Пос

Кыԇі колӧ лӧԍӧԁны віԍмӧм-ԁојмӧм јӧзлы пырыԍ-пыр-жӧ отсӧг ԍетан уҗ.

Воыԍ-воӧ креԍԏана пыр-ӧтарӧ ԍуԍмӧны. Быԁтор-вылӧ велӧԁчӧны. Јона тӧжԁыԍӧны олӧмыԍ ԉокторјассӧ бырӧԁӧм-вӧсна. Мезԁыԍӧны пемыԁлуныԍ, гӧԉлуныԍ ԁа омӧԉ оланԍам-вӧсна віԍӧмјасыԍ. Нывбабајас јона-жӧ тӧжԁыԍӧны ԇоԋвіԇа, бур-олӧмԍамаа олӧм-вӧсна. Озҗык-ԋін ӧні мунны бурԁӧԁчыны „тӧԁыԍјас“ ԁа пывԍӧԁчыԍјас-орԁӧ. Бурԁӧԁчӧны боԉԋічајасын ԁокторјас-ԁінын. Уҗалыԍ јӧз ӧні бура гӧгӧрвоісны бурлунсӧ ԇоԋвіԇалун-вӧсна тӧжԁыԍӧмыԍ. Мортлы ԇоԋвіԇалуныс зев ыҗыԁ колантор. Быԁ ԍіктӧ ӧні колӧ лӧԍӧԁавны јӧз-пӧвсын ԇоԋвіԇалун-вӧсна тӧжԁыԍан коміԍԍіјајас ԁа кружокјас. Меԁ сіјӧ коміԍԍіјајас ԁа кружокјас-пырыс став јӧзыс вермасны велӧԁчыны бура-ԇоԋвіԇаа овны, меԁ тӧԁмаԍасны кыԇі віԍӧмјаскӧԁ вермаԍны ԁа сіԇ воԇӧ. Кружокјастӧ ԁа комісԍіјајастӧ колӧ лӧԍӧԁавны со кущӧмјасӧс: саԋітарнеј коміԍԍіја, нывбабајаслыԍ ԁа чеԉаԃлыԍ ԇоԋвіԇалун віԇан коміԍԍіја, віԍмӧм-ԁојмӧм јӧзлы пырыԍ-пыр-жӧ колан отсӧг ԍетан коміԍԍіја, віна-јуӧм бырӧԁыԍ коміԍԍіја ԁа сіԇ воԇӧ. Мі чајтам, ԍіктјасын емӧԍ-кӧ сещӧм коміԍԍіјајасыс ԁа кружокјасыс, том војтыр ԍӧлӧмԍаԋ, бура сені уҗаласны. Віԍмӧм-ԁојмӧм јӧзлы пырыԍ-пыр-жӧ отсӧг ԍетыԍ коміԍԍіја ԉібӧ кружок колӧ лӧԍӧԁавны быԁ ԍіктӧ. Кружокыс Волісполком-пыр вермас корпыны матысса ԁокторӧс ԉібӧ пеԉшарӧс, меԁ најӧ тӧԁмӧԁасны кыԇі колӧ ԍетны віԍмӧм-ԁојмӧм јӧзлы пырыԍ-пыр-жӧ колан отсӧг. Сені-жӧ ԁоктор кружокԍыс војтырӧс тӧԁмӧԁас, кыԇі ԁа мыјыԍ лоӧма мортлӧн вір-јајыс, кыԇі колӧ овны, кыԇі уҗалӧ ԍӧлӧм, мус, вӧркјас, гыркпыщкӧс. Кыԇі јітчӧмаӧԍ мӧԁа-мӧԁныскӧԁ морт-пыщкын лыјасыс, вірсӧнјасыс ԁа сіԇ-воԇӧ. Ставсӧ тајӧс колӧ бура тӧԁны быԁ мортлы. Кружокӧ ӧтувтчӧм јӧз кутасны кужны ԍетны бур, колан отсӧг коԉмӧм мортлы, ваӧ вӧјлӧм мортлы, коԁјура мортлы, кі-кок ԁа мукӧԁ лыјас-кӧ чегісны, керыштчӧмӧн-кӧ ԁојміс ԁасіԇ воԇӧ. Сещӧм кружокјасыс-кӧ лоӧ лӧԍӧԁалӧма ԍіктын, волісполком-пыр вермасны ԇоԋвіԇалун кутан јукӧԁыԍ корны ічӧԏік апԏека (ԅеԉԉајас). Сещӧм апԏекаын лоасны меԁ колан зеԉԉајас, кӧртаԍан кӧлујјас: бінт, вата ԁа мукӧԁтор. Апԏекалы колӧ лӧԍӧԁны віԇны ԅеԉајассӧ ічӧԏік шкап. Поԅӧ віԇны лыԃԃыԍан-керкаын, гӧрԁ-пеԉесын ԉібӧ кружокас уҗалыԍ-орԁын. Апԏекаыс-кӧ лоӧ кружокын, уҗалыԍ јӧзбыԁ віԍмӧм-ԁојмӧм мортлы пырыԍ-пыр-жӧ боԉԋічаӧ мӧԁӧԁтӧԇ вермасны ԍетны бур-колан отсӧг. Со кущӧм ԅеԉԉајас вермасны лоны апԏекаас: Вершӧк-паԍта бінтјас................. — Кык вершӧк-паԍта бінтјас ............ — Аԍеԋԏіческеј пакет................... — Јоԁ............................... 30 грамм Соԁа............................. 400 грамм Нашатырнеј ԍпірт....................60 грамм Касторка.................. . . . 100 грамм Сотчӧмыԍ бурԁӧԁан маԅ............. 400 грамм Ваԉерјановеј капԉа..................30 грамм Борнеј кіслота......................30 грамм Ԍвінсӧвеј уксус .......... 200 грамм Хіна................................12 порошок Аԍпірін.............................12 порошок Жжоннеј магԋеԅіја...................30 грамм Ваԅеԉін.............................30 грамм. Віԍмӧм-ԁојмӧм мортӧс, меԁ-воԇԇа отсӧг ԍетӧм-бӧрын, кружоклы колӧ мӧԁӧԁны боԉԋічаӧ. Кружоклы сеԍԍа лоӧ тӧжԁыԍны, меԁ јӧз-пӧвсын пырыԍ-пыр віԍмӧмјасыс-ԁојмӧмјасыс лоасны шочҗыка. Ԍіктјасын-кӧ тащӧм кружокјасыс лоасны, облаԍтувса ԇоԋвіԇалун кутан јукӧԁ (Сыктывԁінкарын) налы ԍетас колан отсӧг; ыстас кружокјаслы плакатјас, ԋігајас. Мі чајтам, комі јӧз, меԁԍа-ԋін том војтыр, кутчіԍасны тащӧм колан, бур уҗӧ, кутасны лӧԍӧԁавны ас-костын тащӧм ӧтувтчӧмјассӧ — кружокјассӧ. Пуктасны ԍіктјасын віԍмӧм-ԁојмӧм јӧзлы отсӧг ԍетан уҗ. Тащӧм кружокјасын велӧԁчӧм-бӧрын, кружокса јуралыԍјасыслы колӧ ԇік-пыр-жӧ воԍтавны ԍіктјасӧ „јачејкі красного креста". Тащӧм іачејкаас колӧ ӧтувтны кружокса јӧзсӧ ԁа уҗсӧ нуӧԁны јӧз-костас.

Кущӧм ԅеԉԉајас кущӧм віԍӧмыԍ-ԁојмӧмыԍ колӧ ԍетны.

Тані ԋеуна ме віԍталышта кущӧм ԅеԉԉа ԁа кыԇі колӧ ԍетны јуны ԉібӧ мавтны віԍмӧм-ԁојмӧма мортлы тајӧ апԏекаԍыс. 1. Біјалӧм бырӧԁыԍ ԅеԉԉајас: кынтӧмыԍ ԁа јур віԍӧмыԍ колӧ ԍетны аԍпірін — гырыԍјаслы 0,3 — 0,5, чеԉаԃјаслы — 0,1 ӧтчыԁ јуӧм-вылӧ. Хіна — ԉікораԁка-віԍӧмыԍ, гырыԍјаслы — 0.5, чеԉаԃјаслы — 0,1-0,2 ӧтчыԁ-јуӧм-вылӧ. 2. Віԍан зараза бырӧԁыԍ мајтӧг: кіԅӧр-турун віж мајтӧг. Сіјӧ меԁ јона ԍетчӧ јур мыԍкавны тојјас бырӧԁны-ԁа, кіԉ бырӧԁны. Ԃӧгӧԃа мајтӧг — гыжнаӧн (чесотка) віԍӧмыԍ. 3. Ԁукалан ԅеԉԉа: саԃтӧг уԍыԍјаслы коԉмӧма мортлы ԁа насмука-ԁырјі, — нашатырнеј ԍпірт. 4. Віԍӧм вӧчыԍ мікробјасыԍ віԇан ԅеԉԉа: јоԁ. Сіјӧн поԅӧ мавтны быԁԍама ԁојјас. Поԅӧ мавтны еж-выв кучіксӧ кос віԍігӧн, лы јукалігјасӧн, кочӧг быщкігӧн, піԋ віԍігӧн (піԋ-гурансӧ мавтыштны). 5. Перекіԍ воԁороԁа (3%). Бур мыԍкавны ԁојјас, леԇны чајнеј паԋӧн пеԉпыщкӧ пеԉ віјалігјасӧн. 6. Вом-пыщкӧс пожјалан ԅеԉԉа: — борнеј кіслота ԁа перекіԍ воԁороԁа, ӧԏі чајнеј паԋ-мынԁа стӧкан-ва-піӧ пуктӧмӧн. 7. Пӧԍ вӧтлыԍ ԅеԉԉа: коԍтӧм ӧміԇ, щајӧс моз јуны. 8. Ԍӧлӧм сотігӧн: сотӧм магԋеԅіја ԁа соԁа ½-1 чајнеј паԋ ӧԏіыс& јуӧм-вылӧ. 9. Вуктӧԁлігӧн ԁа восӧԁігӧн колӧ ԋылавны ічӧԏік торјасӧн јі. Гофманскеј ԁа мјатнеј капԉа јуны (15-20 војт румка-ва-піын сорлалӧмӧн ӧԏіын јуӧм-вылӧ). 10. Ԍӧлӧм четчігӧн (четчалігӧн) колӧ пуктыны: кӧԇыԁ ваӧн кӧтӧԁӧм компресс, ԁа јі колӧ пуктыны ԍӧлӧм веԍтӧ. Јуны Ваԉерјанӧвеј капԉа, 15-20 војт румка-мынԁа ва-пыщкӧ пуктӧмӧн. 11. Прімочнајас: буровскеј ва — ԁојмӧмјасыԍ, свіԋеча-ва — кучкыԍіг-керігӧн ԁојмӧмыԍ, ізвестка-ва — сотчӧмыԍ. 12. Мыԏітӧмыԍ ԁугԁӧԁан ԅеԉԉајас: Іноԅемтсева капԉа, 16-20 војт (ӧтчыԁ јуӧм-вылӧ), вісмут 0,3 — 0,5. Гырыԍјаслы поԅӧ ԍетны опіјнеј капԉа 5-8 војт (ӧтчыԁ јуӧм-вылӧ). Чеԉаԃлы тајӧс ԍетны оз поԅ. 13. Асмог вӧтлыԍ ԅеԉԉајас: касторка — 1-2 паԋ јуом-вылӧ, Лакрічнеј порошок — 1 чајнеј паԋ ӧԏіыԍ јуны; Глауберовскеј сов (сӧмын гырыԍјаслы) 10,0 — 15,0 ӧтчыԁ јуӧм-вылӧ. 14. Ежвыв кучік ԋебԅӧԁыԍ ԅеԉԉајас: ваԅеԉін, ԉанԉін, ԁа гԉітсерін. Сіјӧјасӧн мавтӧны кучік потлаԍӧмыԍ, кі вартчӧмыԍ. 15. Успокоіԏеԉнеј ԅеԉԉајас: уԅны вермытӧмыԍ — гырыԍјаслы бром (0,5-ӧтчыԁ јуӧм-вылӧ). Ваԉерјанӧвеј капԉа: гырыԍјаслы 15-20 капԉа, а чеԉаԃлы 8-10 капԉа (быԁ јуігӧн) румка-мынԁа ва-сорӧн.

Врач I. С. Кокаԋін