Печӧра район

Материал из Коми тӧданін

Печӧра район (Шаблон:Lang-ru) - тайӧ Коми Республикалӧн район.

«Печора» муниципальнӧй районлӧн административнӧй шӧрин – Печора кар. Кар нимыс йитчӧма гидронимкӧд, коді, тыдалӧ, артмӧма «Печера» самодийскӧй кывйысь – «вӧрса олысь», «вӧрса яранъяс».

Район артмӧдан кадпасыс: 1941 вося рака тӧлысь 11 лун.

Печора кар артмӧдан кадпасыс: 1949 вося тӧвшӧр тӧлысь 18 лун.

«Печора» муниципальнӧй районлӧн ӧтувъя площадьыс: 28,9 сюрс кв. км.

Олысьяслӧн лыдыс: 61,1 сюрс морт (2010 вося тӧвшӧр тӧлысь 1 лун вылӧ), на лыдын 47 % мужичӧй да 53 % ань. 16 арӧсысь томджык олысьыс 17 % став лыдысь.

Олысь лыд кв. км. вылӧ: 2,1 морт.

География

Географическӧй координатаяс: 65°009' с.ш. и 53°5’ в.д.

Мувыв ин

«Печора» муниципальнӧй район меститчӧма Коми Республикалӧн асыв-войвыв юкӧнын. Печорасянь Сыктывкарӧдз 588 км.

Рельеф да му пытшкӧс

Физическӧй география серти районыслӧн мутасыс пырӧ Печораса тшӧтшкӧс шӧркодь таёжнӧй ПТК-ӧ. Подув геоморфологическӧй фонӧн лоӧ Печораса увтасінлӧн тшӧтшкӧс, неуна мылькйӧсь рельеф. Мутасыслысь вольсалӧм веркӧссӧ артмӧдӧма ва юкан платоӧн да Печора юлӧн тшупӧдалӧм ковтысӧн. Рельефыслӧн эмӧсь юбердса инъяслӧн став морфологическӧй признакыс. Веркӧсыслӧн медыджыд пасъясыс вежласьӧны 42-сянь 64 метрӧдз. Кар районын аддзӧма мусир да биару куйланінъяс, а сідзжӧ из материалъяс (кирпичнӧй да ыджыд жарысь повтӧм сёйяс, стрӧитчан из, лыа да лыа-гравий материал).

Ваяс

Климат

Климатыс – шӧркодя континентальнӧй кузь шӧркодь кӧдзыд тӧла да дженьыд ыркыд гожӧма. Тӧвшӧр тӧлысьын сынӧдыслӧн тӧлысся шӧркодь температураыс −19,3 °C, июльын +15,4 °C. Сынӧдыслӧн вося шӧркодь температураыс −2,5 °C. Лым-зэрлӧн вося шӧркодь лыдыс – 580 мм. гӧгӧр. «Печора» муниципальнӧй район пырӧ Ылі Войвыв районъяс лыдӧ. Печора пасьтаын еджыд войяслӧн кадколастыс кыссьӧ 79 лун чӧж ода-кора тӧлысь 12 лунсянь моз тӧлысь 30 лунӧдз.

Мусин да быдмӧгулов

Пемӧсъяс

Йӧз

Овмӧс

Экономическӧй уджлӧн медшӧр сикасъясыс – электричество вын вӧчӧм, сетӧм да юклӧм, мусир да биару, абу рудаысь стрӧитчан материалъяс перйӧм. Обработайтан удж сикасъяссӧ петкӧдлӧма пу обработайтан, кӧрта бетон конструкцияяс, кокни промышленносьт изделиеяс вӧчан, сёян-юан продуктъяс вӧчан предприятиеясӧн. Транспорт системаыслӧн аслыспӧлӧслуныс Печора кар районын Мӧскуа – Пырас – Воркута кӧрт туй магистраль да Печора ю ва туй вомӧнасянінын, кӧні збыльмӧдӧны грузъяс ректӧм-сӧвтӧм. Туйяслӧн ӧтувъя кузьтаыс – 441 км, та лыдын чорыд веркӧсалӧн – 362 км.

История

https://pechoraonline.ru/ru/page/content.o_rayone.o_raione_inf/: Печораса район историяысь 1780 воӧдз мутасыс пырӧма Пустозёрскӧй уездӧ, сэсся – Мезенскӧй уездӧ. 1891 восянь Архангельскӧй губерния пытшкын вӧлӧма Печораса уезд. 1921 вося моз тӧлысь 22 лунӧ Коми (зыряна) асшӧрлуна обласьт артмӧдігӧн Печораса уездлӧн ыджыдджык юкӧсӧ вӧлі пыртӧма сэтчӧ. 1922 вося ода-кора тӧлысь 27 лунӧ вӧлі артмӧдӧма Изьва-Печораса уезд Изьва сиктын административнӧй шӧринӧн. 1929 вося сора тӧлысь 15 лунӧ Изьва-Печораса район (1930 воын сійӧс выльысь нимтӧма Изьва районӧ). 1936 вося урасьӧм тӧлысь 25 лунӧ ВЦИК-лӧн шуӧмӧн автономнӧй обласьтлӧн войвыв юкӧнын артмӧдӧма Печораса кытш Усвавом сиктын шӧринӧн (куим район пытшкын – Изьваса, Усинскса да Чилимдінса). 1941 вося рака тӧлысь 11 лунӧ РСФСР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн «Коми АССР-лӧн Печораса кытшын Кожваса кытш артмӧдӧм йылысь» индӧдӧн Коми АССР-лӧн Печораса кытшын Ускардін район составысь вӧлі артмӧдӧма Кожваса район Кожва посёлокын административнӧй шӧринӧн. 1937 воын заводитӧмаӧсь нюжӧдны Пырас – Воркута кӧрт туй, кодлӧн Печора юкӧд вомӧнасигӧн 1940-1941 воясын стрӧитӧмаӧсь Печора кӧрт туй станция да 1940 вося гожӧмын – Печора ювывса пристань дорын Канин Нос посёлок (Печора ю вомӧн кӧрт туй пос стрӧитӧм вылӧ разьӧмаӧсь да вайӧмаӧсь Коми АССР-ӧ сійӧ кадӧ Мӧскуаын стрӧитан Сӧветъяс Дворечлысь конструкцияяс, а сідзжӧ Мӧскуа – Волга канал вомӧн посъясысь ӧтиӧс). 1941 вося йирым тӧлысь 9 лунӧ бырӧдӧма Печораса кытш, сылысь районъяссӧ сетӧма Коми АССР-лы веськыд республикаса веськӧдлӧм улӧ. 1949 вося тӧвшӧр тӧлысь 18 лунӧ Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Индӧдӧн Войвыв-Печораса кӧрт туйлысь Печора кӧрт туй станцияса посёлок (ӧнія Печора карса кӧрт туй юкӧнлӧн историческӧй сюрӧсыс) да ювывса уджалысьяслысь Канин Нос посёлок (ӧнія Печора карлӧн ювывса юкӧнлӧн историческӧй сюрӧсыс) ӧтувтӧмаӧсь карӧ, кодлы сетӧмаӧсь Печора ним (тайӧ кадпасыс лыддьысьӧ Печора карлысь подув пуктан лунӧн да пасйыссьӧ кыдзи Карлӧн лун), коді лоӧма Кожваса районлӧн административнӧй шӧринӧн. 1959 вося косму тӧлысь 27 лунӧ РСФСР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн «Коми АССР-ын Кожваса район выльпӧв нимтӧм да Усинск район бырӧдӧм йылысь» индӧдӧн Кожваса район да бырӧдӧм Усинск районлысь мутас ӧтувтӧмаӧсь Печораса районӧ Печора карын административнӧй шӧринӧн. 1974 вося лӧддза-номъя тӧлысь 19 лунӧ Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн «Коми АССР-ын Усинск район артмӧдӧм йылысь» индӧдӧн Печораса район мутаслысь юкӧн пыртӧма выльӧн артмӧдӧм Усинск районӧ (ӧнія кадӧ – Коми Республикаса «Усинск» кар кытш). 1963 вося урасьӧм тӧлысь 1 лунӧ Печора кар пыртӧма Коми АССР-лӧн республикаса веськӧдлӧм увса каръяс лыдӧ да киритӧма Печораса районысь (та дырйи сійӧс административнӧй шӧринӧн кольӧмӧн). 1965 вося тӧвшӧр тӧлысьын Печора карса уджалысь депутатъяслысь Сӧветсӧ ӧтувтӧма Печора районса уджалысь депутатъяслӧн Сӧветкӧд ӧтувъя Печора карса уджалысь депутатъяслӧн Сӧветӧ. 1975 вося урасьӧм тӧлысь 21 лунӧ Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн «Коми АССР-ын Вуктылса да Усинскса районъяс артмӧдӧм йылысь» индӧдӧн Печора карса уджалысь депутатъяслӧн Сӧветлӧн киподувса мутас юкӧн пыртӧма Вуктыл районӧ (ӧнія кадӧ – Коми Республикаын «Вуктыл» муниципальнӧй район). 1989 вося кӧч тӧлысь 22 лунӧ РСФСР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Индӧдӧн Печораса район бырӧдӧма да пыртӧма Печора карса народнӧй депутатъяслӧн сӧветлӧн киподувса мутасӧ (1993 восянь – Печора карса администрациялӧн). 1998 вося кӧч тӧлысь 10 лунӧ Печора карса Сӧветлӧн медводдза созывса урчиттӧм XX сессиявывса помшуӧмӧн мутасын, мый пырӧ Печора карса администрациялӧн кипод улӧ, артмӧдӧма «Печора кар да сылӧн веськӧдлӧмувса мутас» муниципальнӧй юкӧн. 2006 вося урасьӧм тӧлысь 21 лунӧ «Печора кар да сылӧн веськӧдлӧмувса мутас» муниципальнӧй юкӧнса народнӧй депутатъяслӧн сӧветӧн примитӧма выль Устав, код серти «Печора кар да сылӧн веськӧдлӧмувса мутас» муниципальнӧй юкӧн вӧлі вежӧма «Печора» муниципальнӧй районӧ. Печоралӧн летопись Лоӧмторъяслӧн хронология (1931-1940 вв.) 1932 вося тӧвшӧр тӧлысь 1 лун Вавыв транспортса народнӧй комиссарлӧн 1931 во йирым тӧлысь 30 лунся 285 №-а тшӧктӧд серти Удж да Оборона Сӧветлӧн 1931 во йирым тӧлысь 1 лунся 430 №-а шуӧм подув вылын котыртӧма Печора ювывса пароходство. Веськӧдланіныс меститчӧма Чилимдін сиктын, 1935 воын вуджӧдӧма Усвавом сиктӧ, 1946 воын – Канин Кожва районса Канин посёлокӧ. 1933 во Воя ю вомын заводитісны стрӧитны тӧчила из вӧчан фабрика. Подув уджалан выннас стрӧитчигӧн вӧлӧмаӧсь уджавны овмӧдчысьяс вӧвлӧм спецпосёлокысь, кодӧс восьтӧма 1931 воын, а сідзжӧ Воя неыджыд коми грездса олысьяс. Фабрикасӧ восьтӧма 1935 воын, бырӧдӧма 1963 воын. 1935 вося ода-кора тӧлысь 25 лун. Сыктывкарын восьтӧма Печора ювывса пароходстволы флот командаын уджалысьясӧс дасьтан ювыв транспорт техникум. 1936 воын техникумсӧ вуджӧдӧма Щельяюр посёлокӧ, а 1954 воын – Печора карӧ, 1962 воын – выль ног котыртӧма Печора ю училищеӧ. 1936 вося урасьӧм тӧлысь 25 лун. Коми асшӧрлуна обласьтын Печораса кытш (Изьва, Ускардін, Чилимдін районъяс, Мылдін районса Войяса сельсӧвет) артмӧдӧм йылысь ВЦИК-лӧн шуӧм. Бырӧдӧма 1941 воын. 1937 вося йирым тӧлысь 28 лун. СССР-са Народнӧй комиссаръяс Сӧветлӧн Коноша-Вельск-Пырас-Княжпогост-Чибью-Кожва-Воркута олан пунктъяс пыр Войвыв-Печораса кӧрт туй магистраль стрӧитӧм йылысь шуӧм. 1938 вося ода-кора тӧлысь 10 лун. Ухта-Печораса лагерысь торйӧдӧма Войвыв кӧрт туй УМВЛ. Лагерӧн веськӧдланіныс меститчӧма Коми АССР-лӧн Емдін районса Княжпогост посёлокын. 1938 восянь 1940 воӧдз Севжелдорлаг стрӧитӧма Котлас-Воркута кӧрт туй, а 1940 вося ода-кора 14 лунсянь – 728 км. кузьта Котлас-Кожва участок. 1940 вося ода-кора тӧлысь 9 лун. «Войвыв-Печораса кӧрт туй магистраль стрӧитӧм йылысь да Воркута-Печораса изшом перйӧм сӧвмӧдӧм йылысь» СССР-са НКС-лӧн да ВКП(б) ЦК-лӧн шуӧм. 1940 вося ода-кора тӧлысь 14 лун. СССР-са НКВД-лӧн № 00597 №-а тшӧктӧдӧн котыртӧма Войвыв-Печораса кӧрт туй лагер (1940-1950 вв.) ГУЛЖДС-лӧн кипод улӧ пырӧмӧн, а сэсся – Кӧрт туйяс стрӧитан лагерлӧн войвыв веськӧдланінлӧн. Лагерӧн веськӧдланіныс меститчӧма Коми АССР-лӧн Кожва районса Абезь посёлокын, а сёрӧнджык – Печора станцияын. 1940 вося лӧддза-номъя 29 лун. Восьтӧма Канин Нос ӧзын, 1941 вося тӧвшӧр тӧлысь 15 лунӧ ӧзынсӧ выль пӧв восьтӧма 2 разряда Канин Нос ӧзынӧ, 1942 вося рака тӧлысь 3 лунӧ - вежӧма Печора ювывса ӧзынӧ. 1940 вося сора тӧлысь 31 лун. Котыртӧма Воркута посёлокса уджалысь депутатъяслысь Сӧвет. 1940 вося гожӧмын. Восьтӧма СССР-лӧн НКВД-са Войвыв кӧрттуй лагерлысь 6-ӧд Кожваса стрӧитчан юкӧн, коді заводитіс стрӧитны автолежнёвӧй туй, мый сетіс 1940 вося кӧч тӧлысь 8 лунын нин лӧсьӧдны транспорт йитӧд Ухта да Кожва костын. 1940 вося кӧч тӧлысь. Бӧрйӧма Печора ю вылын Канин ді районын ю ӧзын, суднояс дзоньталан завод, пу пыжъяс стрӧитан верфь да олан посёлок стрӧитанін. 1940 вося ӧшым тӧлысь 13 лун. Котыртӧма Канин посёлокса Сӧвет, коді пырӧма Ускардінса район кипод улӧ. 1940 вося ӧшым тӧлысь 27 лун. Помалӧма вольсавны 728 км кузьта кӧрт туй мудӧд Пырас-Кожва туй визь вылын веськӧдлан котырӧн урчитӧм кадӧдз 5 лунӧн водзджык. 1940 вося ӧшым тӧлысь 29 лун. Воис медводдза йӧзӧс новлӧдлан поезд Котлас карысь Кожва станция вылӧ. Лоӧмторъяслӧн хронология (1941 - 1950 вв.) 1941 вося рака тӧлысь. Восьтӧма Печораса вӧркомбинат – СССР-лӧн НКВД-са Печорлагын 1-дза юкӧнса юкӧдув. 1941 вося рака тӧлысь 11 лун. «Коми АССР-лӧн Печора кытшын Кожва район артмӧдӧм йылысь» РСФСР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн индӧд (Кожва сиктын шӧринӧн). 1941 вося рака тӧлысь 12 лун. Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Индӧд РСФСР «Коми АССР-лӧн Печора кытшса Кожва районлысь административнӧй-мутасса тэчас урчитӧм йылысь» (сельсӧветъяс: Абезьса, Адзваса, Конецборса, Петруньса, Сидоровса, Соколовса, Вояса, Кожвавомса). 1941 вося косму тӧлысь 24 лун. ВКП(б)-лӧн Печораса окружком Оргбюролӧн да Кожва район серти Уджалысь депутатъяслӧн Окрсӧвет Исполкомса Оргкомитетлӧн Ӧтувъя чукӧртчылӧмвывса Госбанклысь Кожва районса юкӧн восьтӧм йылысь помшуӧм. 1941 вося косму тӧлысь 24 лун. Канин Нос посёлокын чӧжас видзан касса восьтӧм йылысь ВКП(б)-лӧн Печора окружкомса Оргбюролӧн да Кожва район серти уджалысь депутатъяслӧн Окрсӧветса Исполком Оргкомитетлӧн Ӧтувъя чукӧртчылӧмвывса помшуӧм. 1941 вося ода-кора тӧлысь 5 лун. Коми АССР-са Медвылыс Сӧветлӧн Президиум примитіс «Печораса кытшса Кожва районын НКВД-лысь районнӧй юкӧн котыртӧм йылысь» индӧд. 1941 вося ода-кора тӧлысь 27 лун. Заводитіс уджавны Кожва районса типография. 1941 вося лӧддза-номъя тӧлысь 5 лун. Заводитіс уджавны Кожваса райздравюкӧн. 1941 вося сора тӧлысь 25 лун. Котыртӧма Госбанклысь Кожваса юкӧн. 1991 вося урасьӧм тӧлысь 20 лунсянь – РФ-са ЦБ-лӧн КР-са Национальнӧй банклӧн Печора карын арталан-кассӧвӧй шӧрин. 1941 во. Котыртӧма медводдза школа Канин Нос посёлокын, коді меститчӧма Печора ю берег вылын (ӧні 2 №-а школа). 1941 вося кӧч тӧлысь 1 лун. Ускардінса контораысь торйӧдісны Кожваса связь контора, Канин Нос посёлокын артмӧдӧма Печора-6 юкӧн (ӧні «Россияса Пошта» ФГУП-са КР ФПСВ-лӧн «Печораса почтамт» ТТЮ). 1941 вося вӧльгым тӧлысь 7 лун. Заводитіс уджавны вавывса уджалысьяслӧн больнича. 1941 вося вӧльгым тӧлысь 17 лун. НКВД СССР-са НКВД-лӧн 001583 №-а тшӧктӧдӧн Воркутаса УМВЛ-ысь торйӧдӧма СССР-са ГУЛАГ-лӧн асшӧрлуна юкӧдулӧ Интаса лагер. Выль УМВЛ-ӧ вуджисны Адзвавом, кагалы керкаа Адак лагпунктъяс, Кожваса перевалочнӧй база, Суспу Шор да Гӧрд Яг видз-му овмӧсъяс, Еджыд-Кырта рудник да Воркутлаглӧн Шӧрпечораса вӧрпӧрӧдан лагпунктъяс. 1941 вося ӧшым тӧлысь. Войвыв-Печораса УМВЛ-лӧн Абезьса строитчан юкӧнын оперчекистскӧй юкӧнса уджалысьясӧн эрдӧдӧма да дугӧдӧма сідз шусяна «Абезьса повстанческӧй шӧрин» медшӧр дзоньтасян мастерскӧйясын, стройконтораын, лесозаводын, Усинскса пос стрӧитӧмын, 4-ӧд да 6-ӧд лагер юкӧнъясын филиалъясӧн. 1941 вося ӧшым тӧлысь пом. Воркутаса изшомӧн медводдза эшелон воис Печора станция вылӧ. 1941 вося ӧшым тӧлысь. Заводитіс уджавны Печора станция вылын локомотивнӧй депо. Печора локомотивнӧй депо реорганизуйтӧм бӧрын 2009 вося моз тӧлысь 1 лунӧ артмӧдӧма Войвыв кӧрт туйлысь эксплуатационнӧй депо (ТЧЭ-22) да кыскан вына состав дзоньталӧм кузя Медшӧр дирекциялӧн веськӧдлӧмувса Печора-Войвыв депо (Мӧскуа кар). 1941 вося ӧшым тӧлысь. Усва ю вомӧн стрӧитӧма пос. 1941 вося ӧшым тӧлысь 30 лун. Котыртӧма Кожваса райпромкомбинат. 1941 во. Лэптӧма Кожва станция вокзаллысь стрӧйба. 1942 вося тӧвшӧр тӧлысь 20 лун. Петіс «Ленинец» газетлӧн медводдза номер (1995 восянь - «Печорское время»). 1942 вося рака тӧлысь 1 лун. Восьтӧма Печора юса ӧзын. 1942 вося рака тӧлысь 18 лун. Кожва район серти ВКП(б) Обком Оргбюроса да Кожва район серти Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Оргкомитетса Ӧтувъя чукӧртчылӧмвывса помшуӧм артмӧдны уджалысьяслысь посёлокса сӧвет Канин Нос посёлокын шӧринӧн олан пунктъяс лыдын: посёлок Канин Нос посёлок, Киров нима колхоза Гӧрд Яг грезд, Печора, Косъю станцияяс, НКВД-лӧн Печорлагса 1 – 2 юкӧнъяс да вӧркомбинат. 1942 вося косму тӧлысь 1 лун. Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн индӧдӧн Коми АССР-лӧн Кожва районса Канин Нос посёлоксӧ пыртӧма уджалан посёлокъяс категорияӧ. 1942 вося косму тӧлысь 7 лун. Кӧджарӧм посёлокын амбулатория восьтӧм йылысь Кожваса райздравотдел серти 27 №-а тшӧктӧд. 1942 вося косму тӧлысь 16 лун. Канин Нос посёлокын районса ветеринарнӧй бурдӧданін стрӧитӧм йылысь Кожва район серти ВКП(б) Обком Оргбюроса да Кожва район серти Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Оргкомитетса Ӧтувъя чукӧртчылӧмвывса помшуӧм. 1942 вося ода-кора тӧлысь 11-12 лунъяс. Соколов сиктын котыртӧма пыр уджалысь медицинскӧй пункт, восьтӧма пыр уджалысь фельдшер пункт. 1942 вося ода-кора тӧлысь 16 лун. Восьтӧма Канинса районнӧй больнича («Печораса шӧр районнӧй больнича» МУ). 1942 во. Ленинградскӧй улича, 7 к. инпас серти восьтӧма ювывса уджалысьяслӧн челядьлы медводдза челядь ясли. 1942 вося лӧддза-номъя тӧлысь. Лэдзӧма эксплуатацияӧ Печора ю вомӧн кӧрт туй пос. 1942 вося лӧддза-номъя 29 лун. «СССР-са ТЙНК службаяслы пыр вӧдитчӧмӧ Пырассянь Кожваӧдз Войвыв-Печораса магистральлысь стрӧитӧм участок сетӧм йылысь» СССР-са НКС-лӧн 12111-рс №-а распоряжение. 1942 вося моз тӧлысь 9 лун. Кырымалӧма Войвыв-Печораса магистральлысь Пырас-Кожва кӧрт туй линия пыр вӧдитчӧмӧ примитан акт. 1942 вося кӧч тӧлысь 26 лун. Печора станция вылын двухкомплектнӧй ичӧт школа восьтӧм йылысь Кожва район серти Коми АССР-са Медвылыс Сӧветлӧн Президиумса Оргкомитетлӧн помшуӧм. 1942 вося йирым тӧлысь 28 лун. Абезь посёлокын уджалысьяслӧн посёлок артмӧдӧм да посёлокса Сӧвет котыртӧм йылысь Кожва район серти Коми АССР-са Медвылыс Сӧветлӧн Президиумса Оргкомитетлӧн чукӧртчылӧмвывса помшуӧм. 1942 вося йирым тӧлысь 28 лун. Печора станция вылын уджалысьяслӧн посёлок артмӧдӧм да посёлокса сӧвет котыртӧм йылысь Коми АССР-са Медвылыс Сӧветлӧн Президиумса Оргкомитетлӧн чукӧртчылӧмвывса помшуӧм. 1942 вося вӧльгым тӧлысь 25 лун. «Коми АССР-лӧн Кожва районса Печора олан пункт уджалысьяслӧн посёлокъяс лыдӧ пыртӧм йылысь» Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн индӧд. 1942 вося вӧльгым тӧлысь 25 лун. Коми АССР-лӧн Кожва районса Косьювомса сельсӧветлысь Инта олан пункт посёлокса сӧвет артмӧдӧмӧн уджалысьяслӧн посёлокъяс лыдӧ пыртӧм йылысь Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн индӧд. 1942 вося вӧльгым тӧлысь 25 лун. Коми АССР-лӧн Кожва районса Абезь олан пункт посёлокса сӧвет артмӧдӧмӧн уджалысьяслӧн посёлокъяс лыдӧ пыртӧм йылысь Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн индӧд. 1943 вося урасьӧм тӧлысь 17 лун. Кожва район серти Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧвет-са Президиумлӧн Оргкомитет бердын котыртӧма военнӧйяслысь семьяяс канмусянь могмӧдӧм да овмӧсӧн могмӧдан юкӧн. 1943 вося рака тӧлысь 1-2 лунъяс. Кожва сиктын челядьлы бюджетнӧй ясли, йӧв кухня, челядьлы да аньяслы консультацияяс котыртӧм йылысь Кожва район серти Коми АССР-са Медвылыс Сӧветлӧн Президиумса Оргкомитетлӧн помшуӧм. 1943 вося ода-кора тӧлысь 18 лун. СССР-са НКВД-лӧн Интастройлысь йӧв-яй да град выв пуктас лэдзан совхоз котыртӧм да Гӧрд Яг грездын сылы муяс сетӧм йылысь Уджалысь депутатъяслӧн Кожваса райсӧветлӧн Исполкомса да ВКП(б)-са Кожва Райкомлӧн бюроса Ӧтувъя чукӧртчылӧмлӧн шуӧм. 1943 во. СССР-са НКВД-лӧн Интастройлысь йӧв-яй да град выв пуктас лэдзан совхоз котыртӧмкӧд йитӧдын Киров нима колхоз (Гӧрд Яг гр.) ӧтувтӧма «Пионер Севера» колхозкӧд (Бызовӧй гр.), Гӧрд Яг грездысь колхозса уджалысьясӧс овмӧдісны Бызовӧй грездӧ. 1943 вося лӧддза-номъя тӧлысь 5 лунсянь 6 лун вылӧ войын. НКВД-лӧн «Суспу Шор» сельхозлагерлӧн «Развилки» ферма гӧгӧр кык немецкӧй самолётсянь чӧвтӧма десант Войвыв-Печораса кӧрт туй вылын диверсионнӧй операцияяс вӧчӧм вылӧ. 1943 вося кӧч тӧлысь 30 лун. Коми АССР-са Медвылыс Сӧветлӧн Президиум примитӧма «Коми АССР-лӧн Кожва районса Воркута уджалысьяслӧн посёлок республиканскӧй веськӧдлӧмувса карӧ преобразуйтӧм йылысь» Индӧд. 1943 вося вӧльгым тӧлысь 26 лун. Воркуталы сетӧма кар статус. Артмӧдӧма Воркута карса Сӧвет, кодлысь мутассӧ торйӧдӧма Кожва районысь. 1944 во. Котыртӧма Печорлаг САНО-ын медицинскӧй Научнӧй-туялан база (НТБ) – Ылі войвылын медводдза научнӧй медицина учреждение. 1944 во. Канин посёлокын котыртсьӧ Коми Потребсоюзлӧн Кожва районкостса вузасян база (Районкостса база). 1944 во. Кожваса Райсӧвет бердын артмӧдӧма уна челядя да ӧтка мамъяслы канму пособиеяс кузя юкӧн. 1944 вося кӧч тӧлысь 12 лун. Сетӧма нимъяс Канин посёлокын медводдза уличьяслы (Канинскӧй, Ленинградскӧй, Печораса шӧртуй) да Сӧветъяслӧн керка дорын изэрдлы (Советскӧй изэрд). 1944 вося кӧч тӧлысь 28 лун. Сиктса том йӧзлы рытъя школа (Вояса, Петруньса, Косьювомса да Кожваса школаяс бердын) котыртӧм йылысь уджалысь депутатъяслӧн Кожва Райсӧветса Исполкомлӧн помшуӧм. 1944 вося кӧч тӧлысь 28 лун. Кожваса Райпромкомбинатлӧн мастерскӧйяс подув вылын Воя сиктын да Петрунь сиктын Сельпромкомбинатъяс 1944 вося 4-ӧд кварталын котыртӧм йылысь уджалысь депутатъяслӧн Кожва Райсӧветса Исполкомлӧн помшуӧм. 1944 вося вӧльгым тӧлысь 15 лун. Котыртӧма челядь сад Соколов сиктын. 1944 вося ӧшым тӧлысь 30 лун. Примитӧма «Песчанка посёлокын челядь сад котыртӧм йылысь» уджалысь депутатъяслӧн Кожва Райсӧветса Исполкомлӧн помшуӧм. 1945 вося косму тӧлысь 23 лун. Артмӧдӧма Кожваса культура юкӧн (ӧні «Печора» МР-са культура, мортӧс ёнмӧдан, спорт да туризм юкӧн»). 1945 во. Котыртӧма вавывса уджалысьяслӧн врачебнӧй ӧтув, кытчӧ пырисны больнича, амбулатория, СЭС, челядь ясли. 1946 вося тӧвшӧр тӧлысь 1 лун. Печора посёлокын Абезьысь Печорлагса веськӧдланінлӧн вуджӧмкӧд йитӧдын НТБ подув вылын восьтӧма Печораса клиническӧй больнича. 1946 вося йирым тӧлысь 27 лун. Кожва районса Канин Нос посёлокын вӧлі нуӧдӧма Печораса кӧрт туй лагерлӧн санитарнӧй юкӧнса научнӧй-туялан базалӧн да Шӧр клиническӧй лабораториялӧн конференция, кодӧс котыртӧма профессор Г.М. Данишевскӧй. Конференцияӧ пырӧдчысьяс – пукалысь врачьяс да медалӧмаяс сёрнитісны мортлӧн олӧм вылӧ Войвыв климатлӧн тӧдчӧм йылысь докладъясӧн. 1946 во. Управление Печора ювывса пароходстволысь Веськӧдланінсӧ Усвавомысь вуджӧдӧма Канин Нос посёлокӧ. 1946 во. Канин посёлокын заводитӧма уджавны Шӧр районнӧй библиотека. 1947 вося лӧддза-номъя тӧлысь. Печораса кӧрт туй лагерлысь Веськӧдланінсӧ Абезь посёлокысь вуджӧдӧма Печора станцияӧ. 1947 вося кӧч тӧлысь 26 лун. Печора посёлокса Сӧветлӧн комитет думыштіс вынсьӧдны татшӧм уличьяслысь нимъяс: Воркутаса, Кӧрт туй, Мӧскуаса, Октябрьскӧй, Первомайскӧй, Пионерскӧй, Вокзалбердса, Стадионнӧй, Шӧр, Школьнӧй. 1948 вося косму тӧлысь 20-22 лунъяс. Печора посёлокын вӧлӧма Войвыв стройкаясса бурдӧдысьяслӧн 1-дза научнӧй конференция, кодӧс котыртӧма Войвыв-Печораса УМВЛ-ын санотделса научнӧй-туялан базаӧн. Конференцияӧ пырӧдчӧмаӧсь профессор Г.М. Данишевский, профессор А.И. Жвиронас, Д.Н. Грацианский, А.Д. Ремпель, В.П. Шарка бурдӧдысьяс. 1949 во. Печорстройса веськӧдлысьяс сетӧмаӧсь 8-патераа керка Пионеръяслӧн керка улӧ, где уджалӧмаӧсь кружокъяс: авиамодельнӧй, фотокружок, столярнӧй, художественнӧй кыв да театральнӧй. 1949 вося тӧвшӧр тӧлысь 18 лун. Коми АССР-лӧн Кожва районса Печора да Канин посёлокъяс районнӧй веськӧдлӧмувса карӧ преобразуйтӧм да сылы Печора кар ним сетӧм йылысь РСФСР-ын Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн индӧд. 1963 вося урасьӧм тӧлысь 1 лунӧ Печора кар преобразуйтӧма республиканскӧй веськӧдлӧмувса карӧ. 1949 вося урасьӧм тӧлысь 4 лунӧ. Исполкома Кожва Райсоветса Исполкомлӧн помшуӧмӧн Печора карлӧн мутасӧ пыртӧма Канин посёлок, 23 №-а колонна, «Печора» сельхоз, «Гӧрд Яг» сельхоз, п. Печора посёлок войвылӧ 14 километрӧдз да Лесокомбинат посёлок. 1949 вося урасьӧм тӧлысь 10 лун. Печораса шӧр школа нимтӧма 1 №-а шӧр школаӧн, Канинса шӧр школа нимтӧма 2 №-а шӧр школаӧн. 1949 вося урасьӧм тӧлысь 16 лун. Кожва Райсӧветса Исполкомлӧн Печора карлысь ортсыса мудоръяс вынсьӧдӧм йылысь помшуӧм (3100 га). 1949 вося рака тӧлысь 15 лун. СССР-лӧн Ювывса Флот Министрлӧн 98 №-а тшӧктӧдӧн «Канин» ю ӧзын нимтӧма Печора юса ӧзынӧ. 1949 вося рака тӧлысь 15 лун. СССР-лӧн Ювывса Флот Министрлӧн 98 №-а тшӧктӧдӧн суднояс дзоньталан Канин посёлокын меститчан I разряда мастерскӧйяс нимтӧма Печораса суднояс дзоньталан I разряда мастерскӧйясӧ. 1949 вося рака тӧлысь 8 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса сӧветлӧн збыльмӧдан комитет котыртӧм йылысь Коми АССР-са Министръяс Сӧветлӧн 130 №-а шуӧм. 1949 вося косму тӧлысь 1 лун. Авиаотряд (275-ӧд лэбалан котыр) Чилимдін сиктын базируйтчан местаӧн, код дорӧ веськыда йитчисны Ухта, Кожва, Усвавом, Изьва, Воркута аэропортъяс, котыртӧм йылысь Гражданскӧй Авиациялӧн Медшӧр Веськӧдланінса начальниклӧн 100 №-а тшӧктӧд. Тайӧ кадсяньыс заводитчӧ Печораса авиапредприятиелӧн уджалан туйыс. 1956 воын авиаотрядсӧ вуджӧдӧма Печора карӧ. 1949 во. Стрӧитӧма Печора карлӧн юкӧнъяс костын туй. 1949 вося ода-кора тӧлысь. Пыртӧма эксплуатацияӧ Печора карын Печора кӧрт туй лагерлӧн веськӧдланінса культура кыпӧдан-паськӧдан юкӧнлӧн театрлысь стрӧйба. 1996 воын театрлысь стрӧйбасӧ (1953 восянь Кӧрттуйвывса уджалысьяслӧн культура керка) пыртӧма Коми Республикалӧн выльысь аддзӧм история да культура памятникъяслӧн канму списокӧ. 1949 вося ода-кора тӧлысь 16 лун. Примитӧма коммунальнӧй овмӧслӧн районса юкӧн подув вылын Печора карса сӧветлӧн коммунальнӧй овмӧслысь карса юкӧн лӧсьӧдӧм йылысь помшуӧм. 1949 вося ода-кора тӧлысь 28 лун. «Маруш-куръя» урочищеын «Путееч» выль куръя стрӧитӧм вылӧ ПБУП-лысь муяс сетӧм йылысь уджалысь депутатъяслӧн Кожва Районнӧй Сӧветса збыльмӧдан комитетлӧн помшуӧм. 1949 вося лӧддза-номъя тӧлысь 10 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса сӧвет Исполкомлӧн помшуӧм Печораса 1 №-а шӧр школа 1 №-а шӧр школа (ӧні 83 №-а школа) да 4 №-а ичӧт школа вылӧ (бӧрыннас 65 №-а школа) торйӧдӧм йылысь Уджалысь депутатъяслӧн Печора кар Сӧветса Исполкомлӧн шуӧм. 1949 вося моз тӧлысь. Пыртӧма эксплуатацияӧ Районса Культура Керка. Лоӧмторъяслӧн хронология (1951 - 1960 вв.) 1950 вося рака тӧлысь 29 лун. Вояса да Конецборса сельсӧветъяс ичӧтмӧдӧм тшӧт весьтӧ Кожва районын Даниловса сельсӧвет артмӧдӧм йылысь Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Индӧд. 1950 вося ода-кора тӧлысь 30 лун. Печора кар Коми АССР-лӧн Кожва районса райцентрӧн вынсьӧдӧм йылысь РСФСР-ын Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Индӧд. 1950 вося сора тӧлысь 7 лун. Заводитіс уджавны «РКТ» ВАК-са Войвыв кӧрт туй сигнализациялӧн печораса дистанция, ӧтлаӧдӧм да блокируйтӧм. 1950 вося сора тӧлысь 10 лун. Примитӧма пыр вӧдитчӧмӧ Печораса кӧрт туйлӧн Кожва-Воркута туйвизь. 1950 вося сора тӧлысь 24 лун (мукӧд мыччӧд серти - моз тӧлысь 1 лун). Печораса кӧрт туй лагер вӧлі ӧтувтӧма Войвыв кӧрттуй лагеркӧд ӧти Печораса лагерӧ (Печлаг). 1950 вося моз тӧлысь 1 лун. Канму комиссия примитӧма пыр вӧдитчӧмӧ Войвыв-Печораса кӧрт туй. 9 августа 1950 вося моз тӧлысь 9 лун. Артмӧдӧма Печора станция вылын бурдӧдан ӧтув (8 №-а юкӧнъяса больнича). 1950 вося йирым тӧлысь 15 лун. Кӧджарӧм уджалысьяслӧн посёлокын шӧринӧн Уджалысь депутатъяслысь Кӧджарӧм посёлокса Сӧвет, татшӧм олан пунктъяс босьтӧмӧн: Глушь, Рыбница, Талый, Кӧджарӧм, Дозмӧр, Ронаёль, Чикшин кӧрт туй станцияяс, а сідзжӧ Кожваса ЛПХ-са олан пунктъяс – лесопунктъяс – Рыбницкӧй, Таловскӧй, Кӧджарӧмса, Дозмӧрса, Чикшинса да Мичаюгса, котыртӧм йылысь Кожва Районнӧй сӧветса Исполкомлӧн помшуӧм (РСФСР-ын Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн 1950 во кӧч тӧлысь 18 лунся индӧд серти) 1950 вося йирым тӧлысь 17 лун. Абезьса район Кожва район ичӧтмӧдӧм тшӧт весьтӧ Абезьса районӧ Адзваса с/с, Косьювомса с/с, Петруньса с/с, Абезьса с/с, Абезьса п/с, Интаса п/с, Воркута карса сӧветлӧн Куйбышев нима колхоз пыртӧмӧн артмӧдӧм йылысь Кожва районса сӧвет Исполкомлӧн помшуӧм; кольны Кожва районын: Соколовса с/с, Кожваса с/с, Конецборса с/с, Даниловса с/с, Вояса с/с, Кӧджарӧмса п/с, Печора карса сӧвет. 1951 вося рака тӧлысь 17 лун. «Печора карын Канинса районлысь олан массив медшӧр планируйтан проект йылысь» Коми АССР-са Министръяс Сӧветлӧн 148 №-а шуӧм. Проектсӧ лӧсьӧдӧма СССР-ын Ювывса Флот Министерстволӧн «Гипроречтранс» архитектурно-проектнӧй мастерскӧйын. 1951 вося рака тӧлысь 23 лун. «Печора карын ГВФ-лӧн промежуточнӧй аэродром йылысь» Коми АССР-са Министръяс Сӧветлӧн шуӧм. 1951 вося рака тӧлысь 30 лун. Печора карын 500 т. производительносьта сборнӧй вый вӧчан завод стрӧитӧм улӧ Печора шӧр туй кузя ин сетӧм йылысь Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса Сӧветлӧн збыльмӧдан комитетлӧн помшуӧм. 1951 вося ода-кора тӧлысь 20 лун. Коми АССР-са Министръяслӧн Сӧветлысь 1951 во тӧвшӧр тӧлысь 20 лунся шуӧм збыльмӧдӧм могысь Уджалысь депутатъяслӧн Кожва районса Сӧветлӧн 1951 во ода-кора тӧлысь 12 лунся помшуӧмӧн бырӧдӧма Песчанкаса челядь керка. 1951 во. Печораса 2 №-а шӧр школалы стрӧитӧма выль стрӧйба – карлӧн юдорса юкӧнын медводдза из стрӧйба. 1951 во. Уджалысь депутатъяслӧн Кожва районса Советлӧн 1951 во кӧч тӧлысь 11 лунся помшуӧмӧн лыддьысян керкаяс преобразуйтӧма сиктса клубъясӧ. 1951 вося ӧшым тӧлысь 29 лун. Кожва посёлокса Сӧвет Райпромкомбинатлӧн посёлокын шӧринӧн Каменка кӧрт туй станциясянь мудорын, Перевалбаза, Кожваса МЛУ, Кожва ст., Райпромкомбинатлӧн шуйга берег, котыртӧм йылысь Кожва районса Сӧвет Исполкомлӧн помшуӧм. 1952 вося рака тӧлысь 10 лун. СССР-са Министръяслӧн Сӧвет аслас распоряжениеӧн сетіс торйӧдны му участок Кожваса лесхозлӧн Канинса лесничествоын Гражданскӧй Воздушнӧй Флотлы 102 га площадя аэродром стрӧитӧм улӧ. 1952 вося косму тӧлысь 30 лун. Котыртӧма «Печорлесосплав» трест Печораын. 1952 вося ода-кора тӧлысь 9 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса Сӧветса збыльмӧдан комитетлӧн помшуӧмӧн Путееч уджалысьяслӧн посёлокын сетӧма нимъяс уличьяслы: Шӧр, Уджалысьяслӧн, Паркӧвӧй, Школьнӧй, Путейскӧй, Берегдорса, Комсомольскӧй, Вӧрдорса. 1952 вося сора тӧлысь 20 лун. Артмӧдӧма Печораса яйкомбинат. 1952 вося кӧч тӧлысь 27 лун. Печораса шӧр туй кузя Печора карын (ӧні Островскӧйлӧн ул.) ты гӧгӧр муйӧж туйсянь 150 метр ылнаын Коми АССР-лӧн Сыктывкарса Мясотрестлы яйкомбинат стрӧитӧм улӧ места сетӧм йылысь Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса Сӧветса збыльмӧдан комитетлӧн помшуӧм. 1952 вося йирым тӧлысь 2 лун. Пыртӧма вӧдитчӧмӧ Печора аэропорт. 1952 вося йирым тӧлысь 9 лун. Коми АССР-лӧн Кожва районса Кожва кӧрт туй станция бердын олан пункт уджалысьяслӧн посёлокъяс лыдӧ сылы Кожва ним сетӧмӧн сюйӧм да сійӧс Саратовка да Дресва-вом олан пунктъяс мудорӧ пыртӧм йылысь РСФСР-ын Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Индӧд. 1952 вося йирым тӧлысь 9 лун. Коми АССР-лӧн Кожва районса Косъю олан пункт Косъю уджалысьяслӧн посёлок мудорӧ кирпич завод да сангородок пыртӧмӧн уджалан посёлокъяс категорияӧ сюйӧм йылысь РСФСР-ын Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Индӧд. 1952 вося йирым тӧлысь 21 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса Сӧветлӧн Исполком шуис оборудуйтны карса стадион карса том йӧз да велӧдчысьяс пӧвстын конькиӧн котралан спорт сӧвмӧдӧм могысь. 1953 вося моз тӧлысь 27 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Кожва районса Сӧвет Исполкомлӧн 1953 во кӧч тӧлысь 15 лунся помшуӧмӧн Печора карын восьтӧма Ёрдлы медицинскӧй экспертиза вӧчан бюро. 1953 вося кӧч тӧлысь 20 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Кожва районса Сӧвет Исполкомлӧн 1953 во кӧч тӧлысь 15 лунся помшуӧмӧн восьтӧма тэрыб медицина отсӧг станция сійӧс карлӧн ӧзынса юкӧнын меститӧмӧн. 1953 вося йирым тӧлысь 21 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Кожва районса Сӧвет Исполкомлӧн 1953 вося йирым тӧлысь 1 лунсянь Печораса челядьлы спорт школа восьтӧм йылысь помшуӧм. 1953 вося вӧльгым тӧлысь 12 лун. Интаса район Кожваса районысь торйӧдӧм йылысь РСФСР-ын Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Индӧд. 1953 вося вӧльгым тӧлысь 16 лун. Печора карса Сӧвет Исполкомлӧн помшуӧмӧн Печора ю техникумлы сетӧма Печора карын капитальнӧя стрӧитчӧм улӧ му участокъяс. 1953 во. Заводитіс уджавны паськӧм вуран да кӧм дзоньталан «Родина» артель. 1953 во. Артмӧдӧма Печораса йӧвкомбинат. 1953 во. Печораса кӧрт туй стрӧитӧм вуджӧдӧма СССР-лӧн Туй йитӧдъяс министерстволӧн веськӧдлӧм улӧ, а сэсся – СССР-са Минтрансстройлӧн Войвыв-Рытыввылын Кӧрт туй стрӧитан Медшӧр веськӧдланінлы. Лоис СССР-са ПДМ-ын Печорстрой да Печораса уджӧн мыж вештан лагер збыльысь торйӧдӧм. 1954 вося тӧвшӧр тӧлысь 11 лун. Канму комиссия кырымалӧма Печора карын Печораса кӧрт туйлысь больнича кар – медводдза абу сӧмын Печораын, но и став кӧрт туй пасьтала ставнас благоустроитӧм медицина комплекс, вӧдитчӧмӧ сдайтан акт. 1954 вося рака тӧлысь 29 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса Сӧветлӧн Исполком шуис сетны 2 га площадя му участок Райпромкомбинатлы Печора карлӧн войвыв юкӧнын, ТЙМ-са Печорстройлӧн Вӧркомбинат гӧгӧрын мебель вӧчан фабрика стрӧитӧм могысь. 1954 вося косму тӧлысь 7 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Кожва районса Сӧветлӧн збыльмӧдан комитетлӧн помшуӧмӧн олан пунктлы, коді артмӧма Кожваса вӧр ректан-сӧвтан база бердын, сетӧма ним – Берёзовка посёлок, коді административнӧя пырӧ Кожва посёлокса Сӧветлӧн кипод улӧ. 1954 вося косму тӧлысь 19 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Кожва районса Сӧветлӧн збыльмӧдан комитетлӧн помшуӧмӧн артмӧдӧма вынйӧр сӧвмӧдан да спорт комитет. 1954 вося ода-кора тӧлысь 21 лун. Печора карын макарон вӧчан фабрика стрӧитӧм могысь Коми промышленнӧй сӧветлы 5 га площадя му участок сетӧм йылысь Печора карса сӧвет Исполкомлӧн помшуӧм. 1954 вося лӧддза-номъя тӧлысь 20 лун. Коми АССР-са Министръяс Сӧветлӧн 298 №-а Шуӧм подув вылын Кожва районса Гӧрд Яг посёлокын восьтӧма челядьлы керка. 1954 вося ӧшым тӧлысь 28 лун. Ленинградскӧй улич кузя Кожваын КР-са КПСС-лысь стрӧйба Канму комиссияӧн примитан акт. 1955 вося рака тӧлысь. Артмӧдӧма Печораса автотранспортӧй предприятие. 1956 вося тӧвшӧр тӧлысь 26 лун. «Печора карын бензинӧн заправитан ӧтув вӧдитчан автоколонка котыртӧм йылысь» Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса сӧвет Исполкомлӧн помшуӧм. 1956 во. Промыслӧвӧй кооперация артельяс реорганизуйтӧмкӧд йитӧдын Печора карын лӧсьӧдӧма горпромкомбинат. 1956 во. Вуджӧдӧма лэбалан юкӧдув Чилимдінысь Печораӧ. 1956 вося урасьӧм тӧлысь 14 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса сӧвет Исполком шуис восьтыны Печора карын челядьлы шылада школа (ӧні «Печора карса искусствояс школа» ЧСТС МВУ), заводитны велӧдчӧм 1956 вося рака тӧлысь 1 лунсянь, котыртны пианино класс кузя группа 1 №-а больничаын (юкӧнъяса 8 №-а больнича). 1956 вося косму тӧлысь 14 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса сӧвет Исполкомлӧн шуӧмӧн сетӧма му участок Печора ювывса пароходстволы 320 места вылӧ клуб стрӧитӧм улӧ (Ювывса уджалысьяслӧн культура керка, кодлысь стрӧйбасӧ пыртӧма вӧдитчӧмӧ 1961 воын). 1956 вося сора тӧлысь 11 лун. Примитӧма Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса сӧвет Исполкомлысь карлӧн кӧрт туй юкӧнын КТУКД сайын стадион стрӧитӧм йылысь шуӧм («Локомотив» стадион). 1956 вося моз тӧлысь 23 лун. Печора карса сӧветлӧн Исполком примитӧма помшуӧм: «Корны Печорстрой веськӧдланінса начальникӧс сетны шылада школа улӧ стрӧйба, кӧні водзджык меститчӧма Печорстройлӧн кадръяс юкӧн» (Московскӧй ул., 38 к.). 1956 вося йирым тӧлысь 29 лун. «Путееч» СДМ-ын 280 морт вылӧ 7 вося школа вӧдитчӧмӧ примитӧм вылӧ Канму комиссиялысь 1956 во йирым тӧлысь 26 лунся акт вынсьӧдӧм йылысь Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса сӧветлӧн заседаниевывса помшуӧм. 1957 во. Котыртӧма «Печораса макарон вӧчан фабрика» предприятие. 1978 воын нянь пӧжалан завод (пыртӧма уджӧ 1961 вося ода-кора тӧлысьын) да макарон вӧчан фабрика ӧтувтӧм бӧрын артмӧдӧма Печораса нянь да макарон комбинат. 1957 вося лӧддза-номъя тӧлысь 20 лун. Печора карса сӧвет Исполкомлӧн шуӧмӧн Йӧзӧс велӧдан Кожваса юкӧнлы 520 местаа школа стрӧйба стрӧитӧм улӧ торйӧдӧма му участок Печора карлӧн юдорса юкӧнын (3 №-а школа). 1957 вося вӧльгым тӧлысь 5 лун. Ӧзынса улич кузя пӧжарысь видзан деполысь кык судтаа стрӧйба, коді пырӧма Печораса пароходстволӧн кипод улӧ, вӧдитчӧмӧ примитӧм йылысь Канму комиссияӧн примитан акт. 1957 вося ӧшым тӧлысь 23 лун. Печора карса сӧвет Исполкомлӧн шуӧмӧн вынсьӧдӧма Печора ювывса ӧзынлӧн веськӧдланінлысь стрӧйба вӧдитчӧмӧ примитӧм йылысь 1957 во ӧшым тӧлысь 18 лунся Канму комиссиялысь акт. 1957 восянь заводитӧмӧн Кожваса леспромхоз уджалӧ чӧжӧс сетӧмӧн, канмусянь дотациятӧг. 1958 вося косму тӧлысь 19 лун. Аэровокзал, туй морт керка да техслужба стрӧитӧм могысь аэропортын му участок сетӧм йылысь Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса сӧвет Исполкомлӧн помшуӧм. 1958 во. Печораса горпромкомбинат подув вылын лӧсьӧдӧма Овмӧс могмӧдан комбинат. 1958 во. Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн индӧдӧн вынсьӧдӧма Печора карлысь мудор 3800 га ӧтувъя площадь босьтӧмӧн. 1958 вося косму тӧлысь 29 лун. Уджалысь депутатъяслӧн Печора карса сӧвет Исполкомлӧн шуӧмӧн сетӧма му участок Печораса горпромкомбинатлы карлӧн юдорса юкӧнын Овмӧс могмӧдан комбинатлы кирпичысь кык судтаа стрӧйба стрӧитӧм улӧ (Ленинградскӧй ул., 23 к.). 1958 вося йирым тӧлысь 24 лун. Печора карса сӧветлӧн Исполком вынсьӧдіс кинотеатрлысь 330 метса вылӧ стрӧйба, коді пырӧма Кожва районса культура юкӧнлӧн кипод улӧ, «отлично» пасӧн вӧдитчӧмӧ пыртӧм йылысь акт (М. Горький нима кинотеатр). 1958 вося вӧльгым тӧлысь 6 лун. М. Горький нима кинотеатрын медводдзаысь вӧлі киносеанс. 1958 во. Заводитчис реконструкция Печораса вӧр ректан-сӧвтан базалӧн – ва вылысь кӧрт туй транспорт вылӧ вӧр сӧвтӧм кузя предприятиелӧн. Быдлунся грузооборот – 150-200 вагон. 1959 вося сора тӧлысь 13 лун. СССР-са Министръяс Сӧветлӧн 748 №-а шуӧмӧн Печораса кӧрт туй ӧтувтӧма Войвыв кӧрт туйкӧд да нимтӧма Войвыв кӧрт туйӧн 14 июля 1959 вося сора тӧлысь 14 лун. Заводитіс уджавны Печораса мебель вӧчан фабрика. 1959 во. Заводитӧма Печораса уличаяс асфальталӧм. 1959 вося лӧддза-номъя тӧлысь 3 лун. Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн шуӧмӧн Печора районса Глуш посёлок Зеленоборск посёлокӧн выль пӧв нимтӧмсӧ вынсьӧдӧм йылысь РСФСР-ын Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн Индӧд. 1959 вося косму тӧлысь 27 лун. Ӧтувтӧма Ускардінса да Кожваса районъяс. Выль районыс кутіс шусьыны Печорасаӧн. 1959 вося ода-кора тӧлысь 1 лунсянь. Бырӧдӧма Гӧрдъягса челядь керка. 1959 во. Коми АССР-лӧн Медвылыс Сӧветса Президиумлӧн индӧдӧн Печора районса Конецборса с/с-лысь шӧринсӧ Конецбор сиктысь вуджӧдӧма Суспу Шор посёлокӧ Сик сӧветлысь важ нимсӧ кольӧмӧн. 1959 вося вӧльгым тӧлысь 15 лун. Сотчис Печора карын Районса культура керка. 1959 вося вӧльгым тӧлысь 16 лун. Суспу Шор совхозын заводитісны уджавны электричествоа лысьтан агрегатъяс, механизируйтӧма йӧв переработайтӧм. 1959 во. Нуӧдӧны сиктын выль олан да производственнӧй объектъяс стрӧитӧм («Печора» совхоз, «Укардінса» совхоз, Медвежка да Кожвавом грездъяс). 1959 вося ӧшым тӧлысь. Пыртӧма вӧдитчӧмӧ Районнӧй больничалысь (ӧні Печораса ШРБ) выль медицинскӧй комплекс (больничнӧй кар). 1959 во. Стрӧитысьясӧн сдайтӧма вӧдитчӧмӧ пу обделайтан цехъяс Печораса РЭБ-ын да Гӧрд Ягын, механическӧй цех Выль куръяын, прирельсӧвӧй механизируйтӧм склад Талӧй станция вылын, некымын дас олан керка… Лоӧмторъяслӧн хронология (1960 - 2000 вв.) 1961 вося тӧвшӧр тӧлысь 18 лун. Печора карын восьтӧма 1 №-а школа-интернат (ГОУ «Печора карса челядьлы 17 №-а керка») 1961 вося ода-кора тӧлысь. Пыртӧма уджӧ нянь пӧжасъяс лэдзан завод 1961 во. Сдайтӧма вӧдитчӧмӧ Ювывса уджалысьяслысь культура керка 1961-1962 вв. Печораын овмӧдчисны пыдӧдз буритчан экспедицияяс, вышкомонтажнӧй контора да мукӧд геологоразведочнӧй организация 1962 вося тӧвшӧр тӧлысь 28 лун. Артмӧдӧма Печора карса 2 №-а торъя школа-интернат (6 №-а) 1963 вося урасьӧм тӧлысь 1 лун. Печора кар преобразуйтӧма республикалӧн веськӧдлӧмувса карӧ 1963 вося урасьӧм тӧлысь 13 лун. Восьтӧма Печора-Кожваса газоконденсат куйлӧд 1963 вося ӧшым тӧлысь. Котыртӧма Печораса мусир корсян 2 №-а экспедиция (УМБГ ПГӦ-лӧн Печораса мусир да биару корсян экспедиция) 1965 вося косму тӧлысь 26 лун. Артмӧдӧма «Печораса электрическӧй везъяс» предприятие 1965 во. Печораӧ вуджис «Войвожнефтегазразведка» трест («Печоранефтегазразведка») 1967 вося ода-кора тӧлысь 20 лун. Лэдзӧма ва вылӧ «Василий Батманов» теплоход - Р-40 проектлысь медводдза груз новлӧдлан палубаа 800-вына теплоход, кодӧс стрӧитӧмаӧсь печораса суднояс стрӧитысьяс 1972 во. Лэдзӧма вӧдитчӧмӧ завод «Печорлесстрой» трестса кӧрта бетон изделиеяс вӧчан завод 1972 во. Карлӧн кӧрт туй юкӧнса парклы сетӧма «Володя Дубинин нима культура да шойччан парк» статус 1972 вося ӧшым тӧлысь 4 лун. Помалӧма Миша-Ягын ретрансляционнӧй вышка стрӧитӧм да чукӧртӧм. Тайӧ кадсянь Печораын да Печораса районын эм пыр кадся телевиденньӧ петкӧдлӧм 1972 вося ӧшым тӧлысь 25 лун. Восьтӧма карса стадион 1973 вося моз тӧлысь 3 лун. Заводитӧма уджавны Усинск-Печора мусир провод 1974 вося урасьӧм тӧлысь 23 лун. Заводитӧма Печораса ГРЭС стрӧитӧм 1974 вося ода-кора тӧлысь 9 лун. Восьтӧма «Некодӧс абу вунӧма» монумент да ӧзтӧма Куслытӧм би Вермӧмлӧн изэрд вылын 1974 вося кӧч тӧлысь 19 лун. Вынсьӧдӧма энергетикъяслысь микрорайон стрӧитан проект 1974 во. Вынсьӧдӧма водзӧ вылӧ кар стрӧитӧмлысь генеральнӧй план, код серти 2000 во кежлӧ Печора карын быть кутас овны 100 сюрс олысь 1975 вося кӧч тӧлысь 11 лун Заводитчӧма Печораса радиолокационнӧй станция стрӧитӧм да 96876 воинскӧй часьт артмӧдӧм 1975 вося лӧддза-номъя тӧлысь 29 лун. Олысьяслӧн отсӧгӧн восьтӧма Печораса история да ас му туялан музей 1977 вося вӧльгым тӧлысь. Восьтӧма «Юбилейнӧй» спорт двореч 1978 во. Артмӧдӧма Печораса нянь да макарон комбинат нянь пӧжалан завод да макарон вӧчан фабрика ӧтувтӧм бӧрын 1978 вося ода-кора 24 лун. Артмӧдӧма «Печораса ГРЭС» предприятие 1979 вося тӧвшӧр тӧлысь 31 лун. Лэдзӧма Печораса ГРЭС-лысь 1-дза энергоблок 1981 во. Энергетикъяслӧн микрорайонын стрӧитӧма Печора карын медводдза 9-судтаа керка 1983 вося кӧч тӧлысь 15 лун. Вынсьӧдӧма Печора карлысь канпас 1984 вося рака тӧлысь 20 лун. 96876 воинскӧй часьт заводитӧма боевӧй дежуритӧм 1986 во. Заводитӧма уджавны Печораса вурсян фабрика 1990 вося ӧшым тӧлысь 19 лун. Артмӧдӧма «Досуг» карса ӧтув 1991 вося лӧддза-номъя тӧлысь 26 лун. Лэдзӧма вӧдитчӧмӧ Печораса ГРЭС-лысь 5-ӧд блок 1992 во. Восьтӧма Аньяслы Богородицкӧй Скоропослушническӧй манастыр 1992 вося лӧддза-номъя тӧлысь. Сувтӧдӧма «1940-1950 вв. Печорлагса жертваяслы» казьтылан пас НТБ-са шойна вылын 1994 вося сора тӧлысь 28 лун. Котыртӧма «Сплав-плюс» ИКК предприятие 1996 во. Печорлагса культура кыпӧдан-паськӧдан юкӧнлӧн театрлысь стрӧйба (1953 восянь Кӧрт туйвывса уджалысьяслӧн культура керка) пыртӧма Коми Республикалӧн выльӧн аддзӧм история да культура памятникъяслӧн Канму списокӧ 1996 вося йирым тӧлысь 28 лун. Сетӧма «Йӧзкостса йӧктан котыр» почётнӧй ним Печора карса «Досуг» ӧтувлӧн «Стиль» йӧктан котырлы 1996 вося вӧльгым тӧлысь 22 лун. Заводитӧма уджавны «Волна-плюс» телерадиокомпания» ИКК 1997 во. 1 №-а ШШ (восьтӧма 1990 воын) выль пӧв нимтӧма 1 №-а гимназияӧ 1997 вося урасьӧм тӧлысь. Восьтӧма Рытыв-Печора карса нефтегазоконденсатнӧй куйлӧд 1999 вося кӧч тӧлысь 2 лун. Артмӧдӧма «Печораса вежӧрӧн сӧвмӧмын кольччысь челядьлы керка-интернат» Коми Республикаса канму учреждение Лоӧмторъяслӧн хронология (2000 во - миян лунъяс) 2000 вося рака тӧлысь 10 лун. Восьтӧма Войнаса ветеранъяслысь да боевӧй тышъясса участникъяслысь дзоньвидзалун бурмӧдан да реабилитируйтан шӧрин 2000 вося сора тӧлысь 1 лун. Восьтӧма Челядь больничалысь выль стрӧйба Печораса шӧр туй кузя 2000 вося кӧч тӧлысь 16 лун. Восьтӧма локальнӧй войнаясын да конфликтъясын усьӧмаясӧс казьтылан пас 2000 вося вӧльгым тӧлысь 30 лун. Восьтӧма выль кӧрт туй вокзал 2005 вося ӧшым тӧлысь 25 лун. Вӧлі восьтӧма вӧвлӧм Ювывса уджалысьяслӧн культура двореч стрӧйбаын гажӧдчан комплекс сылӧн реконструкция бӧрын 2006 вося лӧддза-номъя тӧлысь 29 лун. Артмӧдӧма «Шоныд сетан сервиснӧй компания» ВАК 2006 вося ӧшым тӧлысь 31 лун. Вӧлӧма медводдза вичко служба Предтеча Пророклӧн да Иоанн Крестительлӧн храмын 2006 во. Кӧрт туйвывса уджалысьяслысь культура керка сетӧма «Печора» муниципальнӧй районлӧн эмбурӧ 2006 вося вӧльгым тӧлысь 22 лун. Сетӧма И.Е. Кулаковлысь ним Печора карын Спорт дворечлы 2007 вося урасьӧм тӧлысь 9 лун. Восьтӧма пошта историялысь музей «Россияса пошта» ФГУП-са «Печораса почтамт» КР ФПСВ ПСЮ-лӧн стрӧйбаын 2007 вося сора тӧлысь 18 лун. Сувтӧдӧма православнӧй перна Печораса шӧр туй кузя скверын 9 №-а керка дорын репрессияясысь мыжтӧг пӧгибнитӧмаясӧс гуаланінын 2007 вося вӧльгым тӧлысь 25 лун. Восьтӧма Предтеча Пророклысь да Иоанн Господьӧс Креститысьлысь храм 2008 вося урасьӧм тӧлысь 28 лун. Восьтӧма «Лукойл-Севернефтепродукт» ИКК-лысь кык заправитчан станция: 69 №-а – гӧгӧртана туй вылын, 18 №-а – Островскӧйлӧн улича вылын 2008 вося кӧч тӧлысь 1 лун. Уджсикасӧ велӧдан 23 №-а лицейлы сетӧма промышленно-экономическӧй техникумлысь статус 2009 вося моз тӧлысь 1 лун. Печора локомотивнӧй депо реорганизуйтӧм бӧрын артмӧдӧма Войвыв кӧрт туйлысь эксплуатационнӧй депо (ТЧЭ-22) да Печора-Севернӧй депо Кыскан вына составъяс дзоньталӧм кузя медшӧр дирекциялӧн кипод улӧ пырӧмӧн 2009 вося моз тӧлысь 21 лун. Артмӧдӧма «Печора карын искусствояс школа» ЧСТС МВУ 2009 вося ӧшым тӧлысь 7 лун. Восьтӧма «Печораса РШБ» МУ-лысь медводдзаысь примитан вир сӧнъяс бурдӧдан юкӧн 2010 во. Заводитӧма стрӧитны Печораын социальнӧй оланін 2010 во. Выльмӧдӧма Вермӧмлӧн изэрд вылын «Некодӧс абу вунӧма» мемориальнӧй комплекс 2010 вося тӧвшӧр тӧлысь 1 лун. Заводитӧма уджавны РШБ-лӧн медводдзаысь примитан вир сӧнъяс бурдӧдан юкӧн 2010 вося рака тӧлысь 1 лун. РШБ-ын лэдзӧма вӧдитчӧмӧ компьютернӧй томограф 2010 вося косму тӧлысь. Восьтӧма Луговӧй посёлокын модульнӧй йӧв переработайтан мини-завод 2010 вося ода-кора тӧлысь 9 лун. Восьтӧма мемориальнӧй пӧв ВОВ-ын тышъясын усьӧм сизим участвуйтысьлӧн нимъясӧн Бызӧвӧй грездын 2010 вося кӧч тӧлысь 1 лун. Восьтӧма художественнӧй юкӧн Печораса искусствояс школаын 2010 вося йирым тӧлысь 3 лун. Восьтӧма челядьлы вежалунся школа Нерукотворнӧй Спаслӧн храм бердын 2011 вося тӧвшӧр тӧлысь 18 лун. Восьтӧма лыжи база 20 места вылӧ лыжи трасса югдӧдӧмӧн 2011 вося урасьӧм тӧлысь 7 лун. Заводитӧма уджавны ӧти ӧшинь служба 2011 вося моз тӧлысь 5 лун. Восьтӧма гемодиализ вӧчан медицинскӧй юкӧн 2011 вося моз тӧлысь 27 лун. Восьтӧма «РИО» вузасян шӧрин 2011 вося йирым тӧлысь 1 лун. Восьтӧма «Семейнӧй доктор» медицина шӧрин 2011 вося йирым тӧлысь 5 лун. Восьтӧма «Печорлагса жертваяслы» памятник Чикшин посёлок дорын 2012 вося урасьӧм тӧлысь 28 лун. Заводитӧны стрӧитны йи двореч 2012 вося косму тӧлысь 7 лун. Восьтӧма А.И. Иконниковлы мемориальнӧй пӧв (Печораса шӧр туй, 78 к.) 2012 вося ода-кора тӧлысь 8 лун. Вӧлӧма Вермӧмлӧн изэрд вылын выльмӧдӧм Слава аллея восьтан церемония 2012 вося йирым тӧлысь 29 лун. Восьтӧма «Печжелдорлаглӧн 2 №-а Мишаяг САНО лагер-лазарет Политическӧй репрессияяслысь жертваясӧс казьтылӧм вылӧ» казьтылан пас уна йӧзӧс дзебанінын 2012 вося йирым тӧлысь 19 лун. «Печора» КО-лысь администрация бырӧдӧм йылысь» «Печора» КО-са Сӧветлӧн 2012 во йирым тӧлысь 19 лунся 3-1/4 №-а помшуӧм 2012 вося моз тӧлысь 22 лун. Восьтӧма памятник Чернобыльса АЭС вылын авариялысь бӧртасъяс бырӧдысьяслы 2013 вося лӧддза-номъя тӧлысь 12 лун. Восьтӧма мемориальнӧй пӧв Юрий Петрович Федотовлы, Россияса художникъяслӧн ӧтувӧ пырысьлы, КР-са нимйӧза уджалысьлы 2013 вося сора тӧлысь 11 лун. Восьтӧма закладнӧй плита кӧрт туй пос стрӧитысьяслы, ГУЛАГ-ын 1938-1954 воясӧ пукалысьяслы да пос стрӧитысь уна сюрс пукалысьясысь ӧтилы, Менахем Бегинлы, Мирса Нобелевскӧй премия лауреатлы, Израильса премьер-министрлы лоана памятник вылӧ 2013 вося ӧшым тӧлысь 5 лун. «Иван Егорович Кулаков нима спорт двореч» МП-ын капитальнӧя дзоньталӧм бӧрын воссьӧма варччан бассейн 2013 вося ӧшым тӧлысь 27 лун. Восьтӧма «Сияние Севера» вынйӧр сӧвмӧдан да дзоньвидзалун бурдӧдан спорт комплекс» МАУ 2014 вося лӧддза-номъя тӧлысь 12 лун. Гӧрд Яг посёлокын Печорлагса пукалысь нывбабалысь челядь, кодъяс кувсьӧмаӧсь 1940-1950 воясын, гуаланінын сувтӧдӧма копыр чӧвтан перна. 2014 вося лӧддза-номъя тӧлысь 11 лун. Шӧр районнӧй библиотека подув вылын лӧсьӧдӧма Мигрантъясӧс социальнӧя да культурнӧя адаптируйтан шӧрин. 2014 вося сора тӧлысь 7 лун. Лэдзӧма уджӧ луннас 64 тонна прӧдукция лэдзан вынйӧра выль асфальтобетоннӧй завод, кодӧс чукӧртӧма «Кременчугса туй машинаяс завод» ЙВАК-лӧн вӧчан заводса специалистъясӧн. 2014 вося кӧч тӧлысь 12 лун. 2 №-а ШШ-лӧн банын восьтӧма мемориальнӧй пӧв Андрей Стенинӧс, журналистӧс, фотокорреспондентӧс, коді пӧгибнитӧма Украинаса асыввылын редакциялысь задание вооружённӧй конфликт зонаын збыльмӧдігӧн, казьтӧм вылӧ. 2014 вося кӧч тӧлысь 20 лун. 3 №-а ШШ-лӧн банын восьтӧма мемориальнӧй пӧв Владимир Коршковӧс, коді пӧгибнитӧма Афганистанын воинскӧй мог збыльмӧдігӧн, казьтӧм вылӧ. 2014 вося вӧльгым тӧлысь 19 лун. Реставрируйтӧм бӧрын восьтӧма «Некодӧс абу вунӧма» мемориальнӧй комплекс 2015 вося косму тӧлысь 24 лун. ППЭТ стрӧйбалӧн банын восьтӧма мемориальнӧй пӧв Александр Семенович Суровцевӧс (1922-2012), Айму вӧсна Ыджыд Тышын участвуйтысьӧс, казьтӧм вылӧ. 2015 вося ода-кора тӧлысь 26 лун. Челядьлӧн творчество керка банын восьтӧма мемориальнӧй пӧв Николай Андреевич Никифоровӧс (1917-1997), Айму вӧсна Ыджыд Тышын участвуйтысьӧс, казьтӧм вылӧ. 2015 вося лӧддза-номъя тӧлысь 28 лун. Восьтӧма «Бызӧвӧй» этнокультурнӧй парклысь» административнӧй да овмӧс нуӧдан шӧрин 2015 вося моз тӧлысь 22 лун. Восьтӧма Чернобыльса АЭС вылын авария да техногеннӧй катастрофаяс печораса бырӧдысьяслы стела 2015 вося йирым тӧлысь 4 лун. Воссьӧма Медвежскӧй грездлӧн ӧтйӧза ас му туялан музей. 2015 вося йирым тӧлысь 8 лун. Выльмӧдӧм бӧрын восьтӧма Войвыв туялысь Владимир Александрович Русановлы памятник 2015 вося йирым тӧлысь 17 лунӧ. Изъяю посёлокын прӧйдитӧма Изъяю посёлокса школаын кадетскӧй классысь том кадетъясӧн присяга примитӧм (15 витӧд класса велӧдчысь) 2015 вося йирым тӧлысь 24 лун. Карса ас му туялан музей банын восьтӧма мемориальнӧй пӧв Пётр Иванович Терентьевӧс (1905-1975), история да ас му туялан музейлы подув пуктысьӧс, йӧзкӧд уджалысьӧс, краеведӧс, публицистӧс казьтӧм вылӧ. 2015 вося вӧльгым тӧлысь. Восьтӧма «Менам документъяс» канму да муниципальнӧй услугаяс сетан шӧрин татшӧм инпас серти: Печораса шӧртуй, 64 №-а керка 2016 вося ӧшым тӧлысь 15 лун. Печора карса 2 №-а школалӧн фойеын сувтӧдӧма бюст Андрей Алексеевич Стенинлы (1980-2014), РИА-Новостиса фотокорреспондентлы, коді пӧгибнитӧма Украинаын 2014 вося моз тӧлысьын. Тайӧ школаас Андрей велӧдчӧма 1-8 классъясын

Юралӧм

Юклӧм

Печӧра районын 15 веськӧдланін: 4 кар овмӧдчӧмин да 11 сикт овмӧдчӧмин.

«Печора» муниципальнӧй районӧ пырӧ 7 муниципальнӧй юкӧн:

  • 3 кар овмӧдчанін:
    • «Печора» кар овмӧдчанінлӧн муниципальнӧй юкӧн, административнӧй шӧрин – Печора кар;
    • «Кожва» кар овмӧдчанінлӧн муниципальнӧй юкӧн – Кожва ккп;
    • «Путееч» кар овмӧдчанінлӧн муниципальнӧй юкӧн – Путееч ккп;
  • сикт овмӧдчанін, кодъяс йитӧны 14 олан пункт:
    • «Кӧджарӧм» сикт овмӧдчанінлӧн муниципальнӧй юкӧн – Кӧджарӧм п.;
    • «Озёрнӧй» сикт овмӧдчанінлӧн муниципальнӧй юкӧн – Озёрный п.;
    • «Приуральскӧй» сикт овмӧдчанінлӧн муниципальнӧй юкӧн – Приуральскӧй c.;
    • «Чикшин» сикт овмӧдчанінлӧн муниципальнӧй юкӧн – Чикшин п.
Сикт / Кар

овмӧдчӧмин

Олысь лыд

(2007)

Оланін

лыд

Веськӧдланін Факс Юрнуӧдысь
Берёзовка сикт овмӧдчӧмин 449 1 169561, Берёзовка посёлок, Мир ул., 19 (82142) 994-66 Шахтаров Сергей Михайлович
Зеленоборск сикт овмӧдчӧмин 646 2 169560, Зеленоборск посёлок, Шӧр ул., 1 (82142) 902-17
Изъяю кар овмӧдчӧмин 2315 3 169660, Изъяю кар овмӧдчӧмин, Шӧр ул., 7 (82142) 996-32 Зинганшин Виктор Юрьевич
Кедрӧвӧй Шор сикт овмӧдчӧмин 690 3 169622, Кедрӧвӧй Шор посёлок, Пошта ул., 9 (82142) 961-23 Касатин Михаил Васильевич
Кожва кар овмӧдчӧмин 3300 1 169663, Кожва кар овмӧдчӧмин, Мир ул., 12 (82142) 955-22 Зинченко Людмила Анатольевна
Косью сикт овмӧдчӧмин 188 1 169655, Косью посёлок, Вӧр ул., 6-5 (82142) 913-82 Платонова Инна Владимировна
Кӧджорӧм сикт овмӧдчӧмин 2645 4 169630, Кӧджарӧм посёлок, Вӧр ул., 17а (82142) 983-68 Журо Любовь Николаевна
Краснӧй Яг сикт овмӧдчӧмин 565 2 169665, Краснӧй Яг посёлок, Сӧвет пурысь, 6 (82142) 947-34 Хохлов Константин Юрьевич
Озёрнӧй сикт овмӧдчӧмин 731 1 169634, Озёрнӧй посёлок, Шӧр ул., 15 (82142) 942-45 Купцова Наталья Семёновна
Печора 46884 1 169600, Печора кар, Ленинград ул., 15 (82142) 746-14 Шабанов Александр Исаевич
Путееч кар овмӧдчӧмин 2355 4 169635, Путееч кар овмӧдчӧмин, Паркдор ул., 1 (82142) 932-60 Лобикова Ирина Ивановна
Соколов сикт овмӧдчӧмин 498 4 169633, Соколов сикт, Шӧр ул., 32 (82142) 992-33 Пастухова Марина Николаевна
Сыня сикт овмӧдчӧмин 556 1 169645, Сыня посёлок, Асыввыв ул., 5 (82142) 913-30 Масленникова Людмила Васильевна
Чикшин сикт овмӧдчӧмин 747 1 169640, Чикшин посёлок, Шӧр ул., 2 (82142) 901-65 Чёрная Анастасия Павловна
Яранкурья сикт овмӧдчӧмин 737 3 169625, Яранкурья сикт, Вӧр ул., 21 (82142) 964-33 Есев Владимир Александрович

Оланінъяс

Печӧра районын 32 оланін: 1 кар (Печора), 3 кар овмӧдчӧмин (Изъяю, Кожва да Путееч), 17 посёлок, 2 сикт (Соколов да Яранкурья) да 9 грезд.

Коми ним Роч ним Статус Олысь лыд

(2007)

Пошта

индекс

Сикт / Кар

овмӧдчӧмин

Аранеч Аранец грезд 70 169600 Яранкурья сикт овмӧдчӧмин
Берёзовка Березовка посёлок 449 169651 Берёзовка сикт овмӧдчӧмин
Бызӧвӧй Бызовая грезд 163 169600 Краснӧй Яг сикт овмӧдчӧмин
Данилов Даниловка грезд 215 169625 Яранкурья сикт овмӧдчӧмин
Еджыдъю Белый-Ю посёлок 154 169635 Путееч кар овмӧдчӧмин
Зеленоборск Зеленоборск посёлок 646 169650 Зеленоборск сикт овмӧдчӧмин
Изъяю Изъяю кар овмӧдчӧмин 1635 169660 Изъяю кар овмӧдчӧмин
Кӧджорӧм Каджером посёлок 1939 169630 Кӧджорӧм сикт овмӧдчӧмин
Кедрӧвӧй Шор Кедровый Шор посёлок 352 169622 Кедрӧвӧй Шор сикт овмӧдчӧмин
Кожва Кожва кар овмӧдчӧмин 3300 169663 Кожва кар овмӧдчӧмин
Кожвавом Усть-Кожва грезд 166 169660 Изъяю кар овмӧдчӧмин
Конечбор Конецбор грезд 222 169600 Кедрӧвӧй Шор сикт овмӧдчӧмин
Косью Косью посёлок 188 169655 Косью сикт овмӧдчӧмин
Краснӧй Яг Красный Яг посёлок 402 169665 Краснӧй Яг сикт овмӧдчӧмин
Лугӧвӧй Луговой посёлок 555 169635 Путееч кар овмӧдчӧмин
Медвежскӧй Медвежская грезд 116 169600 Кедрӧвӧй Шор сикт овмӧдчӧмин
Мишаяг Миша-Яг посёлок 391 169600 Путееч кар овмӧдчӧмин
Набережнӧй Набережный посёлок 514 169660 Изъяю кар овмӧдчӧмин
Озёрнӧй Озерный посёлок 731 169634 Озёрнӧй сикт овмӧдчӧмин
Песчанка Песчанка грезд 61 169633 Соколов сикт овмӧдчӧмин
Печора Печора кар 46884 169600 Печора
Причал Причал посёлок 156 169630 Кӧджорӧм сикт овмӧдчӧмин
Путееч Путеец кар овмӧдчӧмин 1255 169635 Путееч кар овмӧдчӧмин
Родионов Родионово грезд 1 169633 Соколов сикт овмӧдчӧмин
Рыбница Рыбница посёлок 167 169620 Зеленоборск сикт овмӧдчӧмин
Соколов Соколово сикт 414 169633 Соколов сикт овмӧдчӧмин
Сыня Сыня посёлок 556 169645 Сыня сикт овмӧдчӧмин
Талӧй Талый посёлок 387 169621 Кӧджорӧм сикт овмӧдчӧмин
Трубосьӧдъёль Трубоседъёль посёлок 163 169630 Кӧджорӧм сикт овмӧдчӧмин
Уляшев Уляшево грезд 22 169633 Соколов сикт овмӧдчӧмин
Чикшин Чикшино посёлок 747 169640 Чикшин сикт овмӧдчӧмин
Яранкурья Приуральское сикт 452 169625 Яранкурья сикт овмӧдчӧмин

Видзӧдмӧн

Муниципальнӧй район мутасын меститчӧ археология памятник – вылыс палеолитическӧй сулаланін Бызовӧй, кодӧс восьтӧма 1962 воын Е.М.Тимофеев. Печора кар мутасын сувтӧдӧма скульптурнӧй памятникъяс А.М. Горькӧйлы (1960), С.М. Кировлы (1962), Войвыв туялысь В.А. Русановлы (1967), мемориальнӧй комплекс «Некодӧс абу вунӧма» (1974). Печора карын уджалӧ аньяслы Богородицкӧй Скоропослушническӧй манастыр (восьтӧма 1993 вося рака тӧлысь 22 лунӧ) да православнӧй храм, Россияын медся войвыв православнӧй манастырьясысь ӧти.

Экология

Печораса районлӧн эм торйӧн видзан вӧр-ва мутасъяс (ТВВМ) сӧвмӧдӧм система, кодъяс меститчӧмаӧсь Печора ю ковтысын да Урал гӧраяс дорын. Торъя ин на пиын «Югыд ва» национальнӧй парклӧн, кодӧс пыртӧма ЮНЕСКО Ставмирса вӧр-ва наследие списокӧ. Печораса районын «Югыд ва» мутас шымыртӧ Войкытшбердса Ураллысь лунвыв юкӧнсӧ. Торйӧн ёна радейтанаӧсь туристъясӧн Саблинскӧй хребет, Манарага гӧра вывтас, Кӧр видзысьяслӧн плато да Каменка ю вылын важ пӧрӧдаяслӧн скальнӧй петанінъяс вылӧ экологическӧй маршрутъяс, кодъясӧс мичлун вӧснаыс нимтӧны Печораса Альпъясӧн.

Ӧшмӧсъяс


Коми Республикаса юкӧнъяс Coat of arms of the Komi Republic Flag of the Komi Republic
Юркар: Сыктывкар

Каркытшъяс: Вӧркута • Вуктыл • Инта • Сыктывкар • Уква • Ускар

Районъяс: Емва • Емдін • Изьва • Койгорт • Кӧрткерӧс • Кулӧмдін • Луздор • Мылдін • Печӧра • Сосногорск • Сыктыв • Сыктывдін • Удора • Чилимдін

Источник — «http://wiki.komikyv.org/index.php?title=Печӧра_район&oldid=80337»