Математика (1931ʼ вося небӧг)

И. Г. Попов, Т. Н. Крупелькин, Р. А. Кальнин. Математика : ШКМ-ын 1-я во вылын велӧдчысьяслы уджалан нига. 1-я юкӧд.

Небӧг йылысь

Юрним Молодцов гижанногӧн:
Маԏемаԏіка

Оригинал ним (рочӧн):
Рабочая книга по математике

Лӧсьӧдӧмысь кывкутіс З. Старцев.
Велӧдан секторса лӧсьӧдысь Г. Федоров.
Сетӧма наборӧ 1931-10-17.
Кырымалӧма печатьӧ 1931-10-26.
Форматыс 73х104 1/16.
Ыдждаыс 3,5 личк. л.; 289398 пас
Облитса № А-916
Вӧчӧдан № 59999.
Тиражыс 2000 ӧтк.
Доныс 90 ур.
Коми книжнӧй издательство. Сыктывкар. Печать керка.
Личкӧдлӧма Коми госиздатса типографияын. Сыктывкар.

Юриндалысь

Нумерация

Кыдзи йӧз велалісны гижны да лыддьыны лыдъяс

• Пыртӧд
• Лыд петкӧдлан пасъяс. Лыдпас
• Римскӧй пасъясӧн лыдпасъяс гижӧм

Гырысь лыдпасъяс гижӧм да лыддьӧм

• Абак
• Класснӧй абак вӧчӧм
• Гырысь лыдъяс лыддьӧм
• Кыдзи гӧгӧрвоны гырысь лыдъяс
• Классъяс да разрядъяс
• Гырысь лыдъяс гижӧм
• Лыдъяслӧн пасъяс
• Гырысь лыдӧн артасьӧм

Гырысь лыдъясӧн артасьӧм

• Электрическӧй заводӧн тӧдмасьӧм
• Карын йӧзӧс новлӧдлан средствояс
• Вузасьӧм
• Вывод

Гӧгрӧстӧм лыдъясӧн арталӧм

• Нульясӧн лыдпасъяс вежӧм
• Ыджда кузьта да сьӧкта мурталігӧн точносьт
• Упражненньӧяс
• Мӧскуа обласьт тӧдмӧдӧм
• Выводъяс

Метрическӧй система муртас

• Метрическӧй система муртса СССР-ӧ пыртӧм
• Единичнӧй отношенньӧ
• Метрическӧй системалӧн бурлуныс
• Единицаяс пасъялӧм

Шыпасъясӧн пасъялӧм. Действиелӧн лыдъяс да результатъяс

Веськыд да бӧра действиеяс

• Ӧтара-мӧдара действиеяс

Сетӧм лыдъяслӧн да лоӧм лыдъяслӧн зависимосьт шыпасъясӧн пасъялӧм

• Содтӧдӧн решайтан задачаяс
• Содтан действиеын шыпасӧн гижӧм
• Чинтӧмӧ решитан задачаяс
• Содтӧм прӧверитӧм
• Чинтӧм прӧверитӧм
• Шыпасъясӧн ӧктӧм гижӧм
• Юкӧм вылӧ задачаяс
• Ӧктӧм прӧверитӧм
• Юкӧм прӧверитӧм
• Колясӧн юкӧм
• Медпрӧстӧй равенствояс
• Шыпасӧн гижӧм
• Шыпас гижӧдлӧн лыда значенньӧ
• Упражненньӧяс

VIII юрвыв

• Сумма вежласьӧм
• Разносьт вежсьӧм
• Упражненньӧяс
• Произведенньӧ вежсьӧм
• Частнӧй вежсьӧм
• Коляс вежсьӧм
• Упражненньӧяс

Даса юкӧнъяс

Даса юкӧнъяс

• Кооперативлӧн вузасьӧм
• Условйӧяс да урчитӧмъяс
• Неӧтмында лыдъяс кост пасъяс
• Числитель да знаменатель

Даса юкӧнъяс лыддьӧм, гижӧм сравниталӧм вылӧ упражненньӧяс

• Чутік тэчӧм
• Даса юкӧнъясын орчча разрядса единицаяслӧн соотношенньӧ
• Лыдпаслӧн местаыс да даса юкӧнъясын разрядъяс
• Даса юкӧнъяс лыддьӧм
• Упражненньӧяс
• Даса юкӧнъясӧс ӧткодь знаменательӧ вайӧдӧм
• Даса юкӧнъяслысь ыдждаяссӧ сравнивайтӧм

Суммалысь да разносьтлысь свойствояс да даса юкӧнъяс содтан-чинтан правилӧяс мӧд пӧв велӧдан задачаяс

• Содтӧма да суммалӧн свойствояс
• Содтӧм содтӧмӧн жӧ прӧверитӧм
• Чинтӧм чинтӧмӧн жӧ прӧверитӧм
• Юасянъяс

Нольяса единица лыд вылӧ ӧктӧм. Даса юкӧнъясӧс ӧктӧм

• Кымынкӧ ӧктанлыд произведенньӧ вылӧ кыдзи ӧктыны кутшӧмкӧ лыд
• Произведенньӧлӧн свойствояс
• Лыдлӧн петкӧдлана юкӧд
• Нульяса единица вылӧ дзонь лыдӧс ӧктӧм (босьтӧм)
• Даса юкӧнъясӧс нульяса единица лыд вылӧ ӧктӧм
• Нульясӧн помасян дзонь лыдпасъясӧс ӧктӧм
• Дасӧд юкӧнъясӧс ӧктӧм
• Упражненньӧяс

Даса юкӧнъяс юклӧм

• Частнӧйлӧн свойствояс
• Нульяса единицаяс вылӧ юкӧм
• Нульясӧн помасяна лыдъяс юкӧм
• Даса юкӧнъяс нульяса единицаса лыд вылӧ юкӧм
• Юасянъяс
• Правилӧяс
• Даса юкӧнъясӧс кӧть кутшӧм лыд вылӧ юкӧм
• Матысмана частнӧӥ

Дзонь лыдъяскӧд да даса юкӧнъяскӧд став действиеяс вылӧ упражненньӧяс

• Упражненньӧяс

Мӧвпӧн артасян ногъяс

• Нульяса единицаӧдз лыдъяс содтӧм
• Содтӧм да чинтӧм вӧчан ногъяс
• Ӧктӧм да юкӧм ногъяс

Прӧчентӧн петкӧдлӧм лыдлысь юкӧн корсьӧм

• Задача
• Даса юкӧнъяссянь прӧчентӧ бергӧдӧм да мӧдарӧ
• Прӧчентӧн артасьӧм

Прӧчент корсьӧм

• Упражненньӧяс

Веськыд визь. Диаграммаяс да графикъяс

Визьяс йылысь да веськыд визь йылысь тӧдмӧдӧм

• Веськыд, чукыля да чегъясьӧм визьяс
• Визьторъяс пасъялӧм
• Кузьта мурталӧм
• Визьторъяслысь кузьтаяссӧ ӧткодялӧм

Визьтор да сійӧс мурталӧм

• Веськыд да чегъялӧм визьяс вӧчӧм
• Веськыд визьяс вӧчалӧм
• Веськыд визьторъяслӧн свойствояс
• Упражненньӧяс
• Визьторъяс содтӧм
• Визьторъяс чинтӧм
• Веськыд визьлӧн свойствояс
• Юасянъяс

Визьторъяс мерайтны кужӧм. Визя масштаб

• Муртасигӧн шӧр значенньӧяс корсьӧм
• Муртасигӧн точнӧй результат йылысь гӧгӧрвоӧм
• Ӧти нима мераяс мӧд нима мераясӧ вежан графикъяс
• Визя масштаб
• Картаяслы да планъяслы масштабъяс
• Веськыд визь вылын лыдъяс петкӧдлӧм

Мурталігӧн торксьӧм донъялӧм. Абсолютнӧй ӧшыбка. Сетӧм точносьт лыдъяс гӧгрӧстӧм

• Введенньӧ
• (...)

Диаграммаяс. Графикъяс

• Диаграммаяс да масштаб
• Веськыд пельӧсъясысь вӧчӧм диаграммаяс
• Графикъяс
• Упражненньӧяс
• Поездъяс ветлӧм петкӧдлан график
• Упражненньӧ

Пасйӧд

Сканералӧма Рочму войтыр небӧгаинын финнъяслы.
PDF (2016-02-24) босьтӧма Суоми войтыр небӧгаин сайтысь. (!!! АБУӦСЬ лб. 48-49.)