|
|
Строка 1: |
Строка 1: |
| | | |
− | ==Говорухина С. Ю. Збыльмытӧм вӧт: кывбуръяс.Сыктывкар: ООО «Издательство «Кола», 2013. 64 лб.==
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | Сиа медмуса мортлы — мамӧлы,
| |
− | Долгина Елена Павловналы
| |
− | (90 арӧс тыригкежлӧ).
| |
− |
| |
− |
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Донаӧй, мусаӧй,
| |
− | Тэ, менам Удора,
| |
− | Кыскан пыр ас дорад
| |
− | Шондіа югӧрнад.
| |
− | Медмича эрдъяснад,
| |
− | Чӧскыд ва юкмӧснад,
| |
− | Вотӧса вӧръяснад,
| |
− | Мам кӧра сынӧднад.
| |
− | Кӧть эськӧ ылынкодь
| |
− | Ола ме тэ дорысь,
| |
− | Кор бара удайтчас
| |
− | Тэ дорӧ волыны.
| |
− | Топыда кутлӧмӧн
| |
− | Помтӧг на сывъяла,
| |
− | Мед некор не вунӧдны,
| |
− | Пӧттӧдз на окала.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Со бара гортӧ вои ме,
| |
− | И сьӧлӧм вылын меным долыд.
| |
− | Кӧть ылі муын саридз эм,
| |
− | Но медся муса сиктса шорӧй.
| |
− | Мен вӧрын дона дзик быд пу,
| |
− | И гӧгӧр ставыс лӧсьыд, ас,
| |
− | Ӧд тані менам чужан му,
| |
− | Ме коли татчӧ ассьым пас.
| |
− | И меным лолавны тан бурджык,
| |
− | Дай менам рӧдвуж тані тыр.
| |
− | Ме кӧсъя овны тані дыр,
| |
− | Ас муӧс аттьӧавны пыр.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Донаӧй, мамӧй,
| |
− | Аттьӧ тэд ставсьыс,
| |
− | Мый быдтін да вердін,
| |
− | Кӧмӧдін-пасьтӧдін,
| |
− | Бур мортӧ велӧдін.
| |
− | Вермин тай, сьӧлӧмшӧр,
| |
− | Быдторсӧ вӧчны:
| |
− | И гӧрны, и кӧдзны,
| |
− | Ытшкыны-куртны.
| |
− | Да весиг на паськӧм
| |
− | Кужин тэ вурны.
| |
− | А гожӧмнас вӧрын
| |
− | Тэ медпервой вӧлін,
| |
− | И вотӧсӧн-тшакӧн
| |
− | Ми чӧсмасим тӧлын.
| |
− | А пӧжасян сідзи,
| |
− | Мый ньылыштлам кыв,
| |
− | Шаньга да курник
| |
− | Кор сёям зэв дыр.
| |
− | Кӧза на видзан,
| |
− | Он дышӧдчы тэ,
| |
− | Тэ кодь жӧ сюсьӧн
| |
− | Кӧсъя лоны и ме.
| |
− | Мед тэнад олӧ
| |
− | Кыпыда лов,
| |
− | Медмуса мортӧй,
| |
− | Дырджык на ов.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Донаӧй, мусаӧй, мамукӧй менам,
| |
− | Некыдз ме тэтӧгыд овны ог велав,
| |
− | Тэнад бур кывъясыд век на юр вемын,
| |
− | Некор ог вунӧд ме тэнӧ ас нэмын.
| |
− | Мый кӧть ог вӧчлы, ог заводит выльысь,
| |
− | Пыр тэнсьыд сӧвет на виччыся збыльысь.
| |
− | Кылан ли, он ли, но окота кывны,
| |
− | Тэтӧгыд зэв сьӧкыд овны да вывны.
| |
− | Унатор йылысь тэ сёрнитлін мекӧд,
| |
− | Пӧсь шаньгаӧн асывнас тшай юлім тэкӧд.
| |
− | Ӧні надеяӧн лола ме пӧтӧн.
| |
− | Гашкӧ нӧ, удайтчас аддзысьны вӧтӧн.
| |
− | ӧз нин, оз...
| |
− | Оз некор удайтчыв нин сывъявны
| |
− | мен мамлысь пельпом,
| |
− | Оз некор нюмъёвт сійӧ меным паныдалігмоз,
| |
− | Оз вид нин нинӧмысь,
| |
− | Оз ошкы.
| |
− | А ылі туйӧ петігӧн оз весиг
| |
− | Пернапасав менӧ, оз нин, оз...
| |
− |
| |
− | МАМӦЛЫ
| |
− |
| |
− | Медся мусанас вӧлін тэ му вылас,
| |
− | Медся донанас вӧлін тэ сьӧлӧмын,
| |
− | Медся бура ми тэкӧдыд лӧсявлім,
| |
− | Медся шуданас вӧлім ми тэ ордын.
| |
− | Сӧмын Енлӧн тай со кыдзи шуӧма:
| |
− | Олӧм вынъясыд тэнсьыд тай бырӧдӧм.
| |
− | Олан сӧнъястӧ олӧмысь орӧдӧм,
| |
− | Мӧдаръюгыдас колӧма колльӧдӧм.
| |
− | Сідз кӧ... корам ми Енмыслысь ӧтитор:
| |
− | Сетны мамуклы медмичаинъяссӧ
| |
− | Уна челядьӧс быдтӧм-вердӧмысь,
| |
− | Сьӧкыд уджъяссӧ мырсьӧм-вӧчӧмысь.
| |
− | Дона мамукӧй, тэнӧ ог вунӧдӧй,
| |
− | Пыр тэ ясыда син водзын сулалан...
| |
− | Тэ кӧть асывводз вӧтӧн вай петкӧдчыв,
| |
− | Висьтав, кыдз тэныд сэн овсьӧ миянтӧг.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Тэ кык пӧв шуда сэк,
| |
− | Кор ловъяӧсь бать-мам,
| |
− | Кор найӧ сетӧны тэд олӧмыслысь сям.
| |
− | Кор найӧ дорсяӧсь, тэ вывті вына,
| |
− | Став мытшӧдсьыс сэк кокниа тэ мынан.
| |
− | Сет, Енмӧй, кад пӧсь аттьӧ налы шуны,
| |
− | Кор мӧдаръюгыдас на эз удитны мунны.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Тшапитчӧ талун нывбаба ставнас,
| |
− | Ошйысьны вермӧ и статьнас, и сямнас.
| |
− | Удж вылын сылӧн быдторйыс артмӧ,
| |
− | Горт улас унатор бергӧдлӧ-гартлӧ.
| |
− | Челядьӧс лэптыны тырмывлӧ эбӧс.
| |
− | Шудлунӧн ойдлӧ на, орчча кӧ верӧс.
| |
− | Некор оз няргы, оз уськӧдлы юр,
| |
− | Дзик ставыс сылӧн лючки да бур.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Гожся шонді со сывъяліс мусӧ,
| |
− | Сотіс быдмӧглысь петасъяс ставнас,
| |
− | Эз жалит нинӧм: ни вӧрсӧ, ни васӧ,
| |
− | Ассьыс ӧгырсӧ разӧдіс ыджыд пӧсь дарнас.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Шамыртіс сьӧлӧм, ёна дӧзмӧдӧ дой,
| |
− | Быдсяма мӧвпъясӧн тырӧ быд вой.
| |
− | Топӧдӧ морӧс, лов шы оз пет,
| |
− | Некутшӧм личӧд сійӧ оз сет.
| |
− | Мый тайӧ? Коді? Некод оз тӧд.
| |
− | Олӧмыс бурмысьӧ, абу нин сьӧд.
| |
− | Юалӧм вылӧ вочавидзӧм оз кыв,
| |
− | Быттьӧкӧ юӧ вӧйтӧмны тыв.
| |
− | Но ог на лимзы, ог бӧрддзы ме таысь,
| |
− | Пета на ловйӧн и биысь, и ваысь.
| |
− | Босьта ме ас киам дзебсясьысь шуд,
| |
− | Югзяс сэк олӧм, оз ло нин руд.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | С. Донцовалы
| |
− | Ме чолӧмала тэнӧ чужан лунӧн
| |
− | Да сиа тэныд шуда кад.
| |
− | Мед олін мелі, гажа руӧн,
| |
− | Мед гӧгӧр ставлы вӧлін рад.
| |
− | Мед тэнӧ шонтіс небыд вольпась,
| |
− | Да челядьыдлӧн мыла кыв.
| |
− | Тэ лоан меным бур нывъёртӧн,
| |
− | Тэ дорӧ муслун дыр оз сыв.
| |
− | Став рӧдвуж тэнӧ пыдди пуктӧ,
| |
− | Тэ кужан дасьтны чӧскыд нур.
| |
− | Дай быдлаӧ на сюян юртӧ,
| |
− | Мед сӧмын ставлы вӧлі бур.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Кытчӧкӧ друг вошис менам шудлун,
| |
− | Гашкӧ, туйвеж костын бергӧдчӧма юр?
| |
− | Ачыс ӧні оз тӧд, кодарӧ сэсь мунны,
| |
− | Дыр-ӧ сылы петан туй оз сюр?
| |
− | Сьӧкыд, кӧнкӧ, петны сэтысь сылы,
| |
− | Отсӧг корны некодлысь оз куж.
| |
− | Шойччыштас мед неуна туй вылын,
| |
− | Петкӧдлас на коркӧ ассьыс пуж.
| |
− | Петас кӧ, ме кутла морӧс бердӧ,
| |
− | Азыма ме окавла бурпӧт.
| |
− | Кужӧма тай кыдзкӧ петны эрдӧ,
| |
− | Регыд збыльмас кӧсйӧм, ловзяс вӧт.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Мыйла лолыд бӧрдӧ? Висьтавны ог куж,
| |
− | Выльтор тэнад олӧмад важӧн нин оз чуж.
| |
− | Лунъяс оз и сувтлыны, котӧртӧны скач,
| |
− | Сьӧлӧм биыд кусӧма, быттьӧ ваймӧм пач.
| |
− | Эбӧс кӧ он жалит, ырзяс бипур моз.
| |
− | Позяс выль пӧв вӧчны мусукасян поз.
| |
− | Нимкодясьны кутан олӧмыслы тэ,
| |
− | Орччӧн шоналанныд — пӧся эска ме.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Быдмисны челядь, ме лои нин бабӧн,
| |
− | Ен кивыв, ставыс со олӧны ладӧн.
| |
− | Сӧмын быттьӧкӧ мыйкӧ оз тырмы меным,
| |
− | Колӧ уна на выльмӧдны, вежны ас нэмын.
| |
− | Юрвежысь важыс оз жӧ тай петав,
| |
− | Зэв уна бурторйыс кольӧма сэтӧн.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Карад олігӧн сьӧлӧмыд нёрпалӧ,
| |
− | Быттьӧ лёк висьӧм босьтӧма сійӧс.
| |
− | Тӧдтӧм вын юрсьыд вемтӧ кокалӧ,
| |
− | Тэнсьыд лов шытӧ пыдзралӧ киас.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Олӧм менам абу сьӧкыд,
| |
− | Оз позь норасьны ни ӧти.
| |
− | Ставыс менам вывті бур,
| |
− | Таысь бурыс оз нин сюр.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Ми ӧти и сійӧ шонділы радлам,
| |
− | Ми ӧти и сійӧ кодзувъяс лыддям,
| |
− | Ми ӧти и сійӧ сынӧднас лолалам.
| |
− | Кужам-ӧ видзны ми тайӧ ставсӧ?
| |
− | Кужам-ӧ донъявны татшӧм бур козинсӧ?
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Ас рунас Удора пыр
| |
− | Шонтӧ, видзӧ, вердӧ.
| |
− | Да мелі кинас кыскӧ
| |
− | Вашка, Мозын бердӧ.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Ог кӧсйы мудзны олӧмсьыс ме дыр на,
| |
− | Ог лысьт ме корны Енлысь:
| |
− | «Босьт вай, босьт!»
| |
− | Зэв уна туй на кольӧма мен мунны,
| |
− | Дай олӧмас ме уна ӧдзӧс эг на восьт.
| |
− | Быдсяма мог ме сувтӧді ас нэмын,
| |
− | Мед ставсӧ збыльмӧдны, сет, Енмӧй, вын.
| |
− | Ме унатор на кута аслам вемын,
| |
− | А збыльмӧдтӧг ме ӧтпырйӧ ог мын.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Мед тэ талун ме ордӧ эн лок,
| |
− | Водзӧ олӧмыс восьлалӧ надзӧн.
| |
− | Ставсӧ видлавны кӧ гӧгӧрбок,
| |
− | Збыль ӧд, мыжанас вӧлі ме ачым.
| |
− | Эг куж шуны бур кывъяссӧ тэд,
| |
− | Эг куж видзны ме ас киын тэнӧ,
| |
− | Метӧг олӧмыд бур лоас мед,
| |
− | Сьӧлӧм висьӧмӧс кужӧмӧн вена.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Ме радейта тэнӧ зэв кыпыда, ёна,
| |
− | А та йылысь тэ весиг он на и тӧд.
| |
− | И ставсьыс тэ меным медся жӧ дона,
| |
− | Кӧть олӧмыс тэкӧд збыльмытӧм вӧт.
| |
− | Он тӧд тэ нинӧм, мый вӧчсьӧ мекӧд,
| |
− | И та йылысь висьтавны ог жӧ ме куж.
| |
− | Кыдзкӧ тай лунъясыс кольӧны тэтӧг,
| |
− | А сьӧлӧмын тыдалӧ эзысь кодь пуж.
| |
− | Коркӧ на, гашкӧ, югдылас шонді.
| |
− | И менам юр висьӧм лоас нин важ.
| |
− | Муслун на менӧ ньӧжйӧник шонтас,
| |
− | Лоас на ме ордын вӧвлытӧм гаж.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Кодлыкӧ карын
| |
− | Зэв лӧсьыда овсьӧ,
| |
− | Кодлыкӧ сиктын медмусаин,
| |
− | Кодлыкӧ некытӧн ньӧти оз овсьы,
| |
− | Нэм чӧжыс корсьӧ медшудаин.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Менам дона Галя чой,
| |
− | Оз коль тэтӧг лун ни вой.
| |
− | Суис кӧ друг менӧ мог,
| |
− | Он шу некор: «Ог лок, ог».
| |
− | Шуда лунъяс ӧттшӧтш олам,
| |
− | Ӧта-мӧдлы век ми колам.
| |
− | Аттьӧ Енлы, батьлы, мамлы —
| |
− | Сетӧмаӧсь тэныд шаньлун.
| |
− | Тэ зэв уджач, муса, мелі,
| |
− | Кӧть и уна сьӧкыд венін.
| |
− | Сиа дзоньвидзалун тэныд,
| |
− | Шонді югӧр кодь тэ меным.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Кужӧмӧн дасьтывліс сёян-юантӧ мамӧ,
| |
− | Ме, дерт, сы ногӧн, гашкӧ, ог на и куж.
| |
− | Уна волысьлы сійӧ лӧсьӧдліс пажын,
| |
− | Таысь паметьын кутӧ сійӧс рӧдвуж.
| |
− | А ме другӧн кӧ казьтывны мӧда,
| |
− | Майбыр, сёянлысь тӧдлі ме лыд.
| |
− | Но шуны кӧ веськыда, ичӧтсянь тӧда,
| |
− | Медся чӧскыднас вӧлі пӧсь нуръя шыд.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Эн завидьты некор, мый кодлыкӧ
| |
− | кокниа овсьӧ,
| |
− | Эн дӧзмы, кор сьӧкыда сетчӧ тэд лун.
| |
− | Шудсӧ олӧмас быдӧн ас ногыс корсьӧ,
| |
− | Бергӧдлӧ удж, медым топыда личкыліс ун.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Быдсяма уджсӧ бертліс миян мамӧ,
| |
− | Медуна сюрліс мыськавны няйт джодж.
| |
− | Ми челядьдырйи отсасьлывлім ставӧн,
| |
− | Мед сылӧн ставыс вӧлі тітш да тотш.
| |
− | А пачьяс ломтігӧн быд рытӧ
| |
− | Ми ӧдва виччысьлывлім пом,
| |
− | Мед тэрмасьӧмӧн воӧдчыны клубӧ,
| |
− | Эг ӧтчыд койлӧ ульчӧ сэрапом.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | Шудлун вильстіс, ог тӧд кыдзи.
| |
− | Эськӧ видзи синмӧс моз.
| |
− | Аслым надейӧн эг видзчысь,
| |
− | Шуштӧм лоис менам поз.
| |
− | Олӧм раммис, чӧв-лӧнь олӧ,
| |
− | Ветлӧ сьӧкыда нин вир.
| |
− | Гӧгӧр ставсӧ вежны колӧ,
| |
− | Сывдны сьӧлӧмысь лым чир.
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | * * *
| |
− |
| |
− | А. Л. Покровскийлы
| |
− |
| |
− | Тэныд талун кыкысь вит,
| |
− | Некод тэнӧ нин оз вид.
| |
− | Ставыс тэнад лючки бур,
| |
− | Таысь бур олӧм оз сюр.
| |
− | Муса гӧтыр дінад олӧ,
| |
− | Пиян быдмисны кыдз колӧ!
| |
− | Эм выль керка, шоныд пывсян,
| |
− | Киподтуя мортӧн кывсян.
| |
− | Тӧдан вӧрын тарлысь лыд,
| |
− | Лупсуйтлан чӧж яя шыд.
| |
− | Пызан чериӧн на тыр,
| |
− | Вотӧс-тшакыс оз жӧ быр.
| |
− | Нэмнад чеглін бер чер нуд,
| |
− | Гашкӧ, таын тэнад шуд?
| |
− | Чолӧмала талун тэнӧ,
| |
− | Эска, унатор на венан.
| |
− |
| |
− |
| |
− | <>
| |
− |
| |
− | Светлана Ювинальевна Говорухина чужис 1959 вося апрель 5-ӧд лунӧ Сыктывкарын, быдмис ыджыд семьяын Косланын. 1981 воын СГУ-са филология факультет помалӧм бӧрын муніс уджавны Ёдваӧ, уджаліс 1981 восянь 2004 воӧдз школаын: вӧлі велӧдысьӧн, внекласснӧй удж нуӧдысьӧн, директорӧн. Сэсся нёль во уджаліс Сыктывкарын, финн-йӧгра культура шӧринын. Ӧні веськӧдлӧ удораса землячествоӧн юркарын.
| |
− | Кывбуръяс гижӧ ичӧтдырсянь комиӧн и рочӧн. Но сӧмын неважӧн заводитіс найӧс йӧзӧдны. Кывбуръясыс петавлісны «Выль туйӧд», «Коми му» газетъясын, «Капельки жизни» и «Сьӧлӧмшӧрӧй менам Удора» сборникъясын. Гижӧ муса да дона йӧз йылысь, чужан му йылысь, и, дерт жӧ, радейтчӧм йылысь.
| |