Естествознанньӧ (4-ӧд класслы 1935ʼ вося небӧг) — различия между версиями
Инна (сёрнитанін | чӧжӧс) (→Небӧг йылысь) |
Инна (сёрнитанін | чӧжӧс) (→Юриндалысь) |
||
Строка 22: | Строка 22: | ||
==Юриндалысь== | ==Юриндалысь== | ||
+ | *Пыртӧд. Лб. 3. | ||
+ | ===I. БЫДМӦГЪЯСЛӦН ОЛӦМ=== | ||
+ | *Кыдзи разалӧны быдмӧгъяс. Лб. 4-5. | ||
+ | *Кӧйдысъясӧс тӧлӧн разӧдӧм. Лб. 5-6. | ||
+ | *Животнӧйясӧн кӧйдысъяс разӧдӧм. Лб. 6-7. | ||
+ | *Быдмӧгъясӧн кӧйдысъяс шыблалӧм. Лб. 7-9. | ||
+ | *Культурнӧй быдмӧгъяслысь кӧйдыс мортӧн кӧдзӧм. Лб. 9. | ||
+ | *Мыйла быдмӧгъясыс миян быдлаын абу ӧткодьӧсь. Лб. 10. | ||
+ | *Одуванчик. Лб. 10-11. | ||
+ | *Вӧрса пуяс. Лб. 11-14. | ||
+ | *Кос местаясса быдмӧгъяс. Лб. 14-16. | ||
+ | *Васа быдмӧгъяс. Лб. 16-19. | ||
+ | *Культурнӧй быдмӧгъяс. Лб. 19-20. | ||
+ | *Зернӧвӧй култураяс. Лб. 20-23. | ||
+ | *Градвывса культураяс. Лб. 23-24. | ||
+ | *Техническӧй быдмӧгъяс. Лб. 25-26. | ||
+ | *Выль культурнӧй быдмӧгъяс. Лб. 26-27. | ||
+ | *И. В. Мичурин уджъяс йылысь. Лб. 27-29. | ||
+ | ===II. ЖИВОТНӦЙЯСЛӦН ОЛӦМ. Лб. 30-31.=== | ||
+ | ====Ваын олысь ӧткымын сюрсалытӧм животнӧйяс йылысь==== | ||
+ | *Дубваын олысь рачокъяс. Лб. 31-32. | ||
+ | *Васа гагъяс. Лб. 32. | ||
+ | **Плавунец. Лб. 32-33. | ||
+ | **Гладыш. Лб. 33. | ||
+ | *Морскӧй животнӧйяс. Лб. 34-36. | ||
+ | ====Черияс. Лб. 36-37.==== | ||
+ | *Дубваын олысь миян черияс — гыч да сир. Лб. 37. | ||
+ | **Гыч. Лб. 37-38. | ||
+ | **Сир. Лб. 38-39. | ||
+ | *Акулаяс. Лб. 39. | ||
+ | *Джуджыд ваын олысь черияс. Лб. 40-41. | ||
+ | *Промыслӧвӧй чери кыйӧм. Лб. 41-42. | ||
+ | *Чери вӧдитӧм. Лб. 42. | ||
+ | **Чери быдтан заводъяс. Лб. 42-43. | ||
+ | **Прудӧвӧй овмӧс. Лб. 43-44. | ||
+ | ====Земноводнӧйяс==== | ||
+ | *Лягуша. Лб. 44-45. | ||
+ | *Кутшӧм животнӧйясӧс ми шуам земноводнӧйясӧн. Лб. 46. | ||
+ | **Жабаяс. Лб. 46. | ||
+ | **Тритонъяс. Лб. 46. | ||
+ | ====Пресмыкающӧйяс. Лб. 46.==== | ||
+ | *Лёкгагъяс. Лб. 47. | ||
+ | *Миян змейяс — уж да гадюка. Лб. 48. | ||
+ | **Уж. Лб. 48. | ||
+ | **Гадюка. Лб. 48-49. | ||
+ | *Жар странаса пресмыкающӧйяс. Лб. 49. | ||
+ | **Змейяс. Лб. 49-50. | ||
+ | **Крокодилъяс. Лб. 50-51. | ||
+ | **Черепахаяс. Лб. 51-52. | ||
+ | ====Лэбачьяс. Лб. 51-52.==== | ||
+ | *Хищнӧй лэбачьяс. Лб. 52. | ||
+ | **Кутш. Лб. 52. | ||
+ | **Варыш . Лб. 52-53. | ||
+ | *Сю сёйысь лэбачьяс. Лб. 53. | ||
+ | **Жонь. Лб. 53. | ||
+ | **Уркай. Лб. 53. | ||
+ | *Миян другъяс — гаг сёйысь лэбачьяс. Лб. 53-54. | ||
+ | **Чикыш. Лб. 54. | ||
+ | **Пыстаяс. Лб. 54-55. | ||
+ | *Кыдз рӧдмӧны лэбачьясӧс. Лб. 55. | ||
+ | *Гортса лэбачьяс. Лб. 55. | ||
+ | **Гулюяс. Лб. 55-57. | ||
+ | **Курӧгъяс. Лб. 57-60. | ||
+ | ====Йӧлӧн вердчысь животнӧйяс. Лб. 60.==== | ||
+ | *Жар да кӧдзыд странаясса дикӧй зверъяс. Лб. 60. | ||
+ | **Жираффа. Лб. 60-61. | ||
+ | **Слӧн. Лб. 61-62. | ||
+ | **Лев. Лб. 62-63. | ||
+ | **Тигр. Лб. 63-64. | ||
+ | **Еджыд ош. Лб. 65. | ||
+ | *Морскӧй зверъяс. Лб. 65. | ||
+ | **Тюлень. Лб. 65-67. | ||
+ | **Китъяс. Лб. 67-68. | ||
+ | *Мортӧн гортгӧгӧр овны велӧдӧм животнӧйяс. Лб. 68-69. | ||
+ | **Мӧслӧн лоӧмыс. Лб. 69-70. | ||
+ | **Вӧвлӧн лоӧмыс. Лб. 70. | ||
+ | **Порсьлӧн лоӧм. Лб. 70-71. | ||
+ | **Кроликлӧн лоӧмыс. Лб. 71. | ||
+ | *Верблюд — пустыняса корабль. Лб. 72-73. | ||
+ | *Войвыв кӧр. Лб. 73-74. | ||
+ | *Ӧбезянаяс. Лб. 74-75. | ||
+ | **Мартышкаяс. Лб. 75-76. | ||
+ | **Мортнога ӧбезянаяс. Лб. 76-77. | ||
+ | ===III. МОРТ ВИР-ЯЙЛӦН (ТЕЛӦЛӦН) ТЭЧАСНОГЫС ДА ОЛӦМЫС. Лб. 78-82=== | ||
+ | *Скелет. Лб. 82. | ||
+ | *Кыдзи йитчӧны аскостаныс лыяс. Лб. 83-84. | ||
+ | *Лылӧн тэчасногыс. Лб. 84. | ||
+ | *Кутшӧм веществоясысь артмӧма лы. Лб. 84-85. | ||
+ | *Том да пӧрысь лыяс. Лб. 85-86. | ||
+ | *Сюрса. Лб. 86-88. | ||
+ | *Морӧс куд. Лб. 88. | ||
+ | *Ки-кок лыяс. Лб. 88-89. | ||
+ | *Лыяс, кодъяс отсӧгӧн ки-кокъяс йитчӧны тушакӧд. Лб. 89-90. | ||
+ | *Юр лыяс (череп). Лб. 90-91. | ||
+ | *Мышцаяс да налӧн удж. Лб. 91. | ||
+ | *Мышцаяслӧн дженьдавлӧм. Лб. 91-92. | ||
+ | *Мышцалӧн удж. Лб. 93-94. | ||
+ | *Мышцаяс развивайтӧмын уджлӧн да физкультуралӧн тӧдчанлуныс. Лб. 94. | ||
+ | ====Сёйӧм. Лб. 94.==== | ||
+ | *Мыйысь артмӧма миян сёян. Лб. 94-97. | ||
+ | *Пищеварение. Лб. 97-99. | ||
+ | *Сёян-юан веществоясӧс усвоитӧм. Лб. 100. | ||
+ | *Главнӧй правилӧяс сёйигӧн. Лб. 100-101. | ||
+ | ====Лолалӧм. Лб. 101.==== | ||
+ | *Кутшӧм туйӧд сынӧд пырӧ тыясӧ. Лб. 101-102. | ||
+ | *Кыдз артмӧ лолыштӧм да бӧр лолыштӧм . Лб. 102-103. | ||
+ | *Кыдз тыясын сынӧдыс лолалігас вежсьӧ. Лб. 104. | ||
+ | *Сӧстӧм сынӧд вӧсна вермасьӧм. Лб. 104-106. | ||
+ | *Боевӧй отравляющӧй веществоясысь видчысьӧм. Лб. 106-107. | ||
+ | ====Вирветлӧм. Лб. 107.==== | ||
+ | *Вир. Лб. 107-108. | ||
+ | *Кыдз миян вир-яйын (телӧын) ветлӧдлӧ вир. Лб. 108-110. | ||
+ | *Колӧ сьӧлӧмтӧ видзны. Лб. 110-111. | ||
+ | ====Кыдз выделяйтчӧны миян вир-яйысь сэні артмысь ковтӧм да вреднӧй веществоясыс. Лб. 111.==== | ||
+ | *Вӧркъяс да налӧн удж. Лб. 111. | ||
+ | *Кучик. Лб. 112. | ||
+ | *Кучик бӧрся дӧзьӧритӧм. Лб. 112-113. | ||
+ | ====Нервнӧй система. Лб. 113.==== | ||
+ | *Нервлӧн свойствояс. Лб. 113-114. | ||
+ | *Сюрсавем да сылӧн тӧдчанлуныс. Лб. 114-115. | ||
+ | *Юрвем да сылӧн тӧдчанлуныс. Лб. 115-117. | ||
+ | *Чувствуйтан органъяс. Лб. 118-121. | ||
+ | ====Морт лоӧм йылысь. Лб. 121.==== | ||
+ | *Мый йылысь висьталӧны морт вир-яйын коляс органъясыс. Лб. 122-123. | ||
+ | *Мый вылӧ индӧны мортлӧн да мортнога ӧбезянаяслӧн ӧткодь торъясыс. Лб. 123-124. | ||
+ | *Кодъяс жӧ вӧліны мортлӧн предокъясыс. Лб. 124-125. | ||
+ | *Важ ӧбезяна мортногаасьӧмын уджлӧн тӧдчанлуныс. Лб. 125-127. | ||
+ | ===Содтӧд=== | ||
+ | *Заданньӧяс ас кежын уджалӧм вылӧ. Лб. 128-130. | ||
+ | *Естествознание терминъяс. Лб. 131. | ||
==Пасйӧд== | ==Пасйӧд== |
Версия 11:15, 20 кӧч 2018
Тетюрев В.А. Естествознанньӧ : начальнӧй школаса 4-ӧд кл. велӧдчан книга: мӧд ч. (2’ коми изд). Сыктывкар: Коми госиздат, 1935. 134 лб.
Содержание
Небӧг йылысь
Юргижӧдыс Молодцов гижанногӧн: В. А. Ԏеԏурев. Јеԍԏествознаԋіје.
Лэдзӧмысь кыв кутіс Г. Терентьев. Техн. лӧсьӧдіс О. Размыслова.
Сетӧма наборӧ 1935-07-04. Кырымалӧма печатьӧ 1935-08-05. Ыдждаыс 8 личк. л.; 40000 пас. Облит № 52. Лэдзан № 79. Вӧчӧдан № 2568. Тиражыс 7000 ӧтк. Доныс 1 ш. 40 ур, переплётыс 25 ур. Личкӧдлӧма Коми ГИЗ-са типографияын. Сыктывкар. Коммуна туй, 2.
Юриндалысь
- Пыртӧд. Лб. 3.
I. БЫДМӦГЪЯСЛӦН ОЛӦМ
- Кыдзи разалӧны быдмӧгъяс. Лб. 4-5.
- Кӧйдысъясӧс тӧлӧн разӧдӧм. Лб. 5-6.
- Животнӧйясӧн кӧйдысъяс разӧдӧм. Лб. 6-7.
- Быдмӧгъясӧн кӧйдысъяс шыблалӧм. Лб. 7-9.
- Культурнӧй быдмӧгъяслысь кӧйдыс мортӧн кӧдзӧм. Лб. 9.
- Мыйла быдмӧгъясыс миян быдлаын абу ӧткодьӧсь. Лб. 10.
- Одуванчик. Лб. 10-11.
- Вӧрса пуяс. Лб. 11-14.
- Кос местаясса быдмӧгъяс. Лб. 14-16.
- Васа быдмӧгъяс. Лб. 16-19.
- Культурнӧй быдмӧгъяс. Лб. 19-20.
- Зернӧвӧй култураяс. Лб. 20-23.
- Градвывса культураяс. Лб. 23-24.
- Техническӧй быдмӧгъяс. Лб. 25-26.
- Выль культурнӧй быдмӧгъяс. Лб. 26-27.
- И. В. Мичурин уджъяс йылысь. Лб. 27-29.
II. ЖИВОТНӦЙЯСЛӦН ОЛӦМ. Лб. 30-31.
Ваын олысь ӧткымын сюрсалытӧм животнӧйяс йылысь
- Дубваын олысь рачокъяс. Лб. 31-32.
- Васа гагъяс. Лб. 32.
- Плавунец. Лб. 32-33.
- Гладыш. Лб. 33.
- Морскӧй животнӧйяс. Лб. 34-36.
Черияс. Лб. 36-37.
- Дубваын олысь миян черияс — гыч да сир. Лб. 37.
- Гыч. Лб. 37-38.
- Сир. Лб. 38-39.
- Акулаяс. Лб. 39.
- Джуджыд ваын олысь черияс. Лб. 40-41.
- Промыслӧвӧй чери кыйӧм. Лб. 41-42.
- Чери вӧдитӧм. Лб. 42.
- Чери быдтан заводъяс. Лб. 42-43.
- Прудӧвӧй овмӧс. Лб. 43-44.
Земноводнӧйяс
- Лягуша. Лб. 44-45.
- Кутшӧм животнӧйясӧс ми шуам земноводнӧйясӧн. Лб. 46.
- Жабаяс. Лб. 46.
- Тритонъяс. Лб. 46.
Пресмыкающӧйяс. Лб. 46.
- Лёкгагъяс. Лб. 47.
- Миян змейяс — уж да гадюка. Лб. 48.
- Уж. Лб. 48.
- Гадюка. Лб. 48-49.
- Жар странаса пресмыкающӧйяс. Лб. 49.
- Змейяс. Лб. 49-50.
- Крокодилъяс. Лб. 50-51.
- Черепахаяс. Лб. 51-52.
Лэбачьяс. Лб. 51-52.
- Хищнӧй лэбачьяс. Лб. 52.
- Кутш. Лб. 52.
- Варыш . Лб. 52-53.
- Сю сёйысь лэбачьяс. Лб. 53.
- Жонь. Лб. 53.
- Уркай. Лб. 53.
- Миян другъяс — гаг сёйысь лэбачьяс. Лб. 53-54.
- Чикыш. Лб. 54.
- Пыстаяс. Лб. 54-55.
- Кыдз рӧдмӧны лэбачьясӧс. Лб. 55.
- Гортса лэбачьяс. Лб. 55.
- Гулюяс. Лб. 55-57.
- Курӧгъяс. Лб. 57-60.
Йӧлӧн вердчысь животнӧйяс. Лб. 60.
- Жар да кӧдзыд странаясса дикӧй зверъяс. Лб. 60.
- Жираффа. Лб. 60-61.
- Слӧн. Лб. 61-62.
- Лев. Лб. 62-63.
- Тигр. Лб. 63-64.
- Еджыд ош. Лб. 65.
- Морскӧй зверъяс. Лб. 65.
- Тюлень. Лб. 65-67.
- Китъяс. Лб. 67-68.
- Мортӧн гортгӧгӧр овны велӧдӧм животнӧйяс. Лб. 68-69.
- Мӧслӧн лоӧмыс. Лб. 69-70.
- Вӧвлӧн лоӧмыс. Лб. 70.
- Порсьлӧн лоӧм. Лб. 70-71.
- Кроликлӧн лоӧмыс. Лб. 71.
- Верблюд — пустыняса корабль. Лб. 72-73.
- Войвыв кӧр. Лб. 73-74.
- Ӧбезянаяс. Лб. 74-75.
- Мартышкаяс. Лб. 75-76.
- Мортнога ӧбезянаяс. Лб. 76-77.
III. МОРТ ВИР-ЯЙЛӦН (ТЕЛӦЛӦН) ТЭЧАСНОГЫС ДА ОЛӦМЫС. Лб. 78-82
- Скелет. Лб. 82.
- Кыдзи йитчӧны аскостаныс лыяс. Лб. 83-84.
- Лылӧн тэчасногыс. Лб. 84.
- Кутшӧм веществоясысь артмӧма лы. Лб. 84-85.
- Том да пӧрысь лыяс. Лб. 85-86.
- Сюрса. Лб. 86-88.
- Морӧс куд. Лб. 88.
- Ки-кок лыяс. Лб. 88-89.
- Лыяс, кодъяс отсӧгӧн ки-кокъяс йитчӧны тушакӧд. Лб. 89-90.
- Юр лыяс (череп). Лб. 90-91.
- Мышцаяс да налӧн удж. Лб. 91.
- Мышцаяслӧн дженьдавлӧм. Лб. 91-92.
- Мышцалӧн удж. Лб. 93-94.
- Мышцаяс развивайтӧмын уджлӧн да физкультуралӧн тӧдчанлуныс. Лб. 94.
Сёйӧм. Лб. 94.
- Мыйысь артмӧма миян сёян. Лб. 94-97.
- Пищеварение. Лб. 97-99.
- Сёян-юан веществоясӧс усвоитӧм. Лб. 100.
- Главнӧй правилӧяс сёйигӧн. Лб. 100-101.
Лолалӧм. Лб. 101.
- Кутшӧм туйӧд сынӧд пырӧ тыясӧ. Лб. 101-102.
- Кыдз артмӧ лолыштӧм да бӧр лолыштӧм . Лб. 102-103.
- Кыдз тыясын сынӧдыс лолалігас вежсьӧ. Лб. 104.
- Сӧстӧм сынӧд вӧсна вермасьӧм. Лб. 104-106.
- Боевӧй отравляющӧй веществоясысь видчысьӧм. Лб. 106-107.
Вирветлӧм. Лб. 107.
- Вир. Лб. 107-108.
- Кыдз миян вир-яйын (телӧын) ветлӧдлӧ вир. Лб. 108-110.
- Колӧ сьӧлӧмтӧ видзны. Лб. 110-111.
Кыдз выделяйтчӧны миян вир-яйысь сэні артмысь ковтӧм да вреднӧй веществоясыс. Лб. 111.
- Вӧркъяс да налӧн удж. Лб. 111.
- Кучик. Лб. 112.
- Кучик бӧрся дӧзьӧритӧм. Лб. 112-113.
Нервнӧй система. Лб. 113.
- Нервлӧн свойствояс. Лб. 113-114.
- Сюрсавем да сылӧн тӧдчанлуныс. Лб. 114-115.
- Юрвем да сылӧн тӧдчанлуныс. Лб. 115-117.
- Чувствуйтан органъяс. Лб. 118-121.
Морт лоӧм йылысь. Лб. 121.
- Мый йылысь висьталӧны морт вир-яйын коляс органъясыс. Лб. 122-123.
- Мый вылӧ индӧны мортлӧн да мортнога ӧбезянаяслӧн ӧткодь торъясыс. Лб. 123-124.
- Кодъяс жӧ вӧліны мортлӧн предокъясыс. Лб. 124-125.
- Важ ӧбезяна мортногаасьӧмын уджлӧн тӧдчанлуныс. Лб. 125-127.
Содтӧд
- Заданньӧяс ас кежын уджалӧм вылӧ. Лб. 128-130.
- Естествознание терминъяс. Лб. 131.
Пасйӧд
Сканералӧма 2016-08-09.