Ханой башняяс

Ворсӧм

Ворсӧмсӧ 1883 воын лӧсьӧдӧма прансуз математик Эдуард Люка.

Сулалӧ куим бедь. Пирамида моз ӧти вылӧ некымын кытш пысалӧма; ичӧтджыкъяс куйлӧны ыджыдджыкъяс вылын. Кытшъяссӧ колӧ пысавны мӧд бедь вылӧ татшӧм инӧдӧн: 1) быд вӧчӧм — ӧти кытш вештӧм; 2) кытш вылӧ позьӧ сӧмын ичӧтджыкӧс пуктыны.

Кымынысь позяс тадзсӧ вӧчны?

Кымын вӧчӧм колӧ

Бедьяссӧ нумеруйтам: 1, 2, 3. Кытшъяссӧ кӧсъям вештыны медводдзасьыс мӧд вылас.

Миян кӧ ӧти кытш, ӧти вӧчӧм и ковмас.

Кык кытш мед пысалӧма. Вылыс кытшсӧ вештам коймӧд бедь вылас, сэсся улыс кытшсӧ вештам мӧд бедь вылас; сы вылӧ медводдза кытшсӧ пуктам. Тайӧ куим вӧчӧм.

Куим кытш мед пысалӧма. Тӧдам нин: коймӧд бедь вылӧ позьӧ медвылыс кык кытшсӧ вештавны, куим вӧчӧм ковмас. Сэсся медулыс кытшсӧ пысалам мӧд бедь вылӧ (ӧти вӧчӧм) да сы вылӧ ичӧтджык кык кытш пукталам (бара куим вӧчӧм). Сiдзкӧ, миянлы 3 + 1 + 3 = 7 = 8 − 1 вӧчӧм колӧ.

Нёль кытш кӧ пысалӧма, медвылыс куим кытшсӧ вештам коймӧд бедь вылас (7 вӧчӧм), медыджыд кытшсӧ пысалам мӧд бедь вылас (1 вӧчӧм), сэсся сы вылӧ ичӧтджык кытшъяссӧ вешталам (7 вӧчӧм). Артмӧ: 7 + 1 + 7 = 15 = 16 − 1 вӧчӧм колӧ. Вит кытш вештӧм вылӧ 15 + 1 + 15 = 31 = 32 − 1 вӧчӧм ковмас да с. в. Ӧтувъя формулаыс со кутшӧм: n лыд кытш кӧ сетӧма, 2ⁿ − 1 вӧчӧм ковмас.

Легенда

Эдуард Люка легендаын Бенарес карса манакъяс мыжмисны Брахма водзын. Скӧрмӧм ен сувтӧдіс куим бедь, ӧти вылӧ 64 кытш пысаліс (ичӧтджыкъяс куйлісны ыджыдджыкъяс вылын) да манакъясыслы тшӧктіс став кытшсӧ индӧм правилӧясӧн вештыны мӧд бедь вылӧ. Став кытшсӧ вештасны, да му вежандыр пӧ пуксяс. Регыдӧн-ӧ эськӧ сійӧ лоис, збыльмис кӧ легендаыс? Манакъяслы эськӧ 2⁶⁴ − 1 = 18 446 744 073 709 551 615 вӧчӧм ковмис. Дугдывтӧг кӧ найӧ уджалісны да секундаӧн кытш вешталісны, 585 миллиард во кымын тырмис.

Содтӧд юӧр

Велӧдӧм паськӧдан блогын