Талун. 2017-11-02

Юрган телеканаллӧн выльторъяс: 2017ʼ вӧльгым 2ʼ лунся «Талун» уджтас.

Текст

Бур асыв! Кыдзи и пыр тайӧ кадӧ, Ті видзӧданныд «Талун» программа. Студияын Анастасия Тюрнина.

Сутки чӧж

Регионса веськӧдлысь шуис восьтыны, рочӧн кӧ ас «горячӧй линия». Уджавны сійӧ кутас сутки чӧж. Войнас сёрни примитас автоӧтветчик. Юалӧмъяс торъя бланкӧн ыстасны колана ведомствоясӧ.

Сергей Гапликов:

[47]

Регионса юралысьлӧн чайтӧм серти, уна норасьӧм воас вильыд туй, лым весалӧм да мукӧд тӧвся сьӧкыдлунъяс йылысь. Муниципалитетса веськӧдлысьяс висьтасисны юралысьлы тӧв кежлӧ дасьтысьӧм кежлӧ. Но Сергей Гапликов корис лоны дасьӧн быд лоӧмтор дорӧ. Быд вежон, кывкӧртӧдъяс бӧрся, кутас видзӧдны уджалан штаб. Юр нуӧднысӧ кутас Константин Лазарев.

Туй вывса неминуча

Сыктывдін районса Ыб дорын неминучалӧн помка йылысь сёрнитісны туйвывса безопасносьт комиссия вылын. Кыдзи тыдовтчис, сійӧ луннас автобуслӧн водитель некымынысь торкаліс ӧдлысь режим. Тайӧ висьталӧ сы йылысь, мый лёка уджалӧ аппарат, коді оз лэдз автобуслы содтыны ӧдсӧ часӧн 60 километрысь унджык. Республикаса юралысь тшӧктіс пӧрадок видзӧдысьяслы да правительстволы туявны лоӧмторсӧ. Видлавны школаса став автобус, а сідз кӧ, водительяслысь ветлан правилӧяс тӧдӧм.

Авария веськалӧм автобуслӧн водительӧс таво кыкысь нин кыскисны кывкутӧмӧ жугалӧм машинаӧн ветлӧдлӧмысь. Дзоньталӧм бӧрын пазик шуисны шогманаӧн. А та вӧсна, быттьӧкӧ некутшӧм торкалӧм эз вӧв, но со глонас туялӧм петкӧдліс мӧдтор.

Андрей Перловас, республикаса ГИБДД управленньӧӧн веськӧдлысь:

— Сійӧ луннас водитель ӧддзӧдчылӧма часӧн 75 километраӧдз, кӧть машинаын эм аппарат, мый кутӧ ӧд содтӧмысь. А сідз кӧ, сійӧ лёка уджалӧ. Та кындзи тахограф и карталӧн уджалан кадыс колис сійӧ луннас, сы вылӧ заявкасӧ школаса администрация эз сетлы. Сідзкӧ мӧд луннас водительлы туйӧ петны эз нин позь.

Талун тшӧктісны туявны Республика пасьталаысь школаса став автобус, тайӧ 200 машина, нӧшта видзӧдласны водительяслысь туй кузя ветлан правилӧяс тӧдӧмлун. Быд лун найӧ новлӧдлӧны 6000 велӧдчысьӧс. И тані оз позь надейтчыны налӧн ыджыд стаж вылӧ, тӧдчӧдіс Сергей Гапликов. Мӧд боксянь, колӧ мӧвпыштны водительяслы удждон кыпӧдӧм йылысь.

Вероника Лесикова, велӧдӧм да наука министрӧс медводдза вежысь:

— Ме кӧсъя шыӧдчыны кар-районъясын веськӧдлысьяс дорӧ. Эм кӧ позянлун, колӧ содтыны водительяслы удждонсӧ, класс серти, содтӧд сьӧм сетны автобус бӧрся видзӧдӧмысь.

Авария дырйи туйвывса веркӧс вӧліс бур, но тайӧ юкӧнын тшӧкыда зурасьлӧны машинаяс. Та вӧсна сы кузя ветлӧмсӧ пӧ колӧ колӧ котыртны мӧд нога. Сыктывдін районса администрация лоӧмтор туялӧм помавтӧдз дугӧдіс челядьӧс гажъяс вылӧ новлӧдлӧм. Талун пӧгибнитӧмъяслӧн рӧдвужлы да доймалӧмаяслы отсӧг сетӧм могысь чукӧртӧны документъяс. Сёрнитісны став школаӧн веськӧдлысьяскӧд.

Сергей Гапликов:

[47]

Юралысь кар-районъясын веськӧдлысьяслы тшӧктіс нӧшта видзӧдлыны подӧн ветланінъяс югзьӧдӧм вылӧ. Торйӧн нин, кӧні абу светофоръяс. Бӧръя неминучаыс артмис Сыктывкарын, кӧлеса улын пӧгибнитіс 3 арӧса нывка, сылӧн пӧчыс куйлӧ реанимацияын.

Виктор Половников, пытшкӧс делӧяслӧн республикаса министр:

— Мыжа водитель, кӧть меным та йылысь водз на висьтавны, делӧсӧ туялӧны на, но сійӧ панйис машина, коді вӧлі лэдзӧ подӧн мунысьясӧс. Пасъя, мужичӧй чужӧма 1942ʼ воын.

Казьтыштісны и Удораын неминуча йылысь. Таво тулыснас автобус веськаліс автогрейдер улӧ. Сэки тыдовтчис, тайӧ техникаӧ вӧлӧмкӧ оз позь пуктыны лым весалан пуртсӧ. ГИБДД-са уджалысьяс прӧверка дырйи туй котырлӧн автопаркысь некымын машина шуисны шогмытӧмӧн. Овмӧслы ковмис ньӧбны 13 выльӧс.

Светлана Некрасова, Ольга Коняева, Павел Фетисов. Юрган телеканал.

Сыктывдін районын туйвывса неминучаын доймалӧмаяслы сетӧма медицина боксянь став отсӧг. Та йылысь юралысьлы юӧртіс вице-премьер Наталья Михальченкова. Ӧні бурдӧдысьяс видзӧдӧны куим верстьӧ да кык кага бӧрся. Мунӧны (???) велӧдан министерство, туялысь да удж инспекциялӧн прӧверкаяс. Кывкӧртӧдъяссӧ Сергей Гапликовлы юӧртасны локтан вежон заводитчигӧн. Тӧдса, мый автобус лэдзӧмаӧсь торкавтӧг, тайӧ майӧ машинаыс тшӧтш вайӧма челядьӧс Яснӧгӧ Нимъяр посёлокысь. Министр пасйис, мый и водительыс руль сайын комын во.

Наталья Михальченкова, правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысь — велӧдӧм да наука министр:

— Рейсъяс водзын водительӧс видзӧдалісны, машина тшӧтш. Туй вылӧ сійӧс лэдзисны Яснӧг школаса уджалысьяс, ставыс колана ног вӧлі.

Сергей Гапликов пасйис, лоӧмторсӧ колӧ туявны чорыда, мед мӧдысь татшӧмыс эз ло. Казьтыштам, туйвывса неминуча лоис октябр 27-ӧд лунӧ Вятка трасса вылын, Ыб вылӧ кежигӧн. Тангысигӧн автобусын вӧліны 15 морт. 8 верстьӧ да 7 кага. Кувсисны куимӧн: водитель, директорӧс вежысь да Яснӧгса школаса секретар.

2018ʼ вося бюджет

Вӧр овмӧс сӧвмӧдӧм программа серти Республикаса бюджетӧ сьӧм воис 4 пӧв унджык. Та йылысь юӧртісны бюджет кывзігӧн Каналан Сӧветын. 473 миллион шайт воис Республикаса кудйӧ. Кык пӧв унджык Федеральнӧйӧ. Ӧні регионын 157 сёрнитчӧм, мый серти заптыны вӧр. Кык да джын стрӧитчӧм кузя. Тайӧ кольӧм восяысь унджык, но эмӧсь и тырмытӧмторъяс. Шуам, виӧм (???) вӧр ыдждаыс унджык пуктӧм дорысь. Оз тырмыны и вӧр кусӧдысьяс. Миян Республика вылӧ ставнас 125 морт сӧмын.

Александр Емельяненко, республикаын Вӧр кусӧдан шӧринӧн веськӧдлысь:

— Тайӧ, дерт, зэв этша, но сьӧм тырмытӧм вӧсна паськӧдчины ог вермӧй. Да и удждоныс вывті этша, и том йӧз оз воны.

Та кындзи мӧд во юкӧн чинтас рӧскодъяс Федеральнӧй шӧрин тшӧктӧм серти.

Сергей Шевелев, промышленносьт, вӧр-ва, энергетика да транспорт министрӧс вежысь:

— Быд во, кор сотчӧ Сибыр да Дальнӧй Восток, ми аддзам, мый сьӧмӧн могмӧдӧм дас кӧкъямысӧд воӧ содӧ сэні. И ми гӧгӧрвоам: колӧ мыйкӧ вӧчны, но и Федеральнӧй шӧринӧс тшӧтш гӧгӧрвоам: быд во сэтшӧм ыджыд ускӧттьӧ лоӧ. Кутам, кыдзи вермам, кутчысьны да кутны лача, мый сьӧм содтасны.

Висьталісны вӧр овмӧсын и сы йылысь, мый вӧр видзтӧм могысь колӧ восьты химия кык станция. Найӧ колӧны Кулӧмдін да Сосногорскын.

Канму мӧд кыв

Велӧдӧм йылысь Республикаса оланпасӧ вежсьӧмъяс пыртӧм кутасны зіля видлавны йӧз. Та йылысь велӧдысь да общественнӧй удж вӧчысьяслы юӧртіс вице-премьер Наталья Михальченкова. Аддзысьлӧм сиӧма президентлӧн тшӧктӧм серти. Регионса велӧданінъясын план збыльмӧдӧмлы. Вежсьӧмъяс пыртӧны олӧмӧ Федеральнӧй оланпас серти. Ӧні мам-бать вермасны бӧрйыны, кутшӧм чужан кыв велӧдны челядьлы. Кыдзи ставыс лоӧ, висьталас Елена Конанова.

Национальнӧй кыв ас вӧляысь велӧдӧм кузя вензьӧм кыптыліс тайӧ гожӧмнас Татарстанын, Башкирияын да Чувашияын. Коми эз жӧ коль бокӧ. Вӧркутаын бать-мам администрацияӧ шыӧдчылісны 130-ысь, найӧ корисны коми кыв велӧдӧм пыдди пуктыны мӧд предметъяс.

Галина Вуйко, Вӧркутаса олысь:

— Мед ми асьным вермим бӧрйыны. Но Республика аслас оланпасӧн тайӧ правосӧ мырддис, а тайӧ торкалӧ велӧдчӧм йылысь Федеральнӧй оланпас. Быдӧнлӧн аслас чужан кыв. Мортыс кӧ роч – челядьыс рочӧсь, олӧны роч йӧзкӧд, сідз кӧ налы колӧ велӧдны чужан роч кыв.

Август 28-ӧд лунӧ Кремль сайтын йӧзӧдісны Путинлысь некымын индӧд. Йошкар-Олаын национальнӧй йитӧдъяс сӧветлӧн чукӧртчылӧм бӧрын. Октябр 26-ӧд лунӧ Республикаса велӧдан министерство дасьтіс чужан да государственнӧй кывъяс велӧдан программа серти выль план.

Алексей Габов, «Коми войтыр» регионъяскостса ӧтмунӧмлӧн веськӧдлысьлысь удж вӧчысь:

— Ті менӧ гӧгӧрвоӧй, ме коми морт, а сідз кӧ, менам чужан кывйӧй – коми, и велӧдны меным сійӧс колӧ пыдісянь. Тайӧ лоӧмторсӧ колӧ лӧсьыда туявны, кыдзи ме гӧгӧрвои, сёрниыс мунӧ оз дугӧдӧм йылысь.

И збыль вылӧ, сёрниыс оз мун коми кывсӧ дзикӧдз дугӧдӧм йылысь. Сійӧ важ моз кутас пырны школаса программаӧ, ӧд сійӧ Республикаса Конституция серти мӧд канму кыв. Коми челядь вермасны велӧдны пыдісянь чужан кывсӧ, литературасӧ, культурасӧ да историясӧ. Но педагогъяслы пӧ ковмас аслыныслы водзӧ велӧдчыны.

Наталья Михальченкова, правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысь — велӧдӧм да наука министр:

— Ми тӧдам, мый коми кыв велӧдӧны кызвыныс филологъяс, та вӧсна ковмас кыпӧдны квалификациясӧ. Талун 341 школаӧ ковмас ыджыд штат, кутшӧм ӧні сэні абу. Уджыс содас роч да коми кыв велӧдысьяслӧн.

Роч кыв да литература, кыдзи чужан кыв велӧдан программа Россияса велӧдан министерство дасьтӧ на. Тайӧ курсыс лоас паськыдджык да пыдіджык, но велӧдысьясӧс ёнджыка майшӧдӧ сьӧмын могмӧдӧм.

[12]

Вице-премьер эскӧдіс велӧдысьясӧс. Выль велӧдан программаяс вылӧ Республика сьӧм сетас. Та кындзи правительство сетас содтӧд отсӧг коми кыв да национальнӧй культура велӧдысьяслы.

Наталья Михальченкова, правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысь — велӧдӧм да наука министр:

— Медым кыв сӧвмис тшӧтш электроннӧй нога и ӧтуввезйын, та могысь быд во кутам котыртны юралысьлысь грант.

Талун шӧр могыс чукӧртны во помӧдз мам-батьяссянь заявленньӧяс чужан кыв бӧрйӧм кузя. Кыдзи тайӧс вӧчны кар-районса управленньӧясын да школаясын веськӧдлысьяслы висьталӧны селекторнӧй сӧвещанньӧ вылын.

Нина Нестерова, республикаса Канму Сӧветын оланпас дасьтан да асвеськӧдлан комитетӧн юрнуӧдысь:

— Колӧ уджавны бать-мамкӧд, медым унджык челядь велӧдісны коми кыв чужан кыв программа серти. Талун буретш национальнӧй районъяс кутасны кыв кутны чужан кыв видзӧм да велӧдӧм вӧсна.

Комисянь сенатор Валерий Марков серти талун страна пасьтала вежлалӧны чужан кыв велӧданног. Талы воис нин кадыс, кӧть ӧніӧдз став школаын велӧдӧм лӧсяліс оланпаслы.

Валерий Марков, Коми Республикасянь сенатор:

— Ӧні миян канму кыв велӧдӧм кузя оланпас. Вӧлі куим шыӧдчӧм Республикаса конституционнӧй ёрдӧ, шыӧдчӧм вӧлі Республикаса вылыс ёрдӧ. Быд пӧрйӧ суддяяс подулалісны, мый Комиын ставыс вӧчсьӧ оланпас серти. Та боксянь ми нинӧм ог торкалӧй, коми кыв, кыдзи канму кыв велӧдӧмын. Тадзи лоас и водзӧ.

Матысса кадӧ кар-районъясын общественник да велӧдысьяс видлаласны тайӧ юалӧмсӧ. Республикаса юралысь сувтӧдіс мог, дасьтыны методическӧй литература да учебникъяс, кытӧн кутасны тӧд вылын чужан кыв велӧдӧмлысь став аслыспӧлӧслун.

Елена Кононова, Наталья Литкевич, Олег Жуковскӧй, Дмитрий Ведерников. Юрган телеканал.

Оз ков зыксьыны, а бура донъявны лоӧмтор. Тайӧс вӧчны корис Республикаса национальнӧй политика министр Галина Габушева. Коми кыв гӧгӧр артмӧм серпасын эмӧсь и бурторъяс. Лои гӧгӧрвоана, канмулӧн мӧд кыв – колана.

Галина Габушева, национальнӧй политикалӧн республикаса министр:

— Дона коми йӧз, коми мам-бать да том войтыр. Олӧмыс бара сувтӧдіс выль могъяс. Миян сайын коми кывлӧн аскиа луныс. Коми кыв – абу нитшсялантор, абу тӧрытъя кыв, сійӧ сӧвмӧ, тырбура олӧ, тшӧтш и интернетын. Том йӧз миян тэчӧны коми кывбуръяс, лӧсьӧдӧны коми сьыланкывъяс. Республикалы колӧны оз сӧмын коми велӧдысьяс да библиотекаръяс, трактористъяс да вузасьысьяс. Колӧны коми кывъя чина йӧз, бизнесын зільысьяс, бурдӧдысьяс, артистъяс, журналистъяс да мукӧд. Челядьным вермӧны сёрнитны мам кыв вылын да велӧдны сійӧс чужан кыв программа серти. Колӧ сӧмын тіян бӧрйӧм. Кадыс тшӧктӧ бӧрйӧмнытӧ вынсьӧдны и та вылын, ме чайта, ми ставӧн кутам ӧтув уджавны тіянкӧд.

Культуралы отсӧг

Локтан воӧ Республикаса муниципалитетъясын культура керкаяс отсӧг вылӧ Федеральнӧй кудйысь воас 14 миллион шайт. Нӧшта квайтӧс вичмӧдас Республика. Та йылысь Сергей Гапликовлы юӧртіс культура министр Сергей Емельянов, кор висьталіс Москвакӧд удж йылысь. Сы серти, кольӧм воӧ сетлӧм субсидияясӧн вӧдитчӧма помӧдз.

Сергей Емельянов, Коми Республикаса культура, туризм да архив делӧ министр:

— Миянлы вынсьӧдісны нин, мый культура юкӧн сӧвмӧдӧм вылӧ вичмӧдасны Федеральнӧй бюджетысь субсидия. Ставнас 5 миллион мында. Тайӧ искусствояс школа, небӧгаинъяс ӧтуввезйӧ пыртӧм, небӧгъяс содтӧм. Культура юкӧнын уджалысьясӧс ошкӧм вылӧ. Та кындзи миян регион Россияса 4 субъект лыдын, кодлы вичмӧдасны автоклуб ньӧбӧм вылӧ шайтъяс. 3 миллион мында. Тайӧ уджассӧ видлӧны на, и кутас сійӧ сӧвмыны страна пасьтала.

Ноябр 26-ӧд лунӧ Вӧркута кар лунӧ ассьыс ӧдзӧсъяс восьтас выльмӧдӧм Драма театр. Тайӧ лунъясӧ сэні эмбуралісны (???) сцена. «Ичӧт каръяслӧн театръяс» уджтас федеральнӧй проект серти отсӧг воис 7 миллион вылӧ. Аканьяс театрын сувтӧдісны выль креслӧяс да би эмбур. Мӧд во клубъясын мӧвпалӧны вежны сцена паськӧм. Республика водзын пырӧдчас федеральнӧй уджтасӧ. Ставнас таво выльмӧдісны эмбур 20 стрӧйбаын, дзоньтасисны квайтын. Юралысьлӧн тшӧктӧм серти, киритісны тырмытӧмторъяс, Удора районса Благоев посёлоклӧн культура керкаын. На вӧсна сійӧ вӧлі тупкӧса во. Тайӧ вежонӧ муниципалитетӧ волас Сергей Гапликов, видзӧдлас Косланын социокультурнӧй шӧрин стрӧитӧм.

Сергей Гапликов:

[43]

Культура министр серти пӧдрадчик босьтчас видзӧдысьлысь зал эмбуравны. Пыранін да медводдза судта дасьӧсь нин.

Отсавны кагалы

4 тӧлысся Дамир Атанасовлы благотворительнӧй марафон дырйи Республикаса олысьяс чукӧртісны 150 сюрс гӧгӧр шайт. Сьӧмсӧ ыстісны СМС пыр и «Сила добра» фонд тшӧт вылӧ. Комиын олысьяс кындзи шайтъяс мӧдӧдісны Мӧскуа да Архангельскысь. Кагалы сӧмын на 4 тӧлысь, но вӧчӧма нин 4 операция, а колӧ на 3 кымын. Отсӧг сылы вермасны сетны сӧмын Федеральнӧй шӧринъясын. Дамирӧс виччысьӧны нин Санкт-Петербургын. Бурдӧдӧм да нуӧмсӧ ас вылас босьтас регионса дзоньвидзалун министерство. А со сьӧм вылӧ лекарствояс, торъя сёянысь да олӧмысь ковмас вештысьны мамыслы, а быдтӧ писӧ сійӧ ӧтнас. Кагалы отсавны кокни. Колӧ ыстыны СМС «коми» кывйӧн 7715 номер вылӧ да индыны сьӧм лыд. Мукӧд отсалан ногсӧ позьӧ тӧдмавны «Сила добра» сайтысь.

Школалӧн мог

«Единӧй Россия»-ын чукӧртчывліс дискуссионнӧй клуб, сёрнитісны сэні Ютер (???), велӧдӧм юкӧн, велӧдчысьяс да студентъяс. Видзӧдласъяс кывзіс Константин Куратов.

Ютерын зільысьяс нуӧдісны юасьӧм Войвывса олысьяс костын. Вӧлӧмкӧ, унджык йӧзыс школаын велӧдчӧм донъялӧны шӧркост лыдпасъяс вылӧ. Витӧд пайыс серти тӧдӧмлунъяс сетӧны шогмытӧма. Да сӧмын 13%-ыс ошкисны ӧнія велӧданног. Мӧд юалӧм вылӧ, мый эськӧ позьӧ босьтны сӧветъяс кадся школаысь, олысьяс пасйисны, мый сійӧ вӧлі зэв бура ладмӧдӧма. Такӧд сӧгласӧсь и ӧнія велӧдысьяс.

[33]

Пӧся сёрнитісны и коми кыв велӧдӧм йылысь. Та серти вензьысьяс юксисны. Бать-мам, эськӧ, эз сувтны паныд йӧзкостса культура сӧвмӧдӧмлы, но оз пӧ ков мырдӧн тшӧктыны, а велӧдны факультатив моз. Школьникъяс вӧзйисны выль пӧв видлыны программа да йитны коми кыв велӧдӧм краеведенньӧкӧд.

[30]

Но юалӧмъяс кольӧны. Кыдзи ышӧдны челядьӧс тӧдмасьны чужан культуракӧд да велӧдчыны? Да кутшӧм талунъя школалӧн медшӧр могыс? Сёрниӧ пырӧдчысьяслӧн, тыдалӧ, вочакывъяс эмӧсь.

Рубен Данелян, Питирим Сорокин нма СГУ-ын студент:

— Челядьлысь велӧдчӧм серти видзӧдлас колӧ вежны. Найӧ шуӧны, меным оз во сьӧлӧм вылӧ математика, ме сійӧс ог кут велӧдны. Но ӧд сійӧ зэв бура сӧвмӧдӧ юр вем. Да сійӧ механизмъясӧн, мый тэ босьтан математика велӧдігӧн, верман сэсся вӧдитчыны и олӧмлӧн мукӧд юкӧнын.

Нӧшта быдсяма нырвизьӧ пырӧдчыны колӧ и сы понда, медым гырысь классъясӧ воӧдчӧм кежлӧ ныв-зон вермисны гӧгӧрвоны, кутшӧм уджсикас бӧрйины, да кытчӧ мунны велӧдчыны водзӧ. Профориентация юкӧн озырмӧдӧм нӧшта ёнджыка таӧн отсалас.

Валентина Жиделева, Каналан Сӧветӧн веськӧдлысьӧс вежысь:

— Миян Республикаын профессияясӧ велӧдан система Россияын медся тӧдчана. Том йӧз мунӧны, но оз сы понда, мый тані омӧль. Налы окота аддзывны мӧд пӧлӧс олӧм. Ми сетам тӧдӧмлунъяс сэтшӧм бур тшупӧдын, мый ставыс вермӧны пырны велӧдчыны, кытчӧ кӧсйӧны.

Общественникъяс тӧдчӧдісны – регионын колӧ ладмӧдны ӧтувъя госэкзамен сдайтӧм. Ӧд буретш сійӧ восьтӧ ӧдзӧсъяс медся бур вузъясӧ, весиг ылі сикт-грездъясысь том йӧзлы.

Константин Куратов, Александра Головина. Юрган телеканал.

Войвыв повзьӧдӧм

УГТС-са студентъяс вермисны «Россия – устремленная в будущее» конкурсын. Котыртіс сійӧс Рытыв-Войвыв Федеральнӧй кытшса вузъяс ректоръяслӧн сӧвет. Ставнас пырӧдчисны 300 студент. Налы коліс висьтавны ас регионса мытшӧдъяс йылысь да аддзыны петан туйяс. Медбур уджӧн лоис Ухтаса университетын велӧдчысь Ирида Манаковалӧн да сійӧс помалысь Евгений Грохлӧн видеоролик. Мый йылысь сійӧ? Анастасия Михайлова.

— Ме чужи да быдми Войвыв кытш сайын. Тані гӧгӧр йи да лым, пӧльтӧ ён тӧв, и олӧны шань сьӧлӧма йӧз.

Тадзи роликлӧн героиня мойдіс аслас чужан Войвыв му йылысь. Сылӧн нимыс абу тӧдса, но авторлӧн мӧвпыс гӧгӧрвоана. Нывка петкӧдлӧ ӧтпырйӧ став том йӧзсӧ. Том вӧркутинечьяс верстьӧяс моз майшасьӧны Войвыв карлӧн аскиа лун вӧсна. Буретш налы ковмас ловзьӧдны сійӧс.

— Карын, кӧні 40 градус кӧдзыд дырйи йӧзыс сёйӧны мороженӧй, дерт, овлӧны шензьӧданторъяс. Веж мороз дырйи да гожӧм помын Енэжын позьӧ аддзины войвыв кыа, коді котӧртӧ Ичӧт Ош бӧрся. Вӧркута паськӧдӧма Коми мулӧн дзик Войвылын. Кӧть тані и зэв кӧдзыд, но асьныс йӧз зэв шоныдӧсь, пыр дасьӧсь локны отсӧг вылӧ. А нӧшта, найӧ геройяс, ӧд унджыкыс на пиысь уджалӧны шахтаын. Ай му вӧсна ыджыд тышын найӧ перйисны страналы колана из шом. Пуктісны вермӧмӧ ассьыныс пай. Водзын карным вӧлі зэв кыпыд, орччӧн посёлокъяс быдмисны. Талун керкаяс кушмӧны, тупкысьӧны лавкаяс да овмӧсъяс. Посёлокын школаяс да культура дворечьяс сулалӧны ӧшинь да ӧдзӧстӧм. Но чайтсьӧ, стенъяс казьтылӧны на велӧдчысьяслысь серам да концертъяслысь гаж. Ставыс эськӧ тайӧ вермис дыр на служитны мортлы, но йӧзлы ковмис мунны татысь.

Автор да роликлӧн героиня эскӧны, мый Вӧркуталӧн эм аскиа лун.

— Колӧ сӧмын чукӧртны вын, коді вермӧ Войвыв пустыня пӧртны дзоридзалысь карӧ. Позянлун эм. Татчӧ скоксуйтчӧм из шом отсӧгӧн металлургическӧй комбинатъясын сывдӧны легированнӧй кӧрт. А нӧшта вермас лоны, Вӧркутаын кутасны перйины барий, мусир, зарни да джынвыйӧ дона изъяс. Тані кыпӧдӧны радиолокационнӧй станция, сійӧ кутас дӧзьӧритны Арктикасӧ. Но медшӧр озырлуныс тані – йӧз. [] Найӧ тӧждысьӧны вӧр-ва вӧсна, та вӧсна ме эска. Джаджъяс вылын коркӧ Вӧркуталӧн история йылысь небӧгъяскӧд орччӧн пуктасны тшӧтш и вӧркутинечьяслӧн шедӧдӧм йылысь книгаяс.

Ачыс автор пасйис, тайӧ роликыс петкӧдлӧ Войвыв дорӧ сьӧлӧмкылӧм да эскӧм, мый Вӧркута коркӧ бара на ловзяс. Медводдза воськовъяс эмӧсь нин.

Анастасия Михайлова, Любовь Лапина, Евгений Грох. Юрган телеканал. Вӧркута.

☼ ☼ ☼

И тайӧ вӧлі бӧръя репортаж. Коді эз вермы видзӧдны «Талун» программа, позяс вӧчны тайӧс юрган.рф сайтысь либӧ ростелекомлӧн ай-пи телевиденньӧ отсӧгӧн. Бура коллялӧй лун!

Пасйӧд

Текстуйтӧма 2017-12-07. Кужса Сандра.