A4 формата кабала — различия между версиями

Материал из Коми тӧданін
(A4 формата кабала)
(A4 формата кабала)
 
(не показано 8 промежуточных версий этого же участника)
Строка 1: Строка 1:
 
==Терминъяс==
 
==Терминъяс==
  
  куимпельӧса, куимсэрӧг - треугольник,  
+
  куимпельӧса, куимсэрӧг треугольник,  
  тшӧтшыд пельӧс - тупой угол,  
+
  ныж пельӧс тупой угол,  
  веськыдпельӧса куимсэрӧг - прямоугольный треугольник,  
+
  веськыд пельӧса куимсэрӧг прямоугольный треугольник,  
  ёсьпельӧса куимсэрӧг - остроугольный треугольник,  
+
  ёсь пельӧса куимсэрӧг остроугольный треугольник,  
  ӧткодь бердъяса куимпельӧса - равнобедренный треугольник,  
+
  ӧткодь бердъяса куимпельӧса равнобедренный треугольник,  
  квадратуваса кык - квадратный корень из двух,  
+
  кыксьыс квадрат вуж — квадратный корень из двух,  
  веськыдсэрӧг - прямоугольник,  
+
  веськыдсэрӧг прямоугольник,  
  ӧтсяма - подобный
+
  ӧтсяма подобный
  
 
==A4 формата кабала==
 
==A4 формата кабала==
Строка 17: Строка 17:
  
  
Трапециятӧ вундам тшӧтшыд пельӧс йывсьыс петан диагональ кузя, лоас кык куимсэрӧг: веськыдпельӧса да ёсьпельӧса.
+
Трапециятӧ вундам ныж пельӧс йывсьыс петан диагональ кузя, лоас кык куимсэрӧг: веськыд пельӧса да ёсь пельӧса.
  
  
Строка 23: Строка 23:
  
  
Босьтам ёсьпельӧса куимсэрӧгсӧ да кусыньтам сійӧс ичӧтджык пельӧс шӧрті. Аддзам тай: куимпельӧсаысь артмӧм кык юкӧныс дзик ӧткодьӧсь.
+
Босьтам ёсь пельӧса куимсэрӧгсӧ да кусыньтам сійӧс ичӧтджык пельӧс шӧрті. Аддзам тай: куимпельӧсаысь артмӧм кык юкӧныс дзик ӧткодьӧсь.
  
 
[[Файл:3.JPG|thumb|center|550px|]]
 
[[Файл:3.JPG|thumb|center|550px|]]
Строка 35: Строка 35:
  
  
Медводз ми вундім куимпельӧса ABE, сэсся трапецияысь вӧчим нӧшта кык куимсэрӧг: EBC да CDE.
+
Медводз ми вундім куимпельӧса ''ABE'', сэсся трапецияысь вӧчим нӧшта кык куимсэрӧг: ''EBC'' да ''CDE''.
 
Куимпельӧса EBC кусыньтігӧн аддзим: BC = BE.
 
Куимпельӧса EBC кусыньтігӧн аддзим: BC = BE.
ABC пельӧссӧ шӧри кусыньтігӧн лои 45°-а ABE пельӧс. Сійӧн и BEA пельӧслӧн ыджда лоӧ 180° − 90° − 45° = 45°. Аддзам тай: BA = AE.
+
ABC пельӧссӧ шӧри кусыньтігӧн лои 45° - |''ABE''| пельӧс. Сійӧн и ''BEA'' пельӧслӧн ыджда лоӧ 180° − 90° − 45° = 45°. Аддзам тай: ''BA'' = ''AE''.
Пифагор теорема серти AB2 + AE2 = BE2. А сідз кӧ, 2AB2 = BE2 = BC2 да BC = √2 AB.
+
Пифагор теорема серти ''AB''² + ''AE''² = ''BE''². А сідз кӧ, 2''AB''² = ''BE''² = ''BC''² да ''BC'' = √2 ''AB''.
 
Бӧръяпом артмӧ: доръяслӧн ӧтувъя кузьта лоӧ 1:√2.
 
Бӧръяпом артмӧ: доръяслӧн ӧтувъя кузьта лоӧ 1:√2.
  
Мыйла кабаласӧ вӧчӧны сідзи, медым ӧти дорыс лои мӧд дорсьыс квадратуваса кык пӧв кузьджыкӧн?
+
Мыйла кабаласӧ вӧчӧны сідзи, медым ӧти дорыс лои мӧд дорсьыс кыксьыс квадрат вуж пӧв кузьджыкӧн?
 
Йитам кӧ кузьджык доръясысь шӧр чутъяссӧ вундӧгӧн, кабалаыс юксяс кык ӧткодь веськыдсэрӧг вылӧ, серпас вылын со петкӧдлӧма:
 
Йитам кӧ кузьджык доръясысь шӧр чутъяссӧ вундӧгӧн, кабалаыс юксяс кык ӧткодь веськыдсэрӧг вылӧ, серпас вылын со петкӧдлӧма:
  
  
[[Файл:5.JPG|thumb|center|550px|]]
+
[[Файл:5.jpg|thumb|center|550px|]]
  
Кутшӧм нӧ лоас на доръяслӧн ӧтувъя кузьтаыс? Аддзам тай, BC = 2·BL, а сідз кӧ, BL : AB  = (√2/2) : 1 = 1 : √2. Вӧлӧмкӧ доръяслӧн кузьтаяс тані лӧсялӧны мӧда-мӧдныскӧд сідзи жӧ, кыдзи и дзонь кабалаын.
+
Кутшӧм нӧ лоас на доръяслӧн ӧтувъя кузьтаыс? Аддзам тай, ''BC'' = 2·''BL'', а сідз кӧ, ''BL'' : ''AB'' = (√2/2) : 1 = 1 : √2. Вӧлӧмкӧ доръяслӧн кузьтаяс тані лӧсялӧны мӧда-мӧдныскӧд сідзи жӧ, кыдзи и дзонь кабалаын.
Сійӧн и шуам: A4 формата кабалатӧ татшӧм ногӧн шӧри юкигӧн кыкнан юкӧныс дзонь кабалаыскӧд ӧтсямаӧсь лоӧны.
+
Сійӧн и шуам: ''A''4 формата кабалатӧ татшӧм ногӧн шӧри юкигӧн кыкнан юкӧныс дзонь кабалаыскӧд ӧтсямаӧсь лоӧны.
 +
 
 +
==Пасйӧд==
 +
 
 +
==Содтӧд юӧр==
 +
[http://http://lovziem.blogspot.com/2017/05/ Велӧдӧм паськӧдан блогын.]
 +
 
 +
[[Category:Математика]]

Текущая версия на 21:17, 19 рака 2022

Терминъяс

куимпельӧса, куимсэрӧг — треугольник, 
ныж пельӧс — тупой угол, 
веськыд пельӧса куимсэрӧг — прямоугольный треугольник, 
ёсь пельӧса куимсэрӧг — остроугольный треугольник, 
ӧткодь бердъяса куимпельӧса — равнобедренный треугольник, 
кыксьыс квадрат вуж — квадратный корень из двух, 
веськыдсэрӧг — прямоугольник, 
ӧтсяма — подобный

A4 формата кабала

Босьтам A4 формата кабала да кусыньтам сійӧс кутшӧмкӧ пельӧс шӧрті. Вундам артмӧм куимпельӧсасӧ. Миян коляс трапеция.

1.JPG


Трапециятӧ вундам ныж пельӧс йывсьыс петан диагональ кузя, лоас кык куимсэрӧг: веськыд пельӧса да ёсь пельӧса.


2.JPG


Босьтам ёсь пельӧса куимсэрӧгсӧ да кусыньтам сійӧс ичӧтджык пельӧс шӧрті. Аддзам тай: куимпельӧсаысь артмӧм кык юкӧныс дзик ӧткодьӧсь.

3.JPG


Сідзкӧ, тайӧ куимпельӧсаыс вӧлӧма ӧткодь бердъяса.

Мый позьӧ шуны кабала доръяслӧн ӧтувъя кузьта йылысь? Лист вӧлі юкӧма сідзи, кыдзи петкӧдлӧма со татчӧ:

4.JPG


Медводз ми вундім куимпельӧса ABE, сэсся трапецияысь вӧчим нӧшта кык куимсэрӧг: EBC да CDE. Куимпельӧса EBC кусыньтігӧн аддзим: BC = BE. ABC пельӧссӧ шӧри кусыньтігӧн лои 45° - |ABE| пельӧс. Сійӧн и BEA пельӧслӧн ыджда лоӧ 180° − 90° − 45° = 45°. Аддзам тай: BA = AE. Пифагор теорема серти AB² + AE² = BE². А сідз кӧ, 2AB² = BE² = BC² да BC = √2 AB. Бӧръяпом артмӧ: доръяслӧн ӧтувъя кузьта лоӧ 1:√2.

Мыйла кабаласӧ вӧчӧны сідзи, медым ӧти дорыс лои мӧд дорсьыс кыксьыс квадрат вуж пӧв кузьджыкӧн? Йитам кӧ кузьджык доръясысь шӧр чутъяссӧ вундӧгӧн, кабалаыс юксяс кык ӧткодь веськыдсэрӧг вылӧ, серпас вылын со петкӧдлӧма:


5.jpg

Кутшӧм нӧ лоас на доръяслӧн ӧтувъя кузьтаыс? Аддзам тай, BC = 2·BL, а сідз кӧ, BL : AB = (√2/2) : 1 = 1 : √2. Вӧлӧмкӧ доръяслӧн кузьтаяс тані лӧсялӧны мӧда-мӧдныскӧд сідзи жӧ, кыдзи и дзонь кабалаын. Сійӧн и шуам: A4 формата кабалатӧ татшӧм ногӧн шӧри юкигӧн кыкнан юкӧныс дзонь кабалаыскӧд ӧтсямаӧсь лоӧны.

Пасйӧд

Содтӧд юӧр

Велӧдӧм паськӧдан блогын.