Зарань (2001ʼ вося небӧг)

Ватаманова Г. И. Зарань : 6-ӧд класслы комиӧн сёрнитны велӧдчан небӧг. Морфология Сыктывкар : Коми небӧг лэдзанін, 2001. 222 лб.

Небӧг йылысь

Небӧгын водзӧ мунӧ морфология юкӧн велӧдӧм. Автор коми грамматикаӧ пырӧдчӧмкӧд тшӧтш зілис петкӧдлыны фин-угор войтырлысь фольклор, традицияяс да оласног. (Аннотация)

ISBN 5-7555-0738-4
81.2 Коми
В 21

Лӧсьӧдіс Трошева В.И.
Техн. лӧсьӧдіс Поздеева З.А.
Мичм. лӧсьӧдіс Шарипков Г.Н.
Серпасаліс Клейман В.А.
Комп. верстайтіс Кетова А.В.
Корректор Исакова О.Л.

Кырымалӧма печатьӧ 2001-12-21.
Гарнитураыс «Школьная».
Печатьыс офсет.
Кабалаыс офсет.
Форматыс 70х90 1/16.
Ыдждаыс 16,38 усл. личк. л. + форз. 0,29; 16,38 уч.-лэдз. л. + форз. 0,2.
Вӧчӧдан № 7243.
Тиражыс 7000 ӧтк.
Коми небӧг лэдзанін. 167982, Сыктывкар, Карл Маркс туй, 229.
"Коми республикаса типография" ВАК. 167982, Сыктывкар, Первомай туй, 70.

© Ватаманова Г.И., 2001
© Клейман В.А., оформитӧм, 2001
© Коми небӧг лэдзанін, 2001

Юриндалысь

Грамматика юриндӧд Н им веж тас Н и м в е ж т а с ........................................................................................................................7 Нимтан вежлӧга морта н и м в е ж т а с ъ я с ...................................................................9 Асалан вежлӧга морта ним веж тасъяс .................................................................13 Босьтан веж лӧга морта н и м в е ж т а с ъ я с .................................................................17 Сетан веж лӧга морта ним веж тасъяс ................................................................... 20 Объектнӧй веж лӧга морта ним веж тасъяс Керан вежлӧга морта нимвеж тасъяс ................................................................... 23 Керанторъя вежлӧга морта н и м в е ж т а с ъ я с ........................................................ 28 Ӧтвывтан вежлӧга морта н и м в е ж т а с ъ я с ..............................................................ЗІ Торйӧдан веж лӧга морта н и м в е ж т а с ъ я с ..............................................................35 Могман вежлӧга морта н и м в е ж т а с ъ я с ................................................................ 37 Й, К, М, Т содтысян согласнӧйяс (мӧдпӧвъёвтӧм) ..........................................39 Пы тш кӧсса ина веж лӧга морта ним веж тасъяс Ина вежлӧга морта нимвежтасъяс ...................................................................... 41 Петан вежлӧга морта нимвеж тасъяс ...................................................................47 Пыран вежлӧга морта н и м в е ж та с ъ я с ................................................................... 50 Ортсыса ина веж лӧга м орта ним веж тасъяс М атыстчан вежлӧга морта н и м в е ж т а с ъ я с ...........................................................52 Ы лыстчан вежлӧга морта н и м в е ж т а с ъ я с ...........................................................55 Вуджан вежлӧга морта н и м в е ж т а с ъ я с ................................................................ 60 Э да і гижанног (м ӧд п ӧвъ ёвтӧм )........................................................................... 62 Воан вежлӧга морта н и м в е ж т а с ъ я с ......................................................................64 217Кывбӧра морта ним веж тасъяс ............................................................................... 66 Вынсьӧдан-морта ним веж тасъяс нимтан в е ж л ӧ г ы н ........................................ 74 Асалан вежлӧга вынсьӧдан-морта нимвежтасъяс .............. ............................76 Босьтан вежлӧга вынсьӧдан-морта н и м в е ж т а с ъ я с ...........................................79 Сетан вежлӧга вынсьӧдан-морта ним веж тасъяс ............................................. 82 Керан вежлӧга вынсьӧдан-морта ним веж тасъяс ............................................. 86 Керанторъя веж лӧга вынсьӧдан-морта нимвеж тасъяс .................................. 89 Ӧтвывтан веж лӧга вынсьӧдан-морта н и м в е ж т а с ъ я с ........................................93 Торйӧдан веж лӧга вынсьӧдан-морта н и м в е ж т а с ъ я с ........................................95 Ш ыяслӧн аскодясьӧм (м ӧ д п ӧ въ ёвтӧ м ).................................................................98 Морт-морта н и м в е ж т а с ъ я с ................................................................................. 100 Лыда-морта н и м в е ж т а с ъ я с .................................................................................ЮЗ Асалан н и м в е ж т а с ..................................................................................................104 Индан н и м в е ж т а с ъ я с ............................................................................................ 106 Ю алана-йитӧса ним веж тасъяс ........................................................................ 109 Соссяна н и м в е ж т а с ъ я с ......................................................................................... 116 Стӧчмӧдтӧм нимвеж тасъяс .............................................................................. 118 Ӧтвывтан нимвеж тасъяс ....................................................................................123 Нимвежтасъяс мӧдпӧвъёвтӧм (повторение) ............................................... 125 Ш усьытӧм согласнӧйяс (м ӧдпӧвъ ёвтӧм )........................................................134 К адакы влӧн морттӧм ф орм аяс Кывпод (инфинитив) ............................................................................................ 142 Кадакывлӧн с ё р н и в и з ь ......................................................................................... 146 Лоӧмторлысь мунанногсӧ п е т к ӧ д л ӧ м ............................................................. 149 Изобразительнӧй кадакы въяс ........................................................................ 154 Ш ӧркыв (причастие) ............................................................................................ 156 Ногакыв (д ееп р и ч асти е)...................................................................................... 168 Ногакыв гижанног ...............................................................................................173 Абу асш ӧр кы всикасъяс К ы в б ӧ р ........................................................................................................................... 179 К ы в й и т ӧ д ..................................................................................................................... 186 К ы в т о р ........................................................................................................................... 192 Междометие 218 .............................................................................................. 206Лыддьысьӧм вылӧ юриндӧд Зарн и ар Бара школаӧ. С. Попов ............................................................................................... 7 Серафим Алексеевич П о п о в ......................................................................................8 Биа-серъя. И. Торопов серти ..................................................................................10 Мыйӧн лоны? Н. Щ у к и н ...........................................................................................10 Яг Морт. М. Л е б е д е в ..................................................................................................13 К атш асинъяс. С. Попов, А. Осипов ...................................................................... 18 Николай Александрович Щ укин ........................................................................ 20 Ар. Н. Щ у к и н ............................................................................................................... 21 Нагай-лэбач. Н. Щ у к и н ............................................................................................. 21 Илля лун ....................................................................................................................... 24 Мӧд нянь ....................................................................................................................... 26 Урожай видзысь Ен (Мордва предание). Л. Седова серти ........................ 28 Пӧль-пӧч кудйысь. Кӧч — арся тӧлысь. П. Терентьев ............................... 30 Ошкӧд паныдасьлӧм. В. Юхнин с е р т и ................................................................ЗІ Бур обычайяс. В. Балибасов серти ...................................................................... 35 Пуам турипувйысь ы р ӧ ш .........................................................................................38 Пӧль-пӧч кудйысь. Букы ш йирым. П. Терентьев ........................................ 38 Му пуксьӧм (Мордва предание). Л. Седова серти ........................................ 39 Константин Степанович Сердитов (Скӧр К ӧ с ь т а ) ............................................ 42 Арын. Скӧр Кӧсьта ....................................................................................................42 Пелысь. Скӧр Кӧсьта с е р т и ....................................................................................43 Дулько. Скӧр Кӧсьта с е р т и ....................................................................................47 Гусясьысь ур. Г. Скребицкий серти ....................................................................50 Арся вӧр. Г. Фёдоров серти ....................................................................................53 Кывпесанъяс. Е. Козлова ........................................................................................ 54 Михаил Александрович Л а д а н о в ........................................................................... 55 Ёкы ш а вадса кӧзяин (Вӧвлӧмтор). М. Ладанов серти ..................................56 Вӧльгым тӧлысь. Г. Некрасова ............................................................................. 57 219Мудзтӧді. В. Бабин ..................................................................................................... 58 Пӧль-пӧч кудйысь. Вӧльгым тӧвлы ӧдзӧс восьтӧ. П. Терентьев .............. 59 Юсь (Вӧвлӧмтор). В. Торопов серти .....................................................................60 Йӧюк. С. Пылаева серти ......................................................................................... 62 Бӧрд кӧть серав (Вӧвлӧмтор). М. Ладанов серти ............................................64 Ы ж н ё н ь ........................................................................................................................... 66 Ы лаліс. В. Торопов серти ......................................................................................... 67 Коми-пермякъяслӧн сёян-юан: ырӧш а куш ман, сёркни салат ..................68 Кӧлдун ............................................................................................................................. 72 Коми вӧралысьяслӧн кы йсян календар. Н. Конаков серти ....................... 72 Пӧкрӧв л у н ......................................................................................................................73 Александр Васильевич Ш е б ы р е в ............................................................................74 Ш колаӧ м уна... А. Ш е б ы р ев.....................................................................................75 Кывбурӧй. А. Шебырев ..............................................................................................76 Повзьӧдчысь. Н. Курат ова с е р т и ......................................................................... 77 Пӧль-пӧч кудйысь. Л ы м ъя да кӧдзыд ӧшым. Л . Т е р е н т ь ев ....................... 78 Сибирса комияс. Н. Ш у кин серти .......................................................................80 Енбиа м о р т ......................................................................................................................81 Алексей Серафимович Одинцов ........................................................................... 83 Выль чой-вокъяскӧд. А. Одинцов серти ............................................................. 84 Чудьяс. Ю. Рочев серти ...........................................................................................86 Руч да Кӧч. Роч ф ольклоры сь..................................................................................87 Кӧин да Йӧра (Эст мойд). Е. Цыпанов комиӧдӧм серти ............................. 89 Кокни лымйыс небыдика, гусьӧн усьӧ. А. Лужиков ...................................... 90 Тӧв шӧр ...........................................................................................................................91 Кань ................................................................................................................................ 91 Видза олан, сӧстӧм тӧв! Пӧль-пӧч кудйысь. Тӧв шӧр — волӧн нырыс. П. Т ер ен т ьев...................... 94 Ен да Омӧль (Хант мойд). Комиӧдіс А. М и х а й л о в ...........................................95 Миян м ы льк (Мордвалӧн ворсӧм). А. Сидоровлӧн архивысь ...................... 96 Кеня. М. Корычев серти .......................................................................................... 99 Печора бердса коми йӧз. Е. Рочев серти .................................................... 100 Козин. Е. Габова с е р т и ....................................................................................... 102 Му да ва. О. Уляшев с е р т и ................................................................................ 104 Медводдза лым. И. Коданёв серти ................................................................ 106 Юкмӧс ........................................................................................................................108 220Гадайтчӧм (в ӧ р ӧ ж и т ч ӧ м )................................................................................... 109 Кальӧ дядьӧ. А. Сидоровлӧн а р х и в ы сь........................................................... ИО Пань-кань. А. Сидоровлӧн архивысь ............................................................. ИО Вӧрын. С. Раевский, А. Мозымова серти .................................................... 111 Тӧв локтіс. Е. Козлов, Ф. Вокуев .................................................................... 112 Василей л у н .............................................................................................................И З Войпель. Е. Игушев серти ................................................................................ 114 Зарни Ань. Г. Фёдоров серти ........................................................................... 115 Синтӧм пӧльӧ. И. Куратов .............................................................................. 118 Ы ж турунла, вала-вала. А. Сидоровлӧн архивысь .................................... 119 Мойдӧм. М . Л е б е д е в ............................................................................................. 119 Пӧль-пӧч кудйысь. Урасьӧм тӧлысь. П. Терентьев ................................ 121 Мый пежалӧ мортӧс? Библияысь юкӧн ....................................................... 124 Суйӧр сайын Выль во. «Йӧлӧга» газетысь ................................................ 125 Нёль вок. И. Коданёв с е р т и ............................................................................. 125 Зарни чукӧр (М ойд). М. Лебедев .................................................................. 127 Январ тӧлысьын. С. Куликов ........................................................................... 130 Вӧрса азбука. П. Образцов .................................................................................131 Вунлӧс морт (Теш ). Ю. Попова ....................................................................... 132 Кыдзи Петук пӧръяліс Ручӧс (Латыш м о й д к ы в )..................................... 132 Сир дядьӧ. А. Сидоровлӧн а р х и в ы с ь................................................................ 136 Лым морт. А. Мальцева ..................................................................................... 137 Некод оз на бӧрд. В. А м о с о в ................................................................................. 138 Выль во ..................................................................................................................... 138 Ласей лун ................................................................................................................141 Коді медся скупыс? «Йӧлӧга» га зе т ы с ь....................................................... 141 Г аж а тулыс воис Локтӧ тулыс. А. Мишарина .............................................................................. 142 Сер артмӧдан ремеслӧ. Л. Грибова с е р т и ..................................................... 143 Би да Тӧвру (П редание). О. Уляшев серти ................................................ 144 Пӧль-пӧч кудйысь. Р ака тӧлысь тулыс чуксалӧ. П. Терентьев ......... 145 Тулыс воӧм. Л. Толстой серти ....................................................................... 145 П ӧж алам муса мамлы торт ................................................................................. 146 Коми зы ряна ............................................................................................................. 147 Кӧні тэ олан? А. Туркин серти ....................................................................... 148 Дас кы к вок (Фин мойд). Е. Игуш ев комиӧдӧм с е р т и ........................... 149 221Тулыс. Н. Фролов .................................................................................................. 152 Пӧль-пӧч кудйысь. Кос му тӧлысь восьтӧ юяс. П. Т ерен т ьев.............. 153 Сьӧлӧм сьылӧм. В. Савин .................................................................................. 153 Кыдзи Чер ветліс вӧрӧ (М ари мойд). В. Амосов комиӧдӧм серти . . . 154 Тулыс. А. Размыслов ........................................................................................... 156 Р ака тӧлысь. Г. Некрасова ................................................................................ 157 Кос му. Г. Некрасова ........................................................................................... 158 Парма ловзьӧ. А. Лыюров серти .................................................................... 159 Масьленича (Й ӧ в в ы в )............................................................................................ 160 «Алӧй лента» романысь юкӧн. В. Юхнин .................................................. 163 Войпукӧм («Алӧй лента» романысь юкӧн). В. Юхнин ......................... 166 Ода-кора. Г. Некрасова ....................................................................................... 167 И пӧткаяслы воис тувсов праздник. И. Коданёв серти ......................... 170 Н им кы въя козин. А. Распутин серти ......................................................... 174 Пӧль-пӧч кудйысь. Ода-кора тӧлысь. П. Т е р е н т ь ев ................................ 175 Тэрыб кок. И. Торопов серти ........................................................................... 176 Нянь. И. Коданёв серти .................................................................................... 180 «Алӧй лента» романысь юкӧн. В. Юхнин серти ..................................... 183 Пера да Зарань (Коми-пермякъяслӧн предание). А. Васькина, Д. Леканов серти .................................................................................................. 184 Ш ондібанӧй, гожӧмӧй! Гожӧм. М. Л е б е д е в ................................................................................................ 186 Рытпукӧм («Востым» романысь юкӧн). Г. Фёдоров серти .................. 188 «Востым» романысь юкӧн. Г. Фёдоров серти ........................................... 189 Пӧль-пӧч кудйысь. Лӧддза-номъя тӧлысь. П. Терентьев ..................... 190 Сьӧдбӧж. М. Корычев серти .............................................................................. 191 Вӧрса ключкӧд сёрни. И. К о д а н ё в .................................................................. 194 Кӧч да Руч (Фин йӧзкостса мойд). Е. Игуш ев комиӧдӧм с е р т и ......... 196 Лӧддза-номъя. Г. Н е к р а с о в а ............................................................................. 197 Тэ да тэнад кодзув. «Йӧлӧга» газетысь ....................................................... 197 Вежӧмаяс. А. Сидоровлӧн а р х и в ы с ь ................................................................ 197 Иван лун .................................................................................................... ............. 198 Сора. Г. Н е к р а с о в а ................................................................................................ 199 Челядьды р казьты лӧмъясы сь. В. С а в и н ....................................................... 199 Пӧль-пӧч кудйысь. Сора тӧлысь. П. Т ерен т ьев..........................................201 Тш ака зэр. А. Н е к р а с о в ....................................................................................... 202 222Муса гожӧм. И. Коданёв .................................................................................... 203 Гожся п р и м е т а я с .................................................................................................... 204 Петыр лун ............................................................................................................... 204 Моз. Г. Некрасова ................................................................................................ 205 Пӧль-пӧч кудйысь. Моз тӧлысь. П. Терентьев ........................................ 205 Во гӧгӧр кытшовтӧм. Тима Вень серти ........................................................ 206 Ӧввӧ. Тима В е н ь .................................................................................................. 207 Пӧлян. Г. Юшков .................................................................................................. 207