Дас во чӧжся кось, выль олӧм лӧсьӧдӧм да (1927ʼ вося небӧг)

И. С. Новаковскӧй. Дас во чӧжся кось, выль олӧм лӧсьӧдӧм да. Мӧскуа: СССР-са йӧзъяслӧн шӧрса нига лэдзанін, 1927. 96 лб.

Небӧг йылысь

Небӧг ним Молодцов гижанногӧн:
Ԁас-во-чӧжԍа-коԍ, выԉ-олӧм-лӧԍӧԁӧм-ԁа

Оригинал ним (рочӧн):
Десять лет борьбы и строительства.

Комиӧдіс А. Чеусова
Главлит №86800.
Вӧчӧдан № 1838.
Тиражыс 3000 ӧтк.
Доныс 35 ур.
Личкӧдлӧма Центриздатса небӧг фабрикаын. Мӧскуа, Шлюз вадортуй, 162.

Юриндалысь

Октябр водзын

• "1914-ӧд вося империалист..." : водзкыв.

Дас во чӧжся кось

• Паськыд горша спекулянтъяс. Миян государствоын ставыс киссьӧма, жугавлӧма. Буржуйяс горшлун вӧснаыс вузалӧны уджалысьясӧс. Загӧвӧр загӧвӧр вылӧ. Мукӧд государствоса буржуйяс, асланым кадетъяс, эсэро-меньшевикъяс да мутитчӧны, помӧдз рӧзӧритӧны государствонымӧс. Октябрса революция мездӧ рабочӧй-крестьянаӧс да государствоса да мукӧд государствоса врагъясысь.
• Мӧдар путкыль путкыльтӧм. Ленинлӧн индӧдъяс
• Декрет му йылысь. Рабочӧй-крестьяна ӧтувтчӧм
• Декрет миритчӧм йылысь. Рабочӧй крестьяна салдатъяскӧд косясьӧны империалистъяскӧд. Роч пролетариат чуксалӧ мувыв пролетариатӧс кось вылӧ мездысьны буржуйясысь
• Ыджыд долыд рабочӧйяслы, унджык уджалысьяслы да. Революционнӧй йӧз оз йӧрмыны, уджалӧны Ленин да большевик партия индалӧм серти
• Помещикъяс, капиталистъяс, чиновникъяс, эсэръяс, меньшевикъяс да оз уджавны, революциялы паныд мунӧны. Питерса рабочӧйяс босьтӧны государственнӧй учрежденньӧяс
• Керенскӧй вайӧдӧ революционнӧй Питер вылӧ ӧружйӧа казакъясӧс сарскӧй генерал Красновкӧд. Керенскӧй пышйӧ
• Миритчӧм понда косясьӧм. Главнокомандующӧй ставка оз сетчы. Предсовнаркома Ленин чӧвтӧ главнокомандующӧй Духонинӧс. Выль главнокомандующӧй. Салдатъясӧс чуксалӧм сёрнитны миритчӧм йылысь, тӧдмасьны немечьяскӧд да.
• Му пасьта война помавны пролетариат миритчӧмӧн вермис эськӧ сӧмын му пасьта революция. Сійӧс позьӧ вӧлі вӧчны. Сэтшӧм миритчӧм эз ло ІІ Интернационалса партияяс пӧръясьӧмла
• Миритчӧм йылысь сёрни нуӧдӧм Брестын. Миян дор германияса да австрияса революционнӧй рабочӧйяс. Миянлы паныд роч да мукӧд государствоса помещикъяс, капиталистъяс, эсэръяс, меньшевикъяс, немеч социал-демократ партияысь гырысьджык йӧзыс да
• Брестын лёк вынӧн да йӧзӧс вузалӧмнад личкисны Сӧвет власьтӧс, лои кырымавны сьӧлӧм дойдана миритчӧм. Но тайӧ мирыс вывті бур туй Ленинлӧн: "шойччыштам дай водзӧ - мувыв Октябр корсьны". Врагъяс ылалӧмаӧсь, Ленинлӧн бур артмӧма.
• Мый сетіс Брестса мир?
• Гражданскӧй война. Белӧйяс воюйтӧны мукӧд государствоса правительство индӧдъяс серти. Найӧ отсалӧны белӧйяслы сьӧмӧн, сёян-юанӧн, йӧзӧн. Медъёна отсалӧ англияса правительство.
• Немеч бордувса белӧйяс. Коді да кыдзи отсаліс немечьяслы Украинаын, Россия лунвылын да. Кыдзи отсасины налы немечьяс вермыны рабочӧй-крестьянаӧс.
• Антанта бордувса контрреволюция
• Коминтерн. Сылӧн уджыс революционнӧй война дырйи рабочӧй-крестьянаӧс дорйӧм ради
• Дженьыдика ставыс гражданскӧй война йылысь.

Дас во чӧжся выль олӧм лӧсьӧдӧм

• Империалист война ставсӧ жугӧдӧ, пазӧдӧ. Революционнӧй кось ӧтувталӧ, выль ногӧн лӧсьӧдӧ
• Октябрса революция бӧрса куим аслыссяма кад олӧм лӧсьӧдӧмын
• Медводдза кад - помещик-капиталистъяслысь мырддьӧны му да пабрик-заводъяс. Пабрик-заводъяссӧ сетӧны рабочӧйяслы, мусӧ - крестьяналы. Контрреволюционеръясӧс топӧдіс
• Мӧд кад. Ставсӧ фронт вылӧ, сӧмын мед кыдзкӧ видзны рабоче-крестьянскӧй власьт. Кулакъяслысь чукӧртӧм запас босьтӧм. Коммунаяс восьтӧм. Ӧткодя юклӧм
• Военнӧй коммунизм отсаліс путкыльтны ставсӧ важсӧ, раммӧдіс кулакъясӧс да судзсяна олысьясӧс, отсаліс вермыны асланым да мукӧд государствоса помещикъясӧс банкиръяскӧд, лӧсьӧдіс *йӧзлы вежалана Гӧрд Армия, чорзьӧдіс, крепаммӧдіс крестьяна союз
• Бурӧн вежӧралӧм, мырдӧналӧм да
• Выль экономическӧй политика. Крестьянин вермӧ вузавны запасъяс. Сійӧ велалӧ бӧрйысьны асторйӧга спекулянт да кооператив костын. Социалистическӧй овмӧс уджалысьяслы бурджык
• Бур лоӧмъяс выль экономическӧй политикаысь. Ёнмӧны, паськалӧны промышленносьт, крестьяна овмӧс, туйяс. Червонеч. Лӧсьӧдам социализм. Йӧз быд уджӧ асьныс кутчысьӧны, велӧдчӧны. Йӧз кост олӧм бурмӧ. Рабочӧйяслӧн да гӧль да шӧркодя олысь крестьяналӧн крепыда сюртчӧм вермӧ еджыдъясӧс. Национальнӧй республикаяс, обласьтъяс да. Отсасям нуӧдны революционнӧй уджъяс капиталист государствоясын да колонияясын
• Национальнӧй республикаяс лӧсьӧдӧм, Союз да
• СССР-са йӧз кост олӧм

Кывбӧр

• "Видзӧдлам кӧ бӧрӧ..." : кывбӧр. Лб. 88-91.

Пасйӧд

Сканералӧма Рочму войтыр небӧгаинын финнъяслы.
pdf (2016-02-23) босьтӧма Суоми войтыр небӧгаин сайтысь.
Тексталӧма 2016-07-17. EL.

Аслыспӧлӧс:
дефисасьӧмыс. 
дефисводзса орйӧдлан пас --
аскежас
бугԅыԉаԍӧны
вірјуыԍ
ԁа м. т.
камаԋԃір
кӧрттуј
кракмал
кыкнанныс
мезлун
міԉԉарԁ
мӧԁкӧ
морттујӧ
мыјвӧсна
мыјкӧԁыра
мыјкӧмынԁа
неметс, маргаԋетс
опітсер
ӧружјӧ
офітсіаԉнӧ
пабрік
піԇӧсвылын
Піԏір
плаг
пӧвстті
помешщік
пуԉемјот
рабочеј
рабтујын
ружјӧ
Ԍібыр
Ԍԏепанӧвіч
скеј, Чорнеј
суԁна
сывӧсна
сытујӧԁ
тамында
татујӧԁ
тӧԁвылын
тувтчім
управлеԋԋе
франтсуз
Чкеіԁзе

Лексика:
адас - глава
асавны - присвоить
асму - отечество
асторйӧга - частный
вежӧравны - понять, объяснить
веськыд оласа - честный
видлӧг - опыт
водзсер - предзнаменование
вузӧс - товар
газетуйтны - опубликовать
гӧрдвевъяӧссьыны - леветь
зэлтчыны - силиться
йӧрӧс - район
нерп - нефть
ӧніявыйӧн - в настоящее время
подувтас - основание
правительствоасьны - образовывать правительство
сіма - руда
сиӧс-вӧрдӧс - завет
сулач - устойчивый
тӧрӧщитны- щемить
чукӧртас - конгресс