Естествознанньӧ (4-ӧд класслы 1935ʼ вося небӧг) — различия между версиями

Материал из Коми тӧданін
(Небӧг йылысь)
(Юриндалысь)
Строка 22: Строка 22:
  
 
==Юриндалысь==
 
==Юриндалысь==
 +
*Пыртӧд. Лб. 3.
 +
===I. БЫДМӦГЪЯСЛӦН ОЛӦМ===
 +
*Кыдзи разалӧны быдмӧгъяс. Лб. 4-5.
 +
*Кӧйдысъясӧс тӧлӧн разӧдӧм. Лб. 5-6.
 +
*Животнӧйясӧн кӧйдысъяс разӧдӧм. Лб. 6-7.
 +
*Быдмӧгъясӧн кӧйдысъяс шыблалӧм. Лб. 7-9.
 +
*Культурнӧй быдмӧгъяслысь кӧйдыс мортӧн кӧдзӧм. Лб. 9.
 +
*Мыйла быдмӧгъясыс миян быдлаын абу ӧткодьӧсь. Лб. 10.
 +
*Одуванчик. Лб. 10-11.
 +
*Вӧрса пуяс. Лб. 11-14.
 +
*Кос местаясса быдмӧгъяс. Лб. 14-16.
 +
*Васа быдмӧгъяс. Лб. 16-19.
 +
*Культурнӧй быдмӧгъяс. Лб. 19-20.
 +
*Зернӧвӧй култураяс. Лб. 20-23.
 +
*Градвывса культураяс. Лб. 23-24.
 +
*Техническӧй быдмӧгъяс. Лб. 25-26.
 +
*Выль культурнӧй быдмӧгъяс. Лб. 26-27.
 +
*И. В. Мичурин уджъяс йылысь. Лб. 27-29.
 +
===II. ЖИВОТНӦЙЯСЛӦН ОЛӦМ. Лб. 30-31.===
 +
====Ваын олысь ӧткымын сюрсалытӧм животнӧйяс йылысь====
 +
*Дубваын олысь рачокъяс. Лб. 31-32.
 +
*Васа гагъяс. Лб. 32.
 +
**Плавунец. Лб. 32-33.
 +
**Гладыш. Лб. 33.
 +
*Морскӧй животнӧйяс. Лб. 34-36.
 +
====Черияс. Лб. 36-37.====
 +
*Дубваын олысь миян черияс — гыч да сир. Лб. 37.
 +
**Гыч. Лб. 37-38.
 +
**Сир. Лб. 38-39.
 +
*Акулаяс. Лб. 39.
 +
*Джуджыд ваын олысь черияс. Лб. 40-41.
 +
*Промыслӧвӧй чери кыйӧм. Лб. 41-42.
 +
*Чери вӧдитӧм. Лб. 42.
 +
**Чери быдтан заводъяс. Лб. 42-43.
 +
**Прудӧвӧй овмӧс. Лб. 43-44.
 +
====Земноводнӧйяс====
 +
*Лягуша. Лб. 44-45.
 +
*Кутшӧм животнӧйясӧс ми шуам земноводнӧйясӧн. Лб. 46.
 +
**Жабаяс. Лб. 46.
 +
**Тритонъяс. Лб. 46.
 +
====Пресмыкающӧйяс. Лб. 46.====
 +
*Лёкгагъяс. Лб. 47.
 +
*Миян змейяс — уж да гадюка. Лб. 48.
 +
**Уж. Лб. 48.
 +
**Гадюка. Лб. 48-49.
 +
*Жар странаса пресмыкающӧйяс. Лб. 49.
 +
**Змейяс. Лб. 49-50.
 +
**Крокодилъяс. Лб. 50-51.
 +
**Черепахаяс. Лб. 51-52.
 +
====Лэбачьяс. Лб. 51-52.====
 +
*Хищнӧй лэбачьяс. Лб. 52.
 +
**Кутш. Лб. 52.
 +
**Варыш . Лб. 52-53.
 +
*Сю сёйысь лэбачьяс. Лб. 53.
 +
**Жонь. Лб. 53.
 +
**Уркай. Лб. 53.
 +
*Миян другъяс — гаг сёйысь лэбачьяс. Лб. 53-54.
 +
**Чикыш. Лб. 54.
 +
**Пыстаяс. Лб. 54-55.
 +
*Кыдз рӧдмӧны лэбачьясӧс. Лб. 55.
 +
*Гортса лэбачьяс. Лб. 55.
 +
**Гулюяс. Лб. 55-57.
 +
**Курӧгъяс. Лб. 57-60.
 +
====Йӧлӧн вердчысь животнӧйяс. Лб. 60.====
 +
*Жар да кӧдзыд странаясса дикӧй зверъяс. Лб. 60.
 +
**Жираффа. Лб. 60-61.
 +
**Слӧн. Лб. 61-62.
 +
**Лев. Лб. 62-63.
 +
**Тигр. Лб. 63-64.
 +
**Еджыд ош. Лб. 65.
 +
*Морскӧй зверъяс. Лб. 65.
 +
**Тюлень. Лб. 65-67.
 +
**Китъяс. Лб. 67-68.
 +
*Мортӧн гортгӧгӧр овны велӧдӧм животнӧйяс. Лб. 68-69.
 +
**Мӧслӧн лоӧмыс. Лб. 69-70.
 +
**Вӧвлӧн лоӧмыс. Лб. 70.
 +
**Порсьлӧн лоӧм. Лб. 70-71.
 +
**Кроликлӧн лоӧмыс. Лб. 71.
 +
*Верблюд — пустыняса корабль. Лб. 72-73.
 +
*Войвыв кӧр. Лб. 73-74.
 +
*Ӧбезянаяс. Лб. 74-75.
 +
**Мартышкаяс. Лб. 75-76.
 +
**Мортнога ӧбезянаяс. Лб. 76-77.
 +
===III. МОРТ ВИР-ЯЙЛӦН (ТЕЛӦЛӦН) ТЭЧАСНОГЫС ДА ОЛӦМЫС. Лб. 78-82===
 +
*Скелет. Лб. 82.
 +
*Кыдзи йитчӧны аскостаныс лыяс. Лб. 83-84.
 +
*Лылӧн тэчасногыс. Лб. 84.
 +
*Кутшӧм веществоясысь артмӧма лы. Лб. 84-85.
 +
*Том да пӧрысь лыяс. Лб. 85-86.
 +
*Сюрса. Лб. 86-88.
 +
*Морӧс куд. Лб. 88.
 +
*Ки-кок лыяс. Лб. 88-89.
 +
*Лыяс, кодъяс отсӧгӧн ки-кокъяс йитчӧны тушакӧд. Лб. 89-90.
 +
*Юр лыяс (череп). Лб. 90-91.
 +
*Мышцаяс да налӧн удж. Лб. 91.
 +
*Мышцаяслӧн дженьдавлӧм. Лб. 91-92.
 +
*Мышцалӧн удж. Лб. 93-94.
 +
*Мышцаяс развивайтӧмын уджлӧн да физкультуралӧн тӧдчанлуныс. Лб. 94.
 +
====Сёйӧм. Лб. 94.====
 +
*Мыйысь артмӧма миян сёян. Лб. 94-97.
 +
*Пищеварение. Лб. 97-99.
 +
*Сёян-юан веществоясӧс усвоитӧм. Лб. 100.
 +
*Главнӧй правилӧяс сёйигӧн. Лб. 100-101.
 +
====Лолалӧм. Лб. 101.====
 +
*Кутшӧм туйӧд сынӧд пырӧ тыясӧ. Лб. 101-102.
 +
*Кыдз артмӧ лолыштӧм да бӧр лолыштӧм . Лб. 102-103.
 +
*Кыдз тыясын сынӧдыс лолалігас вежсьӧ. Лб. 104.
 +
*Сӧстӧм сынӧд вӧсна вермасьӧм. Лб. 104-106.
 +
*Боевӧй отравляющӧй веществоясысь видчысьӧм. Лб. 106-107.
 +
====Вирветлӧм. Лб. 107.====
 +
*Вир. Лб. 107-108.
 +
*Кыдз миян вир-яйын (телӧын) ветлӧдлӧ вир. Лб. 108-110.
 +
*Колӧ сьӧлӧмтӧ видзны. Лб. 110-111.
 +
====Кыдз выделяйтчӧны миян вир-яйысь сэні артмысь ковтӧм да вреднӧй веществоясыс. Лб. 111.====
 +
*Вӧркъяс да налӧн удж. Лб. 111.
 +
*Кучик. Лб. 112.
 +
*Кучик бӧрся дӧзьӧритӧм. Лб. 112-113.
 +
====Нервнӧй система. Лб. 113.====
 +
*Нервлӧн свойствояс. Лб. 113-114.
 +
*Сюрсавем да сылӧн тӧдчанлуныс. Лб. 114-115.
 +
*Юрвем да сылӧн тӧдчанлуныс. Лб. 115-117.
 +
*Чувствуйтан органъяс. Лб. 118-121.
 +
====Морт лоӧм йылысь. Лб. 121.====
 +
*Мый йылысь висьталӧны морт вир-яйын коляс органъясыс. Лб. 122-123.
 +
*Мый вылӧ индӧны мортлӧн да мортнога ӧбезянаяслӧн ӧткодь торъясыс. Лб. 123-124.
 +
*Кодъяс жӧ вӧліны мортлӧн предокъясыс. Лб. 124-125.
 +
*Важ ӧбезяна мортногаасьӧмын уджлӧн тӧдчанлуныс. Лб. 125-127.
 +
===Содтӧд===
 +
*Заданньӧяс ас кежын уджалӧм вылӧ. Лб. 128-130.
 +
*Естествознание терминъяс. Лб. 131.
  
 
==Пасйӧд==
 
==Пасйӧд==

Версия 11:15, 20 кӧч 2018

Kpv Natur 4 1935.jpg

Тетюрев В.А. Естествознанньӧ : начальнӧй школаса 4-ӧд кл. велӧдчан книга: мӧд ч. (2’ коми изд). Сыктывкар: Коми госиздат, 1935. 134 лб.

Небӧг йылысь

Юргижӧдыс Молодцов гижанногӧн:
В. А. Ԏеԏурев. Јеԍԏествознаԋіје.
Лэдзӧмысь кыв кутіс Г. Терентьев.
Техн. лӧсьӧдіс О. Размыслова.
Сетӧма наборӧ 1935-07-04.
Кырымалӧма печатьӧ 1935-08-05.
Ыдждаыс 8 личк. л.; 40000 пас.
Облит № 52.
Лэдзан № 79.
Вӧчӧдан № 2568.
Тиражыс 7000 ӧтк.
Доныс 1 ш. 40 ур, переплётыс 25 ур.
Личкӧдлӧма Коми ГИЗ-са типографияын. Сыктывкар. Коммуна туй, 2.

Юриндалысь

  • Пыртӧд. Лб. 3.

I. БЫДМӦГЪЯСЛӦН ОЛӦМ

  • Кыдзи разалӧны быдмӧгъяс. Лб. 4-5.
  • Кӧйдысъясӧс тӧлӧн разӧдӧм. Лб. 5-6.
  • Животнӧйясӧн кӧйдысъяс разӧдӧм. Лб. 6-7.
  • Быдмӧгъясӧн кӧйдысъяс шыблалӧм. Лб. 7-9.
  • Культурнӧй быдмӧгъяслысь кӧйдыс мортӧн кӧдзӧм. Лб. 9.
  • Мыйла быдмӧгъясыс миян быдлаын абу ӧткодьӧсь. Лб. 10.
  • Одуванчик. Лб. 10-11.
  • Вӧрса пуяс. Лб. 11-14.
  • Кос местаясса быдмӧгъяс. Лб. 14-16.
  • Васа быдмӧгъяс. Лб. 16-19.
  • Культурнӧй быдмӧгъяс. Лб. 19-20.
  • Зернӧвӧй култураяс. Лб. 20-23.
  • Градвывса культураяс. Лб. 23-24.
  • Техническӧй быдмӧгъяс. Лб. 25-26.
  • Выль культурнӧй быдмӧгъяс. Лб. 26-27.
  • И. В. Мичурин уджъяс йылысь. Лб. 27-29.

II. ЖИВОТНӦЙЯСЛӦН ОЛӦМ. Лб. 30-31.

Ваын олысь ӧткымын сюрсалытӧм животнӧйяс йылысь

  • Дубваын олысь рачокъяс. Лб. 31-32.
  • Васа гагъяс. Лб. 32.
    • Плавунец. Лб. 32-33.
    • Гладыш. Лб. 33.
  • Морскӧй животнӧйяс. Лб. 34-36.

Черияс. Лб. 36-37.

  • Дубваын олысь миян черияс — гыч да сир. Лб. 37.
    • Гыч. Лб. 37-38.
    • Сир. Лб. 38-39.
  • Акулаяс. Лб. 39.
  • Джуджыд ваын олысь черияс. Лб. 40-41.
  • Промыслӧвӧй чери кыйӧм. Лб. 41-42.
  • Чери вӧдитӧм. Лб. 42.
    • Чери быдтан заводъяс. Лб. 42-43.
    • Прудӧвӧй овмӧс. Лб. 43-44.

Земноводнӧйяс

  • Лягуша. Лб. 44-45.
  • Кутшӧм животнӧйясӧс ми шуам земноводнӧйясӧн. Лб. 46.
    • Жабаяс. Лб. 46.
    • Тритонъяс. Лб. 46.

Пресмыкающӧйяс. Лб. 46.

  • Лёкгагъяс. Лб. 47.
  • Миян змейяс — уж да гадюка. Лб. 48.
    • Уж. Лб. 48.
    • Гадюка. Лб. 48-49.
  • Жар странаса пресмыкающӧйяс. Лб. 49.
    • Змейяс. Лб. 49-50.
    • Крокодилъяс. Лб. 50-51.
    • Черепахаяс. Лб. 51-52.

Лэбачьяс. Лб. 51-52.

  • Хищнӧй лэбачьяс. Лб. 52.
    • Кутш. Лб. 52.
    • Варыш . Лб. 52-53.
  • Сю сёйысь лэбачьяс. Лб. 53.
    • Жонь. Лб. 53.
    • Уркай. Лб. 53.
  • Миян другъяс — гаг сёйысь лэбачьяс. Лб. 53-54.
    • Чикыш. Лб. 54.
    • Пыстаяс. Лб. 54-55.
  • Кыдз рӧдмӧны лэбачьясӧс. Лб. 55.
  • Гортса лэбачьяс. Лб. 55.
    • Гулюяс. Лб. 55-57.
    • Курӧгъяс. Лб. 57-60.

Йӧлӧн вердчысь животнӧйяс. Лб. 60.

  • Жар да кӧдзыд странаясса дикӧй зверъяс. Лб. 60.
    • Жираффа. Лб. 60-61.
    • Слӧн. Лб. 61-62.
    • Лев. Лб. 62-63.
    • Тигр. Лб. 63-64.
    • Еджыд ош. Лб. 65.
  • Морскӧй зверъяс. Лб. 65.
    • Тюлень. Лб. 65-67.
    • Китъяс. Лб. 67-68.
  • Мортӧн гортгӧгӧр овны велӧдӧм животнӧйяс. Лб. 68-69.
    • Мӧслӧн лоӧмыс. Лб. 69-70.
    • Вӧвлӧн лоӧмыс. Лб. 70.
    • Порсьлӧн лоӧм. Лб. 70-71.
    • Кроликлӧн лоӧмыс. Лб. 71.
  • Верблюд — пустыняса корабль. Лб. 72-73.
  • Войвыв кӧр. Лб. 73-74.
  • Ӧбезянаяс. Лб. 74-75.
    • Мартышкаяс. Лб. 75-76.
    • Мортнога ӧбезянаяс. Лб. 76-77.

III. МОРТ ВИР-ЯЙЛӦН (ТЕЛӦЛӦН) ТЭЧАСНОГЫС ДА ОЛӦМЫС. Лб. 78-82

  • Скелет. Лб. 82.
  • Кыдзи йитчӧны аскостаныс лыяс. Лб. 83-84.
  • Лылӧн тэчасногыс. Лб. 84.
  • Кутшӧм веществоясысь артмӧма лы. Лб. 84-85.
  • Том да пӧрысь лыяс. Лб. 85-86.
  • Сюрса. Лб. 86-88.
  • Морӧс куд. Лб. 88.
  • Ки-кок лыяс. Лб. 88-89.
  • Лыяс, кодъяс отсӧгӧн ки-кокъяс йитчӧны тушакӧд. Лб. 89-90.
  • Юр лыяс (череп). Лб. 90-91.
  • Мышцаяс да налӧн удж. Лб. 91.
  • Мышцаяслӧн дженьдавлӧм. Лб. 91-92.
  • Мышцалӧн удж. Лб. 93-94.
  • Мышцаяс развивайтӧмын уджлӧн да физкультуралӧн тӧдчанлуныс. Лб. 94.

Сёйӧм. Лб. 94.

  • Мыйысь артмӧма миян сёян. Лб. 94-97.
  • Пищеварение. Лб. 97-99.
  • Сёян-юан веществоясӧс усвоитӧм. Лб. 100.
  • Главнӧй правилӧяс сёйигӧн. Лб. 100-101.

Лолалӧм. Лб. 101.

  • Кутшӧм туйӧд сынӧд пырӧ тыясӧ. Лб. 101-102.
  • Кыдз артмӧ лолыштӧм да бӧр лолыштӧм . Лб. 102-103.
  • Кыдз тыясын сынӧдыс лолалігас вежсьӧ. Лб. 104.
  • Сӧстӧм сынӧд вӧсна вермасьӧм. Лб. 104-106.
  • Боевӧй отравляющӧй веществоясысь видчысьӧм. Лб. 106-107.

Вирветлӧм. Лб. 107.

  • Вир. Лб. 107-108.
  • Кыдз миян вир-яйын (телӧын) ветлӧдлӧ вир. Лб. 108-110.
  • Колӧ сьӧлӧмтӧ видзны. Лб. 110-111.

Кыдз выделяйтчӧны миян вир-яйысь сэні артмысь ковтӧм да вреднӧй веществоясыс. Лб. 111.

  • Вӧркъяс да налӧн удж. Лб. 111.
  • Кучик. Лб. 112.
  • Кучик бӧрся дӧзьӧритӧм. Лб. 112-113.

Нервнӧй система. Лб. 113.

  • Нервлӧн свойствояс. Лб. 113-114.
  • Сюрсавем да сылӧн тӧдчанлуныс. Лб. 114-115.
  • Юрвем да сылӧн тӧдчанлуныс. Лб. 115-117.
  • Чувствуйтан органъяс. Лб. 118-121.

Морт лоӧм йылысь. Лб. 121.

  • Мый йылысь висьталӧны морт вир-яйын коляс органъясыс. Лб. 122-123.
  • Мый вылӧ индӧны мортлӧн да мортнога ӧбезянаяслӧн ӧткодь торъясыс. Лб. 123-124.
  • Кодъяс жӧ вӧліны мортлӧн предокъясыс. Лб. 124-125.
  • Важ ӧбезяна мортногаасьӧмын уджлӧн тӧдчанлуныс. Лб. 125-127.

Содтӧд

  • Заданньӧяс ас кежын уджалӧм вылӧ. Лб. 128-130.
  • Естествознание терминъяс. Лб. 131.

Пасйӧд

Сканералӧма 2016-08-09.

Содтӧд юӧр