|
|
| Строка 1: |
Строка 1: |
| − | Тима Вень. Менам гора тулыс. Сыктывкар: Коми книжнӧй издательство, 1980.
| |
| | | | |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | «ШОЙДАННИК»
| |
| − | (Абулӧн сьыланкыв)
| |
| − |
| |
| − | Керка ни карта абу —
| |
| − | Ӧти дукӧс — овмӧсӧй...
| |
| − | Ов да выв эн шогсьы! —
| |
| − | Кулан — некод бӧрдысь.
| |
| − | Озырлы, йӧй мортлы,
| |
| − | Эмысла оз узьсьы.
| |
| − | Гӧль олысь сӧкӧл кодь —
| |
| − | Гажӧдчӧ да сьылӧ.
| |
| − | Сійӧ сьылӧ, ветлӧдлӧ,
| |
| − | Шогсӧ тӧвйыв лэдзалӧ:
| |
| − | «Туй сетӧй, озыр йӧз,
| |
| − | Гӧльлун мӧдӧдчӧма!»
| |
| − | Ыбъяс вывті кӧ мунӧ,
| |
| − | Кузь сю сылы копрасьӧ...
| |
| − | Шутьӧктыв горӧдлы,
| |
| − | Кывзы, пемыд вӧрӧй!
| |
| − | Век кӧть шогсьы, век кӧть бӧрд —
| |
| − | Синватӧ некод оз аддзы.
| |
| − | Повзян кӧ, шогӧ усян —
| |
| − | Дзоля кага вермас.
| |
| − | Пӧт-ӧ, тшыг-ӧ кынӧмыд —
| |
| − | Шоглы тэ эн сетчы:
| |
| − | Шыльӧдчы, мыччӧдчысь,
| |
| − | Шогтӧ тешнад сайӧд.
| |
| − | Олам, сэсся кулам ми,
| |
| − | Вӧлисьт лоӧ «керка» сэк...
| |
| − | Гӧгӧрво, вежӧра! —
| |
| − | Сьыланкыв помасис.
| |
| − | 1908
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | НЕКОР ОЗ ПЕТАВ ШОНДІ
| |
| − | РЫТЫВСЯНЬ
| |
| − | (Кольцов вылысь)
| |
| − | Доддяла ме вӧлӧс,
| |
| − | Ассьым сюсь вӧлӧс.
| |
| − | Вартӧда ме, лэба
| |
| − | Ӧдйӧ пӧткаысь.
| |
| − | Вӧр вомӧн, ва сайӧ,
| |
| − | Ылі йӧз муӧ...
| |
| − | Суӧда-бергӧда
| |
| − | Ассьым том гажӧс!
| |
| − | Пасьтася, петкӧдча
| |
| − | Бур молодечӧн.
| |
| − | Муса лоа бара
| |
| − | Мича нывъяслы...
| |
| − | «Коньӧрӧй, абу туй
| |
| − | Воддза олӧмад,
| |
| − | Кыдз некор оз петав
| |
| − | Шонді рытывсянь».
| |
| − | 1909
| |
| − | КӦНКӦ, ВЕЖ ТУРУН ПӦВСТ
| |
| − | Кӧнкӧ, веж турун пӧвст
| |
| − | муртса кылыштӧ «чоль...»
| |
| − | Чукльӧд-мукльӧдлігтыр
| |
| − | сӧстӧм визувтӧ ёль.
| |
| − | Ӧдйӧ, тэрыба зэв,
| |
| − | уна, уна нин во
| |
| − | Нуӧ котӧрӧн пыр
| |
| − | югыд синва кодь ва...
| |
| − | * * *
| |
| − | Мича веж коръя пу —
| |
| − | эзысь сюмӧда кыдз
| |
| − | Менам юр весьтын дзик
| |
| − | нора шпарӧдіс кырсь...
| |
| − | Гӧгӧр, кытчӧдз оз судз
| |
| − | синмыд, вӧр-пу йыв пом, —
| |
| − | Паськыд видзьяслӧн дор
| |
| − | эз и тыдав некӧн.
| |
| − | * * *
| |
| − | Гатшӧн куйла ме сідз:
| |
| − | лӧзов енэж ме весьт;
| |
| − | Думӧн лэбалі дыр,
| |
| − | корси долыдлун сэсь...
| |
| − | Кизер, тшын-бус кодь руд,
| |
| − | вылӧ лэбзьӧма ру, —
| |
| − | Ветлӧ кымӧрӧн пуж,
| |
| − | гажтӧм эновтӧм му.
| |
| − | * * *
| |
| − | Небыд турунъяс йыв —
| |
| − | тӧвру котраліс сэн,
| |
| − | Налысь кокньыдик юр
| |
| − | улӧ копраліс мем.
| |
| − | Валӧн чольгӧм шы пыр
| |
| − | кылӧ зэв лӧсьыд мойд,
| |
| − | Меным сьӧлӧмӧдз дзик
| |
| − | сылӧн инмис быд войт.
| |
| − | * * *
| |
| − | Кыдзи унмовсиг дыр
| |
| − | шензян вӧтӧн, — он чайт, —
| |
| − | Кодкӧ пель водзын сэк
| |
| − | меным вашнитіс «ланьт!»
| |
| − | Чӧскыд кӧр гӧгӧр весь
| |
| − | турун дзоридзьяслӧн,
| |
| − | Вӧр-пу сир дука тшын
| |
| − | нырӧ ӧвтыштіс мем...
| |
| − | * * *
| |
| − | Куньсян син лысъяс пыр
| |
| − | югыд вуджӧр кодь, сыв, —
| |
| − | Аддза: сувтіс ме водз
| |
| − | муса томиник ныв...
| |
| − | Шонді югӧръяснас
| |
| − | ворсіс юрсияс пӧвст,
| |
| − | Кокньыд паськӧм сылысь
| |
| − | муртса вӧрӧдіс тӧв.
| |
| − | * * *
| |
| − | — Мый нӧ, эн ӧмӧй тӧд
| |
| − | менӧ, муса тэ зон?
| |
| − | Кодлы ассьыд тэ, том,
| |
| − | сетін олӧмтӧ, ён?
| |
| − | Код весьт сьӧлӧмтӧ, бур,
| |
| − | видзин ӧнӧдз на пыр,
| |
| − | Уна, уна нин во
| |
| − | менӧ виччысин дыр?
| |
| − | * * *
| |
| − | — Тайӧ — ывлавыв ме,
| |
| − | кодӧс радейтлін тэ.
| |
| − | Важӧн, важӧн нин зэв
| |
| − | тэнӧ виччыся ме.
| |
| − | Бара важ бӧрад моз
| |
| − | вунӧд ассьыд тэ шог,
| |
| − | Сэсся некор нин ог
| |
| − | эновт тэнӧ ме, ог!
| |
| − | * * *
| |
| − | Шойччы, дона мем морт,
| |
| − | коли сьӧд пемыд вой,
| |
| − | Эн нин дойдав, эн гӧр
| |
| − | аслад сьӧлӧмлысь дой...
| |
| − | * * *
| |
| − | Садьми, сыркмуні друг:
| |
| − | Кӧнкӧ, веж турун пӧвст
| |
| − | муртса кылыштӧ «чоль»...
| |
| − | Чукльӧд-мукльӧдлігтыр
| |
| − | сӧстӧм визувтӧ ёль...
| |
| − | Небыд турунъяс йыв
| |
| − | тӧвру котралӧ лӧнь,
| |
| − | Налысь кокньыдик юр
| |
| − | улӧ копралӧ мем...
| |
| − | 1917.
| |
| − | Украинаын.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ЮГЫД ВОЙ, КӦДЗЫД ВОЙ
| |
| − |
| |
| − | Тӧлысь-кодзув ӧтарсянь —
| |
| − | вылісянь.
| |
| − | Еджговлӧз лым мӧдарсянь —
| |
| − | улісянь.
| |
| − | Юрйыв кодзув зэв вылын
| |
| − | дзирдалӧ.
| |
| − | Шытӧг ылын, войвылын
| |
| − | чардалӧ,
| |
| − | Кӧдзыд ру кыпӧдӧ
| |
| − | юкмӧссянь.
| |
| − | Лэчыд тӧв орӧдӧ
| |
| − | войвывсянь.
| |
| − | Ягын кӧдзыд гораа
| |
| − | швачкӧдчӧ,
| |
| − | Быттьӧ сэні кодікӧ
| |
| − | поткӧдчӧ.
| |
| − | Гыӧртӧма мича коз
| |
| − | вугралӧ,
| |
| − | Гажа тулыс, шоныд гож
| |
| − | вӧталӧ.
| |
| − | Еджыд кӧч лым вывті
| |
| − | тупыльтчӧ.
| |
| − | Репасын сьӧла-тар йӧжгыльтчӧ...
| |
| − | Кодарсянькӧ кылыштӧ
| |
| − | пон увтчӧм,
| |
| − | Мӧдарсянь кӧ — кок улын
| |
| − | лым дзуртӧм...
| |
| − | Керкаясын быдӧн нин
| |
| − | узьӧны,
| |
| − | Енэж вылысь кодзувъяс
| |
| − | усьӧны.
| |
| − | Зарни-эзысь киньясӧн
| |
| − | сявкйӧны,
| |
| − | Ньӧжйӧникӧн, шы ни тӧв,
| |
| − | кусӧны.
| |
| − | Шудторйӧй, «кодзулӧй» мем
| |
| − | мыччысьліс, —
| |
| − | Сы кузя нӧ тайӧ гижӧд
| |
| − | лоыштіс.
| |
| − | Сійӧ кодзув енэжсьыс ме
| |
| − | гусьышті,
| |
| − | Татчӧ сэсся, эзысьӧс, ме
| |
| − | сюйышті.
| |
| − | 1918.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | НИА
| |
| − |
| |
| − | Джуджыд изъя слуда йылын
| |
| − | Быдмис ыджыд ниа пу...
| |
| − | Йылыс кымӧр пӧвстын, вылын,
| |
| − | Вужйыс — корсис пыдысь му.
| |
| − | Некод эз вӧв сылысь вевтыр,
| |
| − | Некод водзын кос эз син.
| |
| − | Кызта сылӧн — куим сывтыр,
| |
| − | Йывсӧ мортлӧн оз судз син!
| |
| − | Увъяс — быттьӧ кӧртысь дорӧм,
| |
| − | Ылӧ шевгӧдӧма сыв.
| |
| − | Кырсьыс — чорыд сера дӧрӧм,
| |
| − | Быттьӧ пасьтасьӧма ныв.
| |
| − | Вӧлі тыдалӧ зэв ылӧ
| |
| − | Сылӧн ёсьмӧм туган йыв,
| |
| − | Юрсӧ кыпӧдӧма вылӧ,
| |
| − | Быд пу вылын вӧлі вев.
| |
| − | Аслыс сылы йывсянь тӧдчис:
| |
| − | Ылі парма, ю-ёль визь...
| |
| − | Шонді петіг, шонді лэччиг
| |
| − | йывсьыс югӧр эз кус дыр.
| |
| − | Пыжӧн ветлысь сійӧс тӧдліс,
| |
| − | Тӧдліс кыйсьысь понъя морт;
| |
| − | Урыс сылы уна шедліс,
| |
| − | Лыйліс сэтысь сьӧла-тар.
| |
| − | Кырсьяс костысь шонді гожйӧн
| |
| − | Пычкис сылӧн зарни вый:
| |
| − | Уна-сь сувтліс сійӧ гажйӧн
| |
| − | Тыла ректысь коми ныв...
| |
| − | Шувгис лыснас лэчыд вой тӧв,
| |
| − | Мыськис арся кӧдзыд зэр...
| |
| − | Некор эз и керсьыв койтов, —
| |
| − | Аслас этшнас вӧлі сар.
| |
| − | Некод сылысь эз тӧд арлыд, —
| |
| − | Гашкӧ, во лыд тыртӧ сюрс...
| |
| − | Туша сылӧн быдӧн воймӧм,
| |
| − | Ройӧн тошсялӧма — дзор...
| |
| − | Сідзи оліс-выліс, быдмис,
| |
| − | Уна сулаліс морт нэм.
| |
| − | Кыпыд сьӧлӧм йӧзлы сетліс,
| |
| − | Тӧдны висьтавліс тшӧтш мем.
| |
| − | Уна тӧв и гожӧм воліс,
| |
| − | Уна-сь вежліс сійӧ лыс...
| |
| − | Кузя сідзи ниа оліс,
| |
| − | Кытчӧдз олӧмыс эз кус.
| |
| − | Вылӧм сылӧн вӧлі кыпыд;
| |
| − | Олӧм, вензьӧм — гажа, ён!..
| |
| − | Сідзи кулӧ быдся кыпӧд,
| |
| − | Коді тӧдӧ ассьыс дон...
| |
| − | Ӧтчыд сы весьт ӧшйис кымӧр,
| |
| − | Ёна чардаліс гым-чард,
| |
| − | Шувгис-муніс ыджыд тӧв ныр...
| |
| − | Эз тай ковмы сылы чер.
| |
| − | Вӧрыс тыри ыджыд зыкӧн:
| |
| − | Вӧрлӧн тӧвкӧд пансис тыш.
| |
| − | Ёна тышлайтчисны кыкӧн —
| |
| − | Пуяс вольсасис, кыдз пыш.
| |
| − | Тӧлыс пуяс ёна летіс,
| |
| − | Увъяс лайкъялісны дыр;
| |
| − | Гырысь вӧрсӧ уна чегис;
| |
| − | Вӧр пу шойыс водіс тыр...
| |
| − | Ниа ӧтнас ёна вензис,
| |
| − | Вензис, кытчӧдз судзсис вын.
| |
| − | Медбӧрти нӧ уси вынсьыс:
| |
| − | Кыткӧ пытшсьыс ори сӧн.
| |
| − | Ниа рутш-ратш шӧри чеги,
| |
| − | Гора лыйис... шко-ов...
| |
| − | Ылі вӧр керкаӧ кыліс,
| |
| − | Кыдзи эштіс... — петіс лов.
| |
| − | 1918.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | КЫЛАННЫД!..
| |
| − |
| |
| − | Кӧні ті, сьӧлӧмъяс?
| |
| − | Кӧнӧсь ті, кыпыдъяс?
| |
| − | Шыасьӧй!
| |
| − | Удж вылӧ петавлӧй!
| |
| − | Висьтавлӧй-велӧдӧй!
| |
| − | Сьылалӧй, гижӧй!
| |
| − | Олӧмсӧ лӧсьӧдӧй
| |
| − | Долыдӧс комилы —
| |
| − | бурджыкӧс важсьыс!
| |
| − | Чуксалӧй-пальӧдӧй,
| |
| − | удж вылӧ кыпӧдӧй!
| |
| − | Кыланныд? Эй!..
| |
| − |
| |
| − | 1919.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ЭСЬКӦ
| |
| − |
| |
| − | Ок, эськӧ! Гожӧмыс некор кӧ эз кольлы!
| |
| − | Эськӧ шондіыс тӧлын кӧ тшӧтш шонтіс!
| |
| − | Быд лун кӧ гажаа сьылісны кайяс!
| |
| − | Да эськӧ некутшӧм шог кӧ эз вӧвлы!..
| |
| − |
| |
| − | 1919.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − | Коді Гӧрд му понда олӧ?
| |
| − | — Мунам, огӧ полӧ!
| |
| − | Коді думнас война ёрӧ?
| |
| − | — Мила дорӧ!
| |
| − | Код эз килькув лёк во дырйи,
| |
| − | Мӧдысь локтас йӧктігтырйи.
| |
| − | Сьӧд удж бертысь, мувыв пиян!
| |
| − | — Муыс миян!
| |
| − | 1920.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ТУВСОВ ВОЙ
| |
| − |
| |
| − | Эзысь югыд, тувсов войясӧй!
| |
| − | — Мыйла нӧ менам войясыс оз узьсьыны?
| |
| − | Кӧдзыд войвыв, тувсов войясӧй!
| |
| − | — Мыйла нӧ менам синъясӧй оз куньсьыны?
| |
| − | Тувсов войясӧй! Дженьыд войясӧй!
| |
| − | — Сӧмын ті весьт кузяӧсь!
| |
| − | Шоныд войясӧй! Гажа войясӧй!
| |
| − | — Тэрмасяд олыштнытӧ...
| |
| − | Май тӧлысся войясӧй!
| |
| − | Кыа куслытӧм войясӧй!
| |
| − | Вӧт кодь войясӧй!
| |
| − | — Майбырӧй ті, войясӧй!..
| |
| − | Кӧк горзӧм шыӧ ланьтысьӧй,
| |
| − | Колипкай дзользьӧм шыӧ узьысьӧй,
| |
| − | Ёдіюр садьмӧм шыӧ палялысьӧй,
| |
| − | Кокньыд унмӧн, кывзысигтыр,
| |
| − | Узьысьӧй тэ, войӧй!
| |
| − | Войшӧр кад — лунъюгыдӧй,
| |
| − | Тэӧй, войӧй!..
| |
| − | 1920
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ӦВВӦ
| |
| − |
| |
| − | Пӧчӧ менӧ видзлывліс,
| |
| − | Потан дорын сьывлывліс:
| |
| − | «Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ».
| |
| − | Пӧчӧ менӧ ланьтӧдӧ,
| |
| − | Кыдз пу лайкан лайкӧдӧ:
| |
| − | «Луйк-лайк. Луйки-лайк».
| |
| − | Пӧчӧ сьылӧ нораа,
| |
| − | Лайкан дзуртӧ гораа:
| |
| − | «Дзурк-дзурк. Дзурки-дзурк».
| |
| − | Зарни пиӧй, узь нин, узь!
| |
| − | Сьӧлӧмшӧрӧй, узь нин, узь!
| |
| − | «Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ».
| |
| − | Шебрас кокӧн чужъяла,
| |
| − | Ичӧт кекӧн шыблала.
| |
| − | «Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ».
| |
| − | Пӧчӧ бара тубыртас,
| |
| − | Эшкын улӧ шебрӧдас.
| |
| − | «Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ».
| |
| − | Кодыр дугдас сьывны пӧч,
| |
| − | Кута лӧвтны ачым тшӧтш:
| |
| − | «Ӧв, ӧв-ӧв, ӧв».
| |
| − | Пӧчӧ бара нин сьылӧ:
| |
| − | «Вӧрын лэбалӧ сильӧ.
| |
| − | Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ.
| |
| − | Айыд муніс вӧравны,
| |
| − | Сьӧла-урӧс лыйлыны.
| |
| − | Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ.
| |
| − | Зэв ӧд сійӧ ачыс зіль,
| |
| − | Ваяс тэныд уна силь.
| |
| − | Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ.
| |
| − | Мамыд муніс турунла.
| |
| − | Регыд локтас... Эн бӧрд, эн!
| |
| − | Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ.
| |
| − | Быдман — ыджыд лоан морт,
| |
| − | Вылӧ лэбзян пӧтка борд!..
| |
| − | Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ...»
| |
| − | Ачыд кутан вӧравны,
| |
| − | Ручьяс, ошъяс кыявны.
| |
| − | Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ!»
| |
| − | Кузя тадзи сьылас пӧч,
| |
| − | Кытчӧдз оз ланьт ачыс тшӧтш,
| |
| − | «Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ».
| |
| − | Ывла-н вой тӧв шутьлялӧ,
| |
| − | Керка-н шоныд онялӧ.
| |
| − | «Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ».
| |
| − | Кага потан довъялӧ,
| |
| − | Пӧчӧ сэні вугралӧ.
| |
| − | «Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ»,
| |
| − | Тайӧ гижа тіянлы,
| |
| − | Сьӧлӧмшӧр ныв-пиянлы,
| |
| − | Уна олӧм во бӧрын
| |
| − | Муса Коми му вылын.
| |
| − | Гашкӧ, коркӧ сьылыштлад,
| |
| − | Посни чой-вок ланьтӧдлад:
| |
| − | «Ӧввӧ, ӧввӧ, ӧввӧ».
| |
| − | Тайӧ сьыланкывъясас,
| |
| − | Небыд, мича шыясас,
| |
| − | Кылӧ вӧрлӧн шувгӧмыс,
| |
| − | Коми йӧзлӧн олӧмыс,
| |
| − | Важся тільсьӧм-мырсьӧмныс,
| |
| − | Выльын гажсӧ перйӧмныс.
| |
| − | 1920
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ДОРЧЧЫСЬЯС
| |
| − |
| |
| − | Швачкӧны-дорӧны
| |
| − | дорччысьяс...
| |
| − | Вылісянь сьӧкыда
| |
| − | кӧрт вылӧ усьӧны
| |
| − | мӧлӧтъяс.
| |
| − | Ыпкӧны-пӧльтӧны
| |
| − | пушканъяс, —
| |
| − | тырӧма ловныс,
| |
| − | Ӧгыр моз доналӧ
| |
| − | гӧрниын кӧрт,
| |
| − | Лямалӧ, пыдзрасьӧ
| |
| − | нӧш улын — гӧрд.
| |
| − | Би зэрӧн сявкъялӧ
| |
| − | гӧгӧрыс кинь,
| |
| − | Зарниӧн мичаа
| |
| − | киссьӧ.
| |
| − | Кашкӧны-мудзӧны
| |
| − | дорччысьяс...
| |
| − | Дзожгысьӧ-войталӧ
| |
| − | кӧрт вылӧ пӧсь.
| |
| − | — Вачкыштлы!.. —
| |
| − | горӧдлӧ ёртыслы
| |
| − | дорччысь.
| |
| − | — Ёнджыка, вокӧ! —
| |
| − | шуыштлӧ мӧдыс.
| |
| − | — Мед бур лоас гӧр!
| |
| − | Пыді мед муркӧдас
| |
| − | лукыртас мусӧ!
| |
| − | Няньӧн мед тырталас
| |
| − | войналысь гусӧ!
| |
| − | Мед дорччыськӧд гӧрысь
| |
| − | ӧтвылысь олас!
| |
| − | Мед чарлакӧд мӧлӧт
| |
| − | ӧтлаӧ кысяс!
| |
| − | 1921
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | КАЙЛА ВИДЗӦДЛА
| |
| − |
| |
| − | Кайла видзӧдла
| |
| − | аслам му вылӧ, —
| |
| − | нимкодясьышта.
| |
| − | Мый тон вайӧ мем
| |
| − | аслам киподйӧй
| |
| − | меным водзӧссӧ...
| |
| − | Кутшӧм, майбырӧй,
| |
| − | долыд видзӧдны
| |
| − | ӧні синъяслы!..
| |
| − | Эн ӧд татшӧм вӧв
| |
| − | тэӧй войдӧрсӧ
| |
| − | вӧчны босьтчигас.
| |
| − | Сьӧд вӧр шӧрысь ӧд
| |
| − | тэнӧ перйи ме,
| |
| − | ёна мырсьылі.
| |
| − | Тшем сук пармаысь
| |
| − | тэнӧ мезді ме,
| |
| − | восьті шондіводз.
| |
| − | Тэнӧ вӧчигӧн
| |
| − | уна пӧсь кисьтлі
| |
| − | кӧдзыд му вылас.
| |
| − | Тэнӧ ректігӧн
| |
| − | уна мыр бертлі,
| |
| − | гырысь вужъяӧс.
| |
| − | Топыд эжатӧ
| |
| − | гӧрйӧн путкыльтлі
| |
| − | бура унаысь.
| |
| − | Кӧрта пиняӧн
| |
| − | тэнӧ небзьӧдлі,
| |
| − | ёна агсавлі...
| |
| − | Ӧні, майбырӧй,
| |
| − | мича шыльквидзан,
| |
| − | сьӧлӧм гажӧдан!
| |
| − | Зарни шепъяснад
| |
| − | кышакылыштан,
| |
| − | меным копрасян...
| |
| − | Тэд ме бурсиа,
| |
| − | муса муӧйлы,
| |
| − | пыр тадз бур лоны.
| |
| − | Тэнӧ вӧчысьлы,
| |
| − | вежа удж нимлы,
| |
| − | улӧ копыртча.
| |
| − | 1921
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ПЫШКАЙ
| |
| − |
| |
| − | Пышкай миян керка лӧскӧ
| |
| − | Вӧчӧ пияныслы поз:
| |
| − | Коркӧ кокас идзас кыскӧ,
| |
| − | Коркӧ вайӧ вомас гӧн.
| |
| − | Пышкай кӧсйӧ керка вӧчны!
| |
| − | Оз и мудзлы. Уджыс тыр.
| |
| − | Лунтыр ноксьӧмысь оз дугдыв,
| |
| − | Ноксигмозыс сьылӧ пыр.
| |
| − | Сёрӧн, шонді лэччӧм бӧрын,
| |
| − | Коркӧ вӧлисьт ланьтлас кай,
| |
| − | Луннас коньӧр ёна мудзис, —
| |
| − | Лӧня олӧ тувсов вой.
| |
| − | Мӧд лун бара, мыйӧн шонді
| |
| − | Муртса петас асывводз,
| |
| − | Пышкай бара сьывны пондас,
| |
| − | Чильксӧ-йӧктӧ: «Чилик-чок».
| |
| − | Долыд сьӧлӧм вылас сылӧн:
| |
| − | Ас удж помысь кынӧм пӧт.
| |
| − | Сійӧн гажаа и сьылӧ,
| |
| − | Кӧть и сьӧкыд сылӧн удж.
| |
| − | 1921
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | МЕДБӦРЪЯ КЫМӦРТОР
| |
| − | Пушкин ногӧн
| |
| − |
| |
| − | Медбӧръя кымӧртор разалӧм кунӧрлӧн!
| |
| − | Ӧтнадӧн тӧвзян тэ югаммӧм енэжті,
| |
| − | Ӧтнад тэ сайӧдан шондісӧ вуджӧрӧн,
| |
| − | Ӧтнад тэ жугыльтан нюмъялан ывласӧ!
| |
| − | Енэжсӧ выльӧн на вевттьылін дзоньӧн,
| |
| − | Чард биӧн пасьтала ӧзтылін гӧгӧр,
| |
| − | Чорыда, шуштӧма сяркъялін гымӧн,
| |
| − | Косьмалӧм му эжсӧ юкталін зэрӧн.
| |
| − | Тырмас нин! Весась тась, кытчӧ тэд гажыд!
| |
| − | (Кольӧма тэнад тай парсъялан кадыд.)
| |
| − | Тырмидз нин кӧтасис зэр ваӧн муыс.
| |
| − | Вӧр-пуыс пожъясис... Ӧшалӧ лысва;
| |
| − | Гӧгӧр дзик лӧньӧма, — нюмъялӧ ывла...
| |
| − | Ӧтнад тэ син вежан. Мун татысь, мун!
| |
| − | 1921
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ТӦВСЯ ТУРӦБ ВОЙӦ
| |
| − | (Пушкин серти)
| |
| − |
| |
| − | Пемыд. Кӧдзыд. Лымйӧн тыртӧ.
| |
| − | Ывла вылын ыджыд тӧв.
| |
| − | Лымсӧ посводзьясӧ пыртӧ.
| |
| − | Помся камгӧ ӧдзӧс пӧв.
| |
| − | Оз и лӧньлы, тӧв пыр ӧддзӧ:
| |
| − | Керка вылысь нетшкӧ тьӧс;
| |
| − | Лымсӧ гартӧ, нуӧ водзӧ,
| |
| − | Кисьтіс, кылӧ, чипас пес.
| |
| − | Пукалам ми пӧчкӧд кыкӧн
| |
| − | Паччӧр вылын шы ни тӧв.
| |
| − | Гӧгӧр ывла тыри зыкӧн:
| |
| − | Ёна шутьлялӧ вой тӧв.
| |
| − | Пӧчӧ печкӧ... Чӧрсыс швыргӧ.
| |
| − | Ме сэн вӧча сюмӧд доз.
| |
| − | Керка вылын жбырган шаргӧ,
| |
| − | Карта сайын шувгӧ коз.
| |
| − | Пӧчӧс тӧвлӧн сьылӧм шыӧ
| |
| − | Регыд босьтӧ вугыр-дзӧр,
| |
| − | Коркӧ, недыр ов мысьт, кылӧ,
| |
| − | Торскӧ-усьӧ кисьыс чӧрс...
| |
| − | Сэсся, пӧчӧ лӧньӧм бӧрын,
| |
| − | Кутас кажитчыны мем:
| |
| − | Быттьӧ кылӧ сьылӧм, бӧрдӧм,
| |
| − | Быттьӧ кодкӧ нявзӧ сэн.
| |
| − | Син оз куньсьы. Дыр ме ола.
| |
| − | — Оз нин кольлы тайӧ вой!
| |
| − | Мем зэв гажтӧм... Ме зэв пола...
| |
| − | — Пӧчӧ, шебрӧд менӧ вай!
| |
| − | 1921
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | Ок, эськӧ!
| |
| − |
| |
| − | Ок, эськӧ, верми кӧ ставсӧ ме висьтавны,
| |
| − | Мый менам сьӧлӧмын, юрын мый — пасъявны!
| |
| − | Верми кӧ сійӧс ме вуджӧдны морт кывйӧн, —
| |
| − | Эськӧ сэк дзоньнас жӧ курышті сывтырйӧн!
| |
| − | Мукӧддыр сьыланкыв шыясыс
| |
| − | Морӧсад тырыс дзик кылӧ,
| |
| − | Зэвтчӧма везъясыд — став тушаыд сьылӧ,
| |
| − | Ортсӧ сідз вӧзйысьӧ кывъясыс петны,
| |
| − | Сьӧлӧмыд кутлас дзик шогысла потны...
| |
| − | Ок, эськӧ, верми кӧ,
| |
| − | Висьталі мӧд мортлы быдсяма юӧрсӧ,
| |
| − | Тӧв шӧрын сетышті шонділысь югӧрсӧ,
| |
| − | Вӧр-пулысь шувгӧмсӧ, шоръяслысь чольгӧмсӧ,
| |
| − | Кайяслысь дзользьӧмсӧ вайӧді пельводзӧ.
| |
| − | Быдсяма сикаса турунлысь дзоридзсӧ,
| |
| − | Став ывлалысь мичлунсӧ вошті ме син водзӧ!
| |
| − | Верми кӧ, быдтор жӧ: мортлӧн мый сьӧлӧмын,
| |
| − | Мыйыс эм лов сайын, ывлаын, олӧмын,
| |
| − | Шондіа-муа кост, став муыс пасьтала, —
| |
| − | Быдлаті кытшовта, ставсӧ дзик казьтыла!
| |
| − | Да, эськӧ, верми кӧ...
| |
| − | Курыда олӧмъяс, шог йылысь висьталі,
| |
| − | Синваӧн чужӧмсӧ мӧд мортлысь киськалі;
| |
| − | Долыда, сьӧлӧмысь, здук дырйи сералі,
| |
| − | Кыпыда выліті пӧтка моз лэбалі...
| |
| − | Ок, эськӧ, верми кӧ,
| |
| − | Ставсӧ жӧ сійӧ ме
| |
| − | Гижӧдӧ сюркнялі-сюйи!
| |
| − | Думыштчан. Босьтчан сідз пасйыштны,
| |
| − | Гижны на кӧсъян-а —
| |
| − | Ставыс тай разалӧ, кытчӧкӧ вошӧ...
| |
| − | Оз сюр тай колана шуаныс!
| |
| − | Оз тырмы сы вылӧ сёрниным миян!
| |
| − | Оз судзсьы мортыдлӧн кывйыс.
| |
| − | 1921
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ЧУЖАН МУЛЫ
| |
| − | (Эскӧм том йӧзсянь Коми автономия воссигӧн)
| |
| − |
| |
| − | Чужан му, мусаӧй миян!
| |
| − | Донаӧй, сьӧлӧмным шӧрӧй!
| |
| − | Мыйяс нӧ виччысян
| |
| − | Ӧні тэ миянсянь?
| |
| − | Олӧмтӧ панігӧн,
| |
| − | Бипуртӧ пестігӧн?
| |
| − | Мыйяс нӧ шыбитам
| |
| − | Ӧзйӧдан биас?
| |
| − | Мыйяс нӧ пуктам ми
| |
| − | Ӧтласа уджас?
| |
| − | Гашкӧ нӧ, сьӧлӧмным
| |
| − | Томъяслӧн колӧ?
| |
| − | Кӧртӧдтӧм вежӧрлӧн
| |
| − | Лэбзьӧмыс вылӧ?
| |
| − | Гашкӧ нӧ, миян тэд
| |
| − | Мывкыдным бур?
| |
| − | Ошкыштан кывъяс,
| |
| − | Сьӧлӧмлӧн шыяс?
| |
| − | Гашкӧ нӧ, этша на сійӧ тэд лоӧ?!
| |
| − | (Буракӧ, сыысь тай унджык на колӧ!)
| |
| − | Сьӧлӧмыд ӧтнассӧ,
| |
| − | Тыдалӧ, этша!..
| |
| − | Вежӧрным том на,
| |
| − | Абу на ён!..
| |
| − | Мывкыдыд ас кежас
| |
| − | Оз на ло шань!
| |
| − | Сьылӧм шы миян
| |
| − | Муртса на кылӧ...
| |
| − | Тэныд ми, чужан му, сетам
| |
| − | Асьнымӧс дзоньнаным, ставнас!
| |
| − | Сетам тыр сьӧлӧма
| |
| − | Том дырся олӧм.
| |
| − | Эмбуртӧ кыпӧдны,
| |
| − | Морт нога олӧмтӧ вӧчны.
| |
| − | Вирнымӧс, ловнымӧс сетам!
| |
| − | Став выннымӧс сы вылӧ пуктам!
| |
| − | Удж тэныд! Зільлун! Да миянлысь туж!
| |
| − | 1921
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | АРЪЯВЫВ
| |
| − |
| |
| − | Гудрасьӧ тай, кымрасьӧ
| |
| − | Мича енэжыс.
| |
| − | Дзебсясьӧ нин, сайласьӧ
| |
| − | Югыд шондіыс.
| |
| − | Лӧньӧма тай, кушмӧма
| |
| − | Гажа расъясыс,
| |
| − | Бӧрддзӧма тай, бӧрддзӧма
| |
| − | Гӧгӧр ывлаыс...
| |
| − | Кольӧма тай, тыдалӧ,
| |
| − | Шоныд гожӧмыд!
| |
| − | Воӧма тай, воӧма
| |
| − | Арся лунъясыс:
| |
| − | Лун-лун зэрласьӧ,
| |
| − | Войяс пемыдӧсь.
| |
| − | 1921
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | СЬЫВЛІС ГАЖА КОЛИПКАЙ
| |
| − |
| |
| − | Сьывліс гажа колипкай...
| |
| − | Мыйкӧ лӧнис.
| |
| − | Тӧдліс сьӧлӧм долыдлун,
| |
| − | Шог бӧр босьтіс.
| |
| − | Мыйла, сьылысь сильӧӧй,
| |
| − | Тэ бӧр лӧнин?
| |
| − | Кысь тэ, сьӧлӧм, кӧвъялін
| |
| − | Курыд шогсӧ?
| |
| − | Помаліс тай сильӧӧс
| |
| − | Кӧдзыд ар пом.
| |
| − | Дзугис олӧм том зонлысь
| |
| − | Йӧз кост вӧйпӧм.
| |
| − | Лэбны эськӧ пӧткалы
| |
| − | Лун саридзӧ!
| |
| − | Пышйыны нӧ том мортлы
| |
| − | Пемыд вӧрӧ!
| |
| − | Саридзлӧн тай гыясыс
| |
| − | Ёна ызгӧ.
| |
| − | Вӧрын зверьяс олӧны
| |
| − | Ёна лёкӧсь...
| |
| − | 1921
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | «НЕМАС-ДӦМАС»
| |
| − | (Крылов басня серти)
| |
| − |
| |
| − | Прокӧлӧн гырддзаӧдз дукӧсыс киссьӧма,
| |
| − | Но сы понда Прокӧ эз зэв и шогсьы, —
| |
| − | (Морт сійӧ тӧждысьтӧм вӧлі).
| |
| − | Сунис-ем босьтіс,
| |
| − | дӧмсьыны пуксис.
| |
| − | Дӧмастор Прокӧлы ки улас
| |
| − | нинӧм эз сюр.
| |
| − | «Мыйӧн жӧ дӧмны?»
| |
| − | Эз тай дыр миян морт кӧсйы:
| |
| − | Весьт кузя вундаліс,
| |
| − | тшӧтшӧдіс дукӧслысь сосъяс —
| |
| − | дӧмасыд пырысь-пыр лои.
| |
| − | Регыдӧн гырддзаыд дзоньмис.
| |
| − | Бӧр лои дзонь и бур дукӧс,
| |
| − | гӧтов, кӧть пасьтав.
| |
| − | Сӧмын нӧ дженьдаммис неуна
| |
| − | дукӧслӧн сосъяс:
| |
| − | килутшыс тыдавны гырддзаӧдз кутіс...
| |
| − | Мыйысь нӧ Прокӧлы шогыс?!
| |
| − | Теш аслыс, оз бара маитчы:
| |
| − | ветлӧдлӧ, гырддзавый весьт кузя соска,
| |
| − | Прокӧлӧн дукӧсыс бур йӧзлы серам,
| |
| − | коді оз видзӧдлы, сійӧ и нюмдӧ.
| |
| − | Прокӧ нӧ шуӧ: «Ме пӧ ӧд абу на йӧй!
| |
| − | Важ выйӧдз воштыны тайӧ мем
| |
| − | абу на дыр
| |
| − | (оз кӧ тадз кажитчы).
| |
| − | Важ дорсьыс кузь
| |
| − | лоӧны сосъясыд менам!»
| |
| − | Вундаліс пӧлаяс, тшӧтшӧдіс бӧж дорсӧ:
| |
| − | дзоньталіс торъяснас сосъяссӧ...
| |
| − | Чунь йывті лоины медбӧрти сосъяс!
| |
| − | Шпыннялӧ-ветлӧдлӧ —
| |
| − | Прокӧлы долыд.
| |
| − | Кӧть дукӧсыс лои дӧрӧмысь дженьыд,
| |
| − | сы пыдди нӧ
| |
| − | сосъясыс кузьӧсь!
| |
| − | 1921
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ГӦРЫСЬ
| |
| − |
| |
| − | Тулысын му кузя гӧръя морт ветлӧ,
| |
| − | Долыдапырысь зэв вӧвсӧ сэк вӧтлӧ...
| |
| − | Юр весьтас гӧрысьлӧн югъялӧ шонді,
| |
| − | Выль лэптӧм му эжсӧ лӧсьыда шонтӧ.
| |
| − | Орччӧн сэн сю ӧзим вежӧдӧ бура;
| |
| − | Сынӧдыс чӧскыд зэв, рудзӧг нянь кӧра...
| |
| − | Мича сэк видзӧдны гӧрысьлысь кӧдзӧм,
| |
| − | Кыдзикӧн кӧйдыссӧ коялӧ мӧддзӧн.
| |
| − | Нимкодь да гажа зэв гӧрысьлы овлӧ,
| |
| − | Кӧйдысыс сылӧн кор му вылас ловзьӧ.
| |
| − | Кыдз сэсся мӧдӧдчас шептавны кӧдза,
| |
| − | Тусьясыс чорзьыны, банйыны ӧддзӧ.
| |
| − | Сы бӧрти дзирдавны-шырскыны чарла,
| |
| − | Му пасьта сярвидзны зарниа кольта...
| |
| − | Медся на долыд, дерт, аръявыв сёрӧн,
| |
| − | Сюӧн да идйӧн кор тырӧма сёрӧм.
| |
| − | Ки-кок сэк уджъясысь мудзӧма ёна...
| |
| − | Кутшӧм тэ, во помӧй, гӧрысьлы дона!
| |
| − | 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | УСИ ТӦД ВЫЛӦ
| |
| − |
| |
| − | Уси тӧд вылӧ
| |
| − | Менам томдырӧй,
| |
| − | Кодыр вӧлі ме
| |
| − | Ар дас сизима.
| |
| − | Кодыр сьӧлӧмӧй
| |
| − | Гажъяс тӧдлывліс,
| |
| − | Кодыр вир-яйӧй
| |
| − | Ёна ворслывліс...
| |
| − | Майбыр, том кадӧй,
| |
| − | Менам сэкъяӧй!
| |
| − | Югыд шондіӧй,
| |
| − | Том олӧм гажӧй!
| |
| − | Сё майбырӧй ті,
| |
| − | Тувсов войясӧй!
| |
| − | Шондібанӧй да-й
| |
| − | Гажа войясӧй!..
| |
| − | Сё майбырӧй да-й
| |
| − | Мӧдлапӧв сиктӧй,
| |
| − | Сьӧлӧмшӧрӧй тэ,
| |
| − | Медводдза мусӧй!
| |
| − | Сё муса другӧй,
| |
| − | Менам Коляӧй,
| |
| − | Сэкся ветлысьӧй,
| |
| − | Менам тшӧтшъяӧй!
| |
| − | Рытъя войсяньыс
| |
| − | Асъя шондіӧдз
| |
| − | Тшӧтш тай ветлывлім,
| |
| − | Ёна овлывлім.
| |
| − | Вӧлі ветла ме
| |
| − | Олангаж кузя.
| |
| − | Нора сьывлывла,
| |
| − | Мелі чуксасьла:
| |
| − | «Шонді лэччис нин,
| |
| − | Рӧмдӧ ывлаыс.
| |
| − | Петав ме дінӧ,
| |
| − | Менам сьӧлӧмшӧр».
| |
| − | Муртса аддзыштан
| |
| − | Сійӧс ныв пӧвстысь,
| |
| − | Тӧдас пырысь-пыр
| |
| − | Тэнад сьӧлӧмыд.
| |
| − | Сё майбырӧй тэ,
| |
| − | Тувсов том кадӧй, —
| |
| − | Дзоридзалӧмӧй!
| |
| − | Ӧмидз рӧмаӧй,
| |
| − | Гӧрд оз кӧраӧй,
| |
| − | Ытва пасьтаӧй
| |
| − | Менам томдырӧй!
| |
| − | Кытчӧ кольӧма?
| |
| − | Кытчӧ мунӧма? —
| |
| − | Ылӧ кольӧма!
| |
| − | Абу вунӧма!
| |
| − | Кӧн нӧ, мусаӧй,
| |
| − | Менам нылукӧй?
| |
| − | Кӧн тэ, аканьӧй,
| |
| − | Сьӧлӧмшӧранӧй?
| |
| − | (Абу силӧма
| |
| − | Мекӧд овнысӧ...
| |
| − | Верӧс сайӧ тай
| |
| − | Важӧн мунӧмыд).
| |
| − | 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | МЕНАМ КЫВЪЯСӦЙ
| |
| − |
| |
| − | Менам кывъясӧй тайӧ — вир тусьяс;
| |
| − | Менам гижӧдъяс — менам синваяс;
| |
| − | Кыпыд сьӧлӧма олан дыръясӧ?!.
| |
| − | Менам ставыс сэн — гижӧд-висьтъясас.
| |
| − | Тайӧ кывъясас — войвыв дзоридзьяс,
| |
| − | Кыла ачымӧс сійӧ шыяссьыс:
| |
| − | Сьӧлӧм дойясӧс, мича муслунӧс,
| |
| − | Небыд, нормана сьӧлӧм вӧрзьӧдӧс...
| |
| − | Сідзи Морӧсад ставыс чукӧрмас,
| |
| − | Мыйӧн пасйыштан, вӧлисьт личмунас.
| |
| − | Кывзышт, лыддьысьӧй, чӧскыд кӧръяссӧ:
| |
| − | Абу прӧста сідз найӧс лӧдӧма,
| |
| − | Сэтчӧ пуктӧма мый меддонаыс.
| |
| − | 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | СЬӦЛӦМӦЙ БӦРДӦ И СЬЫЛӦ
| |
| − |
| |
| − | Сьӧлӧмӧй бӧрдӧ и сьылӧ,
| |
| − | Виралӧ быдсяма ног:
| |
| − | Том кадӧй лэбзьӧма ылӧ,
| |
| − | Кольӧма пальӧдтӧм шог.
| |
| − | Мый менам олӧмӧй тайӧ?
| |
| − | Кутшӧм эм — ачым ог тӧд.
| |
| − | Мый на пӧ водзысьсӧ вайӧ...
| |
| − | Шогысла сэсся кӧть пӧд.
| |
| − | Некор оз бурасьлы сьӧлӧм,
| |
| − | Оз волыв колӧмлы пом,
| |
| − | Оз бырлыв морӧсысь сьылӧм —
| |
| − | Сьӧлӧмӧй пыр кольӧ том.
| |
| − | Морӧсӧй тырӧма шогӧн,
| |
| − | Пыкӧсыс некыдз оз письт.
| |
| − | Вермис кӧ, лэччис жӧ шорӧн, —
| |
| − | Синва тусь весиг оз пет!
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ЛЁК ТӦЛӦН МУӦДЗ
| |
| − |
| |
| − | Лёк тӧлыс муӧдз синӧ пуяс,
| |
| − | Зэв ёна ызгӧ Днепрлӧн ва...
| |
| − | Ок, вылӧ-вылӧ качӧ гыыс,
| |
| − | Веж быгйӧн ветлӧ сылӧн вал...
| |
| − | А кельыд тӧлысь сійӧ кадӧ
| |
| − | Шынь-гусьӧн шлывгис кымӧр пӧвст,
| |
| − | Кыдз быттьӧ пыжа гы кост катӧ:
| |
| − | Дзурс сунлас, вошлӧ — кыптӧ бӧр.
| |
| − | Быд морт на сиктын вӧлі узьӧ,
| |
| − | Эз чуксась петук асъя вой.
| |
| − | Лёк шуштӧм кыліс буксӧм сюзьлӧн
| |
| − | Да... нора дзуртіс ясень пу...
| |
| − | 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | КАЛЯ
| |
| − | (Бальмонт ногӧн)
| |
| − |
| |
| − | Каля, со, рудіник каля
| |
| − | Лэбалӧ жугыля горзіг
| |
| − | Пыдӧстӧм саридз ва весьтын.
| |
| − | Кодарсянь воӧма сійӧ?
| |
| − | Мыйла сідз лябсьӧмыс нор,
| |
| − | Пальӧдтӧм шогъясӧн тыр?
| |
| − | Пом ни дор некӧн оз тыдав.
| |
| − | Зумыштчӧм ӧшалӧ енэж.
| |
| − | Гыясӧн йиа ва быгзьӧ.
| |
| − | Шутьлялӧ вой тӧлыс лёка...
| |
| − | Ырзӧмӧн бӧрдӧ сэн каля,
| |
| − | Некытчӧ инасьтӧм каля,
| |
| − | Йӧз муысь, ыліысь локтӧм.
| |
| − | 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ВОЙВЫЛӦ
| |
| − | (Плещеев серти)
| |
| − |
| |
| − | Тулысын пӧткаяс войвылӧ лэбисны,
| |
| − | Лунвылысь, саридзысь чукӧрӧн мунісны...
| |
| − | Пальма пу сулаліс, туганнас довъяліс,
| |
| − | Жальпырысь на йылысь аслыс сідз мӧвпаліс:
| |
| − | «Мый бара кыскӧ сідз найӧӧс войвылас?
| |
| − | Мыйӧн оз кажитчы зарниа лунвылыс?
| |
| − | Мый понда мунӧны татысь быд гожӧм
| |
| − | Жугылин оланас, мый вылӧ гажйӧн?..»
| |
| − | Зэв вылі енэжті бордаяс лэбисны,
| |
| − | Сьӧлӧмсьыс долыда найӧ сідз горзісны:
| |
| − | «Ылын сэн, войвылас, чужан му миян.
| |
| − | Сэтчӧ ми чукӧрӧн гортаным лэбам!»
| |
| − | 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ТӦВ ПАНЫД
| |
| − | (Языков «Пловец» серти)
| |
| − |
| |
| − | Абу сибыд миян саридз,
| |
| − | Оз ланьтлы, ызгӧ лун и вой,
| |
| − | Паськыд йирлӧн джуджыд пыдӧс
| |
| − | Уна мортлысь босьтіс лов.
| |
| − | Повтӧг, вокъяс! Мунам ылӧ...
| |
| − | Парус гезъяс зэвтӧ тӧв:
| |
| − | Лэбзяс пыжным гыяс вылӧ
| |
| − | Бордъя пӧтка, пӧтка моз.
| |
| − | Юръяс весьтті швучкӧ кымӧр,
| |
| − | Тӧвныр ӧддзӧ, гызьӧ ва,
| |
| − | Ыджыд шыӧн локтӧ кунӧр...
| |
| − | Вынкӧд вензям — мый лоас ло!
| |
| − | Сюся, вокъяс! Гым-чард гымгас...
| |
| − | Пузяс ва, веж лыбзяс быг;
| |
| − | Вылӧ, гы вылӧ гы каяс,
| |
| − | Восьтлас пыдӧс — джуджыд гу.
| |
| − | Сэні водзын, саридз сайын,
| |
| − | Майбыр гажа оланін:
| |
| − | Оз и пемдыв енвевт вылын,
| |
| − | Шондіа, оз шызьыв — лӧнь...
| |
| − | Сэтшӧминас вермас воны
| |
| − | Сӧмын ён сьӧлӧма йӧз...
| |
| − | Чорзьӧй, вокъяс! Кутӧй ёна,
| |
| − | Мед оз оръясь парус гез!
| |
| − | Ар, 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ТУВСОВЪЯ
| |
| − |
| |
| − | Лӧсьыд, гажа зэв
| |
| − | Ӧні му вылын.
| |
| − | Долыд сьӧлӧмлы
| |
| − | Овны тулысын!..
| |
| − | Сідзи мунан да,
| |
| − | Сэсся сувтыштлан,
| |
| − | Гажа ывланас
| |
| − | Нимкодясьыштан.
| |
| − | Кыдзи бузгӧны
| |
| − | Тувсов шоръясыс,
| |
| − | Кыдзи сьылӧны
| |
| − | Лэблысь пӧткаяс, —
| |
| − | Пельнад кывзыштан.
| |
| − | Мунан-мунан да,
| |
| − | Бара сувтыштлан.
| |
| − | Кутшӧм видзьясыс
| |
| − | Нюдза вежӧдӧ,
| |
| − | Кыдзи вӧр пуыс
| |
| − | Синтӧ гажӧдӧ.
| |
| − | Эськӧ дугдывтӧг
| |
| − | Пыр сідз видзӧдан,
| |
| − | Чӧла ланьтӧмӧн
| |
| − | Помтӧг кывзысян.
| |
| − | Сідзи сулалан,
| |
| − | Пыді лолалан:
| |
| − | Кокньыд морӧслы,
| |
| − | Кыпыд сьӧлӧмлы!..
| |
| − | 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ГОЖСЯ ЛУНӦ
| |
| − |
| |
| − | Шонді ёна пӧжӧ...
| |
| − | Нюкыртчӧма кор.
| |
| − | Ытшкӧм турун косьмӧ,
| |
| − | Дзикӧдз ямӧ шор...
| |
| − | Гож сайясӧ челядь
| |
| − | Сайласьӧны пыр,
| |
| − | Черияс моз гӧптын
| |
| − | Сялькӧдчӧны дыр...
| |
| − | Вӧр пу сайсянь кымӧр
| |
| − | Кыптӧ быттьӧ тшын.
| |
| − | Югнитчыліс чардби...
| |
| − | Кылӧ ылын гым.
| |
| − | 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ГОЖӦМ ПОМ
| |
| − |
| |
| − | Кисьмӧма, гӧрдӧдӧ
| |
| − | вӧр дорын пелысь...
| |
| − | Воӧма быдсяматор.
| |
| − | Ыркыдӧн лолыштлӧ
| |
| − | корсюрӧ тӧлыс, —
| |
| − | ывлаысь кылӧ
| |
| − | ассяма кӧр...
| |
| − | Чукӧрмӧ бур йӧзлӧн
| |
| − | ывла выв уджъяс:
| |
| − | эштӧма турун,
| |
| − | воӧма нянь.
| |
| − | Видзӧдлан видз вылӧ —
| |
| − | зорӧдыс кымын!
| |
| − | Мӧдарӧ, ыб вылӧ —
| |
| − | чумали сярвидзӧ тыр...
| |
| − | Долыдмӧ сьӧлӧмыс
| |
| − | уджалысь мортлӧн,
| |
| − | личалӧ морӧссьыс шог;
| |
| − | кокниджыкпырысь
| |
| − | тэрмасьӧ эштӧдны
| |
| − | ӧтитор, мӧдтор...
| |
| − | Корсюрӧ зэрыштлӧ.
| |
| − | Мыччысьлӧ гажаа шонді,
| |
| − | зарниа югӧрнас ворслӧ...
| |
| − | Мунан кӧ вӧр дорті,
| |
| − | тшак дукӧн ӧвтыштас нырад.
| |
| − | Быд пу кост
| |
| − | чераньлӧн ӧшалӧ вез,
| |
| − | бӧрсяньыд вӧтлысьӧ,
| |
| − | быттьӧкӧ гез...
| |
| − | Вижӧдӧ, кельдӧдӧ кыдз пу,
| |
| − | ньӧжйӧник гылалӧ —
| |
| − | шпалгысьӧ кор.
| |
| − | Чим гӧрдӧн пӧртмасьӧ,
| |
| − | тіралӧ пипу,
| |
| − | быд лолыштӧм тӧвруысь
| |
| − | шпаргысьӧ-вӧрӧ...
| |
| − | Кокньыд да пельк
| |
| − | сэк кадӧ овлӧ
| |
| − | ветлыны вӧрӧд.
| |
| − | Зумыда восьлалан
| |
| − | векньыдик лэч туйӧд,
| |
| − | лӧсьыда тушатӧ
| |
| − | ыркйӧдлӧ тӧлӧн.
| |
| − | 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ЫВЛА ВЫВ
| |
| − | (Ошкӧм-сьылӧм)
| |
| − |
| |
| − | Ен югыд ывлаӧй!
| |
| − | Морт вӧчтӧг артмӧмторйӧй!
| |
| − | Пыдӧстӧм помтӧмӧй, дортӧмӧй,
| |
| − | Некытчӧ, нинӧмӧ тӧртӧмӧй,
| |
| − | Некутшӧм нимӧн шусьытӧмӧй!
| |
| − | Ог куж ме тэ йылысь висьтавныс,
| |
| − | Ог лысьт ме тэ йылысь шыавныс.
| |
| − | Помтӧмӧй, дортӧмӧй, ывлаӧй!
| |
| − | Мый нӧ ме кӧсъя сідз кернысӧ?!
| |
| − | Кыдз нӧ ме кужа ыдждӧдлыныс?
| |
| − | Кыдз нӧ ме лысьта артыштныыс?
| |
| − | Мыйторкӧд верма орччаавныс?
| |
| − | Кыдз нӧ ме лысьта тэнӧсӧ вӧрзьӧдны кывъяснас?
| |
| − | — Ок тэ, морт кывйӧй-сёрниӧй!
| |
| − | Ок тэ, коньӧрӧй мортӧй!
| |
| − | Кывйӧн ӧмӧй нӧ кӧсъян тэ
| |
| − | Висьтавны ен югыд ывлаыс йылысь?!
| |
| − | Шы тӧлӧн ӧмӧй нӧ кӧсъян тэ сьывнысӧ сы йылысь?
| |
| − | Сійӧ мичлун йылысь, сійӧ помтӧм олӧм йылысь,
| |
| − | Сійӧ ыджда — мера йылысь?
| |
| − | Кутшӧм кывъясӧн шыасян тэ йылысь?
| |
| − | Кутшӧм рӧма серӧн мичӧдан-пасъян тэ йылысь?
| |
| − | Кутшӧм шы тӧлӧн горӧдан сьывнысӧ
| |
| − | Тэ йылысь, ен югыд ывлаӧй?
| |
| − | Ог, ог лысьт ме, ичӧтиктор тэнад,
| |
| − | Мувывса лов кутысь, шыасьны.
| |
| − | Сӧмын нӧ шемӧсӧн коля тэ водзын сулалан
| |
| − | Ме, тэнӧ аддзысь и кылысь, кывтӧм пемӧс моз.
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − | Ӧтитор чорыда
| |
| − | Дум вылӧ уси.
| |
| − | Ӧтитор пыдӧ мен
| |
| − | Сьӧлӧмӧ пуксис.
| |
| − | Мед эськӧ пыр меным
| |
| − | Мойдны да сьывны,
| |
| − | Важ йылысь висьтавны
| |
| − | Ас чужан мулысь.
| |
| − | Пӧльяслысь олӧмсӧ,
| |
| − | Вылӧмсӧ налысь
| |
| − | Сьылӧмӧ пӧртны да
| |
| − | Лӧсьӧдны мойдӧ.
| |
| − | Висьтавны гижӧдӧн,
| |
| − | Коми йӧз кывйӧн
| |
| − | Нэм кежлӧ пасйыны,
| |
| − | Гижӧдӧ сюйны.
| |
| − | 1922
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ПОЭЗИЯ АРТМӦМ
| |
| − |
| |
| − | «Ог тӧд, коді менӧ чужтліс,
| |
| − | Коді быдтіс, вердіс-удіс,
| |
| − | Сьывны-мойдны йӧзӧ лэдзліс...
| |
| − | Гашкӧ, лӧзов чӧд тусь пиын
| |
| − | Быдми меӧй вӧр туй дорын,
| |
| − | Да ӧктіс кудъяс ветлысь-мунысь.
| |
| − | Гашкӧ, вӧр ты пыдӧс ваыс
| |
| − | Вӧлі меным потан пыдди,
| |
| − | Чӧж-пӧткаыс ӧввӧ сьывліс.
| |
| − | Гашкӧ, волі лӧня вӧрыс...
| |
| − | Меным висьтъяс йӧлӧгаӧ
| |
| − | Тӧлысь югӧр чукӧрталіс».
| |
| − | 1923
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − |
| |
| − | Кодлы ме висьтала шогӧс?
| |
| − | Код водзын сьылышта-бӧрда?
| |
| − | Кодлы нӧ норася-горза?
| |
| − | Кодӧс нӧ сы вылӧ бӧръя?
| |
| − | Коді нӧ? Абу тай некод.
| |
| − | Тэ водзын сӧмын ме, муза,
| |
| − | Висьтала ас кежся думъяс.
| |
| − | Тэ сӧмын ӧтнад мем «гуза»!
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | КАНТЕЛЕ ЛОӦМ ЙЫЛЫСЬ
| |
| − |
| |
| − | Прӧста лӧжӧс шуӧ йӧзыс
| |
| − | Менам чужӧм-лоӧм йылысь,
| |
| − | Мый пӧ пӧрысь кужысь-тӧдысь
| |
| − | Ыджыд вежӧр Вейнемейнен
| |
| − | Босьтіс юрган кантелелы
| |
| − | Сирлысь черлы сюрӧс пыдди,
| |
| − | Везъяс пыдди вӧвлысь сісӧ.
| |
| − | Абутӧмла сідзи вӧчис.
| |
| − | Шогӧн йитліс сылысь торъяс,
| |
| − | Курыд синва тусьяс кисьтіс —
| |
| − | Нора кылан везйӧ гартліс...
| |
| − | Сы вӧсна нӧ кантелеыд
| |
| − | Шоча гажаторсӧ ворсӧ.
| |
| − | Нора, жугыль сьылан шыӧн
| |
| − | Сы пыр лэччӧ мортлӧн шогыс.
| |
| − | 1923
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ТУВСОВ ВОЙЫН
| |
| − |
| |
| − | Тувсов войясын ставыс кыпавлӧ,
| |
| − | Гажа войясын ортсӧ вӧзйысьлӧ
| |
| − | мортлӧн сьӧлӧмыс.
| |
| − | Тувсов войясын ёна овлывла,
| |
| − | Югыд войяссӧ этша узьлывла,
| |
| − | дзоньнам ловзьывла...
| |
| − | Тувсов войясын ставыс кыпалӧ,
| |
| − | Югыд сӧдз войнас пырыс тыдалӧ.
| |
| − | Тувсов войясӧй,
| |
| − | Мыйла бара ті сэтшӧм дженьыдӧсь?!
| |
| − | Кыдзи видзӧдлан тшӧтшыд вӧр вылас,
| |
| − | Кыа югӧрӧн ӧзъян кымӧрас —
| |
| − | Кыптас морӧсыд, вӧрзяс сьӧлӧмыд...
| |
| − | 1923
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ЛОКТЫШТІС
| |
| − |
| |
| − | Локтыштіс кытыськӧ кымӧртор,
| |
| − | Локтыштіс — вӧр весьтын ӧшйис...
| |
| − | Кӧсйыштіс зэрыштны, колантор,
| |
| − | Шы ни тӧв зэрыштіс, кобис.
| |
| − | Пӧльыштіс тӧврутор зэр сорыс,
| |
| − | Ӧвтыштіс, усьыштіс, лӧнис.
| |
| − | Мыссьыштіс-пожйыштчис вӧр-пуыс,
| |
| − | Сӧстӧмӧсь лоины лысъяс.
| |
| − | Пуксьыштіс, ӧшалӧ лысватор,
| |
| − | Войталӧ ньӧжйӧник пуысь.
| |
| − | Кокньыда лолыштіс пожӧм вӧр,
| |
| − | Ышловзис, нюмсидзис, садьмис.
| |
| − | Волыштіс кытыськӧ ме дінӧ муза,
| |
| − | Волыштіс — ӧвтыштіс, муніс;
| |
| − | Кольыштіс сьӧлӧмӧ, ог куж кыдз шуныс,
| |
| − | Сэтшӧмӧс, меным мый муса.
| |
| − | 1923
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ВЕЖ, ГАЖА ЛУН
| |
| − | (Челядь гимн)
| |
| − |
| |
| − | «Веж, гажа лун, том тувсов лун!» —
| |
| − | Ми гора сьылам сідз:
| |
| − | «Ми — быдмысь йӧз, ми — подув вӧр,
| |
| − | Ми — водзӧ мунысь йӧз!
| |
| − | Ми, гажа войтыр, посни йӧз,
| |
| − | Бур пуктам асьным сад.
| |
| − | И быдмас мед, мед лоӧ ён,
| |
| − | Мед шедӧ сылы ӧд!
| |
| − | Тэ, муса вӧр, веж лыска вӧр,
| |
| − | Пыр ёнмы, быдмы, ов!
| |
| − | И кутам ми тшӧтш быдмыны,
| |
| − | Тшӧтш овны тэкӧд нэм.
| |
| − | И сетам ми, мый вермас юр,
| |
| − | Ас чужан мулы бур.
| |
| − | Пыр сӧмын вӧчны колан удж,
| |
| − | Пыр дорны сылысь шуд!..
| |
| − | Кор пӧрысьмам, сэк волам ми
| |
| − | Тэ улӧ шойччигмоз...
| |
| − | И казьтыштам том олӧм кад,
| |
| − | Веж, гажа тувсов сад!»
| |
| − | 1923
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ЙӦЗ МУЫН
| |
| − |
| |
| − | Восьті ӧшиньӧс. Гажтӧмла лои зэв шог...
| |
| − | Ӧшинь дорас ме гырддза выв лэччи...
| |
| − | Меным паныдӧн ӧвтыштіс тувсовъя вой,
| |
| − | Чӧскыд дзоридз кӧр чужӧмӧ вачкис...
| |
| − | Кӧнкӧ гажа зэв сьыліс сэк дзоляник кай —
| |
| − | Колип сьӧлӧмсьыс дугдывтӧг дзользис...
| |
| − | Норми сьӧлӧмӧн, пытшкӧсӧй вӧрзис,
| |
| − | Кутны эг вермы — синваӧн бӧрддзи...
| |
| − | * * *
| |
| − | Сідзи сьылӧмнас гажтӧмтчысь кайыс
| |
| − | Менам горт йылысь думъяс сэк вайис.
| |
| − | Сійӧ уськӧдіс син водзӧ мем:
| |
| − | Лӧнь-лӧнь тувсов вой, льӧм дзоридз кӧр...
| |
| − | Тадз жӧ кӧнкӧ войвылын ылын
| |
| − | Войбыд колипкай льӧм кустын сьылӧ...
| |
| − | 1923
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ШОНДІ ПЕТІГӦН, ОЛӦМ КУСІГӦН
| |
| − | (Шонъянӧй Иона вокӧлы)
| |
| − |
| |
| − | Ва дорын садьмӧма, кылӧ,
| |
| − | Ёдіюр кольпалӧ-сьылӧ...
| |
| − | Вижӧдӧ, пӧртмасьӧ-гыӧ,
| |
| − | Кыа тай кыпӧдчӧ, кыа!..
| |
| − | Котӧртіс тэрыба тӧврутор,
| |
| − | Лун йылысь юӧртор сетысь,
| |
| − | Пожӧмын шувгыштіс, кыдз пу кор
| |
| − | Шарӧдіс, — муніс.
| |
| − | Вешйӧ нин рытывлань кымӧр,
| |
| − | Пышйӧ нин вой зэрысь кунӧр.
| |
| − | Шонділӧн югӧр нин му вылӧ усьӧ, —
| |
| − | Став йӧзыс узьӧ на, узьӧ...
| |
| − | Куим час. Чукӧстчис петук,
| |
| − | Сикт вылын кылыштіс ылын.
| |
| − | Шпаркнитіс гӧрд морӧс пинькай
| |
| − | Ӧшинь дор матыник пуын.
| |
| − | ............................
| |
| − |
| |
| − | Лунвылын тыдалӧ Эжва,
| |
| − | Югъялӧ лӧз вевъя эжъя...
| |
| − | Вермасьӧ шондікӧд кыа,
| |
| − | Енэжыс — зарниа-гыа.
| |
| − | ...............................
| |
| − |
| |
| − | Пальӧдышт юр садьӧс, асылӧй-чойӧй!..
| |
| − | Ну менсьым шогъясӧс, Эжваӧй-юӧй!
| |
| − | 1923
| |
| − | 24/VII
| |
| − | Пӧддельнӧй санаторий.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ДУБИНУШКА
| |
| − |
| |
| − | Уна кывлывлі ме сьыланкывъяслысь ног,
| |
| − | Мыйтӧм нюмыс и шогыс сэн кылӧ!..
| |
| − | Медся ёнасӧ нӧ мӧрччис сьӧлӧмӧ мем
| |
| − | Ӧти сьыланкыв уджалысь йӧзлӧн:
| |
| − | «Эк, дубинушка, ухнем!
| |
| − | Эк, зелёная, сама пойдет!
| |
| − | Подёрнем, подёрнем,
| |
| − | Да ухнем!»
| |
| − | Водзысь-водзӧ сідз дыр, вояс колины пыр,
| |
| − | Чужан му вылын унатор вежсис:
| |
| − | Плеть да зор — омӧльтор — ылӧ шыбитіс йӧз,
| |
| − | Важ кӧлуйтӧ кӧрт машина вежис.
| |
| − | Ок, машинаыд тай кокньыд!
| |
| − | Кӧрта кӧлуйыд тай лӧсьыд.
| |
| − | Ачыс мунӧ, ачыс мунӧ...
| |
| − | Кыдз лэдзан!..
| |
| − | Миян царь эз вӧв йӧй, сійӧ купечладор,
| |
| − | Лои купечыд сылы ён пыкӧд.
| |
| − | А роч мужиклы мый — ачыс машинатор,
| |
| − | Сійӧс йирӧмӧн йирӧ ас мортыс.
| |
| − | Ок, машинаыд тай вӧлӧм сьӧкыд!
| |
| − | Деньга кӧртыд бӧр дорис:
| |
| − | Пикӧ воштіс, пикӧ воштіс
| |
| − | Купечыд.
| |
| − | Энлы, виччысьлы тэ, миян вир юысь царь!
| |
| − | Ми ог кутӧй терпитны сідз водзӧ:
| |
| − | Ловзяс уджалысь йӧз, повзяс лёк кырныш став,
| |
| − | Вирӧн мынтыны кутас тэд водзӧс.
| |
| − | Ок, дубинасӧ кӧ кутны кутас,
| |
| − | Юр весьтад кӧ лэптас!
| |
| − | Да кыдз ӧддзас, кыдз ӧддзас,
| |
| − | Да — лэдзас!
| |
| − | 1923
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | АР
| |
| − |
| |
| − | Кӧдзыд нин... Му эжсӧ камгӧма,
| |
| − | Кӧрт кодь — дзик кын.
| |
| − | Улӧник кымӧръяс ӧшйӧма.
| |
| − | Рудіник пуксьӧма лун.
| |
| − | Йи зэрӧн лолалӧ Вой саридз,
| |
| − | Коллялӧ лунвылӧ гожӧм.
| |
| − | Ю кузя кылалӧ наридз, —
| |
| − | Пемдӧма, ваыс зэв гажтӧм.
| |
| − | Лэбзьӧны медбӧръя пӧткаяс,
| |
| − | Горзӧмныс налӧн зэв нор.
| |
| − | Юсьяслӧн вылісянь клуксӧмныс
| |
| − | Кылыштӧ ылісянь тшук.
| |
| − | На бӧрвыв енэжсянь ньӧжйӧник
| |
| − | Чӧлалӧ медводдза лым.
| |
| − | 1924
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − |
| |
| − | Кисьтӧ кельыд югӧр
| |
| − | Эзысь тӧлысь джын.
| |
| − | Керка сайӧ вуджӧр
| |
| − | Усьӧ, быттьӧ тшын.
| |
| − | Тӧлысь улын вӧрзьӧ
| |
| − | Лӧзовъеджыд лым.
| |
| − | Быд сикаснас ворсӧ
| |
| − | Югыд зарни кинь.
| |
| − | 1924
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − |
| |
| − | Вылісянь
| |
| − | лым вылӧ
| |
| − | дзоргисны
| |
| − | кодзувъяс —
| |
| − | дзирыдӧсь,
| |
| − | кӧдзыдӧсь
| |
| − | зэв...
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | УР КЫЙИГӦН
| |
| − |
| |
| − | Войся пемыд вешйӧ водзӧ,
| |
| − | Лӧзӧдӧ сьӧд вӧр;
| |
| − | Вӧр-пу тӧдчӧ, — лыйны позьӧ.
| |
| − | Кыа югӧр гӧрд.
| |
| − | Керка дорсянь лэч туй кузя
| |
| − | Мӧдам гажа понкӧд.
| |
| − | Кокъяс улын ратшкӧ резюв,
| |
| − | Вольдъя вывті кыпыд.
| |
| − | Регыд син вылысь и воши
| |
| − | Пуяс пӧвстӧ понйӧй, —
| |
| − | Иса туйыд сылы сюри
| |
| − | (Виччысь ӧні, урӧй!)
| |
| − | Здук-мӧд коли. Кутіс кывны
| |
| − | Вӧр пасьтаыс увтӧм,
| |
| − | Ӧдйӧ чепӧсйи ме мунны
| |
| − | Веськыд туйӧд, вомӧн.
| |
| − | Вои. Чатӧртчӧма коз пу вылӧ;
| |
| − | Зэв сьӧлӧмсьыс увтӧ.
| |
| − | Урыс некӧн оз и тыдав.
| |
| − | «Он-ӧ увт тэ ройӧ?»
| |
| − | «Часлы», — шуа понлы, —
| |
| − | «Эм абу тан, тӧдам».
| |
| − | Сэсся чер тышкӧн ме клёнги
| |
| − | Судзмӧнвыйӧ пуад.
| |
| − | Тыштӧм шыыд урлы ёнтіс,
| |
| − | Пучер * бердысь петіс,
| |
| − | Шур-шар кайис туган йылас,
| |
| − | Ӧдва судзӧ синмыд.
| |
| − | Ворсӧ-эльтчӧ, бӧжнас легӧ, —
| |
| − | Увтчӧмлы оз эскы.
| |
| − | «Войтӧл» сэні: «ув!» да «ув!..»
| |
| − | Ме тай урӧс лыйи — «шку-ув!..»
| |
| − | Пон шы лӧнис. Урыд эз ло...
| |
| − | Лысъяс пӧвстті лэччис.
| |
| − | (Пожӧм-козйӧ оз нин кайлы,
| |
| − | Пуысь пуӧ чеччы).
| |
| − | Сэсся лаз нопйӧ ме урӧс
| |
| − | Тубыртӧмӧн сюйи.
| |
| − | Асьным понкӧд водзӧ мӧдім
| |
| − | Мӧдлысь корсьны туйсӧ.
| |
| − | Сідзи лунтыр понкӧд ветлам,
| |
| − | Чӧс туй гӧгӧр кыйсям.
| |
| − | Коркӧ рытладорыс локтам
| |
| − | Вӧлисьт керка дорлань.
| |
| − | Рытын, шоныд гор би дорын,
| |
| − | Урлысь кучик кулян.
| |
| − | Кыкӧн понкӧд, муса другкӧд,
| |
| − | Сёрнитан да ноксян.
| |
| − | 1924
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ТӦВЛАНЬӦ
| |
| − |
| |
| − | Расъяс дзик нин пасьтӧм коли,
| |
| − | киссис кыдзлӧн кор...
| |
| − | Регыд, регыд мӧдас усьны
| |
| − | еджыд килля кор.
| |
| − | Вевттяс гӧгӧр шобді пызьӧн
| |
| − | видзьяс, муяс, вӧр.
| |
| − | Дорас юяс клянча поскӧн,
| |
| − | камгас-кынтас шор.
| |
| − | Лысӧм рака борд кодь лои
| |
| − | увтас вылын оль,
| |
| − | Лы-сьӧм сюрӧс сӧмын коли.
| |
| − | Ланьтіс Борган ёль...
| |
| − | Ылі вӧртас вежӧс кизьӧр,
| |
| − | быттьӧ чышъян сыр.
| |
| − | Сынӧд тӧлыс лои чизыр —
| |
| − | чаткыркерӧ ныр.
| |
| − | Гӧгыль вежсис кыдз пу доддьӧн,
| |
| − | телега оз тюр.
| |
| − | Челядь петіс лямпа-даддьӧн,
| |
| − | гӧгыль оз нин дзурт.
| |
| − | Мустӧм лои кучик кӧмкот,
| |
| − | посводз улӧ — брызь!
| |
| − | Кӧмав, пиӧ, ӧні кокад
| |
| − | тюни вылӧ лызь!
| |
| − | 1925
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | РЫТ-АСЫВ КЫЛӦМ
| |
| − |
| |
| − | Долыд асылын
| |
| − | водзджык садьмыны...
| |
| − | Лӧсьыд лун сьӧмӧс
| |
| − | зільны уджавны...
| |
| − | Чӧскыд рытъясын
| |
| − | лӧня шойччыны.
| |
| − | Садя вежӧрыд
| |
| − | олӧ асылын.
| |
| − | Сӧдза мӧвпалӧ
| |
| − | юрыд лунъюгыд.
| |
| − | Ворсӧ нораа
| |
| − | сьӧлӧм рытъясын.
| |
| − | (Асыв уджалӧ мортлӧн вежӧрджык.
| |
| − | Рытын кывзалӧ сылӧн сьӧлӧмджык).
| |
| − | 1925
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ШОНДІБАНӦЙ ИНӦЙ
| |
| − |
| |
| − | Шондібанӧй, оланінӧй,
| |
| − | Муса Украинаӧй!
| |
| − | Кыдз нин бара ӧні, тэӧй,
| |
| − | Метӧм дырйи олан?
| |
| − | Меным пыр на, коркӧ бӧрын,
| |
| − | Син водзӧ тэ волан,
| |
| − | Аслад лӧня-небыд гажнад
| |
| − | Пель водзын тэ кылан.
| |
| − | Колипкайкӧд вишня садйын
| |
| − | Муслун кӧнкӧ сьылан;
| |
| − | Маа кӧра сынӧд тӧлӧн
| |
| − | Пӧлялан да пушкан...
| |
| − | Кӧні тэӧй, Оксанаӧй,
| |
| − | Муса мелі нылӧй?
| |
| − | Сіма чужӧм, сьӧд синтаскӧй,
| |
| − | Орӧсіник синмӧй?.. *
| |
| − | Шондібанӧй, оланінӧй,
| |
| − | Муса Украинаӧй!
| |
| − | Коркӧ бара лолӧ оз нин
| |
| − | Аддзывны мем тэнӧ?
| |
| − | 1925
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | эн кӧсйы лоны
| |
| − |
| |
| − | Эн кӧсйы, вокӧй,
| |
| − | тэ поэтӧн
| |
| − | некор лоны.
| |
| − | Он кӧ кӧсйы
| |
| − | позтӧм кӧкӧн
| |
| − | нэмтӧ овны...
| |
| − | Кодлы сиис
| |
| − | сыӧн лоны,
| |
| − | сійӧ — коньӧр морт:
| |
| − | Оз тӧд аслыс
| |
| − | инсӧ шоныд —
| |
| − | ӧтка, ӧтка орт...
| |
| − | Лунсӧ сійӧ
| |
| − | олӧ вӧтӧн,
| |
| − | войсӧ — пукӧ дыр;
| |
| − | Ставыс муса,
| |
| − | ачыс — ӧткӧн,
| |
| − | ӧткӧн олӧ пыр...
| |
| − | ________
| |
| − |
| |
| − | Сьӧлӧм сылӧн
| |
| − | сотчӧ-потлӧ,
| |
| − | колӧмыс — дзик тшыг.
| |
| − | Сӧмын сійӧ
| |
| − | аснас пӧтлӧ,
| |
| − | кодыр олӧ «дыр»...
| |
| − | Ёна лоӧ
| |
| − | сьӧлӧм дойдны,
| |
| − | бурмысь некор оз;
| |
| − | Ытва ваӧн
| |
| − | Сійӧ ойдлӧ,
| |
| − | косьмӧ — шорӧн моз.
| |
| − | Лоӧ сылы
| |
| − | уна кывны,
| |
| − | сетны — этша зэв;
| |
| − | Оз и сяммыв
| |
| − | серсӧ кыны, —
| |
| − | панасыс зэв кузь!..
| |
| − | Панас ыджыд,
| |
| − | кыан — этша,
| |
| − | оз судз сэтчӧ сер:
| |
| − | Кӧсъян шуны
| |
| − | «чорыд, зумыд»,
| |
| − | тэнад лоӧ нэр.
| |
| − | Сідзи олӧ, —
| |
| − | асьсӧ косьтӧ,
| |
| − | некор кӧть оз узь:
| |
| − | Шӧртсӧ каттьӧ,
| |
| − | каттьӧ, каттьӧ...
| |
| − | Панас — ойя кузь!
| |
| − | 1925
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | МАЙБЫР МАЙ
| |
| − |
| |
| − | Войвыв пышйис
| |
| − | турӧб тӧлӧн
| |
| − | пӧрысь Февраль-пӧч;
| |
| − | бырзис-лёксис,
| |
| − | нымӧн лымнас
| |
| − | лёкысла эз пӧд.
| |
| − | Сы бӧр вӧтчис
| |
| − | ропкигтырйи
| |
| − | Ӧгра Марпа — Март,
| |
| − | бӧрсьыс туйсӧ
| |
| − | ассьыс каттис,
| |
| − | мед оз вӧтчы морт.
| |
| − | Ляшкис-муніс
| |
| − | сьӧкыд нопйӧн
| |
| − | жугыль Апрель-дядь,
| |
| − | нуис сьӧрсьыс
| |
| − | пельпом вылас
| |
| − | тӧвся лямпа, дадь...
| |
| − | Тӧлыд коли.
| |
| − | Олӧм вежсьӧ:
| |
| − | кывсьӧ Майбыр Май...
| |
| − | Локтіс збоя
| |
| − | ытва вывті
| |
| − | Комсомолзон Май;
| |
| − | вайис сьӧрсьыс
| |
| − | йӧзлы тулыс —
| |
| − | гож да югыд вой.
| |
| − | Бӧрсьыс локтӧ
| |
| − | турун нӧбйӧн
| |
| − | Июнь — выль ань шань.
| |
| − | Тайӧ тэнад
| |
| − | лоӧ пӧлыд —
| |
| − | Комсомолныв Юнь.
| |
| − | Сыкӧд кыкнад
| |
| − | мусӧ шонтад —
| |
| − | воас вотӧс, нянь.
| |
| − | Быдтор лоас,
| |
| − | сӧмын дасьты
| |
| − | ӧтув тасьті-пань.
| |
| − | 1926
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | «ПАТЕРЩИКЪЯС»
| |
| − |
| |
| − | Ягын, менам
| |
| − | керка дорын
| |
| − | патерщикъяс эмӧсь:
| |
| − | сьӧд кыр — дӧвеч,
| |
| − | пеган катша,
| |
| − | сэсся пышкай гозъя...
| |
| − | Кыр — пыр дорччӧ,
| |
| − | нырнас колскӧ —
| |
| − | пучӧйясӧс корсьӧ.
| |
| − | Катша китшкӧ,
| |
| − | удж оз тӧдлы,
| |
| − | вечмасьӧ да вӧйпсьӧ.
| |
| − | Пышкай гозъя,
| |
| − | быттьӧ кизьяс
| |
| − | лэбалӧны — гизь-гизь...
| |
| − | Эм на ещӧ
| |
| − | ӧти олысь,
| |
| − | сӧмын сійӧ
| |
| − | ёна полысь,
| |
| − | весиг некор
| |
| − | он и аддзыв
| |
| − | асьсӧ синмӧн — вӧй.
| |
| − | Сӧмын асыв,
| |
| − | выль лым вылын,
| |
| − | сылӧн кок туй
| |
| − | керка гӧгӧр —
| |
| − | табъя сера вӧнь...
| |
| − | Олан дырйыс
| |
| − | муса гӧстьлӧн,
| |
| − | тыдалӧ тай, вой.
| |
| − | 1926
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ВОЙВЫВ СТРАДНА
| |
| − |
| |
| − | Саридз дор. Гожӧм.
| |
| − | Лун сьӧмӧс шонді
| |
| − | Лӧдсалӧ пачысь моз,
| |
| − | Коялӧ-ӧвтӧ...
| |
| − | Донӧдӧ лыасӧ,
| |
| − | Пӧсьӧдӧ васӧ;
| |
| − | Чишкалӧ-сотӧ
| |
| − | Степ вылысь турунсӧ...
| |
| − | Шондіӧй! Нинӧм нин тэд
| |
| − | Кернысӧ тан.
| |
| − | Весьшӧрӧ ассьыд тэ вынтӧ
| |
| − | Му вылас, ва вылас лэдзан.
| |
| − | Турунъяс, няньяс
| |
| − | важӧн тан эштӧма.
| |
| − | Вотӧсъяс кисьмӧма,
| |
| − | быдтор нин воӧма...
| |
| − | Шондіӧй! Ветлы тэ вай
| |
| − | войвылӧ. Енэжас
| |
| − | вылӧджык кай!
| |
| − | Сэтӧні колан тэ зэв.
| |
| − | Моресянь ымралӧ-вайӧ
| |
| − | тӧвруӧн улиса
| |
| − | турунлысь кӧр, —
| |
| − | кыдзи тай нюдз вӧвдӧм
| |
| − | асывводз видз вылын пӧжсьӧ...
| |
| − | Турун кӧр казьтыштіс мем
| |
| − | Мӧд гожӧм — войвылысь, ылысь.
| |
| − | Сюрс верстъяс сайӧдз
| |
| − | нӧбӧдіс думӧс...
| |
| − | Аддза ме, син водзӧ сувтӧ:
| |
| − | кӧнікӧ зэв ылын тасянь
| |
| − | войвылын, Комиын,
| |
| − | Мунӧ сэн «страдна».
| |
| − | Тӧда, кыдз мырсьӧ сэн,
| |
| − | весиг кызь часа
| |
| − | уджалан луныс
| |
| − | оз судзсьы йӧзыслы ӧні.
| |
| − | Водз асыв — сёр рытӧдз
| |
| − | ытшкӧны,
| |
| − | куртӧны,
| |
| − | чӧвтӧны...
| |
| − | Тӧв кежлӧ вӧчӧны,
| |
| − | заптӧны турун.
| |
| − | Кыдзикӧн асылын
| |
| − | люзьгӧны-мунӧны
| |
| − | подӧн и,
| |
| − | вӧлӧн и,
| |
| − | пыжӧн, —
| |
| − | котӧрӧн тэрмасигтыр...
| |
| − | Ывлаыс нюмъялӧ,
| |
| − | Ывлаыс сьылӧ.
| |
| − | Сулалӧ вӧр-пуыс,
| |
| − | Шы ни тӧв кывзӧ.
| |
| − | Сьылӧны лэбачьяс
| |
| − | Быдсяма пӧлӧсыс.
| |
| − | Чирзӧны чиркъяс сэн —
| |
| − | Сьылӧны шуднысла...
| |
| − | Оз аддзы, оз кыв
| |
| − | Страдуйтысь тіянӧс!
| |
| − | Оз эшты тэкӧд тай,
| |
| − | Майбырӧй гожӧмӧй,
| |
| − | Гажлунтӧ юкныс.
| |
| − | 1926
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − | Кодӧскӧ аддза кӧ ылысь, —
| |
| − | Томиник аньӧс — шань нылӧс,
| |
| − | Кыла кӧ нылуклысь сьылӧм,
| |
| − | Вӧрзьыштӧ менам сэк сьӧлӧм...
| |
| − | Ола ме сӧмын сы мусӧн,
| |
| − | Код сійӧ — ог висьтав мӧдлы,
| |
| − | Сьӧлӧмын видза пыр гусьӧн,
| |
| − | Мед весиг некод оз тӧдлы...
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | 19-ӧд ВО
| |
| − | («Ыджыд висьт» гижӧдлы бурсиӧм)
| |
| − |
| |
| − | Бара тэ сувтін мем син водзӧ,
| |
| − | Сюрс ӧкмыссё дас ӧкмыс воӧй! —
| |
| − | Кенясьӧм дойясыс сьӧлӧмлӧн,
| |
| − | Джуджыд да вируля дойясыс
| |
| − | Морӧсысь воссисны бӧр...
| |
| − | Локтӧны син водзӧ вуджӧръяс
| |
| − | Ӧтвылысь вермасьысь-тышлайтчысь
| |
| − | Вундывтӧм ёртъяслӧн ортъяс...
| |
| − | Уна нин на пӧвстысь эз лоны:
| |
| − | Усины, куліны, бырины,
| |
| − | Аддзывтӧг мездлуна олӧмсӧ,
| |
| − | Мый вӧсна пуктісны ловнысӧ...
| |
| − | Сӧмын нӧ ортъясыс налӧн
| |
| − | Миян пӧвст лэбалӧ ловъя;
| |
| − | Лэбалӧ — ызйӧдӧ, водзӧ пыр
| |
| − | кӧсйӧдӧ,
| |
| − | Нӧшта на ыджыдджык удж вылӧ
| |
| − | кесйӧдӧ...
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ПОЕЗД
| |
| − |
| |
| − | Шпалъяс синсьӧ, шпалъяс дзуртӧ,
| |
| − | Рельсъяс водзысь-водзӧ югдӧ.
| |
| − | Поезд мунӧ, мунӧ, мунӧ...
| |
| − | Тшынӧн пуркйӧ, горзӧ-увгӧ;
| |
| − | Тӧвсӧ гартӧ, тӧвсӧ дзугӧ,
| |
| − | Пеляд сьылӧ, сьылӧ, сьылӧ;
| |
| − | Эй, ті! Код сэн, ылын-матын?
| |
| − | Код эм? Кылад, мувыв пиян!
| |
| − | Кӧртсӧ дорӧй, сьӧлӧм ёнтӧй,
| |
| − | Гажа туйсӧ, паськыд туйсӧ...
| |
| − | Водзӧ видзӧд, эн тэ личӧд.
| |
| − | Олӧм вылӧ гажа видзӧд.
| |
| − | Вӧрті, ыбті, видзьяс вывті
| |
| − | Мунам водзӧ, ӧдйӧ вывті
| |
| − | Туйлӧн помыс матын, матын...
| |
| − | Кольӧ бӧрӧ лунъяс, войяс,
| |
| − | Матын станциялӧн бияс.
| |
| − | Эй, ті! Кылад? Вӧчӧй асьныд
| |
| − | Олан ногсӧ ӧтув ставныд,
| |
| − | Вылӧ лэбзьӧй, сьӧлӧм ӧзтӧй,
| |
| − | Мӧда-мӧдлысь вежӧр восьтӧй.
| |
| − | Энӧ улӧ ӧшӧй юр, —
| |
| − | Олан дырйыс ӧні бур!..
| |
| − | Ставным туйын — кӧрт вӧв вылын.
| |
| − | Кӧрт вӧв вылын, гӧрд звӧн шыӧ
| |
| − | Гӧнеч мунам — бусъям тшынӧн.
| |
| − | Ставным — шпалъяс, винтъяс, рельсъяс...
| |
| − | Ставнас лоам сійӧ ми.
| |
| − | Ставным, ставным ӧтув ми!
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ВАЖ ОЛӦМ КОЛЛЬӦДӦМ
| |
| − | (Шондібанӧй моз)
| |
| − |
| |
| − | Коми сьылан ногъясӧй дай
| |
| − | Сиршог песан кывъясӧй...
| |
| − | Сиршог песан кывъясӧй дай
| |
| − | Нюркйӧдлана горзӧмӧй...
| |
| − | Кылан тэнӧ жугыльӧс дай
| |
| − | Сьӧлӧм вужйыд гӧрддзасяс.
| |
| − | Сьӧлӧм вужйыд гӧрддзасяс дай
| |
| − | Синваыд тай доршасяс.
| |
| − | Висер-Лӧкчим вожъясӧй дай
| |
| − | Жугыль коми гажъясӧй.
| |
| − | Пелысь шома олӧмӧй дай
| |
| − | Курбыш курыд вылӧмӧй...
| |
| − | Паськыдӧсь тай юясыс дай
| |
| − | Помтӧмӧсь тай вӧръясыс.
| |
| − | Помтӧмӧсь тай вӧръясыс дай
| |
| − | Векньыд вӧлі ордымыс...
| |
| − | Пемыд жугыль олӧмӧй дай
| |
| − | Кузь мыр олӧм бертӧмӧй...
| |
| − | Сюмӧд вылӧ гижӧмӧй дай
| |
| − | Ыжпасӧн пасйысьӧмӧй...
| |
| − | Важ сир курыд олӧмӧй дай
| |
| − | Кытчӧ нӧ пӧ кольӧма...
| |
| − | Ылӧ пӧ тай кольӧма дай
| |
| − | Ытва ваӧн нуӧма...
| |
| − | Ытва ваӧн нуӧма дай
| |
| − | Саридз ваӧн ойдӧма.
| |
| − | Медым жӧ и кольӧма дай
| |
| − | Му пырыс мед мунӧма!
| |
| − | 1928
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | МАЙ ТӦЛЫСЬ ВОДДЗА ЛУН
| |
| − |
| |
| − | Мый талун йӧзыс шызьӧма
| |
| − | Быд карын, грездын, сиктъясын?
| |
| − | Мый му пасьтала ӧтпырйӧн
| |
| − | Гаж, сьылӧм, горзӧм кыптӧма?
| |
| − | Мый быдла-н йӧзыс новлӧдлӧ
| |
| − | Гӧрд ӧти рӧма флаг?
| |
| − | Код вермис йӧзсӧ ӧтлаӧ
| |
| − | Став му пасьтасьыс ывлаӧ
| |
| − | Тшӧтш петкӧднысӧ, — код?
| |
| − | Код шуис сэсся йӧзыслы,
| |
| − | Мед ӧти пӧлӧс дӧрапас
| |
| − | Тӧв пожъяліс лунтыр?
| |
| − | Быд карын, грездын, сиктъясын,
| |
| − | Быд муын, уна кыв вылын
| |
| − | Сюрс ногӧн ызгӧ йӧз:
| |
| − | Кӧн гажӧдчӧны, сьылӧны,
| |
| − | Кӧн сьӧлӧмысь зэв висьталӧ
| |
| − | Сюрс йӧзлы ӧти морт.
| |
| − | Быд сьыланын, быд сёрниын,
| |
| − | Быд горзӧмын, быд гижӧдын —
| |
| − | Быдлаын ӧтитор:
| |
| − | «Став уджалысьяс, ӧтувтчӧй,
| |
| − | Тшыг коньӧр йӧзӧй, кыпӧдчӧй!»
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | «ЫТВА»
| |
| − | (Экспромтӧн)
| |
| − |
| |
| − | «Ытва» —
| |
| − | абу прӧстӧ ва.
| |
| − | «Ытва» —
| |
| − | биа ва!
| |
| − | «Ытва» — битва!
| |
| − | Олӧм — ытва,
| |
| − | Олӧм — битва,
| |
| − | битва — чорыд кось!
| |
| − | Олӧм — визув косьт!
| |
| − | А газет... — бритва:
| |
| − | вундӧ, —
| |
| − | кодлысь «чирӧй»,
| |
| − | кодлысь «мыль».
| |
| − | (Пузис вирӧй...
| |
| − | тайӧ — збыль.)
| |
| − | Сідзжӧ —
| |
| − | вуштӧ «няйт»,
| |
| − | и кодлӧн
| |
| − | «чуньыс квайт»...
| |
| − | 1931
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ПЕРЕКОП
| |
| − |
| |
| − | С-со — Перекоп.
| |
| − | Гӧгӧр — вевся окоп.
| |
| − | А сы сайын —
| |
| − | Крым,
| |
| − | гӧрааин.
| |
| − | А водзынджык —
| |
| − | пыдӧстӧм море —
| |
| − | гыалӧ-ызгӧ,
| |
| − | мездлуна олӧмсӧ
| |
| − | сьылӧ.
| |
| − | Но мореыс тайӧ
| |
| − | абу на тэнад.
| |
| − | И Крымыс на — абу.
| |
| − | А тэ водзын
| |
| − | нюжвидзӧ-куйлӧ
| |
| − | сизим вевся окоп,
| |
| − | крепость Перекоп.
| |
| − | Гӧгӧрыс жервидзӧ
| |
| − | пушкаяс,
| |
| − | а тӧлыссӧ эралӧ
| |
| − | орудие вомас.
| |
| − | Тӧлӧй тэ, тӧлӧй!
| |
| − | Мед эськӧ
| |
| − | лэблін тэ
| |
| − | саридзьяс саяс,
| |
| − | сьылыштін сэтчӧс
| |
| − | тӧвъяслы вояс,
| |
| − | сьыланкыв Октябрлысь
| |
| − | збойяс.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ТОМ ЁРТЛЫ
| |
| − |
| |
| − | Пу! Пу!
| |
| − | Сотчы, ломзьы,
| |
| − | оняв!
| |
| − | Дзулькйӧн пу!
| |
| − | Весь эн
| |
| − | довъяв.
| |
| − | Эн асьтӧ донъяв,
| |
| − | а донӧд,
| |
| − | сот!
| |
| − | Пӧимӧдз дзик сот,
| |
| − | мед
| |
| − | эз коль
| |
| − | чуса сэрапом.
| |
| − | Олӧм пузьӧд!
| |
| − | Эн «шыдсӧ»
| |
| − | шузьӧд, —
| |
| − | шоммас весь,
| |
| − | да дась пӧсь
| |
| − | вывсьыс
| |
| − | клемйы-паняв,
| |
| − | сёй!
| |
| − | Мед
| |
| − | сола, переча кӧ,
| |
| − | курыд —
| |
| − | пыдӧсӧдзыс курав!
| |
| − | Выль кӧйдыс петас, —
| |
| − | шондіӧн моз
| |
| − | пӧляв, шонт.
| |
| − | Лёк ёгсӧ
| |
| − | пӧжар биӧн сот!
| |
| − | И пыр тэ
| |
| − | быдмы, сод!
| |
| − | 1932
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ПОСВЯЩЕНИЕ
| |
| − | (Ӧльӧк Ӧньӧлы и став менам ёртъяслы)
| |
| − |
| |
| − | «...Во дни печали и сомнений...»
| |
| − | Кор килякувлӧ дзикӧдз лов,
| |
| − | Кор киӧ нинӧм мем оз пыр,
| |
| − | Кор ставыс мустӧм,
| |
| − | Мыйяс тэ он кер.
| |
| − | И олан мирас
| |
| − | пинь курччӧм вомӧн,
| |
| − | ыштӧ немӧй...
| |
| − | И чайтлан кор,
| |
| − | Мый некытчӧ оз ин —
| |
| − | (Кӧть ещӧ пальӧд ун
| |
| − | И мыйетш тэ эн вись),
| |
| − | Став тэнад юр вем,
| |
| − | Сьӧлӧм сотӧм —
| |
| − | весь...
| |
| − | Кор содтӧд кылан:
| |
| − | «Ӧд тайӧ абу на пӧ нянь...»
| |
| − | «Кутшӧм удж! —
| |
| − | Оз мустӧ зырт»,
| |
| − | «Оз сювтчы гырк...»
| |
| − | «Оз коскад сюй...»
| |
| − | «Он няйтын уй...»
| |
| − | «Киыд перӧнад оз гаддяв...»
| |
| − | «Кок сӧнъясыд оз оръясь...»
| |
| − | Ок, сэк
| |
| − | Тӧд вылӧ мем усьлӧ,
| |
| − | Мый кӧнкӧ эмӧсь
| |
| − | Водзын мунысь мортъяс,
| |
| − | Поэтӧс гӧгӧрвоысь ёртъяс...
| |
| − | И на пӧвстын
| |
| − | Медбурыс — тэ! —
| |
| − | Сэк бара ловъя ме!
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ОЛАН ДА ВЫЛАН, СӦВЕТ КОМИ МУ!
| |
| − | Олан да вылан,
| |
| − | Сӧвет Коми муӧй!
| |
| − | Привет тэныд месянь
| |
| − | Да бур видза юӧр.
| |
| − | Кыдзикӧн мунан тэ выльлань...
| |
| − | Тэ водзын копырта юрӧс...
| |
| − | Бара ме петі
| |
| − | Ылі туйӧ,
| |
| − | Ӧні со муна
| |
| − | Коми муӧд
| |
| − | Гажаа шондіа лунӧ.
| |
| − | (Поводдя бергӧдчӧ арлань,
| |
| − | а туй — Сыктывкарлань).
| |
| − | * *
| |
| − | *
| |
| − | Зарниа, гажа
| |
| − | Пукалӧ лун, —
| |
| − | Зумыдик яран тӧв
| |
| − | Войвывсянь пӧльтӧ.
| |
| − | Пыдӧстӧм лӧз-лӧз
| |
| − | Енэж...
| |
| − | Но... нолтӧ:
| |
| − | Улӧ юр сунӧма
| |
| − | Эжва ю шӧрӧ
| |
| − | аэропланлӧн
| |
| − | Пӧтка вуджӧр...
| |
| − | Увтасысь увтасӧ, —
| |
| − | Вевтасысь вевтасӧ, —
| |
| − | Видзьяс вывті,
| |
| − | Ыб муяс пӧлӧн
| |
| − | Мунам ми
| |
| − | Колхозса вӧлӧн.
| |
| − | Нуӧдӧ менӧ
| |
| − | Выль Коми муӧд
| |
| − | Выль петӧм морт —
| |
| − | Комсомол ёрт:
| |
| − | Чӧдъя расъясті,
| |
| − | Ялаа ягъясті,
| |
| − | Бокшаті, тшӧтшкӧсті...
| |
| − | Чой йывсянь чой йылӧ —
| |
| − | Качӧдлӧ вылӧ
| |
| − | телегаӧн..
| |
| − | — Кодӧс нӧ кытчӧ
| |
| − | тэ нуан?
| |
| − | — Ставсоюз гижысьяс
| |
| − | Съезд вылӧ
| |
| − | Делегатӧс! —
| |
| − | Видзис повозник воча.
| |
| − | — О! — шензьыштіс-сулаліс
| |
| − | юалысь.
| |
| − | — О! — долыда горӧдіс нуысь.
| |
| − | Зарниа, гажа
| |
| − | пукалӧ лун.
| |
| − | Шувгӧны пуяс,
| |
| − | Копрасьӧны
| |
| − | Идъяс да сюяс.
| |
| − | Ыджыд нимкодьӧн радлӧ
| |
| − | Морӧсын сьӧлӧм —
| |
| − | Воӧма урожай — во!..
| |
| − | Ю кузя вочасӧн
| |
| − | Кывтӧ и кывтӧ
| |
| − | Ас уджсӧ керӧ,
| |
| − | Унаысь уна
| |
| − | экспортнӧй вӧр.
| |
| − | (Ӧтвылысь уджалӧ
| |
| − | чарла да чер).
| |
| − | Тракт кузя котралӧ
| |
| − | автомобиль,
| |
| − | Вӧр пу йыв лэбалӧ
| |
| − | аэроплан.
| |
| − | Колхозса му вылын
| |
| − | Оз чирк моз сьылӧ,
| |
| − | Краситӧм выль на
| |
| − | Шырана машина.
| |
| − | Олан да вылан,
| |
| − | Коми уджалысь йӧз! —
| |
| − | Колхозник ёрт,
| |
| − | И тэ, ӧтка олысь, —
| |
| − | Честнӧй уджалысь морт.
| |
| − | Олан да вылан,
| |
| − | Сӧвет Коми муӧй!
| |
| − | Оланныд-выланныд, пуяс,
| |
| − | Оланныд-выланныд, муяс,
| |
| − | Оланныд-выланныд, юяс —
| |
| − | Эжва, Сыктыв и мукӧд...
| |
| − | Бисерӧн
| |
| − | Лӧсталысь Висер!
| |
| − | Олан
| |
| − | Став выль вӧчӧмторъяснас!
| |
| − | Олан, вӧр лэдзысь,
| |
| − | Кыйсьысь и гӧрысь.
| |
| − | (Оланныд, том йӧз
| |
| − | и пӧрысь!
| |
| − | Быдманныд-вежсянныд ті...)
| |
| − | Тіянлысь шуднытӧ-уджнытӧ
| |
| − | Мунам да мирыслы
| |
| − | висьталам ми.
| |
| − |
| |
| − | Помӧсдін — Москва.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ЮКМӦСӦ
| |
| − | («1919-ӧд» нима поэмаысь чуктӧд)
| |
| − |
| |
| − | ...Лолӧй,
| |
| − | Пукышт мекӧд тавой!
| |
| − | Сьӧлӧмӧй,
| |
| − | Кутышт лолӧс! —
| |
| − | Казьтыштам, мый лолі
| |
| − | Тайӧ лун-войӧ
| |
| − | Дас ӧкмысӧд воӧ
| |
| − | (Поэмаӧ пыртас кывъяс).
| |
| − | Пыдӧ кынмис му,
| |
| − | Кыза йизис ю...
| |
| − | Юкмӧс,
| |
| − | Кытчӧ
| |
| − | Некутшӧм чер пу
| |
| − | Оз судз!
| |
| − | Пыридз...
| |
| − | Жугласьӧ вирӧдз
| |
| − | Йи дорӧ чунь рӧч...
| |
| − | Лэччӧдіс «ваӧн!»
| |
| − | Белӧй конвой
| |
| − | Кӧдзыд кын кумысь
| |
| − | Морт дас вита чукӧр ..
| |
| − | (Эз вӧв енэжын чукыр —
| |
| − | Сулаліс дон
| |
| − | Кодзула вой...)
| |
| − | — Кералӧй йӧрдан, —
| |
| − | Горӧдіс полкан. —
| |
| − | Татчӧ ми тіянӧс,
| |
| − | Гӧрдъясӧс, йӧртам!..
| |
| − | Чездалӧ, печласьӧ сынӧд...
| |
| − | Пезьдалӧ пищаль затвор...
| |
| − | Жугласьӧ вирӧдз
| |
| − | Йи дорӧ чунь рӧч...
| |
| − | Воссис «ыызз»!
| |
| − | Пемыд йи вор...
| |
| − | Полканлӧн став
| |
| − | Пасьтӧм войтырӧс
| |
| − | Штык йылӧн чуняліг
| |
| − | Ры дорӧ зырӧ...
| |
| − | Эз сетчы пежавны асьсӧ
| |
| − | Ёсь йыла кӧртӧн
| |
| − | Славнӧй ёрт
| |
| − | Петыр Степан:
| |
| − | Эз горӧд «ой»!
| |
| − | Вӧзйис сьӧлӧмсьыс сӧмын
| |
| − | Ёрччыштіс... «на, босьтӧй!..»
| |
| − | Да медвойдӧр
| |
| − | Суныштіс ваӧ...
| |
| − | (Эз кыв и челядьлӧн,
| |
| − | Гӧтырлӧн «ой»
| |
| − | Тӧдліс тай сӧмын
| |
| − | Январса кодзула вой.)
| |
| − |
| |
| − | 1936.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − |
| |
| − | Прӧщай да видза ов,
| |
| − | Муса чужанін менам!
| |
| − | Прӧщай, древньӧй Рим моз
| |
| − | Сизим мыльк вылын
| |
| − | Сулалысь Помӧсдін сиктӧй.
| |
| − | Прӧщай, Помӧс бок,
| |
| − | Джуджыд мельнича гӧра,
| |
| − | Кӧн менам мунігӧн
| |
| − | Сулаліс важ вичко
| |
| − | Копыртӧм юра...
| |
| − | Прӧщай, гажа Ягвыв,
| |
| − | Но видза ов ме бӧрын
| |
| − | Сэтӧні олӧм.
| |
| − | Оз нин сӧмын видза ов
| |
| − | Ӧтнас ниа пу
| |
| − | Менам ӧшинь ув йӧрын.
| |
| − | Кольӧм во лёк тӧлӧн
| |
| − | Пӧрӧма вужнас.
| |
| − | Прӧщай, Ыбдор грезд
| |
| − | И Вадорвыв, Яггорув.
| |
| − | Прӧщайтлӧй ӧні кежлӧ ставныд —
| |
| − | Став йӧзыс, быд мусаинъяс:
| |
| − | Видзьяс, юяс, ыбъяс,
| |
| − | Вӧръяс и ваяс.
| |
| − | Прӧщайтлӧй сэтчӧдз,
| |
| − | Коркӧ ӧд нюмсидзлас жӧ
| |
| − | Судьбаӧй менам
| |
| − | Да бӧр на тіян дінӧ
| |
| − | Менӧ лэбӧдас-ваяс.
| |
| − |
| |
| − | 1939 вося май 15 лун.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | МУ ВЕЖАНДЫР
| |
| − | поэма
| |
| − |
| |
| − | Уна морт нэм кежлӧ на кольӧ
| |
| − | казьтывлантор
| |
| − | Миян олана нэм...
| |
| − | Куим во чӧж
| |
| − | гымгис-муніс
| |
| − | ёрӧм война...
| |
| − | Земля-муыс
| |
| − | адӧ пӧри, —
| |
| − | лои шойна.
| |
| − | Уна морт лов
| |
| − | сійӧ нуис
| |
| − | мыжтӧм йӧзлысь.
| |
| − | Уна миллион
| |
| − | кулі, уси
| |
| − | поле вылын.
| |
| − | Уна доймысь,
| |
| − | китӧм-коктӧм
| |
| − | локтіс гортлань...
| |
| − | Кымын дӧва,
| |
| − | ныв-пи коли
| |
| − | батьтӧг бӧрдан...
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − |
| |
| − | Куим во чӧж
| |
| − | сідзи муніс
| |
| − | царскӧй бойня.
| |
| − | Уна эмбур
| |
| − | тшынйыв лэптіс
| |
| − | йӧзлысь чӧжӧм.
| |
| − | Уна вир-яй
| |
| − | сёйис-юис
| |
| − | буржуй шайка...
| |
| − | (Будь ті проклят,
| |
| − | кырныш чукӧр,
| |
| − | му нэм кежлас!)
| |
| − | Ог тӧд кытчӧдз
| |
| − | сідзи муніс
| |
| − | олӧм адыс,
| |
| − | эз кӧ Октябрь
| |
| − | лок да дорйы
| |
| − | сьӧд удж йӧзӧс.
| |
| − | Со тай чужи,
| |
| − | петіс-локтіс
| |
| − | выль морт —
| |
| − | большевик.
| |
| − | Локтіс, сувтіс,
| |
| − | гора шуис:
| |
| − | «Коді Гӧрд му
| |
| − | понда олӧ, —
| |
| − | Мунам,
| |
| − | огӧ полӧ!
| |
| − | Коді война
| |
| − | думнас ёрӧ —
| |
| − | мила дорӧ!..»
| |
| − | «Став му вывсьыс
| |
| − | пролетарийяс,
| |
| − | ӧтувтчалӧй!»
| |
| − | «Сьӧд удж бертысь,
| |
| − | му выв пиян, —
| |
| − | муыс миян!..»
| |
| − | Сідзи шуис.
| |
| − | Кӧсйис — вӧчис!
| |
| − | Важ мир
| |
| − | пусь-пась
| |
| − | керис-вӧчис, —
| |
| − | кыз буржуйлысь
| |
| − | «сювсӧ лэдзис»...
| |
| − | Важлысь лӧпсӧ
| |
| − | тылаӧс моз
| |
| − | ректіс,
| |
| − | кӧрт плуг-гӧрйӧн
| |
| − | пыді-гӧрис —
| |
| − | кӧдзис
| |
| − | кӧйдыс выль.
| |
| − | Важ властьладор
| |
| − | олысь енмысь
| |
| − | дзикӧдз чӧвтчис.
| |
| − | Сы пыддисӧ
| |
| − | лозунг лэптіс:
| |
| − | «Коді уджтӧг
| |
| − | олӧ-вылӧ,
| |
| − | мед сійӧ
| |
| − | оз сёй!»
| |
| − | «Царствуйтас мед
| |
| − | му шар вылас
| |
| − | медся ыджыд
| |
| − | вежаторйыс —
| |
| − | удж!»
| |
| − | Сідзи уна
| |
| − | джаггӧрӧда
| |
| − | кӧртӧд
| |
| − | Октябрь разис.
| |
| − | Посни нима
| |
| − | олысь йӧзӧс
| |
| − | увтыртӧмысь
| |
| − | бертіс...
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − |
| |
| − | Но гундыр чукӧр,
| |
| − | буржуй котыр
| |
| − | дзикӧдз
| |
| − | эз на кув.
| |
| − | Кыдз тай пежгаг
| |
| − | беддьӧн виан
| |
| − | уна пельӧ:
| |
| − | юрыс кулӧ,
| |
| − | бӧжыс кольӧ,
| |
| − | век на ловъя,
| |
| − | сідз жӧ буржуй
| |
| − | чукӧр рӧдыс
| |
| − | вӧлӧм ловъя:
| |
| − | Эз коль нинӧм,
| |
| − | ставыс киссис...
| |
| − | Пуксис
| |
| − | сьӧкыд
| |
| − | олан дыр!
| |
| − | Йӧзыс дзикӧдз
| |
| − | киля кувлі,
| |
| − | сьӧлӧм вывсьыс
| |
| − | усьлі.
| |
| − | (Ёна гудыр
| |
| − | сэки вӧлі
| |
| − | миян юрным!)
| |
| − | Нинӧм думайттӧм
| |
| − | морт шуліс:
| |
| − | — Мый нӧ таысь,
| |
| − | куш мездлунсьыд?!
| |
| − | Вӧля пӧ
| |
| − | да тшыг!
| |
| − | Быд лун няргис,
| |
| − | ассьыс кайтіс,
| |
| − | ветліс-вӧйпсис,
| |
| − | кыв-вор бертіс:
| |
| − | — Мый нӧ бурыс
| |
| − | тайӧ властьсьыд, —
| |
| − | дубъя пассьыд?!
| |
| − | Гӧгӧр вурыс,
| |
| − | дӧмас киссьӧ,
| |
| − | сунис кыссьӧ...
| |
| − | — Деньга — тырыс:
| |
| − | Гундыр змей моз
| |
| − | лэптіс голя,
| |
| − | кӧсйис бӧр
| |
| − | мырддьыны вӧля,
| |
| − | пондіс быд бок
| |
| − | йирны-пурны
| |
| − | Сӧвет муӧс,
| |
| − | Кольча кытшӧн
| |
| − | гӧгӧртіс да
| |
| − | мӧдіс жмитны...
| |
| − | Лои бара
| |
| − | Сӧвет властьлы
| |
| − | война нуны.
| |
| − | Олӧм лад вылӧ
| |
| − | эз волы
| |
| − | нӧшта
| |
| − | нёль-вит во!
| |
| − | Война — фронтын,
| |
| − | война — гортын,
| |
| − | война — семья пытшкын,
| |
| − | война — врагкӧд,
| |
| − | война — тшыгкӧд,
| |
| − | война —
| |
| − | олӧм быткӧд.
| |
| − | Сідзи ногнад,
| |
| − | сизим вонад
| |
| − | овмӧс дзикӧдз
| |
| − | быри.
| |
| − | Эм да абу;
| |
| − | Лыднас кыптӧ
| |
| − | быд лун мильон,
| |
| − | быттьӧ пыктӧ
| |
| − | пыкӧс мылльӧн, —
| |
| − | зептад — мыльк!..
| |
| − | А ньӧбны нинӧм:
| |
| − | весиг оз шед
| |
| − | сюмӧд нинкӧм гоз!
| |
| − | Но вӧлі
| |
| − | биаиз кодь
| |
| − | чорыд
| |
| − | миян ВКП!
| |
| − | И сылӧн
| |
| − | юрнуӧдысь мортыс —
| |
| − | Ленин ёрт!
| |
| − | Налӧн
| |
| − | водзвыланыс туйныс
| |
| − | вӧлі восьса,
| |
| − | синныс
| |
| − | эз вӧв куньса.
| |
| − | Война эштіс.
| |
| − | Мыйӧн эштіс, —
| |
| − | бара шуис:
| |
| − | — «Ӧні сэсся
| |
| − | мӧд пӧлӧс
| |
| − | фронт восьтлам, —
| |
| − | тшыгкӧд
| |
| − | война панлам!
| |
| − | Овмӧс
| |
| − | крестьяналысь
| |
| − | лэптам!
| |
| − | Киссьӧм заводъяс ми
| |
| − | дзоньтам!
| |
| − | Изъяс, кӧртъяс
| |
| − | муысь перъям...
| |
| − | Изнас —
| |
| − | кӧртсӧ сывдам.
| |
| − | Кӧртсьыс посъяс
| |
| − | карсянь
| |
| − | деревняӧ
| |
| − | дорам.
| |
| − | Мужик мортлысь
| |
| − | тӧвар кӧртӧн
| |
| − | сьӧлӧмсӧ
| |
| − | ми сывдам!
| |
| − | Сідзи кӧсйис.
| |
| − | Шуис-вӧчис!..
| |
| − | Коли муртса
| |
| − | нёль-вит во.
| |
| − | И... лои чудо, —
| |
| − | дивӧ,
| |
| − | Шензьыны оз позь!
| |
| − | Мисӧ тасянь
| |
| − | этша аддзам,
| |
| − | кыдз оз дугдыв,
| |
| − | лун и вой
| |
| − | фабрик-завод
| |
| − | пуӧ уджӧн,
| |
| − | дзенгӧ кӧртӧн, —
| |
| − | мунӧ овмӧс кыптӧм.
| |
| − | Синным-пельным
| |
| − | миян оз кыв,
| |
| − | сӧмын —
| |
| − | зепным кылӧ:
| |
| − | важӧн-ӧ нӧ
| |
| − | миян гӧрйын
| |
| − | вӧлі кӧртыс
| |
| − | муртса
| |
| − | кӧрт зыр ыджда
| |
| − | амӧсьтор?!
| |
| − | А гӧр ньӧр кӧртӧд,
| |
| − | да и сійӧ вӧлі
| |
| − | кыдз пу ньӧр.
| |
| − | А ӧні гӧрйыс
| |
| − | дзоньнас кӧртысь, —
| |
| − | Весиг пуыс
| |
| − | шыр гыж ыджда
| |
| − | абу сэні!
| |
| − | Нимыс — плуг,
| |
| − | а сьӧктаыс —
| |
| − | кык пуд!
| |
| − | Паськыд дора
| |
| − | лагир черыс
| |
| − | кытысь?
| |
| − | Али ситеч-дӧра
| |
| − | новланторйыс
| |
| − | чорыд?
| |
| − | А урлӧн доныс
| |
| − | вылын вӧлі?
| |
| − | Мыр бердӧдзыс
| |
| − | усьлі-воліс:
| |
| − | ыргӧн ку-им-ур
| |
| − | (истӧг кӧрӧб дон!)
| |
| − | А ӧні? —
| |
| − | туганӧдзыс
| |
| − | качис.
| |
| − | Да мый нин
| |
| − | шуан...
| |
| − | Важӧн-ӧ ми
| |
| − | вӧлі «шпуткам»
| |
| − | табак пыдди
| |
| − | пипу рос!
| |
| − | А ӧні? —
| |
| − | лавка шӧрӧ
| |
| − | пырас морт
| |
| − | да шуас:
| |
| − | «подавай пӧ
| |
| − | папирос!»
| |
| − | Да и тані,
| |
| − | со, примерыс:
| |
| − | вӧлі сюмӧд
| |
| − | куритчыны
| |
| − | шулям;
| |
| − | письмӧ
| |
| − | сюмӧд вылӧ
| |
| − | гижам.
| |
| − | А ӧні, со:
| |
| − | мыйтӧм
| |
| − | талун
| |
| − | ыджыд
| |
| − | праздник
| |
| − | кузя
| |
| − | ме —
| |
| − | кабаласӧ
| |
| − | ляки!
| |
| − | Дас во чӧжӧн
| |
| − | олӧм миян
| |
| − | ёна вежсис.
| |
| − | Унатор вылӧ
| |
| − | нин воссис
| |
| − | миян синъяс...
| |
| − | Вӧлі — бар
| |
| − | да раб —
| |
| − | (юкліс йӧзсӧ),
| |
| − | ӧні кӧть кыдз
| |
| − | сійӧс лыддьы, —
| |
| − | водзӧн, бӧрӧн, —
| |
| − | кывйыс быри.
| |
| − | Вӧлі ен, —
| |
| − | зэв ыджыд, ён.
| |
| − | Ӧні? —
| |
| − | енлӧн чиныс
| |
| − | ёна чині..
| |
| − | «Му пӧ вежас»...
| |
| − | коркӧ
| |
| − | мойдлӧмаӧсь
| |
| − | важӧн.
| |
| − | Ӧні нинӧм нин
| |
| − | сэсь повны, —
| |
| − | муыд вежис:
| |
| − | дас во чӧжӧн
| |
| − | миян ёна
| |
| − | олӧм вежсис!
| |
| − | Коли дас во,
| |
| − | олім —
| |
| − | сё во дон!
| |
| − | Водзӧ овны
| |
| − | выль му вылын
| |
| − | миян сьӧлӧм
| |
| − | пыр на дон!
| |
| − | Олім дасӧс, —
| |
| − | пӧрысьтіс
| |
| − | том верстьӧ йӧзӧс...
| |
| − | Но эгӧ прӧста
| |
| − | сійӧс олӧй ми!
| |
| − | Медым коли, —
| |
| − | (миян абу
| |
| − | ыджыд дон).
| |
| − | Но медым
| |
| − | муыс,
| |
| − | мирыс, —
| |
| − | вексӧ
| |
| − | вӧлі
| |
| − | том.
| |
| − |
| |
| − | Ноябрь 6 — 7, 1927 во.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | ЛЕНИН ГУ ДОРЫН
| |
| − | поэма
| |
| − |
| |
| − | Кольӧм во, ӧкмысӧд арӧ,
| |
| − | Волі ме Москва карӧ...
| |
| − | Волывлі и Октябрӧдз татчӧ.
| |
| − | Но кутшӧма вежсьӧмыс тӧдчӧ!
| |
| − | Москва — сьӧлӧмыс СССР-лӧн.
| |
| − | Кремль нӧрыс — Москва карлӧн.
| |
| − | Ленин гу — став му шарвыв
| |
| − | уджалысь йӧзлӧн.
| |
| − | Москваса Гӧрд площадь выв.
| |
| − | Рыт. Лэччис нин
| |
| − | енэжса шонді.
| |
| − | Миллион шондіӧн
| |
| − | ыпнитіс-ӧзйис
| |
| − | сы пыдди кар...
| |
| − | Гӧрд площадь — рӧм,
| |
| − | Кремль нӧрыс — лӧнь:
| |
| − | кывзысьӧ — сулалӧ,
| |
| − | кыдзикӧн гымалӧ,
| |
| − | муркӧдӧ кылӧ
| |
| − | мильона кар.
| |
| − | Кремль-крепӧсть
| |
| − | ыджыда дӧввидзӧ,
| |
| − | нитшсялӧм из-кирпич
| |
| − | стенъяснас
| |
| − | сьӧкыда базвидзӧ...
| |
| − | Сулалӧ-видзӧ
| |
| − | сюрс вося олӧмъяс,
| |
| − | чукрасьӧм кымӧсас кутӧ...
| |
| − | Видзӧдны, быттьӧкӧ —
| |
| − | ставыс на важ,
| |
| − | абу на некутшӧм
| |
| − | выль олӧм гаж:
| |
| − | быдлаын вичкояс,
| |
| − | чурвидзан крестъяс,
| |
| − | тоньвидзан ӧшлӧма
| |
| − | сё пудъя жыннянъяс...
| |
| − | — Мед! Миянӧс оз нин
| |
| − | вермыны найӧ
| |
| − | бергӧдны важӧ.
| |
| − | Сӧмын нӧ ёнджыка
| |
| − | петкӧдлӧ-казьтывлӧ
| |
| − | важ мирлысь пежсӧ!..
| |
| − | Тонӧ, со,
| |
| − | царьяслӧн рель —
| |
| − | морт юръяс
| |
| − | кераланін
| |
| − | (вирӧсь на пос помныс налӧн).
| |
| − | Ӧнісӧ сэтысянь
| |
| − | юӧръяс сетӧны —
| |
| − | кедзовтӧм войтырлы мир!
| |
| − | Аддзам, кыдз сувтлывліс
| |
| − | этійӧ пос вылас
| |
| − | медбӧръя здукъясас Разин...
| |
| − | Сӧмын тай, мужикӧй,
| |
| − | сё вояс бӧрын
| |
| − | джаггӧрӧд гӧрӧдсӧ
| |
| − | вӧлисти Октябрын
| |
| − | сьылісьыд разин!
| |
| − | Гӧрд площадь пасьтала йӧз.
| |
| − | Зэв ыджыд кытшыльӧн
| |
| − | гартчыштчӧ-люзьвидзӧ
| |
| − | ӧчередь-бӧж,
| |
| − | быттьӧкӧ кыскыссьӧ
| |
| − | сюрс сывъя гез...
| |
| − | Гӧрд площадь лӧнь, —
| |
| − | дас сюрс морт виччысьӧ,
| |
| − | сулалӧ чӧв.
| |
| − | Кытысьсӧ абуӧсь! —
| |
| − | Быдлаысь,
| |
| − | му шар выв пасьтаысь:
| |
| − | Азия, Африка,
| |
| − | Европа гӧгӧрысь,
| |
| − | ыліысь —
| |
| − | мореяс сайысь
| |
| − | локтӧмны —
| |
| − | кыссьӧмны татчӧ.
| |
| − | Коді нӧ тані
| |
| − | тіянлы рӧдняыс?..
| |
| − | — Сійӧ тай,
| |
| − | код кузя аддзинныд
| |
| − | мортъясӧн асьтӧ!
| |
| − | Коді тай олӧмсӧ
| |
| − | му шар выв йӧзыслысь
| |
| − | мӧдарӧ бергӧдіс.
| |
| − | Тадзикӧн семья
| |
| − | ыджыд ай гу вылӧ
| |
| − | казьтывлӧ-волӧ.
| |
| − | Сідзи жӧ ӧні
| |
| − | быд лунӧ-часӧ
| |
| − | волысьлӧ татчӧ.
| |
| − | Но семьяыс налӧн
| |
| − | му шар выв пасьтаса
| |
| − | Интер-
| |
| − | нацио-
| |
| − | нал!
| |
| − | ...................
| |
| − | «Тринь... тринь... тринь...
| |
| − | Бре-е-ень!» —
| |
| − | Кремль башня йывсянь
| |
| − | троньӧдіс-кучкаліс
| |
| − | кӧкъямыс час.
| |
| − | Зымӧбтіс,
| |
| − | горӧдіс ворсны
| |
| − | музыка «Интер-
| |
| − | национал».
| |
| − | Чукӧстчис
| |
| − | сьӧлӧмас быдӧнлы:
| |
| − | «Ӧтувтчӧй, уджалысь
| |
| − | быд нация йӧз!»
| |
| − | Ырӧстіс, —
| |
| − | бӧрддзыны кӧсйис
| |
| − | синваӧн
| |
| − | морӧсын сьӧлӧм, —
| |
| − | визлаліс сӧнъясӧд,
| |
| − | чепӧсйис чужӧмӧ, —
| |
| − | войтыштны эз лысьт:
| |
| − | Ленинлӧн кывъясыс
| |
| − | тӧд вылӧ уси,
| |
| − | сьӧлӧмсянь юр вемӧ кайис,
| |
| − | син водз эз гудырт,
| |
| − | сӧдз вежӧр пуктіс, —
| |
| − | разалі тушаӧ,
| |
| − | ёнтіс.
| |
| − | Ньӧжйӧник,
| |
| − | воськолысь-воськолӧ
| |
| − | мӧдӧдчис гу дорлань
| |
| − | визувтны йӧз.
| |
| − | Лӧньыштлам...
| |
| − | — Куйлӧ тан миян
| |
| − | медыджыд ёртным!
| |
| − | Вой. ВЦИК керка
| |
| − | юрйылын,
| |
| − | зэв вылӧ качӧдчӧм,
| |
| − | гӧрд-дӧла биӧн
| |
| − | ӧзъялӧ-шпорӧдчӧ
| |
| − | гырд рӧма флаг,
| |
| − | кыпӧдӧ-кыскӧ
| |
| − | бӧрсяньыс сьӧлӧмтӧ,
| |
| − | кытчӧкӧ зэв ылӧ
| |
| − | кесйӧдӧ-ыстӧ!..
| |
| − | Кар весьтын сынӧдыс
| |
| − | ломтысьӧ биӧн,
| |
| − | кыдзи тай вӧр тыла сотігӧн
| |
| − | сюръяӧн енэжас
| |
| − | югӧрыс довкъялӧ —
| |
| − | ветлӧдлӧ-жӧдзӧ...
| |
| − | Ломалӧ?
| |
| − | О-оз!
| |
| − | Вежсялӧ
| |
| − | шыясыс вой кежлӧ.
| |
| − | Кремль нӧрыс
| |
| − | быттьӧкӧ
| |
| − | зэв ыджыд рупор,
| |
| − | чукӧртӧ гӧгӧрсьыс
| |
| − | шыяссӧ ставсӧ.
| |
| − | Луннассӧ
| |
| − | Москва кар
| |
| − | быттьӧкӧ зэв ыджыд
| |
| − | кодзувкоткар.
| |
| − | Войнассӧ —
| |
| − | зарада
| |
| − | электрическӧй шар.
| |
| − | Лыйлӧны-сявкйӧны
| |
| − | радиостанция башняяс —
| |
| − | сетӧдлӧ-ёнтӧдлӧ
| |
| − | гӧгӧрыс сынӧдас,
| |
| − | ысталӧ-разӧдӧ
| |
| − | юӧръяс, сёрнияс:
| |
| − | рытылӧ, лунвылӧ,
| |
| − | асылӧ, войӧ —
| |
| − | став Союз пасьтаӧ...
| |
| − | Кывзӧ миллион йӧз
| |
| − | сиктъясын, грездъясын,
| |
| − | рытъясын олӧ, —
| |
| − | тіпиктӧ-ёпкӧ
| |
| − | сьӧлӧмнас,
| |
| − | быдлаӧ волӧ...
| |
| − | Кузь войбыд асылӧдз
| |
| − | дугдывтӧг
| |
| − | буксісны-сьылісны
| |
| − | паровоз буксанъяс: «у-уук!..»
| |
| − | Чуксасисны
| |
| − | ӧтмӧда-мӧдныскӧд:
| |
| − | «эн у-уузь!»
| |
| − | Кыптӧ нин шонді,
| |
| − | быттьӧ вир ёкмыль
| |
| − | гӧ-ӧ-ӧрд!..
| |
| − | Сьӧд тшынӧн шпуритан
| |
| − | фабрик трубаяс пӧвстті.
| |
| − | Садьмӧма-сь, кылӧ,
| |
| − | кӧрт бордъя пӧткаяс:
| |
| − | «жжрррнь» — зэв вылын
| |
| − | енэжас
| |
| − | винт шыныс жуньгӧ, —
| |
| − | кыпӧдчӧны
| |
| − | аэропланъяс...
| |
| − | Пуксьӧ лун.
| |
| − | Сідзикӧн вежласьӧ —
| |
| − | оз лӧньлы, узьлы,
| |
| − | лун и вой уджалӧ
| |
| − | мудзлывтӧм сьӧлӧмыс
| |
| − | СССР-лӧн,
| |
| − | кытӧні куйлӧ
| |
| − | нуӧдысь ёртныс
| |
| − | уджалысь йӧзлӧн.
| |
| − |
| |
| − | 1927.
| |
| − |
| |
| − | <>
| |
| − |
| |
| − | КОДАРАС МИ
| |
| − | поэма
| |
| − |
| |
| − | Мед
| |
| − | кӧть и сьӧкыд
| |
| − | ӧнісӧ овны —
| |
| − | колям
| |
| − | ми век
| |
| − | таладор пӧлас.
| |
| − | Медым
| |
| − | кӧть мыйӧн
| |
| − | ми воксӧ шуасны,
| |
| − | сынам
| |
| − | ми пыр
| |
| − | выльла дор.
| |
| − | Мед
| |
| − | кӧть и лякласны
| |
| − | мукӧд дыр миӧс:
| |
| − | «сійӧ пӧ вошӧма
| |
| − | сюрӧса туйсьыс...» —
| |
| − | сы понда
| |
| − | ог шыбитчӧй
| |
| − | мӧдарла пӧлас!
| |
| − | * *
| |
| − | *
| |
| − | Олӧма
| |
| − | му вылын
| |
| − | нелямын во:
| |
| − | кык юкӧн —
| |
| − | важ мирын,
| |
| − | коймӧдсӧ
| |
| − | выльын.
| |
| − | Мед
| |
| − | унджык кӧ
| |
| − | кольӧма сэні, —
| |
| − | олӧмыс миянсӧ —
| |
| − | тані!
| |
| − | Некод оз лысьт
| |
| − | тойыштны миӧс
| |
| − | важ мира
| |
| − | йирӧ.
| |
| − | Мыйла?
| |
| − | Да сійӧн, —
| |
| − | мый сьӧлӧмъяс
| |
| − | йирӧмӧн йирліс
| |
| − | важ олас мирыс!..
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − |
| |
| − | Кывзыштлы тэ,
| |
| − | сӧвъяммӧм том,
| |
| − | комсомол зон!
| |
| − | Кывзыштлы тэ,
| |
| − | нэриник,
| |
| − | пионер пиӧ!
| |
| − | Кывзыштлы тэ
| |
| − | эзысь кытш пельнад,
| |
| − | Октябрлӧн челядь!
| |
| − | (Кывзыштлӧй быдӧн,
| |
| − | коді синма да пеля!)
| |
| − | Некор оз вун
| |
| − | юль кызьӧд лун
| |
| − | сюрс ӧкмыссё
| |
| − | дас нёльӧд волӧн.
| |
| − | Оз вун
| |
| − | сійӧ кос гожся лун,
| |
| − | кор ӧтнасӧн царь
| |
| − | мильон йӧзӧс
| |
| − | минутӧн
| |
| − | ытшкигкост нетшыштіс,
| |
| − | шуыштіс:
| |
| − | «Мун
| |
| − | турун пыдди
| |
| − | ӧт-мӧдтӧ шыр!»
| |
| − | Некор оз вун,
| |
| − | кыдз «запаснӧй»
| |
| − | мунігас
| |
| − | бӧрдысь гӧтырлы
| |
| − | сетіс
| |
| − | дзик ӧти шайт.
| |
| − | «Н-на!» — шуис, —
| |
| − | тайӧ кӧть тэныд
| |
| − | овмӧстор коля,
| |
| − | да эн казьтывлы
| |
| − | лёкӧн,
| |
| − | локта кӧ ме
| |
| − | куим кокӧн...»
| |
| − | Та йылысь лыддьыштлы тэ,
| |
| − | зарни пиӧ,
| |
| − | «Царь война»,
| |
| − | «Микитлысь олӧм»...
| |
| − | А он кӧ тэ меным
| |
| − | да книгалы-гижӧдлы
| |
| − | верит, —
| |
| − | корсьлы тэ сы йылысь
| |
| − | ачыд документ.
| |
| − | Корсьлы тэ
| |
| − | улыс кум джаджсьыд
| |
| − | айыдлысь
| |
| − | важ салдатсянь
| |
| − | мӧдӧдлӧм письмӧсӧ,
| |
| − | лыддьыштлы
| |
| − | мамыд синваӧн
| |
| − | кӧтӧдӧм письмӧсӧ.
| |
| − | Тшӧктыштлы тэ
| |
| − | пу кока чожтӧ
| |
| − | «мойдыштны»,
| |
| − | кыдзикӧн вуджлісны
| |
| − | Карпатті,
| |
| − | кымынӧн
| |
| − | слуда бок
| |
| − | кымыньӧн
| |
| − | кольлісны;
| |
| − | Кавказ сёртассӧ
| |
| − | тыртлісны
| |
| − | шойнаныс,
| |
| − | кыдзикӧн
| |
| − | окопын куйлігӧн
| |
| − | тырлісны
| |
| − | тойнаныс...
| |
| − | Видзӧдлы сэсся
| |
| − | книгаӧ тэ
| |
| − | серпастор вылӧ:
| |
| − | мерлина юр лыысь тэчӧм
| |
| − | гӧра кодь чукӧр
| |
| − | (абу-ӧ айыдлӧн
| |
| − | юр лыыс тані?)
| |
| − | Лыддьыштлы тэ
| |
| − | Варышлысь
| |
| − | «Чераньяс, гутъяс»
| |
| − | да мӧвпыштлы,
| |
| − | мый понда
| |
| − | буржуйыс кыз,
| |
| − | кор сійӧ
| |
| − | жуйвидзліс бура, —
| |
| − | тӧдан сэк, мыйла
| |
| − | уджалысь мортыс
| |
| − | печкан кодь кос...
| |
| − | Тӧдлін-ӧ тэ,
| |
| − | кыдз горш купеч
| |
| − | кыйсьысьлысь
| |
| − | ур кучик ньӧбліс
| |
| − | ыргӧн грӧш донӧн,
| |
| − | а вузавліс рубӧн?..
| |
| − | Кыдз урадник, стражник
| |
| − | мужиклысь
| |
| − | кисьтлывліс пинь...
| |
| − |
| |
| − | * * *
| |
| − |
| |
| − | Лыддьыштлы тэ
| |
| − | (матынджык тайӧ)
| |
| − | «Сыктывдін карынкылӧ гажа звӧн»...
| |
| − | Кодъяслы
| |
| − | вӧлі сэк
| |
| − | «Ыджыд лун»
| |
| − | и кодъяслы курыд
| |
| − | «Шог асыла лун»...
| |
| − | Корсьыштлы сэсся тэ
| |
| − | асланыд керкасьыд,
| |
| − | абу-ӧ кольӧма-сь
| |
| − | «на память» еджыдъяс
| |
| − | кутшӧмкӧ пас:
| |
| − | абу-ӧ стенад
| |
| − | штыкъясӧн зургӧм
| |
| − | чунь тӧрмӧн розь.
| |
| − | Абу-ӧ потӧма
| |
| − | джодж плака пӧвйыд
| |
| − | прикладӧн
| |
| − | зутшыштӧм помысь
| |
| − | (мӧрччӧма гӧп?),
| |
| − | кыдз весьӧпӧрлӧма
| |
| − | мамыд ли чожыд?
| |
| − | Петавлы сэсся тэ
| |
| − | сикт саяд,
| |
| − | абу-ӧ кӧнкӧ,
| |
| − | потшӧс бокын
| |
| − | либӧ пес керас вӧрад
| |
| − | кутшӧмкӧ пас?
| |
| − | Кывзыштлы,
| |
| − | мый йылысь шувгӧ
| |
| − | лысъяснас скӧра
| |
| − | гӧгӧрыс сулалысь вӧр;
| |
| − | ю дор кӧ,
| |
| − | юкмӧс дор весьт,
| |
| − | кытчӧ сэк пачкаӧн-пачкаӧн
| |
| − | сюйлісны йӧзӧс
| |
| − | вой шӧра
| |
| − | веж мороз войын
| |
| − | дас ӧкмысӧд воын...
| |
| − | Ставсӧ тэ
| |
| − | тэч тайӧс юрад
| |
| − | да пель гӧгӧрыд гарт!
| |
| − | Быдман да мед
| |
| − | некод нин оз,
| |
| − | сідзикӧн важ моз,
| |
| − | ныр-вомад либӧ
| |
| − | пель дінад варт.
| |
| − |
| |
| − | 1930.
| |
