уджалӧ чип вылын. Кутам вердны норма серти луннас нёльысь. | — Тані сувтӧдасны вердысь няняӧс, сійӧ уджалӧ чип вылын. Кутам вердны норма серти луннас нёльысь. | ||
А со кӧрым омӧль. Туруныс васӧд, заводитӧ бакшасьны. Дерт, татшӧм сёянсьыд йӧв лысьтӧм чинӧ. Татчӧс уджалысьяс полӧны, мый мӧд гожӧмӧдз кӧрымыс оз тырмы, ковмас ньӧбны содтӧд. | А со кӧрым омӧль. Туруныс васӧд, заводитӧ бакшасьны. Дерт, татшӧм сёянсьыд йӧв лысьтӧм чинӧ. Татчӧс уджалысьяс полӧны, мый мӧд гожӧмӧдз кӧрымыс оз тырмы, ковмас ньӧбны содтӧд. | ||
+ | ''Валентина Стельмаченок, Сыктыв районса администрацияын видз-му овмӧсын эксперт:'' | ||
— «Визинга» овмӧсын вердӧны ӧти вося турунӧн, сы вӧсна мый таво силосуйтчыны эз вермыны, ӧні на ытшкӧны. Талун видзьяс вылын коли уна ытшкӧм турун, сы вӧсна мый ва. | — «Визинга» овмӧсын вердӧны ӧти вося турунӧн, сы вӧсна мый таво силосуйтчыны эз вермыны, ӧні на ытшкӧны. Талун видзьяс вылын коли уна ытшкӧм турун, сы вӧсна мый ва. | ||
Версия 19:44, 26 вӧльгым 2017
Юрган телеканаллӧн выльторъяс: 2017ʼ кӧч т. 29ʼ лунся «Талун» уджтас.
Содержание
Видео
Текст
Бур рыт! Ті видзӧданныд «Талун» программа. Студияын Ольга Ануфриева. Со мый талун медшӧр юӧръяс лыдын.
- Ковмас заптысьны комбикормӧн, таво видзьяс вылын колис уна ытшкӧм турун, сы вӧсна мый ва. Видз-му овмӧсъясын идралӧны градвыв пуктасъяс.
- Эстрим радейтысьяс корсьӧны аслыспӧлӧс сёян. Асьным плов кутам дасьтыны. Та вӧсна и мӧдӧдчим туйӧ. «Подорожник» автоклуб петкӧдлысьяс мӧдӧдчисны гастрономическӧй турӧ.
- Вермас вочавидзны история кузя быд юалӧм вылӧ. Зэв гӧгӧрвоана висьталӧ. Водзын ачым быттьӧ унатор тӧді, а ӧні со мыйта юӧр. Нималана историк Михаил Рогачёв пасйӧ юбилей.
ЭКОЛОГИЯ ВО
Юралысь вылӧ донъяліс Усинскын мусир дасьтан выль оборудованньӧ, кодӧн вӧдитчӧны «Восточнӧй Ламбейшор» перъянінын. Сійӧ пасйис, мый установкаыс ӧнія кадлы лӧсялана. Тайӧ неыджыд завод «Лукойл» котырлӧн. Найӧ выльмӧдісны производство, медым мусир перйигӧн кыдз позьӧ этшаджык сорас петіс сынӧдӧ.
КАРТУПЕЛЬТӦМ АР
Сыктыв районса видз-му овмӧсъяс таво оз вермыны ошйысьны бур урожайӧн. Муяс дыр кад чӧж сулалісны ваын, да уна овмӧс эз вермы ас кадӧ нуӧдны колана уджъяс. Муниципалитетын картупель идралісны гектарысь ветымын центнер. Тайӧ куим пӧв этшаджык кольӧм воысь. Турун пуктыны тыр-бура эз жӧ артмы. Овмӧсъяс мӧвпалӧны ньӧбны комбикорм. Елена Конанова сёрнитыштіс ӧти овмӧсын уджалысьяскӧд.
Татьяна Ивановна агроном норасьӧ омӧль картупель вылӧ. Таво сійӧс вит пӧв этшаджык перйисны. Татшӧмыс пӧ сылӧн уджалігӧн эз на вӧвлы. Тані пуктӧны кызвынсӧ Red Scarlett, но тайӧ сортыс оз вермы водзсасьны фитофторозлы. Та вӧсна сійӧс колӧ резны бурдӧдан сорасӧн. Но ва му вӧсна поле вылӧ трактор эз вермы кыпӧдчыны. Та вӧсна картупель эз дзоридзав, корйыс водз сьӧдӧдіс. А ӧд овмӧс картупель вузалӧмӧн нажӧвитліс вонас кык миллион шайтӧдз. Та пӧрйӧ оптовикъяслы вӧзйыны лоӧ нинӧм.
Наталья Гусятникова, «Агроресурс» овмӧсӧн веськӧдлысьӧс вежысь: — Ми ньӧбим удобренньӧ, стрессысь видзан сорас, содтӧд кӧйдыссӧ ньӧбим Ленинград обласьтысь куим сё ветымын сюрс шайт дон.
«Агроресурс» овмӧс районын медыджыд лыдысь ӧти. Нӧшта видзӧ скӧт, нёль сё юр, джынйыс сюрукъяс. Суткиӧн лысьӧм куим тоннаӧдз йӧв нуӧны Сыктывкарса заводӧ. Таво овмӧс выльмӧдіс кык карта да кыпӧдіс кукань видзанін.
Галина Ушакова, мӧс картаӧн веськӧдлысь: — Кукань видзанін кыпӧдісны 152 юр вылӧ. Пемӧсъясӧс ӧні кутам видзны домавтӧг. Кык тӧлысьӧдз на оласны клеткаын, а сэсся вуджӧдам татчӧ.
Наталья Гусятникова, «Агроресурс» овмӧсӧн веськӧдлысьӧс вежысь: — Тані сувтӧдасны вердысь няняӧс, сійӧ уджалӧ чип вылын. Кутам вердны норма серти луннас нёльысь.
А со кӧрым омӧль. Туруныс васӧд, заводитӧ бакшасьны. Дерт, татшӧм сёянсьыд йӧв лысьтӧм чинӧ. Татчӧс уджалысьяс полӧны, мый мӧд гожӧмӧдз кӧрымыс оз тырмы, ковмас ньӧбны содтӧд.
Валентина Стельмаченок, Сыктыв районса администрацияын видз-му овмӧсын эксперт: — «Визинга» овмӧсын вердӧны ӧти вося турунӧн, сы вӧсна мый таво силосуйтчыны эз вермыны, ӧні на ытшкӧны. Талун видзьяс вылын коли уна ытшкӧм турун, сы вӧсна мый ва.
Районын кӧрым заптӧм помасис нин, поводдяыс сувтӧдіс. А поле вылын уджыс пуӧ на. Чомӧр пасйисны сӧмын крестьяна овмӧсъяс. Ыджыд предприяттьӧяс картупель босьтісны сӧмын джынсӧ на, капуста дас сизим прӧчент. А морков керны кутасны мӧд вежоннас, свеклӧ пӧ петіс омӧль. Татшӧм лёк урожайыс пӧ районын важӧн нин эз вӧв. Коді водзын кӧсйис паськӧдчыны, сійӧ шуис нӧрӧвитыштлыны.
Елена Конанова, Ольга Коняева, Олег Костромин. Юрган телеканал, Сыктыв район.
АНТИМОНОПОЛИЯ
Уна патераа керкаясӧн веськӧдлан юкӧнын казялісны торкалӧмъяс. Регионса антимонопольнӧй служба видлаліс куим делӧ, мый серти асвеськӧдлан котыръяс торгъястӧг кырымалӧмаӧсь сёрнитчӧмъяс. Та йылысь висьталісны йӧз водзын петкӧдчӧмъяс дырйи. Чукӧртчылӧм сиисны антимонопольнӧй да реклама йылысь оланпасӧн вӧдитчӧмлы.
— Торкалысьясӧс ӧлӧдісны нин, сёрнитчӧмъяс киритісны. Та вӧсна антимонопольнӧй делӧ оз кутны панны.
Управленньӧын уджалысьяс вочавидзисны воысьяслӧн быд сикас юалӧмъяс вылӧ. Та кындзи сетісны позянлун мӧдӧдны юалӧмъяс ведомстволӧн сайт вылӧ.
УДЖЫН ВЫВТІАСЬӦМ
Талун республикаса Вылыс Ёрд неуна чинтыштіс Павел Смирновлы мыждӧм. Интаса вӧвлӧм мэрӧс пуксьӧдасны дзескыдінӧ 11 во кежлӧ. Нӧшта ковмас бергӧдны казнаӧ 21 миллион мында штрап. Смирновӧс мыждісны взятка босьтӧмӧн. Туялӧм серти 2012ʼ-15ʼ воясын сійӧ зепталӧма 30 миллион шайт. Тайӧ сьӧмсӧ мынтылӧмаӧсь коммерсантъяс, медым мэр налы быд ногыс отсасис. Смирнов мыжсӧ подулаліс, но сы серти деньгаыс муніс эз сылӧн зептӧ, а республикаса вӧвлӧм веськӧдлысьяслы.
ДЖЕНЬЫД КАДӦН
Сосногорскын бассейн колӧ сдайтны тайӧ во помын, мукӧд кадӧ оз вермы лоны — та йылысь висьталіс правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысь Анатолий Князев муниципалитетӧ ветлігӧн. Министр серти ӧні вӧчӧма уджъяссӧ сӧмын 20%-сӧ. Пӧдрядчиклы колӧ тэрмасьыштны, медым октябр помӧдз удитны ставнас вежны ортсысӧ да вӧчны вевтсӧ. Объект стрӧитӧны республикаса бюджетысь сьӧм вылӧ. Некутшӧм торкалӧмъяс оз вермыны лоны — шуис премьерӧс вежысь. Сы серти йӧр бурмӧдан уджъяс позьӧ вӧчны и локтан воын. Казьтышта: кыпӧдны объект «Промресурс М» заводитіс во заводитчигӧн. Спорт министерство серти овмӧс збыльмӧдліс нин некымын спорт объект, и татшӧм торкалӧмъяс эз казявлыны.
СТАВ КОДЬӦСЬ ЖӦ
Иван Морозов нима республикаса реабилитационнӧй шӧринын чолӧмалісны медводдза классӧ воысьясӧс. Партаяс сайӧ пуксисны дас кыкӧн. Тані найӧс кутасны оз сӧмын велӧдны, но тшӧтш и бурдӧдасны. Сьӧкыда нёрпалысь челядьлӧн эм позянлун сувтны кок вылӧ да бӧр мунны велӧдчыны школаын.
Тайӧ челядьлӧн талун тӧдӧмлунъяс лун. Ставыс мича паськӧмаӧсь, дзоридзьясӧн, орччӧн бать-мамыс.
— Машалы зэв ёна кажитчӧ татчӧ волывлынысӧ. Старайтчӧ вообще не пропускайтны. Бурджыка кутіс велӧдчыны, самостоятельнӧйджыкӧн лоис. И уна буртор сетӧны татӧн. Ми зэв радӧсь.
Тайӧ шӧринӧ волӧны вит арӧсысь верстьӧджык челядь. Накӧд ӧтпырысь уджалӧны некымын специалист: психолог, логопед, педиатр, невропатолог да ортопед.
— Ми донъялам вонас кыкысь, кыдзи вежсьӧны челядь, мый налы отсалӧ, а мый оз.
Шӧринын пыр выльмӧдӧны оз сӧмын тренажёръяс, уджалан пособиеяс, но и лы-сьӧм сӧвмӧдан техника.
— Бӧръя кык воӧ ми пыртам олӧмӧ «Право быть равным» уджтас. Та могысь эм став коланаыс. Уджалысьясӧс велӧдім выль пӧв.
Котралан дорожкаяс, ветлыны велӧдан аппаратъяс, торъя партаяс. Талун шӧриныс — зэв аслыссикас бурдӧдчанін.
— Матӧ 500 мортӧс ми бергӧдім обществоӧ, медым найӧ велӧдчисны дзоньвидзаяскӧд ӧттшӧтш босьтны став тӧдӧмлунъяс.
Шӧринӧ челядь ветлӧны 12 арӧсӧдз. Та кадӧ накӧд бӧръяӧдз уджалӧны специалистъяс, медым бергӧдны олӧмӧ эскӧм. Ӧд найӧ сэтшӧм жӧ челядь, и налӧн ставыс артмас.
Алёна Терентьева, Виктория Палкина, Дмитрий Ведерников. Юрган телеканал. Сыктывкар.
ВЕРМЫТӦМАЯСЛЫ КОНКУРС
Октябр нёльӧд лунӧ Сыктывкарын пансьӧ вермытӧмаяс пӧвстын профмастерство кузя конкурслӧн регионса тшупӧд. Пырӧдчасны школьникъяс, студентъяс, овмӧсъясын уджалысьяс. Найӧ петкӧдласны кужӧмлунъяс некымын номинацияын. Вурсясны, чукӧртасны оборудованньӧ, серӧдчасны, вышивайтчасны да ордйысясны бухгалтерскӧй учётын. Донъяласны уджъяс экспертъяс, уджӧн могмӧдысьяс, вермытӧмаяслӧн общественнӧй котыр петкӧдлысьяс.
— Ми быд ногыс отсалам конкурс нуӧдӧмлы, тайӧ позянлун петкӧдлыны вермытӧмалы асьсӧ, ёртасьны, аддзыны удж. И петкӧдлыны ставныслы, мый сійӧ сэтшӧм жӧ морт, нинӧмӧн оз торъяв мукӧдысь.
Конкурс мунас некымын площадка вылын. Юркарса Сервис да связь колледжын да Политехническӧй колледжын. Конкурсын вермысьяс пырӧдчасны финалӧ. Сійӧ лоӧ Мӧскуаын ноябр помын.
☼ ☼ ☼
Мыйла автоклуб петкӧдлысьяс мунісны Кулӧмдін районӧ, видзӧдӧй реклама бӧрын.
ФИНН-ЙӦГРА СЪЕЗД
Сыктывкарын уджаліс финн-йӧгра войтырлӧн квайтӧд съезд. Делегатъяс юксьылісны секцияяс вылӧ. Тайӧ кыв да велӧдан юкӧн, культура да этнотуризм, экология, национальнӧй газет-телевиденньӧ. Сёрнитісны тшӧтш томъяслӧн проектъяс да ыджыд овмӧсъяскӧд социальнӧй партнёрство йылысь. Ӧткымын площадка донъяліс Татьяна Супрядкина.
Кыв кузя секцияын пасйисны: быд кылӧн ӧні колӧ вӧдитчыны электроннӧй ногӧн, ӧтуввезйын. Татӧг финн-угор кывъяс оз вермыны водзӧ сӧвмыны. Сыктывкарлы та туйын эм мый вӧзйыны. Вит во сайын нин уджалӧ кыв технология сӧвмӧдан шӧрин. Тайӧ могъяс серти сійӧ важӧн воськовтіс водзӧ. Коми, удмурт да мари кывъяслӧн клавиатура раскладка войтыръяскостса юникод стандартын. Сійӧс кык минутӧн позьӧ кыскыны ӧтуввезйысь компьютер да смартфон вылӧ. Электроннӧй да онлайн кывкудъяс, коми кыв корпус, кӧні чукӧртӧма кывъясӧн нелямын миллион вӧдитчанног, коми небӧгаин да медиатека. Став тайӧ уджтасыс восьсаӧсь да наӧн вӧдитчыны позьӧ дон босьттӧг. Шӧринлысь удж пасйисны и войтыръяскостса тшупӧдын. Сійӧс пыртісны компьютернӧй лингвистика серти ассоциацияӧ да Арктика Университетлӧн тематическӧй везйӧ. Тайӧ быд кывлы электроннӧя олӧм вылӧ дась подув.
— Тайӧ опытнас ми вермам юксьыны ставыскӧд, сы вӧсна мый ми тайӧ шӧринсӧ восьтім «с нуля», кыдзи висьталӧны да. Став тшупӧдсӧ прӧйдитім и вермам отсавны, кыдзи тайӧс вӧчны, и методическӧй боксянь, висьталам сідзи. И сэсся вермам отсавны и технологияяс боксянь, сы вӧсна мый миян ыджыд опытыс и официальнӧя вуджӧдчӧм сертиыс, и кыдзи вӧчны электроннӧй продуктъяссӧ ас кывъясӧн. И кыдзи ми тайӧн вермам юксьыны? Да разнӧя. Вермасны миян дорӧ волыны велӧдчыны, вермам сетевӧя мыйкӧ ӧтвылысь вӧчны, кутшӧмкӧ проектъяс или мый ли кӧ. Или прӧста сӧветъясӧн. И сӧветъясӧн ми важӧн нин отсалам.
Татшӧм удж вӧчӧны нин и Марий Эл да Удмуртияын. А налысь ми вермам и велӧдчыны. Найӧ миянысь водзджык кутчысисны дасьтыны электроннӧй учебникъяс. Ӧнія кадлӧн нӧшта ӧти тӧдчанлун пасйисны съезд дырйи, мый финн-угор войтыръяс талун абу нин сиктса олысьяс, а сідзкӧ и видзны да сӧвмӧдны кывъяс водзӧ кутасны ӧнія карса финн-йӧгра выль нога олӧмын.
Кыв видзӧмын мӧд ыджыд юкӧн — велӧдчӧм. Медым кык кывъя сёрни колис и водзӧ, факультатив да кружокъяс оз тырмыны. Колӧны пӧ кыв да литератураысь урокъяс. А бурджык и торъя предметъяс сетны ас кывъяс вылын. Комиын коми кыв вылын велӧдӧм ладмӧдӧма. Мукӧд регионъясын миянлы вермасны вежӧгтыны.
— Государстволы колӧ гӧгӧрвоны, мый национальнӧй кывъяс колӧ сувтӧдны рочкӧд ӧти тшупӧдӧ. Велӧдчигӧн найӧс колӧ ӧтмоза донъявны, медым кывъяс велӧдӧм эз мӧрччыны, шуам, ЕГЭ сдайтӧм вылӧ, а олысьяс та вӧсна эз вензьыны.
Ловъя кыв кӧсйӧны кывны оз сӧмын асьныс олысьяс, но и туристъяс. Та понда национальнӧй регионъяслы этнотуризм — тайӧ экономикалӧн аскиа лун. Тадзи чайтӧны найӧ, коді ӧні нин бура сӧвмӧма тайӧ уджын.
— Шойччысьяс локтӧны да корӧны видлыны калитка. А ӧд тайӧ Карелияса войтыръяслӧн национальнӧй пӧжас. Сійӧс позьӧ пӧжавны, да ми котыртім выль уджтас — туристъяслы мастер-класс. Зэв нимкодь видзӧдны, кор Индия, Малайзия да Россияысь гӧсьтъяс ӧтув вӧчалӧны калиткаяс.
Сёрнитісны делегатъяс и национальнӧй йӧзӧданторъяслӧн мытшӧдъяс йылысь. Шуам, Удмуртиялӧн медшӧр ас кывъя газет паныдасьӧма ас кыв вылӧн реклама сетӧмкӧд. Выль оланпасъяс серти татшӧм юӧр колӧ лэдзны сӧмын роч кыв вылӧ ӧттшӧтш вуджӧдӧмӧн. Тайӧ инмӧ и культура учрежденньӧяслы. Быд петкӧдчӧм колӧ вуджӧдны.
— Тадзи вӧлі оланпаслӧн важся редакцияын, реклама позис лэдзны ас кыв вылын, сійӧ кӧ государственнӧй кыв, а йӧзӧдантор петӧ куш сійӧ кыв вылын. Миян удмурт кывъя газет, а реклама пӧ колӧ лэдзны рочӧн. Тайӧ серам!
Сёрни оз коль весьшӧрӧ. Финн-йӧгра войтыръяслӧн ассоциация тайӧ да мукӧд мытшӧдъяс кузя съезд бӧрын вӧзъяс оланпас балаяс, медым странаса депутатъяс пыртасны оланпасӧ вежсьӧмъяс либӧ мӧд ногӧн бурмӧдасны серпас.
Татьяна Супрядкина, Константин Куратов, Павел Фетисов. Юрган телеканал. Сыктывкар.
И талун Россияса финн-йӧгра войтырлӧн съезд лои тупкӧма. Бӧръя заседанньӧ дырйи делегат да гӧсьтъяс кывзісны секцияясӧн веськӧдлысьяслысь кывкӧртӧдъяс. Удж сигӧртӧмӧн лои и резолюция примитӧм.
— Сы йылысь и сёрнитӧма, мый колӧ уджавны ӧтвылысь, и сэк миян уджыс тшӧтш лоас интереснӧйджык да и унджык кутам тӧдны ёрта-ёрт йывсьыд. Ӧтвылысь и лоас кутшӧмкӧ пӧльза.
Делегатъяс съезд помын шуисны коланаӧн пыртны став финн-йӧгра кыв ӧтуввезйӧ, отсавны сӧвмыны культура да этнотуризмлы, водзӧ нуӧдны регионъясса олысьяслысь дзоньвидзалун туялӧм, видзны экология, отсавны содтыны финн-угор кывъяс вылын передачаяслысь эфир кад. Нӧшта резолюцияӧ пырис и АФУН бердын том йӧзлысь сӧвет восьтӧм йылысь мӧвп да ӧта-мӧд костын туризм сӧвмӧдӧм. Делегатъяс серти съездлӧн помшуӧмъяс отсаласны сӧвмыны кыв, культура, велӧдӧм да национальнӧй политикалы.
МИХАИЛ РОГАЧЕВЛЫ — 65
Талун нималана историк Михаил Рогачёвлы тырӧ 65. Сійӧ тӧдӧ оз сӧмын Коми крайлысь история, но тшӧтш и став мирлысь. Михаил Борисович гижис 180-ысь унджык научнӧй удж, найӧс йӧзӧдлісны регионын, странаын да суйӧр сайын. А 2000ʼ восянь сійӧ веськӧдлӧ «Покаянньӧ» общественнӧй фондӧн да лоӧ репрессия улӧ веськалӧмаяслы сиӧм «Мартирологлӧн» шӧр редакторӧн. Михаил Рогачёвӧс чужан лунӧн чолӧмаліс Анастасия Тюрнина.
Варовитны Михаил Рогачёвкӧд пыр окота да интереснӧ. История кузя сійӧ быд юалӧм вылӧ вочавидзны вермас. Та вӧсна, кыдзи тӧдысь мортӧс, сійӧ донъялӧны оз сӧмын Комиын, но и суйӧр сайын. А «Покаянньӧ» мартиролог, кодлӧн шӧр редакторӧн лоӧ Михаил Борисович, Россияын политика репрессияяс тӧд вылын кутан ӧти программа. Кыдзи редактор да автор, Михаил Рогачёв став том дасьтӧмӧ пырӧдчис. Бӧръя дас кыкӧдас пыртісны «ГУЛАГ Коми АССР» энциклопедия-справочник.
— Коми — СССР-са ГУЛАГ-лӧн медыджыд діяс пиысь ӧти. Справочникын кык пӧлӧс статьяяс. Лагерлӧн историяяс йылысь, став карыс лагеръяс подулын. Сэні вӧліны ас театръяс, газетъяс лэдзисны.
— Ыджыд аттьӧ Михаил Борисовичлы, сылӧн уджъёртъяслы, водзӧ нуӧдісны «Покаянньӧ» фондлысь удж, «Мартиролог» лэдзӧны. Ӧні сійӧ темаяс вылӧ юксьӧ.
Ачыс Рогачёв Комиӧ удж юклӧм кузя воис. Чужис 1952 воын Ригаын. Помаліс Ленинградса университетлысь история факультет. Сизимдас витӧд восянь уджаліс Емдін районса Туискерӧс школаын, вӧлі Коми наука шӧринын уджалысьӧн, ӧкмысдас кыкӧд восянь СГУ-са лицейын велӧдысьӧн. Историяӧ пырӧдчыны заводитіс аспирантурасянь. Сэки туяліс ставсӧ Сыктывкар йылысь. Александр Цойкӧд дасьтӧм ӧтувъя удж вермис йӧзӧдны сӧмын кӧкъямысдас ӧкмысӧд воын. «Столица Зырянского края» мӧд небӧг петіс да разавліс музей да школаясӧ сӧмын.
[9]
Уна тӧдӧмлунӧн Усть-Сысольскті подӧн проект подулын Михаил Борисович нуӧдӧ Сыктывкар кузя экскурсияяс. Быд окотитысь вермӧ тӧдмавны юркарса памятник да стрӧйбаяс йылысь.
— Зэв гӧгӧрвоана висьталӧ. Водзын ачым быттьӧ унатор тӧді, а ӧні со мыйта юӧр.
Историклӧн удж зэв уна — уна во чӧжӧн чукӧртӧм архива фонд колӧ видлавны. А нӧшта Михаил Рогачёв котыртӧ репрессияяс инъясӧ экспедицияяс. Оз сӧмын верстьӧ йӧзлы, но и челядьлы. Странаса история пӧ колӧ тӧдны быдӧнлы, — лыддьӧ Михаил Борисович.
Анастасия Тюрнина, Юрган телеканал.
ГАСТРОНОМИЧЕСКӦЙ ТУР
Гастрономическӧй турӧ пырӧдчисны талун автоклубӧ пырысьяс. 20-ысь унджык морт асланыс машинаясӧн мунісны Кулӧмдін районӧ корсьны аслыспӧлӧс сёян. Сёйӧм кындзи найӧ видзӧдласны районлысь нималанторъяс. Вӧзъя видзӧдны репортаж.
Аслыссикас туйӧ мӧдӧдчысьяс чукӧртчӧны водз асыв, медым нӧшта ӧтчыдысь прӧверитны, эз-ӧ нинӧм вунӧдны.
[14]
Медводз сувтласны Уллянаса манастырын. Сэні найӧс гӧститӧдасны ас сёян-юанӧн. А водзӧ вердасыс лоас дзик виччысьтӧмӧн.
[24]
Турӧ петісны кык экипаж, кодъяс кутасны туйын дасьтыны сёян-юан. Колӧ пасйыны: эмӧсь сэтшӧм путешествуйтысьяс, кодъяс мӧдӧдчисны дзонь семьянас.
— Ми шойччам, бура кад коллялам, асьным плов кутам дасьтыны — та вӧсна и мӧдӧдчим туйӧ.
«Подорожник» клуб татшӧм турӧ петӧ оз нин медводдзаысь. Гӧгӧрвоӧны, мый найӧс виччысьӧ водзӧ. Ӧд ӧні ар. Ӧткымынлаын туйяс вылын ковмас йӧрмывны. Но тайӧ аслыссикас экстрим, мый ради и ветлӧны ставныс.
Анастасия Михайлова, Евгений Ершов, Антон Ворожищев. Юрган телеканал. Сыктывкар.
☼ ☼ ☼
Тайӧ юӧръяс эмӧсь юрган.рф сайт вылын, либӧ видзӧдӧй найӧс «Ростелекомлӧн» IP-телевиденньӧ пыр, «Управление просмотром» функция отсӧгӧн.
Сиа тіянлы бура шойччыны.