Пос

Погода мунӧм.

Гажа жӧ нин бара лоӧ луныс. Шондіыс ёна-ёна шонтӧ мусӧ, бытьтӧ ыджыд сильӧ ассьыс посньыдик пиянсӧ шымыртӧма аслас шоныд небыд борд улас. Лейкуйтӧ, мелыйтӧ, войся унмысь ставсӧ, пальӧдо, ойбырсӧ пыркӧдӧ Коми парма-пытшса йӧзлысь. Асылыс зэв лӧнь. Некутшӧм кор пулӧн, весиг пипулӧн оз вӧрзьышт. Сыктыв Ю кузя ньӧжйӧник, муртса дзольгӧм шыыс кылӧ, гӧграліг-муткырасиг тырйи лэччӧ помасьтӧм ва. Асъя югыд кельыд бана шонді улас мича эзысь рӧмӧн визыв ваыс дзирдалӧ. Шочыника, кӧнкӧ кӧнкӧ ичӧт чери ва вылын югнитлас. Коркӧ-коркӧ ва-веркӧсті чирзіг тырйи, ньӧв моз сотыштас-лэбзяс еджыд каля. Гашкӧ сійӧ ассьыс пӧвсӧ корсьӧ, гашкӧ кынӧмпӧтсӧ перйӧ, — посни арпиянсӧ (юарсӧ) ӧкто. Шондіыс ньӧжйӧникӧн кыпӧдчӧ вывлань, ворсӧ, мича бисерӧн разӧдӧ ассьыс шондісӧ, югыдсӧ. Ёна жӧ нин пӧжӧ, сідзи и яйтӧ быттьӧ сотӧ. Пӧсьыд петӧ, жарыс личкӧ. Луншӧркад гӧгӧр пӧльыштіс шоныд сынӧд пӧвсті небыдик рытыввыв тӧв-сійӧб. Вӧрзьӧдіс, бытьтӧ ловзьӧдіс вӧрсӧ и васӧ. Ыркмуні сынӧдыс. Сыктыв ю мича посни ва-серӧн тыри. Ва-серыс увлань пыр тивгис. Посни бадьяслӧн, кыдзьяслӧн листъясыс повзисны — тірзьыны кутісны. Читкылясьны, копрасьны кутісны турунйывъясыс. Бара ставыс, бытьтӧ мӧда-мӧдныскӧд шусьӧмӧн, ӧтпырйӧ ланьтісны. Сӧмын чиркъяслӧн веж турун пытшкын чирзӧмыс кылӧ, кайяслӧн зёльзьӧмыс мӧвкйӧдлӧ. Недыр мысти бара пӧльыштлас тӧв-ру, разӧдлас жарсӧ... Вежа ягсянь петісны Митрей да Иван. Дерт, бара чери кыйны локтӧны. Воисны кыр йылӧ. Сувтісны видзӧдлісны ю вылӧ, гораа серӧктісны. Йӧлашы нерыштіс найӧс. Тэрыба лэдзисны пыжнысӧ, петісны ю шӧрӧ, вӧйтісны подольник да сюся бӧр петісны берегӧ. Пуксисны кыр йылӧ. Вуніс тай налӧн мудзыс, бырис удж вӧсна быдлунся тӧждныс. Босьтсисны сьывны: „Гажаджык Коми йӧз олӧй". Сынӧд пӧвсас паськалӧ налӧн сьылӧм шыыс. Налы воча Вежа ягсянь мӧвкйӧдлӧ йӧлашы. Тӧлыс пыр йӧнджыка палькйӧдлӧ. Сы-бӧрся воӧны неыджыд еджыд кымӧр-пластъяс. Серӧдӧны юр вылысь югыд лӧз-рӧма сынӧдсӧ. Тупкыласны югыд шондісӧ, сэсся ӧдйӧ бӧр тювгасны-мунасны, вӧр саяс вошасны. Дыр сэні пукалісны. Сэсся кыкнаныс сынисадь унмовсисны гажа, югыд шонді улас, веж турун вылас, шоныд тӧв водзас. Кымӧръяс содӧны, кызӧны, сьӧдӧдӧны. Кӧнкӧ, кылӧ, ӧтчыд дай мӧдысь зэв ылын муркнитіс, бытьтӧ пос кузя телегаӧн мунісны. Чорыда кодь палькнитіс тӧв. Вӧлӧм кӧ, рытыввывсянь шонділы паныд кыпӧдчӧ сьӧд, мисьтӧм кымӧр. Лӧзӧдӧма, бытьтӧ ыджыд гыа-ю енэжас кыптӧма. Ӧткымынысь тыдовтчылас кымӧр улас вӧсньыдик чиклясьысь би. Югыда сявкнитлас, чегъясяс-мунас, сэсся дзикӧдз бӧр кусас. Дыр мысти чард бӧрын йиркнитас гым. Асыв-код& жӧ лои лӧнь. Буракӧ, кымӧрыс ас увтас став эбӧссӧ тӧлыслысь чукӧртіс. Кымӧрыс пыр ӧтарӧ паськалӧ, кыпалӧ вывлань. Гымыслӧн шыыс ыдждӧ да ыдждӧ, пыр ӧтарӧ ёнджыка, чорыдджыка муркйӧдлӧ, весиг муыс вӧрзьыштлӧ. Кымын матысьмӧ, сымын чожмӧ, сымын лӧзӧдӧ, визьясӧн гӧрдӧдӧ. Тупкис кымӧрлӧн юрыс дзирдалысь ворсысь шондісӧ. Быттьӧ вой улӧ пырны кутіс ывлаыс. Кылӧ помала, — дугдывтӧг шувгӧ, муркйӧдлӧ, сяркйӧдлӧ. Бырлытӧг ӧтар помсяньыс мӧдар помӧдзыс, ӧтарӧ-мӧдарӧ чиклясьӧ, чегъясьӧ — ветлӧдлӧ вӧсньыдик би кодь гӧрд ньӧв. Чорыда йиркмуніс, кытчӧкӧ чард-биыс, буракӧ, лыйис. Вӧрзис муыс, зобмуніс сынӧдыс, вӧлисти черикыйысьяс садьмисны. Котӧрӧн, дерт, буракӧ, повзисны да, уськӧдчисны пыж дінӧ. Лэдзисны пыжсӧ, чорыда сыныштісны, кӧсйисны лэптыны ассьыныс угодденысӧ. Ӧдбптіс тай зэв ыджыд тӧв. Мисьтӧма буткӧдчыліс ваыс, муткыртчис да зэв гырысь гыӧн вывланьӧ, ва паныд уськӧдчис. Швачнитіс пыж бокӧ, муртса эз пӧрӧд. Сы-бӧрся мӧд гы пыж вылас кайис. Пыжйыс йирас, ва пыдӧсас тювмуні. Мортъясыс ва вылын гыяс-кості береглань чепӧс- йисны. Качайтчиг тырйи, вошлӧны, кор петавлӧны, береглань вартчӧны-кыссьӧны. Вынаӧсь тай том йӧзыд, эз сетчыны ваыдлы, венісны гыястӧ, петісны берегӧ. Садьӧн ли, садьтӧг ли, усьӧны-чеччӧны котӧрӧн пырисны неыджыд лапъя коз улӧ. Чорыда чардыштіс ломдзыліс сынӧдыс биӧн. Нӧшта на чорыда, лелькмунтӧдз повзьымӧн гораа йиркмуніс-гымыштіс. Кыпӧдчис зэв ыджыд тӧв. Мӧдӧдчис зэв гырысь шер. Повзисны Иван да Митрей. „Рӧкыд пӧ-то“ волисти суис миянӧс татчӧ. Кыдзи нӧ он повзьы. Ӧд тӧлыс мӧдӧдчис варӧдны вӧрсӧ. Пуяссӧ вужъяснас нетшкӧ, шӧртіыс чегъялӧ, бӧрйӧдлӧ-юклӧдлӧ. Тӧв-нырыс ю пасьта либӧ нӧшта на паськыдджык визьясӧн тыла моз став вӧрсӧ вольсалӧ. Оз тай ков, майбырӧй тӧвлы черыд, оз ков некутшӧм отсӧг, войлайтчӧ ставыскӧд. Оз такав вӧрыд ни, ваыд. Посньыдик рассӧ, кыдзпиянсӧ, бадьяссӧ му бердас ляскӧма. Гартлӧдлӧ, песӧ, нетшкӧ да нӧбӧдӧ. Помасьлытӧм гымыслӧн мургӧмыс, дугдывтӧг йиркйӧдлӧмыс, вӧсни лэчыд гӧлӧсӧн помала сяркйӧдлӧмыс, вӧрыслӧн тӧлыскӧд пессьӧмыс, пуяслӧн пӧрласьӧм шыыс, лёк тӧлыслӧн шувгӧмыс, зэр-сора шерыслӧн ызгӧмыс — пельсадьтӧ сёйӧ, сьӧлӧмтӧ чеччӧдӧ, асьтӧ ставнад тірзьӧдӧ. Гашкӧ час, гашкӧ дырджык дикуйтчис тадзи погодаыс. Сэсся ньӧжйӧникӧн бӧр кыдзкӧ ланьтіс. Тӧлыс, сьӧд нисьӧ лӧз нисьӧ, гӧрд визьясӧн серӧдӧма лёк кымӧрсӧ водзӧ пыр нӧбӧдіс. Бара важ моз югнитіс шондіыс. Тадзи муніс погодаыс Палаззяа — Гриваа-кості во кӧкъямыс сайын. Трактӧвӧй туйсӧ вӧлӧсьтнас, став йӧзыс весалісны кымын кӧ лун. Мукӧд пусӧ пилаыд оз вӧлі судз орӧднысӧ. Мукӧдлаас вевсьӧн вит-квайт пу пӧрӧдӧма. Посйысьтӧг выліас кайны он вермы. Кыті &нӧв-нырыс мунӧма, тыла-мӧз& став пусӧ вольсалӧма, сулалысьсӧ нёрыньтӧма.

Илля-Ӧльӧксан.