Коми кывйӧ велӧдан содтӧд уджъяс — различия между версиями
Ӧньӧ Лав (сёрнитанін | чӧжӧс) (Новая страница: «Медбӧръя юкӧн небӧгысь: Вязова Е.Н., Сизова А.В. Методические рекомендации по обучению ко…») |
Ӧньӧ Лав (сёрнитанін | чӧжӧс) |
||
Строка 50: | Строка 50: | ||
{| border="0" | {| border="0" | ||
!комиӧн | !комиӧн | ||
− | ! | + | !--------------> |
!рочӧн | !рочӧн | ||
|- | |- | ||
Строка 127: | Строка 127: | ||
*Мӧс, ыж, порсь олӧны .... | *Мӧс, ыж, порсь олӧны .... | ||
*Ур олӧ .... | *Ур олӧ .... | ||
− | *Морт олӧ | + | *Морт олӧ .... |
− | *Лэбач олӧ | + | *Лэбач олӧ .... |
− | + | ''Отсӧг вылӧ кывъяс'': '''керка, гид, горс, гу, поз'''. | |
13. ''Висьтав пемӧсъяслысь пиянсӧ''. | 13. ''Висьтав пемӧсъяслысь пиянсӧ''. | ||
− | {| border="1" | + | {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse" |
− | ! | + | !Ыджыд |
− | ! | + | !Ичӧт<span style="color:#FFFFFF">???????????????</span style> |
|- | |- | ||
|Мӧс | |Мӧс | ||
Строка 192: | Строка 192: | ||
18. ''Гӧгӧрвоӧд омонимъяс''. | 18. ''Гӧгӧрвоӧд омонимъяс''. | ||
− | КОР 1. КЫВ 1. ТӦВ 1. | + | |
− | 2. | + | {| border="0" |
− | + | |КОР | |
+ | |1.<br> | ||
+ | 2. <br> | ||
+ | 3. <br> | ||
+ | |- | ||
+ | |КЫВ | ||
+ | |1. <br> | ||
+ | 2. <br> | ||
+ | 3.<br> | ||
+ | |- | ||
+ | |ТӦВ | ||
+ | |1. <br> | ||
+ | 2.<br> | ||
+ | |} | ||
19. ''Содты колана слог, мед артмис кык торъя кыв''. | 19. ''Содты колана слог, мед артмис кык торъя кыв''. | ||
− | * | + | *кер(...)тша |
− | * | + | *войт(...)рыш |
− | * | + | *юр(...)кӧтш |
+ | *пар(...)зі | ||
Строка 262: | Строка 276: | ||
23. ''Гиж пемӧс да лэбач нимъяссӧ комиӧн''. | 23. ''Гиж пемӧс да лэбач нимъяссӧ комиӧн''. | ||
*(Мышь) кывтӧ-катӧ, | *(Мышь) кывтӧ-катӧ, | ||
− | |||
*(Сорока) кӧя пыжа, | *(Сорока) кӧя пыжа, | ||
− | |||
*(Бобр) лопта пелыса, | *(Бобр) лопта пелыса, | ||
− | |||
*(Выдра) бӧж зібъя, | *(Выдра) бӧж зібъя, | ||
*(Заяц) ку шапкаа, | *(Заяц) ку шапкаа, | ||
− | ** | + | *(Лиса) ку кепыся, |
+ | *(Волк) ку эшкына, | ||
+ | *(Медведь) ку воля. | ||
+ | **''Кывкуд: '''кӧя''' - грудная часть птицы, '''лопта''' - лопасть весла, '''зіб''' - шест, '''воль''' - шкура оленя или лося. | ||
+ | '' | ||
24. ''Инды кывъяслысь кывсикасъяс:'' | 24. ''Инды кывъяслысь кывсикасъяс:'' | ||
Строка 335: | Строка 350: | ||
31. ''Висьтав ӧти кывйӧн.'' | 31. ''Висьтав ӧти кывйӧн.'' | ||
− | *Чери шыд - | + | *Чери шыд - |
+ | *Шыд сёян дозмук - | ||
*Кыдз кырсь - | *Кыдз кырсь - | ||
− | |||
*Чериысь нянь - | *Чериысь нянь - | ||
Версия 12:48, 9 ода кора 2014
Медбӧръя юкӧн небӧгысь:
Вязова Е.Н., Сизова А.В. Методические рекомендации по обучению коми языку как неродному в 1-4 классах. Сыктывкар: ООО «Анбур», 2013. 120 лб. Тираж 1625 экз.
© Вязова Е.Н., 2013
© Сизова А.В., 2013
1. Висьтав ӧти кывйӧн:
- Тасьті, рач, пань, пурт, чугун - ...
- Шыд, рок, черинянь, шаньга, юква - ...
- Чӧд, оз, турипув, чӧдлач, пув - ...
- Кыдз, пожӧм, коз, пелысь, бадь - ...
- Мач, акань, ошпи, шур-шар, мозаика - ...
- Пась, кепысь, чышъян, гач, дӧрӧм - ...
2. Инды лишнӧй кыв:
- Талун, тӧрыт, вежалун, войдӧрлун, аскомысь
- Эжва, Мезень, Печора, Ыб, Сыктыв
- Лӧз, кокни, джуджыд, пемыд, зэра
- Сералі, арталі, мелі, горӧді
- Вылын, дорын, вомын, пытшкын
- Тулыс, гожӧм, рака, ар, тӧв
- Чой, велӧдчысь, вок, пи, ныв, мам
- Юр, пельпом, кок, морт, синкым
- Ода-кора, рака, косму, вӧльгым
- Мича, ыджыд, турунвиж, гӧгрӧс, кольквиж
- Ухта, Сыктывкар, Визин, Емва, Микунь
- Вылын, дорын, сайын, улын, стенын
- Вӧр, яг, рас, шор, парма
3. Веж ӧти шыпас - артмӧд выль кыв.
- Кор (к.р)
- Шор (ш.р)
- Кань (к.нь)
- Сер (с.р)
4. Мӧвпышт да вочавидз (логика сӧвмӧдӧм могысь).
- Мыйӧн помасьӧ во? (о шыпасӧн)
- Мый сулалӧ вӧр шӧрын? (ӧ)
- Мыйсянь заводитчӧ асыв? (а-сянь)
- Кутшӧм рӧма йӧв?
5. Стӧча йит рӧм нимъяс.
комиӧн | --------------> | рочӧн |
---|---|---|
кольквиж сьӧд |
тёмно-синий голубой |
6. Корсь «шонді» кывлы вит кывберд.
7. Тӧдмав, код йылысь мунӧ сёрниыс:
Гора увтӧ Катшыс ....
Картаын баксӧ Сюрук ....
Диван вылын нявзӧ Мурка ...
Видз вылын гӧрдлӧ Серко ....
Гидын руксӧ ....
8. Корсь паныд вежӧртаса кывъяс:
- мича - ...,
- важ -...,
- вылын - ...,
- югыд -...,
- шоныд -...,
- пырны -...,
- сьӧд - ... ,
- полысь - ...,
- скӧр - ...,
- зіль - ... .
9. Артмӧд «Серпас», «Чужӧмбан», «Озырлун» кывъясын шыпасъяссӧ местанас вежлалӧмӧн выль кывъяс.
10. Тӧдмав:
- Сизим луна кадколаст.
- Нюрын быдмысь юмов вотӧс.
- Вогӧгӧрся кадлӧн дас кыкӧд тӧлысь.
- Медся уджач вӧрса пемӧс.
- Уна сарапана град выв пуктас.
11. Комиӧд кывбӧра эмакывъяс.
- Улӧс сулалӧ (около окна).
- Кань узьӧ (под стулом).
- Компьютер сулалӧ (на столе).
- Шар ӧшалӧ (над головой).
- Кыдз пу быдмӧ (у дороги).
- Менам керка (за дорогой).
12. Тӧдмав, коді кӧні олӧ да узьӧ.
- Ош узьӧ ....
- Мӧс, ыж, порсь олӧны ....
- Ур олӧ ....
- Морт олӧ ....
- Лэбач олӧ ....
Отсӧг вылӧ кывъяс: керка, гид, горс, гу, поз.
13. Висьтав пемӧсъяслысь пиянсӧ.
Ыджыд | Ичӧт??????????????? |
---|---|
Мӧс | |
Вӧв | |
Порсь | |
Пон | |
Кань | |
Чипан |
14. Аддзы дзебсьӧм кыв:
- УЛТЫС
- ОНІШД
- ӦГПЯЪС
- АРАЗАВ
- ДОРЗИДЗ
- ШЪЯОРС
15. Помав сёрникузяяссӧ - артмӧд кывбур.
- Ӧшинь улын быдмӧ ....
- Быдмӧг вылӧ пуксис ....
- Пызан вылын куйлӧ ....
- Крӧвать вылын мургӧ ....
- Вӧрын котралӧ руд ....
- Паччӧр вылын куйлӧ ....
16. Содты лӧсялана кывбердъяс.
- Порсь кодь ...
- Кӧин кодь ...
- Руч кодь ...
- Кӧч кодь ...
- Ош кодь...
- Ур кодь...
17. Содты колана кыв.
- гожӧм рака аски выльлун
- тулыс косму тӧрыт вежалун
18. Гӧгӧрвоӧд омонимъяс.
КОР | 1. 2. |
КЫВ | 1. 2. |
ТӦВ | 1. 2. |
19. Содты колана слог, мед артмис кык торъя кыв.
- кер(...)тша
- войт(...)рыш
- юр(...)кӧтш
- пар(...)зі
20. Тӧдмав лэбач да чери нимъяс.
Лэбачьяс
- кӧ.
- яб..
- ту..
- ю..
- сыр...
- чи...
- ка...
- ра..
- пы...
- дзо....
- ка...
Черияс
- к.льч.
- с.р
- .кыш
- г.ч
- с.н
- й.рш
21. Корсь пӧвсӧ.
1 | ---------> | 2 |
---|---|---|
зарни киа | лӧнь | |
кӧрт сьӧлӧма | кажитчис | |
шы ни тӧв | скӧр | |
воис сьӧлӧм вылӧ | киподтуя |
22. Веж торйӧдӧм кывъяссӧ паныд вежӧртаса кывъясӧн.
- Водз ар.
- Ывлаын шоныд.
- Шонді ёна на шонтӧ.
- Поводдяыс мича.
- Кутшӧм гажа!
23. Гиж пемӧс да лэбач нимъяссӧ комиӧн.
- (Мышь) кывтӧ-катӧ,
- (Сорока) кӧя пыжа,
- (Бобр) лопта пелыса,
- (Выдра) бӧж зібъя,
- (Заяц) ку шапкаа,
- (Лиса) ку кепыся,
- (Волк) ку эшкына,
- (Медведь) ку воля.
- Кывкуд: кӧя - грудная часть птицы, лопта - лопасть весла, зіб - шест, воль - шкура оленя или лося.
24. Инды кывъяслысь кывсикасъяс:
- пелысь
- мугӧм
- мунны
- пырны
- найӧ
- шома
- улын
- сайын
- сёян
- бипур
- меным
25. Висьтав гажлун нимъяс комиӧн.
- Новый год -
- День рождения -
- Рождество -
- 8 марта -
- Пасха -
- Крещение -
26. Артмӧд схема серти «Велӧдчанін» тема вылӧ сёрникузяяс.
- Кодъяс? Мый вӧчӧны? Кутшӧм? Кытчӧ?
- Кодлӧн? Кӧні? Мый вӧчӧ? Мый?
- Кутшӧм? Коді? Мый вӧчӧ? Кытчань?
27. Висьтав «Ы» шыпассянь заводитчысь кывъяс.
Ытва, ...
28. Тӧдмав пемӧсъясӧс:
- тайтӧ -
- чибӧ -
- польӧ -
- кутю -
- сильӧ -
- бычӧ -
29. Висьтав комиӧн. Кутшӧм вежсьӧм казялін комиӧдӧм бӧрын?
- Цепь -
- Фонарь -
- Петух -
- Улица -
- Конфеты -
- Цыган -
- Туфли -
- Сахар -
30. Корсь кывтэчасъясысь ӧшыбка.
- мунны дача вылӧ
- лэбны енэж вывті
- видзӧдны телевизор вылысь
- пуксьыны автобус вылӧ
- вуджны туй кузя.
31. Висьтав ӧти кывйӧн.
- Чери шыд -
- Шыд сёян дозмук -
- Кыдз кырсь -
- Чериысь нянь -
32. Содты колана кыв.
- Кӧч бӧж кодь дженьыд ....
- Синва кодь югыд ....
- Ма кодь юмов ....
- Би кодь пӧсь ...