Просмотр исходного текста страницы Талун. 2017-08-03

[[Юрган (КРТК)|Юрган]] телеканаллӧн выльторъяс: 2017ʼ моз 3ʼ лунся «[[Талун (телеуджтас)|Талун]]» уджтас. 

==Видео==

<youtube>youtube.com/watch?v=tOtkzEh6_7k&index=82&list=PL6HVkPdv8CPcsFh-Zfa0H451C2GOlDRQq</youtube>

==Текст==

Бур асыв, тіянӧс чолӧмалӧ “Талун” программа, студияын Ольга Ануфриева. 

===БУР ЙИТӦД===

Республикаса олысьяскӧд йитӧд бура ладмӧдӧма. Йӧз тайӧс аддзӧны да гӧгӧрвоӧны. Татшӧм кывъясӧн юралысь дорӧ шыӧдчис Россияса президентлӧн олысьясӧн шыӧдчӧм кузя управлениеӧн веськӧдлысьӧс вежысь Алексей Михеев. Сійӧ аттьӧаліс Сергей Гапликовӧс уджысь. Казьтыштам, татчӧс олысьяскӧд губернатор паныдасьлӧ тшӧкыда. Йӧз кутӧны ыджыд лача, мый налы отсаласны. Ӧткымын мытшӧдсӧ разьны кокни, но тшӧкыда артмӧ сідз, мый вӧчны тайӧс сӧмын веськӧдлысьлӧн тшӧктӧм бӧрын. Тадзи, шуам, вӧлі Панюковъяслӧн семьякӧд. Найӧ дыр кад нёльӧн олісны 18 квадрата оланінын.

 ''Валентина Панюкова, Пичипашняын олысь:''
 
 — Кӧсъя шуны ыджыд аттьӧ Сергей Анатольевичлы, ми весиг эг нин надейтчӧй. Медым йӧз тӧдасны, шыӧдчасны - налы отсаласны.

Тайӧ сетӧ позянлун донъявны нуӧдӧм удж. Тӧдчана, медым быд шыӧдчысь вӧлі кылӧма, а сылысь мытшӧд колана ногӧн разьӧма, - пасйис Сергей Гапликов.

===БЫДТАМ АСЬНЫМ===

Воркутаын мӧвпалӧны ловзьӧдны быдмӧг вӧдитӧм. Ас вылӧ уджалысьяс дасьтӧны бизнес-проектъяс, йӧз кыпӧдӧны парникъяс, а школаын велӧдчысьяслы сетӧны град выв пуктас быдтӧм кузя урокъяс. Кор воркутасаяс кутасны могмӧдны асьнысӧ томат да сёян турунӧн, тӧдмаліс Мария Уляшева.

 — [3]

Челядьлы реабилитация шӧринын дасьтӧм садоводство урокъяс войвылын олысьяслы збыльвылас коланатор. Тані муӧн гежӧд морт ноксьӧ. Та вӧсна школьниклы аддзывлыны да видлыны быдтыны аслыс кутшӧмкӧ град выв пуктас оз пыр артмы.

 — [6]

Талунъя уроклӧн тема – болгарскӧй переч, кодлӧн чужаніннас лоӧ оз Болгария, а Америка. Полярнӧй кытшсайса карын ӧдвакӧ сійӧс позяс быдтыны восьса грунтын. Но челядьлы нимкодь видзӧдны и быдмӧмсӧ.

 ''Елена Меньшина,  реабилитация шӧринын социальнӧй педагог:''
 
 — Занятие дырйи ми петкӧдлім, кыдзи пыктӧ кӧйдысыс, сэсся пуктам сійӧс муа гырничьясӧ, сэсся чередитам. Тадзи сибӧдам челядьӧс удж дорӧ. Найӧ быд лун киськалӧны, ёг нетшкӧны.

 — [9]

Джалил Рафиев лунвылысь локтӧм морт, та вӧсна лавкаысь ньӧбӧм турунсӧ да град выв пуктассӧ оз ёна пыдди пукты. Воркутаӧ воліс рӧдвуж дорас во-мӧд кежлӧ и татчӧ и кольччис. Гӧтрасис, челядь чужтіс, неыджыд бизнес восьтіс. Экспериментируйтӧ видз-му овмӧс нырвизьын, ыжъясӧс видзис. Таво Воргашорын кыпӧдіс теплица, медводдза урожай босьтӧ нин.

 ''Джалил Рафиев, ас вылӧ уджалысь:''
 
 — Тайӧ интереснӧ, и аслым нимкодь. Совхозын 12 во уджалі, пыр вӧлі свежӧй яй, а ӧні суйӧр сайысь вайӧм вӧлӧга сёям.

Предпринимательлӧн эм гуся мӧвп – восьтны совхоз. Сентябрын мӧвпалӧ вайны 10 мӧскӧс. А ӧні номсӧдлӧ тӧдсаяссӧ полезнӧйторъясӧн. Карсаяслы Джалиллӧн теплицаясыс шензьӧданатор кодь: волӧны, чуймалӧны быдмӧм базелик, ӧгуреч, томат да фасоль вылӧ.

 — [3]

Заполярьеын мӧд во нин гожӧмнас да тулыснас шоныд. Татшӧм поводдяыс и ышӧдіс воркутасаясӧс босьтчыны му вӧдитӧмӧ да быдмӧгъяс быдтӧмӧ. Парникъяс посёлокъясын вӧчӧны торъя технология серти. Кӧйдыссӧ бӧрйӧны, медым войвылын позис быдтыны.

 ''Наталья Танец, Воркутаын видз-му вӧдитысь:''
 
 — Мусӧ пуктытӧдз ми вольсалім изолируюшӧй материал, медым кӧдзыдыс вужъясыслы эз мӧрччы, эз сувтӧд быдмӧмсӧ. Колян во серти тавося пуктӧмъясыс ёна бурджыкӧсь: и туруныс, и ӧгуречыс, морковыс весиг быдмис.

[“Воркута сегодня и завтра”, фильмысь кадръяс, док. фильмъяслӧн ленинградса студия, 1978]. Оз чуймавны сӧмын олӧмаджыкъяс. Сӧвет кадся тепличнӧй совхозын ӧти квадратнӧй метрысь босьтісны град выв пуктассӧ 25 килограммӧн. Заполярнӧй аграрийяслӧн шедӧдӧмъяссӧ пасйылісны уна наградаӧн. 
Отрасль выльмӧдӧм-сӧвмӧдӧм йылысь кутісны сёрнитны таво. Тулыснас воркутаса ТЭЦ вылӧ воліс рытыв-войвылын Россияса президентӧс петкӧдлысь Николай Цуканов. Сійӧ пасйис, мый лишалӧм энергиясӧ позьӧ веськӧдны и видз-му овмӧс уджтасъяс могмӧдӧм вылӧ. Ӧні нин сёрнитчӧны карса ӧти ас вылӧ уджалыськӧд теплица кыпӧдӧм йылысь. Карса администрация дась отсавны сьӧмӧн. 

 ''Александр Литвинов, Воркутаса администрацияӧн веськӧдлысьлӧн советник:''
 
 — Гранд вермас босьтны быдӧн, коді лӧсьӧдас бур проект да доръяс сійӧс. Сьӧмсӧ вичмӧдӧны тырмымӧн. Таво сійӧ кык пӧв унджык. Та вӧсна проектъяс администрацияӧ колӧ вайны уджтас збыльмӧдан кадӧ. Найӧс ӧдйӧ видлаласны.

Во чӧжся шӧркодь вит минуса температура дырйи ноксьыны быдмӧгъясӧн – тайӧ колӧ лоны смел мортӧн. Но и вайны быдмӧгъяс бокысь оз век позь. Дон да кӧр вылас нӧшта тӧдчӧ кузь туй. Во гӧгӧр чӧж свежӧй фруктъяс да град выв пуктасъяс воркутасаяслы экзотика кодь. Гашкӧ, недыр нин.

''Мария Уляшева, Ольга Коняева, Ирина Шумихина, Кирилл Нифонтов, Юрган телеканал, Воркута.''

===СЬӦКЫД ГОЖӦМ===

Сувтса зэръяс оз сетны тыр-бура заптыны кӧрым. Видз-му министерстволӧн лыдпасъяс серти заптӧма коланаысь сӧмын коймӧд пайыс. Тайӧ неуна унджык кольӧм воысь. Торкалӧны удж васӧдінъяс да техника тырмытӧм. Ведомство тшӧктӧ отсавны уджъёртъяслы. Войвылын серпасыс лёкджык. Такӧд и министр Анатолий Князев висьталіс, медым видз-му овмӧсъяс велӧдчисны видзчыны лёк гожӧмъясысь да заптісны унджык вердас.

 ''Анатолий Князев, правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысь – видз-му овмӧс министр:''
 
 — Тавося тӧв петкӧдліс, мый запасъястӧг сьӧкыд овны. Сезон помасигкежлӧ овмӧсъяслӧн вердасъяс эз кольны, весиг лысьтысян объёмъяс чинісны. Ми кутам тшӧктыны видз-му овмӧсъяслы заптыны кӧрым коланаысь унджык.

Тайӧ юалӧмыс аграрийяслы зэв тӧдчана. Экономикаын серпас отсалӧ сӧвмӧдны ассьыным производство. Дерт, позьӧ и ньӧбны тырмытӧм комбикормсӧ, но донтӧмджык лоӧ уджавны аслыным, весиг войнас.

===ЭНОВТӦМ ЛӦП-ЁГ===

Сьӧдкыркӧтшын лӧп-ёг серти артмӧм мытшӧд сыктывкарса власьт кӧсйысьӧ разьны во помӧдз. 15-ӧд восянь посёлокын тупкисны полигон. Та вӧсна кутіс тшыкны вӧр-ва. Петкӧдны колясъяс пӧ вывті дона. Мэрия кык во чӧж корсис петан туй. Кывкӧртӧдъяс тӧдӧ Константин Куратов.

Велавны татшӧм серпас дорӧ сьӧкыд: кытчӧ он видзӧдлы – быдлаын лӧп-ёг куйлӧ. Со тайӧ пуысь контейнер сулалӧ веськыда керкаӧ пыранінын, но ёгыс мыйлакӧ тшӧкыдджыка куйлӧ ортсыас. 
Тайӧ Сьӧдкыркӧтш посёлоклӧн медшӧр улича, Гастелло нима. Тані и татчӧс администрация, и детсад. Сы водзын, ми аддзам, сувтӧдӧмаӧсь урнаяс, но мӧдарсяньыс, мунан 10 воськов и, свалка. Тайӧ пӧ лӧп-ёглӧн колясъяс нин, - эскӧдӧны олысьяс. Тӧвнас свалкаыс вӧлі паськӧдчӧма детсадлӧн ӧдзӧсъясӧдз. Бӧръяысь ёгсӧ петкӧдлісны майын, а та бӧрын весалан уджыс сувтіс. Та кадын олысьяс дугдывтӧг мынтысьӧны коммунальнӧй могмӧдӧмысь, став квитанцияыс эм.

 ''Мария Якунина,  Сьӧдкыркӧтшын олысь:''
 
 — Во джынйӧн ӧтчыдысь нуӧны, а гашкӧ, и во чӧж. Тулысын таво петкӧдісны ӧти машина, тайӧ, дерт, оз тырмы. Ветлам шыбласъяс вывті. Видзӧдан кӧ улад, мед кутшӧмкӧ пежӧ он таляв. А ӧд тӧлысьнас 205 шайт мынтам таысь.

Тані важӧн нин абуӧсь лӧп-ёг чукӧртан кӧрӧбъяс. Сісьмисны либӧ киссисны. Татшӧм серпас ми аддзим и татчӧс культура керка да челядьлы площадка бокын. Посёлокса администрацияӧн веськӧдлысь Юрий Пелевин пасйӧ: коммунальщикъяс кӧ уджалісны пӧ бурджыка, и уличаяс вӧлісны сӧстӧмджыкӧсь. Лӧп петкӧдӧны кык котыр. Дерт, сьӧкыд: колӧ нуны шыбласъяс Дырносӧдз, карса полигон вылӧ. Но муниципалитет босьтчис мынтыны налы паромӧн вуджӧдчӧм.

 ''Юрий Пелевин,  Сьӧдкыркӧтш посёлокса администрацияӧн веськӧдлысь:''
 
 — Найӧ корӧны техника, кор контейнеръяс тырӧны, да петкӧдӧны. Но ӧти веськӧдлысь котыр бура уджалӧ, а мӧд – Спецстройсервис – омӧля петкӧдлӧ, зэв гежӧда.

Водзті мытшӧд разисны кокниджыка: шыбласъяс гуалісны муӧ. Татшӧм ногӧн нелегальнӧй полигон тшыкӧдіс муяс мусирысь вӧчӧмторъясӧн да сьӧкыд металлъясӧн. Ставсӧ тайӧс вӧчисны татчӧс веськӧдлысьлӧн лэдзӧмӧн, ӧні тайӧс видлалӧны ёрдын. Юркарса веськӧдлысьяслӧн выль помшуӧм: 30 кӧрт контейнер, быдӧн 8 кубометра ыджда. Найӧс ньӧбасны да сувтӧдасны весиг орчча Трёхозёркалы.

 ''Александр Гонтарь, Сыктывкарса администрацияын ЖКХ управлениеӧн веськӧдлысь:''
 
 — Тайӧ дозмукъясыслӧн ӧтувъя ыдждаыс лоас 240 кубометра. Ми арталім, ӧні тӧлысьнас посёлокын чукӧрмӧ матӧ 130 кубометр шыблас. Сідзкӧ, ыджыд контейнеръясыс тырмасны миянлы тӧлысь-мӧд кежлӧ, кор оз ло вуджӧдчанін. Сэтчӧ кутасны ставӧн чукӧртны ёг-лӧп. Нӧшта тайӧ бункеръяс гӧгӧр лоас сӧстӧмджык: шыбласъяс оз кут нӧбӧдны тӧв, сэтчӧ оз вермыны пырны понъяс. Ми чайтам, посёлокын экология бурмас.

Выль контейнеръяс вылӧ вежасны важ ящикъяс во помӧдз. Пелькӧдасны и лӧп чукӧртан площадкаяс, вольсаласны бетон плитаясӧн. Абу на сӧмын гӧгӧрвоана, кор весаласны важ свалка. Вежны татысь му артмӧ вывті дона. Эз артмы вӧчны тані и кад кежлӧ лӧп чукӧртанін – талы паныд сувтіс Сыктывкарса аэропорт. Ракаяс пӧ вермасны торкны самолётъяслысь пуксьӧм-лэбзьӧм.

''Константин Куратов, Дмитрий Ведерников, Юрган телеканал, Сыктывкар.''

===ДЗОНЬТАСЬӦНЫ...===

Таво Вятка федеральнӧй трассалысь Комиӧ веськалысь юкӧн дзоньталасны 26 километра мында. Подрядчикъяс босьтчисны бӧръя тшупӧдӧ нин. Вольсалӧны посни изъя асфальтобетон. Джын уджыс вӧчӧма, колис нӧшта туй бокъяс лӧсьӧдны да тупкыны веркӧссӧ асфальтӧн куим пӧвстӧн. Тадзи сійӧ вермас кутчысьны 8 воч(???), - эскӧдӧны подрядчикъяс. 

 ''Алексей Рыжков, туй стрӧитан котырын инженер:''
 
 — Таво поводдяыс став Россия пасьтала тешкодь, миянын со уна жӧ зэрӧ, тшӧкыда. Та вӧсна удж ковмӧ сувтӧдлыны, вежлавны срокъяс, век жӧ план серти мунам, ог кольччӧй.

Дзоньталасны туй юкӧн и Ловля грезд дорын, тайӧ 3 км. Уджъяс эштӧдасны сентябр кежлӧ.

===ЙИТӦДЫС АБУ===

Койгортса Вежъюын олысьяс норасьӧны жугласьӧм туйяс вылӧ. Воны посёлокӧдз абу кокни, та кындзи абу телепона йитӧд, петавлыны ӧтуввезйӧ вывті дона. Ылі посёлокын сьӧкыдлунъяс йылысь висьталас Сергей Туркин.

Олысьяс пасйӧны, райшӧринсянь мунан 20 километра ылнаӧ йитӧд бырӧ. Медым звӧнитны сотӧвӧй телепонсянь, колӧ котӧртлыны котельнӧйӧ. Сы гӧгӧр сетьыс уджалӧ. Гортса телепонъяс тшӧтш падмӧдлӧны.

 ''Светлана Конанова, посёлокын олысь:''
 
 — Миян сетьыс тані вывті важ, та вӧсна и уджалӧ йитӧдыс корсюрӧ сӧмын. Интернет татчӧ вайӧдны оз артмы жӧ. Миян ставнымлӧн спареннӧй телепонъяс. Кодкӧ кӧ сёрнитӧ, мӧд керкаын олысь звӧнитны оз вермы.

Интернет тані урчитӧм кад вылӧ. Тӧлысьын колӧ мынтыны сыысь сы мында, кымын юӧр перйин ӧтуввезйысь.

 ''Галина Желева, посёлокын олысь:''
 
 — 800 шайт колӧ мынтыны, тайӧ тариф, а нӧшта видзан унджык кад, и артмӧ тӧлысьнас 4-5 сюрсӧн. А мӧд ногыс кыдзи? Гожӧмбыд челядь пукалӧны компьютерын, дасьтысьӧны сэсся школа, урокъяс кежлӧ.

Школьникъяс, кодъяс велӧдчӧны Койгортын, зільӧны кольччыны сэні каникулъяс либӧ весиг шойччан лунъяс вылӧ. Райцентрын мытшӧдыс интернеткӧд абу.

 ''Анна Рыбина, Вежъю посёлокса школаӧн веськӧдлысь:''
 
 — Менам челядь быдмисны, велӧдчӧны на, но меным и аслым колӧ интернет, сы мында удж вӧча сэні. А кор босьтчан, со и деньгаыд котӧртӧ.

Йитӧдыс тані омӧля уджалӧ, а нӧшта техника кутіс тшӧкыда жугавны. Неважӧн чардбиысь сотчисны некымын керкаын телепон да компьютеръяс.

 — [15]

Во сайын тайӧ инын лӧсьӧдісны интернетӧ дон босьттӧг пыранін – вай-фай, но сыысь колӧ жӧ вӧлӧм мынтысьны, тӧлысьнас 45 шайт. Олысьяс дасьӧсь мынтысьны кӧть унджык, но сӧмын лимиттӧм интернет медым гортас вӧлі. А ростелеком юӧртіс, мый августсянь интернетын вӧдитчыны вай-фай зонаясын позяс дзик дон босьттӧг.

 — [56]

Комиын 400 сикт-грездын абу интернетӧ пырӧдчан позянлуныс. Вывті донаӧсь уджъяс оптоволоконнӧй визьяс нуӧдӧм вылӧ. Отсавны таын вермысь(???) государство.

''Сергей Туркин, Таисия Жакова, Олег Жуковский, Юрган телеканал, Койгорт район.''

===МЕДСЯ КОЛАНА===

Матысса кадӧ республикалы ёна ковмасны инженеръяс, медикъяс, программистъяс да биотехнологъяс. Та вӧсна юралысь тшӧктіс велӧдӧмлӧн министерстволы топыдджыка уджавны тайӧ туйвизьын. Шуам, бурджыка дасьтыны школаын найӧс, кодъяс кутасны велӧдчыны тайӧ дисциплинаяс кузя институтъясын. Ковмас бура донъявны ЕГЭ-лысь кывкӧртӧдъяс, дасьтыны тӧдӧмлунъяс, бурмӧдӧм кузя вӧзйӧмъяс, видлавны мукӧд регионъяслысь бур пример. 

===ДАСЬТАМ КАДРЪЯС===

Целлюлоза да кабала Сыктывкарса вӧр техникумъяс 85% вылӧ дасьӧсь примитны абитуриентъясӧс. Тайӧ лои тӧдса республикаса премьерӧс вежысь Наталья Михальченковалӧн инспекция нуӧдӧм бӧрын. Мукӧд велӧдчанінъяс серти, аскиа студентъяс татчӧ окотитӧны сдайтны документъяслысь оригинал. Профориентация кузя удж йылысь висьталас Надежда Бушенева.

 — [9]

Сыктывкарса целлюлозно-бумажнӧй техникумын абитуриентъяс примитӧм мунӧ график вевтыртӧмӧн. Конкурс серти 2-3 морт места вылӧ. Ёнджыка абитуриентъяс кӧсйӧны лоны электрикӧн, механикӧн да компьютерщикъясӧн. Талун тайӧ удж сикасъяс пырӧны 50 медколанаяс лыдӧ. Удж сикасъяс лыддьӧг вынсьӧдӧма Россияса минтрудӧн 2025 воӧдз.

 ''Елена Выборных, Сыктывкарса целлюлозно-бумажнӧй техникумӧн веськӧдлысь:''
 
 — Таво ми восьтім выль удж сикас вылӧ лицензия, заводитам велӧдны механика. Ми, дерт, велӧдім водзын механика, но тайӧ удж сикас вылӧ оз ёна вӧлі окотитны воны велӧдчысьяс. Таво ми сетім реклама, висьталім, мыйӧ кутам велӧдны, и абитуриент лыдыс ёна содіс.

Выль во кежлӧ дасьтӧмаӧсь нин выль лабораторияяс. Со тані лоас электромонтёрлӧн мастерскӧй. Сійӧс дасьтӧны ӧттшӧтш фанера вӧчан заводкӧд. 2018 вося “WorldSkills“ ордйысьӧм кежлӧ. Жыр кӧсйӧны восьтны сентябр помын. А со мӧд жыр – технологъяслы – дасьтыны вӧр комбинаткӧд ӧтвылысь. И татшӧм отсасьӧм гӧгӧрвоана. Том специалистъясӧс удж вылӧ босьталісны дзик пыр техникум помалӧм бӧрын. Таво медводдзаысь удж сетысьяс волісны том специалистъяслӧн диплом дорйӧм вылӧ. Орчча вӧр техникум помалӧм бӧрын студентъяс уджтӧг оз жӧ пукавны, та вӧсна и абитуриент тырмымӧн. Примитӧма 148 шыӧдчӧм.

 ''Ирина Герко, Сыктывкарса лесопромышленнӧй техникумӧн веськӧдлысь:''
 
 — Общежитие дзоньталім, эг чайтӧй, мый та мында воысь абитуриент лоӧ. Зэв уна судзсьытӧмаяс. Миянлы колӧ ньӧбавны вольпасьяс да колана инвентар.

Дасьтыны выль во кежлӧ велӧданін заводитісны тулыснас. Классъяс дзоньталісны, выльмӧдісны улӧс-пызанъяс, найӧс буретш вӧчисны асьныс велӧдчысьяс. Миллион да джын вылӧ вӧлі ньӧбӧма велӧдан небӧг.

 ''Наталья Михальченкова, правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысь – велӧдан да наука министр:''
 
 — Сыктывкарса лесопромышленнӧй да целлюлозно-бумажнӧй техникумъяс дасьтӧны уджалысьясӧс регионса экономикалы. Тӧдчӧ, мый воны велӧдчыны тайӧ  техникумъясӧ кӧсйысь лыдыс содӧ, а сідзкӧ содӧ и на костын конкурсыс.  Техникум бӧрын студентъяс вермӧны мунны велӧдчыны водзӧ, вӧр институтӧ.

Таво бюджет тшӧт весьтӧ торйӧдӧма 9 сюрс гӧгӧр места. Наталья Михальченкова вӧзйис  техникумъясӧн веськӧдлысьяслы, оз кӧ студентъяс веськавны кӧсъяна удж сикас вылӧ, вӧзйыны видлыны мунны республикаса мукӧд велӧдчанінъясӧ, мед том йӧз эз мунны Комиысь.

''Надежда  Бушенева, Таисия Жакова, Дмитрий Ведерников, Юрган телеканал, Эжва район.''

===ЧИНАЯСӦН ЛОНЫ ДАСЬӦСЬ===

Та кадӧ республикаса юркарын пансис “Стажёр” конкурс. Казьтыштам, тайӧ проект отсӧгӧн выльмӧдӧны регионса власьт. Чорыд конкурс бӧрын 5 выпускник во чӧж стажируйтчӧны ӧткымын канму структураясын.

Тайӧ тӧрытъя выпускникъясӧс виччысьӧ во чӧжся велӧдчӧм, а стӧчджыка кӧ, стажировка госслужба вылын.

 ''Дарья Шабловская, Питирим Сорокин нима СГУ помалысь:''
 
 — Вуз помалігӧн юасьлісны миянлысь, коді кытчӧ кӧсйӧ мунны уджавны. Менам специальносьт - “Финансъяс да кредит”. Ме кӧсйысьлі экономика министерствоӧ, менӧ сэтчӧ и индісны. Ме талы зэв рад.

“Стажёр” проект пыр куим воӧн муніс 17 морт, 13-ыс на пиысь кольччисны госслужба вылын. Уджтасӧ пырӧдчӧны 20 ведомство, и быдӧн на пиысь окотапырысь босьтӧны татшӧм специалистъясӧс.

 ''Лариса Максимова, правительствоӧн веськӧдлысьӧс медводдза вежысь:'' 
 
 — Том йӧз – тайӧ миян выль подув, насянь ми виччысям выль вынъяс, мӧвпъяс, кодӧс позьӧ пӧртны олӧмӧ. Ведомствояслы колӧ топыдджыка уджавны вузъяскӧд, медым могмӧдны асьнысӧ выль вынъясӧн.

Юлия Векшина помалӧма СГУ 2 во сайын, а во мысти лоис “Стажёр” уджтасын петкӧдчысьӧн. Уджаліс дзоньвидзалун министерствоын, сэтчӧ и кольччис сэсся. Ӧні экономика планӧвӧй юкӧнын специалист, кодӧс ёна ошкӧны верстьӧ уджъёртъяс.

 ''Дмитрий Березин, Коми республикаса дзоньвидзалун министр:''
 
 — Уджалан стажыс ичӧт, но сэтшӧм бура асьнысӧ петкӧдлӧны, мый ставныс ошкӧны. Ме ачым донъялі Юлялысь удж.

 ''Юлия Векшина, Питирим Сорокин нима СГУ помалысь:''
 
 — Ме экономист, нуӧда арталӧмъяс, план лӧсьӧда, уджыс зэв интереснӧй. И ме рад, мый буретш ме тайӧс вӧча. Аслым ёна кажитчӧ.

Проектӧ пырӧдчӧм могысь колӧ прӧдитны чорыд конкурс, веськавны быдӧнлы оз артмы.

 ''Ризида Суяргулова, юралысьлӧн администрацияӧн веськӧдлысьӧс вежысь:'' 
 
 — Конкурсын уна тшупӧд: компьютерӧн вӧдитчыны кужӧм, психологическӧй тестъяс, оланпасъяс, конституция тӧдӧм, чужан муысь история да государстволӧн тэчас – ставсӧ тайӧс колӧ бура тӧдны.

Конкурслӧн медшӧр мог – петкӧдлыны, мый госслужба вылӧ вермас веськавны быд морт, а унаӧн чайтӧны, мый уджалӧны сэні сӧмын чинаяслӧн рӧдвуж. Збыльвылас, дзик абу тадз. Мед сӧмын кӧсйӧмыд вӧлі.

''Татьяна Супрядкина, Таисия Жакова, Антон Ворожищев, Юрган телеканал, Сыктывкар.''

===ИНТЕРНАТЛӦН АСКИАЛУН===

20-ӧд номера Эжваса челядь видзан керка ӧтувтасны 1-ӧд номеракӧд. Индӧд тайӧ йылысь кырымаліс правительствоын веськӧдлысьӧс медводдза вежысь Лариса Максимова. Во сайын учреждение усис син улӧ погонаяслы. Сэтысь тшӧкыда пышъялӧны тыр арлыдтӧмаяс. На бӧрся пӧ оз тыр-бура видзӧдны веськӧдлысьяс. Сизим кагаӧс войын ывла вылын кутӧм бӧрын прокуроръяс нуӧдісны прӧверка. Сэки ставыс вӧліны кодӧсь, но оз тайӧ шензьӧд. Погонаяс казялісны, мый челядь юӧны воспитательяслӧн син улын.

 ''Ирина Рошек, тыр арлыдтӧмаяслӧн делӧяс кузя шӧр сыктывкарса инспектор:''
 
 — Челядь пышъялӧны быд лун, на дорӧ пыр колӧ ветлыны да сёрнитны, ӧлӧдны мыж вӧчӧмысь. Профилактика …. сулалӧны тайӧ учреждениеысь 18-ын. Колян во 6 тӧлысьӧн вӧчисны куим мыж. Та кадын погонаяс 25-ысь кутлісны код юра тыр арлыдтӧмаясӧс.

Тавося майӧдз тані олісны 27 кага. Велӧдӧмлӧн министерствоын гӧгӧрвоӧдісны: рӧдвуж да опекунъяс кӧ оз босьтны найӧс гортӧ, ставсӧ вуджӧдасны Католиков нима интернатӧ, а 20-ӧд номера керкаӧ вуджасны вермытӧма челядь – 41 морт.

===ЛО ДАСЬ===

Таво во джынйӧн ГТО нормативъяс сдайтісны Комиын матӧ 8 сюрс олысь, кольӧм во серти 2 сюрс вылӧ унджык. Та йылысь сёрнитісны веськыд визь дырйи. Сійӧ вӧлі сиӧма ГТО олӧмӧ пыртӧм коймӧд тшупӧдлы. Медъёна водзмӧстчӧны нормаяс сдайтӧмын школаын велӧдчысьяс да пенсионеръяс, а со шӧр арлыда йӧз таын неуна кольччӧны.

 ''Татьяна Шульдякова, ГТО нуӧдан шӧринӧн веськӧдлысь:''
 
 — Миян медшӧр могыс тавося мӧд во джын вылӧ – медъёна ышӧдны уджалан котыръяс. Ми кӧсъям локтан веськыд визь вылӧ корны уджалан коллективъясӧн  веськӧдлысьясӧс, кодъяс ӧні нуӧдӧны асланыс зільысьяс пӧвстын татшӧм уджсӧ.

Тані жӧ висьталісны ГТО сдайтӧм кузя локтан ыджыд фестиваль йылысь. Сійӧс нуӧдасны август 12-ӧд лунӧ физкультурниклӧн лун дырйи. Быд кӧсйысьлы позяс видлыны ассьыс вын-эбӧс кузь да дженьыд дистанция вылын котралӧмын, вына упражнениеясын да места вылысь чеччалӧмын.

☼ ☼ ☼

Тайӧ да мукӧд юӧръяс видзӧдӧй Юрган.рф сайтысь либӧ Ростелекомлӧн ІP-телевиденньӧ пыр. Аддзысьлытӧдз.

==Пасйӧд==

 Текстуйтӧма 2017-12-07. Коваль Катя.

[[Category:Юрган ТВ]]