Майтӧг плёнкаяс чукӧръяс — различия между версиями

Материал из Коми тӧданін
(Плато законъяс)
(Плато законъяс)
 
(не показано 8 промежуточных версий этого же участника)
Строка 14: Строка 14:
 
Со кутшӧм аслыспӧлӧслун больк чукӧръяслысь сійӧ казялӧма.
 
Со кутшӧм аслыспӧлӧслун больк чукӧръяслысь сійӧ казялӧма.
  
Майтӧг плёнкаяс тэчӧмаӧсь шыльыд веркӧсъясысь. Кутшӧм налӧн формаыс? Кык пример ми тӧдам нин: катеноид да сфера. Вӧлӧмкӧ, оз быд веркӧс вермы лоны майтӧг плёнка юкӧнӧн.  
+
'''Майтӧг плёнкаяс тэчӧмаӧсь шыльыд веркӧсъясысь. Кутшӧм налӧн формаыс?''' Кык пример ми тӧдам нин: [[Майтӧг_плёнкаяс_йылысь|катеноид]] да [[Майтӧг_больк|сфера]]. Вӧлӧмкӧ, оз быд веркӧс вермы лоны майтӧг плёнка юкӧнӧн.
  
Шыльыд веркӧсса быд чутлӧн эм лыда характеристика — шӧр чукльӧм. Плато аддзӧма: майтӧг плёнкалӧн быд шыльыд юкӧнлӧн шӧр чукльӧм лоӧ константаӧн. Вылыс математикатӧг абу кокньыд шӧр чукльӧм йылысь висьтавны, та вӧсна ми сӧмын некымын пример вайӧдлам: 1) тшӧтшкӧслӧн шӧр чукльӧм лоӧ 0; 2) ''R'' радиуса сфералӧн шӧр чукльӧм лоӧ 1/''R''; 3) катеноидлӧн шӧр чукльӧм лоӧ 0.
+
[[Файл:Soap films.jpg|thumb|center|330px|]]
  
Кыдзи вомӧнасьӧны тайӧ веркӧсъясыс? Вӧлӧмкӧ, быд вомӧнасянінысь (чукля визьысь) петӧ куим веркӧс; на костын пельӧсъясыс 120° ыдждаӧсь. Коді лыддис Штейнерлӧн мог йылысь, гашкӧ, казьтылас: куим чутӧс йитысь меддженьыд туй кӧ тэчӧма куим вундӧгысь, на костса пельӧсъяс тшӧтш 120° ыдждаӧсь.
+
Шыльыд веркӧсса быд чутлӧн эм лыда характеристика — ''шӧр чукльӧм''. Плато аддзӧма: майтӧг плёнкалӧн быд шыльыд юкӧнлӧн шӧр чукльӧм лоӧ константаӧн. Вылыс математикатӧг абу кокньыд шӧр чукльӧм йылысь висьтавны, та вӧсна ми сӧмын некымын пример вайӧдлам: 1) тшӧтшкӧслӧн шӧр чукльӧм лоӧ 0; 2) ''R'' радиуса сфералӧн шӧр чукльӧм лоӧ 1/''R''; 3) катеноидлӧн шӧр чукльӧм лоӧ 0.
  
Кыдзи вомӧнасьӧны веркӧс доръясыс? Плато казялӧма: быд вомӧнасян чутысь петӧ нёль дор; тайӧ чукля визьяс костын пельӧсъяс ӧтыдждаӧсь бур тетраэдрлӧн судтаяс костса пельӧскӧд (≈ 109.47°).
+
[[Файл:Bolk cuker.jpg|thumb|center|330px|]]
 +
 
 +
'''Кыдзи вомӧнасьӧны тайӧ веркӧсъясыс?''' Вӧлӧмкӧ, быд вомӧнасянінысь (чукля визьысь) петӧ куим веркӧс; на костын пельӧсъясыс 120° ыдждаӧсь. Коді лыддис [[Штейнерлӧн_мог|Штейнерлӧн мог]] йылысь, гашкӧ, казьтылас: куим чутӧс йитысь меддженьыд туй кӧ тэчӧма куим вундӧгысь, на костса пельӧсъяс тшӧтш 120° ыдждаӧсь.
 +
 
 +
[[Файл:Zadacha steinera i mylnaja plenka.jpg|thumb|center|330px|]]
 +
 
 +
'''Кыдзи вомӧнасьӧны веркӧс доръясыс?''' Плато казялӧма: быд вомӧнасян чутысь петӧ нёль дор; тайӧ чукля визьяс костын пельӧсъяс ӧтыдждаӧсь бур тетраэдрлӧн судтаяс костса пельӧскӧд (≈ 109.47°).
 +
 
 +
[[Файл:Soap Bubbles 1.jpg|thumb|center|330px|]]
  
 
Математика боксянь Плато законъяссӧ подулалӧма Джин Тэйлор 1976-ӧд воын.
 
Математика боксянь Плато законъяссӧ подулалӧма Джин Тэйлор 1976-ӧд воын.
 +
 +
[[Файл:Taylor jean.jpg|thumb|center|220px|]]
  
 
==Содтӧд юӧр==
 
==Содтӧд юӧр==

Текущая версия на 21:02, 9 урасьӧм 2021

Терминъяс

   шыльыд веркӧс — гладкая поверхность
   шӧр чукльӧм — средняя кривизна 
   тшӧтшкӧс — плоскость
   вундӧг — отрезок 

Плато законъяс

Жозеф Плато (1801–1883), Бельгияса математик да физик, нуӧдӧма уна эксперимент майтӧг плёнкаясӧн.

Plateau.jpg

Со кутшӧм аслыспӧлӧслун больк чукӧръяслысь сійӧ казялӧма.

Майтӧг плёнкаяс тэчӧмаӧсь шыльыд веркӧсъясысь. Кутшӧм налӧн формаыс? Кык пример ми тӧдам нин: катеноид да сфера. Вӧлӧмкӧ, оз быд веркӧс вермы лоны майтӧг плёнка юкӧнӧн.

Soap films.jpg

Шыльыд веркӧсса быд чутлӧн эм лыда характеристика — шӧр чукльӧм. Плато аддзӧма: майтӧг плёнкалӧн быд шыльыд юкӧнлӧн шӧр чукльӧм лоӧ константаӧн. Вылыс математикатӧг абу кокньыд шӧр чукльӧм йылысь висьтавны, та вӧсна ми сӧмын некымын пример вайӧдлам: 1) тшӧтшкӧслӧн шӧр чукльӧм лоӧ 0; 2) R радиуса сфералӧн шӧр чукльӧм лоӧ 1/R; 3) катеноидлӧн шӧр чукльӧм лоӧ 0.

Bolk cuker.jpg

Кыдзи вомӧнасьӧны тайӧ веркӧсъясыс? Вӧлӧмкӧ, быд вомӧнасянінысь (чукля визьысь) петӧ куим веркӧс; на костын пельӧсъясыс 120° ыдждаӧсь. Коді лыддис Штейнерлӧн мог йылысь, гашкӧ, казьтылас: куим чутӧс йитысь меддженьыд туй кӧ тэчӧма куим вундӧгысь, на костса пельӧсъяс тшӧтш 120° ыдждаӧсь.

Zadacha steinera i mylnaja plenka.jpg

Кыдзи вомӧнасьӧны веркӧс доръясыс? Плато казялӧма: быд вомӧнасян чутысь петӧ нёль дор; тайӧ чукля визьяс костын пельӧсъяс ӧтыдждаӧсь бур тетраэдрлӧн судтаяс костса пельӧскӧд (≈ 109.47°).

Soap Bubbles 1.jpg

Математика боксянь Плато законъяссӧ подулалӧма Джин Тэйлор 1976-ӧд воын.

Taylor jean.jpg

Содтӧд юӧр

Велӧдӧм паськӧдан блогын.